SKKN: Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp được trường, Sở GD­
ĐT tổ chức hàng năm và dưới sự chỉ đạo của các cấp quản lí giáo dục, trong  
đó thực hiện chuyên đề  các cấp được tổ  chức hàng năm và sinh hoạt chuyên 
môn cụm được Sở  GD­ĐT chính thức triển khai và tổ  chức cuộc thi từ đầu 
năm học 2018­2019. 
Sinh   hoạt   chuyên   môn   cụm   và   chuyên   đề   các   cấp  nhằm  tạo   ra   sự 
chuyển biến mạnh mẽ và rõ nét về chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng 
thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới 
giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Tạo cơ hội giao 
lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm quản lý, giảng dạy cho cán bộ quản lý và  
giáo viên trong cụm chuyên môn. Góp phần đánh giá phong trào bồi dưỡng 
đội ngũ, đổi mới phương pháp dạy học của các nhà trường. Thúc đẩy công 
tác sinh hoạt chuyên môn theo cụm trở thành hoạt động thường xuyên, có kế 
hoạch, tác động tích cực tới công tác tự  bồi dưỡng giáo viên, tới chất lượng  
của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn. Các trường sinh hoạt chuyên môn 
trong cụm được tổ  chức theo các chuyên đề  chung nhằm giải quyết các vấn  
đề  thực tiễn của các đơn vị  đặt ra. Giáo viên được chuẩn bị  kỹ  nội dung 
trước khi sinh hoạt cụm.  Sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề  các cấp 
được tổ chức dưới nhiều hình thức, chú trọng gắn đổi mới phương pháp dạy 
của giáo viên với đổi mới phương pháp học tập của học sinh các vùng miền, 
rèn cho học sinh phương pháp tự học.
Đối với trường THPT Hướng Hóa, tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm 
và chuyên đề các cấp đã được quan tâm và đưa vào nhiệm vụ hàng năm, được 
thảo luận trong hội nghị đầu năm học. Qua đó đã đạt được các kết quả  khá 
khả  quan, chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên và chất lượng giáo dục ngày 
được nâng cao, đồng thời nhận được sự quan tâm của giáo viên, phụ huynh và 
học sinh.
Với những lí do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm  
nâng cao chất lượng tổ chức sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các  

cấp” như  là một giải pháp giúp đồng nghiệp  trong và ngoài trường có thêm 
kinh nghiệm tổ  chức, cũng như  tham gia góp ý trong  sinh hoạt chuyên môn 
cụm và chuyên đề các cấp đạt hiệu quả cao.
2. Mục đích nghiên cứu 
Nghiên cứu khảo sát thực trạng, kinh nghiệm thực tế và cách thức khai 
thác khả  năng tự  học, sáng tạo, đổi mới phương pháp dạy học và tích hợp 
giáo dục,  công tác bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà 

1


trường... đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ  thông, nâng cao chất lượng,  
hiệu quả giáo dục.
3. Đối tượng nghiên cứu
   

Cán bộ quản lý, giáo viên trong nhà trường.

Nghiên   cứu các   văn   bản   hướng   dẫn   và cách   thức   tổ   chức   và   quản 
lý cuộc thi các cấp.
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
Khảo sát Ban  chỉ  đạo, Ban  tổ  chức, tổ  chuyên môn, giáo viên  và học 
sinh đã thực hiện được đánh giá cao trong các năm học 2016­2017, 2017­2018 
và chuẩn bị thực hiện trong năm học 2018­2019.
5. Phương pháp nghiên cứu
Thu thập thông tin từ hưởng ứng việc triển khai, tổ chức đăng ký thực 
hiện và kết quả đạt được trong các năm học 2016­2017, 2017­2018, thảo luận 
tìm ra các giải pháp tối  ưu triển khai thực hiện trong năm học 2018­2019 đạt 
hiệu quả cao nhất.
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu 

Phạm vi nghiên cứu áp dụng trong vòng 03 năm. Bắt đầu từ  năm học 
2016­2017 tại trường THPT Hướng Hóa.
Kế hoạch nghiên cứu từ tháng 11 năm 2018 cho đến tháng 5 năm 2019.
 
II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
­ Công văn số  5555/BGDĐT­GDTrH, ngày 08 tháng 10 năm 2014 của  
Bộ GDĐT về hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy 
học và kiểm tra đánh giá; tổ  chức và quản lí các hoạt động chuyên môn của  
trường THPT qua mạng.
­ Công văn số  3535/BGDĐT­GDTrH, ngày 27 tháng 5 năm 2013 về  áp 
dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương pháp dạy học tích cực  
khác.
­ Công   văn   số 1495/SGDĐT­GDTrH  ngày  23/8/2018  của   Sở   GD­ĐT 
Quảng Trị  về  việc Hướng dẫn  thực hiện nhiệm vụ  GDTrH năm học 2018­
2019.
­ Công văn số  1535/KH­GDĐT ngày 06/9/2018 về  kế hoạch hoạt động 
của Hội đồng bộ môn văn hóa và hướng dẫn thực hiện công tác chuyên môn  
cấp THCS và THPT năm học 2018­2019.

2


­ Các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trọng tâm năm học của  
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo qua các năm.
2. Cơ sở thực tiễn
­ Quá trình tổ  chức và kết quả  đạt được của sinh hoạt chuyên môn và 
chuyên đề các cấp năm học 2016­2017 đến 2018­2019.
­ Sự quan tâm của cán bộ  quản lý, giáo viên, phụ  huynh, học sinh của 
các trường trên toàn tỉnh, cũng như toàn xã hội.

­ Tô ch
̉ ưc 
́ phát động và triển khai sâu rộng mục đích, ý nghĩa của sinh  
hoạt chuyên môn và thực hiện chuyên đề và các văn bản hướng dẫn cua Bô
̉
̣ 
GDĐT, Sở GD­ĐT và Hội đồng bộ môn cấp tỉnh về hoạt chuyên môn và thực 
hiện chuyên đề các cấp đên can bô quan ly, giao viên, hoc sinh.
́ ́ ̣
̉
́ ́
̣
­ Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn về sinh hoạt chuyên môn theo cụm 
và thực hiện chuyên đề,  Hội đồng bộ  môn giao các cụm trưởng và các tổ 
chuyên môn trong cụm tổ chức lựa chọn nội dung sinh hoạt phù hợp với điều 
kiện thực tế của đơn vị, chương trình, nội dung dạy học cua c
̉ ơ  sở  giao duc
́ ̣  
và   đặc   thù   cụm   chuyên   môn.   Trong   quá   trình   triển   khai,   cần   quan   tâm 
tổng kêt, đanh gia, khen th
́ ́
́
ưởng giáo viên và tập thể tổ có thành tích. Khai thác 
hiệu quả tiềm lực của đôi ngu giao viên hiên co, đ
̣
̃ ́
̣
́ ặc biệt là giáo viên có năng 
lực và kinh nghiệm, giáo viên đã tham gia thực hiện có hiệu quả của năm học 
trước; đưa công tác sinh hoạt chuyên môn theo cụm và thực hiện chuyên đề 

trở thành hoạt động thường xuyên trong các tổ chuyên chuyên môn.
3. Cách thức thực hiện
Để đạt thực hiện có hiệu quả sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề 
các cấp cần thực hiện tốt các công việc như sau:
3.1. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến văn bản hướng dẫn.
a. Mục đích:
­ Nhằm triển  khai các văn bản hướng dẫn của Sở GD­ĐT và Hội đồng  
bộ  môn, các văn bản hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về  đổi mới phương 
pháp dạy học, từ đó triển khai xây dựng kế hoạch, quy trình, biện pháp, phân 
công tập thể, cá nhân thực hiện.
­ Thúc đẩy công tác sinh hoạt chuyên môn và thực hiện chuyên đề  trở 
thành hoạt động thường xuyên, có kế hoạch, tác động tích cực tới công tác tự 
bồi dưỡng giáo viên, tới chất lượng của việc sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn.
­ Khuyến khích giáo viên tự  học, sáng tạo, đổi mới phương pháp dạy 
học và tích hợp giáo dục theo chủ đề, chủ điểm của môn học.
­ Tạo cơ  hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa cán bộ  quản lý, giáo 
viên trong và ngoài nhà trường; nhà trường có thể tạo điều kiện cho giáo viên 
3


được dự  giờ, thăm lớp một số  trường lớn trong và ngoài huyện để  học hỏi, 
tìm hiểu thêm về thực tế học sinh trên cùng vùng miền.
b. Nội dung:
­ Nêu được  mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng và các vấn đề  đổi 
mới của văn bản hướng dẫn liên quan.
­ Rút kinh nghiệm tổ chức chuyên đề cấp trường và tham gia thực hiện, 
cũng như dự chuyên đề các cấp của các đơn vị  bạn thực hiện  trong các năm 
học trước, triển khai văn bản, tập trung thảo luận  biện pháp để  làm căn cứ 
xây dựng kế hoạch cho nhà trường và các tổ chuyên môn tùy theo đặc thù bộ 
môn và điều kiện của tổ.

­ Hướng dẫn cách chọn chủ đề, chủ điểm xây dựng kế hoạch,  viết báo 
cáo chuyên đề, báo cáo và trình bày các phụ lục...
­ Hướng dẫn cách soạn và giảng:
+ Giáo viên phải xác định được sự  chuẩn bị  chu đáo của giáo viên và  
học sinh, sẽ quyết định phần lớn sự thành công trong tiết dạy.
+ Trước tiên giáo viên cần phải thống kê năng lực bộ môn của học sinh 
trong lớp, để  làm căn cứ  soạn bài đảm bảo việc tổ  chức dạy học phân hóa 
phù hợp các đối tượng học sinh theo  định hướng phát triển năng lực học sinh.
+ Bài học trước cần quan tâm phần củng cố và dặn dò học sinh chuẩn  
bị  bài mới, đặc biệt hướng dẫn thực hiện các dự  án dạy học được giao để 
thực hiện trong tiết tiếp theo.
+ Lên ý tưởng bài giảng theo sơ   đồ  tư  duy về  kiến thức, kỹ  năng, 
phương pháp, kỹ thuật dạy học, đồ dùng dạy học, liên hệ thực tế… trước khi 
bắt tay vào soạn bài.
+ Luôn chuẩn bị bài dạy theo hai phương án có điện và mất điện.
+ Chuẩn bị  đồ  dùng dạy học cần tham khảo ý kiến của đồng nghiệp  
để đưa ra các đồ dùng hợp lí có tính sáng tạo.
+ Ứng dụng Công nghệ  thông tin trong bài dạy, các  slide  trình chiếu 
phải hợp lí, không lạm dụng, tạo điểm nhấn và thấy rõ sự  ưu việt của việc  
ứng dụng Công nghệ thông tin vào bài dạy.
+ Phần soạn giáo án, cần soạn lại nhiều lần và  tham khảo  của các 
đồng nghiệp lâu năm có kinh nghiệm, soạn trên giáo  án Word và giáo án  
PơerPoint, cần lưu ý: PowerPoint dùng để trình chiếu và minh họa.
+ Phần dạy thử cần chọn ba lớp có trình độ tương đương với lớp mình 
định dạy để dự  trù các tình huống. Sau mỗi lần dạy thử, cần lắng nghe thật  
kĩ các ý kiến xây dựng đóng góp để  rút ra kinh nghiệm cho lần dạy sau về 
kiến thức, phương pháp, kỹ thuật, phân phối thời gian, hệ thống câu hỏi, trình 
bày bảng ...
4

+ Giáo viên phải phối hợp với GVCN để  đảm bảo chuẩn bị các điều 
kiện để đáp ứng yêu cầu bài giảng.
­ Trao đổi thảo luận và tháo gỡ những vướng mắc và các kiến nghị, đề 
xuất từ phía giáo viên và tổ chuyên môn.
­ Đối với chuyên đề cần quan tâm bám sát tiết dạy minh họa; nội dung 
chuyên đề  cần lồng ghép nội dung ôn thi THPT Q uốc gia, chuyên đề  và tiết 
dạy phải bám vào nội dung tập huấn hè, nội dung thống nhất triển khai của 
trưởng bộ  môn như  đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá – tích 
hợp liên môn – trải nghiệm hướng nghiệp – hướng dẫn ôn thi ­  ứng dụng 
CNTT – sử dụng thiết bị dạy học hiện có và thiết bị dạy học tự làm...
3.2. Tổ chức phát động và đăng ký:
­ Tuyên truyền, phát động trong toàn thể  cán bộ, giáo viên trong họp 
Hội đồng sư phạm, trong chào cờ, trong Lễ khai giảng năm học mới và trong 
Hội nghị  CB­CCVC trường đầu năm học.
­ Bên cạnh phát động, việc tổ chức đăng ký thi là chỉ tiêu phấn đấu của 
tổ chuyên môn và của từng giáo viên.
3.3. Tổ chức thực hiện:
­ Trường thành lập ban chỉ  đạo, ban tổ  chức, ban cố  vấn và  các tiểu 
ban, gồm có:  Trưởng ban là đ/c Hiệu trưởng, phó ban gồm P. Hiệu trưởng 
phụ   trách   chuyên   môn,   ban   cố   vấn   gồm   các  TTCM và   giáo   viên  có   kinh 
nghiệm, thành viên là các TTCM/NTCM.
­ Xây dựng kế hoạch chặt chẽ ­ thiết thực, nêu lên được giải pháp thực 
hiện trên cơ  sở  phát huy  ưu điểm, khắc phục hạn chế  và thực tiễn nguồn 
nhân lực vật lực hiện có của nhà trường. Cần thể  hiện rõ quy trình thực 
hiện, giao chỉ tiêu, gắn trách nhiệm và có chế độ khen thưởng động viên.
­ Trên cơ  sở  đăng ký của tổ  và phân công thực hiện đến từng cá nhân, 
cũng như  kế  hoạch của nhà trường. Tổ  trưởng chuyên môn, nhóm giáo viên 
cố  vấn  và giáo viên  trực tiếp thực hiện  phải cụ  thể  hóa và xây dựng kế 
hoạch, kịch bản phù hợp với đặc thù của tổ  và của cá nhân, kế  hoạch phải 

thể  hiện được quy trình, thời gian thực hiện, cách thức thực hiện và kênh 
tham khảo, điều tra, thu thập…
­ Định kỳ TTCM báo cáo tiến độ thực hiện triển khai thực hiện về Ban 
tổ chức (theo mẫu thu thập thông tin của Ban tổ chức).
­ Tổ  chức chạy chương trình theo kịch bản, từ  đó rút kinh nghiệm và 
tiếp tục triển khai hoàn thiện chuẩn bị cho thực hiện theo thời gian đăng ký.
3.4. Tổng kết – khen thưởng động viên: 
5


­ Sau khi tổ chức thực hiện, căn cứ vào đánh giá nhận xét của Hội đồng  
bộ  môn và quá trình triển khai thực hiện của tập thể  tổ, cũng như  từng cá  
nhân, trường tổ  chức tổng kết  đợt hoạt động trong đó có thực hiện  chuyên 
môn cụm và chuyên đề các cấp, trường tuyên dương – khen thưởng động viên 
kịp thời. Tổng kết đánh giá tinh thần hưởng ứng hoạt động, quan tâm chỉ đạo 
của lãnh đạo, tinh thần làm việc của các ban và tiểu ban, đánh giá ưu điểm và  
rút kinh nghiệm các tồn tại để  tập thể  tổ  cũng như  từng giáo viên phát huy 
mặt mạnh, khắc phục các hạn chế  từ  khâu xây dựng kế  hoạch, chuẩn bị  hồ 
sơ, phối hợp tổ  chức giữa cá nhân, tập thể  tổ  trong và ngoài trường  và thực 
hiện chuyên đề.  
­ Đối với các tập thể  tổ,  giáo viên  thực hiện được Hội đồng bộ  môn 
đánh giá cao, trường trao thưởng và tôn vinh nhân dịp tổng kết trường, khai 
giảng năm học mới và trong kỉ  niệm ngày nhà giáo  Việt  Nam 20/11 hàng 
năm…
­ Kết quả tổ  chức sinh hoạt chuyên môn cụm và thực hiện chuyên đề 
các cấp là căn cứ  đánh giá thi đua cuối năm cho tập thể  tổ  và cá nhân, đồng  
thời làm căn cứ để xem xét, thực hiện chế độ chính sách đối với giáo viên.
4. Kết quả thực hiện:
Với cách thức tổ  chức thực hiện như  trên cho nên trong  các năm liền 
trường đã thực hiện có hiệu quả và được Hội đồng bộ môn cấp tỉnh đánh giá 

cao, cũng như triển khai vận dụng trong các trường trực thuộc trong toàn tỉnh, 
cụ thể:
Thực hiện chuyên đề các cấp:
Số lượng 
Môn thực 
Năm học tổ chức 
hiện
thực hiện

Cấp

Số lượng được đánh giá cao và 
triển khai áp dụng

13 môn (2 
26 chuyên đề được đánh giá cao 
chuyên  Trường
và triển khai áp dụng trong 
đề/môn)
trường
2016­2017

28

GDCD

Địa lí
2017­2018

6

27

Cụm

được đánh giá cao và triển khai 
áp dụng trong các trường trực 
thuộc

Tỉnh

được đánh giá cao và triển khai 
áp dụng trong các trường trực 
thuộc

13 môn (2  Trường 26 chuyên đề được đánh giá cao 
chuyên 
và triển khai áp dụng trong 
đề/môn)
trường


Tỉnh

Lịch sử

2018­2019

được đánh giá cao và triển khai 
áp dụng trong các trường trực 

thuộc

13 môn (2 
26 chuyên đề được đánh giá cao 
chuyên  Trường
và triển khai áp dụng trong 
đề/môn)
trường

27

Tỉnh

Vật lý

được đánh giá cao và triển khai 
áp dụng trong các trường trực 
thuộc

Sinh hoạt chuyên môn cụm:
Số lượng tổ 
Các môn thực  Số lượng được đánh giá cao và 
Năm học chức thực hiện 
hiện
triển khai áp dụng
tại trường
Hóa học
2018­2019

Lịch sử

3

3

Tiếng Anh
III.  KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
­   Với   một   số   kinh   nghiệm tổ   chức  sinh   hoạt   chuyên   môn   cụm   và 
chuyên đề các cấp, đã có nhiều tổ  chuyên môn, nhiều giáo viên thực hiện đã 
có sự  chuyển biến mạnh mẽ và rõ nét về chất lượng, hiệu quả công tác bồi  
dưỡng thường xuyên cho đội ngũ giáo viên các nhà trường, đáp ứng yêu cầu  
đổi mới giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục.  Với kết 
quả  đó đã chứng tỏ  được lòng nhiệt tình, tâm huyết, yêu nghề  của giáo viên 
trong nhà trường.
­ Qua các năm tổ chức cấp trường, cấp cụm, cũng như cấp tỉnh với kết 
quả đạt được đã khẳng định tiềm năng và ý chí vươn lên của giáo viên trong 
công tác học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Đồng thời ít nhiều 
khẳng định một số  kinh nghiệm trên có tính khả  thi đối với đơn vị  trực tiếp  
tổ chức thực hiện và các đơn vị trên địa bàn cụm.
2. Kiến nghị, đề xuất:
­ Để  cán bộ  quản lý của các trường học, đặc biệt là phó Hiệu trưởng 
chuyên môn, nắm bắt và triển khai và chỉ  đạo thực hiện tại đơn vị, trong 
thành phần dự sinh hoạt chuyên môn cụm và chuyên đề các cấp cụm cần bổ 
sung thêm phó Hiệu trưởng chuyên môn các đơn vị trực thuộc trong cụm.
7


­ Để  tránh sự  trùng lặp về  chủ  đề  thực hiện trong mỗi năm và qua đó 
làm nên sự  đa dạng về  chuyên đề, nên thay đổi thời điểm tổ  chức của từng 

trường, từng cụm.
­ Để cuộc thi ngày càng có nhiều giáo viên tham gia và chất lượng ngày 
càng cao, trong Hội nghị  triển khai nhiệm vụ  GDTrH đầu năm học, cần tổ 
chức tổng kết, rút kinh nghiệm, trao thưởng cho các đơn vị   thực hiện đa 
dạng, đổi mới và sáng tạo trong tổ chức, cũng như đạt hiệu quả cao tạo động 
lực cho các năm học mới.
 
Hướng Hóa, ngày    tháng 05 năm 2019
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình 

viết, không sao chép nội dung người khác.

Người thực hiện
 

 
Nguyễn Đình Thứ
 

8