Tạo động lực học môn âm nhạc theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS hoằng anh TP thanh hóa năm học 2019 2020

………………….……..

TẠO ĐỘNG LỰC HỌC MÔM ÂM NHẠC THEO ĐỊNH
HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở
TRƯỜNG THCS HOẰNG ANH – TP THANH HÓA
NĂM HỌC 2019-2020

Người thực hiện: Nguyễn Thị Thu Hiền
Chức vụ:
Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THCS Hoằng Anh
SKKK thuộc môn: Âm nhạc

THANH HÓA NĂM 2020


TT
1

NỘI DUNG
PHẦN I: MỞ ĐẦU

2
3
4
5
6
7
8

PHẦN II: NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN

1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
2.1. Thuận lợi
2.2. Khó khăn
3. CÁC GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
3.1. Xác định rõ những đặc trưng cơ bản của việc tạo
hứng thú trong dạy học theo định hướng phát triển
năng lực.
3.2. Xác định những năng lực chung và năng lực
chuyên biệt của học sinh được hình thành và phát
triển qua môn Âm nhạc.
3.3. Những yêu cầu của năng lực âm nhạc trong quá
trình tiến tạo hừng thú học tập.
3.4. Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học
3.5. Vận dụng các phương pháp kỹ thuật dạy học
mới
3.6. Minh họa một số công cụ kiểm tra đánh gía
năng lực học sinh.
4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN
PHẦN III : KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

9
10
11
12
13
14
15

TRANG

1
2
2
3
3
3
4
4
4
5
7
8
8
14
15


1.Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết ,Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật ,
học sinh học theo phương châm “Học để mà vui - vui để mà học”. Vì vậy tạo
cho các em sự say mê hứng thú học tập là rất cần thiết.Bất kỳ làm việc gì nếu
có hứng thú thì sẽ dễ dàng đi đến thành công. Đặc biệt là đối với học sinh, do
đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm rất
tốt ,và khi hoạt động nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở của hứng thú ,nó
sẽ tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách có
hiệu quả.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi
dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới
những đỉnh cao của việc nắm bắt kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới, tích
cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.

Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Nhưng
riêng bộ môn Âm nhạc thì bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều
người. Việc tạo cho các em hứng thú trong học tập môn Âm nhạc không chỉ
nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải
mái hơn về tinh thần,giúp các em giảm bớt căng thẳng cho những tiết học sau.
Từ thực tiễn giảng dạy cũng như thực tiễn của học sinh vùng ven ít
nhiều còn có những hạn chế trong việc tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu
giáo viên tạo được hứng thú trong giảng dạy sẽ giúp cho học sinh say mê học
tập.
2. Mục đích nghiên cứu
Để đáp ứng được đòi hỏi mới trong giáo dục. Đáp ứng được nhu cầu
phát triển năng lực của học sinh, bởi tạo hứng thú cho học sinh là bước đầu
hình thành và phát triển năng lực học sinh, nhằm đảm bảo chất lượng đầu ra
của người học, thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện các phẩm chất nhân
cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn
nhằm chuẩn bị cho học sinh năng lực giải quyết các tình huống của cuộc sống
và nghề nghiệp, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực
tiễn,các hoạt động ngoại khóa trong và ngoài nhà trường
3. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp tiếp cận để tạo hứng thứ cho học sinh trong dạy học theo
định hướng phát triển năng lực môn Âm nhạc ở trường THCS đang được


ngành giáo dục quan tâm, cũng là đối tượng tôi lựa chọn để đi sâu về nghiên
cứu trong đề tài này.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Để xây dựng được cơ sở
lí thuyết phải trải qua quá trình thu thập và nghiên cứu tài liệu, xử lí và tóm tắt
tài liệu có liên quan đến ý tưởng, đề tài nghiên cứu từ các nguồn cung cấp tài
liệu chính yếu như: Tạp chí khoa học chuyên ngành, tài liệu hội thảo chuyên

đề, sách tham khảo,...
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Trực tiếp quan sát, khảo sát thực tế
bằng những dạng câu hỏi như:
+Câu hỏi về hành vi và sự kiện: hỏi về những việc mà người trả lời đã
làm, những việc đã xảy ra và theo nguyên tắc có thể quan sát bên ngoài.
+ Câu hỏi về đo kiến thức: đo nhận thức của người trả lời về một chủ đề
quan tâm hoặc kỹ năng nhận thức của họ. Trong khảo sát câu hỏi này thường
đi cùng với câu hỏi thái độ và hành vi.
+ Câu hỏi đánh giá tâm lý và thái độ: bởi thái độ hay hành vi chỉ nằm
trong ý thức của người trả lời.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Tổng hợp và xử lí thông tin
Từ thực tiễn giảng dạy cũng như việc học của học sinh, trong gần một
năm qua, bản thân tôi nhận thấy việc dạy học, góp một phần không nhỏ giúp
cho học sinh có những khả năng vận dụng vào thực tiễn cuộc sống sinh hoạt
văn hóa văn nghệ trong và ngoài nhà trường giải quyết những vấn đề trong
cuộc sống, đồng thời góp phần thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học
của giáo viên.Vì vậy, đó là nguồn động lực thôi thúc tôi đi sâu nghiên cứu đề
tài “Tạo động lực học môn Âm nhạc theo định hướng phát triển năng lực
học sinh ở trường THCS Hoằng Anh Thành phố Thanh Hóa - Năm học
2019-2020.”

Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh toàn cầu hoá đặt ra những
yêu cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới
cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân lực. Một trong những
định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang
tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc
hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người
học.
Hiện nay, năng lực giải quyết những vấn đề mà xã hội đặt ra ở học sinh
còn rất yếu. Việc quy định cứng nhắc những nội dung chi tiết trong chương

trình dạy học nhanh chóng bị lạc hậu. Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ đối mặt và
đứng vững trước những thách thức của đời sống, hình thành cho học sinh khả


năng giải quyết vấn đề trong thực tiễn, thì việc tiếp cận năng lực giúp người
học không chỉ biết học thuộc và ghi nhớ mà còn phải biết làm thông qua các
hoạt động cụ thể, biết sử dụng kiến thức đã học để giải quyết các tình huống
do thực tiễn cuộc sống đặt ra.
Việc thay đổi hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh bằng
nhận xét Đạt và Chưa đạt theo thông tư 58 của Bộ GD&ĐT đã làm giảm áp
lực đối với học sinh trong học tập nhưng cũng đồng thời đặt ra đối với giáo
viên là phải thay đổi cách dạy để thu hút học sinh, để các em yêu thích và
hứng thú học bộ môn này một cách hiệu quả nhất.
Vì vậy tạo hứng thú học tập theo hướng tiếp cận năng lực người học là
một xu thế tất yếu. Nó giúp người học có khả năng giải quyết các vấn đề thực
tiễn ngay khi rời ghế nhà trường. Nói cách khác, đào tạo phù hợp với nhu cầu
xã hội. Ngoài ra, với tiếp cận năng lực, người học sẽ được trang bị kỹ năng để
có thể học cả đời. Đây là điều bắt buộc trong bối cảnh khối lượng tri thức tăng
lên nhanh chóng như hiện nay.
Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện việc“ Tạo động lực học
Âm nhạc theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS
Hoằng Anh - Thành phố Thanh Hóa".
2.1.Thuận lợi
Trường THCS Hoằng Anh là một trường đạt chuẩn Đánh già ngoài và
kiểm định chất lượng năm 2019. Cơ sở vật chất phục vụ đổi mới dạy học và
kiểm tra, đánh giá trong những năm qua đã được đặc biệt chú trọng. Nhà
trường có phòng học nhạc riêng tách biệt với các lớp học môn văn hóa. Phòng
học được trang bị máy chiếu Projector và hệ thống máy vi tính được nối
mạng Internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông tin phục vụ giảng dạy.
Bản thân giáo viên bộ môn đã được tham gia lớp tập huấn "Đổi mới

dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng
lực" do Bộ GD&ĐT tổ chức, vốn yêu nghề, say sưa với công tác giảng dạy có
đầu từ cho chuyên môn, tìm mọi biện pháp để có giờ dạy tốt, học tốt, vượt
mọi khó khăn về cơ sở vật chất, sáng tạo các hình thức tổ chức dạy học, đổi
mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, tìm cách truyền cho học sinh
những cảm hứng trong giờ học.
2.2. Khó khăn
Việc xây dựng và thiết kế một bài giảng có chất lượng theo đúng mục
tiêu đề ra, đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều hơn về mặt thời gian và
các điều kiện khác phục vụ cho tiết dạy, để tiến trình tiết học diễn ra theo dự
kiến về mặt thời gian và nội dung kiến thức. Giờ học còn bị chi phối và phụ
thuộc vào các điều kiện như: tư liệu, hiện vật, nguồn điện, các đồ dùng dạy
học cần thiết khác...


Từ thực tế giảng dạy bộ môn Âm nhạc trong gần một năm qua, với việc
đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá, giáo viên là người hướng
dẫn điều khiển, học sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, việc tạo hứng thú
học tập và vận dụng kiến thức vào thực tiễn là một điều đáng để giáo viên
lưu tâm trong việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học và kiểm tra đánh
giá, đó là động lực giúp tôi đi sâu vào nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm này.
3.1 Xác định rõ những đặc trưng cơ bản của việc tạo động lực học theo
định hướng phát triển năng lực.
+ Một là, mục tiêu giáo dục là kết quả học tập cần đạt được mô tả chi
tiết và có thể quan sát, đánh giá được; thể hiện được mức độ tiến bộ của học
sinh một cách liên tục
+Hai là, những nội dung nhằm đạt được kết quả đầu ra đã quy định,
gắn với các tình huống thực tiễn .
+ Ba là, về phương pháp giáo dục giáo viên chủ yếu là người tổ chức,
hỗ trợ học sinh tự lực và tích cực lĩnh hội tri thức. Chú trọng sự phát triển khả

năng giải quyết vấn đề, khả năng giao tiếp,...Chú trọng sử dụng các quan
điểm, phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực: dạy học tích hợp liên môn, dạy
học trải nghiệm sáng tạo...
+Bốn là, tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã
hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học, trải nghiệm sáng tạo, vận dụng kiến
thức vào thực tiễn cuộc sống; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy và học.
+Năm là, tiêu chí đánh giá dựa vào năng lực đầu ra, có tính đến sự tiến
bộ trong quá trình học tập, chú trọng khả năng vận dụng trong các tình huống
thực tiễn.
3.2 Xác định những năng lực chung và năng lực chuyên biệt của học sinh
được hình thành và phát triển qua môn Âm nhạc.
Dạy học định hướng phát triển năng lực được xây dựng trên cở sở
chuẩn năng lực của bộ môn, nghĩa là ngoài các năng lực chung còn có các
năng lực chuyên biệt. Năng lực chủ yếu hình thành qua các hoạt động học của
học sinh.
3.2.1. Năng lực chung
- Tư duy: được hình thành từ sự hiểu biết một số khái niệm cơ bản về âm
nhạc, nhận thức được vai trò của âm nhạc trong cuộc sống...Được phát triển
dựa trên trí tưởng tượng, tư duy hình ảnh, tư duy logic, sự hình thành ý tưởng
sáng tạo và khả năng phê phán nghệ thuật.
- Ngôn ngữ: Học sinhn biết sử dụng ngôn ngữ âm nhạc(nhịp điệu, giai
điệu,ca từ, sắc thái...) để làm phong phú vốn ngôn ngữ của mình. Năng lực
này được thể hiện qua trình bày, phân tích nhận xét, đánh giá những tác phẩm
âm nhạc và tình huống thực tiễn.


- Giao tiếp: được hình thành qua việc tham gia các hoạt động âm nhạc,góp
phần phát triển sự tự tin, hòa nhập, biết lắng nghe, biết tôn trọng, biết sử
dụng ngôn ngữ cơ thể và phản hồi tích cực trước đối tượng giao tiếp.

- Hợp tác: được phát triển trong quá trình học tập âm nhạc như:hát và chơi
nhạc cụ theo nhóm, luyện tập hát tập thể, hợp tác trong biểu diễn âm nhạc
- Tự học: Học sinh chủ động rèn luyện và ôn tập các kiến thức, kĩ năng âm
nhạc trong và ngoài nhà trường.
- Đánh giá: Học sinh thực hành đánh giá mọi khía cạnh của âm nhạc,như: tác
giả, tác phẩm, phong cách biểu diễn, hiệu quả biểu diễn, cảm nhận thẩm mĩ...
3.2.2. Năng lực chuyên biệt
- Thực hành âm nhạc: Học sinh ca hát, đọc nhạc, chơi nhạc cụ, nhảy múa, để
tạo ra âm thanh và môi trường âm nhạc.
- Hiểu biết âm nhạc: Học sinh tìm hiểu, nhận thức về lí thuyết âm nhạc và
thường thức âm nhạc( các loại nhạc cụ, câu chuyện âm nhạc, hình thức và thể
loại, tác giả và tác phẩm, các vấn đề khác của đời sống âm nhạc,...)
- Cảm thụ âm nhạc: Học sinh biết tiếp nhận và rung động trước vẻ đẹp,
những điều sâu sắc, tinh tế, những giá trị nổi bật trong âm nhạc. Học sinh biết
lựa chọn thể loại âm nhạc phù hợp với sở thích.
- Trình diễn âm nhạc: Học sinh thể hiện khả năng ca hát, chơi nhạc cụ, nhảy
múa,...trước mọi người.
- Sáng tạo âm nhạc: Học sinh thể hiện sự độc đáo và sáng tạo của mình
thông qua các hoạt động âm nhạc và một số lĩnh vực liên quan.
3.3. Những yêu cầu của năng lực âm nhạc trong quá trình tiến hành dạy
học .
3.3.1. Năng lực thực hành âm nhạc.
- Hát đúng tư thế, hát tự nhiên, tập lấy hơi và hát rõ lời
- Hát đúng giai điệu và lời ca, tập thể hiện sắc thái và tình cảm của bài hát.
- Hát cùng mọi người và có thể hát một mình
- Luyện tập những cách hát tập thể như: hòa giọng, nối tiếp, đối đáp, hát có
lĩnh xướng, hát bè,...
- Hát kết hợp các động tác như: vỗ tay, gõ đệm đánh nhịp, trò chơi, vận động
- Đọc nhạc kết hợp với hoạt động như: gõ đệm, đánh nhịp, trò chơi,...
- Thể hiện đúng tiết tấu, đọc đúng giai điệu của bài TĐN

- Luyện tập những cách đọc nhạc như: nối tiếp, đối đáp,...
- Đọc nhạc cùng mọi người và có thể đọc một mình.
3.3.2. Năng lực hiểu biết âm nhạc.
- Biết tên bài hát và tác giả, biết nội dung hoặc thể loại bài hát.
- Biết tên bài TĐN và tác giả. Nói đúng tên nốt nhạc trong bài TĐN
- Nêu khái niệm, đặc điểm hoặc tính chất của một số kiến thức nhạc lí. Vận
dụng được các kiến thức vào các bài hát, bài TĐN, bài tập nhạc cụ.
- Giải thích tác dụng kiến thức nhạc lí trong các bài hát, bài TĐN


- Sử dụng đúng một số thuật ngữ âm nhạc như : giai điệu, tiết tấu, cao độ,
trường độ, sắc thái,...
- Kể tên một số nhạc cụ đã học, nêu một vài đặc điểm của chúng.
- Tìm hiểu vai trò của nhạc cụ trong âm nhạc.
- Nhận biết hình dáng và âm sắc của nhạc cụ
- Tìm hiểu về tiểu sử và kể tên một số tác phẩm của một số nhạc sĩ tiêu biểu.
Nêu những đóng góp của nhạc sĩ trong nền âm nhạc. Nhận biết một số tác
phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ.
- Biết tên tác phẩm, tác giả hoặc xuất xứ của tác phẩm âm nhạc. Nêu một vài
đặc điểm của tác phẩm, về chủ đề, nội dung hoặc thể loại âm nhạc.
3.3.3. Năng lực cảm thụ âm nhạc.
- Nghe và phân biệt được âm sắc của một số nhạc cụ
- Nghe và phân biệt được giọng hát thiếu nhi với giọng người lớn, giọng hát
đơn ca với giọng hát tốp ca,...
- Nghe và phân biệt một vài tiết điệu đặc trưng của nhịp 2 , 3 trên đàn phím
điện tử.
4 4
- Nghe và phân biệt được bản nhạc viết ở nhịp 2 , 3.
- Nghe và thực hiện bài tập thẩm âm, tiết tấu. 4 4
- Nghe và phân biệt được bài TĐN viết ở giọng Đô trưởng hoặc La thứ

- Lựa chọn thể loại âm nhạc phù hợp với sở thích
- Kể tên những bài hát, bản nhạc hoặc nhạc sĩ yêu thích.
- Lựa chọn những bài hát, những bản nhạc có thể dùng trong Lễ khai giảng,
chào mừng ngày nhà giáo 20/11, Ngày quốc tế phụ nữ, ngày sinh nhật,...
- Biết bình luận, giải thích hoặc nêu cảm nhận về tác phẩm.
- Nhận xét về hoạt động thực hành âm nhạc của các bạn
- Nhận xét về một tác phẩm âm nhạc được trình bày với những phong cách
khác nhau, hình thức khác nhau, (đơn ca, song ca, tốp ca,...) với phương tiện
khác nhau (thanh nhạc hoặc khí nhạc),...
- Nhận xét về sản phẩm sáng tạo âm nhạc của các bạn.
- Tôn trọng những người hoạt động âm nhạc. Có thái độ tích cực khi lắng
nghe, khi luyện tập và thực hành âm nhạc.
3.3.4. Năng lực trình diễn âm nhạc.
- Trình diễn hoặc biểu diễn bài hát trước mọi người trong hoặc ngoài lớp học,
theo các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, đồng ca,...
- Trình bày hoặc biểu diễn bài hát kết hợp các hoạt động như: vỗ tay, gõ đệm,
đánh nhịp, trò chơi, vận động và nhảy múa,...
- Thể hiện sự hứng thú, tinh thần trách nhiệm khi tham gia trình diễn.
3.3.5. Năng lực sáng tạo âm nhạc.
- Sáng tạo động tác vận động minh họa hoặc nhảy múa
- Viết lời mới cho bài TĐN, bài dân ca hoặc bài hát nước ngoài.
- Dàn dựng và trình bày bài hát.


- Diễn đạt nội dung bài hát bằng đoạn văn, bài thơ, câu chuyện hoặc vở kịch.
- Vẽ tranh minh họa cho bài hát hoặc câu chuyện âm nhạc.
- Tự làm dụng cụ học tập âm nhạc
- Sáng tạo và tổ chức trò chơi âm nhạc.
3.4. Một số biện pháp tạo động lực học cho học sinh
3.4.1. Cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống

Các phương pháp dạy học truyền thống như thuyết trình, đàm thoại,
luyện tập luôn là những phương pháp quan trọng trong dạy học. Đổi mới
phương pháp dạy học không có nghĩa là loại bỏ các phương pháp dạy học
truyền thống quen thuộc, mà cần bắt đầu bằng việc cải tiến để nâng cao hiệu
quả và hạn chế những nhược điểm của chúng. Để nâng cao hiệu quả của các
phương pháp dạy học này người giáo viên cần nắm vững những yêu cầu và
các kỹ thuật trong việc chuẩn bị cũng như tiến hành trên lớp, chẳng hạn như
kỹ thuật mở bài, kỹ thuật trình bày, giải thích trong thuyết trình, kỹ thuật đặt
câu hỏi và xử lí các câu trả lời trong đàm thoại, hay kỹ thuật làm mẫu trong
luyện tập. Bên cạnh đó cần kết hợp các phương pháp dạy học nhằm phát huy
tính tích cực và sáng tạo của học sinh.
3.4.2. Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học
Không có một phương pháp dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục
tiêu và nội dung dạy học. Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có những
ưu, nhược điểm và giới hạn sử dụng riêng. Vì vậy việc phối hợp đa dạng các
phương pháp và hình thức dạy học trong toàn bộ quá trình dạy học là phương
hướng quan trọng để phát huy tính tích cực và nâng cao chất lượng dạy học.
Tình trạng lạm dụng phương pháp thuyết trình cần được khắc phục thông qua
làm việc nhóm, góp phần tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh. Tuy
nhiên qua việc hoạt động nhóm mới chỉ thấy rõ việc tích cực hóa "bên ngoài"
của học sinh. Muốn đảm bảo việc tích cực hóa "bên trong" cần chú ý đến mặt
bên trong của các phương pháp dạy học, vận dụng dạy học giải quyết vấn đề
và các phương pháp dạy học tích cực khác.
3.4.3. Vận dụng dạy học giải quyết vấn đề
Là quan điểm dạy học nhằm phát triển năng lực tư duy, khả năng nhận
biết và giải quyết vấn đề. Học sinh được đặt trong một tình huống có vấn đề,
thông qua viêc giải quyết vấn đề giúp học sinh lĩnh hội tri thức. Kỹ năng và
phương pháp nhận thức. Dạy học giải quyết vấn đề là con đường cơ bản để
phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh, có thể áp dụng trong nhiều hình
thức dạy học với những mức độ tự lực khác nhau của học sinh. Tuy nhiên nếu

chỉ chú trọng việc giải quyết vấn đề nhận thức trong khoa học chuyên môn thì
học sinh vẫn chưa chuẩn bị tốt cho việc giải quyết các tình huống thực tiễn.
Vì vậy cần xây dựng quan điểm dạy học định hướng hành động.
3.4.4. Vận dụng dạy học định hướng hành động


Dạy học định hướng hành động là quan điểm dạy học nhằm làm cho
hoạt động trí óc và hoạt động tay chân kết hợp chặt chẽ với nhau. Trong quá
trình học tập, học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập và hoàn thành các sản phẩn
hành động, có sự kết hợp linh hoạt giữa các hoạt động trí tuệ và hoạt động tay
chân. Đây là một quan điểm dạy học tích cực hóa và tiếp cận toàn thể. Vận
dụng dạy học định hướng hành động có ý ngĩa quan trọng trong việc thực
hiện nguyên lí giáo dục kết hợp lí thuyết với thực tiễn, tư duy và hành động,
nhà trường và xã hội.
3.4.5. Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học và công nghệ thông tin
hợp lí trong dạy học
Phương tiện dạy học có vai trò quan trọng trong việc đổi mới phương
pháp dạy học, nhằm tăng cường tính trực quan và thực hành trong dạy học .
Việc sử sụng các phương tiện dạy học cần phù hợp với mối quan hệ phương
tiện dạy học và phương pháp dạy học.
Hiện nay, việc trang bị các phương tiện dạy học trong nhà trường từng
bước được tăng cường. Đa phương tiện và công nghệ thông tin vừa là nội
dung vừa là phương tiện dạy học hiện đại. Bên cạnh việc sử dụng đa phương
tiện như một phương tiện trình diễn, các phần mềm dạy học cũng như các
phương pháp dạy học sử dụng mạng điện tử luôn được giáo viên ứng dụng.
Phương tiện dạy học mới sẽ hỗ trợ cho việc tìm ra và sử dụng các phương
pháp dạy học mới. Khi sử dụng công nghệ thông tin vào dạy học giáo viên
lưu ý: + Đảm bảo mục tiêu giáo dục, mục tiêu môn học được thể hiện qua
từng mục tiêu bài học. Đảm bảo yêu cầu tiến hành dạy học và luôn chú ý phát
huy tính tích cực của học sinh.

+ Không nên lạm dụng việc sử dụng công nghệ thông tin vào dạy học,
biến giờ học thành giờ "trình diễn hình ảnh" và học sinh chỉ đóng vai trò
"khám thị" một cách say mê song bị động và không có tác dụng nhiều trong
việc tiếp thu kiến thức.
3.5. Vận dụng các phương pháp kĩ thuật dạy học mới
- Dạy học theo dự án
- Dạy học theo mô hình VNEN
- Dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn
Các phương pháp mới chú trọng phát triển năng lực học sinh thông qua
các yếu tố: Học sinh được suy nghĩ, hoạt động, trải nghiệm và vận dụng
những kiến thức vào thực tiễn.
3.6. Minh họa một số công cụ tạo động lực học trong kiểm tra đánh giá
năng lực học sinh
Hệ thống bài tập định hướng năng lực chính là công cụ để học sinh
luyện tập nhằm hình thành năng lực và là công cụ để giáo viên và các cán bộ
quản lí giáo dục kiểm tra, đánh giá năng lực của học sinh và biết được mức


độ đạt chuẩn của quá trình dạy học. Có thể xây dựng bài tập theo các dạng
sau: Bài tập dạng tái hiện, bài tập vận dụng, bài tập giải quyết vấn đề, bài tập
gắn với bối cảnh, tình huống thực tiễn.
Bài tập1: Hãy nối tên bài Quốc ca Việt Nam với hình ảnh có trong bài
Làng tôi
Đoàn quân
Mái trường
Bước chân
Dòng sông

Quốc ca Việt Nam

Cờ in máu
Mùa xuân
Đường gập ghềnh
Tuổi trẻ
Quân thù

Bài tập 2 : Nối lời ca phù hợp với các nốt nhạc trong bài Làng tôi của nhạc sĩ
Văn Cao
Làng tôi xanh bóng tre
Tiếng chuông nhà thờ rung
Con thuyền một dòng sông
Đường ngập bao xương máu

La Son Pha Mi Son
Đô Mi Son La Son
Đô Son Mi Son Đô
Đô Rê Mi Pha Son

Bài tập3:Thực hiện các bước sau
Bước 1
Bước 2
Bước 3
Bước 4

Hãy xem video bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh do liền anh, liền
chị trình bày(1-2 phút)
Hãy lựa chọn những đồ vật mà các liền anh, liền chị đã sử dụng
khi trình bày bài dân ca( Giáo viên chuẩn bị các đồ vật ,có cả các
đồ vật không sử dụng trong hát dân ca quan họ Bắc Ninh)
2 em(1 nam,1 nữ) hãy sử dụng những đồ vật (khăn, nón quai thao,

ô, quạt giấy,áo ) theo cách mà các liền anh, liền chị đã sử dụng.
Hãy xem lại bài dân cađể đánhgiá về các hoạt động trải nghiệm
Mô tả bài tập 3
Hoạt động 1

Hoạt động 2


Xem video bài hát dân ca quan họ Bắc Ninh
Lựa chọn những đồ vật mà các liền anh, liền
chị sử dụng khi trình bày bài dân ca

Hoạt động 3

Hoạt động 4

Xem lại bài dân ca để đánh giá về các hoạt động
trải nghiệm

HS làm theo cách mà các liền anh, liền chị đã sử
dụng

Bài tập 4: Hãy đặt lời mới cho bài hát Lí dĩa bánh bò(Dân ca Nam bộ ) theo
các chủ đề khác nhau
Mô tả bài tập 4
Giáo viên đưa ra ví dụ

Nhóm1

Nhóm 2

Bài tập 5: Hãy chọn một câu hát trong bài Tuổi đời mênh mông(Âm nhạc 8)
và vẽ bức tranh minh họa cho câu hát đó.
Mô tả bài tập 5
Lời bài hát
- Mây và tóc em
bay trong chiều
gió lộng, trời
làm cơn mưa
xanh
dưới
những hàng me,
em và lá tung
tăng như loài
chim đến và đã
hát giữa phố
nhà...

Bài vẽ 1

Bài vẽ 2

Bài tập 6: Hãy trình diễn bài hát theo cách riêng của nhóm mình
Mô tả bài tập 6

Mùa thu ngày khai trường

Nối vòng tay lớn

Lí dĩa bánh bò

Tuổi hồng

Bài tập 7: Trình bày bài Mái trường mến yêu theo một số cách hát tập thể
như: hòa giọng, nối tiếp, đối đáp, hát lĩnh xướng. Nhận xét hoặc so sánh về sự
phù hợp của mỗi cách.
Hát nối tiếp và hòa giọng
Người hát
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
Tất cả

Câu hát
Ơi hàng cây xanh thắm dưới mái trường mến yêu
Có loài chim đang hót vang hòa tựa như nói
Vì hạnh phúc tuổi thơ và cho đời mang sức sống
Thầy dìu dắt chúng em với tấm lòng thiết tha
Khi bình minh hé sáng phố phường còn ngủ yên
Khi giọt sương long lanh vẫn còn đọng trên lá
Thầy bước đến trường em mang một tình yêu ước mơ
Cho từng ánh mắt trẻ thơ cho từng khúc nhạc dịu êm
Như thời gian êm đềm...tương lai sáng ngời

Hát đối đáp và hòa giọng

Người hát
HS nữ
HS nam
HS nữ
HS nam
HS nữ
HS nam
HS nữ
HS nam
Tất cả

Câu hát
Ơi hàng cây xanh thắm dưới mái trường mến yêu
Có loài chim đang hót vang hòa tựa như nói
Vì hạnh phúc tuổi thơ và cho đời mang sức sống
Thầy dìu dắt chúng em với tấm lòng thiết tha
Khi bình minh hé sáng phố phường còn ngủ yên
Khi giọt sương long lanh vẫn còn đọng trên lá
Thầy bước đến trường em mang một tình yêu ước mơ
Cho từng ánh mắt trẻ thơ cho từng khúc nhạc dịu êm
Như thời gian êm đềm...tương lai sáng ngời
Hát có lĩnh xướng và hòa giọng

Người hát
Lĩnh xướng 1
Lĩnh xướng 2

Câu hát

Ơi hàng cây xanh thắm... với tấm lòng thiết tha
Khi bình minh hé sáng...từng khúc nhạc dịu êm


Tất cả

Như thời gian êm đềm... tương lai sáng ngời

Bài tập 8: Trình diễn bài hát và họa lại nội dung bài hát bằng những hình ảnh
trong bài mà em yêu thích.
Mô tả bài tập 8

Học sinh lớp 9 thể hiện bài hát Bóng dáng một ngôi trường

Bài tập 9: Hãy thực hiện theo các bước sau:
Gv gắn chân dung nhạc sĩ lên bảng và giúp HS tìm hiểu nhạc sĩ
“Ai nhanh và khéo léo hơn” thời gian được tính bằng một bài hát.
Bước1 GV chuẩn bị trước các nội dung thông tin về nhạc sĩ (có cả thông
tin sai )ra giấy và cánh hoa để học sinh dán vào đó
HS sẽ phải chọn những nội dung đúng và dán vào cánh hoa, sau đó
dán những cánh hoa đó lên bảng tạo thành bông hoa. Mỗi đội cử
Bước2 1bạn, đội nào tìm và gắn được nhiều cánh hoa có đáp án đúng đội
đó giành chiến thắng.( Thời gian bằng một bái hát)
Bước3 Nhận xét gì về sản phẩm đã hoàn thành (nội dung, hình thức)
Mô tả bài tập 9

Hoạt động 1

Hoạt động 2

Hoạt động 3


Bài tập 10: Hãy vận dụng những kiến thức, năng lực của cá nhân và tập thể
lớp tham gia vào hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Hình ảnh hoạt động trải nghiệm thực tiễn

Kết quả khảo sát trước khi áp dụng thực hiện nghiên cứu
Khối

6
7
8
9

Sĩ

Học sinh chưa hứng thú vận dụng

Học sinh hứng thú vận dụng

số

năng lực vào trong thực tiễn

năng lực vào trong thực tiễn

40
60
50

41

SL
28
37
29
18

%
70
62
58
44

SL
12
23
25
24

%
30
28
42
46


Kết quả khảo sát sau một năm khi áp dụng thực hiện nghiên cứu
Khối

6
7
8
9

Sĩ

Học sinh chưa hứng thú vận dụng

Học sinh hứng thú vận dụng

số

năng lực vào trong thực tiễn

năng lực vào trong thực tiễn

40
60
50
41

SL
8
11
6
4

%
20

18
12
9.8

SL
32
49
44
37

%
80
82
88
91.2

Sau khi áp việc đổi mới dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập
môn Âm nhạc theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS
Hoằng Anh. Dẫu biết rằng, số liệu ở trên chỉ mang tính tương đối nhưng với
kinh nghiệm gần 20 năm làm công tác giảng dạy Âm nhạc ở trường THCS,
tôi cảm nhận được ở học sinh không chỉ là hứng thú với giờ học mà mỗi giờ
học trôi qua đã hun đúc trong lòng các em sự say mê âm nhạc, yêu ca hát,
thích tham ra hoạt động tập thể, thích được khẳng định mình trên sân khấu âm
nhạc trong và ngoài nhà trường.
Hoạt động văn hóa văn nghệ trong nhà trường phát triển tốt, tạo không
khí vui tươi, môi trường học tập tích cực và thân thiện, gắn kết tình cảm giúp
các em lấy lại cân bằng sau những tiết học, những kì thi căng thẳng, khiến các
em thêm yêu mái trường - nơi chắp cánh những ước mơ cho các em bay vào
tương lai tươi sáng.

Là giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc bản thân tôi đã nhận thức được
rõ về việc Tạo động lực học cho học sinh dạy học sinh theo định hướng phát
triển năng lực là một quan điểm đúng đắn và cần thiết, nên bản thân tôi luôn
rèn luyện được tính chủ động tích cực, sáng tạo trong việc đổi mới phương
pháp dạy học; góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả trong dạy học mà tôi
đã đề cập đến trong sáng kiến kinh nghiệm của mình. Trong khuôn khổ của
một sáng kiến kinh nghiệm, tôi cũng mạnh dạn đề cập phần nào đến kinh
nghiệm của bản thân tôi đã được chắt lọc qua thực tế tham gia giảng dạy âm
nhạc tại trường THCS Hoằng Anh. Bằng các giải pháp đã nêu ở trên, hiệu quả
các tiết dạy âm nhạc đã được nâng lên rõ rệt, học sinh rất hứng thú học tập và
tiếp thu bài một cách chủ động, nhanh chóng. Các tiết học âm nhạc dần được
khẳng định, từng bước vượt ra khỏi việc dạy và học âm nhạc đơn diệu. Sự
hiểu biết về âm nhạc của các em vận dụng vào quá trình thực tiễn của chương
trình hoạt động ngoài giờ lên lớp trong và ngoài nhà trường, các em tự tin
khẳng định mình, không còn nhút nhát, sợ sệt hay hoang mang trước một tình


huống, một chương trình ngoại khóa được học sinh tiếp nhận ở mức độ cao và
có thái độ hứng thú đam mê và mong ngóng.
Tuy nhiên, giảng dạy môn Âm nhạc là cả một nghệ thuật, nên chắc
chắn sáng kiến nhỏ này của tôi còn nhiều thiếu sót cần hoàn chỉnh, rất mong
được sự góp ý, chỉ dẫn của Hội đồng khoa học các cấp và các bạn đồng
nghiệp, để bản thân tôi ngày càng hoàn thiện hơn những việc tôi đã từng làm
trong quá trình trải nghiệm như đã nêu ở trên, và làm giàu thêm hành trang
phục vụ trong công tác giảng dạy cũng như trong sự nghiệp Giáo dục.
-Xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán vững vàng về chuyên môn nghiệp
vụ cho môn học và tập huấn nghiệp vụ cho những người làm công tác thanh
tra chuyên môn chuyên đề: đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh
giá hướng tới hình thành năng lực học sinh.
- Tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để tạo điều kiện

thuận lợi cho việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Giới thiệu các gương điển hình, tổ chức trao đổi, cung cấp các giáo án
tốt, đề kiểm tra tốt để đồng nghiệp tham khảo.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa,ngày 29 tháng 5 năm 2020
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết
không cooppy của người khác.

1. Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển
năng lực học sinh, tài liệu tập huấn năm 2014.
2. Mô- đun Đánh giá dạy học tích cực, tài liệu tập huấn
3. Lí luận dạy học hiện đại- cơ sở đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp
4. Tư liệu, hình ảnh lưu giữ trong quá trình dạy học, hoạt động trải nghiệm
Và một số tài liệu khác.
5. Sách giáo khoa Âm nhạc 6, 7, 8, 9, Nhà xuất bản Giáo dục


6. Phương pháp dạy học Âm nhạc ở tiểu học và trung học cơ sở (tác giả: Lê
Anh Tuấn) NXB Đại học sư phạm 2010.
dạy học, NXB Đại học sư phạm.
7. Website Giáo dục âm nhạc ở Việt Nam (music.edu.vn)

DANH MỤC
CÁC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ
XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Thu Hiền
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên – Trường THCS Hoằng Anh- TPTH

TT

1

Tên đề tài SKKN
1. Sử dụng di sản trong dạy học Âm
nhạc ở trường THCS Hoằng Anh, TP.
Thanh Hóa năm học 2013 - 2014
thực trạng và giải pháp.
2. Đổi mới dạy học và kiểm tra đánh
giá kết quả học tập Âm nhạc theo

Cấp xếp Xếp
loại
loại
Sở
GD&ĐT
Sở

Năm học
2013 - 2014

A


2

3

4

định hướng phát triển năng lực học

sinh ở trường THCS Hoằng Anh,
Thành phố Thanh Hóa năm học 2015
-2016.
3.Dạy học tích hợp liên môn nhằm
phát triển năng lực học sinh ở bộ
môn Âm nhạc trường THCS Hoằng
Anh, TP. Thanh Hóa năm học 20172018
4. Sử dụng di sản trong hoạt động trải
nghiệm ở trường THCS Hoằng Anh,
TP. Thanh Hóa năm học 2018 – 2019.

GD&ĐT

B

2015 – 2016

Sở
GD&ĐT

B

2017-2018

A

2018 – 2019.

Phòng
GD&ĐT