Đại số tiết 25

Tuần: 13 Ngày soạn: 24/10/2010
Tiết: 25 Ngày dạy: 1/11/2010
BÀI 4: ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU
I. Mục tiêu:
Ki ến thức
- Nắm được điều kiện hai đường thẳng y=ax+b (a
≠
0) vày=a’x+b’(a’
≠
0) cắt
nhau, song song với nhau, trùng nhau.
Kĩ năng
- Nhận biết được các cặp đường thẳng song song, cắt nhau, tìm giá trò tham
số trong các hàm số nậc nhất sao cho đồ thò của chúng là hai đường thẳng
cắt nhau, song và trùng nhau.
Thái độ
- Rèn luyện cho HS làm việc khoa học, theo qui tắc.
II. Chuẩn bò:
1. Giáo viên: Thước có chia khoảng, eke.
2. Học sinh: Thước có chia khoảng, eke.
III.Các bước lên lớp:
1. Ổn đònh lớp: Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ
Vẽ đồ thò các hàm số sau trên cùng một mặt phẳng tọa độ:
y=2x+3, y=2x-2
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ghi bảng
Hoạt động 1: Đường thẳng song song
Hãy giải thích vì sao hai
đường thẳng y=2x+3, y=2x-
2 song song với nhau?

Vì chúmg cùng song song
với đøng thẳng y=2x
1. Đường thẳng song song
Giáo Viên thực hiện: Ca Minh Thương – Đơn vò THCS An trạch 1

y
O
3
1
x
- 2
y
=
2
x
+
3
- 1
- 2
y
=
2
x
-
2
Em có nhận xét gì về các
hệ số của hai hàm số đã
cho?
Vậy khi nào hai đường
thẳng y=ax+b (a

≠
0) và
y=a’x+b’(a’
≠
0) song song
với nhau?
Nếu a=a’ và b=b’ thì hai
đường thẳng đó như thế
nào?
Vậy qua những điều trên ta
có kết luận gì?
Treo kết luận:
Đường thẳng y=ax+b (d) (a
≠
0) và y=a’x+b’ (d’) (a’
≠
0)
( )
( )
'
'
'
'
'
'
a a
d d
b b
a a
d d

b b
=

⇔

≠

=

≡ ⇔

=

P
Nếu hai đường thẳng không
song song với nhau , không
trùng nhau thì chúng còn có
trường hợp nào?
Cả hai hàm số đều có hệ số
giống nhau (a=2), hệ số b
khác nhau
Khi a=a’, b
≠
b’
Trùng nhau. ( là một)
Kết luận: Hai đường thẳng
y=ax+b (a
≠
0) và
y=a’x+b’(a’

≠
0) song song
với nhau khi và chỉ khi
a=a’, b
≠
b’ và trùng nhau
khi và chỉ khi khi a=a’,
b=b’
Trường hợp cắt nhau.
Đường thẳng y=ax+b (d) (a
≠
0) và y=a’x+b’ (d’) (a’
≠
0)
( )
( )
'
'
'
'
'
'
a a
d d
b b
a a
d d
b b
=


⇔

≠

=

≡ ⇔

=

P
Hoạt động 2: Đường thẳng cắt nhau
Yêu cầu HS thực hiện ?2
Đưa hình vẽ đồ thò ba hàm
Thực hiện ?2:
Y= 0,5x+2 và y=0,5x-1 song
với nhau vì có hệ số a bằng
nhau, hệ số b khác nhau.
Hai đường thẳng y=0,5x+2
và y=1,5x+2 không song
song, cũng không trùng
nhau, chúng phải cắt nhau.
Tương tự, hai đường thẳng
y=0,5x-1 và y=1,5x+2 cũng
cắt nhau.
Quan sát.
2. Đường thẳng cắt nhau
Giáo Viên thực hiện: Ca Minh Thương – Đơn vò THCS An trạch 2

số trên để minh họa cho

nhận xét trên.
y
O
1
x
y
=
1
,
5
x
+
2
- 4 / 3
- 1
y
=
0
,
5
x
+
2
2
- 4
y
=
0
,
5

x
-
1
2
Hai đường thẳng y=ax+b (a
≠
0) và y=a’x+b’(a’
≠
0) cắt
nhau khi nào?
Đưa ra kết luận tiếp kết
luận ở trên :
( )
d
cắt
( )
'd

'a a⇔ ≠
Gọi HS đọc phần kết luận ở
SGK/53
Khi nào hai đường thẳng
y=ax+b (a
≠
0) và
y=a’x+b’(a’
≠
0) cắt nhau
tại một điểm trên trục tung
( chỉ vào đồ thò)

Cắt nhau khi và chỉ khi a
≠
a’
Đọc phần kết luận ở
SGK/53
Khi a
≠
a’ và b=b’
( )
d
cắt
( )
'd

'a a
⇔ ≠
Hoạt động 3: Bài toán áp dụng
Đưa bài tập SGK/54 lên
bảng
Treo lời giải:
Để các hàm số đã cho là
hàm số bậc nhất
≠ ≠
 
⇔ ⇔
 
+ ≠ ≠ −
 
2 0 0
1 0 1

m m
m m
a. Để đồ thò hai hàm số đã
cho là hai đường thẳng cắt
nhau:
⇔ ≠ +
⇔ ≠
2 1
1
m m
m
Kết hợp với điều kiện trên ta
có
≠ ≠ − ≠0, 1, 1m m m
.
b. Để đồ thò hai hàm số đã
cho là hai đường thẳng song
Quan sát.
Xem cách giải.
3. Bài toán áp dụng
Cho hai hàm số bậc nhất
y=2mx+3 và y=(m+1)x+2.
Tìm giá trò của m để đồ thò
hai hàm số đã cho là:
a. Hai đường thẳng cắt nhau.
b. Hai đường thẳng song
song với nhau.
Giáo Viên thực hiện: Ca Minh Thương – Đơn vò THCS An trạch 3

song với nhau:

⇔ = + ⇔ =
2 1 1m m m
(TMĐK)
Các em hãy xem đây là
bài giải mẫu.
4. Củng cố:
Yêu cầu HS thực hiện bài
21 SGK/54
Gọi 2 HS lên bảng thực
hiện 2 câu a,b
Gọi HS nhận xét.
Kết luận.
2 HS lên bảng thực hiện 2 câu
a,b:
Để hai hàm số trên là hàm số
bậc nhất
≠

≠


⇔ ⇔
 
+ ≠
≠ −



0
0

1
2 1 0
2
m
m
m
m
a)Để hai đường thẳng trên song
song với nhau
⇔ = + ⇔ = −2 1 1(TMĐK)m m m
Vậy để hai đường thẳng trên
song song với nhau thì m =-1
b) Để đồ thò hai hàm số đã cho
là hai đường thẳng cắt nhau:
⇔ ≠ +
⇔ ≠ −
2 1
1
m m
m
Kết hợp với điều kiện trên ta có
−
≠ ≠ ≠ −
1
0, , 1
2
m m m
Bài 21 SGK/54
5. Dặn dò
Học thuộc các điều kiện để hai dướng thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau.

- Bài tập về nhà:20,22,23,24 SGK/55
Hướng dẫn: xem bài tập 21
- Xem trước bài:25,26 SGK/55
V. Rút kinh nghiệm:
Thầy : …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………
Trò …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Giáo Viên thực hiện: Ca Minh Thương – Đơn vò THCS An trạch 4