CAPM và ứng dụng tính hệ số beta vào thị trường chứng khoán việt nam , luận văn thạc sĩ

A

,

'

'-

BQ GIAODlJCVA DAOT~
'
~
TRUONG D~I
HQC KINH TE TP HCM
~

~

NGUYEN Till KIM

CAPM VA UNG DVNG T:iNH Ht SO BETA VAo
THl TRUONG CHUNG KHOAN ~T
NAM
Chuy@n nganh: Tai Chinh - Ltto Th6ng Ti~n
Ma s6: 5.02.09

T~

va Tin D\lng

si KINH TE

LU!N v.AN T~c

NGUOI m1dNG DAN KHOA HQC:
PGS-TS. TRAN NGQC THd
~

BQ GIAO Dl)C VA Dft.O Tft,.O
TRUCJNG £)H I
THUVItN

rr-1
~41

~

,

TP HO CID MINH- Nam 2003


1

MVCLlJC
TRANG PHV BIA
MQCLVC
,
.,
DANH MVC CAC BANG
}.r•

L ul
m d"

A~

Ui:lll•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

~

A'

.,

CHUdNG I: TONG QUAN VE RUI RO- L(jl NHU~

"

'

"

'

VA MO HINH

CAPM .•..•.•••••.••...••..••••..••••••••••••..•••••••••••••••••••••••••••.••••••••••••.•••..•..•••.•••.••••••••••••••••• 1
1.11-

cac kh8i ni~m

•••••••.•••.••••.•••••••• ~ •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••.•••••.•••••••••••••• 1

1.1.11- Ldi
. nhuan
. ky' vong
. ................................................................................ 1
1.1.2/- Riii ro ....................................................................................................... l
1.1.3/- H~

s6Beta .............................................................................................. 2

1.2/- Rui ro va lc;li nhu~

ky vqng: M6 hlnh djnh gia tili san v6n (CAPM). 4

1.2.11- Nhung gia thuye't kinh te' cho thi tntcsng v6n .....-::................................. .4
1.2.2/- Ducsng thj tntCSng v6n (the Capital Market Line- CML) ...................... 6
1.2.3/- Xac djnh B theo mo hlnh CAPM ........................................................... 7
1.3/- Thl/.c nghi~m

cti.a CAPM •••••••••••.•.••••••••••.•••••••••• ~ ••••••••.•.•.••••••..•••••.••••.••••• 10

1.3.1/- St16n djnh ciia beta .............................................................................. 11
1.3.2/- So sanh beta duqc cong b6 va beta udc tinh ........................................ 12
K' quan h"
·~
ni'1 ro h"¥ thK
1. 3 • 3/- M 01
¥ gtua
ong va'

1.3.4/- Hi~u

qua ciia sl! thien l~ch

len h~

1.3.5/- Hi~u

qua ciia qui mo doanh nghi~p,

1.3.6/- Hi~u

qua ciia gia

}.-t'
yl

n h u~n " ................................. .. 13

s6 ti 1~ ........................................... 14
PIE, va don b~y

......................... 15

tti s6 sach-gia thj trucsng: nghien clill Fama French 15

1.3.7/- banh mt;tc thj trucsng: ly thuye't va thl!c ti~n

.... :................................... 16

ii

1.3.8/- Mo hlnh thj tntong c6 beta di~u
1.3.9/- Riii ro- l<;Si nhu~

chinh ................................................. 18

trong mo hlnh CAPM theo kinh nghi~m

CmfONG 2: CO SO CHO VJtc TiNH lit
cR'(fNG KHOAN

2.1/- Viti net v~

................ 20

SO BETA VAo THJ TRUONG

vm T NAM •.•••••••..••••••••••••••••••••••••••••••••.•••••.•.•••••••••••••..••••• 24

tlnh hlnh ho~t

dqng TTCK Vi~t

Nam th
2.1.11- v~

ho~t

d<)ng giao djch chung khmin .................................................. 24

2.1.2/- v~

ho~t

d<)ng phat hanh va" niem ye't chung khoan ............................. 28

2.1.3/- v~

ho~t

d<)ng ciia cac cong ty chung khoan ........................................ 28

2.1.4/- Ho~t

d<)ng giam sat va cong bO' thong tin thj tntong ........................... 29

2.1.5/- Danh gia chung v~
,

,Q.

~

ho~t

d<)ng ciia TTCK nam 2002 ........................... 31

~

.

2.21- TONG QUAT VE HOI QUI •••.•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 34
2.2.1/- Ki~m

tra muc d<) ciia h~

sO' ttlong quan ............................................... 34

2.2.2/- H6i qui tuye'n tinh ................................................................................. 34
2.2.3/- Cac gia thie't ciia h6i qui tuye'n tinh ..................................................... 35
2.2.4/- H~

s6 xac djnh ..................................................................................... 36

2.2.5/- Khoang tin c~y

va ki~m

djnh gia thuye't.. ............................................ 37

2.2.6/- Phan tich bie'n thien trong h6i qui m<)t bie'n (ANOV A) ....................... 39
2.2. 7/- Dt;t doan khoang ................................................................................... 40

2.2.8/- Gioi h~n

ciia phan tich h6i qui. ........................................................... .41

CmJONG 3: UNG DVNG TINH lit

SO BETA VAo THJ TRUONG

CHUNG KHOAN VIt T NAM ........................................................................ 43
3.1/- Ung dt.Ing tinh Beta ciia ch6ng khoan/danh ffi\IC thj trtf(lng ••••••.•••.••• 43
3.1.11- Nh~n

xet chung v~

muc d(> tltong quan ······································ ........ .43


iii

3.1.2/- Phan tich Hii sua't phi riii ro ( di€m chcJn) va he$

s6 beta ....................... 48

3.1.3/- Phan tlch hic$u qua ciia sl! thien lc$ch len he$ so' lien he$ ....................... 52
3.1.4/- Dt! bao vdi beta di€u chinh .......... .,. ...................................................... 53

s6 'beta vcti danh ffi\JC ng8nh ..................................................... 61

3.2/- Tinh h~
3.2.11- Co sd

l~p

3.2.2/- Nh~n

xet muc dQ tudng quan h5i qui ................................................... 63

danh mvc nganh ................................................................... 62

3.3/- Dt.t bao nhilng k€t qua va ki€n nghf khi nng d11ng beta vao TTCK Vi~t

Nam ..................................................................................................................... 68
3.3.1/- T~o

ra 1 ky VQng h
3.3.2/- T~o

ra sl! minh b~ch

m.i~h

b~ch

.

tren TTCK, ~o

tu ................................... 68
.

budc tie'n quan trQng d~

ciia toan b9 thi truong tai chinh trong qua trlnh h9i nh~p

3.3.3/- Thuc d§y sl! phat tri~n

tie'n tdi sl!
............. 69

ciia TTCK VN ................................................. 70

3.3.4/- BAt bUQC cac cong ty chung khoan, t6 chuc ho~t

d9ng d~u

tu chung

khoan phai cong bO' beta cac chung khoan ..................................................... 71
,- ca co,:t p h'1eu
,- mem
•" yet
,- ph:tul• tin
, h b eta k,:t
3.3.5/- T at
e ca ngan .h'ang ................. . 72
?

Ke't lu~n

?

"

............................................................................................................ 73

T''l'"
h
kh?ao .......................................................................................... 74
a1 1¥U tam


iv

DANH MT)C CAC BANG
Bang 3.1: Ke't qua h6i qui ch11ng khmin SAM
Ti~u

bang 3.1.1 de'n 3.1.3 ............

4- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

44

Bang 3.2: T6ng quat ke't qua h6i qui ch11ng khoan ......................... :.............. .47
Bang 3.3: T6ng h<;1p cac chi s6 tai chlnh ben c~nh

h~

s6 beta ........................ 50

Bang 3.4: Ke't qua h6i qui l<;1i sufft th\fc te' va ky VQng d\fa tren beta di~u
va h~

chinh

s6 chl}n ........................................................ ~.; ....................................... 55
Bang 3.4.1 de'n 3.4.7 ..................................................................... 55-61

Bang 3.5: Danh sach chltng khmin xe'p theo nganh ........................................ 63
Ban~

3.6: Ke't qua h6i qui nganh 6 ................................................................. 64
Ke't qua h6i qui nganh 5 & 4 ........................................................... 65
Ke't qua hdi qui nganh 3 & 2 ........................................................... 66

' h 1................................................................. .. 67
K e~t qua? h;:,.
01 qu1. ngan


v

LOIMdDAU
1. Ly do chqn d@ tai:
E>O'i vdi cac nude c6 n~
d()ng c6 hi~u

qua c~n

kinh te'~hj

tntC1ng phat tri~n.

c6 cac thong tin cd ban v~

d~

TTCK hot;tt

nhii'ng cong ty niem ye't nhu

l<;1i tuc, rui ro va cac thong tin quan tr<;mg khac duc,:Jc cong bO' hang ngay tren
TTCK. Nhii'ng thong tin nay thuC1ng duc,:~
cac nha d~U

nam li~n

d~

giup

tu va cac nha nghien CUu tinh toan m()t sO' chi tieu tll' d6 c6 cai

nhin toan canh d~
nha d~u

btu trii' trong nhi~u

ph\lc V\l cho m\lc dich ciia mlnh. Bay la cd sd quan trQng d~

t11 xem xet, danh gia nen 11U tien d~u

Ciing nhu cong ty n~o?

Vl v~y.

d~

t11 vao nganh nao? Linh Vf!C nao?

giup cac nha d~u

tu c6 them thong tin khi

danh gia rui ro ciia cac cong ty dang niem ye't tren TTCK, cac t6 chttc nghien
cttu tai chinh c6 uy tin thuC1ng tinh toan h~

sO' beta d~

cung ca'p cho cac nha d~u

tu. Day la· m()t trong nhii'ng tham sfS quan tt:Qng giup nha d~u
ra quye't dlnh d~u

tu sao cho c6 hi~u

tu tham khao khi

qua nha't, g6p ph~n

h~n

che' duc,:~

rui ro

?

xay ra.
Thi tntC1ng chung khoan

Vi~t

Nam du<;1c thanh

l~p

va di vao hot;tt d()ng

hdn 3 nam, day la thC1i gian hot;tt d()ng kha ngt1n so vdi cac TTCK tren the' gidi.
Trong thC1i gian qua, cac cong ty niem ye't va cong ty chung khoan da n6 lf!c ra't
nhi~u

trong vi~c

nhu Vi~c

cung ca'p thong tin tai chinh cho gidi d~u

qua h~

ftng d\}ng Va phan tich. rUi ro va l

ky

duC1ng

VQng cua Chung khoan

sO' beta con ra't mdi me.
Nh~m

c5 xuy cho hot;tt d()ng phan tich rui ro trong d~u

ID\lC dich nghien cau ciia d~
trong d~u

nhu~

tu. Tuy v~y.

tai dua ra m()t cd sd phan tich rui ro va lc,:Ji nhu~

t11 chang khm1n, giup cac nha d~u

quye't djnh d~u

tu chung kh6an,

t11 c6 them m()t ngu6n phan tich,

tu tfSt hdn. Hy VQng n6 se duc,:Jc duy trl va hoan thic$n trong dfi'

vi
li~u

tai chinh cua cac nha d~u
cua d~

tu chung khoan Vi~t

Nam. f)6 chinh lay nghia

tai

CAPM VA UNG Dl)NG TiNH lit

s6 BETA VAO THl TRu'iJNG

cK(JNG KHOAN VJtT NAI\f

2. M1,1c dich nghi~

coo ctia lu~n

Vdi y nghia tren, lu~n
C\1 th~

d~

CaC nha d~u

van
van mong mu6n do luCJng va dua ra mQt chi tieu

tl.f c6 cai nhln r5 rang V~

cac c6ng ty niem ye't tren

thi traCJng chttng khoan.

mac d() rui ro cua tirng doanh nghi~p,
~o

tirng doanh nghi~p,
Lu~n

trade m~t

van mu6n cv th~

boa

tirng chung khoan, cling qui v€ qua trlnh

sf! minh b(}.ch, trong sang cho n€n kinh te' n6i chung, va cho
chttng khmin Vi~t

Nam n6i rieng.

3. DO'i tttc;fng nghi~

coo va ph~m

vi nghi~

thi traCJng

coo:

B6i tl.f<;jng nghien CUu chu ye'u cua lu~n
khoan so sanh vdi rui ro h~

la

van la mttc dQ rui ro cua chung

th6ng cua toan bQ

thi traCJng, trade m~t

la danh mvc

thi trUCJng g6m nhung chung khoan du<;1c niem ye't chinh thuc.
B€ tai thrf.c hi~n

drf.a tren co sd du li~u

gia chung khoan tren

thi traCJng

chinh thuc trong khoang 3 nam, tir thu 2 nga y 30110/2000 de'n thu hai nga y
10/10/2003; ke't h<;1p vdi cac du li~u

du<;1c c6ng b6 v€ cac chttng khoan,

traCJng chung khoan chinh thuc cua Vi~t

Nam. C6 lien h~

vdi ly lu~n,

thi

kinh

cua cac thi trUCJng chttng khoan n6i tie'ng tren the' gidi.
nghi~m

4. Pht:idng phap nghi~
Lu~n

coo:

van du<;1c thrf.c hi~n

phuong phap duy v~t

bi~n

tren n€n tang cac phudng phap nghien cttu nhu

chttng va duy v~t

lich

sa, ke't h<;1p sa dvng kY thu~

nh~p

hdi qui. Chi s6 beta tung chttng khoan du<;1c h6i qui tuye'n tinh theo chi s6 thu
thi traCJng. BAng phuong phap t6ng h<;1p, so sanh, th6ng ke m()t each logic,


vii

phan tich beta trong mo'i quan h~
xet, ke't l~n

cho d~

vdi cac chi so' taiung

so"'
H~

so"'
H~

s6

Ki€m

Beta

Beta
ME/BE

khoan

T/Quan

xac dinh

Q/Sat

dinh t

nganh

VNI

BBC

0.36

0.13

91

3.68

0.2768

0.414 2.616

CAN

0.87

0.76

16.57

3.2762

0.476 3.440

TRI

0.57

0.32

6.51

0.3751

0.711 4.595

Index G.6
Nh~n

3.550

xet: ne'u xet thanh ph~n

nhilt. Nhttng ne'u

SO

mau thufin khi TRI l~i

trong danh m\}C 6, chung khoan CAN la riii ro

sanh voi chi s6 beta cua danh m\}C thi trlf{Jng, di~u
la chung khoan riii ro hdn. Khac bi~t

cua ky quan sat nganh ngi{n hdn; co th€ do sai l~ch
nganh lam tr~

nay CO

ho~c

nay co th€ dod() dai

tY

tr<,>ng v6n trong

tt! thay d6i. Ne'u xet theo cy trQng v6n thl CAN la chung khoan co

v6n it nhilt. Do do n6 co h~
danh m1.1c nganh.

M~c

nghia la riii ro/l
du

s6 beta cao nhilt, th€ hi~n
v~y.

TRI

l~i

d(> rui ro cao nhilt trong

la chilng khoan co ME/BE cao nhilt, co

cao hdn. Tit do co th€ thily, h~

s6 beta tren cd si'1 VNI

chinh xac hdn tren cd sd nganh.
VO'i nganh 5: thu tl,i riii ro cua cac chung khoan trong danh ffi\lC nganh la BT6,
BTC, HAS. Di~u

nay khong mau thufin voi beta cua danh m1,1c thi trUC1ng. V6n

65

chu sd hii'u ME/BE cua BT6 cao nha't, HAS tha'p nha't tu'dng ung vdi h~
nganh. Day cling la sl! h•
H~

Chung

so<'<'

so<'<'
H~

s6 beta

s6 tu'dng quan cao.

s6

Ki€m

Beta

Beta

khoe:in

T/Quan

xac dinh

Q/Sat

dinh t

nganh

VNI

ME/BE

BTC

0.98

0.97

42

33.50

1.0006

0.371

1.669

BT6

1.00

1.00

120.18

1.0014

0.465 6.716

HAS

0.99

0.98

43.51

0.9934

0.34

1.479

Index G.5
3.288

Chung

H~

so<'<'
H~

so<'<'

s6

Ki"'
em

Beta

Beta

khoe:in

T/Quan xac dinh

Q/Sat

dinh t

nganh

VNI

TS4

0.42

0.17

60

3.489773

0.6528

0.604 1.565

AGF

0.95

0.90

23.43

1.0773

0.872 6.278

Index G.4

ME/BE

3.922

Vd'i nganh 4: thu tl! n1i ro cua cac chung khoan trong danh ffil,lC nganh hoan toan
phil h<;jp Vdi tr~

tl! xe'p h~ng

rUi ro CUa 2 Chung kboan nay trong danh_ml,lC

tru'C1ng. C6 th€ tha'y v6n ghi s6 va ME/BE cua AGF cao hdn, th€ hi~n
ung cua AGF vdi nganhlthi tru'C1ng VN Index cao hdn TS4. Di~u
nghia AGF du'
fui

sl! phan
nay cling c6

ttl' chu y hdn TS4.

Trong nganh 3: thu tl! n1i ro cua cac chll'ng khoan trong danh ffil,lC nganh la
LAF, SAV, KHA, GIL; so vdi danh m1,1c thi ·tru'C1ng, c6 sl! thay d6i la SAV d~n
d~u

v~

d() n1i ro r6i mdi theo tr~

tl! blnh thu'C1ng cua danh ffil,lC nganh. N6i chung

n1i ro cua cac chll'ng khoan la tu'dng d6ng nhau (xa'p xi 1}, m~c
c6 khac nhau. Tuy the', n1i ro trong danh thi trttC1ng l~i

khac bi~t

dutY s6 ME/BE
nhi~u.

SAV va


66
LAF g~n

vdi riii ro tilt tntC1ng hdn Ia KHA, d~c

bi~t

GIL phan ung tha'p hdn riii ro

tilt tntC1ng.
Chung

s6
H~

K_iAI
em

s6

so"'

H~

Beta

Beta
VNI

ME/BE

khoan

T/Quan

xac d!nh

Q/Sat

d!nh t

ngtmh

SAV

0.99

0.99

59

71.81

0.9956 0.916

4.105

GIL

0.96

0.91

24.31

0.9856 0.035

3.482

KHA

0.99

0.98

47.86

0.9941 0.597

2.530

LAF

0.95

0.91

23.75

1.0196 0.888

1.564

Index G.3

Chung

2.336

s6
H~

s6 s6
H~

Ki~m

Beta

Beta

khoan

T/Quan

xac d!nh

Q/Sat

d!nh t

nganh

VNI

BPC

0.76

0.58

77

10.14

0.8796

1.141 3.758

HAP

0.78

0.62

10.95

1.1493

0.906 1.879

Index G.2

ME/BE

Nh~n

2.819

xet: thu u,t riii ro ciia cac chung khoan trong danh mvc nganh 2 ngu<;fc
vdi x~p

h~ng

cao hdn g~n
thu~n

mau thu~n

riii ro ciia danh mvc tilt tntC1ng. M~c

d~n

mau thu~n

k~

ti~p

ciia BPC. S\1' mau

la beta nganh (tudng d6ng vdi v6n chii)

vdi beta tilt tntC1ng (tudng d6ng vdi ME/BE)
Theo danh gia, nganh gia'y in!gia'y vi~t

hudng kha ldn khi gia nh~p
nhi~u

du v6n chii. sd htru ciia HAP

ga'p 2 BPC nhttng ME/BE ciia HAP chi bhng ~

nay d~n

l~i

AFT A. L<;1i nhu~

va kha nang 16 tang d~n
Thu u,t x~p

h~ng

phil h<;fp vdi thu tl,t x~p
ciia GMD ga'p hdn 7 l~n

cac lo~i

ding du<;1c xem la c6 anh

ciia nganh du<;fc danh gia giam ra't

va kha ldn (Ngu6n: ~P

chi d~u

ttt chung

khoan)

h~ng

riii ro ciia cac chung khoan trong danh mt,tc nganh 1 la
ciia riii ro trong danh mvc tilt tntC1ng. Tuy ME/BE
TMS nhttng h~

sO' riii ro l~i

tha'p hdn nhi~u

m~c

du v6n


67
s6 sach ciia 2 chung khoan khong chenh l~ch
chung khoan, tha'y rang

,

thi ph~n

ma'y. Xet them l<;Ji nhu~

ciia·GMD ldn ga'p 6 l~n
•

TMS, h~

ciia 2

so' nii ro tha'p

c6 th€ dti<;Jc giiH thfch tU muc d9 tho'ng tri ,ciia n6 trong nganh.
Chung

,.('

so
H~

,.('

so
H~

sa

Ki,(J
em

Beta

Beta

khmin

T/Quan

xac d!nh

Q/Sat

d!nh t

nganh

VNI

ME/BE

TMS

0.44

0.19

75

4.18

1.0698

1.043

3.289

GMD

0.83

0.68

12.56

0.8145

0.844

25.551

Index G.1

14.420

Tuy so' quan sat trong 6 danh m\}c nganh khac nhau, nhttng d d9 tin c~y
95%, ki€m d!nh tho'ng ke t 1uon cao hdn so vdi fc. Do d6, c6 th€ n6i d9 tudng
quan ciia cac chung khoan trong· nganh 1a kha cao.
C6 3 nganh 2, 3, 6 1a c6 mau thu~n

khi xe'p h~ng

nii ro tudng do'i so vdi

cac chung khoan trong danh m\}C th! trtiCJng.
Ne'u xet ty 1~

ME/BE, thl thffy rang gia tri trung blnh ciia

5.65. Thu t1,t ME/BE giam ddn giii'a cac nganh 1a V~n
san, Th\fc ph~m
kh~u.

thudng, Thuy

che' bie'n, Xay 1lip cd khl, Giffy bao bl va cuO'i cimg 1a Xufft nh~p

C6 th€ 1y giai tr~

nganh v~n

Tai Ngo~i

thi trttCJng 1a

tai ngo~i

t1,t nay 1a do st.t danh gia cao ciia nha ddu tu dO'i vdi

thudng, tie'p de'n 1a tiem nang ciia nganh thuy san Vi~t

Nam

dO'i vdi thi trttCJng nude ngoai ciing du<;Jc gidi ddu tu quan tam.
Vdi h~u
sach ldn thl h~

he't trttCJng h<;Jp, h~

so' beta

cy 1~

ngh!ch vdi vO'n s6 sach. Vo'n s6

sO' rui ro tha'p. Tilt nhien, dieu nay d\fa tren gia thie't vO'n s6 sach

1a trung th\fc.
M6i st.t mau thu~n

trong ke't qua h6i qui nganh tren chi c6 th€ du<;Jc giai

thich ro rang qua thCJi gian va qua phan tich sau hdn ban cha't tUng nganh, tUng
thanh phdn trong nganh.


68

3.3/- Dti bao nhiYng ke't

qua va kie'n nghi khi Un.g dung beta vao TTCK VN

3.3.1/- Tao ra 1 ky vong hdp ly cho tit ca nha cUu ttt
•

Hi~n

ban v~

nay, tren website cac cong ty chung khoan c6 li~t
tai chinh va so sanh vdi chi

du'9c d~

c~p

de"n (J m()t

web ciing d~

c~p

s6 trung blnh thi tntCing.

s6 trang nhttng chua di vao tinh h~

d€n h~

s6 beta ciing

cac chi

s6 tai chinh

sa d1,1ng n6. Phffn ldn chi la neu

s6 tai chinh chung c6 lien quan de"n doanh 19i nhu' chi s6l9i nhu~/v6

(ROE), l9i nhu~

thuffn tren doanh thu, 19i nhu~/tai

tlnh hlnh vay n9 nhu' tcSng vay nf)/v6n, ho~c
nhu~

H~

s6 cd

s6 nay. M()t s6 trang

s6 beta trong danh m1,1c khai ni~m

cffn phan tich nhttng chua thl,l'c sl,l' c6 y dinh
nhii'ng chi

ke nhii'ng chi

san; ho~c

lien quan de"n

lien quan de"n gia chll'ng khoan va lf)i

nhu' PIE, ngoai ra khong tha'y nhii'ng chi

s6 nhu' thu' gia tren thi gia

(BE/ME), beta, ...
Trong thCii gian qua, Trung tam giao dich chung khoan Tp.HCM da khong
ngung nghien CUu va ap d1,1ng cac giai phap ley thu~

thi tru'Cing, tang cu'Cing ho~t
nh~m

d()ng cong

s6 tai chinh; trong d6 bao g6m h~

cac chi

nghia cac h~

s6 nay, chitc chitn r~ng

.khong ngltng mCJ r(}ng

b6 thong tin, cung c6 h~

duy trl Sl,l'·cSn dinh cua thi tntCing. Tuy v~y,

dffn v~

d~

th6ng giam sat..

ne"u du'f)c qui dinh Cl,l th~

dffn

s6 beta, du'f)c httdng d~n

nha dffu tu' se co m()t cai nhln c1,1 th~

y
v~

ky

VQng lf)i sufft khi hQ dffu tu' vao Chung khoan.
H~

s6 beta la sl,l' tcSng hf)p cua ta't ca thong tin v~

do hf)p ly nhfft cho rui

fO

trong IDQt danh ffil,lC Jdn va da d~ng.

khmin cua cac cong ty du'f)c do qua h~
VQng hf)p ly V~
tren

nhii'ng hang hoa d~i
tri~

th6ng, la thu'dc
Khi tfft Ca Chung

s6 rui ro beta, n6 cho nha dffu tu' m()t ky

IDQt Chung khoan nao do Va ky VQng nay du'f}C tfft Ca nha dffu tu'
c~n.

thi tntCing tie"p

hoa duf)c

rui ro h~

tieu.

di~n

Ky VQng nay dl,l'a tren riii ro h~
cua

th6ng du'f)c do b~ng

thi tntCing, nhCI the", rui ro rieng le d~c

thu ctia hang


69

3.3.2/- Tao ra stl minh bach tren TTCK. tao butte tie'n quan trong di tie'n tdi
stt minh bach ctia toan M thi tru'ilng tai chfnh trong qwi trinh h6i nhllp
•
TTCK doi hoi m()t d~ nghi kha cd ban Ia phai c6 st,t minh b~ch.
Tuy v~ y,
day I~i

la di€u kha hie"m (J n~

kinh te" Vi~t

khi cac nha khao sat til' nude ngoai nh~

Nam. Ml}c du con nhi€u tranh lu~n
xet ding n€n kinh te" Vi~t

Nam chua

hoan toan la n€n kinh te" thi tru'C1ng, nhu'ng chung ta ciing khong the phu nh~
tlnh chan tht,tc trong nh~

xet nay. St,t minh b~ch

doi hoi khong chi trong cac

chinh sach thu chi· cU. a chinh phu rna con trong cung each v~n
Hi~n

nay, TTCK Vi~t

minh b~ch.

Nam v~n

Di€u nay the hi~n

chua d~t

(J cd

cac cong ty ChUng khoan Va CJ Vi~c

du'
che" v~n

tht,ic hi~n

hanh n€n kinh te".

hanh, giao dich, (J st,t ph1,1c V\1 cua
nghia V\1 cong b{) thong tin cua cac

CtyNY. Trong d6 thong tin cung cffp la m()t ph~n

quan tr<,mg cua S\i minh b~ch

ffy.
M.¢t trong nhung vi~c
bhng, minh b~ch
d~n

C\1 the lo~i
. Cac

cua

thi

c~n

tru'C1ng la hoan thi~n

thong tin C~n

t6

hoan thi~n

de tang cuC1ng tinh cong khai, cong
cd che" cong b6 thong tin, hudng

cong b{) ro rang va ranh m~ch

chuc ca nhan c~n

tuan thu nghiem ngl}t quy trinh cong b6 thong

tin, lam sao cho cac thong tin phai de"n vdi cac nha d~u

thm theo che" d¢ va cong khai

.

d~i

tu mot each d~y

du .kip

chung. Cac cd quan quan ly phai giam sat

cong b6 thong tin va phai xa ly nghiem kh~c

cac tru'C1ng h
Khi beta du'quan tr<.>ng trong danh ID1,1C tham khao de"n vdi m<.>i nha d~u

tu'. TICK se trd nen

cong bhng vdi rnQi ngu'C1i, khong con mu mC1, bf ffn de de"n khi c6 st,t c6 xiiy ra
m<,>i ngu'C1i mdi hay, nhfft la nhfing nha d~u
hang hoa tren TTCK ph~n
nhtt di~n

bie"n

thi tru'<1ng.

tu' ca nhan, khong chuyen. Khi d6

nao trd nen ro rang, minh b~ch

v~

chfft lu'qng ciing


70

3.3.3/· Thuc dAy stt phat triln cua TICK VN

Vdi s\f xua't hi~n
d6 c~n

ciia h~

phai t6ng h
phie'u d~i

di~n

cho

s6 beta trong ph~n
gia ci~

m9t danh mvc

thi tnt<1ng mQt each hil'u hi~u,

nhfft trong kha nang cho thi tntong. Nha d~u
SO

sanb b~

Th~m

thong tin tai chinh, TICK khi

#

thi tnt<1ng bao g6m cac c6

hay it nha't cling la ~i

di~n

t6t

tli va nguoi quan sat tU d6 c6

cd sd

s6 rui rO CUa cac Chung khoan vdi danb ffi\lC thi tnt($ng r{)ng ldn nay.

chi, nhung c6 phie'u chua niem ye't hay cac ngan hang thudng m~i

tre~

thi

tnt<1ng cling c6 th6 du
thi

tnt<1ng.

Khi h~
cong cv hil'u hi~u
minh b~ch

d~u

s6 beta du
tli

sa dvng nhu m()t

d6 ra cac quye't djnh mua ban c6 phie'u, TTCK VN se trd nen

hdn va dap U'ng cac yeu c~u

cd ban ciia nha

d~u

tli, ciia

thi tnt<1ng tai

chinh phat tri6n.
Th<1i gian d~u,

h~

s6 beta se phat buy vai tro ciia n6 ra't h~n

sa dQng khi ra quye't djnh d~u

tli, do danb ffi\lC

t6 phi thi tnt<1ng tac d9ng, khie'n h~
khach quan tlnh hlnh

thi tru(1ng h~n

h~p

che' d6 duva nhi€u nban

s6 beta th6ng ke du
thi tnt<1ng va dQ riii ro m6i c6 phie'u. Nhttng m9t khi danh

ffi\lC thi tnt<1ng du
beta se phat huy tac dvng va theo kjp

vdi s\f phat tri6n ciia thi tntong.
Hdn nua cling c~n

xay d\fng h~

2, la c6 phie'u ciia cac doanh nghi~p

s6 beta cho mQt ~ng
vua va nho. C~n

ldp chung khoan ca'p

b.tu y rhng n€~h

Nam chua c6 nhi€u cong ty ldn v€ v6n va day v€ kinh nghi~m
chie'm da s6vAn la cac doanh nghi~p
du~c

te' Vi~t
thudng tnt<1ng,

vua va nho. Nhttng vdi S\1 nang dQng, ne'u

nuoi du
m6ng ciia cac

cong ty ban linh mai sau. ·
C~nxaydt,g

thi~n<1g

va nho theo mo hlnh thi tnt<1ng t~p

giao dich chung khoan ciia cac doanh nghi~p
trung bang II ke't h
vita

71

phi ~P

trung, nhhm ~o

vO'n qua

ki~n du

thi tnt<1ng va ~o

cho cac doanh nghi~p
phudng ti~n

thu~n

vira va nho buy d9ng

l
cho cac nha eMu tu'. E>i~u

#

nay ciing giup cac nha' ho~c
sat d~

dang, ~o

dinh chinh sach, cac nha qm\n ly' ki€m tra, giam

da phat tri€n hdn nua thi tnt<1ng chong khoan.

Ke't h
xay dlfng ch
sd vung chifc cho hQ bhng each dua h~
dam bao cha"t lu<~ng

tudng d6ng v~

s6 beta vao cac chi s6 thong ke c~n

t~o

cd
tinh,

thong tin giua hai san giao dich.

3.3.4/- BAt bu6c cac c6ng ty chltng khoan,

t6 chlic boat d6ng dAn ttt chdng

khoan phai cong ·b6 beta cac chdng khoan
Nhtt da neu (J ph~n

tntdc, hi~n

nay' tren website cac cong ty chung khoan

chu ye'u chi cong b6 thong tin he't sue sd sai v~
them nhung thong tin v~
nao thlfc hi~n

cac cong ty niem ye't va bao g6m

cac chi s6 tai chinh thong thtt<1ng chu chua c6 cong ty

tinh toan va cong b6 h~

s6 beta hay muc tin

nhi~m

cua chung

khoan.
H~

s6 beta rnQt m~t

mlnh va cac d6i thu c~nh
tren

thi tnt<1ng.

thuc d€ hQ d~U

hi~u

v~

nhln ro hdn v~

tu chung khoan, day Ia cd hQi va thach

tu' SaU hdn nua vao chft't llt
tl! doanh vdi hi~u

qua ro rang, g~n

vdi ky vQng

budc chuy€n bie'n tich eve cua cha't lttcua cac cong ty chU'ng khoan Vi~t

vdi cac d6ng nghi~p
d\lng h~

l
tranh, nang cao cha"t ltt
qua ttt va"n khach hang ho~c

chuyen nghi~p

Slf thu~n

phia cac cong ty d~u

hdn. N6 th€ hi~n

t~m

~0

s6 beta, vi~c

V\).

va tinh

Nam, tirng bttdc sanh ngang

trong khu vlfc va tren the' gidi. MQt khi tinh toan va sa
nghien cll'u va di~u

thi tnt<1ng chU'ng khoan Vi~t

chinh beta cho phu h
Nam se trCJ thanh hi~n

di€m

thlfc hdn chu khong con nhm

tren ly thuye't nii'a.
Hdn nua, di~u-nay

ciing h<;Jp-ly khi m9t yeu c~u

thong tin phai dlt
cd ban cua TTCK la

dii. E>e'n phien cac cong ty chung


72
khoan, t6 chuc ho~t

d9ng d~u

ttt chung khoan, d6 tang them uy tin ciia mlnh,

bu{>c long n6 phai t\f tinh toan valho~c

cong bO' h~

#

sO' beta cac chll'ng khoan c6

lien quan.
Vi c6 kh6 khan nha't dinh cho ba't

du mang tinh each qui dinh hanh ngh~

k.Y khdi d~u

nao, nen c~n

phai c6 yeu

d6 cac cong ty nay tuan thii thoi h~n.

3.3.5/- Tit ca c6 phie'u ni@m ye'tphai tinb beta>kl ca ngAn hang.
Theo xu httong ho~t

d9ng ciia cac ngan hang tren the' gidi, thl cac NHTM

ngay cang d6ng vai tro chinh trong ho~t
khoan. Do d6, d6 h9i nh~p

m~nh

d9ng kinh doanh tren thi tntong chung

me theo xu httong nay doi hoi h~

hang Vi~t

Nam c~n

nang c~nh

tranh tren thi trttong tai chinh.
M~c

phai hoan thi~n

ho~t

d9ng hdn nua, cd ca'u l~i

thO'ng ngan
d6 tang kha

du c6 ve mang tinh quan lieu khi bj bitt bUQC nhttng theo thoi gian,

chi sci nay Se trd nen quen thUQC va }a blnh thu'ong dcii Vdi cac c6 phie'u. Khdi

diem c6 th6 nen ap dt,mg voi nJ:tii'ng c6 phie'u niem ye't, sau d6, ke't hthie't d6 dtta vao danh mvc thi trttong ngay cang nhi~u

truy€n, ghli thfch tinh c~n
va da d~ng

cac chung khoan ciia cac cong ty c6 ph~n

uy tin, va cac ngan hang,

nhii'ng tac nhan ni\m gitJ vai tro kha quan trQng trong n~

kinh te' nhttng con bo

ngo a kha u phan tich riii ro trong nganh tai chinh ngan hang.
Trong n6 llfc dffy m~nh
nii'a thj tntong tai chinh ti~n

tie'n trlnh h9i nh~p

nhii'ng yeu du t6i thi~u

v~

t~.

n~

tai chinh Vi~t

m.toc ngoai, vii'ng bvng cho nha d~u
tren san nha voi khach nttoc ngoai d~y
- - - Nam,-hyv<;grn~
nh~

tai ~hin

thie't phai d~t

tam

ly

du'
phat inen dn c6,
an toan cho nha d~u

ttt

ttt trong nttoc khi tham gia cu9c chdi ngay

kinh nghi~m

thu'dng tntong.

ciia cac ngan hang va t6 chuc tin dt,mg nu'oc ngoai B Vi~t

vi~c-ap
du'
Nam c~n

cha't ltt<;Jng ciia m9t n~

·ury cha't ht
Voi slf c6 m~t

kinh te' qu6c t€, phat tri6n hdn

-dvtigtinli- ioan-ch.f~O'

iing hQ ttt cac t6 chuc nay, ~o

t;~

~a-c

~gan

hang se

da phat tri6n trong toan nganh


73

tai chinh tin dvng (J Vi~t

Nam, nhanh ch6ng d!;lt du'
vdi khu

Vl!C.

Ke't lu~n
Nhln chung, h~

s6 beta ctia cac chung khoan trong thoi ky nghien crru Ut

tlidng dQ'i phu h

ly gicli khi c6 khac bi~t

trong Sl! xem xet vdi cac chi

s5khac.
Vi~c

nhien Vi~c

dl! doan bang each dung h~
cac h~

s6 beta la c6 the sii' dvng dtt
s6 chiin khac nhau doi hoi C~n

nghien CUu them cac d~c

tlnh

ctia n6.
Ciing nhtt cac chi s6 tai chinh khac, sii' dvng h~
xet t6ng h
Cl,l

s6 beta doi hoi phcH xem

the khi dn cac quye"t djnh G~U

tu' phu

hDo vi~c

tlnh toan chi mdi qua 3 nam, c~n

chang q}.la bie"n d9ng nhi~u
M~c

du v~y,

nam v~

khi ap dvng c~n

c6 nghien crru xa hdn de kiem

tlnh ung dvng ctia h~

s6.

xem xet cv the tlnh hu6ng thi trttong.


74

TAILitUTHAMKHAO

Tie'ng Vi~t:

1. TS. Nguyen Thi NgQc Trang, TS. Phan
Hoa, TS. Nguy~n

thi Bich Nguy~t,

Thi Uyen Uyen, Chii bien TS. Tr~n

TS Nguy~n

Thi Lien

NgQc Thd, Tai chfnh

Doanh nghifp hifn dr;Li, Nxb Th6ng ke.

2. T~p
3.

chi d~u
T~p

tu' cht1ng khmin

chi Chung

kh~an

Vi~t

Nam

4. Website ciia cac cong ty cht1ngkhoan SaiGon, Bao Vi~t,

v.v...

Tie'ngAnh:
5. Frank K. Reilly, Keith C. Brown, Sixth edition, Investment Analysis and
Portfolio Management.
6. Richard A. Defusco, CFA; Dennis W. McLeavey, CFA; Jerald E. Pinto, CFA;

David E. Runkle, CFA, Quantitative methods for investment analysis
7. Stephen A.Ross, Randolphe W. Westerfield, Jeffrey Jaffe, Fourth edition,
Corporate Finance