B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
ðOÀN NG C HÀ
NG D NG PHƯƠNG PHÁP TH ðI M CÂN B NG (BSC)
VÀ CH S
ðO LƯ NG HI U SU T (KPI)
VÀO ðÁNH GIÁ NHÂN VIÊN T I T NG CÔNG TY
CÔNG NGHI P - IN - BAO BÌ LIKSIN
Chuyên ngành
:
Qu n tr kinh doanh
Mã s
:
60.34.05
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C:
TS. BÙI TH THANH
Tp. H Chí Minh – Năm 2010
__ i__
L I C M ƠN
Chân thành c m ơn Quý Th y Cô Trư ng ð i H c Kinh T Tp.HCM, Quý
Th y Cô gi ng viên L p MBA Ngày - Khóa 16 ñã cung c p ki n th c, chia s kinh
nghi m ñ tác gi t tin hơn trong công vi c cũng như cu!c s"ng.
Tác gi r t bi t ơn Cô TS. Bùi Th Thanh ñã hư ng d$n khoa h c, góp ý ch%
d$n, ñ!ng viên trong su"t quá trình th c hi n lu)n văn ñ tác gi có ñ+nh hư ng phù
h.p và hoàn thành lu)n văn này.
Lu)n văn này s3 không th c hi n ñư.c n u không có s h4 tr. t5 T6ng Công
ty Liksin. Nhân ñây, xin ñư.c c m ơn Ông Nguy7n Ng c Sang – Ch: t+ch HðTV
T6ng công ty, Ông Lê ðăng Quang – T6ng Giám ñ"c T6ng công ty Liksin ñã ñ
ý ch: trương cho tác gi tri n khai phương pháp áp d>ng BSC/KPI vào ñánh giá
nhân viên t i T6ng công ty Liksin; cho phép cung c p d@ li u và cA nhân s ph"i
h.p tham gia th o lu)n, xây d ng BSC, mô t công vi c, xây d ng quy ch ñánh giá
nhân viên t i T6ng công ty Liksin.
Xin c m ơn B" MC ñã nuôi dưDng, ñ!ng viên ñ con có niEm tin và ph n ñ u
trong cu!c s"ng; có cơ h!i ñ h c t)p và hoàn thành lu)n văn này.
C m ơn các b n h c L p MBA Ngày_ K16 ñã cùng tr i qua nh@ng ngày h c
v t v , thú v+; ñã ñ!ng viên, giúp ñD vE tinh th n ñ tác gi hoàn thành lu)n văn này.
.
TÁC GIH LUIN VĂN
ðoàn Ng c Hà
i
__ ii__
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan n!i dung c:a Lu)n văn th c sĩ này hoàn toàn ñư.c th c
hi n t5 nh@ng quan ñi m c:a chính cá nhân tôi, dư i s hư ng d$n khoa h c c:a
TS. Bùi Th Thanh. Các d@ li u ph>c v> cho các n!i dung ñã ñư.c phân tích trong
Lu)n văn này là hoàn toàn có th c.
TÁC GIH LUIN VĂN
ðoàn Ng c Hà
__ iii__
M CL C
L i c m ơn
i
L i cam ñoan
ii
M cl c
iii
Danh m c thu t ng và các ch vi t t t
vi
Danh m c các hình
vii
Danh m c các b ng
viii
M ñ u
1
Chương 1: Cơ s lý thuy t v ñánh giá nhân viên theo phương
pháp th ñi m cân b ng và ch s ño lư ng hi u su!t
5
1.1.
5
Khái quát v ñánh giá nhân viên
1.1.1. Khái ni m vE ñánh giá nhân viên
5
1.1.2. M>c ñích ñánh giá nhân viên
6
1.1.3. Các phương pháp ñánh giá nhân viên ph6 bi n
8
1.2.
Phương pháp ñánh giá nhân viên theo BSC và KPI
8
1.2.1. Gi i thi u vE BSC và KPI
8
1.2.2. ðánh giá nhân viên d a trên BSC và KPI
13
1.2.3. ðiEu ki n áp d>ng thành công phương pháp BSC và KPI ñ ñánh
giá nhân viên
14
1.2.4. Quy trình áp d>ng BSC và KPI vào ñánh giá nhân viên
15
1.2.5. ðánh giá ưu và như.c ñi m c:a phương pháp BSC và KPI
16
1.3.
Kinh nghi m áp d ng BSC và KPI t"i m#t s công ty
18
1.3.1. Kinh nghi m áp d>ng BSC/KPI t i Công ty ðông Nam vi t
18
1.3.2. Kinh nghi m áp d>ng BSC/KPI t i liên doanh Phú ML Hưng
20
1.3.3. Kinh nghi m áp d>ng BSC/KPI t i Searefico
21
iii
__ iv__
Chương 2: Phân tích kh năng %ng d ng phương pháp th ñi m
cân b ng và ch s ño lư ng hi u su!t vào công tác ñánh
giá nhân viên t"i T&ng công ty Liksin
25
2.1. Gi'i thi u v T&ng ty Liksin
25
2.1.1. Khái quát vE T6ng ty Liksin
25
2.1.2. S m ng, t m nhìn và giá tr+ c:a T6ng công ty
26
2.1.3. Cơ c u t6 ch c và nhân s
28
2.1.4. M!t s" k t qu ho t ñ!ng
30
2.1.5. ð+nh hư ng m>c tiêu dài h n và chi n lư.c
33
2.2. Kh năng tri n khái áp d ng BSC và KPI t"i T&ng công ty Liksin
34
2.2.1 Kh o sát các ñiEu ki n áp d>ng BSC/KPI
34
2.2.2. ðánh giá kh năng tri n khai ng d>ng phương pháp BSC và KPI
t i T6ng công ty Liksin
35
2.3. Các nhân t nh hư ng ñ n kh năng tri n khai %ng d ng BSC và
KPI t"i Liksin
40
Chương 3: (ng d ng phương pháp th ñi m cân b ng và ch s
ño lư ng hi u su!t vào ñánh giá nhân viên t"i T&ng
công ty Liksin
42
3.1. Xây d)ng quy trình áp d ng BSC và KPI vào ñánh giá nhân viên
42
3.2. Xây d)ng BSC các c!p và mô t công vi c theo BSC/KPI
44
3.2.1. Xây d ng BSC c:a T6ng công ty Liksin
44
3.2.2. Xây d ng BSC c p phòng ban/ xí nghi p
52
3.2.3. Phân tích và mô t công vi c theo BSC/KPI
60
3.3. Xây d)ng quy ch và t& ch%c th)c hi n ñánh giá
65
3.3.1. Xây d ng tiêu chí và quy ch ñánh giá
65
3.3.2. T6 ch c th c hi n ñánh giá
67
3.3.3. K t qu ñánh giá nhân viên theo BSC/KPI
67
__ v__
3.4. M#t s gi i pháp h* tr+ vi c %ng d ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân
viên
71
3.4.1. Có s cam k t m nh m3 và th c hi n cam k t c:a lãnh ñ o
71
3.4.2. ðào t o vE BSC/KPI và các n!i dung liên quan cho cán b! và nhân
viên
72
3.4.3. Hoàn thi n BSC trong T6ng công ty
72
3.4.4. Hoàn thi n phân tích và mô t công vi c theo BSC/KPI
73
3.4.5. Xây d ng cơ sM d@ li u, ph n mEm th"ng kê báo cáo
73
3.4.6. C i ti n vi c tr lương, thưMng gNn liEn v i k t qu ñánh giá nhân
viên
74
3.4. Ki n ngh
74
K t lu n
76
Tài li u tham kh o
77
Ph l c
v
__ vi__
DANH M C THU,T NG- VÀ CÁC CH- VI.T T/T
Ban TGð/ BTGð
Ban T6ng giám ñ"c
BH
B n hàng (khách hàng)
BSC
Balanced scorecard: Th ñi m cân bQng
BSC/KPI
BSC và KPI
CBMH
Cán b! mRt hàng
Cty
Công ty
ððSX
ðiEu ñ! s n xu t
DT
Doanh thu
HðTV
H!i ñ
ISO 14001
H th"ng qu n lý môi trư ng theo tiêu chuTn ISO 14001
ISO 9001
H th"ng qu n lý ch t lư.ng theo tiêu chuTn ISO 9001
KH
K ho ch
KPI
Key performance Indicator: Ch% s" ño lư ng hi u su t c"t y u
KPIs
Key performance Indicators: Các ch% s" ño lư ng hi u su t c"t
y u
KRI
Key Result Indicator: Ch% s" ño lư ng k t qu c"t y u
Lean manufacturing
Phương pháp s n xu t tinh g n
LSX
L nh s n xu t
MTCV
Mô t công vi c
NLð
Ngư i lao ñ!ng
PI
Performance Indicator: Ch% s" ño lư ng hi u su t
PKD
Phòng kinh doanh
SKCT
Sáng ki n c i ti n
SP
S n phTm
SX
S n xu t
T6ng công ty Liksin
T6ng công ty Công nghi p - In - bao bì Liksin
__ vii__
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 1.1
Quan h nhân qu c:a chi n lư.c theo BSC
9
Hình 1.2
ðo lư ng trong BSC
10
Hình 1.3
Con ñư ng t5 s m nh, t m nhìn ñ n các phép ño lư ng hi u su t
11
Hình 1.4
Tri n khai BSC qua các c p
13
Hình 1.5
Quy trình áp d>ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân viên (ñE xu t ban
16
ñ u)
Hình 2.1
Sơ ñ< t6 ch c T6ng công ty Liksin
28
Hình 3.1
Quy trình áp d>ng BSC và KPI vào ñánh giá nhân viên (chính
42
th c)
Hình 3.3
B n ñ< chi n lư.c T6ng công ty Liksin
47
Hình 3.3
B n ñ< chi n lư.c Phòng Kinh doanh
54
vii
__ viii__
DANH M C CÁC B NG
B ng 2.1
Th"ng kê nhân s T6ng công ty Liksin
29
B ng 2.2
Doanh thu và l.i nhu)n
30
B ng 2.3
S n lư.ng Xí nghi p in Bao bì Gi y
31
B ng 2.4
TX l giao hàng ñúng h n
31
B ng 2.5
TX l s n phTm không phù h.p
32
B ng 2.6
S" lư.ng phàn nàn c:a khách hàng
32
B ng 2.7
Giá tr+ t
33
B ng 2.8
ði m 5S bình quân 9 tháng ñ u năm 2010
33
B ng 2.9
T6ng h.p ý ki n kh o sát nhân viên vE áp d>ng BSC/KPI
36
B ng 2.10 T6ng h.p ý ki n kh o sát lãnh ñ o vE áp d>ng BSC/KPI
37
B ng 3.1
Ch% tiêu KPI T6ng công ty
48
B ng 3.2
Ch% tiêu KPI Phòng Kinh doanh
55
B ng 3.3
Mô t công vi c c:a CBMH d a trên BSC/KPI
61
B ng 3.4
Tiêu chí ñánh giá năng l c
65
B ng 3.5
Tiêu chí ñánh giá k t qu công vi c
66
B ng 3.6
K t qu ñánh giá CBMH d a trên BSC/KPI
69
__ 1__
M0 ð1U
1. Lý do ch n ñ tài
Trong nEn kinh t c nh tranh kh"c li t và xu th h!i nh)p ngày nay, các t6
ch c ph i ñ"i mRt v i r t nhiEu trM ng i trong vi c phát tri n các h th"ng ño
lư ng k t qu ho t ñ!ng t5 c p công ty ñ n cá nhân. Phương pháp ñánh giá k t
qu hoàn thành d a vào các ch% s" tài chính ñã không làm thYa mãn các nhà
qu n lý vì các ño lư ng vE tài chính ch: y u cho th y các s ki n x y ra trong
quá kh . Nh@ng năm ñ u 1990, th ñi m cân bQng (Balanced Scorecard - BSC)
ra ñ i là công c> có th giúp gi i quy t v n ñE ño lư ng k t qu toàn di n hơn.
Th c t , các t6 ch c ph i t o ra các k t qu tương lai thông qua ñ u tư nhiEu
mRt vE khách hàng, nhà cung c p, nhân viên, phương th c ho t ñ!ng, kL thu)t
và s ñ6i m i… Các k t qu ñư.c xác ñ+nh bQng m!t t m nhìn c> th và các
m>c tiêu chi n lư.c rõ ràng. Theo phương pháp BSC, các m>c tiêu này s3 ñư.c
phân thành 4 vi7n c nh (khía c nh) ñó là tài chính, khách hàng, quy trình n!i b!,
h c hYi và phát tri n. VE c p ñ! t6 ch c, các m>c tiêu cũng ñư.c phân b6 xu"ng
t5 c p công ty ñ n c p ñơn v+ kinh doanh, các phòng ban, nhóm và cá nhân.
Như v)y, m>c tiêu cá nhân và phòng ban s3 ñóng góp vào m>c tiêu công ty.
Tuy nhiên, ñ bi t chúng ñóng góp như th nào thì c n có h th"ng ño lư ng. H
th"ng ño lư ng k t qu c n có s gNn k t gi@a m>c tiêu các c p v i chi n lư.c
công ty. H th"ng ño lư ng theo BSC bao g
các vi7n c nh (Key Performance Indicators – KPIs) s3 bao quát và mang tính
ñ+nh lư.ng hơn trong ño lư ng.
ð"i v i ño lư ng M góc ñ! cá nhân, suy cho cùng các cá nhân là nh@ng ngư i
tr c ti p làm ra k t qu cho t6 ch c nên vi c ñánh giá k t qu c:a cá nhân cũng
c n d a trên h th"ng m>c tiêu c:a t6 ch c. Th c t M Vi t Nam hi n nay, r t ít
t6 ch c áp d>ng phương pháp BSC/KPI vào ñánh giá k t qu công vi c c:a
nhân viên ñ ñ m b o ñ+nh lư.ng và tính liên k t m>c tiêu các c p. Liên h ñ"i
v i m!t trư ng h.p c> th là T6ng công ty Liksin, phương pháp ño lư ng k t
qu c:a nhân viên có nhiEu v n ñE c n c i ti n d a trên phương pháp BSC/KPI.
1
__ 2__
T6ng công ty công nghi p – in – bao bì Liksin là m!t doanh nghi p nhà nư c
v5a chuy n sang mô hình Công ty trách nhi m h@u h n m!t thành viên vào năm
2010. ðây là m!t doanh nghi p l n trong ngành bao bì, có th i gian ho t ñ!ng
t5 năm 1978 và tr> sM chính t i Thành ph" H< Chí Minh. Ban lãnh ñ o T6ng
công ty Liksin r t quan tâm ñ n s ñ6i m i và phát tri n bEn v@ng. Th nhưng,
công tác qu n tr+ ngu
trong công tác ñánh giá năng l c, thành tích c:a t)p th cũng như nhân viên.
Bi u hi n như:
+ Ho t ñ!ng ñánh giá nhân viên ch: y u là bình xét x p lo i thi ñua hàng năm,
mang nRng tính th: t>c hành chính.
+ Vi c t6 ch c ñánh giá ñư.c th c hi n sáu tháng m!t l n, ch: y u là ñánh giá
m!t chiEu (c p qu n lý ñánh giá nhân viên) và còn mang tính bình quân, cào
bQng.
+ Tiêu chí và tiêu chuTn ñánh giá chưa ñ y ñ: và chưa rõ ràng. Tiêu chí ñánh
giá nhân viên ch: y u là ñ+nh tính…
Nh@ng h n ch vE ñánh giá nhân viên như trên d$n ñ n ñ!ng l c làm vi c
c:a nhân viên th p và khó ñ t ñư.c t m nhìn trM thành m!t T6ng công ty hàng
ñ u trong ngành in - bao bì. Do ñó, c i ti n công tác ñánh giá nhân viên là m!t
vi c c n thi t ñ góp ph n nâng cao hi u qu ho t ñ!ng c:a T6ng công ty.
Trư c câu hYi nên áp d>ng các công c> nào ñ c i ti n vi c ñánh giá nhân
viên t i T6ng công ty Liksin, chúng tôi th y phương pháp th ñi m cân bQng
(Balanced scorecard - BSC) và ch% s" ño lư ng hi u su t c"t y u (Key
Performance Indicator - KPI) là gi i pháp phù h.p. Phương pháp BSC ñư.c áp
d>ng ñ tri n khai chi n lư.c c:a t6 ch c ñ n các c p. KPI ñư.c áp d>ng ñ ño
lư ng k t qu ho t ñ!ng c:a t6 ch c bao g<m m>c tiêu chi n lư.c và k t qu
công vi c c:a nhân viên.
Vi c ng d>ng phương pháp BSC và KPI vào ñánh giá nhân viên s3 khNc
ph>c ñư.c nh@ng h n ch cơ b n trong ñánh giá nhân viên t i T6ng công ty
Liksin hi n nay. Khi ñánh giá nhân viên d a trên BSC/KPI, công vi c hàng ngày
c:a nhân viên có s gNn k t chRt ch3 vào vi c th c hi n m>c tiêu c:a phòng ban
__ 3__
và T6ng công ty. Các tiêu chí, tiêu chuTn ñánh giá s3 rõ ràng hơn và nh t là qua
k t qu ñánh giá, nhân viên bi t c n làm gì ñ c i thi n k t qu công vi c.
V i nh@ng lý do nêu trên, chúng tôi ch n ñE tài “(ng d ng phương pháp
th ñi m cân b ng (BSC) và và ch s ño lư ng hi u su!t (KPI) vào ñánh giá
nhân viên t"i T&ng công ty Công nghi p – in – bao bì LIKSIN” ñ th c hi n.
2. M c tiêu nghiên c%u
M>c tiêu nghiên c u c:a lu)n văn t)p trung vào các n!i dung sau:
- Nghiên c u phương pháp BSC/KPI và cách ng d>ng phương pháp này
vào công tác ñánh giá nhân viên.
- Xác ñ+nh các y u t" thu)n l.i và khó khăn khi áp d>ng BSC/KPI vào ñánh
giá nhân viên t i T6ng công ty Liksin.
- Xây d ng KPIs ñ ñánh giá nhân viên t i T6ng công ty Liksin.
- ðE xu t quy trình áp d>ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân viên, tri n khai th c
hi n các bư c theo quy trình cũng như ñE xu t các bi n pháp h4 tr. th c hi n áp
d>ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân viên. T5 ñó, góp ph n nâng cao hi u qu công
tác ñánh giá nhân viên và hi u qu s n xu t kinh doanh t i T6ng công ty Liksin.
3. ð i tư+ng và ph"m vi nghiên c%u
- ð"i tư.ng nghiên c u: ð"i tư.ng nghiên c u c:a ñE tài này là t)p trung
nghiên c u công tác ñánh giá nhân viên.
- Ph m vi nghiên c u:
+ VE t6 ch c: Vi c ñánh giá nhân viên theo phương pháp BSC và KPI trong
ñE tài này ñư.c nghiên c u áp d>ng trong ph m vi toàn T6ng công ty Liksin g
các phòng ban ch c năng và các xí nghi p tr c thu!c.
+ VE th i gian: Thu th)p thông tin và kh o sát trong năm 2010
+ Gi i h n c:a ñE tài: MRc dù nghiên c u áp d>ng BSC và KPI vào ñánh giá
nhân viên toàn T6ng công ty theo m!t phương pháp nh t quán nhưng v i th i
gian có h n, ngoài phương pháp chung ñư.c tri n khai, tác gi t)p trung vào xây
d ng BSC c p T6ng công ty, tri n khai BSC ñ n Phòng kinh doanh, nhân viên
thu!c Phòng kinh doanh và ñánh giá nhân viên Phòng kinh doanh c:a T6ng công
ty.
3
__ 4__
4. Phương pháp nghiên c%u
Phương pháp thu th p thông tin:
+ Thông tin th c p: Tìm ki m các thông tin th c p t5 các báo cáo n!i b!
T6ng công ty, các quy trình quy ñ+nh, website và các sách báo có liên quan
ñ n ñánh giá nhân viên ñ xây d ng cơ sM lý thuy t M chương 1 và ph n gi i
thi u công ty M chương 2.
+ Thông tin sơ c p: Thi t k b n câu hYi kh o sát kh năng áp d>ng BSC và
KPI vào ñánh giá nhân viên t i Liksin ñ kh o sát Ban lãnh ñ o c p cao và
nhân viên trong chương 2.
Phương pháp xây d)ng gi i pháp %ng d ng:
Phương pháp phân tích và t6ng h.p, phương pháp làm vi c nhóm và phương
pháp chuyên gia ñư.c sA d>ng ñ th c hi n chương 3. V i phương th c ti p c)n
v n ñE t5 nhiEu góc ñ!, chúng ta s3 tránh ñư.c nh@ng quan ñi m ñánh giá phi m
di n và xây d ng ñư.c ñE xu t ng d>ng sát th c t , mang tính kh thi cao.
5. K t c!u lu n văn
Ngoài ph n mM ñ u và k t lu)n, lu)n văn ñư.c k t c u như sau:
Chương 1: Cơ sM lý thuy t vE ñánh giá nhân viên theo phương pháp th ñi m
cân bQng và ch% s" ño lư ng hi u su t.
Chương 2: Phân tích kh năng ng d>ng phương pháp th ñi m cân bQng và ch%
s" ño lư ng hi u su t vào công tác ñánh giá nhân viên t i T6ng công
ty Liksin
Chương 3: [ng d>ng phương pháp th ñi m cân bQng và ch% s" ño lư ng hi u
su t vào ñánh giá nhân viên t i T6ng công ty Liksin
__ 5__
CHƯƠNG 1:
CƠ S0 LÝ THUY.T V3 ðÁNH GIÁ NHÂN VIÊN
THEO PHƯƠNG PHÁP TH4 ðI5M CÂN B6NG
VÀ CH7 S8 ðO LƯ NG HI9U SU:T
1.1 . Khái quát v ñánh giá nhân viên
1.1.1. Khái ni m v ñánh giá nhân viên
Có nhiEu khái ni m khác nhau vE ñánh giá. \ góc ñ! t6ng quát, theo T6
ch c qu"c t vE tiEu chuTn hóa (ISO), “ðánh giá là quá trình có h th"ng, ñ!c
l)p và ñư.c l)p thành văn b n ñ nh)n ñư.c bQng ch ng ñánh giá và xem xét
ñánh giá ñ"i tư.ng m!t cách khách quan ñ xác ñ+nh m c ñ! th c hi n các
chuTn m c ñánh giá”. (ISO 19011: 2002).
C> th ñ"i v i ñánh giá nhân viên, theo website vE Ngu
( />
ñánh
giá
nhân viên là vi c kh o sát và xem xét l i k t qu th c hi n công vi c c:a nhân
viên. ðánh giá nhân viên giúp duy trì nh@ng mong ñ.i c:a nhân viên t i nơi làm
vi c, cung c p thông tin ñ công ty quy t ñ+nh vE tuy n d>ng, b" trí công tác,
th c hi n chính sách lương thưMng và sa th i”.
Theo t ñi n vE kinh doanh và qu n lý ( />1O18-employeeevaluation.html), ñánh giá nhân viên là ñánh giá chính th c vE
k t qu công vi c c:a nhân viên, ñư.c ño bQng nh@ng ch% s" m>c tiêu nh t ñ+nh
(ví d> như doanh s", tX l vNng mRt…), hoRc bQng các th: t>c ñánh giá ch: quan
hơn. Nhân viên có th ñư.c ñánh giá m!t cách tuy t ñ"i hoRc bQng cách so sánh
v i nh@ng ngư i khác làm công vi c tương t , như trong phương pháp so sánh
cRp. Các k t qu ñánh giá thư ng ñư.c trao ñ6i v i nhân viên như m!t ph n c:a
ho t ñ!ng ñánh giá.
Các khái ni m vE ñánh giá nhân viên bên trên ñEu ñE c)p ñ n k t qu th c
hi n công vi c c:a nhân viên và m>c ñích c:a ñánh giá. Qua ñó, tác gi t6ng
h.p khái ni m sA d>ng trong lu)n văn này như sau: ðánh giá nhân viên là ho t
ñ!ng ñánh giá m!t cách h th"ng k t qu công vi c và năng l c c:a nhân viên
bao g
có liên quan ñ n công vi c. Thông tin t5 k t qu ñánh giá s3 ph>c v> cho công
tác ho ch ñ+nh ngu
5
__ 6__
Vi c ñánh giá công bQng và có các chính sách ñ!ng viên phù h.p s3 giúp t6
ch c khuy n khích ñư.c s ñóng góp c:a nhân viên ñ nâng cao hi u qu ho t
ñ!ng.
1.1.2. M c ñích c;a ñánh giá nhân viên
ðánh giá nhân viên có nh@ng m>c ñích chính như sau:
ðánh giá hi u qu làm vi c trong quá kh% và c i thi n hi u qu làm vi c
trong tương lai: Qua ñánh giá, lãnh ñ o nh)n bi t nh@ng n4 l c c:a nhân viên
trong vi c hoàn thành công vi c ñư.c giao và khen thưMng xác ñáng s3 ñ!ng
viên tinh th n làm vi c c:a nhân viên, nhân viên s3 c" gNng duy trì nh@ng thành
tích ñó. MRc khác, nhân viên s3 c" gNng nhiEu hơn ñ ñư.c khen thưMng trong
tương lai. S ñánh giá công bQng và xác ñáng m c ñ! hoàn thành công vi c c:a
nhân viên (v i nh@ng thông tin, d@ li u ch ng minh rõ ràng) s3 mang tính thuy t
ph>c cao ñ"i v i nhân viên, h n ch mâu thu$n gi@a các nhân viên do vi c ñánh
giá không rõ ràng, không trung th c.
Xác ñ nh nhu c u ñào t"o và phát tri n c;a nhân viên: ðánh giá th c hi n
công vi c cũng nhQm ph>c v> cho vi c xác ñ+nh nhu c u ñào t o c:a t6 ch c.
N u m!t nhân viên không ñ t nh@ng yêu c u trong th c hi n công vi c, chương
trình ñào t o có th giúp h b6 sung các kL năng nghi p v> c n thi t nhQm l p
ñ y kho ng cách gi@a k t qu hi n t i và k t qu mong mu"n. Ví d>, n u nhân
viên chăm sóc khách hàng không t"t, h có th ñư.c ñào t o thêm vE kL năng
giao ti p và chăm sóc khách hàng. V i nh@ng nhân viên hoàn thành công vi c
trên m c yêu c u, có th ñưa vào nh@ng chương trình ñào t o cán b! d phòng
ñ chuTn b+ cho vi c ñE b t vào nh@ng v+ trí cao hơn.
ð
ñ nh hư'ng ngh nghi p và tri n v ng thăng ti n c;a nhân viên trong tương
lai: Các cu!c phYng v n ñánh giá nhân viên là d+p ñ lãnh ñ o và nhân viên
cùng th o lu)n vE các m>c tiêu và k ho ch phát tri n dài h n c:a nhân viên.
D a trên nh@ng kL năng hi n t i, k t qu hoàn thành công vi c trong th i gian
qua, ngư i lãnh ñ o có th ñE xu t nh@ng cách th c nhân viên c n th c hi n ñ
ñ t hi u su t công vi c và thành tích cao hơn. Ngư i lãnh ñ o cũng s3 ñ+nh
hư ng cho nhân viên th y rõ s gNn k t, nh hưMng l$n nhau gi@a thành tích c:a
cá nhân v i l.i ích chung c:a t6 ch c. Nh@ng nhân viên có năng l c và k t qu
__ 7__
công vi c cao có th ñư.c vào danh sách các ñ"i tư.ng quy ho ch phát tri n và
thăng ti n….
Làm cơ s xác ñ nh m%c lương, thư ng: ðánh giá th c hi n công vi c là
m!t trong nh@ng y u t" c u thành h th"ng thưMng – ph t c:a t6 ch c. Các nhân
viên, nh@ng ngư i nh)n ñư.c k t qu ñánh giá t"t có xu hư ng nh)n các ph n
thưMng vE v)t ch t c:a t6 ch c như: tăng lương, khen thưMng. Nh@ng nhân viên
b+ ñánh giá kém s3 nh)n nh@ng hình ph t c:a t6 ch c như: khi n trách, h b)c
lương, thuyên chuy n công vi c khác, giáng ch c và cu"i cùng là sa th i. M>c
tiêu c:a k t n"i ñánh giá th c hi n công vi c v i các công tác qu n tr+ ngu
nhân l c nhQm ñ!ng viên nhân viên th c hi n công vi c t"t hơn. Tuy nhiên, vi c
k t n"i thành tích v i thưMng thì “nói d7 hơn th c hi n”. BMi ñánh giá th c hi n
công vi c ph i chính xác, ph n thưMng ph i có giá tr+ th c s v i nhân viên và t6
ch c ph i phát tri n h th"ng thưMng – ph t công minh, ñ m b o s công bQng
ñ"i v i nhân viên. H th"ng thưMng – ph t s3 m t tác d>ng hoRc sai m>c ñích
ngư i nhân viên c m nh)n s khen thưMng là s ban phát, khen thưMng không
d a trên thành tích, năng l c th c s mà d a trên s thiên v+, ưu ái hoRc nhQm
m>c ñích chính tr+.
Tăng ñ#ng l)c làm vi c cho nhân viên: Trên cơ sM ñánh giá m c ñ! hoàn
thành công vi c M t5ng th i ñi m, lãnh ñ o có th ñ+nh hư ng cho nhân viên
cách th c làm vi c ñ ñ t hi u su t và thành tích cao hơn trong th i gian t i.
Ngư i lãnh ñ o có th giúp nhân viên nh)n bi t nh@ng ñi m m nh, ñi m y u;
giúp nhân viên tìm nguyên nhân c:a nh@ng th t b i trong công vi c, t5 ñó, xác
ñ+nh nhân viên c n ph i làm gì ñ khNc ph>c hoRc làm t"t hơn. Ngoài ra, ngư i
lãnh ñ o có th th o lu)n và th"ng nh t v i nhân viên m>c tiêu công vi c trong
tương lai và nh@ng phương th c th c hi n ñ ñ t m>c tiêu này.
Nh n ñư+c ph n h=i c;a nhân viên v phương pháp qu n lý và chính
sách c;a t& ch%c: Thông tin ñánh giá th c hi n công vi c cũng góp ph n trong
vi c ñánh giá m c ñ! hi u qu c:a nh@ng chính sách và chương trình qu n tr+
ngu
v i các chương trình và chính sách qu n tr+ ngu
ch%nh chính sách và chương trình qu n tr+ ngu
chính sách ñào t o và ñE b t nhân viên.
7
__ 8__
1.1.3. Các phương pháp ñánh giá nhân viên ph& bi n
Theo ti n sĩ Tr n Kim Dung, các phương pháp ñánh giá nhân viên ph6 bi n
bao g
+
+
+
+
Phương pháp x p h ng luân phiên
Phương pháp so sánh cRp
Phương pháp b ng ñi m
Phương pháp lưu gi@
+
Phương pháp ñánh giá quan sát hành vi
+
Phương pháp ñánh giá theo m>c tiêu
+
Phương pháp phân tích ñ+nh lư.ng
Ngoài ra, tác gi Martin Hilb có gi i thi u phương pháp 360 ñ!2 trong ñánh
giá nhân viên. ðây là m!t phương pháp mà nhiEu t6 ch c ñang n4 l c áp d>ng. L y
ñ"i tư.ng ñư.c ñánh giá làm trung tâm, các b)c ñánh giá bao g
Nhân viên t ñánh giá
ðánh giá c:a c p trên tr c ti p
ThTm ñ+nh c:a c p trên gián ti p
ðánh giá c:a nhân viên tr c thu!c (n u có)
ðánh giá bMi ñ
ðánh giá bMi khách hàng (n!i b! và bên ngoài).
Th c t , m4i phương pháp ñánh giá ñEu có nh@ng ưu và như.c ñi m c:a nó.
Vi c l a ch n phương pháp nào ñ ñánh giá cho phù h.p ph> thu!c vào m>c ñích
ñánh giá, ph m vi ñánh giá và ñRc thù c:a m4i t6 ch c. ðánh giá d a trên BSC/KPI
có nhiEu ñi m g n gi"ng như ñánh giá theo m>c tiêu (khi t6 ch c qu n tr+ theo m>c
tiêu - MBO). Nhưng ñi m khác cơ b n là phương pháp ng d>ng BSC/KPI ñánh giá
nhân viên nh n m nh ñ n tính liên k t chi n lư.c M các c p, các m>c tiêu và ch% tiêu
liên quan ñ n nhiEu khía c nh và các ch% s" ñánh giá bao g
hi u su t.
1.2
Phương pháp ñánh giá nhân viên theo BSC và KPI
1.2.1. Gi'i thi u v BSC và KPI
Th ñi m cân bQng (BSC) ñư.c Robert Kaplan - Trư ng kinh doanh Harvard và
David Norton - sáng l)p viên c:a công ty tư v n công ngh thông tin khMi xư ng
1
2
TS Tr n Kim Dung (2006), Qu n tr ngu n nhân l c, NXB Th"ng kê.
Martin Hilb (2003), Qu n tr nhân s t ng th , NXB th"ng Kê
__ 9__
vào nh@ng năm ñ u c:a th)p niên 1990 và ñã thu ñư.c r t nhiEu thành công. BSC là
m!t h th"ng nghiên c u và qu n lý chi n lư.c d a vào ño lư ng, ñư.c sA d>ng cho
m i t6 ch c. BSC tri n khai chi n lư.c và ñánh giá s hoàn thành m>c tiêu c:a
doanh nghi p thông qua b"n nhóm tiêu chí (vi7n c nh): tài chính, khách hàng, quy
trình n!i b! và h c hYi phát tri n. B"n vi7n c nh trong BSC có m"i quan h nhân
qu v i nhau ñư.c mô t M trong hình 1.1.
Vi>n c nh tài chính
S m nh, t m nhìn, giá tr+,
m>c tiêu/m>c ñích kinh doanh
N u thành công thì chúng ta tính toán
cho c6 ñông, nhân viên như th nào?
SWOT
KPI, KRI
K ho"ch
Quy trình t5 trên
xu"ng
Vi>n c nh khách hàng
ð ñ t ñư.c t m nhìn, chúng ta quan tâm
t i khách hàng như th nào?
KPI, KRI
Vi>n c nh quy trình n#i b#
ð thYa mãn khách hàng, quy trình
s n xu t kinh doanh ph i n6i tr!i hơn M
ñi m nào?
Quy trình t5 dư i
lên trên
Th)c hi n
KPI, KRI
Vi>n c nh h c h?i và phát tri n
ð ñ t ñư.c t m nhìn, t6 ch c
c n h c hYi và c i ti n như th nào?
KPI, KRI
Hình 1.1: Quan h nhân qu c;a chi n lư+c theo BSC 3
BSC còn là m!t phương pháp nhQm chuy n t m nhìn và chi n lư.c c:a t6 ch c
thành nh@ng m>c tiêu c> th , nh@ng phép ño và ch% tiêu rõ ràng bQng vi c thi t l)p
m!t h th"ng ño lư ng hi u qu trong qu n lý th c thi chi n lư.c. Nh@ng phép ño
c:a BSC th hi n s cân bQng gi@a b"n vi7n c nh: Tài chính, khách hàng, quy trình
n!i b!, h c hYi và phát tri n. S cân bQng th hi n các ch% s" ño lư ng M các vi7n
c nh không ñ"i ngh+ch nhau mà b6 sung cho nhau, có m"i quan h tương h4 ñ góp
ph n th c hi n m>c tiêu chi n lư.c công ty.
3
Ngu n: TS. Shinichiro KAWAGUCHI (2009), Bài gi ng ñào t o và phát tri n ngu n
nhân l c - chi n lư c b ng công c BSC (Balanced score card), Trung tâm VJCC,
Tp.HCM.
9
__ 10__
M4i vi7n c nh có nh@ng ch% s" ño lư ng ñRc trưng. ðo lư ng vi7n c nh tài
chính s3 xác ñ+nh chi n lư.c c:a công ty, quá trình ho t ñ!ng, và ñiEu hành c:a
công ty có ñóng góp vào s c i thi n c:a t6 ch c hay không. Các m>c tiêu tài chính
ñi n hình c:a m!t t6 ch c là l.i nhu)n, su t thu l.i, s phát tri n và giá tr+ h@u
quan. Vi7n c nh khách hàng s3 bao g
mãn khách hàng, tX l khách hàng lRp l i, và vi c giành ñư.c khách hàng m i…
Các ño lư ng ñư.c sA d>ng trong vi7n c nh quy trình n!i b! s3 là các nhân t"
nh hưMng l n nh t ñ n s thYa mãn khách hàng và ñ t ñư.c m>c tiêu vE tài chính.
Các nhân t" trong vi7n c nh quy trình n!i b! có th là vòng ñ i s n phTm, ch t
lư.ng s n phTm, kL năng c:a nhân viên và năng su t lao ñ!ng. Vi7n c nh h c hYi
và phát tri n xác ñ+nh cơ sM t o ra s phát tri n lâu dài d a trên s ñ u tư vào ngu
nhân l c. ðo lư ng vi7n c nh này có th là s thYa mãn c:a nhân viên, vi c gi@
chân nhân viên, s" sáng ki n c:a nhân viên, s" nhân viên ñư.c ñào t o, th i gian
ñào t o... Hình 1.2 th hi n vi c ño lư ng theo b"n vi7n c nh trong BSC.
S% m nh, t m nhìn, m c tiêu kinh doanh
Phân tích SWOT
Phân tích SWOT
KPI/KRI
Vi>n c nh
tài chính
KPI/KRI
Vi>n c nh
h c h?i
và phát tri n
Vi>n c nh
khách hàng
Th ñi m
cân b ng
KPI/KRI
Phân tích SWOT
KPI: Ch s hi u su!t c t y u
Vi>n c nh
quy trình
n#i b#
KPI/KRI
Phân tích SWOT
KRI: Ch s k t qu c t y u
Hình 1.2: ðo lư ng trong BSC4
BSC xu t phát t5 s m nh và t m nhìn c:a doanh nghi p ñ tri n khai các
phép ño lư ng hi u su t. Các ch% s" ño lư ng (KPI, KRI, PI) xác ñ+nh m>c tiêu
Ngu n: TS. Shinichiro KAWAGUCHI (2009), Bài gi ng ñào t o và phát tri n ngu n nhân
l c - chi n lư c b ng công c BSC (Balanced score card), Trung tâm VJCC, Tp.HCM.
4
__ 11__
chi n lư.c qua các c p, c> th hóa s m nh, t m nhìn và chi n lư.c Công ty; gNn
liEn v i các vi7n c nh chi n lư.c Công ty. Hình 1.3 th hi n rõ v n ñE này:
S% m nh,
T m nhìn,
Giá tr
▼
Các chi n lư+c (v n ñE và ñE xu t)
▼
▼
▼
▼
▼
▼
S hài lòng
c:a nhân
viên
Môi trư ng,
c!ng ñ
Các k t qu
tài chính
S hài lòng
c:a khách
hàng
H c hYi và
phát tri n
Các quy
trình n!i b!
▼
▼
▼
▼
▼
▼
CÁC Y.U T8 THÀNH CÔNG THEN CH8T
▼
Các ch s k t qu c t y u (t"i ña 10 ch% s")
Các ch hi u su!t (kho ng 80 ch% s")
Các ch s hi u su!t c t y u (t"i ña 10 ch% s")
▼
▼
▼
▼
Các k t qu
tài chính
S hài lòng
c:a khách
hàng
H c hYi và
phát tri n
Các quy
trình n!i b!
▼
S hài lòng
c:a nhân
viên
▼
Môi trư ng,
c!ng ñ
Hình 1.3: Con ñư ng t5 s m nh và t m nhìn ñ n các phép ño lư ng hi u su t 5.
Trong hình 1.3, David Parmenter ñã phát tri n mô hình BSC ban ñ u c:a
Robert Kaplan và b6 sung hai vi7n c nh n@a ñó là s hài lòng c:a nhân viên, môi
trư ng và c!ng ñ
v@ng, nên quan tâm ñ n s hài lòng c:a nhân viên thu!c t6 ch c. S hài lòng c:a
nhân viên cao có kh năng mang l i s hài lòng c:a khách hàng cao. Bên c nh ñó,
t6 ch c ph i có trách nhi m hơn v i môi trư ng và c!ng ñ
nhi7m môi trư ng, ñ m b o trách nhi m xã h!i ñ"i v i ngư i lao ñ!ng, khách hàng
và các bên h@u quan…
ð có th ng d>ng BSC vào ño lư ng th c hi n chi n lư.c c:a doanh nghi p,
c n xác ñ+nh và ñ+nh lư.ng các ch% s" hi u su t then ch"t c:a doanh nghi p phù h.p
v i b"n vi7n c nh c:a BSC. Trong các mô hình 1.3 trên, t t c các vi7n c nh ñư.c
5
Ngu n: David Parmenter (2009), Các ch s ño lư ng hi u su t, Nhà xu t b n T ng h p,
Tp.HCM.
11
__ 12__
xác ñ+nh bQng các ch% s" ño lư ng. C> th , các ch% s" ño lư ng ñư.c chia làm 3 lo i.
Chúng ta g i phương pháp KPI ñ ch% chung c 3 lo i ch% s" ñó, g
- KPI (Key Performance Indicator): Ch% s" ño lư ng hi u su t c"t y u
- KRI (Key Result Indicator): Ch% s" ño lư ng k t qu c"t y u
- PI (Performance Indicator): Ch% s" ño lư ng hi u su t.
Tùy theo tính ch t s n xu t kinh doanh, tùy chi n lư.c c:a mình mà m4i t6
ch c xác ñ+nh các ch% s" KPIs cho phù h.p. David Parmenter còn cho rQng, M góc
ñ! Công ty (BSC Công ty) không nên quá 10 ch% s" KPI, 10 ch% s" KRI và 80 ch% s"
PI. M>c ñích chính khi áp d>ng KPI là:
- Thông tin vE tình tr ng th c t /m>c tiêu (m c ñ! th c hi n k ho ch, m c ñ! kinh
doanh, m c ñ! hoàn thành công vi c,…)
- ð+nh hư ng c i ti n d a trên s th c ch không ph i d ñoán
- Giúp ưu tiên nh@ng ho t ñ!ng c i ti n
- Liên t>c ki m tra “tình tr ng s c khYe” ho t ñ!ng s n xu t kinh doanh c:a t6 ch c
- K t n"i khách hàng v i các quá trình n!i b!.
- Liên k t m>c tiêu cá nhân, m>c tiêu phòng ban v i m>c tiêu c:a t6 ch c (xem
hình 1.4 s3 th y rõ s liên k t này).
ðo lư ng theo KPI ñòi hYi ph i có s t)p trung. Nghĩa là ph i ño lư ng
nh@ng y u t" quy t ñ+nh thành công c:a công ty và nh@ng y u t" có liên quan/ tác
ñ!ng ñ n các m>c tiêu chi n lư.c. KPI có các ñRc ñi m cơ b n sau:
- Là ch% s" ñánh giá phi tài chính (Không bQng tiEn,….)
- ðánh giá thư ng xuyên (chu kỳ ñánh giá hàng gi , ngày, tu n,…)
- Ch+u tác ñ!ng bMi Giám ñ"c ñiEu hành và Ban qu n lý c p cao
- ðòi hYi nhân viên ph i hi u ch% s" và có hành ñ!ng ñiEu ch%nh
- GNn trách nhi m cho t5ng nhóm hoRc cá nhân
- Có tác ñ!ng ñáng k ñ n các y u t" thành công then ch"t c:a t6 ch c và nhiEu ch%
tiêu khác
- Có tác ñ!ng tích c c (ñ n các ch% s" KPI khác theo hư ng tích c c).
__ 13__
1.2.2.
ðánh giá nhân viên d)a trên BSC và KPI
Thông thư ng, m4i ch c danh trong t6 ch c s3 có b ng mô t công vi c hoRc k
ho ch làm vi c hàng tháng. Nhà qu n lý s3 áp d>ng các ch% s" ñ ñánh giá hi u qu
c:a ch c danh ñó. D a trên vi c hoàn thành KPI, công ty s3 có các ch ñ! thưMng
ph t cho t5ng cá nhân. V n ñE M ñây là li u rQng, nh@ng vi c mà m4i nhân viên
ñang làm, m4i phòng ban ñang t)p trung theo ñu6i có th)t s ñi ñúng hư ng không?
T c là có góp ph n th c hi n các m>c tiêu chi n lư.c công ty hay sai l ch so v i
chi n lư.c. ð khNc ph>c v n ñE này, khi áp d>ng BSC, m>c tiêu chi n lư.c công
ty s3 ñư.c phân b6 ñ n t5ng phòng ban và cá nhân như hình 1.4 sau ñây:
C p1
KPI c;a t&
ch%c
Phép ño lư ng hi u
su!t (PM) c;a t& ch%c
T tc
Các PI
c:a t6
ch c
C p2
M!t s"
Các PI
c:a b!
ph)n
PM c;a ñơn v kinh
doanh
C p3
PM c;a phòng ban
M!t s"
C p4
PM c;a nhóm
Ch% nh@ng KPI thích h.p
Các PI
c:a
phòng
ban
Các
ch s
trong
toàn
b# t&
ch%c
Các PI
c:a
nhóm
C p5
KPI cá nhân
Hình 1.4: Tri n khai BSC qua các c!p 6
Vi c ñánh giá năng l c và k t qu công vi c c:a nhân viên theo KPI gi"ng như
ñánh giá theo m>c tiêu nhưng có s liên k t chRt ch3 gi@a năng l c, thành tích nhân
viên v i chi n lư.c, m>c tiêu c p phòng ban và công ty. Nói cách khác, các m>c
tiêu công ty ñư.c tri n khai m!t cách thích h.p ñ n t5ng cá nhân. D a vào các ch%
tiêu k t qu cá nhân ñ t ñư.c so v i các ch% tiêu ñRt ra ñ ñánh giá năng l c và k t
qu công vi c nên có tính ñ+nh lư.ng cao.
6
Ngu n: David Parmenter (2009), Các ch s ño lư ng hi u su t, Nhà xu t b n T ng h p,
Tp.HCM
13
__ 14__
1.2.3. ði u ki n áp d ng thành công phương pháp BSC và KPI ñ ñánh giá
nhân viên
M i t6 ch c ñEu có th áp d>ng phương pháp BSC/KPI vào ñánh nhân viên.
Tuy nhiên, tùy theo ñiEu ki n mà m c ñ! áp d>ng thành công khác nhau. Theo
David Parmenter các ñiEu ki n cơ b n ñ áp d>ng thành công các phương pháp
BSC/KPI g
S) cam k t c;a lãnh ñ"o c!p cao: S cam k t c:a lãnh ñ o cao nh t c:a t6
ch c t o niEm tin cho nhân viên khi áp d>ng phương m i. S cam k t c:a lãnh ñ o
bao g
khăn phát sinh trong quá trình tri n khai áp d>ng BSC/KPI.
S) h* tr+ c;a chuyên viên tư v!n bên ngoài: Doanh nghi p hoàn toàn có
th t nghiên c u ñ tri n khai áp d>ng BSC/KPI. Tuy nhiên, n u có m!t chuyên
gia tư v n bên ngoài h4 tr. thì ti n trình áp d>ng s3 nhanh và d7 ñúng hư ng hơn.
L.i th c:a chuyên gia tư v n là kinh nghi m và cách tri n khai bài b n.
Xây d)ng m i quan h ch
ph i và khách hàng ch; ch t: Xây d ng m"i quan h chRt ch3 giúp các bên liên
quan c n có s thông hi u l$n nhau và th"ng nh t cách ti n hành thay ñ6i. Khi các
bên liên quan trong t6 ch c có ñ: thông tin và bi t nh@ng v n ñE ñang di7n ra là có
l.i thì h s3 :ng h!.
Trao quy n cho ñ#i ngũ nhân viên ch; ch t: ð thành công trong vi c
tăng hi u su t hoàn thành công vi c thì ph i trao quyEn cho ngư i lao ñ!ng trong t6
ch c, nh t là ñ!i ngũ nhân viên ch: ch"t. Vi c trao quyEn giúp truyEn ñ t thông tin
xuyên su"t, hành ñ!ng k+p th i ñ ñiEu ch%nh nh@ng tình hu"ng nh hưMng x u ñ n
ch% s" ño lư ng hi u su t c"t y u.
K t h+p các bi n pháp ño lư ng, báo cáo và tăng cư ng hi u su!t hoàn
thành công vi c: N u không ño lư ng ñư.c thì không bi t ho t ñ!ng ñang di7n ra
có ñúng hư ng hay không, không bi t thành công hay th t b i. Do ñó, doanh nghi p
c n xây d ng h th"ng ño lư ng và báo cáo chính xác, k+p th i ñ h4 tr. tích c c
cho vi c ra quy t ñ+nh.
Có s) liên k t các thư'c ño hi u su!t v'i chi n lư+c c;a t& ch%c: Các
thư c ño hi u su t s3 ch_ng có tác d>ng gì n u không có s liên k t v i các y u t"
quy t ñ+nh thành công, các m>c tiêu chi n lư.c c:a t6 ch c. Khi chi n lư.c ñư.c
__ 15__
tri n khai ñ n t5ng nhân viên qua các ch% tiêu, nhân viên bi t mình c n làm gì và
ñóng góp như th nào vào m>c tiêu chung c:a t6 ch c.
Mô t công vi c rõ ràng: Khi doanh nghi p áp d>ng BSC/KPI, mô t công
vi c các ch c danh cũng c n ti n hành theo phương pháp BSC và KPI. Các nhi m
v> và các ch% tiêu ñánh giá k t qu ñ u ra c n gNn v i các ch% s" hi u su t và k t
qu c:a các cá nhân. Có như th m i có căn c ñánh giá nhân viên rõ ràng, mang
tính ñ+nh lư.ng.
Xây d)ng cơ s d li u ñ lưu t!t c KPI: Vi c lưu ñ y ñ: các ch% s" ño
lư ng giúp các c p qu n lý d7 dàng ti p c)n, truy xu t cũng như ñiEu ch%nh b6 sung
các KPI c p công ty, phòng ban ñ n cá nhân. K t qu các ñ.t ñánh giá nhân viên
cũng c n lưu ñ y ñ: ñ so sánh s ti n b! c:a nhân viên theo th i gian.
G n k t qu ñánh giá v'i ch ñ# ñãi ng#: VE lâu dài, nhân viên c n th y
ñư.c quyEn l.i cũng như trách nhi m c:a h gNn v i các KPI c p phòng ban và KPI
cá nhân. Do ñó, Ban lãnh ñ o c n xây d ng chính sách ñãi ng! d a trên k t qu ñ t
ñư.c theo KPI c:a nhân viên. Như th s3 khuy n khích nhân viên n4 l c c i ti n k t
qu công vi c vì nhân viên bi t ñư.c s n4 l c c:a h s3 ñư.c ñEn ñáp x ng ñáng.
S) hi u bi t c;a nhân viên v ñánh giá năng l)c, thành tích theo KPI:
ðiEu cu"i cùng mu"n ñE c)p ñó là s hi u bi t c:a nhân viên vE chương trình ñánh
giá theo KPIs. Vi c ñào t o t)p trung ñ cho nhân viên hi u bi t t6ng quát vE KPIs
cũng như nh@ng hư ng d$n tr c ti p c:a ngư i qu n lý ñ nhân viên hi u ñư.c
nhi m v>, cách th c hi n công vi c, các m>c tiêu c n n4 l c ñ t ñư.c s3 ñ+nh
hư ng ñ nhân viên nâng cao hi u su t trong công vi c.
1.2.4. Quy trình áp d ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân viên (ñ xu!t ban ñ u)
VE cơ b n, quy trình ñánh giá nhân viên theo BSC/KPI cũng tương t quy
trình ñánh giá truyEn th"ng. Tuy nhiên, có b6 sung các bư c c n thi t ban ñ u ñ
xây d ng BSC và KPI làm cơ sM ñánh giá. C> th , tác gi ñE xu t quy trình g
bư c cơ b n như sau:
Bư c 1: Xác ñ+nh s m nh, t m nhìn, m>c tiêu chi n lư.c Công ty
Bư c 2: Xác ñ+nh các y u t" thành công then ch"t công ty
Bư c 3: Xây d ng BSC c p Công ty
Bư c 4: Xây d ng các BSC c p phòng ban, Phân xưMng/ nhóm
Bư c 5: Xây d ng KPI cá nhân, tiêu chí năng l c (mô t công vi c theo KPI)
15
__ 16__
Bư c 6: Nhân viên báo cáo k t qu th c hi n theo KPI
Bư c 7: PhYng v n ñánh giá theo KPI và ph n h
Bư c 8: Báo cáo và lưu h< sơ k t qu ñánh giá
Các bư c ñánh giá nhân viên theo BSC/KPI th hi n rõ hơn trong hình 1.5 sau
ñây:
Các y u
t" thành
công then
ch"t và
chi n lư.c
S
m nh,
T m
nhìn,
Giá tr+
công
ty
BSC c!p
công ty
Mô t công vi c
BSC c!p ñơn v
kinh doanh,
phòng ban,
nhóm
M>c tiêu phát
tri n cá nhân
KPI, KRI, PI
nhân viên,
Tiêu chí năng l)c
Nhân viên báo cáo k t qu
th)c hi n KPI, KRI, PI
ðãi ng!
ðào t o & phát tri n
Báo cáo
ñánh giá và
lưu h= sơ
Ph?ng v!n ñánh giá
Hình 1.5: Quy trình áp d>ng BSC/KPI vào ñánh giá nhân viên (ñE xu t)
1.2.5.
ðánh giá ưu và như+c ñi m c;a phương pháp BSC và KPI
M4i phương pháp ñánh giá nhân viên ñEu có ưu và như.c ñi m. Khi áp d>ng
phương pháp ñánh giá, chúng ta c n phát huy t"i ña ưu ñi m c:a phương pháp ñó
và h n ch như.c ñi m. Phương pháp ñánh giá nhân viên theo BSC/KPI có nh@ng
ưu ñi m và như.c ñi m sau ñây:
Ưu ñi m:
G n k t các m c tiêu ho"t ñ#ng v'i ñ nh hư'ng chi n lư+c: Khi áp d>ng
BSC, m>c tiêu chi n lư.c ñư.c tri n khai qua các c p m!t cách c> th , rõ ràng; các