Luận văn thạc sỹ - Vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-----ššššš-----

NGUYỄN BÁ THẮNG

VAI TRÒ CỦA THANH TRA TỈNH LAI CHÂU
TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO LIÊN QUAN
ĐẾN BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CÁC
CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ VÀ CHÍNH SÁCH
MÃ NGÀNH: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. PHẠM THỊ THU HÀ

HÀ NỘI – 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn
của GS.TS. Mai Ngọc Cường. Các số liệu là trung thực. Những kết quả nêu trong
luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Hà Nội, ngày

tháng

năm

Tác giả

Nguyễn Bá Thắng


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA THANH TRA TỈNH
TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO LIÊN QUAN ĐẾN BỒI
THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CÁC CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN....9
1.1. Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện.......................................................9
1.1.1. Công trình thủy điện và bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình
thủy điện.............................................................................................................9
1.1.2. Khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công
trình thủy điện...................................................................................................10
1.1.3. Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư các công trình thủy điện...............................................................................12
1.2. Vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.......................14
1.2.1. Giới thiệu về thanh tra tỉnh.....................................................................14
1.2.2. Mục tiêu của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo...............16
1.2.3. Nguyên tắc hoạt động của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo.....17
1.2.4. Bộ máy của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo..................18
1.2.5. Vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo....................18
1.2.6. Các nhân tố làm ảnh hưởng đến vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo................................................................................................22

CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA THANH TRA
TỈNH LAI CHÂU TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO LIÊN
QUAN ĐẾN BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CÁC CÔNG
TRÌNH THỦY ĐIỆN GIAI ĐOẠN 2014- 2018...................................................26
2.1. Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện trên địa bàn
tỉnh Lai Châu giai đoạn 2014 - 2018.....................................................................26
2.1.1. Giới thiệu về tỉnh Lai Châu.....................................................................26
2.1.2. Thực trạng các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh Lai Châu giai đoạn
2014 - 2018.......................................................................................................30
2.1.3. Thực trạng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện trên
địa bàn tỉnh Lai Châu giai đoạn 2014-2018......................................................32
2.2. Thực trạng giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện giai đoạn 2014 - 2018.................................37
2.2.1. Thực trạng khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư các công trình thủy điện giai đoạn 2014 - 2018............................................37
2.2.2. Kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư.........................................................................................................41


2.3. Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
giai đoạn 2014 – 2018.............................................................................................45
2.3.1. Thực trạng bộ máy của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố
cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện............47
2.3.2. Thực trạng hướng dẫn UBND cấp huyện, các cơ quan thực hiện việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công
trình thủy điện...................................................................................................53
2.3.3. Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong thanh tra, kiểm tra
trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo............................................................55
2.3.4. Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong xác minh, kết luận

và kiến nghị giải quyết khiếu nại, tố cáo...........................................................58
2.3.5. Thực trạng xem xét, kết luận việc giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND
cấp huyện..........................................................................................................62
2.3.6. Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh trong theo dõi, kiểm tra, đôn đốc
việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo....64
2.4. Đánh giá vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
giai đoạn 2014 - 2018.............................................................................................68
2.4.1. Những điểm mạnh vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
giai đoạn 2014 – 2018.......................................................................................68
2.4.2. Những hạn chế vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố
cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện giai
đoạn 2014 – 2018..............................................................................................69
2.4.3. Nguyên nhân của điểm yếu của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
.......................................................................................................................... 71
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA THANH
TRA TỈNH TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO LIÊN QUAN
ĐẾN BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CÁC CÔNG TRÌNH
THỦY ĐIỆN..........................................................................................................76
3.1. Định hướng phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
đến năm 2025.........................................................................................................76
3.1.1. Mục tiêu của tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan
đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện đến năm 2020. .76
3.1.2. Phương hướng phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện đến năm 2025............................................................................................77

3.2. Giải pháp phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình
thủy điện đến năm 2020 định hướng đến năm 2025............................................79
3.2.1. Hoàn thiện bộ máy của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện..........79
3.2.2. Hoàn thiện hướng dẫn UBND cấp huyện, các cơ quan thực hiện việc tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo...............................................................80
3.2.3. Hoàn thiện thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp
huyện trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.............................81
3.2.4. Hoàn thiện xác minh, kết luận và kiến nghị việc giải quyết vụ việc khiếu
nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh..............................82
3.2.5. Hoàn thiện việc xem xét, kết luận việc giải quyết tố cáo mà Chủ tịch
UBND cấp huyện đã giải quyết nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật.............83
3.2.6. Hoàn thiện theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quyết định giải
quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo..........................................................84
3.3. Một số kiến nghị..............................................................................................84
3.3.1 Kiến nghị với công chức làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của
Thanh tra tỉnh....................................................................................................84
3.3.2 Kiến nghị với Thanh tra Chính phủ........................................................85
3.3.3 Kiến nghị với UBND tỉnh Lai Châu.........................................................86
KẾT LUẬN............................................................................................................. 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1

Tình hình dân số tỉnh Lai Châu (tính đến 31/12/2014)........................28

Bảng 2.2

Tình hình thực hiện các công trình thủy điện giai đoạn 2014- 2018....30

Bảng 2.3

Tình hình thực hiện dự án di dân, tái định cư công trình thủy Bản Chát
giai đoạn 2014 – 2016..........................................................................34

Bảng 2.4

Tình hình thực hiện dự án di dân, tái định cư công trình thủy Huội
Quảng giai đoạn 2014 – 2016..............................................................35

Bảng 2.5

Tình hình thực hiện dự án di dân, tái định cư công trình thủy Lai Châu
giai đoạn 2014 – 2018..........................................................................36

Bảng 2.6

Tình hình khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư các công trình thủy điện giai đoạn 2014 - 2018..............................38

Bảng 2.7

Kết quả xử lý đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện.....................................................39

Bảng 2.8.

Kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư công trình thủy điện Bản Chát giai đoạn 2014 - 2018........42

Bảng 2.9.

Kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư công trình thủy điện Huội Quảng giai đoạn 2014 - 2018. . .43

Bảng 2.10. Kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư công trình thủy điện Lai Châu giai đoạn 2014 - 2018........44
Bảng 2.11

Khung vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình
thủy điện..............................................................................................46

Bảng 2.12. Nhân lực Thanh tra tỉnh Lai Châu giai đoạn 2014 - 2018....................51
Bảng 2.13 Kết quả điều tra về thực trạng bộ máy của Thanh tra tỉnh Lai Châu
trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện.....................................................52


Bảng 2.14 Thực trạng hướng dẫn UBND cấp huyện, các cơ quan thực hiện việc
giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư các công trình thủy điện..................................................................55
Bảng 2.15 Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong thanh tra trách
nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và

tái định cư các công trình thủy điện.....................................................57
Bảng 2.16

Kết quả xác minh, kết luận và kiến nghị giải quyết khiếu nại, tố cáo liên
quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện..........59

Bảng 2.17 Kết quả điều tra về thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong
xác minh, kết luận và kiến nghị giải quyết khiếu nại, tố cáo................60
Bảng 2.18

Kết quả điều tra về thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong
xem xét, kết luận việc giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND cấp huyện liên
quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện..........63

Bảng 2.19 Kết quả điều tra về thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong
theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quyết định giải quyết tố
cáo, kết luận nội dung tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình thủy điện..........................................................67

SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1

Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của thanh tra tỉnh......................14

Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức của Thanh tra tỉnh Lai Châu........................................47
Sơ đồ 2.2. Cơ cấu tổ chức của Thanh tra tỉnh Lai Châu liên quan đến giải quyết
khiếu nại, tố cáo...................................................................................48


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước của dân, do dân
và vì dân, do đó khiếu nại, tố cáo (KN,TC) là một trong những quyền cơ bản của
công dân được ghi nhận trong Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam. Để cụ thể hóa quyền cơ bản này Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 2 ngày 11 tháng 11 năm 2011 đã thông qua Luật
Khiếu nại, Luật Tố cáo có hiệu lực từ ngày 01/7/2012 là cơ sở pháp lý quan trọng
để công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo của mình; các cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền thực hiện việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của công dân, lợi ích của Nhà nước. Nhà nước thông qua việc
tiếp công dân, giải quyết khiếu nại khiếu nại, tố cáo phát hiện, kiểm tra, giám sát
việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Thực hiện tốt công tác
tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo là cơ sở quan trọng để Đảng và Nhà
nước ta nhận định, đánh giá đúng đắn năng lực, phẩm chất của cán bộ, công chức
trong việc thực thi nhiệm vụ, công vụ được giao, từ đó đưa ra những biện pháp
hữu hiệu trong việc thực hiện chính sách pháp luật, thực hiện chức năng quản lý
nhà nước.
Tỉnh Lai Châu là một trong những tỉnh thực hiện nhiều công trình thuỷ điện
trong đó có các công trình thuỷ điện lớn đang được triển khai thực hiện như thuỷ
điện Lai Châu, thuỷ điện Huội Quảng, Bản Chát,… Việc thực hiện các công trình
thuỷ điện góp phần cung cấp nguồn năng lượng phục vụ phát triển kinh tế, xã hội
của đất nước. Tuy nhiên, đi kèm với việc thực hiện những công trình lớn công tác
đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư cũng diễn ra trên phạm vi rộng liên quan
trực tiếp đến đời sống của nhiều địa bàn dân cư, từ đó cũng làm nảy sinh nhiều vấn
đề phức tạp về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phát sinh vấn đề khiếu kiện,
nhất là khiếu kiện đông người.
Trong những năm qua, Thanh tra tỉnh Lai Châu đã phát huy vai trò tích cực
trong tham mưu giúp UBND tỉnh Lai Châu thực hiện giải quyết khiếu nại, tố cáo

2
liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện lớn trên địa
bàn tỉnh. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực vẫn còn những hạn chế của
Thanh tra tỉnh trong công tác tham mưu, chỉ đạo thực hiện giải quyết khiếu nại, tố
cáo. Từ những ưu điểm, hạn chế về vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình thuỷ
điện trên địa bàn tỉnh Lai Châu trong thời gian vừa qua, học viên đã lựa chọn đề tài
“Vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện”
làm đề tài Luận văn Thạc sỹ của mình với mong muốn tìm kiếm và đưa ra một số
giải pháp giúp việc quản lý nhà nước về khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại, tố
cáo liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện trên địa bàn tỉnh Lai Châu được tốt hơn trong thời gian tới.
2. Các nghiên cứu liên quan
Thời gian gần đây, tình hình khiếu nại, tố cáo đang diễn ra bức xúc, gay gắt
ở nhiều nơi, biểu hiện rõ nhất là số đoàn đông người tăng mạnh, thái độ khiếu kiện
thiếu kiềm chế, đơn thư gửi tràn lan..., có lúc, có nơi trở thành điểm nóng, đặc biệt
gay gắt. Mặc dù, Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm, coi trọng công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo, đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách pháp luật trong lĩnh
vực này và xác định giải quyết khiếu nại, tố cáo là trách nhiệm của các cơ quan nhà
nước; làm tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo một mặt để bảo vệ các quyền,
lợi ích hợp pháp của nhân dân, một mặt sẽ góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển. Vì vậy, cho đến nay đã có không ít
công trình nghiên cứu, bài viết liên quan đến lĩnh vực này như:
Đề tài khoa học trọng điểm cấp bộ năm 2015: “Thu hồi đất và giải quyết
khiếu nại về thu hồi đất ở Việt Nam hiện nay – Những vấn đề lý luận và thực tiễn”.
Đề tài do TS. Đinh Văn Minh, Viện trưởng Viện Khoa học Thanh tra làm chủ
nhiệm. Đề tài đã đánh giá một số lý luận về thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về

thu hồi đất; thực trạng thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về thu hồi đất ở Việt
Nam; định hướng, giải pháp giải quyết khiếu nại về thu hồi đất. Tuy nhiên, đề tài


3
phân tích, đánh giá và đưa ra các giải pháp mang tính chất chung nhất về tình hình
khiếu nại thu hồi đất trên địa bàn cả nước.
Luận văn của tác giả Phan Duy Hùng (2011) Trường Đại học Quốc gia Hà
Nội, Khoa Luật về “Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của cơ quan hành
chính Nhà nước (qua thực tiễn tỉnh Nghệ An)” Luận văn đã đề cập đến thực tiễn
công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh Nghệ An và
đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai của cơ quan hành
chính nhà nước.
Tác giả Giang Thị Bích Vượng (2015), Luận văn thạc sỹ kinh tế về “Giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của UBND thành phố Hà Nội”. Luận văn
đã đánh giá thực trạng công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai của
UBND thành phố Hà Nội và đưa ra các giải pháp thực hiện tốt công tác giải
quyết khiếu nại.
Tác giả Phạm Tiến Dũng (2013), Luận văn thạc sỹ kinh tế về “Hoàn
Thiện tổ chức thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng
mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất tại Thị xã Thái Hòa” Luận văn đã đánh giá
thực tiễn việc thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng
mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất và các giải pháp để thực hiện tốt nhiệm vụ
đó của thị xã Thái Hòa.
Tác giả Nguyễn Hải Đường (2017), Luận văn thạc sỹ kinh tế về “Hoàn thiện
công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của Thanh tra Thành phố Vinh”.
Luận văn đánh giá công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai của Thanh tra
thành phố Vinh và đưa ra những giải pháp thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo về đất đai.
Có thể thấy công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung, giải quyết khiếu

nại, tố cáo về lĩnh vực đất đai nói riêng là vấn đề rất được quan tâm. Các nghiên cứu
trên đã đề cập đến lý luận về khiếu nại, tố cáo và đề cấp đến các giải pháp nhằm
nâng cao công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tuy nhiên, chưa có đề tài, luận văn
nào nghiên cứu về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án thủy điện.


4
3. Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn được thực hiện hướng tới những mục tiêu cơ bản sau :
- Xác định khung lý thuyết được cho nghiên cứu vai trò của Thanh tra tỉnh
trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các
công trình thủy điện.
- Phản ánh được vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo giai đoạn 2014 - 2018; xác định được điểm mạnh, hạn chế và nguyên
nhân trong thực hiện vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện giai đoạn 2014 - 2018.
- Đề xuất được một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát huy vai trò của
Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường,
hỗ trợ tái định cư các công trình thủy điện đến 2025.
Để thực hiện các mục tiêu nêu trên, luận văn cần trả lời các câu hỏi cơ bản sau:
- Khiếu nại, tố cáo là gì? Khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư gồm những nội dung gì? vai trò của Thanh tra tỉnh Lai
Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư
các công trình thủy điện bao gồm những nội dung cơ bản nào?
- Thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
những năm vừa qua ra sao?
- Để phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện

cần phải bổ sung những giải pháp nào?
4. Phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện.
- Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu vai trò của Thanh tra
tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện theo cách tiếp cận chức năng, nhiệm vụ của
Thanh tra tỉnh bao gồm : việc hướng dẫn UBND cấp huyện thực hiện giải quyết


5
khiếu nại, tố cáo; thanh tra trách nhiệm đối với UBND cấp huyện; xác minh, giải
quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo khi được giao; xem xét các kết luận tố cáo của
Chủ tịch UBND cấp huyện theo quy định của pháp luật; Theo dõi, kiểm tra, đôn
đốc việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo,
quyết định xử lý tố cáo của Chủ tịch UBND tỉnh.
- Phạm vi về không gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng công tác giải
quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trước, trong và sau quá trình thực hiện
công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh
Lai Châu.
- Phạm vi về thời gian: Dữ liệu được thu thập cho giai đoạn 2014 – 2018;
Điều tra tiến hành vào tháng 02 năm 2019; Các giải pháp và kiến nghị được đề xuất
cho giai đoạn đến 2025.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Khung nghiên cứu

Để phát huy vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố
cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
ta phải xác định khung nghiên cứu. Trong đó, luận văn phải xác định các

nhân tố ảnh hưởng, vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố
cáo và thực hiện các mục tiêu. Khung nghiên cứu được thể hiện trong sơ đồ
1.1 như sau:


6

Các nhân tố ảnh hưởng
tới việc thực hiện vai trò
của thanh tra tỉnh trong
giải quyết khiếu nại, tố
cáo liên quan đến bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình
thủy điện

 

Các nhân tố thuộc
thuộc thanh tra
tỉnh

Các nhân tố thuộc
môi trường bên
ngoài thanh tra
tỉnh

Vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư các công

trình thủy điện:

Thực hiện mục tiêu của thanh tra
tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái
định cư các công trình thủy điện

- Bộ máy của thanh tra tỉnh trong giải quyết
khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện

- Hướng dẫn kịp thời UBND cấp huyện
thực hiện việc tiếp công dân, xử lý đơn
khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại,
tố cáo và thực hiện nhiệm vụ tiếp công
dân theo quy định

- Hướng dẫn UBND cấp huyện thực hiện
việc tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố
cáo, giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện
việc tiếp công dân tại trụ sở làm việc theo
quy định;
- Thanh tra trách nhiệm của chủ tịch UBND
cấp huyện trong việc tiếp công dân, giải
quyết khiếu nại, tố cáo; kiến nghị các biện
pháp để làm tốt công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo thuộc phạm vi quản lý của chủ
tịch UBND cấp tỉnh;
- Xác minh, kết luận và kiến nghị việc giải
quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm

quyền của chủ tịch UBND cấp tỉnh khi được
giao;
- Xem xét, kết luận việc giải quyết tố cáo mà
chủ tịch UBND cấp huyện đã giải quyết
nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật; trường
hợp có căn cứ cho rằng việc giải quyết tố cáo
có vi phạm pháp luật thì kiến nghị chủ tịch
UBND cấp tỉnh xem xét, giải quyết lại theo
quy định;
- Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện
các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận
nội dung tố cáo, quyết định xử lý tố cáo của
chủ tịch UBND cấp tỉnh.

- Thực hiện các cuộc thanh tra trách
nhiệm được phê duyệt; kiến nghị kịp
thời các biện pháp nhằm giải quyết
khiếu nại, tố cáo thuộc phạm vị quản lý
của chủ tịch UBND tỉnh.
- Tham mưu xác minh, kết luận và kiến
nghị việc giải quyết có chất lượng các
vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm
quyền của chủ tịch UBND cấp tỉnh khi
được giao.
- Kịp thời kiểm tra, kết luận đối với
việc giải quyết tố cáo của chủ tịch
UBND cấp huyện giải quyết có dấu
hiệu vi phạm pháp luật; kịp thời kiến
nghị Chủ tịch UBND tỉnh xem xét giải
quyết lại khi có căn cứ cho rằng việc

giải quyết tố cáo có vi phạm pháp luật.
- Tỷ lệ quyết định giải quyết khiếu nại,
kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử
lý tố cáo của chủ tịch UBND cấp tỉnh
được theo dõi, kiểm tra, đôn đốc kịp
thời, đúng pháp luật.

Sơ đồ 1. Khung nghiên cứu vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án thủy điện
Nguồn: Tác giả căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra tỉnh quy định
tại Quyết định số 11/2015/QĐ-UBND của UBND tỉnh Lai Châu
5.2. Quy trình nghiên cứu được tiến hành theo các bước sau:
Học viên đã sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng với
quy trình nghiên cứu như sau:
Bước 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận về vai trò của thanh tra tỉnh trong giải
quyết khiếu nại, tố cáo để đưa ra được một khung phân tích thực trạng công tác giải


7
quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, di dân và tái định cư các công trình
thủy điện.
Bước 2: Thu thập dữ liệu thứ cấp từ phòng chuyên môn của Thanh tra tỉnh,
Thanh tra huyện, UBND cấp huyện, Ban quản lý dự án Tái định cư cấp huyện,
cấp tỉnh, các báo cáo tình hình giải quyết khiếu nại, tố cáo hàng năm, báo cáo
chuyên đề liên quan đến thực hiện các công trình thủy điện. Ngoài ra dữ liệu thứ
cấp còn thu thập từ các bộ luật, điều luật, nghị định , thông tư của Quốc hội,
Chính phủ, Thanh tra Chính phủ ban hành về tiêu chuẩn ngành thanh tra, chức
năng, nhiệm vụ của Thanh tra tỉnh; các cuốn sách, giáo trình, tài liệu viết về
khiếu nại, tố cáo. Qua đó làm rõ thực trạng về vai trò của Thanh tra tỉnh Lai
Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái

định cư các công trình thủy điện.
Dữ liệu thứ cấp: Luận văn sử dụng các phương pháp xử lý dữ liệu bao gồm
phân loại, sắp xếp, phân tích, so sánh, tổng hợp, sử dụng sơ đồ, bảng biểu.
Bước 3: Thu thập dữ liệu sơ cấp từ cán bộ cấp xã (31 xã có liên quan đến
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện), cấp huyện (04 huyện có
các công trình thủy điện), công chức Thanh tra tỉnh (33 người). Điều tra 171 phiếu
(80 phiếu cấp đối với người dân ở các khu, điểm tái định cư; 60 phiếu đối với cán
bộ, công chức cấp xã; 40 phiếu cấp công chức huyện; 31 phiếu Thanh tra tỉnh).
Nội dung điều tra theo 06 nội dung đưa ra tại khung nghiên cứu. Điều tra nhằm
đánh giá vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện một cách
khách quan nhất.
Bước 4: Phân tích dữ liệu thu thập được nhằm làm rõ thực trạng, xác định
khoảng cách giữa yêu cầu và thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu, xác
định được những điểm mạnh, điểm yếu nguyên nhân của điểm yếu thực hiện vai
trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện. Từ đó xác định vai trò của
Thanh tra tỉnh Lai Châu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện cần được nâng cao.


8
Bước 5: Đề xuất giải pháp nhằm phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu
trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các
công trình thủy điện.
Dữ liệu sơ cấp: Đối với dữ liệu định tính, tác giả tổng hợp các dữ liệu thu
được, từ đó tiến hành phân tích theo các chủ đề đã thiết kế trong hướng dẫn phỏng
vấn. Đối với số liệu thu thập từ cuộc điều tra bảng hỏi, tác giả tiến hành nhập số liệu
vào máy sau đó thực hiện các phân tích thống kê (chủ yếu là thống kê mô tả) với sự
hỗ trợ của phần mềm máy tính.

7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết thúc, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về vai trò của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu
nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện.
Chương 2: Phân tích thực trạng vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu trong
giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công
trình thủy điện giai đoạn 2014- 2018.
Chương 3: Một số giải pháp phát huy vai trò của Thanh tra tỉnh Lai Châu
trong giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
các công trình thủy điện đến năm 2025.


9

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA THANH TRA
TỈNH TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
LIÊN QUAN ĐẾN BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ
CÁC CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN
1.1. Khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
1.1.1. Công trình thủy điện và bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công
trình thủy điện
1.1.1.1. Thủy điện
Khái niệm: Thủy điện là nguồn điện có được từ năng lượng nước. Đa số
năng lượng thủy điện có được từ thế năng của nước được tích tại các đập nước làm
quay một tuốc bin nước và máy phát điện. Ít được biết đến hơn là sử dụng năng
lượng động lực của nước hay các nguồn nước không bị tích bằng các đập nước
như năng lượng thuỷ triều. Thủy điện là nguồn năng lượng có thể hồi phục.
Đặc điểm: Năng lượng lấy được từ nước phụ thuộc không chỉ vào thể tích

mà cả vào sự khác biệt về độ cao giữa nguồn và dòng chảy ra. Sự khác biệt về độ
cao được gọi là áp suất. Lượng năng lượng tiềm tàng trong nước tỷ lệ với áp suất.
Để có được áp suất cao nhất, nước cung cấp cho một turbine nước có thể được cho
chảy qua một ống lớn gọi là ống dẫn nước có áp.
1.1.1.2. Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện
Khái niệm: Bồi thường về đất là việc nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng
đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất. Hỗ trợ khi nhà nước thu hồi
đất là việc nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí
việc làm mới, cấp kinh phí để di dời đến địa điểm mới. Tái định cư là việc bố trí chỗ
ở mới cho người bị thu hồi đất mà không còn chỗ ở nào khác trong phạm vi cấp xã
nơi có đất bị thu hồi và phải di chuyển chỗ ở.


10
Nội dung bồi thường: là việc chủ đầu tư thực hiện dự án thực hiện việc đo
đạc diện tích đất phải thu hồi cho việc thực hiện dự án. Trên cơ sở quy định của
pháp luật, tiến hành áp giá việc bồi thường giá trị quyền sử dụng đất cho diện tích
người sử dụng đất bị thu hồi. Việc bồi thường có thể bằng đất hoặc giá trị bằng tiền
cho người bị thu hồi đất.
Nội dung về hỗ trợ: Là việc chủ đầu tư xác định những thiệt hại qua việc
thu hồi đất ảnh hưởng đến người bị thu hồ đất như: phải chuyển đổi nghề khác do
không còn đất canh tác; hỗ trợ trong thời gian chuyển đổi nghề; hỗ trợ di chuyển
đến nơi ở mới,…
Nội dung tái định cư: Người bị thu hồi đất không còn đất để xây dựng nhà
ở sẽ được chủ đầu tư các công trình thực hiện việc tái định cư. Việc tái đinh cư có
thể chi trả bằng tiền để người tái định cư tự tìm chỗ ở mới, bố trí diện tích tái định
cư để người được tái định cư tự xây dựng nhà, công trình hoặc thực hiện xây dựng
công trình tái định cư để người bị thu hồi đất chuyển đến sinh sống.
1.1.2. Khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các
công trình thủy điện

1.1.2.1. Khái niệm về khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện
Khiếu nại liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện là việc công dân, cơ quan, tổ chức theo thủ tục quy định, đề nghị cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính
của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành
chính nhà nước liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình thủy điện
khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm
quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy
điện là việc công dân theo thủ tục quy định báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân
nào liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư công trình thủy điện gây thiệt


11
hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công
dân, cơ quan, tổ chức.
1.1.2.2. Đặc điểm của khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư các công trình thủy điện
Khiếu nại liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình
thủy điện: là việc người dân thuộc diện di dân khi thực hiện các công trình thủy
điện được hưởng các chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhận được
quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường nhận thấy quyết
định của cơ quan có thẩm quyền áp dụng các cơ chế, chính sách chưa đúng theo quy
định ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của mình khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền
để được xem xét, đòi lại quyền lợi mà mình được hưởng. Khiếu nại liên quan đến
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình thủy điện có ảnh hưởng đến nhiều
người dân bị thu hồi đất do đó đối với khiếu nại này thường liên quan đến nhiều gia
đình (khiếu nại đông người).

Đặc điểm của khiếu nại liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư các công trình thủy điện : chủ yếu do cơ quan có thẩm quyền áp dụng chưa
đúng quy định của pháp luật dẫn đến khiếu nại như áp sai đơn giá bồi thường,
chưa thực hiện đầy đủ chính sách hỗ trợ hoặc thực hiện tái định cư chưa đảm bảo
ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Việc áp dụng sai đơn giá
bồi thường quy định của pháp luật là phương án bồi thường có nội dung tính toán
sai về đơn giá bồi thường về đất, tài sản, vật kiến trúc trên đất. Việc thực hiện
chưa đầy đủ chính sách hỗ trợ là người bị thu hồi đất thấy rằng phương án bồi
thường, hỗ trợ có nội dung chưa đảm bảo, chưa đầy đủ theo quy định của pháp
luật. Việc thực hiện tái định cư chưa đảm bảo là người dân thấy rằng phương án
bố trí tái định cư có nội dung chưa đầy đủ theo quy định pháp luật. Người dân
phát hiện và khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền để đề nghị xem xét quyền, lợi
ích chính đáng của mình.
Tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công trình
thủy điện: là việc người dân phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật của các cơ
quan, tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ làm công tác bồi thường, hỗ trợ và tái


12
định cư có dấu hiệu gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước,
quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Đặc điểm của tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các
công trình thủy điện: thường là việc lợi dụng cơ chế chính sách của người có thẩm
quyền vi phạm các quy định của pháp luật như vòi vĩnh người được hưởng chính
sách, cố ý làm trái quy định của pháp luật với các mục đích khác nhau. Việc tố cáo
của công dân cũng theo đó mà đòi hỏi Nhà nước phải có biện pháp giáo dục, trừng
trị kịp thời, thậm chí là áp dụng các biện pháp nghiêm khắc để loại trừ những hành
vi trái pháp luật xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, của tập thể, của cá nhân.
Điểm khác biệt căn bản giữa khiếu nại và tố cáo là: nội dung khiếu nại liên
quan trực tiếp đến quyền lợi của người khiếu nại; nội dung tố cáo về hành vi vi

phạm pháp luật của người khác có thể không liên quan trực tiếp đến quyền lợi của
người tố cáo.
1.1.3. Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình thủy điện
Mục tiêu của giải quyết khiếu nại liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình thủy điện là nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
người khiếu nại khỏi bị xâm hại bởi những việc làm, những quyết định, chính sách
trái pháp luật của các cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền trong các cơ quan
nhà nước có thẩm quyền. Suy rộng ra mục tiêu của khiếu nại chính là nhằm bảo
đảm cho các quy định pháp luật liên quan tới các quyền, lợi ích của cơ quan, tổ
chức, công dân được thực hiện nghiêm chỉnh; giúp cho hoạt động quản lý, điều
hành của các cơ quan, tổ chức nhà nước có hiệu quả, các quyết định, hành vi hành
chính trái pháp luật được sửa đổi hoặc bãi bỏ kịp thời, ngăn ngừa các vi phạm pháp
luật có thể xảy ra từ phía những người thực thi công vụ… góp phần nâng cao hiệu
quả quản lý nhà nước.
Mục tiêu của giải quyết tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình thủy điện là kịp thời phát hiện hành vi vi phạm pháp luật
của bất cứ tổ chức, cá nhân liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các công
trình thủy điện có dấu hiệu gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà


13
nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức. Qua đó có biện pháp
giáo dục, trừng trị kịp thời, thậm chí là áp dụng các biện pháp nghiêm khắc để loại
trừ những hành vi trái pháp luật xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, của tập thể,
của cá nhân.
Nguyên tắc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư các công trình thủy điện: Nguyên tắc giải quyết khiếu nại, tố cáo là
phải tuân thủ đúng quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật, cụ thể như sau:
- Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái

định cư các công trình thủy điện phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
- Giải quyết đúng quy trình, thủ tục về khiếu nại, tố cáo là việc người có thẩm
quyền thực hiện đúng quy trình, thủ tục giải quyết theo quy định của pháp luật.
- Giải quyết đúng nội dung khiếu nại, tố cáo của công dân. Quá trình giải
quyết khiếu nại, tố cáo phải đảm bảo tính chính xác, khách quan, trung thực, công
khai dân chủ không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan đến nội dung giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Cơ quan, người giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư các công trình thủy điện: Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên
quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải do cơ quan, người có thẩm quyền
giải quyết theo quy định của pháp luật. Khi tiếp nhận các khiếu nại, tố cáo có liên
quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư người được giao nhiệm vụ xử lý đơn phải
thực hiện việc phân loại, xác định thẩm quyền để thực hiện việc giải quyết đảm bảo
đúng quy định. Việc phân loại, xác định thẩm quyền có ý nghĩa hết sức quan trọng
giúp quá trình xác minh giải quyết được chính xác, khách quan đảm bảo đúng
nguyên tắc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Qua đó nâng cao năng lực quản lý nhà nước
của cơ quan có thẩm quyền.
Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư các công trình thủy điện được thể hiện tại sơ đồ 1.2:


14
TIẾP NHẬN
ĐƠN
KHIẾU
NẠI, TỐ
CÁO CỦA
TỔ CHỨC,
CÁ NHÂN

BỘ PHẬN
PHÂN LOẠI
XỬ LÝ ĐƠN
KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO

THÔNG BÁO
THỤ LÝ,
QUYẾT ĐỊNH
XÁC MINH
NỘI DUNG
KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO

QUYẾT
ĐỊNH GIẢI
QUYẾT
KHIẾU NẠI,
KẾT LUẬN
NỘI DUNG
TỐ CÁO

Sơ đồ 1.1 Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của thanh tra tỉnh

Nguồn: Quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo theo Thông tư 06/2013-TT-TTCP;
Thông tư 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 của Thanh tra Chính phủ.
Bước 1: Tổ chức, cá nhân gửi đơn khiếu nại, tố cáo tại bộ phận một cửa của
thanh tra tỉnh hoặc bộ phận tiếp công dân của thanh tra tỉnh.
Bước 2: Bộ phận một cửa hoặc tiếp công dân chuyển đơn cho phòng nghiệp
vụ có chức năng giải quyết khiếu nại, tố cáo thực hiện việc phân loại xử lý đơn

khiếu nại, tố cáo.
Bước 3: Phòng nghiệp vụ thực hiện dự thảo thông báo thụ lý, quyết đinh xác
minh nội dung khiếu nại, tố cáo trình chủ tịch UBND tỉnh ký ban hành.
Bước 4: Đoàn (tổ) xác minh tiến hành việc xác minh, báo cáo kết quả xác
minh và dự thảo quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo trình chủ
tịch UBND tỉnh ký ban hành.
1.2. Vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
1.2.1. Giới thiệu về thanh tra tỉnh
Hệ thống ngành thanh tra Việt Nam bao gồm: Thanh tra chính phủ; Thanh

tra bộ, cơ quan ngang bộ; Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
Thanh tra sở; Thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; Cơ quan
được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là cơ quan chuyên môn
thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có chức năng tham
mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải
quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết
khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.


15
Vị trí của thanh tra tỉnh: Thanh tra tỉnh có vị trí quan trọng như: Quyết định
thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm phạm luật; kiểm tra tính chính xác, hợp
pháp của kết luật thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra của thủ trưởng cơ quan
quản lý cấp dưới thuộc quyền quản lý của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước
cùng cấp; quyết định thanh tra lại vụ việc do thủ trưởng cơ quan nhà nước đã thanh
tra nhưng chưa có dấu hiệu vi phạm pháp luật; xác định rõ phạm vi thanh tra đối với
doanh nghiệp nhà nước của từng cơ quan thanh tra… Những quy định này vừa là
yêu cầu của công tác quản lý, yêu cầu của công tác phòng chống tham nhũng, vừa
đảm bảo tính tự chủ, nhạy bén và tự chịu trách nhiệm của các cơ quan thanh tra và

người đứng đầu cơ quan thanh tra. Tham mưu giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà
nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện nhiệm vụ tiếp công
dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật.
Thanh tra tỉnh thuộc hệ thống hành pháp, được thành lập ở cấp tỉnh. Cơ quan
thanh tra tỉnh trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện và giúp thực hiện
quản lý nhà nước về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng,
chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo,
phòng chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Cơ quan thanh tra vừa chịu sự
chỉ đạo, điều hành của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp, vừa chịu sự chỉ
đạo về công tác, hướng dẫn về tổ chức, nghiệp vụ của cơ quan thanh tra cấp trên.
Chức năng, nhiệm vụ của Thanh tra tỉnh: Thanh tra tỉnh là cơ quan chuyên
môn thuộc UBND tỉnh có chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà
nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham
nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng
theo quy định của pháp luật.
Thanh tra tỉnh chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác
của UBND cấp tỉnh mà trực tiếp là chủ tịch UBND cấp tỉnh; đồng thời chịu sự chỉ
đạo về công tác, hướng dẫn về tổ chức, nghiệp vụ của thanh tra chính phủ.
Thanh tra tỉnh thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật về
thanh tra, khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng và các nhiệm vụ, quyền hạn
cụ thể.


16
1.2.2. Mục tiêu của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
Mục tiêu của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo là tham mưu
giải quyết kịp thời, có hiệu quả theo đúng quy định của pháp luật, phù hợp thực tế
đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền ngay từ khi mới phát sinh tại
cơ sở, địa phương; thực hiện tốt các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử
lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật; phối hợp chặt chẽ với các ngành các cấp tập trung

triển khai thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc
khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài; tăng cường hoạt động quản lý Nhà
nước và hướng dẫn việc thực hiện pháp luật về tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố
cáo; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân,
giải quyết khiếu nại, tố cáo, cụ thể:
Hướng dẫn kịp thời UBND cấp huyện thực hiện việc tiếp công dân, xử lý đơn
khiếu nại, tố cáo, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân
theo quy định.
Thực hiện các cuộc thanh tra trách nhiệm được phê duyệt; kiến nghị kịp thời
các biện pháp nhằm giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc phạm vị quản lý của chủ tịch
UBND tỉnh.
Tham mưu xác minh, kết luận và kiến nghị việc giải quyết có chất lượng
các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp tỉnh khi
được giao.
Kịp thời kiểm tra, kết luận đối với việc giải quyết tố cáo của chủ tịch UBND
cấp huyện giải quyết có dấu hiệu vi phạm pháp luật; kịp thời kiến nghị Chủ tịch
UBND tỉnh xem xét giải quyết lại khi có căn cứ cho rằng việc giải quyết tố cáo có
vi phạm pháp luật.
Tỷ lệ quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử
lý tố cáo của chủ tịch UBND cấp tỉnh được theo dõi, kiểm tra, đôn đốc kịp thời,
đúng pháp luật.
Như vậy, mục tiêu của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm
phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với
cơ quan nhà nước có thẩm quyền các biện pháp khắc phục; phòng ngừa, phát hiện


17
và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện
đúng quy định của pháp luật; phát huy nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước; bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp

của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
1.2.3. Nguyên tắc hoạt động của Thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại,
tố cáo
Nguyên tắc hoạt động của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo là
phải tuân theo pháp luật; bảo đảm chính xác, khách quan, trung thực, công khai, dân
chủ, kịp thời, đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục và thời hạn theo quy định của pháp
luật; không làm cản trở đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức và cá nhân
trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo. Bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tập thể,
quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Nguyên tắc tuân theo pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo là quá trình
giải quyết khiếu nại, tố cáo phải được thực hiện trên cơ sở những quy định của pháp
luật hiện hành về khiếu nại, tố cáo. Không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được
can thiệp trái pháp luật vào hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo. Việc can thiệp
không có căn cứ pháp luật của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào đều là bất hợp pháp và
tùy theo mức độ nặng, nhẹ sẽ bị xử lý theo các quy định của pháp luật.
Nguyên tắc đảm bảo chính xác, khách quan, dân chủ, công khai, kịp thời trong
giải quyết khiếu nại, tố cáo. Giải quyết khiếu nại, tố cáo là việc xem xét những kiến
nghị, phản ánh của công dân liên quan đến hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước
qua đó đó đề ra những biện pháp xử lý thích hợp, đảm bảo cho chính sách, pháp
luật, kế hoạch được tôn trọng thực hiện. Quyết định giải quyết khiếu nại, Kết luận
nội dung tố cáo rất quan trọng bởi nó phải làm rõ tính đúng sai, nêu rõ tình hình,
tính chất, hậu quả của sự việc, xác định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân nếu họ sai
phạm và yêu cầu các đối tượng này có những biện pháp tích cực loại trừ những sai
phạm đó. Công khai, dân chủ là bản chất chế độ xã hội của chúng ta và nó cũng đã
trở thành một nguyên tắc trong hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Ngoài các nguyên tắc chung trong giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nguyên tắc
trong giải quyết tố cáo phải bảo đảm an toàn cho người tố cáo; Trong phạm vi trách


18

nhiệm của mình, người giải quyết tố cáo, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được
giao xác minh nội dung tố cáo phải áp dụng các biện pháp theo thẩm quyền hoặc
báo ngay cho cơ quan công an, cơ quan có thẩm quyền để áp dụng các biện pháp
bảo vệ người tố cáo, ngăn chặn kịp thời hành vi vi phạm pháp luật.
1.2.4. Bộ máy của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
Thanh tra tỉnh là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh có chức năng tham
mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu
nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố
cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Vì vậy, tổ chức, bộ
máy của Thanh tra tỉnh bao gồm nhiều phòng khác nhau với các chức năng, nhiệm
vụ lĩnh vực tham mưu quản lý riêng.
Bộ máy của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo bao gồm:
Chánh thanh tra tỉnh có trách nhiệm tham mưu giúp UBND cấp tỉnh quản lý
nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh.
Phó chánh thanh tra giúp chánh thanh tra giải quyết khiếu nại, tố cáo theo
lĩnh vực địa bàn được phân công
Phòng nghiệp vụ thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thanh tra tỉnh
có chức năng giúp chánh thanh tra tỉnh, phó chánh thanh tra tỉnh thực hiện chức
năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo lĩnh
vực và địa bàn thuộc phạm vi quản lý của UBND cấp tỉnh; thực hiện nhiệm vụ
thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phạm vi được phân công phụ trách.
Như vậy, bộ máy của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo nói
chung thuộc chức năng, nhiệm vụ của một số phòng chuyên môn cụ thể thực hiện
việc tham mưu giúp chánh thanh tra tỉnh, phó chánh thanh tra tỉnh về công tác quản
lý nhà nước về khiếu nại, tố cáo. Tổ chức, bộ máy tham mưu về công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo của thanh tra các tỉnh khác nhau về biên chế số lượng người thực
hiện phụ thuộc vào tình hình khiếu nại, tố cáo của từng địa phương, đơn vị có thể
bố trí công chức thực hiện nhiệm vụ.
1.2.5. Vai trò của thanh tra tỉnh trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
Thanh tra tỉnh là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh có chức năng tham