Luận văn thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện đông giang, tỉnh quảng nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THANH TÂN

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH
TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG , TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI, năm 2020


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THANH TÂN

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH
TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG , TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành : Chính sách công
Mã số : 8 34 04 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. TRẦN MINH ĐỨC

HÀ NỘI, năm 2020


LỜI CAM ĐOAN

Luận văn “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông
Giang, tỉnh Quảng Nam” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được
thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Trần Minh Đức. Tôi xin cam
đoan kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và không
trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực. Các thông tin, tài liệu trích
dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này./.

Quảng Nam, ngày

tháng 9 năm 2020

Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Tân


LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian học tập, nghiên cứu tại Học viện Khoa học Xã hội, tôi
vô cùng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ tận tình cũng như sự động viên khích lệ
của các thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy. Tôi xin tỏ lòng kính trọng và
biết ơn sâu sắc đối với TS Trần Minh Đức, Trưởng đại diện Chi nhánh Học
viện khoa học xã hội tại thành phố Đà Nẵng, người đã trực tiếp hướng dẫn và
chỉnh sửa nội dung luận văn của bản thân tôi rất nhiệt tình và hỗ trợ thêm về
phần tài liệu chuyên ngành. Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà
trường; lãnh đạo các Phòng, ban và Ủy ban nhân dân 11 xã, thị trấn trên địa
bàn Huyện đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt công việc trong quá trình
học tập và thực hiện Luận văn. Bản thân đã cố gắng hết sức, song vẫn còn
nhiều hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm và thời gian nghiên cứu. Do vậy,

Luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được các ý kiến
đóng góp của các thầy, cô giáo. Xin chân thành cảm ơn./.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Thanh Tân


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT
TRIỂN DU LỊCH ......................................................................................... 9
1.1. Sự cần thiết của chính sách phát triển du lịch: ......................................... 9
1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách phát triển du
lịch. .............................................................................................................. 12
1.3. Quy trình thực hiện chính sách phát triển du lịch ................................... 17
1.4. Những yêu cầu đối với việc tổ chức thực hiện chính sách phát triển du
lịch ............................................................................................................... 19
1.5. Các yếu tố tác động đến việc thực hiện chính sách phát triển du lịch ở
Việt Nam hiện nay ....................................................................................... 20
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT
TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM….
………………………………………………………………………...……..25
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tài nguyên du lịch và phát triển du
lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ................................................ 25
2.2. Các loại hình du lịch tại huyện Đông Giang .......................................... 27
2.3. Quá trình thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang,
tỉnh Quảng Nam. .......................................................................................... 37
2.4. Kết quả đạt được và hạn chế, bất cập trong thực hiện chính sách phát
triển du lịch tại huyện Đông Giang ............................................................... 46

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI
HUYỆN ĐÔNG GIANG, TỈNH QUẢNG NAM....................................... 52
3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch
tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam ....................................................... 52
3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch
tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. ...................................................... 53
KẾT LUẬN ................................................................................................. 64
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT

Nghĩa đầy đủ

Từ viết tắt

1

ASEAN

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

2

UBND

Ủy ban nhân dân

3

UBMTTQVN

Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam

4

HĐND

Hội đồng nhân dân

5

VTOS

Bộ tiêu chuẩn về các kỹ năng nghề du lịch
Việt Nam


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, có tốc độ phát triển nhanh, chiếm
vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của nhiều quốc gia
trên thế giới và cả ở Việt Nam.
Trong những năm gần đây, sự phát triển lĩnh vực du lịch tại huyện Đông
Giang có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện và

nhân dân trên địa bàn huyện. Trên cơ sở “Chiến lược phát triển du lịch Việt
Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” mục tiêu Nghị quyết Trung
ương số 08-NQ/TW ngày 16 tháng 01 năm 2017 đến năm 2020 du lịch cơ bản
trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tính chuyên nghiệp thu hút được khách
du lịch, tạo công ăn việc làm cho người dân nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội một cách bền vững và nâng cao sức thu hút ngành du lịch Việt Nam.
Với vị trí phía Tây Nam tỉnh Quảng Nam, Đông Giang là một huyện
miền núi với tổng diện tích đất tự nhiên 81.263 ha và là địa bàn cư trú của tộc
người Cơtu (chủ yếu), Kinh chiếm 22,84%, dân tộc khác chiếm tỷ lệ 0,73%…
Điều kiện tự nhiên đa dạng và phong phú. Đông Giang có nhiều thế mạnh về
du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, du lịch văn hóa cộng đồng, cùng ẩm thực
phong phú của văn hóa truyền thống bản địa trên dãy Trường Sơn hùng vĩ.
Trên cơ sở Quyết định số 364/QĐ-UBND ngày 31/01/2019 về việc triển khai
thực hiện Nghị Quyết số 47/2018/NQ-HĐND ngày 06 tháng 12 năm 2018 của
Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định một số chính sách hỗ trợ phát triển du
lịch miền núi tỉnh Quảng Nam đến năm 2025. Hệ thống chính trị huyện Đông
Giang đã ban hành Kế hoạch phát triển du lịch huyện Đông Giang đến năm
2020 và các dự án Làng du lịch văn hóa cộng đồng gắn với nông thôn mới
trên địa bàn huyện.

1


Nhưng với địa thế là một huyện miền núi, kinh tế còn gặp nhiều khó
khăn nên các chính sách phát triển du lịch trên địa bàn huyện Đông Giang
chưa được như mong muốn, đó cũng là nguyên nhân khiến du lịch huyện
Đông Giang chưa phát huy hết thế mạnh của mình. Số lượng khách lưu trú ở
lại Đông Giang chưa cao. Việc triển khai và ban hành các chính sách phát
triển du lịch trên địa bàn huyện chưa được ban hành và triển khai. Tính đến
nay, doanh thu ngành du lịch đạt thấp không tương xứng với tiềm năng du
lịch, nguồn thu du lịch chưa đạt về doanh thu cũng như lượng khách, trong

những năm qua, du lịch Đông Giang tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng hoạt
động du lịch trên địa bàn thực sự vẫn rất khó khăn, nhất là vấn đề sản phẩm
du lịch còn nghèo nàn, chưa xây dựng được những tour, tuyến đặc sắc có sức
hấp dẫn mạnh mẽ với du khách. Các sản phẩm du lịch, các khu du lịch vẫn
chưa được khai thác hết tiềm năng. Công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động
du lịch chưa được chặt chẽ, chưa phát huy được tiềm năng sẵn có. Công tác
tổng kết, đánh giá thực tiễn đôi khi còn mang tính hình thức; một số chính
sách còn chồng chéo, hoặc chưa bao quát… Để phát triển du lịch đúng hướng,
hiệu quả, tương xứng với tiềm năng, lợi thế của địa phương và đặc biệt thể
hiện đúng vai trò là một trong những khâu đột phá của nền kinh tế thì việc
nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch ở huyện Đông
Giang là rất quan trọng. Đó chính là lý do bản thân tôi lựa chọn luận văn
“Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh
Quảng Nam” để triển khai nghiên cứu luận văn của mình.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Liên quan đến đề tài “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện
Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” đã có nhiều công trình, bài báo nghiên cứu về
vấn đề thực hiện chính sách phát triển du lịch, cụ thể như:

2


- Để thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Trung ương
về “Phát triển du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn, trong đó xác định mục tiêu
phát triển du lịch”. Tác giả Trần Minh Phương đã đăng tải bài viết trên tạp
chí Công thương số 4 tháng 4 năm 2018 “Phát triển du lịch trực tuyến tại
Việt Nam” tác giả đã đưa ra 02 nội dung: Đặc điểm khách du lịch và thực
trạng trực tuyến du lịch Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy
mạnh hoạt động này trong thời gian sắp tới. [41]
- Đề tài nghiên cứu cấp bộ (2010) “Các giải pháp phát triển bền vững

du lịch sinh thái tại Thừa Thiên Huế và Thành Phố Đà Nẵng” do Tiến sĩ
Nguyễn Thị Mỹ Thanh làm chủ nhiệm Đề tài, đề tài đã nhận diện những tác
động tiêu cực đến môi trường ở các điểm du lịch sinh thái và các tác nhân gây
ra trên địa bàn. [52]
- Nguyễn Văn Thanh, Trường chính trị Nghệ An (2017) “Giải pháp đầu
tư thu hút doanh nghiệp vào phát triển đầu tư du lịch ở tỉnh Nghệ An”. Bài
báo đã đưa ra giải pháp có hiệu quả để thu hút đầu tư doanh nghiệp vào phát
triển du lịch trong thời gian tới. [51]
- Vũ Thị Thu Phương (2018) đăng tải trên tạp chí Công thương bài viết
“Phát triển du lịch sinh thái - văn hóa của Hòa Bình, thực trạng và giải
pháp” tác giả đã nêu lên được cơ sở lý luận về du lịch sinh thái từ đó đưa ra
những giải pháp về phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa ở Hòa
Bình.[41]
- Nguyễn Hồng Anh (2018) đăng tải bài viết trên tạp chí Công Thương
số 09 tháng 6 năm 2018 về “Ứng dụng mạng xã hội trong phát triển du lịch
tỉnh Bến Tre”, trong bài viết này tác giả nghiên cứu ứng dụng của mạng xã
hội và ảnh hưởng của nó đến sự phát triển du lịch của tỉnh Bến Tre. [1]
- Nguyễn Mạnh Hùng (2018) đã đăng tải trên tạp chí Công Thương về
“Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch tỉnh Lào Cai”. Tác giả đã nêu
3


ra được thực trạng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch của tỉnh Lào
Cai, từ đó đưa ra những giải pháp chủ yếu phát triển nguồn nhân lực tỉnh Lào
Cai. [19]
- Nguyễn Thị Hương (2019) đã viết bài “Định hướng phát triển sản
phẩm du lịch tỉnh Bình Dương” Bài viết tập trung bàn về định hướng phát
triển sản phẩm du lịch tỉnh Bình Dương từ nay đến năm 2020, tầm nhìn đến
năm 2030 sẽ phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. [20]
- Ngô Luyến, đăng tải bài viết trên Báo Việt Nam Hội nhập ngày

15/4/2020 “Tìm cơ hội trong thách thức thông qua du lịch trực tuyến”, bài
viết cũng đã nhận định được những thách thức lớn, song cũng là cơ hội để
ngành du lịch nhìn lại và đánh giá thực trạng, xác định giải pháp và định
hướng phát triển. Du lịch online là một hướng đi giúp các đơn vị củng cố
thương hiệu, tạo sức bậc khi dịch bệnh Covid-19 bị khống chế.
- Năm 2019 nhà báo Bùi Cao Bằng đã đăng tải trên Báo Việt Nam hội
nhập bài viết “Du lịch về miền Đông Giang” và bài “Về Đông Giang tìm cảnh
tiên”, bài viết tập trung vào cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, với vẻ đẹp hoang
sơ, tác giả đã lột tả hết tiềm năng du lịch Đông Giang. [9]
Tuy nhiên, có thể thấy các công trình nghiên cứu về thực hiện chính
sách phát triển du lịch được nghiên cứu ở những khía cạnh khác nhau, nhưng
đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu ở tầm luận văn thạc sĩ, nhất là tại
huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam. Riêng tác giả luận văn có phối hợp với
nhà báo Cao Bằng, phó Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam Hội nhập thực hiện
và tham gia bài viết có liên quan đến luận văn “Về Đông Giang đi tìm cảnh
tiên” là bước đầu để đề cập nghiên cứu luận văn [9]. Do đó, công trình không
trùng lặp với các công trình đã công bố, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

4


- Mục đích nghiên cứu: Nhằm mục đích đánh giá thực trạng thực hiện
chính sách phát triển du lịch và đưa ra một số giải pháp cơ bản để nâng cao
hiệu quả việc thực hiện chính sách phát triển du lịch.
- Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục đích trên, luận văn tập trung
nghiên cứu ba nhiệm vụ chính là:
+ Tổng quan cơ sở lý luận về phát triển du lịch.
+ Xác định các tiềm năng và thế mạnh để phát triển du lịch, đánh giá
thực trạng phát triển du lịch thông qua việc nhận diện các vấn đề tồn tại,

nguyên nhân trong việc thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện
Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện các
chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam trong
giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực hiện chính sách phát triển du
lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Về nội dung nghiên cứu: Xác định cơ sở lý luận nhằm đánh giá thực
trạng phát triển du lịch, những tồn tại, hạn chế, đề xuất giải pháp thực thi
chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.
- Không gian nghiên cứu: Các nội dung trên được tập trung nghiên cứu
tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.
- Thời gian nghiên cứu: Số liệu để chứng minh và phân tích thực trạng
thực thi chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang giai đoạn 20162020.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5


5.1. Cơ sở lý luận:
Trên cơ sở các quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác quản lý về
du lịch và chính sách phát triển du lịch và các văn bản thi hành chính sách
phát triển du lịch hiện nay.
5.2. Các phương pháp nghiên cứu
5.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Nghiên cứu các tài liệu viết về Thực hiện chính sách phát triển du lịch
để từ đó phân loại các nguồn tư liệu theo mục đích và nội dung của đề tài
nghiên cứu. Trong phương pháp này, tác giả luận văn tuân thủ phương pháp

kế thừa các nguồn sử liệu, tài liệu đã nghiên cứu về công tác du lịch trong
nước, trong tỉnh cũng như nghiên cứu về công tác du lịch trên địa bàn huyện
Đông Giang.
5.2.2. Phương pháp điền dã thực địa:
Kết hợp với việc nghiên cứu qua các tài liệu viết, tác giả đã đi điền dã
thực tế tại các điểm du lịch sinh thái, du lịch văn hóa cộng đồng, du lịch mạo
hiểm… tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam để khảo sát thực trạng về
công tác du lịch, tìm hiểu thái độ và sự nhận thức của nhân dân địa phương về
ý thức bảo vệ, gìn giữ của cộng đồng dân cư. Đánh giá tiềm năng phát triển
của các loại hình du lịch đang tồn tại ở địa phương.
5.2.3. Phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh:
Qua việc thu thập, nghiên cứu các tài liệu viết và khảo sát thực tế trên
địa bàn huyện Đông Giang tác giả tiến hành tổng hợp, thống kê, phân tích, so
sánh các công trình nghiên cứu, các chính sách của địa phương tác động đến
các công tác du lịch để làm căn cứ củng cố cho nhận định khoa học của tác
giả luận văn.
5.2.4. Phương pháp chuyên gia:

6


Tham vấn chuyên môn, chuyên gia để đưa ra giải pháp thực hiện chính
sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang một cách khoa học, hữu hiệu,
phù hợp với quan điểm thực tiễn và khoa học chuyên ngành.
Nhất quán sử dụng phương pháp nghiên cứu liên ngành trên cơ sở chủ
đạo của phương pháp nghiên cứu các chính sách phát triển du lịch Việt Nam,
tỉnh Quảng Nam như lấy phương pháp nghiên cứu thực hiện chính sách phát
triển du lịch tại huyện Đông Giang làm trọng tâm.
6. Ý nghĩa của luận văn.
6.1. Ý nghĩa lý luận:

- Luận văn góp phần làm rõ thêm những tài nguyên du lịch có tiềm
năng phát triển du lịch trên địa bàn huyện. Đây là công trình nghiên cứu đầu
tiên hệ thống hóa được quá trình phát sinh và phát triển các chính sách du lịch
trên địa bàn huyện Đông Giang.
- Từ đánh giá đúng thực trạng, Luận văn nêu được một số hạn chế
trong công tác thực hiện phát triển chính sách du lịch huyện Đông Giang.
Trên cơ sở hạn chế, luận văn đề xuất những giải pháp có tính khả thi nhằm
nâng cao hiệu quả triển khai và thực hiện chính sách phát triển du lịch trong
giai đoạn hiện nay.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn:
Luận văn là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích cho chính quyền địa
phương, cấp ban ngành, đặc biệt là ngành du lịch tỉnh Quảng Nam, huyện
Đông Giang về triển khai và thực hiện chính sách phát triển du lịch trong giai
đoạn hiện nay tại huyện Đông Giang.
7. Kết cấu của luận văn.
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục,
Nội dung luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách phát triển du lịch.
7


Chương 2. Thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện
Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện
chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.

8


CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÁT TRIỂN DU LỊCH

1.1. Sự cần thiết của chính sách phát triển du lịch:
Nhằm thúc đẩy nền kinh tế - xã hội phát triển theo định hướng, Nhà
nước đã sử dụng chính sách làm công cụ chủ yếu để giải quyết những vấn đề
chung của cộng đồng trong các lĩnh vực sau đây:
- Định hướng các hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội: Chính sách
phát triển du lịch phản ánh trực tiếp các thái độ và việc ứng xử của nhà nước
trước một vấn đề liên quan đến du lịch, nên chính sách phát triển du lịch thể
hiện rõ những xu thế tác động của nhà nước lên các đối tượng xã hội để các
đối tượng này vận động đạt được những giá trị đổi mới tốt đẹp mà nhà nước
đang theo đuổi. Phù hợp với những mục tiêu chính sách phát triển du lịch.
Không những đạt được mục tiêu phát triển, mà còn được hưởng những
ưu đãi của Nhà nước. Các chủ thể kinh tế - xã hội hoạt động theo chiều hướng
tác động của chính sách, thì như vậy, cùng với mục tiêu và biện pháp chính
sách phát triển du lịch có tác động vai trò, định hướng của các chủ thể kinh tế
- xã hội.
- Sự tác động của các hoạt động kinh tế - xã hội theo định hướng: Nhà
nước phải ban hành nhiều giải pháp để đạt được các mục tiêu chính sách,
trong đó, nhà nước phải ban hành giải pháp mang tính hỗ trợ cho các doanh
nghiệp khi tham gia vào phát triển du lịch như giảm thuế, miễn thuế, lãi suất
trong lĩnh vực du lịch thấp, thủ tục hành chính đơn giản, gọn nhẹ...hỗ trợ này
mang tính bắt buộc, mà chỉ mang tính khuyến khích để các doanh nghiệp thực
hiện theo chủ trương và định hướng của Nhà nước. Chẳng hạn, chính sách về
đầu tư và thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
9


- Trên cơ sở phát huy những ưu điểm, khắc phục những hạn chế, khuyết

điểm và những bất cập của nền kinh tế thị trường: Nâng cao năng suất lao
động, đổi mới công nghệ, chất lượng sản phẩm và giảm giá các dịch vụ cung
cấp cho toàn xã hội. Nhờ đó, mà từng cá nhân, xã hội và các tổ chức đều được
hưởng lợi từ kinh tế thị trường. Tuy nhiên, ngoài những ưu điểm nêu trên, nền
kinh tế thị trưởng của nước ta hiện nay không tránh khỏi những hạn chế như:
độc quyền về sản xuất và phân phối, cung ứng hàng hóa không đầy đủ, thiếu
công bằng, thông tin không chính xác về chất lượng hàng hóa,…gây ảnh
hưởng không nhỏ đến xã hội. Vì vậy, việc sử dụng các công cụ chính sách để
giải quyết những vấn đề tiêu cực do nền kinh tế gây ra, tức là khắc phục
những khó khăn của nền kinh tế thị trường như: chờ nguồn trợ cấp, cung ứng
dịch vụ của các doanh nghiệp Nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công và chống
độc quyền…
- Tạo lập các cân đối trong phát triển: Để kinh tế - xã hội phát triển một
cách ổn định, Nhà nước phải sử dụng các chính sách để bảo đảm các cân đối
vĩ mô chính yếu như cân đối giữa hàng - tiền, cung - cầu, xuất - nhập khẩu,
tiết kiệm - tiêu dùng,… Đồng thời, Nhà nước còn sử dụng chính sách để đảm
bảo sự phát triển cân đối giữa các vùng, miền của đất nước.
- Quản lý, kiểm soát việc phân bổ các nguồn lực trong xã hội: Nhà nước
luôn hướng đến mục tiêu phát triển về số lượng và chất lượng hiện tại và
trong tương lai, nên nguồn tài nguyên tự nhiên và xã hội của một quốc gia
luôn trở thành một vấn đề quan tâm chính yếu của các Nhà nước. Để sử dụng
tài nguyên theo hướng ổn định, bền vững và có hiệu quả, Nhà nước dùng
chính sách để quản lý, kiểm soát quá trình khai thác, sử dụng tài nguyên và
phân bổ, tái phân bổ hợp lý các nguồn lực trong xã hội. Ví dụ: chính sách xây
dựng nông thôn mới, giảm tiền thuê đất, chính sách thuế, kêu gọi và xúc tiến

10


đầu tư trong nước và ngoài nước, chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp, cơ sở

kinh doanh du lịch…
- Tạo môi trường phù hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội: Thông qua
các chính sách về phát triển du lịch, Nhà nước tạo ra những điều kiện cần
thiết để tạo một môi trường thuận lợi cho các chủ thể xã hội hoạt động, thị
trường vốn, thị trường khoa học và công nghệ, thị trường bất động sản, phát
triển kết cấu hạ tầng, chính sách hội nhập…
- Thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành: Thông qua
việc thực hiện chính sách nhằm thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cơ
quan, đơn vị Nhà nước, các tổ chức đoàn thể, các doanh nghiệp, cơ sở kinh
doanh và nhân dân tạo sự nhịp nhàng, đồng bộ trong việc thực hiện các mục
tiêu, nội dung trong quản lý Nhà nước. Do vậy, Chính sách phát triển du lịch
là định hướng hành động do Nhà nước lựa chọn thể hiện bằng một hệ thống
các quyết định có liên quan với nhau (do Nhà nước ban hành), bao gồm các
mục tiêu và giải pháp nhằm hướng tới phát triển du lịch, qua đó thúc đẩy sự
phát triển du lịch theo định hướng là kinh tế mũi nhọn nhằm thúc đẩy kinh tế
- xã hội trên địa bàn huyện Đông Giang. Chính sách phát triển du lịch huyện
Đông Giang trong thời gian qua đã tạo động lực cho sự phát triển của du lịch
của huyện nhà. Cụ thể lượng khách du lịch và doanh thu từ du lịch có chiều
hướng tăng. Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch ngày càng được nâng cao, các sản
phẩm du lịch sạch về nông - lâm nghiệp, sản phẩm du lịch đan lát mây tre, dệt
thổ cẩm ngày càng đa dạng về mẫu mã đạt chất lượng. Cơ sở lưu trú và các
hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống được cải thiện về số lượng và chất lượng.
Nguồn nhân lực phục vụ cho du lịch đáp ứng được nhu cầu về thực tiễn cũng
như chuyên môn về hoạt động lĩnh vực du lịch trên địa bàn huyện Đông
Giang.

11


1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thực hiện chính sách phát

triển du lịch
1.2.1. Các khái niệm
a. Chính sách và chính sách công
Chính sách là một thành tố, công cụ của quản lý. Chính sách công là
thành tố của quản lý nhà nước.
Trong cuốn sách kinh tế - xã hội: “Chính sách kinh tế - xã hội là tổng
thể các quan điểm, tư tưởng các giải pháp và công cụ mà nhà nước sử dụng
tác động lên các đối tượng và khách thể quản lý nhằm giải quyết các vấn đề
chính sách, thực hiện những mục tiêu tổng thể của xã hội. Định nghĩa này tuy
cố gắng nêu lên một cách đầy đủ các yếu tố cấu thành chính sách kinh tế - xã
hội ở nước ta, song lại có sự trùng lặp như: quan điểm - tư tưởng, giải pháp công cụ, đối tượng - khách thể quản lý...” [17, tr.3].
Tác giả Krafty Furloy cho rằng “Chính sách công là một quá trình
hành động hoặc không hành động của chính quyền để đáp lại một vấn đề
công cộng”. [17, tr.2].
Charles O.Jones định nghĩa chính sách công như sau “Chính sách công
là một tập hợp các yếu tố gồm : Dự định, mục tiêu đề xuất, các quyết định hay
các sự lựa chọn hiệu lực”
Còn theo Doctor Eríc “ Chính sách công là một sản phẩm của một tiến
trình tương tác giữa các cá nhân theo các nhóm làm việc nhỏ trong một
khuôn khổ do các tổ chức đặt ra, các tổ chức này hoạt động trong một thể chế
chính trị, luật pháp và chịu ảnh hưởng của các yếu tố văn hóa – xã hội”.
Theo các nhà khoa học của viện chính trị học, Học viện chính trị hành
chính quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, “Chính sách công là đường lối hành
động có mục đích được ban hành bởi một hoặc một tập hợp các nhà hoạt
động chính trị để giải quyết một vấn đề phát sinh hoặc vấn đề cần quan tâm”
12


Do đó, “Chính sách công là toàn bộ các hoạt động của nhà nước có ảnh
hưởng một cách trực tiếp hay gián tiếp đến cuộc sống của mọi người dân”

[17, tr. 4].
Các nhà khoa học của Viện Chính trị, Học viện Hành chính cho rằng,
“Chính sách công là chương trình hành động của nhà nước nhằm giải quyết
các vấn đề cụ thể,”; “Chương trình hành động hướng đích của chủ thể hoặc
chi phối quyền lực công cộng”; Chính sách công là thuật ngữ dùng để chỉ
một chuỗi các quyết định hoạt động của nhà nước mhằm giải quyết một vấn
đề chung đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác định
[17, tr. 4].
Khi đề cập đến chính sách công, người ta thường đề cập đến chu trình
của một chính sách công, bao gồm: Thiết lập chương trình nghị sự, xây dựng
chính sách, ra quyết định chính sách công, thực thi chính sách, đánh giá và
điều chỉnh chính sách [17, tr. 22]. Mỗi giai đoạn có vai trò và vị trí quan trọng
riêng.
b. Thực hiện chính sách
Khái niệm thực hiện chính sách công là một khâu hợp thành chu trình
chính sách, là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của chủ thể trong chính sách
thành hiện thực đối với các đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu định hướng
[17, tr. 33].
Nhằm cụ thể hóa các nội dung chính sách để đạt được mục tiêu đã định
hướng. Đây là quá trình ban hành các văn bản, chương trình, dự án, kế hoạch
thực hiện chính sách để đưa chính sách vào thực tiễn đời sống xã hội.,...Tuy
nhiên để có một chính sách tốt, đúng đắn theo đúng quy định các nhà hoạch
định đã rất công phu trong quá trình nghiên cứu để ban hành các chính sách
phù hợp với thực tiễn.
c. Du lịch và phát triển du lịch
13


Khoản 1, Điều 3 Luật Du lịch năm 2017 quy định thuật ngữ du lịch như
sau: “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người

ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục
nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá
tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác” [24, tr.01].
Luận văn sử dụng định nghĩa của Luật Du lịch Việt Nam năm 2017 để triển
khai nghiên cứu.
Theo Luật Du lịch năm 2017 thì có 3 loại hình du lịch khác nhau đó là
du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và du lịch văn hóa. Du lịch văn hóa là loại
hình du lịch được phát triển trên cơ sở khai thác giá trị văn hóa, góp phần bảo
tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tôn vinh giá trị văn hóa mới của
nhân loại. Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với
bản sắc văn hoá địa phương, có sự tham gia của cộng đồng dân cư, kết hợp
giáo dục về bảo vệ môi trường. Du lịch cộng đồng là loại hình du lịch được
phát triển trên cơ sở các giá trị văn hóa của cộng đồng, do cộng đồng dân cư
quản lý, tổ chức khai thác và hưởng lợi [24, tr. 7]. Ngoài ra còn rất nhiều các
loại hình có du lịch giải trí, du lịch mạo hiểm, du lịch nghỉ dưỡng, hoặc du
lịch gắn với các hoạt động Lễ hội,….
Có thể thấy rằng, với các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con
người ngoài nơi cư trú nhằm đáp ứng yêu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải
trí,… thì nhắc đến hoạt động du lịch người ta cũng thường coi đó là ngành
kinh doanh tổng hợp có hiệu quả cao về nhiều mặt: nâng cao nhận thức về tự
nhiên, về lịch sử, văn hóa, đất nước, con người; hiệu quả về mặt kinh tế,…
Theo nghĩa đó, Du lịch được xem là ngành công nghiệp không khói. Ở Việt
Nam, từ năm 1986, Du lịch được coi là một ngành kinh tế trong lĩnh vực kinh
tế của Việt Nam. Hoạt động du lịch đem lại hiệu quả kinh tế cao, tạo công ăn
việc làm cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, nhà hàng, và các sản phẩm
14


du lịch khác nhằm trao đổi hàng hóa về mặt kinh tế và giao lưu tiếp biến văn
hóa giữa các vùng miền với nhau…, nhưng cũng không tránh khỏi những bất

cập như nguy cơ ô nhiễm môi trường cao; bản sắc văn hóa có nguy cơ mai
một và có thể mất đi bởi có sự giao thoa văn hóa giữa các vùng miền… Chính
vì vậy, khi phát triển các hoạt động du lịch cần phải được định hướng phát
triển rõ ràng, đúng đắn, phù hợp với thực tiễn.
Trên cơ sở Nghị quyết số 08-NQ/TW ban hành ngày 16 tháng 01 năm
2017, Bộ Chính trị đã khẳng định, Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn đã, đang
góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội; tạo công ăn việc làm cho người dân
giúp người dân xóa đói, giảm nghèo nâng cao đời sống kinh tế hộ gia đình và
cũng nhằm mục đích giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, danh lam
thắng cảnh...đáp ứng nhu cầu phát triển con người Việt Nam trong giai đoạn
hiện nay [32].
Với những điều đã trình bày như trên, có thể thấy, phát triển du lịch là
sự phát triển, một mặt, đáp ứng các yêu cầu về kinh tế - xã hội; mặt khác, là
đảm bảo việc bảo vệ môi trường. Đây là điều mà ngày nay người ta hay gọi là
sự phát triển du lịch bền vững – sự phát triển du lịch đáp ứng nhu cầu hiện
tại và không làm tổn hại đến khả năng phát triển du lịch trong tương lai.
Điều 4, Luật Du lịch năm 2017 quy định nguyên tắc phát triển du lịch
như sau:
- Phát triển du lịch bền vững, theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, có
trọng tâm, trọng điểm.
- Phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa
dân tộc, tài nguyên thiên nhiên, khai thác lợi thế của từng địa phương và tăng
cường liên kết vùng.

15


- Bảo đảm chủ quyền quốc gia, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã
hội, mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế, quảng bá hình ảnh đất
nước, con người Việt Nam.

- Bảo đảm lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng, quyền và lợi ích hợp
pháp của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch.
- Phát triển đồng thời du lịch nội địa và du lịch quốc tế; tôn trọng và
đối xử bình đẳng đối với khách du lịch”.
d. Chính sách phát triển du lịch và thực hiện chính sách phát triển du
lịch
Với những điều đã trình bày như trên về phát triển du lịch, về chính sách
công, có thể thấy rằng: Chính sách phát triển du lịch là sự cụ thể hóa chủ
trương, đường lối của Đảng bằng những quyết định, quy định của Nhà nước
nhằm giải quyết các vấn đề trong phát triển du lịch; qua đó, tác động trực tiếp
hoặc gián tiếp đến sự phát triển du lịch của đất nước nói chung; các vùng
miền, lĩnh vực du lịch nói riêng.
Thực hiện chính sách phát triển du lịch là việc triển khai chính sách này
vào thực hiện có kết quả, hiệu quả cụ thể trong cuộc sống thông qua các hoạt
động phát triển du lịch nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ môi
trường sinh thái ở địa phương.
Một cách chung nhất, khi đề cập đến thực hiện chính sách phát triển du
lịch thì người ta thường đề cập đến các nội dung cơ bản sau:
Thực hiện chính sách phát triển du lịch được Nhà nước ban hành hướng
đến giải quyết vấn đề trong phát triển du lịch Việt Nam. Khi chính sách được
ban hành và triển khai thực hiện sẽ có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên sự
phát triển du lịch trong phạm vi toàn quốc, hoặc ở những phạm vi vùng miền,
lĩnh vực.

16


1.2.2. Vai trò và đặc điểm của thực hiện chính sách phát triển du
lịch
Thứ nhất, định hướng mục tiêu cho các chủ thể tham gia hoạt động

phát triển du lịch.
Thứ hai, khuyến khích và tạo động lực cho các đối tượng tham gia
hoạt động kinh tế - xã hội theo mục tiêu chung.
Thứ ba, phát huy những mặc tích cực, đồng thời khắc phục những bất
cập, hạn chế của nền kinh tế thị trường.
Thứ tư, tạo lập sự cân đối trong phát triển.
Thứ năm, kiểm soát và phân bổ các nguồn lực trong lĩnh vực du lịch.
Thứ sáu, tạo môi trường phù hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội.
Thứ bảy, thúc đẩy sự phối hợp nhịp nhàng các hoạt động giữa các cấp,
các ngành trong nhiều lĩnh vực.
1.3. Quy trình thực hiện chính sách phát triển du lịch
Nhằm thực hiện tốt và có hiệu quả chính sách phát triển du lịch, cần
thực hiện các bước như sau:
1.3.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phát triển
du lịch
Đây là bước đầu tiên phải xây dựng kế hoạch dài hạn, kế hoạch trung
hạn, kế hoạch quảng bá và xúc tiến đầu tư... rồi đến chương trình thực hiện
chính sách một cách cụ thể hóa mục tiêu đã đưa ra; Tiếp theo, các cơ quan
chuyên môn xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phát triển du
lịch.
1.3.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách phát triển du lịch
Ở Việt Nam hiện nay, việc thực hiện chính sách phát triển du lịch cần
tăng cường đầu tư để nâng cao chất lượng. Hiện nay, không ít các tỉnh, thành
phố, các huyện, thị ở các địa phương, đặc biệt các cơ quan, cán bộ, công chức
17


tham mưu lĩnh vực này vì năng lực chuyên môn, trình độ nghiệp vụ, phẩm
chất chính trị,... trong quá trình tuyên truyền chính sách phát triển du lịch đã
bị biến dạng, không sát với chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước dẫn

đến mất niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
1.3.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách phát triển du lịch
Việc tổ chức thực hiện chính sách phát triển du lịch có thể tác động đến
lợi ích của nhân dân và một số tổ chức thực hiện nên cần chú trọng việc phân
công các cơ quan tham mưu và phối hợp thực hiện chính sách phát triển du
lịch thật hợp lý, công tư phân minh thì khi tham mưu về lĩnh vực chính sách
sẽ đúng đắn và hợp lòng dân và công tác quản lý việc thực thi chính sách đảm
bảo theo pháp luật hiện hành.
Xây dựng Kế hoạch phân công cụ thể cho từng tổ chức, cá nhân có liên
quan đến từng lĩnh vực phụ trách để duy trì chính sách được ổn định, rõ trách
nhiệm, không đùn đẩy trách nhiệm nhằm góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu
quả của việc thực thi chính sách.
1.3.4. Duy trì chính sách phát triển du lịch
Nhằm bảo đảm cho chính sách tồn tại một cách tích cực, bền vững nhất,
đạt hiệu quả cao nhất tùy thuộc vào tình hình của mỗi địa phương. Cơ quan
tham mưu thực hiện chính sách phát triển du lịch phải thường xuyên củng cố
phương thức hoạt động, làm tốt công tác tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá
các sản phẩm du lịch, vận động nhân dân, các đối tượng chính sách và toàn xã
hội tham gia thực hiện chính sách của Nhà nước ban hành.
1.3.5. Điều chỉnh chính sách phát triển du lịch
Để làm tốt quản lý của Nhà nước và để chính sách phát triển du lịch tồn
tại một cách bền vững cần điều chỉnh các cơ chế, biện pháp thực hiện mục
tiêu hoặc bổ sung, hoàn thiện mục tiêu theo yêu cầu thực tế, lưu ý không thay

18