Chuyên đề Kĩ năng sống

CHUYÊN ĐỀ: GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG

tæ ng÷ v¨n
tæ ng÷ v¨n


tr­êng thpt m¹c ®Ünh chi
tr­êng thpt m¹c ®Ünh chi
Chuyªn ®Ò
Chuyªn ®Ò
rÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng cho häc sinh
rÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng cho häc sinh


I. Khái niệm về kĩ năng sống
I. Khái niệm về kĩ năng sống
Theo tổ chức văn hóa LHQ (UNESCO), KNS
Theo tổ chức văn hóa LHQ (UNESCO), KNS
gắn với bốn trụ cột của giáo dục, đó là:
gắn với bốn trụ cột của giáo dục, đó là:
1.
1.
Học để biết (Learning to know)
Học để biết (Learning to know)
2.
2.
Học để làm người (Learning to be)
Học để làm người (Learning to be)
3.

3.
Học để sống với người khác (Learning to
Học để sống với người khác (Learning to
live together)
live together)
4.
4.
Học để làm (Learning to do)
Học để làm (Learning to do)
KNS là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ
KNS là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ
năng XH cần thiết để cá nhân tự lực trong
năng XH cần thiết để cá nhân tự lực trong
cuộc sống, học tập và làm việc có hiệu quả.
cuộc sống, học tập và làm việc có hiệu quả.


Học để biết (
Học để biết (
Learning to know
Learning to know
): bao gồm các KN tư duy
): bao gồm các KN tư duy
như: giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định,
như: giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định,
nhận thức được hậu quả…
nhận thức được hậu quả…


Học làm người (
Học làm người (
Learning to be
Learning to be
): bao gồm các KN cá
): bao gồm các KN cá
nhân như ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận
nhân như ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận
thức, tự tin…
thức, tự tin…



Học để sống với người khác
Học để sống với người khác
(learning to live together):
(learning to live together):


bao gồm các KN xã hội như: giao tiếp, thương lượng, tự
bao gồm các KN xã hội như: giao tiếp, thương lượng, tự
khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự
khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự
cảm thông…
cảm thông…



Học để làm:
Học để làm:

(Learning to do):
(Learning to do):
KN thực hiện công việc và
KN thực hiện công việc và
các nhiệm vụ như: kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận
các nhiệm vụ như: kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận
trách nhiệm…
trách nhiệm…
I. Kh¸i niÖm vÒ kÜ n¨ng sèng
I. Kh¸i niÖm vÒ kÜ n¨ng sèng

I. Khái niệm về kĩ năng sống

Tóm lại, hiểu đơn giản nhất về
Tóm lại, hiểu đơn giản nhất về
KNS là khả năng làm chủ bản thân
KNS là khả năng làm chủ bản thân
của mỗi người, khả năng ứng xử
của mỗi người, khả năng ứng xử
phù hợp với những người khác và
phù hợp với những người khác và
với XH, khả năng ứng phó tích cực
với XH, khả năng ứng phó tích cực
trước những tình huống của cuộc
trước những tình huống của cuộc
sống.
sống.

Ii. KNS vµ nh÷ng néi dung chÝnh
Ii. KNS vµ nh÷ng néi dung chÝnh

1, Kü n¨ng tù nhËn thøc:
1, Kü n¨ng tù nhËn thøc:

Ii. KNS và những nội dung chính
Ii. KNS và những nội dung chính
1, Kỹ năng tự nhận thức:
1, Kỹ năng tự nhận thức:

Tự nhận thức là tự nhìn nhận và tự đánh giá về bản thân.
Tự nhận thức là tự nhìn nhận và tự đánh giá về bản thân.

Kĩ năng tự nhận thức là khả năng của con người hiểu chính về bản thân mình, như cơ thể, tư tưởng, các mối quan hệ XH của bản thân; biết nhìn nhận đánh giá đúng về tiềm năng, tình cảm, sở thích, thói
Kĩ năng tự nhận thức là khả năng của con người hiểu chính về bản thân mình, như cơ thể, tư tưởng, các mối quan hệ XH của bản thân; biết nhìn nhận đánh giá đúng về tiềm năng, tình cảm, sở thích, thói
quen, điểm mạnh, điểm yếu...của bản thân mình; quan tâm và luôn ý thức được mình đang làm gì, kể cả nhận ra lúc bản thân thấy căng thẳng.
quen, điểm mạnh, điểm yếu...của bản thân mình; quan tâm và luôn ý thức được mình đang làm gì, kể cả nhận ra lúc bản thân thấy căng thẳng.

Ii. KNS và những nội dung chính
Ii. KNS và những nội dung chính
1, Kỹ năng tự nhận thức:
1, Kỹ năng tự nhận thức:

Kĩ năng tự nhận thức giúp con người có thể hiểu biết đúng về mình, có những quyết định và sự lựa chọn đúng đắn phù hợp với khả năng bản thân, với điều kiện thực tế và yêu cầu XH.
Kĩ năng tự nhận thức giúp con người có thể hiểu biết đúng về mình, có những quyết định và sự lựa chọn đúng đắn phù hợp với khả năng bản thân, với điều kiện thực tế và yêu cầu XH.

Ngược lại, đánh giá không đúng về bản thân có thể dẫn con người đến những hạn chế, sai lầm, thất bại trong cuộc sống và trong giao tiếp với người khác.
Ngược lại, đánh giá không đúng về bản thân có thể dẫn con người đến những hạn chế, sai lầm, thất bại trong cuộc sống và trong giao tiếp với người khác.

Để tự nhận thức về bản thân cần phải được trải nghiệm qua thực tế, đặc biệt là qua giao tiếp với người khác.
Để tự nhận thức về bản thân cần phải được trải nghiệm qua thực tế, đặc biệt là qua giao tiếp với người khác.
(Xem tư liệu: 05_ước mong của người cha)

(Xem tư liệu: 05_ước mong của người cha)
-
-

Ii. KNS và những nội dung chính
Ii. KNS và những nội dung chính
2, Kỹ năng xác định giá trị.
2, Kỹ năng xác định giá trị.

Giá trị là những gì con người cho là quan trọng, là có ý nghĩa đối với bản thân mình, có tác dụng định hướng cho suy nghĩ, hành động và lối sống của bản thân
Giá trị là những gì con người cho là quan trọng, là có ý nghĩa đối với bản thân mình, có tác dụng định hướng cho suy nghĩ, hành động và lối sống của bản thân
trong cuộc sống. Giá trị có thể là những chuẩn mực đạo đức, những chính kiến, thái độ, và thậm chí là thành kiến đối với một điều gì đó...
trong cuộc sống. Giá trị có thể là những chuẩn mực đạo đức, những chính kiến, thái độ, và thậm chí là thành kiến đối với một điều gì đó...



Giá trị có thể là giá trị vật chất hoặc tinh thần.
Giá trị có thể là giá trị vật chất hoặc tinh thần.



Mỗi người đều có một hệ thống giá trị riêng.
Mỗi người đều có một hệ thống giá trị riêng.

Ii. KNS và những nội dung chính
Ii. KNS và những nội dung chính
2, Kỹ năng xác định giá trị.
2, Kỹ năng xác định giá trị.

Kĩ năng này giúp người ta biết tôn trọng người khác, biết chấp nhận rằng người khác có những giá trị và niềm tin khác.
Kĩ năng này giúp người ta biết tôn trọng người khác, biết chấp nhận rằng người khác có những giá trị và niềm tin khác.

Giá trị không phải là bất biến mà có thể thay đổi theo thời gian, theo các giai đoạn trưởng thành của con người.
Giá trị không phải là bất biến mà có thể thay đổi theo thời gian, theo các giai đoạn trưởng thành của con người.

Giá trị phụ thuộc vào giáo dục, vào nền văn hóa, môi trường sống, học tập và làm việc của cá nhân.
Giá trị phụ thuộc vào giáo dục, vào nền văn hóa, môi trường sống, học tập và làm việc của cá nhân.



(Xem t li u 06_ cái bình nứt)
(Xem t li u 06_ cái bình nứt)

3. Kỹ năng kiểm soát cảm xúc

Kỹ năng kiểm soát cảm xúc là khả năng con người nhận thức rõ cảm xúc của mình trong một tình huống nào đó và hiểu được ảnh hưởng của
cảm xúc đối với bản thân và người khác như thế nào, đồng thời biết cách điều chỉnh và thể hiện cảm xúc phù hợp.

Một người biết kiểm soát cảm xúc thì sẽ góp phần giảm căng thẳng giúp giao tiếp và thương lượng hiệu quả hơn, giải quyết mâu
thuẫn một cách hài hòa và mang tính xây dựng hơn, giúp ra quyết định và giải quyết vấn đề tốt hơn.
II. KNS và những nội dung chính
II. KNS và những nội dung chính

Ii.
KNS vµ nh÷ng néi dung chÝnh
KNS vµ nh÷ng néi dung chÝnh
4. Kü n¨ng øng phã víi c¨ng th¼ng
4. Kü n¨ng øng phã víi c¨ng th¼ng

Ii.
KNS và những nội dung chính
KNS và những nội dung chính
4. Kỹ năng ứng phó với căng thẳng
4. Kỹ năng ứng phó với căng thẳng

Kỹ năng ứng phó với căng thẳng là khả
Kỹ năng ứng phó với căng thẳng là khả
năng con người bình tĩnh, sẵn sàng đón
năng con người bình tĩnh, sẵn sàng đón
nhận những tình huống căng thẳng như
nhận những tình huống căng thẳng như
một phần tất yếu của cuộc sống, là khả
một phần tất yếu của cuộc sống, là khả
năng nhận biết sự căng thẳng, hiểu đư
năng nhận biết sự căng thẳng, hiểu đư
ợc nguyên nhân, hậu quả của căng
ợc nguyên nhân, hậu quả của căng
thẳng, cũng như biết cách suy nghĩ và
thẳng, cũng như biết cách suy nghĩ và
ứng phó một cách tích cực khi bị căng
ứng phó một cách tích cực khi bị căng
thẳng.
thẳng.

4. Kỹ năng ứng phó với căng thẳng
4. Kỹ năng ứng phó với căng thẳng

Chúng ta có thể hạn chế những tình huống

Chúng ta có thể hạn chế những tình huống
căng thẳng bằng cách sống và làm việc
căng thẳng bằng cách sống và làm việc
điều độ, có kế hoạch, thường xuyên luyện
điều độ, có kế hoạch, thường xuyên luyện
tập thể dục thể thao, sống vui vẻ chan
tập thể dục thể thao, sống vui vẻ chan
hòa, tránh gây mâu thuẫn không cần thiết
hòa, tránh gây mâu thuẫn không cần thiết
với mọi người xung quanh, không đặt ra
với mọi người xung quanh, không đặt ra
cho mình những mục tiêu quá cao so với
cho mình những mục tiêu quá cao so với
điều kiện và khả năng của bản thân.
điều kiện và khả năng của bản thân.
Ii. KNS và những nội dung chính
Ii. KNS và những nội dung chính