(Luận văn thạc sĩ) quản lý hoạt động dạy học ở trường trung học phổ thông chuyên lê quý đôn tỉnh điện biên trong bối cảnh hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN BÍCH NGỌC

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN LÊ QUÝ
ĐÔN TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015

i


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN BÍCH NGỌC

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN LÊ QUÝ
ĐÔN TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Công Giáp

HÀ NỘI – 2015

ii


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và xây dựng luận văn, tơi đã nhận được sự giúp
đỡ tận tình của các thầy, cô giáo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc Gia
Hà Nội. Tôi xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc
Gia Hà Nội, các thầy, cô giáo bộ môn chuyên ngành Quản lý giáo dục đã tạo
điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và bảo vệ luận văn. Đặc biệt, tơi
xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo, PGS.TS. Nguyễn Cơng Giáp đã
tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong q trình nghiên cứu và hoàn thành luận
văn.
Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của Hội đồng khoa học, Hội
đồng đào tạo Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tạo điều
kiện thuận lợi trong quá trình học tập.
Xin chân thành cảm ơn Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Điện Biên, Ban Giám
hiệu Trường THPT chuyên tỉnh Điện Biên và đồng nghiệp đã giúp đỡ tơi trong
q trình nghiên cứu luận văn.
Mặc dù có nhiều cố gắng, song thời gian nghiên cứu có hạn nên luận văn
khơng tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn của
các q thầy, cơ và các bạn đồng nghiệp để luận văn đạt được hiệu quả tốt!
Hà Nội, tháng 11 năm 2014
Tác giả

Nguyễn Bích Ngọc

iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH-HĐH

Công nghiệp hố-hiện đại hố

CNTT

Cơng nghệ thơng tin

CSVC

Cơ sở vật chất

DTNT

Dân tộc nội trú

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDTX

Giáo dục thường xuyên

GV

Giáo viên

HĐDH

Hoạt động dạy học

HS

Học sinh

HT

Hiệu trưởng

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

LVK

Làm việc khác

PPDH

Phương pháp dạy học

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục

SGK

Sách giáo khoa

TBDH

Thiết bị dạy học

THPT

Trung học phổ thông

THCS

Trung học cơ sở

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

iv


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.

Tình hình đội ngũ cán bộ, giáo viên trường, nhân viên
trường ………………………………………..…………….

33

Bảng 2.2.

Đánh giá về thực hiện hoạt động thiết kế bài giảng……...…

40

Bảng 2.3.

Đánh giá về mức độ thực hiện hoạt động dạy học………….

42

Bảng 2.4.

Đánh giá về mức độ thực hiện hoạt động kiểm tra đánh giá
kết quả học tập của HS………………………………..……

Bảng 2.5.

Khảo sát động cơ vào học trường THPT chuyên Lê Quý
Đôn của học sinh…………………………………………...

Bảng 2.6.

52

Tổng hợp ý kiến đánh giá các biện pháp quản lý hoạt động
học tập của trường THPT chuyên Lê Quý Đôn…………….

Bảng 2.8.

50

Khảo sát việc học sinh thực hiện kế hoạch học tập do giáo
viên hướng dẫn …………………………………………….

Bảng 2.7.

47

54

Tổng hợp ý kiến của giáo viên và học sinh đánh giá về các
biện pháp hỗ trợ hoạt động học tập cho học sinh chuyên…...

56

Bảng 2.9.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về phân công giảng dạy………...

58

Bảng 2.10.

Thực trạng quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của
giáo viên……………………………………………………

Bảng 2.11.

Tổng hợp ý kiến về biện pháp quản lý việc giáo viên kiểm
tra đánh giá kết quả học tập của học sinh…………………..

Bảng 2.12.

69

Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp đề
xuất…………………………………………………………

Bảng 3.2.

65

Kết quả đánh giá về quản lý công tác bồi dưỡng nâng cao
trình độ chun mơn nghiệp vụ của giáo viên……………...

Bảng 3.1.

63

Tổng hợp ý kiến về biện pháp quản lý giờ lên lớp của giáo
viên…………………………………………………………

Bảng 2.13.

61

95

Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp đề
xuất........................................................................................

5

96


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.2. Biểu đồ tỷ lệ các hệ đào tạo (chuyên và đại trà)………...…

35

Biểu đồ 2.3. Biểu đồ tỷ lệ học sinh giỏi, đạo đức tốt từ năm 2011đến

2014………………………………………………………...

36

Biểu đồ 2.4. Biểu đồ tỉ lệ thi đỗ tốt nghiệp THPT và thi tuyển sinh đại
học………………………………………………………….

37

Biểu đồ 2.5. Biểu đồ tỉ lệ học sinh giỏi cấp tỉnh và quốc gia từ năm
2011 đến 2014……………………………………………...

6

37


DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Cấu trúc hệ thống quản lý………………………………..…

10

Sơ đồ 1.2. Sơ đồ tóm tắt nội dung quản lý hoạt động dạy và học…..…

23

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của nhà trường………………

31

7


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế kỷ XXI cùng với sự bùng nổ của khoa học, công nghệ, sự phát triển
nhanh về kinh tế, xã hội và xu thế hội nhập của thế giới, việc đổi mới nội dung,
chương trình đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với các hoạt động dạy học. Phát triển
giáo dục và đào tạo được xác định là quốc sách hàng đầu, là một trong những
động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước,
là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của tồn Đảng,
tồn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nòng cốt.
Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2006 – 2020, Đảng và
Nhà nước đã xác định những quan điểm và phương pháp cơ bản về phát triển
giáo dục, trong đó nổi bật là các yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hoàn thiện hệ thống trường lớp và hệ
thống quản lý giáo dục; chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa giáo dục, thực hiện
cơng bằng trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập. Các quan điểm của Đảng
và Nhà nước về phát triển sự nghiệp giáo dục trong thời kỳ đổi mới được thể
hiện rõ trong các Nghị quyết của Đảng và cũng đã được thể chế hóa trong Luật
giáo dục 2005.
Trong bối cảnh đó giáo dục phải được đổi mới mạnh mẽ, không ngừng
nâng cao chất lượng đào tạo và dạy học ở các cấp học trong đó có bậc THPT.
Việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường không chỉ phụ thuộc vào
chương trình giảng dạy, các điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường mà còn phụ
thuộc rất lớn vào hoạt động giảng dạy của đội ngũ giáo viên của nhà trường. Dạy
tốt là điều kiện và tiền đề để học tốt. Người thầy giáo có vai trị quyết định đến
chất lượng dạy học. Giáo viên thông qua các hoạt động giảng dạy và giáo dục
góp phần cung cấp những kiến thức cơ bản cần thiết cho học sinh. Đồng thời,
cũng chính giáo viên là người có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình hình thành

nhân cách đối với học sinh.
Để thực hiện được mục tiêu trên điều cần thiết là phải điều cần thiết là
phải “Đổi mới quản lý giáo dục; Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục; Đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất
8


lượng giáo dục; Tăng nguồn lực và đổi mới cơ chế tài chính giáo dục; Tăng
cường gắn đào tạo với sử dụng, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ
đáp ứng nhu cầu xã hội.” (Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020, trang 7
đến trang 9)
Nhận thức sâu sắc chiến lược phát triển giáo dục đào tạo của Đảng ta
trong thời kỳ đổi mới: “Giáo dục phải đi trước một bước, nâng cao dân trí, đào
tạo nhân tài và bồi dưỡng nhân tài để thực hiện thành công các mục tiêu chiến
lược phát triển kinh tế, xã hội”, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thực sự quan tâm tới
việc phát triển giáo dục “mũi nhọn”. Vì vậy, từ năm 1987 ở tất cả các Tỉnh thành
trong cả nước được phép thành lập trường THPT chuyên (trường chuyên biệt)
dành cho những học sinh đạt kết quả xuất sắc trong học tập nhằm phát triển năng
khiếu của các em về một số môn học trên cơ sở đảm bảo giáo dục tồn diện.
Trường THPT chun Lê Q Đơn có tiền thân từ trường THCS năng
khiếu, được thành lập từ năm 1995. Đến năm 2000 trường chính thức được
UBND tỉnh Điện Biên quyết định chuyển thành trường THPT chuyên Lê Q
Đơn, nhà trường có nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi, đào tạo nguồn nhân tài trẻ
cho địa phương, góp phần vào sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Được sự quan tâm của UBND Tỉnh, Sở Giáo dục – Đào tạo Điện Biên, tuy nhiên
nhà trường vẫn gặp nhiều bất cập trong quản lý giáo dục như: Năng lực, trình độ
chun mơn của cán bộ quản lý, nhất là đội ngũ giáo viên chưa đáp ứng được
yêu cầu đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo toàn diện học sinh
trường chuyên của Tỉnh; Cơ sở vật chất vẫn nằm trong tình trạng chắp vá, các
thiết bị, phương tiện dạy học còn hạn chế, chưa thực sự phát huy tối đa sự năng

động, sáng tạo trong giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh chuyên;
Tình trạng học lệch, học thực dụng của học sinh khiến sự đầu tư theo lối thực
dụng của cha mẹ học sinh còn quá sâu sắc.
Xuất phát từ việc học tập, nghiên cứu lý luận về khoa học quản lý giáo
dục, từ thực tiễn công tác, tôi thấy sự cần thiết của việc nghiên cứu thực trạng
công tác quản lý dạy học của các trường THPT nói chung và trường THPT
chun Lê Q Đơn nói riêng nhằm rút kinh nghiệm góp phần đề ra các biện
pháp quản lý dạy học đồng bộ, có tính khả thi cao, phù hợp với xu thế phát triển
9


xã hội, đáp ứng mục tiêu giáo dục – đào tạo mà Tỉnh, Ngành đặt ra với nhà
trường.
Lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên trong bối cảnh hiện nay” tác giả
mong muốn tìm hiểu sâu hơn một số vấn đề lý luận và thực trạng quản lý chuyên
môn ở trường chuyên, đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu
quả quản lý hoạt động dạy học của nhà trường cũng như chất lượng giáo dục –
đào tạo học sinh trường THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất những biện
pháp quản lý HĐDH nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở trường
THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý HĐDH ở trường THPT.
2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý HĐDH ở trường THPT
chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên.
3. Đề xuất biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn
tỉnh Điện nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng trường THPT chuyên Lê Quý
Đôn tỉnh Điện Biên.
5. Giả thuyết khoa học
Trên cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học của
Hiệu trưởng trường THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên, nếu đề xuất được
các biện pháp phù hợp để quản lý HĐDH và thực hiện chúng một cách đồng bộ,
triệt để thì chất lượng dạy học ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện
Biên sẽ được nâng cao, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giáo dục và đào
tạo của Tỉnh và cả nước.
10


6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu các biện pháp quản lý HĐDH của Hiệu trưởng trường
THPT chuyên đối với hoạt động dạy học của giáo viên.
6.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Nghiên cứu biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê Quý
Đôn tỉnh Điện Biên trong bối cảnh hiện nay.
6.3. Giới hạn về khách thể điều tra
Cán bộ quản lý (Ban giám hiệu, tổ trưởng bộ môn, trưởng các đồn thể)
và giáo viên.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
+ Phân tích các văn bản về chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước
về GD và ĐT, các văn bản của ngành GD và ĐT liên quan tới đề tài.
+ Phân tích các tài liệu khoa học về quản lý hoạt động dạy học trong

trường THPT, về việc nâng cao chất lượng dạy học và chất lượng giáo dục để
xác định cơ sở lí luận về cơng tác quản lý HĐDH của Hiệu trưởng ở trường
THPT chuyên Lê Quý Đôn, tỉnh Điện Biên.
+ Nghiên cứu các sách báo, tạp chí có liên quan đến đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra khảo sát bằng phiếu
+ Thu thập các tài liệu thực tế, tìm hiểu các đặc trưng, tính chất của vấn đề.
+ Sử dụng hệ thống câu hỏi đối với CBQL, GV ở trường THPT chuyên
Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên nghiên cứu để thu thập số liệu, đánh giá thực trạng.
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu các kế hoạch của nhà trường, các tài liệu, các loại báo cáo sơ
kết, tổng kết, báo cáo chuyên đề, các loại số liệu….để nhận định, đánh giá đúng
thực trạng quản lý HĐDH. Phân tích được nguyên nhân để đề ra được biện pháp
phù hợp.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

11


Nghiên cứu và tổng kết thực tiễn quản lý HĐDH mà các biện pháp của nó
mang lại giá trị thực tiễn và lý luận để phổ biến.
- Phương pháp khảo nghiệm tính hợp lý và khả thi của các biện pháp
Sử dụng hệ thống câu hỏi các biện pháp đề xuất với CBQL, GV để tìm ra
tính cần thiết và khả thi của các biện pháp.
- Phương pháp sử dụng toán thống kê
Dùng phương pháp toán thống kê để xử lý số liệu, các thơng tin trong q
trình nghiên cứu, điều tra thu thập được. Nhờ đó ta xác định được kết quả một
cách khách quan các biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê Quý
Đôn tỉnh Điện Biên.
8. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
các phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý HĐDH ở trường THPT Chuyên.
Chương 2. Thực trạng dạy học và quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê
Quý Đôn, tỉnh Điện Biên.
Chương 3. Các biện pháp quản lý HĐDH ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn,
tỉnh Điện Biên.

12


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
QLGD là vấn đề lớn với nhiều khó khăn phức tạp diễn ra trong nền kinh
tế đang chuyển đổi từ cơ chế tập trung, bao cấp sang nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, là một nhu cầu tất yếu của xã hội, là một hoạt
động phổ biến, diễn ra trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, là nhân tố rất
quan trọng của sự phát triển xã hội.
Trong công tác QLGD, quản lý HĐDH ln có những khó khăn, thách
thức. Nâng cao chất lượng dạy học là mục tiêu hướng tới của quản lý dạy học.
Đã có nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu hoạt động giảng dạy.
Tác giả P.V.Zimin, M.I.Kođakốp, N.I.Saxerđôlốp nhận định: “Công tác
quản lý hoạt động giảng dạy, giáo dục trong nhà trường là khâu then chốt
trong hoạt động quản lý trường học.” [44, tr.28].
Bên cạnh đó nhiều tác giả khác lại đi sâu nghiên cứu những nhiệm vụ cụ
thể trong hoạt động giảng dạy.
Quản lý HĐDH trong nhà trường phổ thông không chỉ chú trọng đến việc
quản lý phương pháp giảng dạy, quản lý nội dung chương trình mà cịn phải

chú trọng đến nhiều yếu tố khác vì chúng có mối liên hệ tương hỗ.
Tác giả V.A.Xukhomlinxki cho rằng việc xây dựng và bồi dưỡng đội
ngũ GV là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Người Hiệu trưởng (HT) phải biết
chọn lựa GV bằng nhiều nguồn khác nhau và bồi dưỡng họ trở thành GV tốt
theo tiêu chuẩn nhất định, bằng những biện pháp khác nhau [44, tr.24]. Thực tế
cho thấy với đội ngũ GV có năng lực chuyên môn vững vàng, thường xuyên
được bồi dưỡng nâng cao tay nghề thì cơng tác đào tạo của nhà trường sẽ đạt
hiệu quả cao.
Ở Việt Nam, nhận thức được vai trò to lớn của công tác QLGD đối với
sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhiều công trình nghiên cứu về quản
lý nói chung, QLGD nói riêng đã có nhiều đóngg
1
2

3

4

GV cập nhật tài liệu giảng dạy.
GV sử dụng tài liệu tham khảo (ngồi giáo
trình chính) để soạn bài giảng.
Mục tiêu của môn học được thể hiện rõ
trong từng bài giảng của GV.
GV nắm rõ được trình độ chung của HS
trong lớp khi soạn bài.

114

Làm Làm
trung chưa

bình

Tốt

Ý kiến
khác


5

6

7

8

9

Bài giảng của GV được soạn theo hướng
đòi hỏi sự nỗ lực học tập của HS.
GV sử dụng thông tin phản hồi từ HS để
điều chỉnh nội dung & phương pháp.
GV quan tâm chuẩn bị các thiết bị và vật tư
thực tập trước khi giờ giảng bắt đầu.
Bài giảng của GV được soạn theo đúng lịch
trình giảng dạy.
Bài giảng được soạn theo hướng tạo động
lực cho HS học tập.

Đánh giá mức độ thực hiện hoạt động giảng dạy

10

GV triển khai giảng dạy theo đúng lịch
trình.

11

GV sử dụng cơng nghệ thơng tin trong
giảng dạy.

12

GV sử dụng giáo án điện tử trong giảng
dạy.

13

GV yêu cầu HS sử dụng Internet trong học
tập.

14

Kỹ năng sử dụng ngơn ngữ của GV trình
bày trên lớp (nói, diễn đạt, …) rõ ràng (có
âm điệu, đủ lớn để học sinh nghe, tốc độ
vừa phải )

15

Trình tự sắp xếp nội dung bài giảng của GV

theo đúng giáo án.

16

GV đưa kiến thức thực tế vào bài dạy.

17

Nội dung bài giảng của GV giúp HS giải
quyết tốt những vấn đề trong thực hành và
bài tập.

18

Bài giảng của GV trang bị cho HS tri thức,

115


kỹ năng và thái độ.
19

Thầy cơ có khả năng bao qt và kiểm sốt
lớp tốt.

20

GV có nhiều biện pháp nhằm duy trì sự chú
ý của HS trong suốt giờ lên lớp.

21

GV tìm hiểu những khó khăn trong học tập
của HS.

22

GV lơi cuốn HS tham gia vào q trình học
tập trên lớp.

23

GV khuyến khích HS đặt câu hỏi trên lớp.

24

GV khuyến khích HS trình bày ý kiến và
nhận xét ý kiến của bạn trong giờ học

25

GV tạo niềm tin cho HS về khả năng học
tập của mình.

26

GV tạo cơ hội để HS có điều kiện phát huy
tính sáng tạo.

27

GV tạo cơ hội để HS chủ động tham gia
giải quyết những tình huống có vấn đề trong
bài học.

28

GV đọc bài giảng cho HS chép.

29

GV hướng dẫn kỹ năng trình bày trước lớp
cho HS.

30

GV hướng dẫn kỹ năng làm việc theo nhóm
cho HS.

31

GV hướng dẫn HS biết cách khai thác các
nguồn tài liệu khác nhau trong học tập

32

GV sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy
trong các tình huống khác nhau.

33

GV tận tình giải đáp các câu hỏi của HS
trên lớp.

116


34

GV rút ra nội dung trọng tâm khi kết thúc
một bài, một chương, môn học.

35

GV giao nhiệm vụ cho HS chuẩn bị bài học
lần sau.

36

GV giao tiếp với HS với thái độ cởi mở,
thân thiện.

Đánh giá mức độ thực hiện hoạt động kiểm tra
đánh giá kết quả học tập của HS
37

GV hướng dẫn HS nắm vững yêu cầu, hình
thức, phương pháp đánh giá ngay khi môn
học bắt đầu

38

GV thực hiện việc kiểm tra đánh giá đúng
như đã công bố.

39

Các câu hỏi dạng thuộc bài chiếm tỷ lệ cao
trong đề thi, kiểm tra của GV.

40

GV sử dụng đề thi có nhiều câu hỏi thể hiện
mức độ khó khác nhau.

41

Đề thi, kiểm tra của GV bám sát nội dung
môn học

42

GV trả bài kiểm tra kèm theo lời nhận xét
cho HS.

43

GV sử dụng nhiều hình thức trong kiểm tra
giữa kỳ

44

Điểm thi do GV chấm phản ánh được trình
độ học tập của HS.

45

GV cơng bố đáp án kèm thang điểm sau khi
thi.

46

GV thực hiện đúng các quy định về yêu cầu
đánh giá HS.

47

GV sử dụng kết quả thi, kiểm tra để điều
chỉnh phương pháp giảng dạy.

117


PHỤ LỤC 2
PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ GIÁO VIÊN
VỀ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Kính gửi Q Thầy (Cơ) trường THPT chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên
Nhằm thu thập thông tin cho đề tài khoa học nghiên cứu về các kỹ năng
quản lý đối với công tác quản lý hoạt động dạy học để làm cơ sở đề ra biện pháp
nâng cao năng lực quản lý của CBQL trường THPT chun. Xin các Thầy (Cơ)

vui lịng cho ý kiến riêng của mình về thơng tin liên quan dưới đây bằng cách
đánh dấu vào ô tương ứng vào các câu hỏi.
Chân thành cám ơn quý thầy/cô.
Trước hết, xin Thầy/Cô cho biết thơng tin về bản thân:
Cơng việc: - Hiệu trưởng

;

Trình độ chun mơn: - Cử nhân
Giới tính: - Nam

-Phó hiệu trưởng
; - Thạc sĩ. ;

- Tiến sĩ. ;

- Khác

- Nữ

Thâm niên làm CBQL: - dưới 5 năm

; - từ 6 đến 15 năm

; - 15 năm trở lên

Mức độ thực hiện
Nội dung

Làm

Tốt

Hoạt động dạy học
1. Chuẩn bị giảng dạy:
Xây dựng kế hoạch giảng dạy
Thiết kế giáo án
Chuẩn bị phương tiện dạy học
2. Chất lượng giờ lên lớp:
Đáp ứng yêu cầu mục tiêu dạy học
Thực hiện chương trình
Đổi mới phương pháp
Sử dụng phương tiện dạy học
Ứng dụng cơng nghệ thơng tin

118

Làm

Làm

Ý

trung

chưa

kiến

bình

tốt

khác


Kiểm tra, đánh giá
Phát huy tính tích cực học tập của HS
Phát huy tính chủ động học tập của HS
Phát huy khả năng sáng tạo học tập của
HS
3. Sinh hoạt chun mơn, tự học:
Dự giờ
Thao giảng
Hợp tác nhóm
Tự học
Trao đổi với đồng nghiệp
Nhận xét, góp ý giờ dạy
B. Cơng tác quản lý hoạt động dạy học
1. CBQL tổ chức thực hiện công việc lập kế
hoạch và phân công giảng dạy
CBQL hướng dẫn cho GV nắm vững:
a

Mục tiêu,
Kế hoạch,
Chương trình dạy học.
CBQL đầu mỗi học kỳ, yêu cầu đơn vị
thuộc quyền và GV:

b

Lập kế hoạch giảng dạy của học kỳ, năm
học
Kiểm tra
Phê duyệt
CBQL phân cơng giảng dạy cho GV dựa
vào:

c

Trình độ đào tạo
Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ
Thâm niên công tác
119


Điều kiện cụ thể của GV
Nguyện vọng cá nhân của GV.
Nguyện vọng của học sinh
Yêu cầu đặc điểm của mỗi lớp
CBQL phân công giảng dạy cho GV theo
cách:
d

Dạy theo lớp
Dạy 1 khối lớp trong nhiều năm
Điều chỉnh tùy tình hình
CBQL phân công khối lượng giờ giảng

e

cho từng GV:
Không vượt tiêu chuẩn qui định,
Đảm bảo tính vừa sức.

f

CBQL tạo điều kiện cho GV thực hiện
đúng kế hoạch giảng dạy.
CBQL kiểm tra và xử lý việc thực hiện

g

kế hoạch tháng, học kỳ, năm học của đơn
vị.

2. CBQL tổ chức quản lý công việc soạn bài và
chuẩn bị lên lớp và giờ dạy trên lớp của GV
CBQL quy định cụ thể, thống nhất về
việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo
viên
CBQL bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo
viên về giáo án và sử dụng các phương
tiện dạy học
CBQL tổ chức soạn giáo án mẫu theo
dạng bài hay và khó
CBQL thường xuyên kiểm tra giáo án
của giáo viên

120

CBQL tổ chức kiểm tra đột xuất việc
chuẩn bị cho giờ dạy của giáo viên
CBQL kiểm tra việc GV chuẩn bị
phương tiện phục vụ cho công tác giảng
dạy (vật tư, thiết bị, giáo trình…).
3. CBQL tổ chức quản lý hoạt động kiểm tra
đánh giá của GV đối với kết quả học tập của
HS
CBQL xây dựng những quy định cụ thể
về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh
CBQL tổ chức ra đề, coi thi, chấm chéo
nghiêm túc
CBQL tổ chức phân loại, tuyển loại học
sinh chuyên hàng năm đảm bảo chất
lượng
CBQL tổ chức lựa chọn và bồi dưỡng
học sinh giỏi các cấp có hiệu quả
CBQL yêu cầu đánh giá đúng kết quả học
tập của học sinh
CBQL kiểm tra việc cho điểm, chấm,
chữa, trả bài học sinh của giáo viên
CBQL phân tích, xử lý nghiêm kết quả
i

kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh

4. CBQL tổ chức quản lý giờ lên lớp của giáo
viên
a
b

CBQL quy định cụ thể việc thực hiện giờ
lên lớp của giáo viên
CBQL quản lý thông qua trực lãnh đạo

121


c

d
e
f

CBQL quản lý thông qua giáo vụ và sổ
đầu bài
CBQL quản lý thông qua vở ghi và ý
kiến học sinh
CBQL kiểm tra, dự giờ đột xuất
CBQL kiểm tra thực hiện nghiêm túc nền
nếp, quy chế chuyên môn
CBQL kiểm tra việc truyền đạt kiến thức

g

của giáo viên về độ chính xác, tính khoa

học và trọng tâm bài dạy

h

CBQL kiểm tra Biết gây hứng thú, phát
huy sự chủ động, sáng tạo của học sinh
CBQL kiểm tra việc cải tiến phương

i

pháp và sử dụng tối ưu các phương tiện
dạy học

k

CBQL kiểm tra việc xử lý các tình huống
sư phạm
CBQL kiểm tra việc dành thời gian rèn

l

luyện kỹ năng và hướng dẫn học sinh tự
học

5. CBQL quản lý cơng tác bồi dưỡng nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên
a

b

c

Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đào tạo
cán bộ giáo viên đạt tiêu chuẩn
Tổ chức bồi dưỡng theo chuyên đề về
chuyên môn
Bồi dưỡng dài hạn nâng cao trình độ,
nghiệp vụ

d

Bồi dưỡng ngắn hạn trong hè

e

Bồi dưỡng các năng lực sư phạm qua hội

122


thảo giảng dạy
f

Bồi dưỡng qua dự giờ phân tích giảng
dạy

g

Bồi dưỡng phương pháp giảng dạy

h

Tự học, tự bồi dưỡng

i

Tham quan, học hỏi kinh nghiệm các
trường

123


PHỤ LỤC 3
PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN CBQL VÀ GIÁO VIÊN
VỀ TÍNH CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Kính gửi: Quý thầy (cô) giáo là cán bộ quản lý và giáo viên trường THPT
chuyên Lê Quý Đôn tỉnh Điện Biên.
Xin quý thầy (cô) cho biết ý kiến về mức độ cần thiết và khả thi của các
biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT chuyên Lê
Quý Đôn tỉnh Điện Biên bằng cách đánh dấu X vào ô lựa chọn
Trước hết, xin Thầy/Cô cho biết thông tin về bản thân:
Cơng việc: - Ban Giám hiệu

;

Trình độ chun mơn: - Cử nhân
Giới tính: - Nam

-Tổ trưởng Bộ mơn

;

- Nữ

Rất

Biện pháp

cần
thiết
Bồi dưỡng nâng cao năng lực
1

quản lý cho CBQL trường
THPTchuyên Lê Quý Đôn
Nâng cao năng lực và hiệu

2

quả quản lý của tổ trưởng tổ
chuyên môn
Tăng cường chỉ đạo đổi mới

3

phương pháp dạy học theo
hướng phát huy tính tích cực,
sáng tạo của học sinh chuyên

4

Tăng cường chỉ đạo giáo dục
toàn

diện

- Giáo viên

- Thạc sĩ. ; - Tiến sĩ. ; - Khác

Mức độ cần thiết
STT

;

cho

học

sinh

124

Cần
thiết

Mức độ khả thi

Không

Rất

cần

khả

thiết

thi

Khả
thi

Không
khả
thi


chun
Tăng
5

cường

bồi

dưỡng

chun mơn, nâng cao trình
độ đội ngũ giáo viên

Tăng cường quản lý cơ sở vật

6

chất và sử dụng các phương
tiện kỹ thuật dạy học hiện đại

125


MỤC LỤC
Lời cảm ơn..............................................................................................................i
Danh mục chữ viết tắt……………………………………………………………ii
Mục lục…………………………………………………………………….……iii
Danh mục bảng………………………………………………………...……….vii
Danh mục biểu đồ……………………………………………………….……..viii
Danh mục sơ đồ………………………………………………………..…..……ix
MỞ ĐẦU ............................................................................................................ i
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHUYÊN .................................... 13
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 13
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài ............................................ 15
12.1. Khái niệm quản lý ................................................................................... 15
1.2.2. Khái niệm quản lý giáo dục .................................................................... 17
1.2.3. Khái niệm quản lý nhà trường................................................................. 19
1.2.4. Khái niệm dạy học ................................................................................. 20
1.2.5. Khái niệm trường THPT chuyên ............................................................. 21
1.2.6. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động dạy học ..................................... 22
1.3. Quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT chuyên ................................... 22
1.3.1. Quản lý hoạt động dạy của thầy ............................................................. 22

1.3.2. Quản lý hoạt động học tập của học sinh .................................................. 27
1.3.3. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ dạy và học ............................................. 29
1.3.4. Quản lý nguồn kinh phí chi cho hoạt động dạy và học ............................ 29
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý dạy học ở trường THPT chuyên ............ 30
1.4.1. Định hướng và các chính sách của Nhà nước đối với trường chuyên ...... 30
1.4.2. Sự chỉ đạo chuyên môn của Bộ GD& ĐT, Sở GD& ĐT Điện Biên ........ 31
1.4.3. Chất lượng tuyển sinh đầu cấp ................................................................ 33
1.4.4. Nhu cầu của xã hội đối với trường THPT chuyên ................................... 33
Tiểu kết chương 1............................................................................................. 34

iii