(Luận văn thạc sĩ) quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện y học cổ truyền tỉnh bến tre

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRẦN THỊ THANH THÚY

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TẠI BỆNH VIỆN
Y HỌC CỔ TRUYỀNTỈNH BẾN TRE
Chun ngành: Chính sách cơng
Mã số: 60340402

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN HỮU HUY NHỰT

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2015


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan các số liệu, tài liệu được sử dụng trong luận văn này
được thu thập từ các nguồn thực tế, hợp pháp và được công bố công khai trên
các báo cáo của đơn vị và cơ quan chủ quản tại địa phương.
Các đề xuất, giải pháp và kiến nghị được bản thân rút ra từ quá trình học
tập, nghiên cứu lý luận và thực tiễn tại bệnh viện Y Học Cổ Truyền tỉnh Bến Tre.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2015

Trần Thị Thanh Thúy

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH VẼ
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ...........................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................................2
3. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................................................2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................3
6. Kết cấu của đề tài nghiên cứu ...................................................................................3
CHƯƠNG 2.....................................................................................................................5
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG BỆNH VIỆN CƠNG
LẬP..................................................................................................................................5
2.1 LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CƠNG ....................................5
2.1.1 Khái niệm Tài chính cơng ................................................................................5
2.1.2 Chức năng của tài chính cơng ..........................................................................7
2.2 KHÁI NIỆM CHUNG VỀ BỆNH VIỆN CƠNG LẬP ..........................................8
2.2.1 Đặc điểm và vai trị của bệnh viện cơng lập ....................................................8
2.2.2 Phân loại các bệnh viện công lập ...................................................................10
2.3 CÁC CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI BỆNH VIỆN CƠNG LẬP............10
2.3.1 Chính sách phân cấp, phân bổ tài chính cho y tế ...........................................11


2.3.2 Chính sách thu một phần viện phí .................................................................12
2.3.3 Chính sách Bảo hiểm y tế...............................................................................12
2.3.4 Chính sách trợ cấp cho người sử dụng dịch vụ y tế .......................................13
2.3.5 Chính sách tự chủ tài chính ............................................................................13

2.4 CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG BỆNH VIỆN CƠNG LẬP .......15
2.4.1 Mục tiêu và nguyên tắc quản lý tài chính đối với bệnh viện cơng lập...........16
2.4.1.1 Mục tiêu quản lý tài chính của bệnh viện ................................................16
2.4.1.2 Nguyên tắc quản lý tài chính ...................................................................17
2.4.2 Nội dung quản lý tài chính đối với bệnh viện cơng lập .................................18
2.4.2.1 Các nguồn tài chính của bệnh viện ..........................................................18
2.4.2.2 Nội dung chi.............................................................................................19
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.............................................................................................22
CHƯƠNG 3...................................................................................................................23
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN Y HỌC
CỔ TRUYỀN TỈNH BẾN TRE ..................................................................................23
3.1 KHÁI QUÁT VỀ BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN TỈNH BẾN TRE ..........23
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của bệnh viện Y Học Cổ Truyền tỉnh Bến
Tre............................................................................................................................23
3.1.2 Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh
Bến Tre ....................................................................................................................24
3.1.2.1 Cơ cấu tổ chức của Bệnh viện .................................................................24
3.1.2.2 Quy mô và các hoạt động khám chữa bệnh từ năm 2009 đến năm 2013 26


3.2 THỰC TRẠNG CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN Y HỌC
CỔ TRUYỀN TỈNH BẾN TRE .................................................................................27
3.2.1 Sự hình thành cơ chế tự chủ tài chính tại bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Bến
Tre............................................................................................................................27
3.2.2 Thực trạng cơ chế quản lý tự chủ tài chính tại bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh
Bến Tre ....................................................................................................................28
3.2.2.1 Thực trạng nguồn tài chính của bệnh viện YHCT...................................29
3.2.2.2 Thực trạng sử dụng các nguồn tài chính của bệnh viện Y học cổ truyền
tỉnh Bến Tre .........................................................................................................35
3.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH

VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN TỈNH BẾN TRE .........................................................42
3.3.1 Những kết quả đạt được .................................................................................42
3.3.2 Những tồn tại, hạn chế ...................................................................................44
3.3.3 Nguyên nhân...................................................................................................45
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.............................................................................................47
CHƯƠNG 4...................................................................................................................48
KẾT QUẢ KHẢO SÁT ...............................................................................................48
4.1 ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT LÀ BỆNH NHÂN ĐANG ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH
VIỆN YHCT ...............................................................................................................48
4.2 ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT LÀ CÁN BỘ, VIÊN CHỨC CÔNG TÁC TẠI BỆNH
VIỆN YHCT ...............................................................................................................52
4.3 ĐÁNH GIÁ TỪ KẾT QUẢ KHẢO SÁT ............................................................56
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4...........hữa bệnh từ
quỹ Bảo hiểm y tế.
Xem xét và điều chỉnh tỷ lệ phần trăm trong việc trích tiết kiệm của đơn vị hợp
lý hơn. Vì hiện nay mức trích lại lên đến 20%, con số này là quá lớn và đây cũng là
một trong những nguyên nhân dẫn đến những tồn tại của bệnh viện.
Nên nghiên cứu có các chính sách đãi ngộ thảo đáng đối với cán bộ, viên chức y
tế dựa vào kết quả làm việc
* Đối với đơn vị quản lý:
Triển khai, phổ biến kịp thời những chính sách, quy định mới đến các đơn vị
trực thuộc.


66
Tăng cường kiểm tra cơng tác quản lý tài chính. Thơng qua cơng tác kiểm tra về
tình hình chấp hành các cơ chế, chính sách, chế độ của Nhà nước, tình hình thực hiện
Quy chế chi tiêu nội bộ tại đơn vị. Từ đó, cơ quan quản lý có thể phát hiện, ngăn chặn
kịp thời những sai xót và hướng dẫn khắc phục những vướng mắc của đơn vị.
* Đối với tiến trình thực hiện nội dung tự chủ tại bệnh viện:

Bảo hiểm xã hội tỉnh cần quyết toán chi phí BHYT kịp thời và thanh tốn một
lần các khoản chi phí khám chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT; xác định giá trần hợp lý
hơn khi đưa ra áp dụng đối với bệnh viện Y học cổ truyền trong những năm sau này,
nhằm tạo thuận lợi cho bệnh viện duy trì và phát triển trong quá trình thực hiện nhiệm
vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe người dân.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông tuyên truyền, phổ biến về quyền
và lợi ích khi tham gia bảo hiểm y tế, nhằm khyuyến khích mọi người cùng tham gia
bảo hiểm y tế tự nguyện, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức của người dân cũng
như ngày một ý thức hơn đối với việc gắn liền giữa trách nhiệm và quyền lợi của mình
trong việc hưởng thụ các dịch vụ y tế cơ bản.


67

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5
Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính là u cầu cấp thiết trong q trình hoạt
động và phát triển bệnh viện, những giải pháp hoàn thiện phù hợp với định hướng phát
triển của bệnh viện và đảm bảo đạt được hai mục tiêu lớn là đảm bảo cơng bằng y tế và
đảm bảo tính hiệu quả kinh tế.
Trong chương 5, tác giả đã nêu lên định hướng phát triển cụ thể cho bệnh viện
Y học cổ truyền tỉnh Bến Tre. Đồng thời, nêu lên sự cần thiết phải hồn thiện cơ chế
quản lý tài chính tại bệnh viện, trên cơ sở đó đưa ra những đề xuất, các giải pháp hồn
thiện từng nội dung trong cơng tác quản lý tài chính.
Trong chương này, tác giả cũng đưa ra một số nhóm kiến nghị để đảm bảo điều
kiện thực hiện các giải pháp đã nêu.


68

KẾT LUẬN CHUNG

Ngày nay, mối quan hệ của người bệnh với bệnh viện là mối quan hệ giữa người
cung cấp dịch vụ và người trả giá cho những dịch vụ đó. Đồng thời, bệnh viện cơng nói
chung khơng cịn “độc quyền” như trước mà hệ thống dịch vụ y tế tư nhân được phép
tự do hoạt động theo luật hành nghề y dược. Do đó, bên cạnh việc quản lý, thực hiện
tốt công tác chuyên môn khám chữa bệnh để đảm bảo chất lượng chăm sóc sức khỏe
nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội thì quản lý tài chính cũng là một yếu tố quyết định sự
tụt hậu hay phát triển của bệnh viện. Thực tế trên đòi hỏi bệnh viện cần có cơ chế quản
lý tài chính phù hợp và yếu tố quan trọng góp phần quản lý có hiệu quả các nguồn tài
chính trong bệnh viện đó là bộ phận Kế tốn đủ trình độ, năng lực đáp ứng nhiệm vụ
quản lý tài chính và thực hiện tốt công tác tham mưu cho Ban giám đốc về hoạt động
của bệnh viện.
Qua nghiên cứu để thực hiện Luận văn, tác giả đa hệ thống hóa và phát triển
những vấn đề lý luận về quản lý tài chính đối với đơn vị y tế cơng lập.
Trong q trình nghiên cứu thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại bệnh viện Y
học cổ truyền tỉnh Bến tre, thông qua kết quả khảo sát được thực hiện bằng phiếu khảo
sát cùng với sự trao đổi trực tiếp với một vài cá nhân tham gia công tác điều trị bệnh.
Luận văn đã phản ánh được những kết quả đạt được cũng như những vấn đề còn tồn tại
hạn chế cần khắc phục và nguyên nhân dẫn đến tồn tại. Ngoài những nội dung trên,
Luận văn cũng đưa ra các nhóm kiến nghị để tạo môi trường thuận lợi cho bệnh viện
phát triển và làm tốt cơng tác quản lý tài chính.
Dù có nhiều cố gắng, tuy nhiên đề tài cịn có một số hạn chế cần khắc phục cho
hướng nghiên cứu tiếp theo.
Thứ nhất là nghiên cứu thực hiện công tác quản lý tài chính đối với một đơn vị
bệnh viện công tại địa bàn tỉnh Bến Tre nên khả năng tổng quát hóa chưa cao. Khả
năng tổng quát hóa sẽ cao hơn nếu nghiên cứu này được lập lại tại một số đơn vị khác
trong ngành trên địa bàn.


69
Thứ hai, nghiên cứu chọn mẫu theo phương pháp thuận tiện, là một trong những

phương pháp chọn mẫu phi xác suất nên tính đại diện cịn thấp, khả năng tổng qt hóa
cho đám đơng chưa cao. Nghiên cứu tiếp theo nên chọn mẫu theo phương pháp chọn
mẫu xác suất sẽ khái quát hóa và đạt hiệu quả thống kê tốt hơn.
Do thời gian và năng lực có hạn nên nội dung của Luận văn không thể tránh
khỏi những khiếm khuyết nhất định. Tác giả mong nhận được những ý kiến đóng góp
q báu từ các Thầy, Cơ để giúp cho tác giả hoàn thiện hơn nội dung của Luận văn đã
thực hiện.


70

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Ban Vật giá Chính phủ
(2006), Thông tư liên tịch số 03/TTLT-BYT-BTC-BLĐTBXH ngày 26/01/2006 bổ
sung thông tư liên bộ số 14 ngày 30/9/1995 của liên Bộ Y tế- Bộ tài chính- Lao động
Thương binh và Xã hội- ban Vật giá Chính phủ hướng dẫn thực hiện việc thu một phần
viện phí, Hà Nội.
2. Bộ Tài chính (2002), Thông tư số 25/2002/TT-BTC ngày 21/3/2002 hướng
dẫn thực hiện Nghị định 10/2002/NĐ-CP ngày 16/01/2002 của Chính phủ về chế độ tài
chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu, Hà Nội.
3. Bộ Tài chính (2006), Thơng tư số 71/2006/TT-BTC ngày 09/8/2006 hướng
dẫn thực hiện Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ quy định
quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và
tài chính đối với đơn vị sự nghiệp cơng lập, Hà Nội.
4. Bộ Tài chính (2006), Thông tư số 81/2006/TT-BTC ngày 06/9/2006 hướng
dẫn chế độ kiểm sốt chi đối với các đơn vị sự nghiệp cơng lập thực hiện quyền tự chủ,
tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính, Hà
Nội.
5. Bộ Y tế và Bộ Nội vụ (2008), Thông tư liên tịch số 02/2008/TTLT-BYTBNV ngày 24/01/2008 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số
43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự

chịu trách nhiệm vè thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với
đơn vị sự nghiệp cơng lập trong lĩnh vực y tế, Hà Nội.
6. Bệnh viện Y Học Cổ Truyền (2009), Báo cáo tài chính năm 2009, Bến Tre
7. Bệnh viện Y Học Cổ Truyền (2010), Báo cáo tài chính năm 2010, Bến Tre
8. Bệnh viện Y Học Cổ Truyền (2011), Báo cáo tài chính năm 2011, Bến Tre
9. Bệnh viện Y Học Cổ Truyền (2012), Báo cáo tài chính năm 2012, Bến Tre


71
10. Bệnh viện Y Học Cổ Truyền (2013), Báo cáo tài chính năm 2013, Bến Tre
11. Chính phủ (1995), Nghị định 95/NĐ-CP ngày 27/8/1995 về thu một phần
viện phí, Hà Nội.
12. Chính phủ (2002), Nghị định số 10/2002/NĐ-CP ngày 16/01/2002 về chế độ
tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu, Hà Nội.
13. Chính phủ (2006), Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 quy định
quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và
tài chính đối với đơn vị sự nghiệp cơng lập. Hà Nội.
14. Chính phủ (2012), Nghị định số 85/2012/NĐ-CP ngày 15/10/2012 về cơ chế
hoạt động, cơ chế tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch vụ
khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập, Hà Nội.
15. Lê Kim Ngọc (2009),Tổ chức hạch toán kế toán trong cơ sở y tế với việc
tăng cường quản lý tài chính ngành y tế Việt Nam, Luận án tiến sĩ kinh tế, trường Đại
học Kinh tế Qốc dân
16. Trần Văn Giao. Giáo trình tài chính cơng và cơng sản (phần 1). http://www.
tailieu.vn/tag/tai-chinh-cong.html. [Ngày truy cập: 19 tháng 12 năm 2014].
17. Website của Bộ Tài chính www.mof.gov.vn
18. Website của Bộ Y tế www.moh.gov.vn


72

PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Phiếu khảo sát ý kiến bệnh nhân
Phụ lục 2: Phiếu khảo sát ý kiến cán bộ công chức, viên chức
Phụ lục 3: Bảng báo cáo quyết toán năm của Bệnh viện YHCT tỉnh Bến Tre
Phụ lục 4: Bảng thơng báo chi phí khơng chấp nhận thanh toán tại BV. YHCT
Phụ lục 5: Biên bản thanh lý hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế