SKKN: Sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học môn GDCD 9 ở Trường THCS Lý Thường Kiệt

PHƯƠNG PHÁP GÂY HỨNG THÚ TRONG DẠY HỌC 
MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 9 
A.  ĐẶT VẤN ĐỀ:
I. Lý do chọn đề tài.
       Môn Giáo dục công dân (GDCD)  trong nhà trường nói chung và ở trường THCS 
nói riêng có ý nghĩa quan trọng trong sự  hình thành và phát triển nhân cách học sinh.  
Để  phát triển toàn diện nhân cách học sinh, các môn học, các hoạt động giáo dục 
trong nhà trường đều có ý nghĩa, vai trò nhất định trong đó môn Giáo dục Công dân có 
vị  trí đặc biệt quan trọng trong giáo dục tư  tưởng, tình cảm, sự  phát triển đúng đắn  
của thế hệ trẻ. Nhờ được cung cấp hệ thống những tri thức, tình cảm, kĩ năng hành  
vi phù hợp với những yêu cầu, tiêu chuẩn của cuộc sống xã hội mà học sinh của 
chúng ta có thể sống hòa nhập trong xã hội với tư cách là một công dân thực thụ, đầy  
năng động và sáng tạo, có đủ  bản lĩnh để  sống hội nhập trong xu thế  toàn cầu hóa 
hiện nay với những năng lực cơ bản của con người thời kì công nghiệp hóa, hiện đại  
hóa đất nước như: năng lực tự  hoàn thiện, tự  khẳng định mình; năng lực giao tiếp 
ứng xử; năng lực tổ chức quản lí; năng lực họat động xã hội; năng lực hợp tác...
       Môn Giáo dục công dân là môn học có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh một hệ 
thống các chuẩn mực giá trị  đạo đức và pháp luật cơ  bản, cần thiết đối với người 
công dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi. Qua đó, học sinh(HS) được trang bị  những  
phương thức  ứng xử  cần thiết có đạo đức, có văn hóa phù hợp với những quy định 
của pháp luật, giúp HS biết sống hòa nhập trong đời sống xã hội hiện đại với tư cách 
là một chủ thể tích cực, năng động và làm một công dân có ích trong tương lai.
       Thế nhưng hiện nay, chất lượng và hiệu quả dạy học môn GDCD vẫn chưa cao,  
vẫn còn tình trạng học sinh chán học môn GDCD, nhất là học sinh lớp 9. Vậy, vấn  
đề đặt ra là giáo viên dạy môn GDCD như thế nào để học sinh học, thích học, không 
chán học môn này. Theo tôi, vấn đề  cốt lõi là  ở  chỗ  phương pháp dạy học (PPDH)  
của  giáo viên. PPDH môn GDCD rất đa dạng, phong phú bao gồm các PPDH truyền 
thống và hiện đại như: Đàm thoại, vấn đáp, thảo luận nhóm, đóng vai, trò chơi, động  
não, giải quyết tình huống…Tùy từng nội dung bài học, từng phần, từng điều kiện 
dạy học của nhà trường mà giáo viên lựa chọn và sử dụng các PPDH một cách hợp lý  
và có hiệu quả cao nhất. Trong đó, theo tôi nghĩ sử dụng phương pháp trò chơi sẽ tạo 

được sự  hứng thú cho học sinh, làm cho tiết học trở  nên nhẹ  nhàng, vì thế  mà nâng 
cao hiệu quả dạy học.
        Để  thực hiện yêu cầu trên, với mục đích giúp học sinh năng động, tích cực có 
những kiến thức và rèn luyện những kĩ năng cần thiết thông qua giờ  học Giáo dục 
công dân, tôi mạnh dạn thực hiện đề  tài nghiên cứu:  “Sử  dụng phương pháp trò  

1


chơi trong dạy học môn GDCD 9  ở Trường THCS Lý Thường Kiệt. ” để làm sáng 
kiến kinh nghiệm.
  II. Phạm vi nghiên cứu:
       Đây là đề  tài được áp dụng đối với học sinh lớp 9  ở  trường THCS Lý Thường  
Kiệt. Với đề tài này bản thân tôi chỉ nêu ra  những vấn đề cụ thể mà trong quá trình  
giảng dạy đã tích lũy được để  làm sao giúp học sinh có những kiến thức cơ  bản và 
rèn luyện những kĩ năng cần thiết thông qua giờ học Giáo dục công dân
       Trên cơ  sở  đưa ra cách tiến hành sử  dụng phương pháp trò chơi trong dạy học  
môn GDCD nhằm nâng cao chất lượng dạy học, tạo hứng thú cho học sinh trong quá 
trình học tập, làm cho tiết học trở  nên nhẹ  nhàng, không bị  khô khan, nhàm chán 
nhưng cũng không làm ảnh hưởng tới mục tiêu của bài học. Đồng thời nâng cao hơn  
nữa vị thế của môn GDCD trong nhà trường THCS. Để làm được điều đó cần:
       ­ Hiểu rõ bản chất của phương pháp trò chơi, cách tiến hành trò chơi học tập…
       ­ Thực trạng của việc dạy học môn GDCD ở trường THCS, cũng như việc vận  
dụng các PPDH hiện đại vào dạy học.
       ­ Nguyên nhân và hướng khắc phục để nâng cao hiệu quả dạy học môn GDCD.
III. Mục đích nghiên cứu:
        ­ Đây là đề tài có tính thực tiễn cao. Thông qua đề  tài này sẽ  hạn chế được tư 
tưởng ngại sử  dụng phương pháp trò chơi vào dạy học vì sợ  mất thời gian, sợ  cháy  
“giáo án”…để nâng cao hiệu quả dạy học.
        ­ Đề tài không chỉ áp dụng trong dạy học GDCD 9 mà còn áp dụng trong dạy học 

GDCD các khối và thậm chí là ở các môn học khác.
        ­ Tao sự hứng thú cho học sinh khi học môn GDCD, đặc biệt là học sinh lớp 9­ 
đối tượng cuối cấp, phải chịu áp lực về thi tuyển sinh vào lớp 10.
        ­ Thông qua phương pháp trò chơi học tập, học sinh được trực tiếp trải nghiệm  
nên sẽ giáo dục cho các em những kĩ năng sống cơ bản, cần thiết.
B. NỘI DUNG:
   I. Thực trạng 
        Như chúng ta đã biết, mục đích của việc đổi mới PPDH ở trường Phổ thông là 
thay đổi lối dạy học truyền thụ một chiều sang dạy học theo “ PPDH tích cực” nhằm 
giúp HS phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và khả 
năng tự học, tinh thần hợp tác; khả năng vận dụng kiến thức vào các tình huống khác 
nhau; tạo niềm tin, niềm vui và hứng thú trong học tập.
       Hiện nay môn GDCD bị HS thậm chí là nhà trường xem là “môn phụ” không phải 
là chuyện lạ. Đặc biệt là HS lớp 9­ đối tượng cuối cấp, chuẩn bị cho thi tuyển sinh  
vào lớp 10. Nguyên nhân có nhiều: ngoài hiện tượng học lệch, chán học môn GDCD 
thì kiến thức ở sách giáo khoa lại đơn giản. Nhưng đáng quan tâm hơn đó là giáo viên  
dạy môn GDCD ở bậc THCS thường là giáo viên không có chuyên ngành về GDCD­  
chủ  yếu là giáo viên dạy môn khác kiêm thêm. Vì thế  mà phương pháp họ  sử  dụng 

2


chủ  yếu là thuyết trình, đàm thoại, ít có sự  đầu tư  nghiên cứu, dạy qua loa xong 
chuyện nên có nhiều hạn chế, nhất là làm cho HS nhận thức một cách thụ động, sao 
chép, áp đặt, máy móc. Đây là vấn đề cần được tập trung giải quyết để loại bỏ quan  
niệm môn GDCD là “môn phụ”. 
      Việc áp dụng các PPDH hiện đại như: Thảo luận nhóm, sắm vai, giải quyết vấn  
đề, dự  án…và đặc biệt là phương pháp trò chơi vào dạy học môn GDCD còn nhiều  
hạn chế, mang tính đối phó và nếu có áp dụng thì vẫn chưa đem lại hiệu quả  trong  
dạy học môn GDCD; chưa phát huy hết ưu điểm của phương pháp này.

      Qua thăm lớp dự giờ các đồng nghiệp tôi nhận thấy: khi sử dụng các PPDH tích 
cực, trong đó có phương pháp trò chơi vào giảng dạy môn GDCD­ khi mà có sự  tích 
hợp nhiều vấn đề, nhất là giáo dục kĩ năng sống thì nhiều giáo viên còn lúng túng, 
chưa biết sử dụng phương pháp này như thế nào cho có hiệu quả, đạt được mục tiêu 
của bài học GDCD. Và cũng nhiều giáo viên rất ngại khi sử  dụng phương pháp trò 
chơi vì họ  sợ: mất thời gian, “cháy giáo án”, không đạt được mục tiêu của bài học,  
lớp ồn ảnh hưởng đến lớp khác.
       Hiện nay môn GDCD thường được HS gọi là “3K”( khó, khô, khổ) và cũng chẳng 
mấy HS mặn mà khi học môn GDCD, đặc biệt là HS lớp 9­ khi phải chịu áp lực học 
tăng tiết, thi cử. Vì vậy, để tiết học GDCD sinh động, lôi cuốn và tạo được sự hứng 
thú học tập cho học sinh, giáo viên cần áp dụng các PPDH tích cực, đặc biệt là 
phương pháp trò chơi vào dạy học.
II. Nội dung
  1. Những vấn đề chung.
   a. Bản chất của phương pháp trò chơi( trò chơi học tập).
         Phương pháp trò chơi là phương pháp tổ chức cho HS tìm hiểu một vấn đề hay 
thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thông qua một trò chơi 
học tập nào đó.
         Bản chất của phương pháp trò chơi là dạy học thông qua tổ chức hoạt động cho  
HS. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, HS được hoạt động bằng cách tự  chơi trong 
đó mục đích của trò chơi truyền tải mục tiêu của bài học.
   b. Quy trình thực hiện:
      Bước 1: Giáo viên( hoặc GV cùng HS) lựa chọn trò chơi, giới thiệu trò chơi và 
mục tiêu.
      Bước 2: Chuẩn bị các phương tiện, điều kiện cần thiết cho trò chơi. Bước này 
bao gồm những việc làm sau:
      ­ Tổ chức người tham gia trò chơi: số  người tham gia, số đội tham gia(mấy đội 
tham gia)
­ Các dụng cụ cần thiết dùng để chơi(nếu có).
     Bước 3: Hướng dẫn chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:

3


      ­ GV nêu cách chơi (luật chơi): Từng việc làm cụ thể của từng người chơi hoặc  
đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm.
      ­ Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi…
     Bước 4: Thực hiện trò chơi
     Bước 5: Đánh giá sau trò chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
      ­ GV nhận xét thái độ tham gia trò chơi của từng đội,của cá nhân, những việc làm 
chưa tốt để rút kinh nghiệm.
       ­ Công bố  kết quả  của từng đội, cá nhân và tuyên dương, ghi điểm, trao phần 
thưởng(nếu có).
        Bước 6: Thảo luận về ý nghĩa giáo dục của trò chơi. HS nêu kiến thức, kĩ năng 
trong bài học mà trò chơi đã thể hiện.
         Bước 7: GV kết luận, định hướng cho HS về cách ứng xử tích cực qua trò chơi.
     c. Ưu điểm của phương pháp trò chơi.
        ­ Qua trò chơi, HS có cơ hội để thể nghiệm thái độ, hành vi. Chính nhờ sự  thể 
nghiệm này sẽ  hình thành được  ở  các em niềm tin vào những thái độ, hành vi tích 
cực, tạo ra động cơ bên trong cho những hành vi ứng xử trong cuộc sống.
       ­ Qua trò chơi, HS sẽ được rèn luyện khả năng ra quyết định lựa chọn cho mình 
cách ứng xử đúng đắn, phù hợp trong tình huống; HS hình thành được năng lực quan  
sát, được rèn luyện kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi. Trò chơi có nhiều HS tham gia 
sẽ tạo cơ hội rèn luyện kĩ năng học tập hợp tác cho các em.
        ­ Bằng trò chơi, việc học tập được tiến hành một cách nhẹ  nhàng, sinh động,  
không khô khan, nhàm chán. HS được lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự 
nhiện, hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, đồng thời giảm sự căng thẳng, mệt mỏi 
trong học tập cho HS­ nhất là HS lớp 9, khi mà áp lực thi cử đè nặng
      ­ Trò chơi còn tăng khả năng giao tiếp, tạo mối quan hệ gần gũi, thân thiện giữa  
HS với HS, giữa GV với HS.

    2. Những phương pháp cụ thể.
        2.1. Trong dạy học nói chung và dạy học môn GDCD nói riêng, không nhất thiết  
giờ  học nào cũng bắt buộc phải sử  dụng phương pháp trò chơi. Tùy từng bài, từng 
phần, từng điều kiện dạy học của nhà trường, khả  năng của HS, năng lực và sở 
trường của GV mà lựa chọn và sử dụng các PPDH một cách hợp lí. Sử dụng phương 
pháp trò chơi trong dạy học môn GDCD nhằm: 
       ­ Hình thành kiến thức, kĩ năng mới.
       ­ Củng cố kiến thức, kĩ năng đã học.
           Để  đạt được điều đó, chúng ta cần phải chú ý đến thời điểm áp dụng trò 
chơi.Thời điểm áp dụng trò chơi hiệu quả, tăng hứng thú cho HS là:
            ­ Sử dụng trò chơi vào đầu giờ học để kiểm tra bài cũ và giới thiệu bài mới.
            ­ Sử dụng trò chơi để hình thành kiến thức, kĩ năng mới( áp dụng sau khi tìm  
hiểu xong phần đặt vấn đề hay phần thông tin, sự kiện).

4


       ­ Sử dụng trò chơi để củng cố kiến thức, kĩ năng đã học. 
         2.2. Một số  ví dụ  cụ  thể  khi sử  dụng phương pháp trò chơi vào dạy học  
GDCD 9.
          a. Sử dụng trò chơi để củng cố kiến thức, kĩ năng đã học. Để củng cố kiến 
thức, kĩ năng đã học cho HS chúng ta có thể sử dụng một số trò chơi sau:
         *. Trò chơi thử làm phóng viên:
            Để củng cố cho HS sau khi học bài: Bảo vệ hòa bình, GV có thể tổ chức cho 
học sinh trò chơi làm phóng viên.
           Cách chơi như sau: Một vài học sinh trong lớp thay phiên nhau đóng vai phóng  
viên Đài truyền hình, đài phát thanh, hoặc Báo thiếu niên tiền phong…và phỏng vấn 
các bạn theo các câu hỏi( câu hỏi có thể các em tự nghĩ ra hoặc GV gợi ý trước cho 
các em):
         1. Theo bạn, bảo vệ hòa bình là gì?

         2. Bạn đã làm gì để bảo vệ hòa bình?
         3.Vì sao chúng ta phải bảo vệ hòa bình?
         4. Nêu những việc làm của em hoặc của các bạn trong trường, trong lớp thể  
hiện bảo vệ hòa bình.
         5. Theo bạn, bảo vệ hòa bình là trách nhiệm của ai?
           Kết thúc trò chơi, GV kết luận toàn bài: Bảo vệ hòa bình là bảo vệ cuộc sống  
bình yên, giải quyết các mâu thuẫn, xung đột bằng thương lượng, đàm phán. Bảo vệ 
hòa bình là trách nhiệm của mọi người…
      *.Trò chơi “Băng reo”.
          Để  kết thúc bài học:  Nghĩa vụ  bảo vệ  Tổ quốc, GV có thể tổ chức cho HS 
chơi trò “ Băng reo” như sau:
     Giáo viên hô “Thanh niên” học sinh đáp lại “Việt Nam”.
     Khi Giáo viên hô “sẵn sàng” học sinh đáp lại “Bảo vệ Tổ quốc”
         Giáo viên hô “thanh niên Việt Nam” học sinh đáp lại “sẵn sàng bảo vệ  Tổ  
quốc”.
   *.Trò chơi ô chữ: GV có thể  dựa vào nội dung bài học để  tạo một ô chữ  tóm 
lược lại những nội dung đã học hay những gì học sinh cần ghi nhớ.
     Ví dụ : Khi dạy bài 7­ Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, 
GV có thể sử dụng ô chữ sau để củng cố bài học:
            ­ GV tổ chức cho cả lớp cùng chơi
        ­ GV gợi ý HS giải ô chữ bằng cách trả lời các câu hỏi: Trả lời các câu hỏi  
hàng ngang để tìm ra ô chữ hàng dọc(11 chữ cái)
       ­ HS lựa chọn ô chữ hàng ngang­ câu hỏi:
1. Áo dài là một …(9 chữ cái) truyền thống của dân tộc Việt Nam.
2. Đây là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ  ngàn xưa đến nay?( 7 chữ  
cái).

5

3. Câu ca dao:     
                       “Một cây làm chẳng nên non
                                 Ba cây chùm lại nên hòn núi cao”
          Muốn nhắc nhở chúng ta điều gì?(7 chữ cái)
     4. Đây là một trong những truyên thống của dân tộc ta trong lĩnh vực giáo dục?(7  
chữ cái)
     5. Ngày xưa, khi cha ông ta chiến thắng quân giặc, thường cung cấp lương thực  
quần áo và tha cho tù binh được trở  về  nhà họ. Điều này thể  hiện truyền thống gì  
của dân tộc ta?(9 chữ cái).

1

T
2

3

Đ O À

4 H I

Ế U

5 N H Â N

T
R
U
Y
Ề

N
T
H
Ố
N
G

A N G P H Ụ C
Ê U N Ư Ớ C
K Ế T
Ọ C
G H Ĩ

A

    ­ Sau khi giải xong các ô chữ hàng ngang­ HS đoán ô chữ hàng dọc
    ­ Kết thúc trò chơi, GV tuyên dương, khen ngợi hoặc ghi điểm cho những em trả 
lời tốt.
     GV kết luận kết thúc bài học : Dân tộc Việt Nam có truyền thống lâu đời, có bề  
dày lịch sử  dựng nước và giữ  nước.Truyền thống đó là bài học, là kinh nghiệm quý  
giá cho mọi thế hệ noi theo.
   *Trò chơi đóng vai: Sau khi học bài : Tự chủ, GV tổ chức cho HS chơi đóng vai.  
Cách tiến hành như sau:
   Gv chia nhóm(2,3,4 nhóm ) tùy tình hình lớp học, đưa ra tình huống:  Hai bạn  
HS đi xe đạp ngược chiều va vào nhau, một bạn xe bị hỏng, bạn kia bi xây xát.
  ­ HS tự xây dựng kịch bản, viết lời thoại và phân vai.
  ­ GV gợi ý thêm về diễn xuất.
  ­ HS mỗi nhóm lên diễn xuất theo kịch bản.
  ­ HS cả lớp nhận xét, đánh giá
   ­ GV nhận xét, đánh giá tiểu phẩm, tuyên dương,  ghi điểm nhóm làm tốt hoặc  

phát thưởng (nếu có).

6


*Trò chơi “Ai giỏi hơn”: Sau khi học bài : Tự chủ, GV tổ chức cho HS chơi trò 
chơi:

     GV kết luận toàn bài: Tự chủ là đức tính quý giá. Nếu như mỗi chúng ta cũng 
có đức tính tự chủ thì mọi công việc được giao được hoàn thành tốt đẹp, mỗi cá  
nhân sẽ  xây dựng gia đình, xã hội văn minh, hạnh phúc. Mỗi HS chúng ta biết tự 
chủ sẽ trở thành người con ngoan, trò giỏi, lớp trường của chúng ta sẽ luôn luôn là 
môi trường xanh­ sạch­ đẹp, văn minh, an toàn.
     *.Trò chơi “Hái hoa dân chủ”. Đây là trò chơi thường được tổ chức trong các giờ 
ôn tập, thực hành, ngoại khóa. Thay đổi hình thức ôn tập bằng trò chơi “hái hoa dân  
chủ” làm cho giờ ôn tập sinh động hơn, tránh khô khan, nhàm chán. Các em được học  
mà chơi, chơi mà học. Cách tiến hành như sau:
­ GV chuẩn bị các câu hỏi đã ghi sẵn vào tờ giấy, gắn vào cây hoa(gây hứng thú  
cho HS).
­ GV gọi từng HS lên hái hoa, HS đọc to câu hỏi cho cả lớp nghe và trả lời câu  
hỏi.
­ GV nhận xét và ghi điểm.
    *.Trò chơi “thi hát các làn điệu dân ca quê hương, các vùng miền­ đọc ca dao ,  
tục ngữ”.
     Ví dụ: Khi dạy xong bài: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân  
tộc, GV tổ chức cho HS thi hát các làn điệu dân ca của quê hương, các vùng miền .
­ GV chia lớp thành 2 nhóm­ các nhóm bốc thăm, nhóm nào thi trước.
­ GV quy định thời gian chơi.
­ Các nhóm lần lượt trình bày.

7


­ Hết thời gian, nhóm nào trình bày được nhiều hơn, hay hơn thì nhóm đó thắng 
cuộc.
       GV kết luận bài học và nhắc nhở HS sinh phải biết giữ gìn, kế thừa và phát 
huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Đặc biệt là các làn điệu dân ca đang ngày bị 
mai một trong lớp trẻ.
    Khi dạy xong bài: Dân chủ và kỉ luật, giáo viên tổ chức cho các em thi đọc các 
câu nói, câu tục ngữ, cao dao nói về dân chủ và kĩ luật.
     ­ GV chia nhóm( 2 nhóm)­ các nhóm bốc thăm, nhóm nào đọc trước.
     ­ GV quy định thời gian chơi
     ­ Các nhóm lần lượt trình bày.
           ­ Hết thời gian, nhóm nào trình bày được nhiều hơn, hay hơn thì nhóm đó  
thắng cuộc.
   GV kết luận bài học. Chúng ta có thể tham khảo những câu sau:
        + Câu nói của Bác Hồ:
                      ­ Dễ trăm lần không dân cũng chịu .
                        Khó vạn lần dân liệu cũng xong
                      ­ Không có gì quý hơn độc lập tự do. 
        + Tục ngữ:
                          ­ Muốn tròn phải có khuôn,
                            Muốn vuông phải có thước.
                         ­ Quân pháp bất vị thân.
                         ­ Nhập gia tùy tục.
                         ­ Đói tự do hơn no luồn cúi. 
                         ­ Bể rộng cá nhảy, trời cao chim bay. 
                         ­ Đất có lề, quê có thói. 
                         ­ Nước có vua, chùa có bụt. 
                         ­ Người trên đứng đắn, kẻ dưới dám nhờn. 

                         ­ Thượng bất chính, hạ tắc loạn. . 
                         ­ Tôn ti trật tự.
       + Cao dao:         
                            ­ Bề trên ở chẳng kỉ cương,
                        Cho nên kẻ dưới lập đường mây mưa.
                           ­ Thà làm chim sẻ trên cành 
                        Còn hơn sống kiếp hoàng anh trong lồng.
        b. Sử dụng trò chơi để hình thành kiến thức, kĩ năng mới cho HS.
      * Trò chơi “Tiếp sức’. Trò chơi này áp dụng khi GV yêu cầu HS tìm những 
biểu hiện của chuẩn mực đạo đức hay pháp luật trong cuộc sống hàng ngày.

8


         Sau khi hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm trong bài:   Kế  thừa và phát huy  
truyền thông tốt đẹp của dân tộc”, GV tổ chức cho HS chơi trò  “tiếp sức” :
     GV chia nhóm( 2 nhóm) quy định thời gian chơi.
     GV nêu nhiệm vụ cần thực hiện: Kể tên các truyền thống tốt đẹp của dân tộc  
ta mà em biết?
      GV nêu luật chơi và cách chơi: mỗi nhóm cử  một đại diện lên bảng ghi một  
biểu hiện, sau đó về  chỗ  để  bạn khác trong nhóm lên ghi, tiếp tục cho đến hết  
thời gian quy định( mỗi bạn chỉ thực hiện 1 lần). Hết thời gian, nhóm nào có nhiều  
đáp án nhất, nhóm đó thắng cuộc).      
               Bảng minh họa các truyền thống tốt đẹp của dân tộc
                 Nhóm 1
­ Hiếu thảo
­ Đoàn kết
­ Truyền thống yêu nước 
­ Truyền thống bất khuất 
­ ...........................

                  Nhóm 2
­ Đoàn kết
­ Chống ngoại xâm
­ Tôn sư trọng
­ Truyền thống tự chủ 
­ Truyền thống hiếu học
­ .............................

    Kết thúc trò chơi, GV nhận xét và tuyên dương nhóm làm tốt
      GV kết luận: Đây là những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chúng ta cần 
biết giữ gìn, kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
     Sau đó, GV chuyển sang nội dung tiếp theo của bài học.
c. Sử dụng trò chơi để giới thiệu bài mới.
     Sử dụng trò chơi vào đầu tiết học để bước đầu các em nhận ra nội dung kiến  
thức bài học mà các em sắp được học. Đồng thời tạo tâm lý phấn khởi, thoải mái, 
hào hứng học tập giảm bớt sự  căng thẳng, mệt mỏi  ở  tiết học trước( Hoặc sự 
căng thẳng, mệt mỏi do hoàn cảnh xung quanh).
          *.Trò chơi săm vai:
Ví dụ: khi học bài  Kế  thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, 
GV tổ chức cho HS chơi sắm vai để giới thiệu bài mới.
    HS chuẩn bị tiểu phẩm(GV hướng dẫn HS chuẩn bị ở tiết học trước)
    HS chơi đóng vai với tiểu phẩm:
                 Mười( vừa đi vừa ngân nga):
­ Dù ai buôn bán trăm bề
Mồng mười tháng tám thì về chọi trâu
­ Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba

9

                     Lợi: Cậu lãng mạn thật đấy. Biết ngâm thơ từ bao giờ thế! Cậu có biết  
ý nghĩa của các câu ca dao đó không?
                   Mười (gãi đầu): Tớ …tớ…ớ!
                    Trân: A! Câu ca dao nhắc nhở chúng ta phải luôn nhớ về cội nguồn, nhớ  
về  những giá trị  tốt đẹp của dân tộc. Đây là một trong những truyền thống tốt đẹp  
của dân tộc ta.
                  Tuyết  Minh : Vậy “Truyền thống” là gì? Thế nào là truyền thống tốt đẹp  
của dân tộc?
        Tiểu phẩm kết thúc, GV chuyển vào giới thiệu bài mới: Để giải đáp câu hỏi của  
bạn Hằng, chúng ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay.
           *. Trò chơi tiếp sức:
      Khi dạy bài: Ôn tập học kỳ I chúng ta sử  dụng trò chơi tiếp sức để  tạo tâm lý  
hứng thú cho học sinh khi học bài mới.
     GV chia nhóm( 2 nhóm), quy định thời gian chơi( thời gian chơi 3 phút)
     GV nêu nhiệm vụ cần thực hiện:  Kể tên các bài đạo đức đã học trong chương  
trình GDCD 9 học kỳ I ?  
     GV nêu luật chơi và cách chơi: mỗi nhóm cử một đại diện lên bảng ghi một bài  
đạo đức đã học, sau đó về chỗ  để  bạn khác trong nhóm lên ghi, tiếp tục cho đến 
hết thời gian quy định( mỗi bạn chỉ thực hiện 1 lần). Hết thời gian, nhóm nào có 
nhiều đáp án nhất, nhóm đó thắng cuộc).
3. Những kết quả đạt được, những kinh nghiệm rút ra, những sản phẩm chính  
của đề tài.
       Qua quá trình tổ chức thực hiện“Sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học  
môn GDCD 9  ở Trường THCS Lý Thường Kiệt. ” cũng câu hỏi và đối tượng ấy, tôi 
thu được kết quả  đáng mừng, có 11/12 em thích học môn này. Các em cho rằng khi  
học môn GDCD có sử  dụng trò chơi học tập, các em cảm thấy giờ hoc sôi nổi hơn, 
giảm được căng thẳng, áp lực học tập. Các em có cơ hội vừa học vừa chơi, kiến thức 
lại được khắc sâu­ khi các em được tự khám phá. Đặc biệt các em rất hứng thú chờ 

đợi tiết học GDCD tiếp theo.
Điều tra kết quả yêu thích môn học cuối năm học 2015­2016
Lớp Sĩ số
Họ Lự
       Ghi chú
c 
c
G K
TB Y
9A1 41
32 4
5
Trước khi áp dụng
9A2 42
30 8
10
0
Trước khi áp dụng
Điều tra kết quả học tập: kết quả học tập cuối năm học 2016 ­ 2017
Lớp Sĩ số
Họ Lự
       Ghi chú

10


9A1
9A2

41

42

c 
G K
39 2
32 10

c
TB
0
0

Y
Sau khi áp dụng đề tài
Sau khi áp dụng đề tài

0

       
         Như  vậy, qua điều tra chúng ta thấy, hiệu quả  dạy học môn GDCD đã được  
nâng cao khi có áp dụng phương pháp trò chơi.
        Để đạt được những kết quả trên, trong quá trình áp dụng phương pháp trò chơi 
vào dạy học môn GDCD cần lưu ý một số điểm sau :
         ­ Trò chơi phải dễ tổ chức và thực hiện, phải phù hợp với chủ đề, mục tiêu bài 
học GDCD, với đặc điểm, trình độ  của HS THCS, với quãng thời gian, hoàn cảnh, 
điều kiện thực tế của lớp học, đồng thời phải không gây nguy hiểm cho HS. 
        ­ HS phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi.
        ­ Quy định rõ thời gian, địa điểm chơi.
        ­ Trò chơi phải phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, tạo điều kiện  
cho HS tham gia tổ  chức, điều khiển tốt các khâu: chuẩn bị, tiến hành chơi và đánh  

giá sau khi chơi.
        ­ Trò chơi phải được luân phiên, thay đổi một cách hợp lí tránh gây sự nhàm chán  
cho HS.
       ­ Tổ chức trò chơi vào thời gian thích hợp của bài học để vừa làm cho HS hứng  
thú học tập vừa hướng cho HS tiếp tục tập trung vào các nội dung khác của bài học 
một cách có hiệu quả.
       ­ Sau khi chơi, GV cần cho HS thảo luận rút ra nội dung, ý nghĩa giáo dục của trò  
chơi.
   4.  Khả năng ứng dụng, triển khai kết quả của SKKN. 
         Đây là đề tài không khó thực hiện, đề tài này có thể ứng dụng vào dạy một số 
môn học khác. 
         Qua phương pháp trò chơi, HS sẽ  được rèn luyện khả  năng ra quyết định lựa 
chọn cho mình cách ứng xử đúng đắn, phù hợp trong tình huống; HS hình thành được 
năng lực quan sát, được rèn luyện kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi. Trò chơi có  
nhiều HS tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kĩ năng học tập hợp tác cho các em.
           Bằng trò chơi, việc học tập được tiến hành một cách nhẹ  nhàng, sinh động,  
không khô khan, nhàm chán. HS được lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự 
nhiên, hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, đồng thời giảm sự căng thẳng, mệt mỏi 
trong học tập cho HS­ nhất là HS lớp 9, khi mà áp lực học tăng tiết, thi cử đè nặng

11


C. KẾT LUẬN:
I. Kết quả của việc ứng dụng đề tài SKKN.
       Qua quá trình giảng dạy và nghiên cứu đề tài “Sử dụng phương pháp trò chơi  
trong dạy học môn GDCD 9    ở  Trường THCS Lý Thường Kiệt.” đã mang lại 
những hiệu quả đáng kể:  
         ­ HS có cơ  hội thể nghiệm thái độ, hành vi. Chính nhờ  sự  thể  nghiệm này sẽ 
hình thành được ở các em niềm tin vào những thái độ, hành vi tích cực, tạo ra động cơ 

bên trong cho những hành vi ứng xử trong cuộc sống.
       ­  HS sẽ được rèn luyện khả năng ra quyết định lựa chọn cho mình cách ứng xử 
đúng đắn, phù hợp trong tình huống; HS hình thành được năng lực quan sát, được rèn 
luyện kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi. 
      ­ Tiết học được tiến hành một cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan, nhàm 
chán. HS được lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự  nhiện, hứng thú và có 
tinh thần trách nhiệm, đồng thời giảm sự căng thẳng, mệt mỏi trong học tập cho HS­  
nhất là HS lớp 9, khi mà áp lực thi cử đè nặng
       ­ Trò chơi còn tăng khả năng giao tiếp, tạo mối quan hệ gần gũi, thân thiện giữa  
HS với HS, giữa GV với HS.
       ­ Qua đó, HS được rèn luyện nhiều kĩ năng sống: kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ 
năng hợp tác, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng chia sẽ cảm xúc, kĩ năng giảm căng thẳng…
       ­ Nôi dung bài học nắm chắc và sâu hơn vì bản thân các em được tự khám phá.
II. Những kết luận trong quá trình nghiên cứu, vận dụng. 
     ­ Để giờ học GDCD đạt được hiệu quả cao, tạo được sự  hứng thú cho HS, GV  
phải có sự  đầu tư, nghiên cứu, chuẩn bị chu đáo, nhất là khi sử  dụng phương pháp 
trò chơi vào dạy học môn GDCD.
       ­ Tổ  chức hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động học tập với các hình 
thức đa dạng, phong phú, có sức hấp dẫn, phù hợp với đặc trưng bài học, với đặc  
điểm và trình độ học sinh, với điều kiện cụ thể của lớp, trường, địa phương.
      ­ Động viên, khuyến khích, tạo cơ hội và điều kiện cho học sinh tham gia một  
cách tích cực, chủ  động, sáng tạo vào quá trình khám phá, phát hiện tri thức. Tạo 
niềm vui, sự hứng khởi, nhu cầu hoạt động và thái độ tự tin trong học tập, giúp học  
sinh phát triển tối đa năng lực tự học, tự đánh giá.
      ­ Sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học một cách hợp lý, hiệu  
quả, linh hoạt phù hợp với đặc trưng bộ  môn, phù hợp với nội dung, tính chất của  
bài học…
      ­ Học sinh cần mạnh dạn trình bày và bảo vệ ý kiến, tích cực thảo luận, tranh 
luận với bạn, với nhóm học tập. Biết tự đánh giá và đánh giá các ý kiến, quan điểm, 
các sản phẩm hoạt động học tập của bản thân, bạn bè.

12


      ­ Trong quá trình tham gia trò chơi học tập cần có sự thi đua lành mạnh, biết rút 
ra ý nghĩa giáo dục của trò chơi.
III. Những kiến nghị, đề xuất:
   Để  đảm bảo vận dụng tốt các phương pháp dạy học, tôi xin có một số  kiến 
nghị, đề xuất: 
       ­ Bản thân mỗi giáo viên cần tăng cường học tập để trau dồi kinh nghiệm, trình 
độ chuyên môn nghiệp vụ, khả năng giáo dục, thuyết phục cảm hóa học sinh bằng cả 
tình cảm và năng lực chuyên môn. Thường xuyên dự  giờ  đánh giá rút kinh nghiệm  
đồng nghiệp…
       ­ Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần tìm hiểu, luôn có những phương pháp  
phù hợp để phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh.
       ­ Đơn vị Phòng giáo dục cần tổ chức thêm nhiều hội thảo chuyên đề để giáo viên 
có điều kiện học tập, rút kinh nghiệm. Trang bị  thêm máy chiếu phục vụ  cho việc 
giảng dạy .
         Trên đây là một số kinh nghiệm giảng dạy của bản thân đã tích lũy được, trong  
quá trình thực hiện không tránh khỏi  những sai sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của  
Hội đồng khoa học các cấp để đề tài được hoàn thiện tốt hơn. 
 
 Vĩnh Hưng A, ngày 20 tháng 2 năm 2018
                       Người thực hiện
 

                                                                                 

          

13

Ngô Kim Nhi


HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
TRƯỜNG THCS LÝ THƯỜNG KIỆT

PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Kết quả chấm điểm: . . . . . . /100 điểm
a) Về nội dung:
­ Tính mới: ............................................/30 điểm
­ Tính hiệu quả: .................................../35 điểm
­ Tính ứng dụng thực tiễn: ................../20 điểm
­ Tính khoa học: .................................../10 điểm
b) Về hình thức: .................................../05 điểm
2. Xếp loại: ........................................................

 

Vĩnh Hưng A, ngày ..... tháng .... năm 20...
CHỦ TỊCH HĐKH

                                                                                  HIỆU TRƯỞNG
 
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD&ĐT VĨNH LỢI
1. Kết quả chấm điểm: . . . . . . /100 điểm

14

2. Xếp loại: ........................................................
Vĩnh Lợi, ngày ..... tháng .... năm 20...
CHỦ TỊCH HĐKH

                                                                       
                                                                         TRƯỞNG PHÒNG GD&ĐT 

15