Sáng kiến kinh nghiệm- đội 09-10

Trơng Đức Sáng - Trờng THCS Gio Sơn
Sáng kiến kinh nghiệm
"Một số biện pháp hớng dẫn nghi thức Đội cho đội viên ở trờng
thcs".
A. Lý do chọn đề tài:
Các hoạt động Đội trong nhà trờng phổ thông có vai trò rất quan trọng
góp phần tạo ra sân chơi bổ ích nhằm thu hút đội viên tham gia tích cực các
hoạt động của Đội góp phần cùng nhà trờng thực hiện xuất sắc nhiệm vụ của
năm học, hoạt động mang tính khoa học s phạm, đa dạng phong phú phù hợp
với lứa tuổi thiếu niên nhi đồng. Từ đó góp phần giúp hoạt động đội trong nhà
trờng với mục đích là giáo dục và rèn luyện đội viên nhi đồng phấn đấu trở
thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ.
Xuất phát từ thực tiễn nghi thức Đội là phơng pháp giáo dục của Đội
thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, với những quy định và biểu hiện bằng
ngôn ngữ hình thức tợng trng, thủ tục nghi lễ và đội ngũ.
Nghi thức Đội góp góp phần mạnh mẽ vào việc xây dựng phơng pháp
giáo dục toàn diện mang nét đặc trng của Đội, trong đó nỗi bật là giáo dục ý
thức kỷ luật, t thế, tác phong và tinh thần tập thể cho đội viên, tạo ra vẽ đẹp,
tính nghiêm chỉnh và sự thống nhất của tổ chức Đội, nghi thức Đội đợc tiến
hành thờng xuyên trong mọi hoạt động sẻ tạo thành thói quen nề nếp tốt cho
đội viên trong tổ chức Đội.
Vì vậy việc tiến hành giáo dục nghi thức cho đôi viên đòi hỏi phải có
tính giáo dục cao, nghiêm túc chính xác và thống nhất. Có nh vậy mới làm
cho nghi thức Đội trở thành nhu cầu thực sự của đội viên và tập thể đội.
Hơn thế nữa hầu nh tất cả mọi trờng học hiện nay việc thực hiện nghi
thức Đội một cách thuần thục ở tất cả mọi đội viên là rất ít mà nó chỉ tập
trung ở đội nghi thức của liên đội hoặc ở những em làm chi đôi trởng.
Từ những lý do trên bản thân tôi chọn nội dung " Một số giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả việc luyện tập nghi thức Đội cho đội viên ở trờng
THCS" làm đề tài nghiên cứu của mình góp phần vào việc hớng dẫn nghi
thức Đội cho đội viên ở trờng THCS ngày càng hiệu quả hơn.

B. giải pháp thực hiện
I. Những cơ sở căn cứ:
1. Nghi thức Đội là những quy định mang tính điều lệ của tổ chức Đội
TNTP Hồ Chí Minh, vì vậy nghi thức Đội phải có sự thống nhất, chính xác
trong luyện tập sinh hoạt hàng ngày của cá nhân và tập thể Đội.
2. Xuất phát từ quá trình thực tiễn của công tác giáo dục, xuất phát từ những
yêu cầu thực tế trong quá trình xây dựng nhà trờng và phong trào tổ chức các
Sáng kiến kinh nghiệm Đội TNTP Hồ Chí Minh
1
Trơng Đức Sáng - Trờng THCS Gio Sơn
hoạt động Đội mà trong đó vấn đề nghi thức Đội là hết sức quan trọng là nền
tảng trong các phong trào của tổ chức Đội.
3. Đối với lứa tuổi thiếu niên, đây là lứa tuổi nhanh và nhạy bén nên vấn đề
nghi thức Đội đối với các em là hết sức cần thiết góp phần vào việc giáo dục
toàn diện cho các em, nghi thức Đội giúp cho các em hoàn thiện về mặt phẩm
chất, nhân cách của mình thông qua thông qua các nghi lễ thủ tục hoặc hội
thi... là động lực để thúc đẩy các em học tốt các môn học khác.
II. Khảo sát thực tế:
Bản thân tôi tiến hành khảo sát ngay tại đơn vị của mình bằng hình
thức phỏng vấn và lập phiếu thăm dò quá trình giáo viên hớng dẫn nghi thức
Đội với một số câu hỏi liên quan đến hoạt động nghi thức Đội và đội viên trả
lời băng hình thức "Có" hoặc "Không".
Số lợng đội viên chia đều cho các khối tổng số 150 em.
Câu hỏi Mức độ thực hiện
Có Không
1. Giáo viên có sử dụng phơng pháp thuyết trình kết
hợp với trực quan trong hớng dẫn không?
100%
2. Trong hớng dẫn giáo viên có tổ chức cho đội viên
luyện tập tập thể hay chia nhóm không?

95% 5%
3. BCH chi đội có thờng xuyên cho đội viên ôn tập
theo nhóm, theo cá nhân không?
40% 60%
4. BCH chi đội thờng hay kiểm tra đánh giá sau khi
lyện tập không?
55% 45%
5. Giáo viên chủ nhiệm có kết hợp với GV-TPT để h-
ớng dẫn cho các em không?
100%
6. Giáo viên có hớng dẫn các em nghiên cứu tài liệu
nghi thức Đội không?
70% 30%
7. BCH chi đội có hớng dẫn cho các em thực hành
nghi thức Đội khi về nhà không?
55 45%
8. Kết hợp hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với
nghi thức đội không không?
30% 70%
* Nhận xét:
Qua trao đổi nhìn chung các em cũng nhận thấyđợc phần nào tầm quan
trọng của nghi thức Đội đối với bản thân và thể hiện lòng yêu thích đối với
rèn luyện nghi thức đội.
III. Một số giải pháp cụ thể:
1. Xây dựng kế hoạch tập huấn nghi thức Đội cho đội viên trong năm học:
Sáng kiến kinh nghiệm Đội TNTP Hồ Chí Minh
2
Trơng Đức Sáng - Trờng THCS Gio Sơn
Bàn bạc với tổ chức đoàn cơ sở, tham mu với lãnh đạo nhà trờng xây
dựng kế hoạt hoạt động đội cụ thể trong đó chú trọng kế họch tập huấn nghi

thức đội.
Tôi đã chia kế hoạch tập huấn và kiểm tra nghi thức Đội trong năm ra
thành 3 đợt.
* Cụ thể:
- Đợt I vào đầu năm học chuẩn bị cho khai giảng năm học mới với quy
mô tổ chức toàn liên đội mà chủ yếu là BCH liên đội, BCH chi đội và anh chị
phụ trách. Nội dung cụ thể của đợt tập huấn này là tập trung vào nghi thức,
nghi lễ, cách thức chỉnh đốn đội hình đội ngũ, đánh các bài trống quy định và
chủ yếu là thực hành thành thạo lễ diễu hành. Bản thân tôi đã tập huấn cho cán
bộ chỉ huy chi đội và anh chị phụ trách một cách cụ thể về cách thức sắp xếp
một đội hình khi thực hiện lễ diễu hành.
vị trí đi đầu là đội cờ liên đội nếu đội cờ có 5 em thì cờ tổ quốc đi giữa
bên trái là cờ đoàn, bên phải là cờ đội 2 hộ cờ đi hai bên cách đội cờ liên đội
2m là đại diện BCH liên đội sau chỉ huy liên đôi là đội trống, sau đội trống 5m
là BCH chi đội, đọi cờ của BCH chi đội cách đơn vị mình khoãng 2m và phía
sau là các chi đội khác. Sau tập huấn các đơn vi tự triển khai luyện tập dới sự
giám sát của anh chị phụ trách, bên cạnh đó hớng dẫn cho các đơn vị sắp xếp
đội hình đi diễu hành vào trong sân trờng trớc lễ đài và cách thực hiện nghi lễ
chào cờ.
Sau quá trình luyện tập từng đơn vị, tôi đã cho tập duyệt toàn đơn vị để
các em nắm đợc một cách tổng quát hơn, nhờ vậy mà trong lễ khai giảng năm
học mới của đơn vị chúng tôi diễn ra trang nghiêm và sôi nỗi.
- Đợt II vào cuối học kỳ I và đầu học kỳ II để lòng ghép kiểm tra
chuyên hiệu nghi thức Đội và kiểm tra cán bộ chỉ huy đội giỏi.
Đợt này cũng với quy mô toàn liên đội nhng cụ thể hơn về từng chi đội
tổ chức luyện tập mỡ rộng hơn và bao quát tất cả các kỹ năng về thực hành
nghi thức đội và triển khai chuyên hiệu nghi thức đội.
Tôi cũng đã tiến hành tập huấn cho cán bộ chỉ huy từng chi đội trớc, lần
này tôi không tổ chức ngoài trời ngay mà tôi đã trực tiếp lên lớp giống nh một
tiét dạy vừa nêu lí thuyết trên bảng vừa làm biện pháp minh họa trực quan sau

khi giảng xong thì cử các BCH từng chi đội lên thực hiện làm đi, làm lại nhiều
lần để đợc thành thạo về các kỹ năng trong đợt tập huấn này, tôi cũng đã mời
các anh chị phụ trách tham gia nhằm nắm vững các kỹ năng để về giám sát
quá trình luyện tập của các đội viên ở chi đội mình. Sau buổi tập huấn nấy các
BCH chi đội đã về triển khai luyện tập ở chi đội một cách dể dàng và hiệu quả.
Thông qua phơng pháp này tất cả các đội viên đa số đã nắm vững các
kỹ năng về nghi thức đội và thấy có hứng thú hơn trong quá trình luyện tập.
Đặc biệt lần tổ chức này tôi đã lồng ghép vào phơng pháp đánh giá thi đua cua
từng chi đội nên rất hiệu quả.
Sáng kiến kinh nghiệm Đội TNTP Hồ Chí Minh
3
Trơng Đức Sáng - Trờng THCS Gio Sơn
- Đợt III vào cuối năm học nhằm lựa chọn và bổ sung đội ngũ cho năm
học mới.
Lần này với quy mô từng chi đội không trực tiếp ra luyện tập mà chỉ
thông qua sự lựa chọn của BCH chi đội và anh chị phụ trách giới thiệu lên
những em có kỹ năng tốt sau đó bản thân tôi trực tiếp kiểm tra đội ngũ này để
lựa chọn bổ sung vào BCH liên đội bị khiếm khuyết sau khi đội viên khối 9 ra
trờng đồng thời lựa chọn thêm đội trống đội cờ liên đội và bổ sung vào BCH
chi đội những em có kỹ năng hớng dẫn nghi thức đội tốt. Lần lựa chọn này tôi
đã trực tiếp tập huấn cho đội ngũ này một cách kỹ lỡng nếu áp dụng tốt phơng
pháp này thì chắc chắn rằng đầu năm học mới qar trình luyện tập nghi thức sẽ
dể dàng hơn.
2. Thay đổi nhận thức của đội viên đối với nghi thức đội .
Qua trao đổi với các em đội viên và nắm bắt thực tế ở các trờng phần
lớn các em đã đợc học nghi thức Đội song còn nhiều động tác, nhiều nghi lễ
các em cha nắm vững và thực hành cha chính xác, do ý thức học tập của các
em cha cao luyện tập còn qua loa, ỉ lại vì vậy ảnh hởng đến vấn đề dạy và học
nghi thức Đội.
Xuất phát từ thực tiễn đó chúng ta cần phải bồi dỡng để thay đổi ý thức

luyện tập nghi thức Đội cho đội viên là rất quan trọng, phải làm cho các em
thực sự hứng thú với luyện tập nghi thức đội. Để làm đợc vấn đề này bản thân
tôi phải lập kế hoạch tập huấn thật cụ thể.
- Lựa chọn đội ngũ cán bộ chỉ huy liên đội và chỉ huy chi đội nhanh
nhẹn và có khả năng nắm bắt tốt, triển khai tập huấn cho đội ngũ này một cách
thành thạo về các kỷ năng hớng dẫn thực hành nghi thức và sau đó các đội ngũ
này tự triển khai tập luyện cho chi đội của mình thông qua sự giám sát của anh
chị phụ trách ( GVCN ).
Hớng dẫn phải có kỹ nang mô tả, kỹ năng hớng dẫn lại, kỹ năng tổ chức
thực hiện từng động tác một cách cụ thể. Chúng tôi đã thực hiện:
a. Đội hình đội ngũ:
Rèn luyện cho các em những kỹ năng về hàng dọc hàng ngang, chữ U,
vòng tròn và các khẩu lệnh để chỉnh đốn các đội hình đó. Để cho các em nắm
bắt nhanh chúng ta không nên nói quá dài hoặc chỉ nói mà không làm mẫu mà
đòi hỏi chúng ta phải hớng dẫn một cách cụ thể dứt khoát
Ví dụ :Khi chúng ta tập hợp đội hình hàng dọc chỉ huy lựa chọn đợc vị trí
thích hợp thì ngời chỉ huy hô chi đội hàng dọc tập hợp lúc này phân đội 1 làm
chuẩn chạy đều vào phái sau ngời chỉ huy cách một cánh tay và các phân đội
còn lại chạy vào phái bên trái của phân đọi một và khi chỉ huylên vị trí chỉ huy
của mình có lệnh "thôi " thì các phân đội mới dừng lại .
b. Động tác cá nhân : Đây là những động tác mà các em thờng hay gặp sai sót
trong quá trình tập luyện nên đòi hỏi ngời hớng dẫn phải có cách thức khoa
Sáng kiến kinh nghiệm Đội TNTP Hồ Chí Minh
4
Trơng Đức Sáng - Trờng THCS Gio Sơn
học , dễ hiểu và thanh thạo thể hiện chính xác các kỉ năng đễ cá em nắm bắt
tốt.
Ví dụ: Động tác dậm chân tại chỗ trong quá trình dậm nếu phát hiện ra có em
sai thì chúng ta khắc phục bằng cách yêu cầu em đó dừng lại một bớc và dậm
lại đúng theo nhịp hô của ngời chỉ huy.

c. Diễu hành: Đối với diễu hành thì chúng ta cần hớng daanxcho đọi viên kỹ
năng giữ hàng ngũ cho đều khi diễu hành , cơ bản khi bẻ góc các vòng cua thì
phải hớng dẫn cho các em đi phái trong đi chậm lại còn những em đi bên
ngoài thì đi dài bớc ra và nhìn nhau để giữ cho khoãng cách đợc chuẩn đồng
thời khi đi qua lễ đài thì thực hiện động tác chào kèm theo mắt hớng về phía
đại biểu và đội cờ phải thực hiện động tác chào đặc biệt chúng ta phải giáo dục
cho các em tính bao quát nhắc nhỡ đội viên sữa sai.
3. Nâng cao năng lực cho đội ngũ anh chị phụ trách chi đội:
Trên thực tế hiện nay thì đội ngũ anh chị phụ trách (GVCN) chủ yếu là
thực hiện công việc giảng dạy văn hóa còn không đợc đào tạo hoặc bồi dỡng
về phơng pháp, kỹ năng hớng dẫn thực hành nghi thức Đội. Vì vậy trong việc
hớng dẫn cho đội viên gặp rất nhiều khó khăn.
Chính vì vậy ngay từ đầu năm song song với việc tập huấn cho đội ngũ
cán bộ chỉ huy chi đội, tôi đã triển khai tập huấn cho đội ngũ anh chị phụ trách
và các đồng chí trong ban chấp hành chi đoàn, đồng thời trang bị tài liệu nghi
thức Đội để nghiên cứu và hớng dẫn cho đội viên trong quá trình hớng dẫn nếu
vẫn còn gặp những khó khăn không thực hiện đợc thì phối hợp với GV-TPT để
cùng nhau giải quyết.
4.Phối kết hợp giữa các tổ chức trong nhà trờng và ngoài xã hội:
- Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm (anh chị phụ trách) và giáo viên bộ
môn: Đây là đội ngũ trực tiếp quản lý và giảng dạy các em nên có thẻ biết đợc
khả năng của từng em, đồng thời biết đợc nguyện vọng của các em, từ đó phân
công giao nhiệm vụ cho từng em, từng nhóm tự luyện tập còn giáo viên chỉ là
ngời giám sát hớng dẫn. Qua đó bản thân tôi thu thập thông tin hai chiều từ
những đội ngũ này và nắm bắt đợc những em yếu kém để có kế hoạch tập
luyện riêng.
- Kết hợp với Đoàn thanh niên: Trong nhà trờng Đoàn thanh niên là một
đội ngũ trẻ năng động luôn tổ chức các hoạt động bề nỗi và là một tổ chức có
nhiều kỹ năng và năng khiếu phong phú đa dạng và thờng xuyên tổ chức các
hoạt động trong năm học. chính vì vậy phối hợp với tổ chức này nhằm đa các

em vào trong các hoạt động tập thể để bồi dỡng thêm cho các em những kỹ
năng, năng khiếu để là phong phú và bổ trợ thêm trong quá trình luyện tập
nghi thức Đội, đồng thời qua đó nhằm giáo dục thêm cho các em những truyền
thống quý báu của Đoàn-Hội- Đội và quê hơng đất nớc.
* Đối với gia đình:
Sáng kiến kinh nghiệm Đội TNTP Hồ Chí Minh
5