Bài giảng Siêu âm vùng chậu/phụ khoa bình thường

Siêu âm vùng chậu/phụ khoa
bình thường


Nội dung học
• Siêu âm hai chiều
– Đường dưới xương mu (bàng quang căng)
– Đường trong âm đạo (bàng quang rỗng)

• Siêu âm Doppler (màu, năng lượng)
• Siêu âm 3D

• Siêu âm đường âm đạo (hysterosonography- sérum physiologique)

hinhanhykhoa.com


Siêu âm hai chiều
• Đường bụng trước tiên
– Bàng quang căng (Cửa sổ xuyên âm)
• Cho phép khảo sát đầy đủ khoang bụng-chậu (khảo sát dịch trong túi
cùng Douglas, trong rãnh đại tràng-thành bụng (gouttières pariéto-coliques))

• Đường âm đạo bổ sung
– Bàng quang rỗng
• Tử cung nhìn gập sau (rétro versé)
• Khảo sát nội mạc
• Tùi cùng douglas, Vách ngăn trực tràng âm đạo (cloison recto vaginale)


Siêu âm vùng chậu

• Các cơ quan sinh dục bên trong
– Tử cung (cổ và thân)
– Buồng trứng
– Vòi trứng

• Túi cùng Douglas và vách ngăn trực tràng âm đạo
• Bụng
– Rãnh thành bụng-đại tràng
– Thận

• U xơ tử cung dưới thanh mạc của dây chằng rộng
• Dị dạng tử cung


Khảo sát các cơ quan sinh dục bên trong
• Khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt (Nội mạc, cổ tử
cung, buồng trứng)
– Giai đoạn tăng sinh
– Giai đoạn rụng trứng
– Giai đoạn hoàng thể

• Kháu nhau tùy vào tuổi bệnh nhân
– Tuổi nhỏ
– Tuổi sinh sản
– Tuổi mãn kinh


Khảo sát tử cung
• Tư thế của tử cung

• Hình dạng của các đường bờ tử cung
• Kích thước tử cung
• Cấu trúc âm (phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt)
• Thân tử cung (thanh mạc, lớp cơ, nội mạc, khoang tử cung)
• Cổ tử cung (ống cổ tử cung, lỗ ngoài ống cổ tử cung)


Tư thế tử cung
• Trên mặt cắt Sagital
V

Gập trước

Trung gian

Gập sau


Tư thế tử cung
• Trên mặt cắt ngang
– Giữa (Médian)
– Lệch bên (Latéro-dévié)


Các đường bờ của tử cung
Điều quan trọng là khảo sát đường thanh mạc phía ngoài lớp cơ. Đường này cần phải
đều và không biến dạng hay lệch

Biến dạng ra trước

Đường bờ đều

Đường bờ không đều


Kích thước tử cung
• Thay đổi tùy thuộc vào
– Tuổi ( dậy thì, mãn kinh)
– Số lần mang thai trước
– Giai đoạn chu kỳ kinh

• Các số đo
– Mặt cắt đứng dọc sagittal
• Chiều dài và bề dày tử cung
• Bề dày nội mạc

– Mặt cắt ngang
• Chiều rộng tử cung

hinhanhykhoa.com


Kích thước tử cung
Mặc cắt dọc
– Chiều dài
– Bề dày

Mặt cắt ngang
– Chiều rộng

70 x 50 x 38 mm


Kích thước tử cung trên siêu âm
• Theo Henri MARRET và Jacques LANSAC
Phụ nữ

Chiều dài

Chiều dày

Chiều rộng

Chưa mang thai

65 mm

30 mm

40 mm

Mang thai nhiều
lần

80 mm

40 mm

60 mm

Mãn kinh

65 - 35 mm

25 -18 mm

35 -20 mm

hinhanhykhoa.com


Cấu trúc âm tử cung
Thân tử cung
– Lớp cơ
– Khoang tử cung
– Nội mạc

Cổ tử cung
– Ống cổ tử cung
– Lỗ ngoài cổ tử cung

Thay đổi theo:
Giai đoạn tăng sinh
Giai đoạn rụng trứng
Giai đoạn hoàng thể


Cấu trúc âm tử cung
• Mặt cắt sagital
–

–
–
–

Khảo sát thân và cổ tử cung (même cliché)
Khoang tử cung (tăng âm vừa)
Nội mạc và lớp cơ
Thanh mạc

hinhanhykhoa.com


Cấu trúc âm tử cung
• Trên mặt cắt đứng ngang (coronal)
– Khoang tử cung hình tam giác và viền giảm âm
ngoại vi
– Các lỗ vòi tử cung
– Eo và cổ tử cung


Cấu trúc âm tử cung
• Trên mặt cắt ngang
– Thân tử cung
• Khoang tử cung
• Lớp cơ
• Lớp thanh mạc

– Cổ tử cung

hinhanhykhoa.com

Khảo sát lớp cơ
• Bình thường: đồng nhất


Khảo sát lớp cơ
• Có thể không đồng nhất

U xơ trong lớp cơ trước đáy

Adenomyosis

Cấu trúc mạch máu

hinhanhykhoa.com


Khảo sát lớp cơ
• Có thể không đồng nhất
1

Cấu trúc mạch máu


Khảo sát khoang tử cung
• Khoang tử cung ảo
– Hình đường thẳng tăng âm
• Giao diện giữa hai mặt của lớp nội mạc

Đường âm đạo

Đường bụng

hinhanhykhoa.com


Khoang tử cung ảo

Jean-Marc Levaillant

Tăng âm vừa, cong, không lệch
Nội mạc phía ngoại vi quan sát được rõ ràng


Khoang tử cung ảo và nội mạc bình thường

Jean-Marc Levaillant

Tăng âm vừa, không lệch có dạng đường cong
Tăng âm vừa bao quanh nội mạc trong giai đoạn hành kinh


Hồi âm gián đoạn

Tử cung bị dính (Synéchies utérines)


Khảo sát khoang tử cung
• Khoang tử cung thực

– Khi có dịch trong khoang tử cung
• Hai mặt của nội mạc không còn áp sát nhau

Mặt cắt dọc

Mặt cắt ngang


Khảo sát khoang tử cung
• Khoang tử cung thực
– Khi có dịch trong khoang tử cung
• Hai mặt của nội mạc không còn áp sát nhau

Bàng quang

Máu trong khoang tử cung (Hématométrie)