Tải bản đầy đủ (.pdf) (17 trang)

CAC DANG BAI DO THI CO BAN VE CO2, AL(OH)3

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (606.69 KB, 17 trang )

Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

BÀI TOÁN CƠ BẢN VỀ ĐỒ THỊ CO2 VÀ Al(OH)3
Với các dạng toán cơ bản về đồ thị này, các em chỉ cần chú ý quan sát các dữ kiện và hình dáng đồ thị
kết hợp với tư duy phân chia nhiệm vụ CO2, OH–, H+là hồn tồn có thể xử lí được dạng tốn này một
cách nhẹ nhàng, tình cảm.
Dạng 1. Bài toán đồ thị hệ phản ứng CO2 tác dụng với dung dịch bazơ
I. Cơ sở và phương pháp tư duy
–Bài toán 1: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng CO2 + dung dịch M(OH)2
n MCO 
3

n MCO (max) = n M(OH)
3

 max

Trình tự phản ứng

2

(2)

Bước 1: Tạo kết tủa:

(1)

CO2 + M(OH)2 → MCO3  + H 2 O


(1)

Bước 2: Kết tủa bị hòa tan: MCO3  +CO 2 +H 2 O → M(HCO3 )2 (2)

n MCO   n M(OH)

2

3

nCO

2

0

nCO = n M(OH)
2

n CO

2 (min)

= n MCO

3

nCO = 2n M(OH)

2


2

nCO

2

= nOH− − n MCO 

2 (max)

3

–Bài toán 2: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng CO2 + dung dịch ROH, M(OH)2
Trình tự phản ứng
Bước 1: Tạo kết tuûa: CO 2 + M(OH)2 → MCO 3  +H 2O

n MCO 

Bước 2: CO 2 + 2ROH → R 2CO 3 + H 2O (2)
CO2 + ROH → RHCO3

Bước 3: CO 2 + R 2CO3 + H 2O → RHCO 3 (3)
Bước 4: Kết tủa bị hòa tan: MCO 3  +CO 2 + H 2O → M(HCO3 )2 (4)

3

n MCO

3 (max)


(1)

(2) + (3)

= n M(OH)

2

(1)

(4)

nMCO  nM(OH)
3

2

nCO

2

n CO = n M(OH) + n ROH
2
2
n CO = n M(OH)
2

n CO


2(min)

nCO = 2n M(OH) + n ROH
2

2

2

= n MCO 
3

nCO

2 (max)

= nOH− − n MCO 
3

II. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1. Sục từ từ khí CO2 vào dung
dịch Ca(OH)2 thu được đồ thị bên.
Giá trị của V là
A. 4,368
B. 2,688
C. 2,240
D. 4,480

Khối lượng CaCO 3  (gam)


12

4,5

0

Thầy Trần Phương Duy

V

Thể tích CO 2 (lít)

Trang 1


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 2. Sục CO2 vào 200 gam dung
dịch Ca(OH)2. Mối quan hệ giữa số mol
CO2 và số mol kết tủa được biểu diễn
bằng đồ thị bên.

Nồng độ phần trăm chất tan trong dung
dịch sau phản ứng là
A. 30,45%
B. 32,4%
C. 25,63%
D. 40,5%

Soá mol CaCO 3 

0

0,8

Soá mol CO 2

1,2

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 3. TK 2017) Sục từ
từ khí CO2 đến dư vào dung
dịch gồm a mol NaOH và b

mol Ca(OH)2. Sự phụ thuộc
của số mol kết tủa CaCO3
vào số mol CO2 được biểu
diễn theo đồ thị bên.
Tỉ lệ a : b tương ứng là
A. 4 : 5
B. 2 : 3
C. 5 : 4
D. 4 : 3

Soá mol CaCO 3 
0,25

0

0,7

Soá mol CO2

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 2


Năm học 2019 – 2020


Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Ví dụ 4. Sục CO2 vào dung dịch
gồm NaOH, Ba(OH)2 ta có số mol
CO2 và số mol kết tủa biểu diễn
bằng đồ thị bên.
Giá trị của a là
A. 0,26
B. 0,28
C. 0,38
D. 0,30

Soá mol BaCO 3 

0,12

0,04
0

a

0,34

Soá mol CO2

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 5. Cho từ từ x mol
Số mol BaCO 3 
CO2 vào 500 gam dung dịch
dung dịch hỗn hợp KOH và
Ba(OH)2. Kết quả thí
nghiệm được biểu diễn bằng
đồ thị bên.
Tổng nồng độ phần trăm
của các chất tan trong dung
0,8
dịch sau phản ứng là
A. 51,08%
B. 42,17%
0,2
C. 45,11%
Soá mol CO2
x
0
D. 55,45%
1,8
Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 3


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1: Thổi từ từ CO2 vào dung
dịch chứa 0,12 mol Ca(OH)2. Sự phụ
thuộc của số mol kết tủa vào số mol
CO2 phản ứng được biểu diễn bằng
đồ thị bên.
Mối quan hệ của x và y là
A. y = 0,24 − x
B. y = 0,24 + x
C. y = 2x
D. y = 0,12 + x

Soá mol CaCO3 

x

0


y

Soá mol CO2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 2: Sục từ từ đến dư CO2vào
một cốc đựng dung dịch
Ca(OH)2. Kết quả thí nghiệm
được biểu diễn bằng đồ thị bên.
Nếu sục 0,85 mol CO2 vào dung
dịch Ca(OH)2 trên thì lượng kết
tủa thu được là
A. 35 gam
B. 40 gam
C. 45 gam
D. 55 gam

Soá mol CaCO3 

a

0

0,3


1,0

Soá mol CO2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 4


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 3: (2016) Sục khí CO2
Số mol BaCO 3 
vào V ml dung dịch hỗn hợp

NaOH 0,2M và
Ba(OH)20,1M. Đồ thị biểu
diễn số mol kết tủa theo số
mol CO2 phản ứng như sau:
Giá trị của V là
A. 300
B. 250
Soá mol CO2
0
0,13
0,03
C. 400
D. 150
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 4: Sục từ từ khí CO2đến
dư vào dung dịch gồm a mol
NaOH và b mol Ca(OH)2.
Sự phụ thuộc của số mol kết
tủa vào số mol CO2 phản
ứng được biểu diễn theo đồ
thị bên.
Tỉ lệ a : b tương ứng là
A. 4 : 5

B. 2 : 3
C. 5 : 4
D. 4 : 3

Soá mol CaCO 3 
0,10

0

0,28

Soá mol CO2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 5



Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 5: Dung dịch (A) chứa
a mol Ba(OH)2 và m gam
NaOH. Sục từ từ CO2 đến dư
vào dung dịch (A) thấy
lượng kết tủa biến đổi theo
đồ thị bên. Giá trị của a và m
lần lượt là
A. 0,4 và 40,0
B. 0,4 và 20,0
C. 0,5 và 24,0
D. 0,5 và 20,0

Soá mol BaCO 3 

a

0

a

a + 0,5

1,3

Soá mol CO2


………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 6: Sục CO2 vào dung
dịch chứa Ca(OH)2 và
NaOH ta thu được kết quả
như hình bên. Giá trị của x

A. 0,62
B. 0,68
C. 0,64
D. 0,58

Soá mol BaCO3 

0,1
0,06

0

a

a + 0,5 x

Soá mol CO2


………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 6


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 7: Người ta hịa tan
hồn tồn hỗn hợp NaOH
và Ba(OH)2 vào nước dư
thu được dung dịch X. Sục
khí CO2 vào dung dịch X.
Kết quả thí nghiệm thu
được biểu diễn trên đồ thị

bên. Giá trị của x là
A. 2,75
B. 2,50
C. 3,00
D. 3,25

Soá mol BaCO 3 

0,5

0,4a

a

2a

x

Soá mol CO2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

Câu 8: Sục CO2vào dung
dịch chứa Ca(OH)2và NaOH
ta thu được kết quả như hình
bên. Giá trị của b là
A. 0,40
B. 0,28
C. 0,32
D. 0,24

Số mol CaCO 3 
0,12
0,06
0

a

b

0,46

Soá mol CO2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 7


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 9: Sục từ từ khí CO2 vào
dung dịch gồm 0,02 mol
NaOH, a mol KOH và b mol
Ba(OH)2. Sự phụ thuộc của
số mol kết tủa vào số mol
CO2 phản ứng được biểu diễn
theo đồ thị bên.
Tỉ lệ a : b tương ứng là
A. 2 : 1
B. 4 : 3
C. 5 : 4
D. 3 : 2

Soá mol BaCO 3 

0

0,16


0,04

Soá mol CO 2

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 10: Dẫn từ từ đến dư khí CO2 vào
dung dịch Ba(OH)2. Sự phụ thuộc của
khối lượng kết tủa (y gam) vào thể tích
khí CO2 tham gia phản ứng (x lít) được
biểu diễn bằng đồ thị bên. Giá trị của m

A. 19,70
B. 39,40
C. 9,85
D. 29,55

y
4m
3m

2m

(a + 3,36)
(a + b)
x
………………………………………………………………………………………………………………………….

0

a

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 8


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Dạng 2. Bài toán đồ thị hệ phản ứng dung dịch muối Al3+ tác dụng với dung dịch bazơ
I. Cơ sở và phương pháp tư duy
– Bài toán 1: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng dung dịch Al3+ + OH–(Khơng tạo BaSO4)
n Al(OH) 


Trình tự phản ứng:

3

Bước 1: Tạo kết tủa Al + 3OH − → Al(OH)3 

(1)

3+

Bước 2: Kết tủa bị hòa tan Al(OH)3  +OH

n Al(OH) (max) = n Al3+

(1)

3



→ AlO2 + 2H 2 O (2)


(2)

n Al(OH)  n Al3+

nOH−

3


0

nOH− = 3n Al3+

n OH− = 4n Al3+

nOH− (max) = 4n Al3+ − n Al(OH) 

nOH− (min) = 3n Al(OH) 

3

3





– Bài toán 2: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng dung dịch H+ ,Al3+ + OH− (Không tạo BaSO4)
n Al(OH) 
3

Trình tự phản ứng:
Bước 1: Phản ứng trung hòa H + + OH − → H 2O
Bước 2: Tạo kết tủa Al 3+ + 3OH − → Al(OH)3 
Bước 3: Kết tủa bị hòa tan:Al(OH)3  +OH − → AlO2 − + 2H2 O
n Al(OH) (max) = n Al3+
3


n Al(OH)  n Al3+

nOH−

3

0

n OH− = n H+

n OH− = n H+ + 4n Al3+

n OH− = n H+ + 3n Al3+

nOH− (min) = n H+ + 3n Al(OH) 
3

nOH− (max) = n H+ + 4n Al3+ − n Al(OH) 
3

II. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1. Cho từ từ dung dịch NaOH vào
dung dịch AlCl3 kết quả thí nghiệm biểu diễn
theo đồ thị bên.
Giá trị của a là
A. 7,8
B. 6,24
C. 9,36
D. 4,68


m Al(OH)  (gam)
3

a
0

n NaOH
0,4 0,48

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 9


Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Ví dụ 2. Cho V lít dung dịch KOH 0,5M vào
nAl(OH) 
3
dung dịch Al2(SO4)3. Kết quả thí nghiệm
được biểu diễn theo đồ thị bên.
Giá trị lớn nhất của V để thu được 0,2 mol kết
tủa là

A. 1,2
0,2
B. 1,8
C. 2,0
0
D. 2,4

Năm học 2019 – 2020

n KOH
0,9

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 3. (2014) Khi
nhỏ từ từ đến dư
dung dịch NaOH
vào dung dịch hỗn
hợp gồm a mol HCl
và b mol AlCl3, kết
quả thí nghiệm được
biểu diễn trên đồ thị
bên.


Soá mol Al(OH)3

0,4

Soá mol NaOH

0
2,0
0,8
2,8
Tỉ lệ a : b là
A. 2 : 3
B. 1 : 1
C. 2 : 1
D. 4 : 3
Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 10



Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Ví dụ 4. Nhỏ từ từ tới
dư dung dịch KOH
vào dung dịch gồm
H2SO4 và Al2(SO4)3.
Kết quả thí nghiệm
được biểu diễn theo
đồ thị bên
Tỉ lệ b : a gần nhất
với giá trị nào sau
đây?
A. 1,0
B. 1,1
C. 1,2
D. 1,3

Soá mol Al(OH)3

0,4
0

0,6

2,1 a


Soá mol KOH
b

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 5. (2017) Hồn tan hoàn toàn n
a gam hỗn hợp Al và Al2O3 vào
dung dịch H2SO4 loãng, thu được
dung dịch X và 10,08 lít H2 (đktc).
Cho từ từ dung dịch NaOH 1M vào
X, số mol kết tủa Al(OH)3 (n mol)
phụ thuộc vào thể tích dung dịch
NaOH (V lít) được biểu diễn bằng
đồ thị bên.
V
0
0,56
0,24
0,36
Giá trị của a là
A. 2,34
B. 7,95
C. 3,87
D. 2,43
Định hướng tư duy giải

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 11


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1: Cho 200 ml dung dịch
Al2(SO4)3 tác dụng với dung dịch KOH
1M nhận thấy số mol kết tủa phụ thuộc vào
thể tích dung dịch KOH theo đồ thị bên.
Nồng độ của dung dịch Al2(SO4)3 trong thí
nghiệm trên là
A. 0,375M.
B. 0,50M.
C. 0,125M.
D. 0,25M.


nAl(OH) 
3

VKOH (ml)
0

340

180

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 2: Rót từ từ dung dịch
nAl(OH) 
3
Ba(OH)2 0,2M vào 150 ml dung dịch
AlCl3 0,04M thấy lượng kết tủa phụ
thuộc vào số ml dung dịch
0,06
Ba(OH)2 theo đồ thị dưới đây:
Giá trị của a và b tương ứng là
A. 60 ml và 90 ml
VBa(OH) (ml)
2
B. 45 ml và 60 ml
a

0
b
C. 45 ml và 90 ml
D. 90 ml và 120 ml
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 3: Cho 100 ml dung dịch
AlCl3 1M phản ứng với dung dịch
NaOH 0,5M nhận thấy số mol kết tủa
phụ thuộc vào thể tích dung dịch
NaOH theo đồ thị sau:
Giá trị của b là
A. 340 ml.
B. 350 ml.
C. 320 ml.
D. 360 ml.

nAl(OH) 
3

VNaOH (ml)
0

b

680


………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 12


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 4: Cho từ từ đến dư dung
dịch NaOH vào dung dịch
gồm a mol HCl và b mol
AlCl3, kếtquả thí nghiệm được
biểu diễn trên đồ thị sau:
Mối quan hệ giữa a và b là
A. 3a = 4b
B. 3a = 2b
C. a = b
D. a = 2b

Soá mol Al(OH)3 

Soá mol NaOH
0

0,04


0,1

0,14

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 5: Cho từ từ đến dư dung
dịch NaOH vào dung dịch
gồm a mol H2SO4 và b mol
Al2(SO4)3, kết quả thí nghiệm
được biểu diễn trên đồ thị sau:
Tỉ lệ a : b là
A. 2 : 1
B. 1 : 1
C. 3 : 2
D. 4 : 3

Soá mol Al(OH)3 

0,02
Soá mol NaOH
0

0,06

0,20

………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 6: (2017) Hịa tan hồn
m
tồn hỗn hợp Al và Al2O3
trong 200 ml dung dịch HCl
nồng độ a mol/l, thu được
dung dịch X. Cho từ từ dung
dịch NaOH 1M vào X, lượng
kết tủa Al(OH)3 (m gam) phụ
thuộc vào thể tích dung dịch
V
0
100
250
NaOH (V ml) được biểu diễn
450
bằng đồ thị sau:
Giá trị của a là
A. 0,5
B. 1,5
C. 1,0
D. 2,0
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

Thầy Trần Phương Duy

Trang 13


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020


Dạng 3. Bài toán đồ thị hệ phản ứng dung dịch muối AlO2 tác dụng với dung dịch axit
I. Cơ sở và phương pháp tư duy
– Bài toán 1: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng dung dịch AlO2– tác dụng với axit ((Khơng tạo BaSO4))
n Al(OH) 
3

Trình tự phản ứng
Bước 1: Tạo kết tủa AlO2 − + H+ + H2 O ⎯⎯
→ Al(OH)3 

n Al(OH) (max) = n AlO −
3

Bước 2: Hòa tan kết tủa Al(OH)3  + 3H+ ⎯⎯
→ Al3+ + 3H 2 O

2

n Al(OH)   n AlO −
3


2

n H+

0

n H+ = n AlO −

n H+ = 4n AlO −

2

2

n H+ (min) = n Al(OH) 

n H+ (max) = 4n AlO − − 3n Al(OH) 

3

3

2





–Bài toán2: Đồ thị biểu diễn hệ phản ứng dung dịch OH− ,AlO2 − + dung dịch axit (Khơng tạo

BaSO4)
n Al(OH) 

Trình tự phản ứng

3

Bước 1: Trung hòa OH − + H + ⎯⎯
→ H 2O

n Al(OH) (max) = n AlO −
3

Bước 2: Tạo kết tủa AlO2 − + H + + H 2O ⎯⎯
→ Al(OH)3 

2

n Al(OH) (tñ)  n AlO −
3

Bước 3: Hòa tan kết tủa Al(OH)3  + 3H + ⎯⎯
→ Al3+ + 3H 2 O
n H+

2

0
n H+ = n OH−


n H+ = nOH− + n AlO −
2

2

n H+ (max) = nOH− + 4n AlO − − 3n Al(OH) 

n H+ (min) = nOH− + n Al(OH) 

2

3

II. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1. Cho từ từ dung dịch
HCl 2M vào dung dịch
NaAlO2, kết quả thí nghiệm
được biểu diễn theo đồ thị bên
Giá trị a gần nhất với giá trị
nào sau đây?
A. 0,16
B. 0,17
C. 0,18
D. 0,19

n H+ = nOH− + 4n AlO −
3

m Al(OH) (gam)
3


9,36
3,51
0

VHCl (lít)
a

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 14


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Ví dụ 2. Cho từ từ dung dịch
HCl vào dung dịch gồm
Ba(OH)2 aM và Ba(AlO2)2
bM. Kết quả thí nghiệm được
biểu diễn theo đồ thị sau:

Tỉ lệ b : a gần nhất với giá trị
nào sau đây?
A. 1,3
B. 1,4
C. 0,6
D. 1,7

n

nHCl

0,09
0

x

0,4

3,4x

Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Ví dụ 3. (2017) Hịa tan hồn m

toàn a gam hỗn hợp X gồm
Al2O3 và Na2O vào nước, thu
được dung dịch Y. Cho từ từ
HCl 1M vào Y, lượng kết tủa
Al(OH)3 (m gam) phụ thuộc
V
vào thể tích dung dịch HCl (V
350
750
0 150
ml) được biểu diễn bằng đồ
thị bên.
Giá trị của a là
A. 14,40
B. 19,95
C. 29,25
D. 24,60
Định hướng tư duy giải
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 15



Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Câu 1: (TK 2018) Cho từ từ
dung dịch HCl 1M vào dung
dịch chứa x mol NaOH và y
mol NaAlO2. Số mol
Al(OH)3 (n mol) tạo thành
phụ thuộc vào thể tích dung
dịch HCl (y mol) được biểu
diễn bằng đồ thị bên.
Giá trị của x và y lần lượt là
A. 0,30 và 0,30
B. 0,30 và 0
C. 0,15 và
D. 0,15 và 0,30

n

0,2
V

0

150


750

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 2: Cho từ từ dung dịch
HNO3 vào dung dịch chứa a
mol Ba(AlO2)2 và b mol
Ba(OH)2. Kết quả thí nghiệm
được biểu diễn theo đồ thị
bên. Tỉ lệ a : b gần nhất với
giá trị nào sau đây?
A. 2,2
B. 0
C. 0,6
D. 1,7

n

1,2

nHNO

3


0

0,8

2,8

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 16


Năm học 2019 – 2020

Khóa luyện thi THPT Quốc Gia 2020

Câu 3: Hịa tan hồn tồn
m gam hỗn hợp Na và Al
vào nước, thu được khí
H2và dungdịch G. Thêm từ
từ dung dịch HCl vào G, đồ
thị sự phụ thuộc của số mol

kết tủa vào số mol HCl
được biểu diễn dưới đây.
Giá trị của m là
A. 1,77
B. 2,46
C. 2,69
D. 1,96

n

0,01

n HCl

0

0,04

0,16

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Câu 4: Hịa tan hồn tồn

hỗn hợp Al2O3 và Na vào
nước, thu được dung dịch Y
và x lít khí H2 (đkt). Cho từ
từ dung dịch HCl 1M vào Y,
khối lượng kết tủa Al(OH)3
(m gam) phụ thuộc vào thể
tích dung dịch HCl (V ml)
được biểu diễn ở đồ thị sau:
Giá trị của x là
A. 10,08
B. 3,36
C. 1,68
D. 5,04

m

V
0

150

350

750

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
Thầy Trần Phương Duy

Trang 17



×