Đánh giá hiệu quả chính sách quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản nghiên cứu tình huống tại hồ trị an đồng nai

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C KINH T TP. H

CHÍ MINH

VŨ HOÀNG QUỲNH

ĐÁNH GIÁ HI U QU CHÍNH SÁCH QU N LÝ
VÀ B O V NGU N L I TH Y S N
NGHIÊN C U TÌNH HU NG
T I H TR AN-Đ NG NAI

LU N VĂN TH C SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

TP.H CHÍ MINH – NĂM 2013


B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C KINH T TP. H

CHÍ MINH

CHƯƠNG TRÌNH GI NG D Y KINH T FULBRIGHT
VŨ HOÀNG QUỲNH

ĐÁNH GIÁ HI U QU CHÍNH SÁCH QU N LÝ
VÀ B O V NGU N L I TH Y S N
NGHIÊN C U TÌNH HU NG
T I H TR AN-Đ NG NAI

Ngành: Chính sách công
Mã s : 60340402

LU N VĂN TH C SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C
TS. ĐINH CÔNG KH I

TP.H CHÍ MINH – NĂM 2013


i

L I CAM ĐOAN

Tôi xin cam ñoan lu n văn này hoàn toàn do tôi th c hi n. Các ño n trích d n và s li u s
d ng trong lu n văn ñ u ñư c d n ngu n và có ñ chính xác cao nh t trong ph m vi hi u
bi t c a tôi. Lu n văn này không nh t thi t ph n ánh quan ñi m c a Trư ng Đ i h c Kinh
t thành ph H Chí Minh hay Chương trình gi ng d y kinh t Fulbright.
TP.H Chí Minh, Ngày

tháng

Tác gi lu n văn

Vũ Hoàng Quỳnh

năm 2013


ii

L I C M ƠN

Đ u tiên, Tôi xin chân thành c m ơn quý Th y, Cô t i Chương trình gi ng d y kinh t
Fulbright, nh ng ngư i ñã ñem h t tâm huy t c a mình ñ truy n d y cho chúng tôi nh ng
ki n th c quý báu trong su t th i gian h c t p t i trư ng.
Đ c bi t, Tôi xin g i l i c m ơn chân thành ñ n TS. Đinh Công Kh i, ngư i Th y ñã luôn
t n tình hư ng d n, góp ý và ñ ng viên tôi trong su t quá trình th c hi n lu n văn, t lúc
b t ñ u nh ng bu i seminar ñ u tiên cho ñ n lúc tôi hoàn thành lu n văn c a mình.
Tôi cũng xin chân thành c m ơn TS. Jonathan Pincus ñã có nh ng ý ki n góp ý xác ñáng
giúp tôi ñ"nh hình lu n văn c a mình.
Tôi cũng xin c m ơn các b n MPP4, các Chú, các Anh ch" em trong Chi c c Th y s n
Đ ng Nai ñã h# tr và giúp ñ$ tôi r t nhi u trong quá trình th c hi n lu n văn này. Và Tôi
cũng g i l i c m ơn chân thành ñ n nh ng ngư i luôn âm th m ñ ng sau và ng h tôi
trong su t quãng ñư ng h c v n ñ y gian nan. Không có giúp ñ$ này có l% tôi ñã không có
ñư c ngày như hôm nay.


iii

TÓM T T LU N VĂN

Ngu n l i th y s n là ngu n tài nguyên quan tr ng c a nư c ta. Nó không ch& là ñ ng l c
quan tr ng cho s phát tri n kinh t mà còn ñóng góp quan tr ng vào quá trình xóa ñói

gi m nghèo ' nư c ta. Tuy nhiên g n ñây, tình tr ng ngu n l i th y s n b" suy gi m
nghiêm tr ng ñang di(n ra t i nhi u th y v c vùng bi n l n trong n i ñ ng. Chính ph ñã
có r t nhi u chính sách nh)m ngăn ch n và ph c h i ngu n l i th y s n, tuy nhiên hi u qu
c a các chính sách v n chưa ñư c ñánh giá m t cách c th .
Qua vi c nghiên c u tình hu ng chính sách qu n lý khai thác ngu n l i trên h Tr" An,
lu n văn s% làm rõ nh ng b t c p trong các chính sách qu n lý theo cơ ch t do ti p c n
ñang áp d ng trên h Tr" An nói riêng và các th y v c khác nói chung.
D a trên thông tin ph n h i chính sách t chính nh ng ngư i dân ñang tr c ti p sinh s ng
b)ng ngh khai thác th y s n trên h Tr" An và các cán b qu n lý t i ñ"a phương, thông
qua b tiêu chí ñánh giá c a T ch c Lương th c và Nông nghi p Liên Hi p Qu c tác gi
th c hi n ñánh giá tính b n v ng vi c phát tri n ngu n l i th y s n trên h Tr" An.
K t qu nghiên c u cho th y tính b n v ng c a ho t ñ ng khai thác th y s n trên h Tr"
An là th p. Ngu n l i th y s n b" khai thác quá m c d n ñ n suy gi m rõ r t v c s n
lư ng và thành ph n loài th y s n trên h . Các chính sách và bi n pháp hành chính nh)m
b o v ngu n l i th y s n, tránh tình tr ng khai thác quá m c và ngăn ch n tình tr ng khai
thác trái phép b)ng xung ñi n ñã không có hi u qu .
Kinh nghi m các nư c trên th gi i cho th y vi c áp d ng cơ ch t do ti p c n trong qu n
lý ngu n l i th y s n s% d n t i suy ki t ngu n l i th y s n b t ch p các n# l c, bi n pháp
can thi p b)ng các m nh l nh hành chính c a cơ quan ch c năng. Vì v y, m t s thay ñ i
nh)m thay th cơ ch t do ti p c n ñ i v i ngu n l i th y s n trên h Tr" An là c n thi t.
Qu n lý ngu n l i th y s n d a vào các công c th" trư ng như h n ng ch cá nhân có th
trao ñ i (ITQ) là m t gi i pháp t t có th áp d ng trên h Tr" An.


iv

M CL C
L*I CAM ĐOAN ................................................................................................................... i
L*I C+M ƠN ........................................................................................................................ii
TÓM T-T LU.N VĂN .......................................................................................................iii

M0C L0C ............................................................................................................................ iv
DANH M0C T1 VI2T T-T ............................................................................................... vi
DANH M0C B+NG ...........................................................................................................vii
DANH M0C HÌNH ............................................................................................................viii
CHƯƠNG 1: T4NG QUAN ................................................................................................. 1
1.1

B i c nh chính sách .................................................................................................... 1

1.2

V n ñ chính sách ....................................................................................................... 3

1.3

Câu h5i chính sách ...................................................................................................... 4

1.4

M c tiêu nghiên c u ................................................................................................... 4

1.5

Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u .............................................................................. 4

1.6

Phương pháp nghiên c u và thu th p s li u .............................................................. 5

1.6.1. Phương pháp nghiên c u .......................................................................................... 5

1.6.2. Thu th p s li u ........................................................................................................ 5
1.7

K t c u lu n văn ......................................................................................................... 6

CHƯƠNG 2: CƠ S6 LÝ THUY2T VÀ KHUNG PHÂN TÍCH.......................................... 7
2.1 Cơ s' lý thuy t ................................................................................................................. 7
2.1.1 Cơ ch quy n tài s n ................................................................................................. 7
2.1.2 Ngu n l i c ng ñ ng ................................................................................................. 7
2.1.3 Lý thuy t Khai thác th y s n b n v ng .................................................................... 9
2.2 Khung phân tích phát tri n b n v ng ngh khai thác th y s n ..................................... 11
2.3 T ng quan các nghiên c u trư c.................................................................................... 12


v

2.4 Kinh nghi m qu n lý qu c t ......................................................................................... 14
2.4.1 Các công c th" trư ng trong qu n lý th y s n ....................................................... 14
2.4.2 Qu n lý th y s n b)ng công c ITQ t i New Zealand ............................................ 15
CHƯƠNG 3: QU+N LÝ NGU7N L8I TH9Y S+N T:I VI;T NAM ............................. 17
3.1 L"ch s chính sách qu n lý ngu n l i th y s n qua các th i kỳ .................................... 17
3.2 Tình hình qu n lý ngu n l i th y s n ' nư c ta hi n nay ............................................. 18
3.3 Mô hình qu n lý ngu n l i th y s n t i Đ ng Nai ........................................................ 22
CHƯƠNG 4: ĐÁNH GIÁ HI;U QU+ CHÍNH SÁCH ...................................................... 26
4.1 Tiêu chí v sinh thái ...................................................................................................... 26
4.2 Tiêu chí v môi trư ng ................................................................................................. 28
4.3 Tiêu chí v công ngh ................................................................................................... 29
4.4 Tiêu chí v khía c nh con ngư i ................................................................................... 31
4.5 Tiêu chí v th ch ........................................................................................................ 32
CHƯƠNG 5: K2T LU.N VÀ KI2N NGH= ....................................................................... 36

5.1 K t lu n .......................................................................................................................... 36
5.2 Ki n ngh" chính sách...................................................................................................... 36
5.3 Tính kh thi c a ki n ngh" chính sách ........................................................................... 37
TÀI LI;U THAM KH+O ................................................................................................... 40
PH0 L0C ............................................................................................................................ 43
Ph l c 1: . ........................................................................................................................... 43
Ph l c 2 .............................................................................................................................. 46
Ph l c 3 .............................................................................................................................. 49
Ph l c 4 .............................................................................................................................. 51
Ph l c 5: ............................................................................................................................. 52
Ph l c 6 .............................................................................................................................. 53


vi

DANH M C T
CV (Cheval)

VI T T T

Mã l c ( 1CV= 0,736kW)

FAO (Food and Agriculture Organization T

ch c Lương th c và Nông nghi p

of The United Nations)

Liên hi p qu c

ITQ (Individual Transferable Quota)

H n ng ch cá nhân có th trao ñ i

MSY (Maximum Sustainable Yeild)

M c s n lư ng b n v ng t i ña

NN&PTNT

Nông nghi p và Phát tri n nông thôn

KT&BVNL

Khai thác và b o v ngu n l i

TAC (Total Allocation Catch)

T ng s n lư ng ñư c phép khai thác


vii

DANH M C B NG

B ng 3.1: S lư ng tàu khai thác th y s n chia theo công su t................................................ 20


viii

DANH M C HÌNH
Hình 2.1: Mô hình khai thác ngu n l i th y s n. ..................................................................... 10
Hình 2.2: Sơ ñ khung phân tích b n v ng c a FAO ............................................................... 12
Hình 3.1: S n lư ng th y s n khai thác giai ño n 1990-2011 .................................................. 19
Hình 3.2: Sơ ñ phân c p t ch c qu n lý khai thác và b o v ngu n l i th y s n
t i Vi t Nam .............................................................................................................. 21
Hình 3.3: S n lư ng khai thác th y s n trên ñ"a bàn t&nh Đ ng Nai giai ño n 2005-2010
(Đơn v" tính: t n/năm) .............................................................................................. 23
Hình 3.4: H th ng các cơ quan qu n lý ngu n l i th y s n h Tr" An ................................... 24
Hình 4.1: Đánh giá c a ngư i dân v s n lư ng khai thác trên h Tr" An ............................... 27
Hình 4.2: T> l tàu, thuy n khai thác th y s n trên h Tr" An chia theo công su t
năm 2012.................................................................................................................. 30
Hình 4.3: S n lư ng khai thác m t s loài th y s n trên h Tr" An ......................................... 31
Hình 4.4: S v khai thác trái phép b" phát hi n qua các năm.................................................. 33


1

CHƯƠNG 1: T NG QUAN

1.1

B i c nh chính sách

Ngh" quy t 09-NQ/TW ngày 09/02/2007, Ban ch p hành Trung ương Đ ng khóa X ñã xác
ñ"nh kinh t bi n là kinh t ch l c c a nư c ta trong tương lai. Ngoài ngu n h i s n t
nhiên r t quan tr ng t i các vùng ven bi n và ngoài khơi thu c lãnh th Vi t Nam, ngu n
l i th y s n trên các sông như Sông H ng, Sông C u Long, Sông Đ ng Nai ñư c ñánh giá
r t ña d ng v i nhi u loài có giá tr" kinh t . Theo s li u cu c “T ng ñi u tra nông thôn,
nông nghi p 2011”, ngành th y s n góp ph n t o thu nh p cho 719.755 h tương ñương

1,448 tri u ngư i lao ñ ng khu v c nông thôn,1 trong ñó ña ph n là nông h thu nh p th p.
Tuy nhiên nh ng năm g n ñây, ngu n l i th y s n ñ c bi t ngu n l i th y s n ven b và
các th y v c n i ñ"a suy gi m m t cách nhanh chóng, có nguy cơ c n ki t, nh hư'ng
nghiêm tr ng ñ n ñ i s ng và thu nh p c a ngư dân s ng ph thu c vào ngh khai thác
th y s n. Hàng ho t h gia ñình ñ i m t v i nguy cơ tái nghèo ho c b t bu c ph i chuy n
ñ i ngh nghi p, ñe d a n ñ"nh xã h i. Do ñó, vi c qu n lý và khai thác s d ng th y s n
m t cách có hi u qu , duy trì s phát tri n n ñ"nh là m t thách th c l n ñang ñ t ra ñ i
v i ngành th y s n.
T khi Lu t Th y s n năm 2003 có hi u l c thi hành, Chính ph ñã th hi n s n# l c và
quy t tâm trong vi c b o v ngu n l i th y s n b)ng vi c ban hành quy ñ"nh v qu n lý
ñăng ký, ñăng ki m tàu cá, nghiêm c m các ho t ñ ng khai thác trái phép b)ng ch t n ,
xung ñi n và xây d ng chương trình t ng th b o v và phát tri n ngu n l i th y s n ñ n
năm 2010 theo Quy t ñ"nh 131/2004/QĐ-TTg ngày 16/07/2004 c a Th tư ng Chính ph ,
trong ñó t p trung vào các chương trình: ph c h i, tái t o và phát tri n ngu n l i thu> s n;
quy ho ch các khu b o t n bi n, các vùng c m khai thác thu> s n; xây d ng các mô hình
qu n lý ngu n l i thu> s n v i s tham gia c a c ng ñ ng; xây d ng h th ng thông tin d
li u v ngu n l i thu> s n...

1

T ng C c th ng kê (2011)


2

Đánh giá k t qu ñ t ñư c sau 5 năm th c hi n Chương trình ñã ñ t ñư c nh ng k t qu :
quy ho ch và tri n khai 45 khu b o t n vùng nư c n i ñ"a và 16 khu b o t n bi n; tái t o,
ph c h i và phát tri n ngu n l i th y s n ' m t s ñi m như Phú Qu c, Khánh Hòa, Bình
Đ"nh; xây d ng cơ s' d li u ban ñ u v ña d ng sinh h c và hoàn thi n h th ng văn b n
pháp lu t.2

Ngày 13/02/2012 Th tư ng Chính ph ti p t c ban hành Quy t ñ"nh 188/2012/QĐ-TTg
“V vi c phê duy t Chương trình b o v và phát tri n ngu n l i th y s n ñ n năm 2020”
ti p t c k th a các quan ñi m qu n lý, m c tiêu và cơ ch chính sách tương t Quy t ñ"nh
131/2004/QĐ-TTg ñã th c hi n t năm 2004. D ki n kinh phí ñ th c hi n chương trình
kho ng 796 t> ñ ng.
Tuy nhiên trên th c t , t i nhi u th y v c các d u hi u suy gi m ngu n l i th y s n ngày
càng rõ r t hơn. Đ c bi t ngu n l i th y s n ven b và các th y v c n i ñ"a có nguy cơ suy
ki t. Nhi u loài th y s n tr' thành loài quý hi m và có nguy cơ ti t ch ng, ch t
lư ng môi trư ng s ng c a các loài th y sinh v t có xu hư ng ngày càng gi m.
Đ ng Nai ñư c là m t trong nh ng T&nh n i ñ"a có ngu n l i th y s n ña d ng v i nhi u
gi ng loài quý. Trong T&nh ngoài h th ng sông Đ ng Nai, còn có h th y ñi n Tr" An
(di n tích 32.400ha) và 16 h ch a l n nh5 khác, ngu n l i th y s n là sinh k quan tr ng
cho kho ng 17.996 ngư i dân s ng b)ng ngh khai thác và nuôi tr ng th y s n.3 Th c hi n
chương trình phát tri n và b o v ngu n l i th y s n c a Chính ph , t&nh Đ ng Nai th c
hi n nghiêm túc các ch& ñ o và ñã thành l p ñư c Khu b o t n thiên nhiên- văn hóa Đ ng
Nai v i nhi m v b o t n và phát tri n s ña d ng sinh h c h sinh thái r ng Nam Cát Tiên
và ngu n l i th y s n trên h Tr" An. Hi n tr ng qu n lý và b o v ngu n l i th y s n '
Đ ng Nai là m t minh ch ng th c ti(n sinh ñ ng cho tác ñ ng c a chính sách b o v
ngu n l i th y s n ' nư c ta.

2

B NN&PTNT (2011)
S' NN&PTNT Đ ng Nai (2012), Quy ho ch t ng th phát tri n ngành th y s n t&nh Đ ng Nai giai ño n
2011-2015 và ñ"nh hư ng ñ n năm 2020.
3


3

1.2

V n ñ chính sách

Ngu n l i th y s n tai nư c ta ñư c qu n lý theo cơ ch t do ti p c n, m i ngư i dân ñ u
ñư c phép tham gia khai thác ngu n l i th y s n nhưng ph i tuân th các quy ñ"nh pháp
lu t và s qu n lý c a các cơ quan ch c năng. Đ th c hi n ch c năng qu n lý, ñ m b o s
tuân th pháp lu t và ngăn ch n các hành vi khai thác trái phép, nhà nư c ñã ñ u tư r t
nhi u ngu n l c cho công tác thanh tra ki m tra; b sung nhân l c, phương ti n cho công
tác ki m ngư; xây d ng các khu b o t n…nh)m m c tiêu b o v và phát tri n b n v ng
ngu n l i th y s n. Tuy nhiên, k t qu cho th y ngu n l i th y s n ñã không ñư c b o v
và phát tri n m t cách hi u qu . Th m chí t i nhi u th y v c, ngu n l i th y s n có d u
hi u c a s suy gi m nghiêm tr ng. C th năng su t khai thác trên m t ñơn v" công su t
c a tàu, thuy n qua các năm có chi u hư ng gi m m t cách rõ r t. Năm 1990, năng su t
khai thác bình quân ñ t 897 kg/CV. Đ n năm 2000, năng su t ñã gi m m nh còn 493
kg/CV và ñ n năm 2010 năng su t khai thác ch& còn 371 kg/CV.4 Hơn n a, s ña d ng
thành ph n các loài th y s n cũng b" gi m sút. S lư ng loài cá có nguy cơ tuy t ch ng
ph i ñưa vào sách Đ5 Vi t Nam tăng lên c v s lư ng và c p ñ nguy c p. C th , s
lư ng loài th y s n có tên sách Đ5 Vi t Nam 1992 là 70 loài ñ n năm 2002 ñã tăng lên
thành 89 loài, trong ñó có 3 loài cá ñư c xác ñ"nh ñã tuy t ch ng ngoài thiên nhiên.5
Ngu n l i th y s n là m t d ng hàng hóa công ñư c t do ti p c n. Vi c áp d ng cơ ch t
do ti p c n trong qu n lý ngu n l i th y s n thư ng d n ñ n tình tr ng ngu n l i b" khai
thác quá m c và suy ki t. Thu nh p t khai thác th y s n s% thu hút ngày càng nhi u ngư
dân tham gia ho t ñ ng khai thác. Đ thu ñư c l i ích t i ña, ngư dân khai thác h t kh
năng c a mình mà không quan tâm ñ n kh năng tái t o c a ngu n l i th y s n. Kinh
nghi m qu n lý ngu n l i th y s n các qu c gia thu c T ch c H p tác và Phát tri n Kinh
t (OECD) cho th y h u h t s suy gi m tr lư ng các loài th y s n ' các qu c gia này

4

Trích d n s li u t Vi n Nghiên c u Qu n lý Trung ương (2008) và Vi n Kinh t Quy ho ch Th y s n
(2012)
5
S li u trích d n t Lê Thi t Bình – C c Khai thác và B o v Ngu n l i Th y s n


4

ñư c ch ng minh là do vi c áp d ng các bi n pháp qu n lý, ki m soát truy n th ng trư c
ñây ñã không ñ kh năng ngăn ch n các v n ñ n y sinh do cơ ch t do ti p c n.6
T tình hình th c ti(n ñang di(n ra và kinh nghi m th t b i các qu c gia thu c OECD, v n
ñ ñư c ñ t ra li u chính sách qu n lý và chương trình b o ngu n l i th y s n ñang th c
hi n có th c s

hi u qu trong vi c b o v và phát tri n b n v ng ngu n l i th y s n t i

các th y v c trong nư c, ñi n hình như trư ng h p t i h Tr" An- Đ ng Nai?
1.3

Câu h i chính sách

Xu t phát t v n ñ ñã ñ t ra, lu n văn s% t p trung tr l i 02 câu h5i nghiên c u chính:
i.

Li u chính sách qu n lý và b o v ngu n l i th y s n hi n t i có th c s hi u qu ,

giúp c i thi n tính b n v ng c a ngu n l i th y s n trên h Tr" An?
ii.

Trong trư ng h p chính sách không hi u qu , gi i pháp c i thi n hi u qu chính

sách là gì?
1.4

M c tiêu nghiên c u

Lu n văn ñư c th c hi n nh)m ñánh giá tác ñ ng các chính sách qu n lý b o v và phát
tri n ngu n l i th y s n, ñ c bi t tính hi u qu các chương trình theo Quy t ñ"nh
131/2004/QĐ-TTg và 188/2012/QĐ-TTg c a Chính ph tác ñ ng ñ n ngu n l i th y s n
trên h Tr" An. T k t qu phân tích tác gi s% ñ xu t nh ng gi i pháp nh)m c i thi n hi u
qu chính sách qu n lý hi n t i. K t qu nghiên c u lu n văn s% là bài h c kinh nghi m
trong vi c qu n lý ngu n l i th y s n t i các h ch a khác cũng như các th y v c khác
trong c nư c.
1.5

Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u

Đ i tư ng nghiên c u c a lu n văn là các chính sách qu n lý ngu n l i ñang áp d ng trên
h Tr" An; lu n văn s% t p trung phân tích k t qu tác ñ ng c a chính sách lên h sinh thái
và sinh k c a ngư dân sinh s ng trên h Tr" An. D a trên các tiêu chí ñánh giá tính b n

6

Hartwick. J & Olewer.N (1998)


5

v ng c a vi c phát tri n khai thác th y s n, lu n văn s% ch& ra nh ng ưu ñi m ñ t và nh ng
ñi m t n t i c a chính sách ñ t ñó ñ xu t nh ng ki n ngh" phù h p.

Các chính sách qu n lý và b o v ngu n l i th y s n ñư c áp d ng ñ ng nh t t i h u h t
các ñ"a phương và các th y v c trong c nư c trên cơ s' Lu t Th y s n 2003. Do ñó, lu n
văn xác ñ"nh trong ph m vi nghiên c u chính sách áp d ng trong th y v c h Tr" An- T&nh
Đ ng Nai ñ ñ i di n cho chính sách chung v qu n lý ngu n l i th y s n ñang áp d ng t i
nư c ta.
1.6

Phương pháp nghiên c u và thu th p s li u

1.6.1. Phương pháp nghiên c u
Phương pháp nghiên c u ñư c s d ng trong lu n văn là phương pháp ñ"nh tính. K t h p
các s li u th ng kê t các cơ quan ch c năng và nh ng ph n h i t ngư dân khai thác th y
s n và các cán b qu n lý t i ñ"a phương thông qua ph5ng v n tr c ti p k t h p ph5ng v n
nhóm, ñ t ñó có ñư c nh ng thông tin ña chi u và chính xác v hi u qu chính sách qu n
lý ngu n l i th y s n, trong ñó tr ng tâm là chương trình theo Quy t ñ"nh 131/2004/QĐTTg và 188/2012/QĐ-TTg c a chính ph . Lu n văn s d ng các cơ s' lý thuy t kinh t
h c v tài nguyên thiên nhiên và kinh nghi m qu n lý th y s n c a các nư c trên th gi i
nh)m phân tích nh ng nguyên nhân tính hi u qu và nh ng h n ch c a chính sách, t ñó
ñưa ra nhưng ki n ngh" nh)m c i thi n hi u qu c a chính sách qu n lý ngu n l i th y s n
trên h Tr" An.
1.6.2. Thu th p s li u
Đ n m b t v n ñ m t cách t ng quan và chính xác, tác gi th c hi n thu th p thông tin
th c p ban ñ u t báo chí, báo cáo c a B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, các cơ
quan qu n lý nhà nư c t i ñ"a phương S' Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Đ ng Nai,
Chi c c Th y S n Đ ng Nai.
Sau khi n m b t t ng quan v n ñ , ñ có ñư c thông tin chi ti t và d n ch ng th c ti(n, tác
gi th c hi n ph5ng v n tr c ti p các 50 nông h sinh s ng và tham gia ho t ñ ng ñánh
th y s n trên h Tr" An. Trong ñó 08 h thu c vùng thư ng ngu n, 21 h trung ngu n và
21 h thu c vùng h ngu n. S lư ng m u kh o sát t i m#i huy n ñư c xác ñ"nh căn c

6

trên s li u t ng h p v tình hình khai thác th y s n c a Chi c c th y s n Đ ng Nai. N i
dung ph5ng v n nông h s% v các v n ñ sinh k , hi n tr ng khai thác ngu n l i th y s n
và chính sách qu n lý ngu n l i th y s n ñ"a phương. Đ ng th i, ñ có cách nhìn nh n
toàn di n v v n ñ , tác gi th c hi n ph5ng v n tr c ti p các cán b tr c ti p th c thi
chính sách nh)m tìm hi u cách nhìn nh n v n ñ t các cơ quan qu n lý ñ"a phương.
S li u, thông tin sơ c p và th c p sau khi ñư c thu th p qua ph5ng v n s% ñư c t ng h p,
th ng kê, so sánh b)ng các công c th ng kê cơ b n.
1.7

K t c u lu n văn

K t c u lu n văn s% bao g m 05 chương. N i dung Chương 01 s% gi i thi u t ng quát v n
ñ chính sách c n nghiên c u, m c tiêu nghiên c u và phương pháp nghiên c u s d ng
trong lu n văn. Chương 02 s% trình bày t ng quan cơ s' lý thuy t ñư c s d ng và nh ng
nghiên c u khoa h c c a các tác gi trong nư c và th gi i ñã th c hi n trong lĩnh v c
th y s n. Chương 03 s% trình bày t ng quan hi n tr ng ho t ñ ng khai thác th y s n t i
Vi t Nam t trư c ñ n nay, ñ c bi t t i khu v c h Tr" An-Đ ng Nai. Chương 4 s% phân
tích k t qu nghiên c u qua vi c kh o sát ñi u tra c a tác gi ñã th c hi n. Cu i cùng,
Chương 05 s% trình bày k t lu n và ki n ngh" chính sách nh)m c i thi n hi u qu chính
sách qu n lý khai thác th y s n trên h Tr" An.


7

CHƯƠNG 2: CƠ S

LÝ THUY T VÀ KHUNG PHÂN TÍCH

Đ gi i quy t v n ñ chính sách ñã ñ t ra, tác gi s d ng cơ s' lý thuy t và khung phân
tích sau.
2.1 Cơ s lý thuy t
2.1.1 Cơ ch quy n tài s n
Th ch chính tr" và h th ng quy n s' h u là nguyên nhân sâu xa c a ñ u tư và tăng
trư'ng.7 M t h th ng quy n tài s n ñư c xác l p rõ ràng s% cho con ngư i s% có c m giác
an toàn, ph n thư'ng d( ñoán ñ"nh, t ñó, t o ñ ng cơ cho h tham gia ñ u tư, tích lũy ñ
phát tri n. Quy n tài s n là t p h p c a nhi u quy n l i mang tính lo i tr .8 Ngu n l i th y
s n tương t như v t quy n có th có các quy n như quy n chi m h u, quy n s d ng,
quy n ñ"nh ño t, quy n h n ch ngư i th ba, quy n canh tác, cho thuê… M t h th ng
qu n lý d a vào quy n tài s n ñư c thi t k t t có kh năng ngăn ch n s c n ki t ngu n
l i th y s n và h sinh thái.9
T i nư c ta, ñ ñư c tham gia ho t ñ ng khai thác th y s n, tàu thuy n ph i ñư c ñăng ký,
ñăng ki m, ki m tra các ñi u ki n an toàn m i ñư c c p gi y phép khai th y s n. T i nhi u
qu c gia trên th gi i, gi y phép khai thác th y s n là m t d ng quy n tài s n. Phân lo i
theo Cơ ch quy n tài s n có 4 hình th c khác nhau c a cơ ch quy n tài s n: tư nhân,
công c ng, nhà nư c và cơ ch không tài s n (t do ti p c n). Cơ ch quy n tài s n trong
th c t thư ng là s k t h p ñ c tính c a 04 hình th c cơ b n trên.10
2.1.2 Ngu!n l i c"ng ñ!ng
Ngu n l i th y s n ñư c xem hàng hóa công không thu n túy. D a vào 02 ñ c tính c a
hàng hóa, vi c khai thác ngu n l i th y s n có tính c nh tranh nhưng không có tính lo i
tr . Không có cá nhân, t ch c có th ngăn c n ngư i khác th c hi n vi c khai thác th y
s n nhưng ho t ñ ng khai thác ngu n l i c a m t ngư i s% nh hư'ng ñ n kh năng khai

7

Acemoglu và các c ng s (2012)
Ph m Duy Nghĩa (2011)
9
Costello và c ng s (2008)

10
Khái ni m ñư c trích d n t Cochrane,L.H. & Garcia,M.S. (2009), tr.492
8


8

thác ngu n l i th y s n c a ngư i khác. Tùy thu c ' m#i qu c gia, nhà nư c quy ñ"nh
ngu n l i th y s n theo cơ ch “t do ti p c n” ho c quy n ti p c n ñư c g n v i quy n s'
h u cá nhân ho c b" h n ch b)ng gi y phép khai thác mà nhà nư c s% có bi n pháp qu n
lý b)ng các m nh l nh hành chính hay b)ng cơ ch th" trư ng.
Trong khai thác th y s n, cơ ch t# do ti p c n (open acess) là tình tr ng ngư trư ng trong
ñó b t c ai mu n khai thác th y s n ñ u có th th c hi n ñi u ñó. Vi c ti p c n v i ngu n
l i là t do v i t t c m i ngư i b'i vì không có s s' h u riêng v ngu n l i. Tình tr ng
này không nên b" nh m l n v i “tài s n chung”, m t hình th c s' h u chung c a ngu n tài
nguyên và ki m soát vi c ti p c n nó.11
Trái ngư c v i cơ ch t do ti p c n là cơ ch s' h u tư nhân. T i các qu c gia khác,
quy n ñư c khai thác ngu n l i th y s n ñư c xem như m t lo i gi y phép có th trao ñ i.
Ph bi n nh t là h n ng ch cá nhân có th$ trao ñ%i (Individual transferable quota - ITQ)
M t lo i quy n ñ th c hi n vi c thu ho ch m t lư ng tài nguyên ñ c thù mà có th
chuy n như ng, ví d như là b)ng cách bán, cho thuê hay ñ l i th a k . M t lo i h n
ng ch ñư c phân b cho cá nhân ngư i ñánh b t th y s n hay ngư i s' h u tàu ñánh b t
th y s n và có th bán l i cho ngư i khác.12 Do ñó, qu n lý ngu n l i th y s n theo cơ ch
h n ng ch s% lo i tr tình tr ng không ai th c s s' h u v i ngu n l i th y s n.
Ngu n l i th y s n trong t nhiên có kh năng tái sinh nhưng có gi i h n. Trong ñi u ki n
qu n lý theo cơ ch t do ti p c n, không ai th c s s' h u ngu n l i th y s n, ngư i dân
ñư c t do và không b" h n ch trong vi c khai thác th y s n. L i nhu n t khai thác th y
s n s% thu hút ngư dân tham gia ho t ñ ng khai thác ngày càng nhi u. Do không ai th c s
s' h u ngu n l i th y s n ngoài t nhiên, các loài th y s n không ñư c ngư dân này khai
thác thì s% b" ngư i khác ñánh b t, nên ngư dân có xu hư ng s d ng t i ña cư ng l c khai

thác c a mình d n ñ n tình tr ng ngu n l i th y s n b" khai thác quá m c, tr lư ng s% s t
gi m, c n ki t trong tương lai do không có ñi u ki n ñ tái t o. Hơn n a, vi c ngư dân t n
d ng t i ña cư ng l c, khai thác không ch n l c nên t> l cá t p, cá chưa ñ t kích c$

11
12

Khái ni m ñư c trích d n t Cochrane, K.L. & Garcia, S.M. (2009), tr.489
Khái ni m ñư c trích d n t Cochrane, K.L & Garcia, S.M. (2009), tr.485


9

thương ph@m tăng lên; giá bán trên th" trư ng ' m c th p. Đi u này làm gi m hi u qu c a
vi c khai thác ngu n l i th y s n.
T i tr ng thái cân b)ng ho t ñ ng khai thác, chi phí trong trư ng h p ñư c qu n lý theo t
do ti p c n b)ng v i chi phí bình quân. Đ i v i trư ng h p ngu n l i ñư c qu n lý theo.
Trong ñi u ki n s' h u tư nhân v quy n khai thác, ngư dân có ñi u ki n ñ t i ưu hóa
ho t ñ ng khai thác c a mình b)ng cách ch& khai thác khi l i nhu n biên trên m t ñơn v"
th y s n khai thác l n hơn chi phí biên h ph i b5 ra.13
Như v y, vi c qu n lý ngu n l i th y s n theo cơ ch t do ti p c n v a không khuy n
khích ngư i dân khai thác b o v ngu n l i th y s n m t cách hi u qu , ñ ng th i cơ ch
t do ti p c n ngu n l i th y s n d n ñ n hi u qu kinh t th p hơn so v i ñánh b t trong
ñi u ki n quy n ti p c n ñư c cá nhân hóa.
2.1.3 Lý thuy t Khai thác th&y s n b n v'ng
Ho t ñ ng khai thác th y s n ñư c xem là Khai thác th&y s n b n v'ng (sustainable
fishing) khi “Ho t ñ ng khai thác th y s n mà không gây ra ho c d n ñ n s thay ñ i
không mong mu n v sinh h c và hi u qu kinh t , s ña d ng sinh h c, hay c u trúc và
ch c năng c a h sinh thái t th h này qua th h khác”.14
Ngu n l i th y s n là d ng tài nguyên có th tái t o.Tuy nhiên, n u khai thác và s d ng

không h p lý có th d n ñ n vi c c n ki t ngu n tài nguyên này. D a trên mô hình
Schaefer (1957), tr lư ng th y s n tăng trư'ng theo d ng hàm logistic.15 Trong m#i th y
v c, qu n th các loài th y s n có th ñ t m c sinh kh i t i ña

trong ñi u ki n không có

ho t ñ ng khai thác. Khi xu t hi n ho t ñ ng khai thác ngu n l i th y s n s% b" tác ñ ng
theo 3 trư ng h p sau ñây:
-

Trư ng h p 1: Cư ng l c khai thác vư t quá m c tăng trư'ng s n lư ng t i ña c a

qu n th (m c H1), ngu n l i th y s n b" rơi vào tình tr ng khai thác quá m c (l m thác).
K t qu là ngu n l i th y s n s% d n b" khai thác c n ki t.

13

Hartwick, J và Olewiler (1998)
FAO fisheries glossary, truy c p ngày 23/04/2013 t i ñ"a ch& />15
Hartwick, J và Olewiler (1998)

14


10

-

Trư ng h p 2: Cư ng l c khai thác t i b)ng m c tăng trư'ng s n lư ng t i ña c a

qu n th (m c H2). Lư ng th y s n b" khai thác b)ng v i lư ng th y s n ñư c tái sinh c a
qu n th . Ngu n l i th y s n ñ t ñư c s b n v ng ' m c s n lư ng t i ña.
-

Trư ng h p 3: Cư ng l c khai thác t i H3 th p hơn m c tăng trư'ng s n lư ng t i

ña c a qu n th (m c H3). Qu n th s% ñ t ñư c s b n v ng nhưng s n lư ng khai thác
không ñ t t i ña.
Hình 2.1: Mô hình khai thác ngu n l i th y s n.

(Ngu n: Tác gi hi u ch&nh d a trên tài li u Tietenberg, T & Lewis, L (2012))
Cơ ch t do ti p c n ngu n l i th y s n d( d n ñ n tình tr ng khai thác vư t quá m c s n
lư ng khai thác b n v ng (MSY) c a qu n th trong khi m t h th ng qu n lý d a vào h n
ng ch ñư c thi t k và v n hành t t s% giúp nhà qu n lý ch ñ ng gi i h n s n lư ng khai
thác ' m c h p lý và an toàn hơn.


11

2.2 Khung phân tích phát tri$n b n v'ng ngh khai thác th&y s n
Lu n văn s d ng b tiêu chí “Đ"nh nghĩa c a FAO vè s phát tri n b n v ng” ñ ñánh giá
m c ñ b n v ng ngh khai thác h i s n. B tiêu chí do hai tác gi Garcia & Staples
(1999)16 xây d ng ñư c FAO ph bi n r ng rãi.
Theo ñánh giá các chuyên b tiêu chí “Đ"nh nghĩa c a FAO v s phát tri n b n v ng” có
tính t ng quát và linh ho t cao; các ch& tiêu có th tích h p ñ thích h p v i nhi u lo i hình
th y v c và ' các quy mô khác nhau. Tuy nhiên, h n ch c a b tiêu chí ñánh giá là không
th chi ti t cho nh ng m c tiêu riêng bi t.
D a trên n n t ng cơ b n c a b tiêu chí, nhi u qu c gia ñã xây d ng b tiêu chí ñánh giá
riêng cho mình, phù h p v i s phát tri n c a qu c gia. Đi n hình như t i Đài Loan ñã k t
h p v i các ch& tiêu khác ñ t nhi u ngu n như FAO, Garcia và ctg (1999)...xây d ng h

th ng ch& tiêu phát tri n th y s n b n v ng cho riêng qu c gia d a trên các khía c nh v h
sinh thái, xã h i, kinh t và th ch .17
Trong ñi u ki n cơ s' d li u th ng kê v ngu n l i th y s n t i nư c ta còn h n ch và
vi c áp d ng ñánh giá trên m t th y v c nư c ng t như h Tr" An còn chưa ñư c nghiên
c u m t cách ñ y ñ thì b khung ñánh giá mang tính linh ho t cao là phù h p cho lu n
văn. B tiêu chí “Đ"nh nghĩa c a FAO v s phát tri n b n v ng” ñánh giá d a trên 05 tiêu
chí:
- Tiêu chí v sinh thái: Tiêu chí ñư c ñánh giá căn c vào s phong phú v s n lư ng, tính
ña d ng v sinh h c và kh năng tái t o, h i ph c ngu n l i tr' v tr ng thái ban ñ u c a
qu n th h sinh thái.
- Tiêu chí v môi trư ng: So sánh v i h ñi u ki n sơ khai, ban ñ u, ñánh giá các nguy cơ
tác ñ ng làm bi n ñ i môi trư ng s ng c a các loài th y s n trong h sinh thái.

16

Garcia & Staples ñ ng th i là tác gi chính biên so n “Indicators for sustainable development of marine
capture fisheries. FAO Technical Guidelines for Responsible Fisheries” c a t ch c FAO(1999)
17
Wen Hong Liu et al. (2005).


12

- Tiêu chí v công ngh : Đánh giá năng l c khai thác c a ñ i tàu cũng như tác ñ ng c a
ngư c lên môi trư ng s ng các loài th y s n trong th y v c.
- Tiêu chí v th ch : Đánh giá s phù h p c a h th ng quy ñ"nh pháp lu t; t ch c b
máy và năng l c th c thi các quy ñ"nh pháp lu t c a h th ng cơ quan.
- Tiêu chí v con ngư i: Đánh giá l i ích t khai thác (làm th c ăn, t o vi c làm, ngu n thu
nh p), b i c nh xã h i (g n k t xã h i, s tham gia, s tuân th )
Trong 05 y u t k trên, y u t th ch ñóng vai trò quan tr ng quy t ñ"nh ñ n hành vi khai

thác th y s n c a ngư dân. T ñó, th ch s% nh hư'ng ñ n các y u t còn l i. Vì v y, hi u
qu c a chính sách ph thu c r t nhi u vào y u t th ch .
Hình 2.2: Sơ ñ khung phân tích b n v ng c a FAO

(Ngu n: Tác gi hi u ch&nh theo tài li u c a FAO (1999), trang 44)
2.3 T%ng quan các nghiên c u trư(c
Qu n lý và khai thác m t cách hi u qu và b n v ng ngu n l i th y s n là m t v n ñ toàn
c u, nh n ñư c nhi u s quan tâm và nghiên c u t nhi u nhà khoa h c trên th gi i. Các


13

nghiên c u t p trung các v n ñ v ñ c ñi m sinh h c, sinh thái, công ngh khai thác và
ch bi n th y s n, kinh t ...
Vi c s d ng các công c th" trư ng trong qu n lý ngu n l i th y s n ví d h th ng h n
ng ch cá nhân có th trao ñ i (ITQ- Individual Transferable Quotas) ñư c nghiên c u b'i
nhi u tác gi , t i các qu c gia như MA, Úc, New Zealand… ñ u có các nghiên c u c a cá
nhân, cơ quan chính ph trong vi c ñánh giá hi u qu c a vi c áp d ng ITQ t i qu c gia
c a mình. ChBng h n Annala (1996) v i vai trò là thành viên B Th y s n New Zealand ñã
có báo cáo t ng h p ñánh giá hi u qu sau 08 năm th c hi n vi c áp d ng h th ng ITQ t i
New Zealand. K t qu ñánh giá vi c áp d ng h th ng ITQ t i New Zealand cho th y s
thành công trên khía c nh sinh h c, hi u qu th" trư ng. Tuy nhiên, h th ng v n còn
nh ng v n ñ c n kh c ph c. Kerr (2004) ti p t c nghiên c u hoàn thi n vi c áp d ng h
th ng ITQ t i New Zealand.18 N i b t trong các nghiên c u v vi c áp d ng h th ng ITQ
trong qu n lý ngu n l i th y s n ph i k ñ n nghiên c u ñ"nh lư ng c a Costello và các
c ng s (2008). Đ tr l i cho câu h5i li u vi c áp d ng h th ng ITQ có làm gi m nguy
cơ c n ki t ngu n l i th y s n trên th gi i, Costello và các c ng s s d ng 11.135 s li u
th ng kê v th y s n t năm 1950-2003, ñ so sánh s khác bi t gi a 121 trư ng h p có áp
d ng h th ng ITQ và s còn l i không áp d ng h th ng ITQ. K t qu nghiên c u ch& ra
h th ng ITQ có hi u qu trong vi c gi m s khai thác quá m c ngu n l i th y s n toàn

c u.
T i Vi t Nam, các nghiên c u chính sách qu n lý th y s n hư ng ñ n ñánh giá hi u qu
vi c áp d ng mô hình ñ ng qu n lý tri n khai áp d ng t i n t s ñ"a ñi m như h ñ m pháTam Giang-Th a Thiên Hu , Ngh An, Sóc Trăng…nh)m ñúc rút nh ng kinh nghi m và
hư ng ñ n tri n khai r ng rãi mô hình ñ ng qu n lý ngh cá trên ph m vi c nư c. Tuy
nhiên k t qu ñ t ñư c t mô hình này còn r t h n ch .19 V n ñ ñánh giá hi u qu c a các
chính sách t p trung ph n l n t i các ngu n l i th y s n ngoài bi n. Đi n hình nghiên c u
c a Pomeroy và các c ng s (2008) v chính sách qu n lý th y s n bi n quy mô nh5 t i
Vi t Nam ñã ñưa ñ n k t lu n ngu n l i th y s n ven b ñang b" khai thác quá m c và c n

18

Bài vi t c a Kerr (2004) là chương 5 trong “Tradeable permits: policy evaluation, design and reform” c a
t ch c OECD(2004)
19
Thu Hi n (2012), H i th o ñánh giá t ng k t mô hình ñ ng qu n lý th y s n.


14

ph i có nh ng gi i pháp ñ ch m d t tình tr ng này. Trong khi ñó các nghiên c u v s
d ng công c th" trư ng trong qu n lý th y s n ho c nghiên c u t i các th y v c n i ñ"a
như sông ngòi, h ch a…thì chưa ñư c nghiên c u nhi u.
Ngu n l i th y s n h Tr" An nh n ñư c s quan tâm nghiên c u c a r t nhi u nhà nghiên
c u trong nư c. Vũ C@m Lương và Lê Thanh Hùng (2010) th c hi n kh o sát 203 h ngư
dân trong 03 năm 2007-2009 nh)m ñánh giá s n lư ng thông qua ngư c và thành ph n
loài trên h Tr" An. K t qu nghiên c u cho th y tình tr ng các loài cá có giá tr" kinh t ñã
b" khai thác quá m c trên h Tr" An.20 Nghiên c u c a Nguy(n Thanh Tùng, Nguy(n Văn
Tr ng (2003) v s ña d ng sinh h c và thành ph n các loài cá trong qu n th h sinh thái
trên h giúp các nhà qu n lý hi u ñư c t p tính sinh h c và thành ph n loài th y s n trong
h , t ñó ki n ngh" các chính sách qu n lý thông qua bi n pháp v sinh h c. Tuy nhiên,

lĩnh v c nghiên c u v chính sách qu n lý ngu n l i th y s n trên h Tr" An dư i góc ñ
th ch còn h n ch .
2.4 Kinh nghi m qu n lý qu c t
2.4.1 Các công c th) trư*ng trong qu n lý th&y s n
Trên th gi i, xu hư ng tư nhân hóa và s d ng các công c th" trư ng ñ qu n lý ngu n
l i th y s n ngày càng ph bi n. Trong ñó, phương th c s d ng h n ng ch trong qu n lý
ngu n l i th y s n như ITQ ñư c xem m t trong nh ng công c d a vào th" trư ng thành
công nh t ñang ñư c áp r ng rãi trên th gi i. Đ n nay, trên toàn th gi i ñã có 18 qu c gia
v i 249 trư ng h p áp d ng qu n lý các loài cá theo phương th c ITQ.21 New Zealand là
qu c gia tri n khai áp d ng h th ng ITQ trên toàn qu c gia. Theo cách qu n lý này, t ng
m c gi i h n s n lư ng ñư c phép khai thác s% ñư c chia nh5 và phân b cho ngư i tham
gia khai thác theo m t cơ ch phân b riêng tùy thu c chính sách qu n lý c a m#i qu c gia.
Ngư i nh n có th bán ho c cho thuê h n ng ch khi không có s d ng h t ho c mua l i
h n ng ch t ngư i khác n u có nhu c u phù h p v i phương ti n trang b" c a mình ñ
khai thác. Vì v y ngư i nh n ñư c t tìm phương án ñ gi m thi u chi phí khai thác và gia

20
21

Vũ C@m Lương & Lê Thanh Hùng (2010)
Tietenberg, T. & Lewis, L. (2012, tr.343)


15

tăng l i ích thu ñư c t h n ng ch khai thác. Nh ng l i ích th y ñư c t vi c s' h u h n
ng ch khai thác s% là ñ ng cơ thúc ñ@y s tuân th các quy ñ"nh và hành ñ ng b o v
ngu n l i th y s n trong tương lai.
2.4.2 Qu n lý th&y s n b+ng công c ITQ t i New Zealand
H th ng ITQ chính th c ñư c áp d ng trong qu n lý khai thác ngu n l i th y s n t i New

Zealand t năm 1986. Bên c nh h th ng ITQ, ngành th y s n New Zealand còn áp d ng
các bi n pháp qu n lý hành chính như quy ñ"nh khu v c khai thác, phương ti n khai thác
ñư c phép s d ng, ngư c khai thác b" c m, và mùa v c m khai thác. T t c t o thành h
th ng qu n lý b)ng h n ng ch (Quota management system-QMS). H)ng năm, vi c xác
ñ"nh m c t ng s n lư ng ñư c phép khai thác (TAC) ñư c quy t ñ"nh b'i s ñ ng thu n
các cơ quan ch c năng, nhà khoa h c, ñ i di n các nhà khai thác th y s n và các nhóm
ho t ñ ng liên quan ñ n môi trư ng. Đi u này mang l i s cân b)ng l i ích gi a các bên
liên quan và ngăn ch n tình tr ng khai thác vư t quá m c s n lư ng b n v ng t i ña
(Maximum sustainable yield- MSY) c a qu n th loài.
H th ng ITQ t i New Zealand ñư c xác l p theo loài và khu v c khai thác, h n ng ch ch&
có th ñư c trao ñ i mua bán trong cùng loài và cùng khu v c khai thác trong năm. Các
quy ñ"nh pháp lý ñư c thi t l p nh)m b o v m t s loài ñ c thù, gi i h n khu v c khai
thác và gi i h n s n m gi h n ng ch c a ngư i nư c ngoài. T t c các trao ñ i ph i ñư c
báo cáo ñ n cơ quan qu n lý trư c khi ngư i mua s d ng. Cá thu ho ch ph i trùng kh p
v i h n ng ch và ñư c ñ i chi u khi h ñem bán. Vi c truy xu t chéo s ghi chép s n
lư ng cá ñánh b t c a tàu và nhà thu mua. K t h p cùng các chương trình giám sát ki m
tra c a không quân và ngư i giám sát trên tàu giúp cho quá trình th c thi và tuân th ñư c
ñ m b o m t cách ñúng quy ñ"nh. Hành ñ ng báo cáo sai b" xem là vi ph m pháp lu t.22
Hi u qu c a vi c áp d ng ITQ t i New Zealand ñư c th hi n rõ nét qua khía c nh sinh
h c. H u h t các lo i cá ñ u không rơi vào tình tr ng b" ñánh b t quá m c d n ñ n suy ki t.
S n lư ng nhi u loài ñã có d u hi u ph c h i và m c t ng s n lư ng ñư c phép khai thác

22

OECD (2004)