Bài đọc 6.1. Phục vụ và duy trì: Cải thiện hành chính công trong một thế giới cạnh tranh, Chương 2: Các cơ chế hình hành và điều phối chính sách của trung ương, Chương 3: Cơ cấu tổ chức của chính quyền trung ương

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Mươt chđnh ph khưng thïí tưìn taơi líu</i>
<i>dađi nïịu trâch nhiïơm ăiïìu hađnh chđnh</i>
<i>ph ặúơc ăùơt lïn ăưi vai ca mươt câ</i>
<i>nhín; nô s hoaơt ăương tưịt, nïịu giao</i>
<i>phô trâch nhiïơm nađy cho nhiïìu ngûúđi,</i>
<i>vị nhúđ ăô, chđnh ph ặúơc duy trị búêi</i>
<i>nhiïìu ngûúđi.</i>

<i>- Nicolố Macchiavelli,</i>
<i>Nhûäng nghõ lån vïì mûúâi cën sấch</i>
<i>àêìu tiïn ca Titus Livius, Phêìn I.ix.</i>

<b>GIÚÁI THIÏÅU</b>

T

rong mươt hịnh ănh íín duơ
nưíi tiïịng, nhûơng cú chïị
phưịi húơp vađ thûơc thi chđnh
sâch ca trung ûúng cô thïí ặúơc vđ
vúâi bươ no hóơc hïơ thưịng thíìn
kinh trung ûúng ca chđnh qìn.
ÚÊ mươt chûđng mûơc nađo ăô, lưịi vđ
von nađy lađ khưng hoađn hăo. Nïịu
ta cùưt b ăíìu ca bíịt kyđ sinh víơt
bíơc cao nađo, sinh víơt ăô s chïịt
ngay líơp tûâc, trong khi nïịu cú

quan ăíìu no ca bươ mây hađnh
chđnh bõ loaơi b, híơu quă ăún
thìn chó lađ sûơ sa st úê câc mûâc ăươ
khâc nhau trong viïơc thi hađnh
cưng vuơ, đt nhíịt lađ trong mươt

khoăng thúđi gian ngùưn. Chùỉng
haơn, cú quan bûu chđnh Ăûâc víỵn
tiïịp tuơc phât chín thû tđn ngay
că trong lc Ăïị chïị Hitler ăang
suơp ăưí.

Tuy nhiïn, nhịn tûđ gôc ăươ khâc,
lưịi so sânh nađy laơi ríịt thđch húơp.
Hïơ thưịng thíìn kinh ăông mươt vai
trođ quan troơng trong viïơc ăiïìu
phưịi víơn ăương vađ quy ắnh caâc
hađnh vi cuêa con ngûúđi. Khi hïơ thíìn
kinh cô truơc trùơc, con ngûúđi s cô
nhûơng hađnh ăương rúđi raơc vađ rưịi
loaơn. Hún nûơa, câc kïịt quă nghiïn
cûâu gíìn ăíy cho chng ta thíịy bươ
no lađ mươt cú quan cô khă nùng
phuơc hưìi cao, cô khă nùng tâi taơo
cíịu hịnh maơng thíìn kinh theo

<b>93</b>

<b>Cấc cú chïë hịnh thânh vâ</b>

<b>àiïìu phưëi chđnh sấch ca</b>

<b>trung ûúng</b>

■

<b>Robert P. Beschel Jr. vâ Nicholas Manning</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

nhiïìu kiïíu khâc nhau, nïịu cíìn.
Trong mươt hịnh thâi tûúng tûơ, câc

chđnh ph cng tịm thíịy nhiïìu
biïơn phâp khâc nhau ăïí phưịi húơp
câc hoaơt ăương ca mịnh. Trong khi
mươt sưị ngn l nhíịt ắnh lađ phưí
biïịn ăïí xâc ắnh nhûơng cú chïị
hoaơch ắnh vađ ăiïìu phưịi chđnh
sâch thađnh cưng hún, thị câch thûâc
biïíu hiïơn cuơ thïí ca nhûơng
ngn l ăô trong cú cíịu tưí chûâc
vađ câc trịnh tûơ, th tuơc laơi cô sûơ
khâc biïơt ăâng kïí giûơa câc qịc
gia vađ trong cuđng mươt qịc gia
vađo nhûơng thúđi kyđ khâc nhau.

ÚÊ nhiïìu nûúâc theo mư hịnh
cương hoađ nghõ viïơn, ăùơc biïơt lađ
nhûơng nûúâc theo trìn thưịng
chíu Íu hóơc Khưịi Thõnh vûúơng
chung, nươi câc hay bươ trûúêng ăông
vai trođ trung tím trong viïơc hịnh
thađnh vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch. ÚÊ
mươt sưị nûúâc, hai thơt ngûơ nađy
ặúơc duđng thay thïị cho nhau.
Nhûng úê nhûơng nûúâc khâc, nươi câc
bao gưìm mươt sưị võ bươ trûúêng cô
ănh hûúêng lúân hún, nhû víơy nươi
câc lađ mươt bươ phíơn ca hươi ăưìng
bươ trûúêng. Trong chûúng nađy, vađ
trong toađn bươ cịn sâch, chng tưi
duđng thơt ngûơ "nươi câc" ăïí chó cú

quan cô qìn qịt ắnh cao
nhíịt ca chđnh ph - bíịt kïí cú
quan nađy bao gưìm tíịt că câc bươ
trûúêng hay chó mươt nhôm nh
trong sưị ăô. Trong câc hïơ thưịng
nươi câc, ngn tùưc trâch nhiïơm
tíơp thïí thûúđng ặúơc âp duơng.

Theo ăô, moơi bươ trûúêng thơc
chđnh ph cam kïịt ng hươ qịt
ắnh ca tíơp thïí nươi câc, nïịu
khưng s xin tûđ chûâc. Thưng
thûúđng, cưng viïơc ca nươi câc lađ do
vùn phođng nươi câc hóơc vùn phođng
th tûúâng hưỵ trúơ - cú quan nađy cô
thïí hoaơt ăương riïng r nhû mươt
thûơc thïí ăươc líơp, hóơc thơc vùn
phođng th tûúâng.

Câc nûúâc theo mư hịnh cương
hoađ tưíng thưịng cô mûâc ăươ linh
hoaơt lúân hún câc nûúâc cô hïơ thưịng
cương hoađ nghõ viïơn. Taơi nhûơng
nûúâc ăiïín hịnh nhû M, nươi câc lađ
mươt cú quan khâ ýịu thïị vađ híìu
hïịt quâ trịnh ra qịt ắnh ăïìu do
tưíng thưịng vađ câc bươ trûúêng ca
tưíng thưịng song phûúng tiïịn
hađnh, hoùơc quýịt ắnh ặúơc ặa
ra vúâi sûơ ăưìng thơn ca ba phđa:

tưíng thưịng, bươ trûúêng cô liïn quan
vađ câc nhín víơt cíịp cao ca qịc
hươi. Nûúâc M nhíơn thíịy cíìn phăi
chín hoâ câc phûúng thûâc hoaơt
ăương theo mư hịnh nươi câc ăïí
ăiïìu phưịi chđnh sâch trong lơnh
vûơc an ninh qịc gia, vađ gíìn ăíy,
lađ câc chđnh sâch kinh tïị. Trong
khi ăô, Phâp víỵn lïơ thơc nhiïìu
vađo Vùn phođng Thû k tưíng húơp
ca chđnh ph (<i>Secrêtariat Gênêral</i>
<i>du Governement). </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

ăưìng tưịi cao trong viïơc thiïịt líơp,
ăiïìu phưịi vađ thûơc thi câc qịt
ắnh chđnh sâch. Ăïịn lûúơt mịnh,
nhûơng cú quan nađy laơi ặúơc câc
ban thû k hưỵ trúơ, nhû Ban chíịp
hađnh trung ûúng ca Ăăng Cương
săn vađ bươ mây nhín viïn gip
viïơc ca nô.

Nhûơng cú quan ra qịt ắnh
tíơp thïí tưịi cao trong ăúđi sưịng
chđnh trõ ă tưìn taơi hađng thïị k
nay, nïịu khưng mịn nôi lađ hađng
thiïn niïn k. Thûơc víơy, cô thïí
nôi hịnh thâi ăíìu tiïn ca kiïíu tưí
chûâc nađy chđnh lađ nhûơng hươi
ăưìng bư lo trong câc x hươi sùn

bùưt, hâi lûúơm trìn thưịng. Tuy
nhiïn, trong thïị k XIX úê chíu
Íu, xịt phât tûđ mong mịn
ăiïìu hoađ chïị ăươ cai trõ qn ch
vúâi âp lûơc ăíịu tranh ăang nưíi lïn
ăođi qìn lađm ch ca nhín dín,
mươt mư hịnh nươi câc hiïơn ăaơi ca
chđnh ph ă ra ăúđi. Sau nađy, nhúđ
câc cûúđng qịc thûơc dín chíu
Íu, ăùơc biïơt lađ Ăïị qịc Anh, mư
hịnh nađy ặúơc trìn bâ túâi chíu
Phi, Ăưng Â, Nam  vađ khu vûơc
Thâi Bịnh Dûúng.

Di săn lõch sûê nađy thïí hiïơn r
trïn hiïơn traơng phín bưị ắa l ca
câc hïơ thưịng nươi câc ngađy nay.
Mươt cơc khăo sât úê 182 qịc gia
cho thíịy, 2/3 câc nûúâc nađy đt
nhiïìu cô câc ăùơc tđnh ca chđnh
ph kiïíu nươi câc, cođn gíìn mươt nûêa
sưị chđnh ph mang ăíơm tđnh chíịt
kiïíu nươi câc.2Mư hịnh chđnh ph
theo hịnh thûâc nươi câc tíơp trung

àưng nhêët úã Nam Ấ (100%) vâ úã
cấc nûúác thåc Tưí chûác Húåp tấc
vâ phất triïín kinh tïë (OECD)
(90%). Nhûäng khu vûåc đt ấp dng
mư hịnh nây nhêët lâ Trung Àưng

vâ Bùỉc Phi (21%), vâ tiïëp sau lâ
M Latinh (48%). Nhûäng khu vûåc
cố mêåt àưå ấp dng trung bịnh lâ
khu vûåc Nam Xahara chêu Phi
(78%), Àưng Ấ vâ Thấi Bịnh
Dûúng (70%), chêu Êu vâ Trung
Ấ (70%).

Nhû ă nhùưc túâi úê trïn, ăïí tiïơn
cho viïơc trịnh bađy, thơt ngûơ "nươi
câc" ặúơc taơm duđng ăïí chó cú quan
cô qìn qịt ắnh cao nhíịt
trong chđnh ph, vađ "vùn phođng
nươi câc" ăïí chó cú quan gip viïơc
cho nươi câc. Tuy nhiïn, cíìn lûu
rùìng hai thơt ngûơ ăô bao hađm
nhiïìu loaơi hịnh cú quan ban hađnh
qịt ắnh dûơa trïn thăo lơn tíơp
thïí vađ nhûơng thïí chïị trûơc tiïịp
gip viïơc cho câc cú quan ăô.

<b>CẤC NGUN TÙỈC</b>

<b>ẮNH HÛÚÂNG CHO VIÏƠC</b>
<b>HỊNH THAĐNH CHĐNH SÂCH</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

vađ r rađng lađ bíịt khă thi, hóơc chûâa
ặơng sai líìm vađ khưng ặúơc ng
hươ ăïịn mûâc bõ sûêa ăưíi triïơt ăïí hóơc
bõ hu b ngay sau khi ặúơc cưng

bưị. Hươp 2.1 liïơt kï mươt loaơt nhûơng
víịn ăïì thûúđng gùơp trong viïơc phưịi
húơp chđnh sâch. Ngoađi nhûơng
trûúđng húơp hiïín nhiïn ăô, ríịt khô
cô thïí ăânh giâ chíịt lûúơng ca viïơc
ban hađnh qịt ắnh. Vïì líu dađi,
nhûơng kïịt quă trïn diïơn röơng cuêa
hoaơt ăöơng trong khu vûơc cöng,
nhû mûâc tùng trûúêng kinh tïị maơnh
m, ăíìu tû trûơc tiïịp ca nûúâc
ngoađi tùng, ăưìng tiïìn ưín ắnh,
thím huơt ngín sâch úê mûâc chíịp
nhíơn ặúơc, hóơc căi thiïơn câc chó
sưị x hươi lađ nhûơng biïíu hiïơn sú bươ
cho chíịt lûúơng ca câc qịt ắnh.
Tuy nhiïn, viïơc ăânh giâ kïịt quă
hoaơt ăương ln gùơp phăi nhûơng

víịn ăïì ăiïín hịnh, bao gưìm vai trođ
ca câc biïịn sưị can thiïơp vađ sûơ khô
khùn trong viïơc thiïịt líơp nhûơng
mưịi quan hïơ nhín quă. Câc nghiïn
cûâu tịnh hịng riïng biïơt cô thïí
gip đch cho viïơc ăânh giâ chíịt
lûúơng ca mươt sưị qịt ắnh riïng
l, nhûng khô cô thïí khâi quât hoâ.
Chđnh do khô cô thïí ăânh giâ ặúơc
chíịt lûúơng ca qịt ắnh chđnh
sâch, nïn viïơc thăo lơn vïì quâ
trịnh ban hađnh qịt ắnh hiïơu

quă thûúđng cô xu hûúâng bõ chi
phưịi búêi viïơc thăo lơn vïì nhûơng
ngn tùưc - lađm thïị nađo ăïí ban
hađnh qịt ắnh, vađ nhûơng bûúâc
cíìn thiïịt tiïịp theo ăïí băo ăăm thûơc
hiïơn nhûơng ngn tùưc ăô lađ gị.

Trong câc tađi liïơu vïì viïơc ra
qịt ắnh ca nươi câc, cô bưịn
ngn tùưc ăùơc biïơt quan troơng:

● Khưng thiïịt líơp ặúơc nhûơng

ûu tiïn chđnh sâch chđnh ýịu,
khưng ặa ra ặúơc nhûơng
lûơa choơn khô khùn giûơa câc
muơc tiïu míu thỵn nhau,
hóơc khưng chín hoâ ặúơc
nhûơng ûu tiïn thađnh câc
qịt ắnh hoaơt ăương cuơ thïí,
ăiïín hịnh nhíịt lađ thưng qua
quy trịnh hoaơch ắnh ngín
sâch.

● Tẩo ra mưåt khoẫng trưëng vïì

chđnh sấch, do khưng cố tđnh
liïn tc trong chđnh ph

hóåc do nhûäng nïìn tẫng

chđnh sấch ëu kếm vâ thiïëu
gùỉn kïët.

● Thiïëu tin tûúãng lêỵn nhau

giûơa câc nhađ hoaơch ắnh
chđnh sâch cíịp cao díỵn túâi
tịnh traơng thûúđng xn nê
trânh câc quy trịnh, ngn
tùưc chđnh thûâc trong viïơc ban
hađnh qịt ắnh.

● Vai trô ca tưí chûác khưng rộ

râng, hóåc cố sûå mêu thỵn
giûäa cấc chûúng trịnh cưng tấc
ca cấc bưå ngânh, hóåc vị cẫ

hai l do nađy, cương vúâi thíịt baơi
trong viïơc líịy kiïịn ca tíịt că
câc bươ cô qìn lúơi liïn quan
vïì câc qịt ắnh cuơ thïí.

● Cấc kiïën àïå trịnh lïn nưåi cấc

ặúơc soaơn thăo sú sađi vađ
khưng ăânh giâ ăíìy ă vïì câc
khoăn chi phđ, ăùơc biïơt lađ câc
chi phđ theo ngađnh doơc.

● Cố sûå song song tưìn tẩi cấc

nhốm thûúâng lâ vư hịnh,
khưng chõu trấch nhiïåm,
nhûng lẩi tấc àưång lïn chđnh
sấch tûâ bïn ngoâi chđnh ph.

<b>Hưåp 2.1</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i>tđnh k lơt, tđnh minh baơch, tđnh bïìn</i>
<i>vûơng vađ lûơa choơn cíịu trc. Theo</i>
ngn tùưc ra qịt ắnh cô tđnh
k lơt cao, câc qịt ắnh cíìn
phăi nhíịt quân, cô tđnh thûơc tiïỵn
vïì mùơt tađi chđnh vađ cô khă nùng
thûơc hiïơn. Trong khi ngn tùưc
nađy cô v hiïín nhiïn, trïn thûơc tïị
nô laơi đt khi ặúơc tưn troơng. ÚÊ
nhiïìu nûúâc, ngûúđi ta ban hađnh
qịt ắnh mađ khưng cô sûơ cín
nhùưc, xem xêt ăíìy ă nhûơng chi
phđ tiïìm tađng, ăùơc biïơt lađ gânh
nùơng chi phđ theo ngađnh doơc tâc
ăương lïn ngín sâch. Vđ duơ, kïịt
quă nghiïn cûâu úê hai nûúâc chíu
Phi cho thíịy hún 2/3 qịt ắnh
ca nươi câc ặa ra khưng bao giúđ
ặúơc thûơc hiïơn - mươt díịu hiïơu r
rađng cho thíịy, quy trịnh ăô chó
ặa ra nhûơng qịt ắnh cô chíịt

lûúơng kêm vađ cíìn phăi ặúơc căi tưí
thûơc sûơ.3

Ngoađi ra, tđnh ưín ắnh ca viïơc
ra qịt ắnh cng cô vai trođ
quan troơng. Câc qịt ắnh nưng
nưíi thûúđng lađ căn trúê lúân cho viïơc
xc tiïịn ăíìu tû vađ câc hoaơt ăương
kinh tïị.

Tđnh minh baơch trong quâ
trịnh nươi câc ra qịt ắnh cng lađ
ýịu tưị khưng kêm phíìn quan
troơng. Thưng thûúđng, nươi dung
câc cơc nghõ bađn ca nươi câc cô
tđnh băo míơt cao; chó cô câc bươ
trûúêng vađ nhûơng ngûúđi ặúơc u
qìn thay mùơt bươ trûúêng múâi
ặúơc tham dûơ cơc hoơp nươi câc;
biïn băn cơc hoơp ca nươi câc chó

lađ nhûơng kïịt lơn ca cơc hoơp,
chûâ khưng cô bíịt kyđ mươt giăi
thđch, thưng tin nađo vïì câc cơc
bađn lơn lađm tiïìn ăïì cho nhûơng
kïịt lơn ăô; vađ băn thín biïn băn
ca câc cơc hoơp ăô cng chó
ặúơc cung cíịp cho mươt sưị ăưịi
tûúơng haơn chïị. Tuy nhiïn, cíìn
phăi hiïíu thíơt r vađ tn th

nghiïm ngùơt <i>quy trịnh ặa víịn ăïì</i>
ra trûúâc nươi câc; nïịu khưng,
nhûơng võ bươ trûúêng ăíìy qìn lûơc
s cô cú hươi thao tng hïơ thưịng
nađy ăïí mûu lúơi cho câc chûúng
trịnh chđnh trõ ca mịnh hay ca
bươ, lađm thiïơt haơi túâi lúơi đch chung.
Cíìn âp duơng mươt quy trịnh
nghiïm ngùơt ăïí tíịt că câc bươ
trûúêng ăïìu an tím rùìng, nïịu hoơ
nghiïm tc tn th câc quy ắnh,
nhûơng víịn ăïì mađ hoơ quan tím s
ặúơc nươi câc ch túâi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

cưng cương cng ặúơc trịnh lïn nươi
câc). Vùn phođng nươi câc phăi xíy
dûơng câc quy ắnh vïì th tuơc lađm
viïơc ca nươi câc, sao cho nươi câc
khưng bõ nhûơng sûơ vuơ nh nhùơt
qịy ríìy, lađm ănh hûúêng ăïịn
nhûơng cưng viïơc quan troơng hún.

<b>CẤC CHÛÁC NÙNG CÚ BẪN</b>

Tûđ nhûông nguýn tùưc chung,
chuâng ta bađn ăïịn nhûông nhiïơm
vuơ cuơ thïí cíìn ặúơc thûơc hiïơn, theo
ăô, mươt cú chïị líơp vađ ăiïìu phưịi
chđnh sâch hoaơt ăương tưịt phăi
thûơc hiïơn hiïơu quă đt nhíịt nùm

nhiïơm vuơ sau.4Ăô lađ: (i) cung cíịp
hïơ thưịng thu thíơp, xûê l thưng tin
vađ cănh bâo súâm vïì víịn ăïì cíìn
qịt ắnh; (ii) băo ăăm tham
khăo ăíìy ăuê yâ kiïịn cuêa moơi cú
quan vađ ban, ngađnh cô liïn quan
túâi víịn ăïì ăang quan tím; (iii)
cung cíịp câc phín tđch hưỵ trúơ vađ
xem xêt thíơn troơng câc khă nùng
lûơa choơn; (iv) ghi chêp vađ phưí
biïịn câc qịt ắnh; vađ (v) giâm
sât quâ trịnh thûơc hiïơn vađ theo di
sât câc bûúâc tiïịn triïín tiïịp theo.
Chng ta s líìn lûúơt phín tđch
tûđng nhiïơm vuơ nađy.

Nhiïơm vuơ thûâ nhíịt lađ băo ăăm
rùìng moơi bïn cô liïn quan trong
quy trịnh ra qịt ắnh cô ă thúđi
gian xem xêt nhûơng víịn ăïì thơc
chûúng trịnh nghõ sûơ. Trong nhiïìu
hïơ thưịng hoaơt ăương hiïơu quă,
chûúng trịnh nghõ sûơ thûúđng ặúơc
phưí biïịn trûúâc cho moơi bïn trong

mươt khoăng thúđi gian xâc ắnh
(chùỉng haơn 48 giúđ ăưìng hưì). Thïm
vađo ăô, mươt vađi vùn phođng nươi
câc, nhû vùn phođng nươi câc ca
Vûúng qịc Anh, tiïịn hađnh hoaơch

ắnh tûđ trûúâc chûúng trịnh nghõ
sûơ ăïí băo ăăm kiïím soât ặúơc
khưịi lûúơng cưng viïơc, trânh truđng
lùơp vađ tíơn duơng tưịi ăa câc ăiïím
tûúng ăưìng giûơa câc víịn ăïì thơc
chûúng trịnh nghõ sûơ ca nươi câc,
vađ băo ăăm rùìng chûúng trịnh
nghõ sûơ ăô phuđ húơp vúâi nhûơng sûơ
kiïơn trong nûúâc va quửc tù sựp
xaờy ùn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

nhựỗm muồc ủch thưng tin vâ bẫo
àẫm tđnh bïìn vûäng lêu dâi, cêìn
phẫi cố sûå tham gia ca têët cẫ cấc
bïn liïn quan trong quấ trịnh nghõ
sûå (Xem chûúng 14, phêìn bân vïì
sûå tham gia nối chung).

Nhiïìu chđnh ph nhíơn thûâc
ặúơc rùìng, tđnh thịt phuơc ca
nhûơng khịn nghõ vïì mùơt chđnh
sâch tùng ăâng kïí nïịu khịn
nghõ ăô cô khă nùng kiïím nghiïơm
hóơc cô sûơ ăânh giâ thíơn troơng câc
phûúng ân khâc nhau. Thưng
thûúđng, câc cú chïị ăiïìu phưịi chđnh
sâch trung ûúng s thûơc hiïơn chûâc
nùng nađy, miïỵn lađ chng cô ặúơc
nùng lûơc cíìn thiïịt. Tuy nhiïn,
trong nhiïìu chđnh ph, chûâc nùng

nađy ặúơc trao cho câc bươ, ngađnh
doơc. Trong nhûơng trûúđng húơp nađy,
muơc ăđch ca vùn phođng nươi câc lađ
quăn l quâ trịnh xíy dûơng chđnh
sâch ăïí băo ăăm sûơ phín tđch nađy
ặúơc tiïịn hađnh mươt câch ăng
ăùưn, chûâ khưng nhíịt thiïịt tûơ mịnh
tiïịn hađnh phín tđch. Ăiïìu nađy ăùơc
biïơt quan troơng ăïí xâc ắnh ăíìy
ă câc khoăn chi phđ ca câc biïơn
phâp ặúơc ăïì xịt.

Nhiïơm vuơ quan troơng thûâ tû lađ
ghi chêp vađ phưí biïịn câc qịt
ắnh chđnh sâch. Vïì víịn ăïì nađy,
nhiïìu phûúng phâp khâc nhau
ặúơc âp duơng. Theo ngn tùưc
trâch nhiïơm tíơp thïí, úê nhiïìu hïơ
thưịng nươi câc thơc mư hịnh
Westminster ca Anh, ngûúđi ta
chó phưí biïịn rương ri câc qịt
ắnh ặúơc thưng qua. Mươt sưị

nûúâc cô thïí phưí biïịn câc qịt
ắnh vađ băn tôm tùưt nhûơng lơn
ăiïím ng hươ cho qịt ắnh ăô.
Câc nûúâc khâc laơi phưí biïịn rương
ri toađn bươ nươi dung thăo lơn
trong quâ trịnh ra qịt ắnh.

Nhiïơm vuơ quan troơng cịi
cuđng lađ giâm sât quâ trịnh thûơc
hiïơn. Taơi nhiïìu nûúâc ăang phât
triïín vađ mươt sưị nûúâc phât triïín,
viïơc thưng qua nghõ qịt ca nươi
câc khưng hïì băo ăăm rùìng qịt
ắnh ăô s ặúơc thûơc hiïơn, ăùơc
biïơt lađ trong trûúđng húơp bươ,
ngađnh cô liïn quan t ra do dûơ
trong viïơc thi hađnh. Do ăô, viïơc
giâm sât tiïịn ăươ thûơc hiïơn tûđng
qịt ắnh riïng l ca nươi câc lađ
ríịt cíìn thiïịt, đt nhíịt lađ trong mươt
phaơm vi ặúơc lûơa choơn.

<b>NHÛÄNG CẤCH LÂM ÀA DẨNG5</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Nhû ă bađn túâi úê trïn, trong câc
nûúâc theo mư hịnh cương hoađ nghõ
viïơn, câc cú chïị ăiïìu phưịi chđnh
sâch bao gưìm nươi câc; câc u ban
vađ tiïíu ban nươi câc, cô nhiïơm vuơ
ăiïìu phưịi chđnh sâch trong tûđng
lơnh vûơc cuơ thïí thay mùơt cho nươi
câc; vađ mươt ban thû k chõu trâch
nhiïơm quăn l chung câc hoaơt
ăương hađnh chđnh ca nươi câc. (Tuyđ
tûđng nûúâc, ban thû k cođn cô thïí
chõu trâch nhiïơm ặa ra nhûơng
khịn nghõ chđnh sâch). Chng

ta s líìn lûúơt xem xêt câc cú quan
nađy trong phíìn dûúâi ăíy.

<b>Nưåi cấc</b>

Quy mư ca nưåi cấc lâ rêët khấc
nhau giûäa cấc nûúác vâ úã mưỵi nûúác
trong tûâng thúâi k. Sau nhiïìu thêåp
k múã rưång tûâ khi Chiïën tranh thïë
giúái thûá hai kïët thc, khi chđnh
ph ngây câng àẫm nhêån nhiïìu
nhiïåm v tûâ quẫn l mưi trûúâng
cho túái bẫo vïå ngûúâi tiïu duâng, thò
trong thêåp kyã vûâa qua, nhòn
chung, cấc nûúác OECD àïìu cùỉt
giẫm sưë lûúång bưå trûúãng thåc nưåi
cấc - mùåc d àiïìu nây thûúâng cố
nghơa lâ àïí giẫi toẫ sûå phẫn àưëi
chđnh trõ àấng kïí (Xem sưë lûúång
cấc bưå úã chûúng 3).

Ăïí xâc ắnh ặúơc quy mư nươi
câc húơp l, mươt mùơt, phăi tđnh ăïịn
sûơ cín bùìng quan troơng giûơa hiïơu
sịt vađ nùng lûơc quăn l, vađ mùơt
khâc, giûơa tđnh toađn diïơn vađ tđnh
ăaơi diïơn. Mươt nươi câc cô quy mư

nh cô thïí ban hađnh qịt ắnh
mươt câch nhanh chông hún, nhûng

laơi cô thïí chín thađnh víịn ăïì vị
thiïịu qìn lađm ch vađ haơn chïị
khă nùng tiïịp cíơn thưng tin. ÚÊ mươt
thâi cûơc khâc, mươt sưị bang ca ÍỊn
Ăươ ln phăi ăưịi phô vúâi cùn bïơnh
bíịt ưín chđnh trõ kinh niïn vađ
thûúđng phăi líơp ra nhûơng võ trđ
trong nươi câc ăïí giûơ câc phe cânh
laơi vúâi nhau. Ăiïìu nađy díỵn túâi viïơc
múê rương nươi câc, vúâi sưị lûúơng túâi
hún 90 bươ trûúêng, phâ vúơ niïơm
vïì nươi câc nhû mươt cú quan ra
qịt ắnh cô quy mư nh vađ cô
tđnh gùưn kïịt cao. Nhû ă trịnh bađy
úê phíìn ăíìu, nươi câc cô thïí gưìm
mươt nhôm nh câc bươ trûúêng. Do
ăô, mươt sưị nûúâc nhû Ưxtríylia vađ
Vûúng qịc Anh ă cưị gùưng giăi
qịt víịn ăïì nađy bùìng câch taơo ra
hai cíịp bươ trûúêng, bươ trûúêng lađ
thađnh viïn nươi câc vađ bươ trûúêng
khưng lađ thađnh viïn nươi câc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

ặúơc triïơu tíơp tham dûơ câc cơc
hoơp nươi câc ăïí thay thïị bươ trûúêng
nïịu võ bươ trûúêng ăô khưng thïí
tham dûơ; taơi mươt sưị nûúâc khâc, chó
cô nhûơng quan chûâc cao cíịp ặúơc
chó ắnh múâi cô qìn tham dûơ
câc cơc hoơp ca nươi câc.

Tíìn sịt nhôm hoơp ca nươi câc
cng ăa daơng khưng kêm. Nươi
câc ca híìu hïịt câc nûúâc ăïìu
nhôm hoơp hađng tìn. Nhiïìu nûúâc
cng tưí chûâc câc cơc hoơp nươi câc
bưí sung. Thuyơ Ăiïín tiïịn hađnh
hoơp nươi câc túâi 20 líìn mươt thâng;
Nauy 12 líìn; vađ úê Hađ Lan, nươi câc
cô thïí hoơp túâi ba hóơc bưịn líìn
mươt tìn, nïịu nươi dung cơc hoơp
lađ hoaơch ắnh ngín sâch nùm. ÚÊ
nhûơng nûúâc nhû Phâp vađ Nauy,
tíìn sịt hoơp nươi câc do lơt ắnh.
Trong trûúđng húơp ngûúđi ặâng
ăíìu chđnh ph cô mươt sưị qìn
haơn trong viïơc íịn ắnh tíìn sịt
nhôm hoơp nươi câc, sưị líìn hoơp s
tuyđ thơc vađo câ nhín ngûúđi
ặâng ăíìu chđnh ph. ÚÊ Vûúng
qịc Anh, Th tûúâng Wilson tưí
chûâc 59 cơc hoơp nươi câc mươt
nùm, trong khi Th tûúâng
Thatcher chó tưí chûâc 35 cơc.

Thúâi gian hổp nưåi cấc cố thïí
kếo dâi (nhû úã Ailen vâ Hâ Lan)
hóåc ngùỉn (nhû úã Anh). Tuy
nhiïn, xết cẫ vïì têìn sët vâ thúâi
gian cấc cåc hổp, Hâ Lan, Nauy

vâ Thu Àiïín xïëp úã mûác cao nhêët,
vúái 40 tiïëng hổp nưåi cấc mưåt
thấng, trong khi Phấp, Bó, Italia vâ

Vûúng qëc Anh thåc mûác thêëp
nhêët vúái tấm tiïëng hổp mưåt thấng.
Vúái cấc nûúác côn lẩi, thúâi lûúång
hổp nưåi cấc trung bịnh lâ 12 túái 15
tiïëng mưåt thấng.

Thưng thûúđng, lơt phâp ă
quy ắnh sùĩn nhûơng nươi dung
ặúơc thăo lơn trong câc cơc hoơp
nươi câc, nhûng nhûơng quy ắnh
nađy thûúđng khưng chđnh xâc vađ
khưng ăíìy ă. (Vđ duơ, hiïịn phâp
Nauy quy ắnh rùìng moơi "víịn ăïì
lúân" phăi ặúơc ặa vađo chûúng
trịnh nghõ sûơ ca nươi câc). Taơi
Vûúng qịc Anh, nhûơng víịn ăïì
ặúơc ặa ra trûúâc nươi câc, hóơc u
ban nươi câc, thûúđng lađ nhûơng víịn
ăïì ăođi hi trâch nhiïơm tíơp thïí ca
chđnh ph búêi ăô lađ nhûơng víịn ăïì
chđnh sâch lúân, hóơc víịn ăïì cô tíìm
quan troơng to lúân ăưịi vúâi cưng
chng, cng nhû nhûơng víịn ăïì
gíy tranh ci khưng thïí giăi qịt
ặúơc giûơa câc bươ, ngađnh. Chó mươt
vađi nûúâc ăïì ra nhûơng quy ắnh chi

tiïịt vađ xâc ắnh giúâi haơn r rađng.
Vđ duơ nhû úê Phíìn Lan, híìu hïịt
moơi qịt ắnh ca chđnh ph ăïìu
phăi cô sûơ phï chín chđnh thûâc
ca nươi câc. ÚÊ Hađ Lan, tíịt că
nhûơng víịn ăïì cíìn nươi câc phï
chín ăïìu ặúơc quy ắnh r trong
lơt phâp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

qịt ắnh ăïìu lađ nhûơng víịn ăïì
vuơn vùơt. Thưng thûúđng, nhûơng
qịt ắnh vïì chđnh sâch xịt
phât tûđ bươ, ngađnh doơc vađ vai trođ
ca nươi câc lađ choơn mươt trong sưị
câc giăi phâp lûơa choơn ặúơc ăïơ
trịnh lïn. Dûúâi gôc ăươ nađy, nươi câc
<i>qịt ắnh chđnh sâch chûâ khưng</i>
<i>hoaơch ắnh chđnh sâch. Trong câc</i>
hïơ thưịng hoaơt ăương tưịt, quâ trịnh
líơp chđnh sâch phăi cô sûơ tham gia
ca că bươ ngađnh cuơ thïí cô liïn
quan vađ cú quan chđnh ph ra
qịt ắnh tíơp thïí.

<b>Cấc u ban thåc nưåi cấc</b>

Do viïơc ban hađnh qịt ắnh
ca chđnh phuê ngađy cađng trúê nïn
phûâc taơp, cöng viïơc cuêa nöơi câc vađ
hươi ăưìng bươ trûúêng ngađy cađng

nhíơn ặúơc sûơ trúơ gip nhiïìu hún
tûđ maơng lûúâi câc u ban vađ tiïíu
ban thơc nươi câc. Trong vođng hai

thíơp k nay, sưị lûúơng câc u ban
vađ tiïíu ban nađy ngađy cađng tùng
maơnh úê câc nûúâc OECD (Xem
Hươp 2.2). Nhûơng u ban nađy cô
muơc ăđch hoaơt ăương khâc nhau,
nhûng thûúđng ặúơc sûê duơng
trong viïơc xâc ắnh nhûơng quan
ăiïím, lúơi đch ăưịi nghõch vađ giăi
qịt chng trûúâc khi ăïơ trịnh
chđnh thûâc lïn nươi câc. Câc cú
quan nađy cng thûúđng ặúơc sûê
duơng ăïí ặa ra nhûơng khịn
nghõ chđnh sâch, ăiïìu phưịi nhûơng
khịn nghõ nađy hóơc theo di
quâ trịnh thûơc hiïơn chng. Câc u
ban vađ tiïíu ban cô thïí lađ chđnh
thûâc hóơc phi chđnh thûâc, thûúđng
xn hóơc taơm thúđi ăïí giăi qịt
nhûơng víịn ăïì cuơ thïí.

Câc u ban nươi câc thûúđng cô
thađnh phíìn ăa daơng hún so vúâi
băn thín nươi câc, ăùơc biïơt lađ nhûơng
u ban phi chđnh thûâc, hóơc ặúơc

ÚÊ Tíy Íu, trong nhûơng

thíơp k vûđa qua, sưị lûúơng câc
u ban nươi câc ă tùng lïn
ăâng kïí. Nhûơng u ban nađy cô
nhiïơm vuơ xâc ắnh câc quan
ăiïím, lúơi đch ăưịi líơp vađ tịm
câch giăi qịt nhûơng víịn ăïì
ăô trûúâc khi bùưt ăíìu quy trịnh
qịt ắnh chđnh thûâc. Toađn
thïí nươi câc s tiïịn hađnh phï
dơt nhûơng qịt ắnh do

câc u ban ặa ra, ngay că khi
viïơc phï chín híìu nhû chó
mang tđnh hịnh thûâc. Ăiïìu nađy
ăùơc biïơt cô nghơa trong
trûúđng húơp nươi câc lađ haơt nhín
gưìm câc bươ trûúêng cô qìn
lûơc nhíịt, bao gưìm că ngûúđi
ặâng ăíìu chđnh ph (nươi câc
“bïịp”). Nhûơng thađnh viïn nađy
s nhôm hoơp ăïí giăi qịt câc
víịn ăïì cuơ thïí hóơc nhôm hoơp

thûúâng xun vâ thẫo lån
mổi nưåi dung nối chung.

ÚÊ Trung vađ Ăưng Íu, cô
díịu hiïơu cho thíịy sưị lûúơng câc
u ban nươi câc ăang tùng lïn.
Mưỵi u ban nươi câc hoaơt ăương

vúâi ăíìy ă qìn haơn ca nươi
câc vađ chđnh ph phăi chđnh
thûâc phï chín câc qịt ắnh
ca nhûơng u ban nađy.

<b>Hưåp 2.2</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

thađnh líơp theo nhûơng ýu cíìu cuơ
thïí vađ ngùưn haơn. Ngoađi câc bươ
trûúêng vađ ăaơi diïơn y qìn ca
hoơ, thađnh viïn u ban cô thïí lađ câc
nhađ k trõ ặúơc choơn lûơa do kiïịn
thûâc chuýn mön cuêa hoơ, hay
trong möơt vađi trûúđng húơp, thađnh
viïn ca u ban nươi câc cô thïí
khưng thơc chđnh ph.

Câc u ban nươi câc chđnh thûâc
thûúđng ặúơc hịnh thađnh tûđ mươt
nhôm bươ trûúêng ca câc ngađnh
doơc cô nhiïơm vuơ liïn quan vúâi
nhau. Vñ duơ nhû dûúâi thúđi Tưíng
thưịng Ramos, Philippin duy trị
tâm “nhôm” u ban nươi câc - bao
gưìm câc nhôm vïì phât triïín
cưng-nưng nghiïơp, kinh tïị vơ mư vađ tađi
chđnh, phât triïín vađ ngìn nhín
lûơc, câc víịn ăïì chđnh trõ vađ an ninh
qịc gia vađ quăn l tađi ngn
nûúâc - nhùìm thc ăííy nhûơng quan

hïơ húơp tâc liïn ngađnh, cng nhû
xc tiïịn quâ trịnh thûơc thi câc dûơ
ân vađ chûúng trịnh lúân cô sûơ tham
gia ca nhiïìu ngađnh. Nhûơng
nhôm u ban nađy hoơp hađng tìn
hóơc khi cíìn thiïịt, vađ câc viïn
chûâc cao cíịp lađ thûâ trûúêng hóơc
trúơ l bươ trûúêng ặúơc phêp ăaơi
diïơn cho bươ trûúêng trong câc cơc
hoơp ca câc nhôm nađy.

Hêìu hïët cấc nûúác sûã dng cẫ
cấc u ban thûúâng trûåc vâ àùåc
biïåt - tẩm thúâi, tu tûâng thúâi àiïím
mâ t lïå giûäa hai loẩi hịnh nây cố
sûå thay àưíi. Nûãa cëi nhûäng nùm
1990, Ưxtrêylia duy trị nùm u

ban thûúđng trûơc, cô nhiïơm vuơ giăi
qịt câc víịn ăïì viïơc lađm, an
ninh, xem xêt chi tiïu, hoaơt ăương
ca qịc hươi vađ lơt phâp, vađ mươt
u ban ăùơc biïơt chn theo di
víịn ăïì baơo lûơc. Mưỵi u ban
thûúđng trûơc bao gưìm tûđ bưịn túâi
nùm bươ trûúêng, do th tûúâng lađm
ch tõch. Vïì l thịt, câc víịn ăïì
phăi ặúơc thăo lơn úê u ban nươi
câc trûúâc khi ặúơc nïu ra trûúâc
toađn thïí nươi câc. Tuy nhiïn, trong

thûơc tïị, câc víịn ăïì thûúđng nhíơt
vuơn vùơt thûúđng ặúơc giăi qịt úê
cíịp u ban vađ chó ặúơc ăïơ trịnh
lïn nươi câc ăïí phï chín, cođn
nhûơng víịn ăïì quan troơng hún s
ặúơc trịnh trûơc tiïịp lïn nươi câc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Cấc ban thû k</b>

Vùn phođng hưỵ trúơ nươi câc cô vai
trođ ăùơc biïơt quan troơng ăïí băo
ăăm câc quy ắnh vïì tranh lơn
ăïìu ăâng tin cíơy vađ hiïơu quă, vađ
rùìng nhûơng tranh lơn ăang ặúơc
tiïịn hađnh cô triïín voơng thûơc tïị ăi
ăïịn thưịng nhíịt. Ban thû k cô
trâch nhiïơm băo ăăm rùìng moơi
qịt ắnh quan troơng nhíịt ăïìu
ặúơc ăïơ trịnh lïn nươi câc xem xêt.
Cú quan nađy cng cô trâch nhiïơm
xâc ắnh vađ loaơi b nhûơng nươi
dung bíịt húơp phâp, cô khă nùng
taơo ra sûơ khưng nhíịt quân hiïín
nhiïn vúâi nhûơng qịt ắnh ă cô
trûúâc ăô, hóơc nhûơng qịt ắnh
chûa ặúơc sađng loơc k trûúâc khi
gûêi lïn nươi câc. (ÚÊ Phâp, Hươi ăưìng
nhađ nûúâc cô trâch nhiïơm kiïím tra
tđnh húơp phâp ca tûđng ăïì xịt
trûúâc khi trịnh lïn nươi câc). Ban

thû k nađy cô trâch nhiïơm xâc
ắnh nhûơng víịn ăïì cuơ thïí ăang
ặúơc xem xêt, nhûơng qịt ắnh
cíìn ặa ra vađ taơo ăiïìu kiïơn ăïí câc
bươ trûúêng cô liïn quan cô ă thúđi
gian ăïí xem xêt câc víịn ăïì ăô. Nô
cng cô nhiïơm vuơ ghi chêp vađ phưí
biïịn câc qịt ắnh túâi câc cú quan
cô liïn quan.

Câc ban thû k ríịt khâc nhau
trïn mươt sưị khđa caơnh quan troơng.
Nhiïìu ban thû kyâ ặúơc kïịt húơp
vúâi vùn phođng thuê tûúâng hóơc
tưíng thưịng; mươt sưị khâc laơi phuơc
vuơ toađn thïí nươi câc. Mươt sưị ban
thû k cô trâch nhiïơm soaơn thăo

câc ăïì xịt chđnh sâch ăươc líơp vúâi
câc bươ, ngađnh doơc, hóơc ặa ra
nhûơng khịn nghõ chđnh sâch
thay thïị. Mươt sưị khâc chó ăún giăn
cô nhiïơm vuơ quăn l quâ trịnh
soaơn thăo ăïì xịt ăô. Mươt sưị ban
thû k chó gưìm nhûơng cưng chûâc
cíịp cao, mươt sưị khâc laơi bao gưìm
nhûơng ngûúđi ặúơc bưí nhiïơm theo
quan ăiïím chđnh trõ, nhûơng ban
thû k khâc kïịt húơp că hai loaơi
hịnh trïn. Quy mư ca câc ban thû

k khâc nhau ăâng kïí tuyđ thơc
vađo băn chíịt ca nhûơng chûâc nùng
mađ cú quan nađy thûơc hiïơn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

sâch. Sau ăô, nhûơng ăïì xịt nađy
ặúơc chín túâi viïn chûâc chn
mưn thơc câc bươ ngađnh liïn quan
ăïí hoađn thiïơn thïm.

Mư hịnh ca nûúâc Anh nùìm úê
khoăng giûơa, kïí că vïì quy mư líỵn
chûâc nùng hoaơt ăương. Nô bao gưìm
khoăng 100 nhín viïn lađm viïơc
dûúâi sûơ chó ăaơo ca Vùn phođng
th tûúâng vađ khoăng 100 nhín
viïn khâc thơc Vùn phođng nươi
câc. Câc nhín viïn vïì chđnh sâch
ca th tûúâng ăïìu lađ nhûơng chđnh
khâch vađ chó gưìm mươt cưng chûâc
vađ 12 cưị víịn "theo di" bao quât
toađn bươ câc bươ, ngađnh. Mưỵi võ cưị
víịn chõu trâch nhiïơm bâo câo vùưn
tùưt trûúâc th tûúâng vïì mươt măng
chđnh sâch nhíịt ắnh. Muơc tiïu
ca bươ phíơn chđnh sâch lađ cung
cíịp nhûơng khịn nghõ mang tđnh
tđch cûơc ch ăương, nhùìm băo ăăm
nhûơng ûu tiïn chđnh sâch khưng bõ
câc nhu cíìu hađng ngađy líịn ât vađ
trúơ gip th tûúâng trong viïơc xem

xêt câc tađi liïơu ặúơc ăïơ trịnh lïn
ca câc bươ, ngađnh. (Ăưi khi, bươ
phíơn nađy cng ăïơ trịnh nhûơng ăïì
xịt ca riïng mịnh).

Thû k nươi câc lađ cú quan ặâng
ăíìu Vùn phođng Nươi câc Anh. Hoaơt
ăương ca cú quan nađy ặúơc tưí
chûâc thađnh ba măng: (i) qịc
phođng vađ quan hïơ ăưịi ngoaơi, (ii)
quan hïơ vúâi chíu Íu vađ (iii) chđnh
sâch ăưịi nươi. Nhiïơm vuơ ch ýịu
ca cú quan nađy lađ băo ăăm hoaơt
ăương thưng sịt ca nươi câc, cng

nhû ca câc u ban vađ tiïíu ban ca
nươi câc. Cú quan nađy cô trâch
nhiïơm soaơn thăo chûúng trịnh
nghõ sûơ ca nươi câc, trịnh bađy bâo
câo tôm tùưt trûúâc ch toaơ, soaơn
thăo biïn băn hoơp vađ phưí biïịn câc
qịt ắnh. Chđnh chûâc nùng bâo
câo tôm tùưt trûúâc ch toaơ lađ câch
mađ cú quan nađy thûúđng sûê duơng
ăïí taơo ra nhûơng ănh hûúêng nhíịt
ắnh túâi chđnh sâch. Trong mươt
bâo câo tôm tùưt nôi chung, ch toaơ
cơc hoơp tiïịp nhíơn nhûơng kiïịn
tû víịn k thơt vïì câch thûâc tiïịn
hađnh cơc hoơp sùưp diïỵn ra, câc

quan ăiïím s ặúơc nïu ra vađ
nhûơng ngûúđi cô khă nùng ng hươ
hay phăn ăưịi nhûơng ăïì xịt cuơ
thïí, vađ câch giăi qịt câc víịn ăïì
ăô. Ban thû k nươi câc bao gưìm
câc cưng chûâc nhađ nûúâc líịy tûđ câc
bươ, ban ngađnh khâc, thûúđng lađm
viïơc theo chïị ăươ biïơt phaâi trong
thúđi gian hai nùm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

lïn con sưë gêìn 4.000 ngûúâi nhû
hiïån nay.

ÚÊ Hoa Kyđ, nươi câc ca tưíng
thưịng nhôm hoơp khưng thûúđng
xn vađ đt cô thûơc qìn vúâi tû
câch lađ mươt cú quan lnh ăaơo tíơp
thïí. Mưỵi bươ chõu trâch nhiïơm xíy
dûơng chđnh sâch cho lơnh vûơc ca
mịnh. Tuy nhiïn, tuyđ thơc vađo
khă nùng vađ ăưì ca chânh vùn
phođng tưíng thưịng vađ cưị víịn an
ninh qịc gia, Nhađ Trùưng cô thïí
nùưm trong tay mươt khưịi lûúơng
ăâng kïí thíím qìn hoaơch ắnh
chđnh sâch. Cho duđ thïị nađo ăi
chùng nûơa, Nhađ Trùưng kiïím soât
moơi viïơc bưí nhiïơm trong chđnh
qìn ăïịn cíịp thûâ ba hóơc thûâ tû,
cođn Vùn phođng quăn l vađ ngín

sâch tíơp húơp nhûơng khịn nghõ
vïì ngín sâch tûđ câc bươ, ngađnh doơc
vađ ăïơ trịnh lïn Qịc hươi. Nôi tôm
laơi, Nhađ Trùưng kiïím soât că vïì
nhín sûơ líỵn ngín sâch.

Ngoâi ra, côn tưìn tẩi cấc trung
têm quìn lûåc àưëi trổng. Mẩng
lûúái phên tđch ca Qëc hưåi - bao
gưìm àưåi ng nhên viïn ca cấc
nghõ sơ, ca cấc u ban, Vùn phông
ngên sấch ca Qëc hưåi vâ Cú
quan nghiïn cûáu thåc Qëc hưåi
cng nhiïìu bưå phêån khấc - lâ mưåt
hïå thưëng cố quy mư lúán hún nhiïìu
so vúái bêët k hïå thưëng hưỵ trúå cú
quan lêåp phấp ca cấc qëc gia
khấc. Hïå thưëng nây bẫo àẫm cho
Qëc hưåi cố khẫ nùng cên nhùỉc vâ
kiïím nghiïåm mưåt cấch hiïåu quẫ

ăưịi vúâi nhûơng chđnh sâch ặúơc
nhânh hađnh phâp chíịp thơn.
Hún nûơa, qìn lûơc ặúơc Hiïịn
phâp trao cho Qịc hươi trong lơnh
vûơc ngín sâch vađ phï chín viïơc
bưí nhiïơm câc võ trđ cao cíịp cađng
níng cao nùng lûơc kiïím soât ca
Qịc hươi Hoa Kyđ.

<b>Vai trođ ca câc cú quan</b>

<b>ăíìu no trong quâ trịnh</b>

<b>hoaơch ắnh chđnh sâch</b>

ÚÊ nhiïìu nûúâc, mươt sưị bươ,
ngađnh úê trung ûúng ăông vai trođ
lađ nhûơng cú quan troơng ýịu trong
viïơc duy trị mưịi quan hïơ phưịi húơp
giûơa câc bươ trong că quâ trịnh
hoaơch ắnh cng nhû thûơc thi
chđnh sâch. Thưng thûúđng, ăô
chđnh lađ nhûơng cú quan chõu trâch
nhiïơm vïì kïị hoaơch vađ ngín sâch.
Vai trođ ca bươ tađi chđnh trong viïơc
ăiïìu phưịi chđnh sâch lađ ríịt lúân búêi
bươ nađy cô tiïịng nôi qịt ắnh
trong nhûơng víịn ăïì cô ănh hûúêng
túâi thúị quan, chi tiïu, dõch vuơ
cưng vađ ăùơc biïơt lađ cùưt giăm chi
tiïu cưng trong thúđi kyđ thùưt lûng
bơc buơng. Taơi câc nûúâc ăang
phât triïín trong quâ trịnh ăiïìu
chónh cú cíịu, vai trođ nađy ca bươ tađi
chđnh thíơm chđ cođn ặúơc tùng
cûúđng hún nûơa, búêi nhûơng nûúâc
nađy ríịt cíìn sûơ phưịi húơp nhõp
nhađng giûơa câc chđnh sâch tađi
chđnh vađ kinh tïị vơ mư.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

khiïín quâ trịnh hoaơch ắnh ngín

sâch vađ chđnh sâch tađi khoâ, cođn
Bươ Thûúng maơi vađ cưng nghiïơp
qịc tïị tâc ăương ăïịn câc hoaơt
ăương ăíìu tû trïn toađn qịc. Uyê
ban Kïị hoaơch kinh tïị cuêa Hađn
Quöịc ặúơc coi nhû mươt cú quan
siïu bươ, cô qìn kiïím soât că
ngín sâch líỵn viïơc líơp kïị hoaơch. ÚÊ
Thâi Lan, Bươ Tađi chđnh, Cuơc ngín
khưị thơc Vùn phođng th tûúâng,
Ngín hađng Trung ûúng vađ Ban
Phât triïín kinh tïị vađ x hươi qịc
gia (hay cođn goơi lađ "bươ tûâ") thûúđng
than phiïìn líỵn nhau trong quâ
trịnh chín bõ ngín sâch, kiïìm chïị
laơm phât vađ xíy dûơng chđnh sâch
kinh tïị. ÚÊ Malaixia, Vùn phođng
th tûúâng ăông möơt vai trođ quan
troơng. Cuơc Kïị hoaơch kinh tïị thuöơc
vùn phođng nađy cô nhiïơm vuơ ăânh
giâ câc chđnh sâch ca chđnh ph
vađ chíịt lûúơng cơc sưịng ca nïìn
kinh tïị. Cuơc Thûơc thi vađ phưịi húơp
cô nhiïơm vuơ giâm sât quâ trịnh
thûơc hiïơn câc nươi dung chûúng
trịnh vađ băo ăăm rùìng nhûơng
chđnh sâch vađ chiïịn lûúơc mađ chđnh
ph ặa ra lađ phuđ húơp vúâi câc muơc
tiïu ca chđnh sâch phât triïín qịc
gia vađ kïị hoaơch Malaixia.

<b>Têìm quan trổng ca</b>

<b>phong cấch lậnh àẩo</b>

Cëi cng, tđnh cấch ca ngûúâi
lậnh àẩo lâ mưåt vêën àïì rêët quan
trổng. Ngay cẫ úã nhûäng nûúác cố
quy trịnh hoẩt àưång ca nưåi cấc

ặúơc quy ắnh ríịt r rađng, phong
câch ca ngûúđi lnh ăaơo cô thïí
ănh hûúêng lúân túâi că nhûơng lìng
thưng tin chđnh thûâc vađ khưng
chđnh thûâc cng nhû quâ trịnh ra
qịt ắnh. Trong mươt nghiïn
cûâu vïì quâ trịnh qịt ắnh chđnh
sâch ăưịi ngoaơi úê M, Alexander
George ă phín biïơt ba phong
câch chđnh ặúơc âp duơng trong
quâ trịnh câc tưíng thưịng ra qịt
ắnh vađ mươt vađi biïịn thïí keđm theo
trong cú cíịu chđnh sâch chđnh
thûâc, bao gưìm tđnh caơnh tranh, tíơp
thïí vađ hịnh thûâc6

.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

nhau, thị nhûơng phong câch câ
nhín khâc biïơt nađy cng cô khă
nùng xoay chín mươt câch ăâng

kïí phûúng thûâc ặa ra qịt ắnh
chđnh sâch.

<b>NHÛÄNG CÚ CHÏË ÀIÏÌU PHƯËI</b>
<b>CHĐNH SẤCH KHẤC</b>

Nhû ă trịnh bađy úê trïn, kinh
nghiïơm cho thíịy câc cú chïị hịnh
thađnh vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch úê
trung ûúng ăông vai trođ quan
troơng trong viïơc băo ăăm tđnh
thưịng nhíịt, minh baơch vađ khă
nùng dûơ ăoân ặúơc câc chđnh sâch
ca chđnh ph. Tuy nhiïn, chó
riïng nhûơng cú chïị trung ûúng
khưng thưi thị khưng thïí băo ăăm
ặúơc sûơ ăiïìu phưịi chđnh sâch cô
hiïơu quă. Phíìn nhiïìu nhûơng hoaơt
ăương ăiïìu phưịi hađng ngađy diïỵn ra
úê nhûơng cíịp thíịp hún ca bươ
mây, vađ chđnh vị l do nađy, nhiïìu
chđnh ph ă xíy dûơng mươt loaơt
nhûơng cú chïị khâc nhau nhùìm
thc ăííy sûơ húơp tâc chđnh thûâc
cng nhû phi chđnh thûâc. ÚÊ nhiïìu
nûúâc, ăùơc biïơt lađ câc nûúâc Ăưng Â,
phíìn lúân câc víịn ăïì chđnh sâch
ặúơc xûê l thưng qua nhûơng cú
chïị ăô vađ nươi câc chó lađ cú quan
phï chín nhûơng thoă thơn ă

ặúơc hịnh thađnh tûđ trûúâc úê nhûơng
cíịp thíịp hún.

Nhûơng cú chïị chđnh thûâc dûúâi
cíịp nươi câc bao gưìm nhûơng nhôm
ăùơc trâch cíịp cao hay câc u ban
thíím ắnh, cng nhû câc nhôm

lađm viïơc liïn bươ hóơc nhôm cưng
tâc. Nhûơng nhôm nađy cô thïí gưìm
tûđ cíịp bươ trûúêng túâi cíịp nhín viïn
thûơc thi; cô thïí lađ câc u ban
thûúđng trûơc cô thúđi haơn hoaơt ăương
khưng xâc ắnh, hóơc chng cô thïí
hoaơt ăương vúâi mươt ăiïìu khoăn quy
ắnh thúđi haơn hiïơu lûơc xâc ắnh; cô
thïí xûê l mươt loaơt câc víịn ăïì hóơc
tíơp trung vađo mươt víịn ăïì ăùơc biïơt;
cô thïí ặúơc thađnh líơp theo lơt
ắnh, theo nhûơng mïơnh lïơnh hađnh
chđnh, hóơc ăún giăn chó lađ kïịt quă
ca nhûơng truđ liïơu hađnh chđnh.
Nhûơng cú chïị ăiïìu phưịi khâc đt
trûơc tiïịp hún bao gưìm câc bađi phât
biïíu ca câc quan chûâc cao cíịp,
băn tin hóơc câc íịn phíím khâc, vađ
gíìn ăíy hún lađ nhûơng trang web
trïn maơng Internet ca chđnh ph.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

nhiïåm tûúng hưỵ, giẫm thiïíu

nhûäng thiïn kiïën vùỡ ngaõnh cuọng
nhỷ vùỡ tửớ chỷỏc, vaõ baóo aóm rựỗng
moồi thânh viïn ca nhốm ln
hûúáng túái viïåc thûåc thi mưåt giẫi
phấp mang tđnh têåp thïí trong
phẩm vi hânh chđnh ca cấ nhên
tûâng ngûúâi.

Nhiïìu nûúâc ă ghi nhíơn tíìm
quan troơng ca nhûơng maơng lûúâi
phi chđnh thûâc trong viïơc xc tiïịn
húơp tâc vađ ăiïìu phưịi. Ăưi khi,
nhûơng maơng lûúâi nađy ặúơc hịnh
thađnh mươt câch tûơ nhiïn dûơa trïn
nhûơng mưịi quan hïơ tưn giâo,
chng tươc, giâo duơc, ăùỉng cíịp,
hóơc do câc mưịi quan hïơ hưn
nhín - vúâi tíịt că nhûơng lúơi thïị
cng nhû bíịt lúơi hiïín nhiïn. Câc
chđnh ph thûúđng tịm câch
khịn khđch câc kïnh trao ăưíi
thưng tin phi chđnh thûâc, thưng
qua câc kïị hoaơch ăiïìu chín
cưng tâc hóơc biïơt phâi nhín sûơ
túâi câc bươ úê trung ûúng hóơc
nhûơng bươ, ngađnh doơc khâc trong
mươt khoăng thúđi gian nhíịt ắnh.

Taơi nhiïìu nûúâc thơc Khưịi
Thõnh vûúơng chung, ăa sưị nhín

viïn ca câc vùn phođng nươi câc
ặúơc ăiïìu chín túâi tûđ câc bươ
ngađnh doơc vúâi muơc ăđch gip vùn
phođng nươi câc cô nhiïìu thơn lúơi
khi tíơn duơng ặúơc nhûơng kiïịn
thûâc chn mưn ca nhûơng cân
bươ ăô, cng nhû nhûơng hiïíu biïịt
vïì câch thûâc hoaơt ăương ca cú
quan mađ hoơ ă lađm viïơc; câc bươ cô
lúơi vị cô nhín viïn ca mịnh úê

"bïn trong"; vađ băn thín nhûơng
viïn chûâc ăô cng ặúơc lúơi vị cô
ăiïìu kiïơn múê rương hún tíìm nhịn
vïì hoaơt ăương ca chđnh ph.
Tûúng tûơ nhû víơy, úê câc nûúâc
thơc chïị ăươ x hươi ch nghơa
trûúâc ăíy, câc cân bươ cíịp cao
thûúđng ặúơc ln chín giûơa câc
bươ, ngađnh doơc vađ câc u ban trung
ûúng. Ăiïìu nađy cng ặúơc âp
duơng taơi nhiïìu nûúâc Nam Â. Ăùơc
biïơt, ÍỊn Ăươ ă phât triïín mươt hïơ
thưịng ríịt cưng phu thûơc hiïơn chûâc
nùng ăađo taơo vađ ăiïìu chín viïn
chûâc úê cíịp cao (vđ duơ nhû dõch vuơ
hađnh chđnh ÍỊn Ăươ) ăïí băo ăăm
câc viïn chûâc ca chđnh ph trung
ûúng cô quan hïơ chùơt ch vúâi câc
ăưìng nghiïơp cuđng cíịp ca hoơ taơi

câc bươ ngađnh khâc vađ cô hiïíu biïịt
vïì cú chïị hoaơt ăương úê cíịp qơn
(xem chûúng 12).

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

phấp nây àùåc biïåt ph húåp, cố
phẩm vi kiïím soất rưång.

Câc cú chïị ăiïìu phưịi chđnh sâch
khưng nïn bõ bô heơp trong câc
ban, ngađnh thơc khưịi hađnh phâp.
ÚÊ nhiïìu nûúâc, câc bươ ă phât triïín
nhûơng vùn phođng chn vïì cưng
tâc nghõ viïơn, cô nhiïơm vuơ duy trị
mưịi quan hïơ tưịt vúâi cú quan líơp
phâp, tịm hiïíu quan ăiïím ca
nhûơng nhađ lađm lơt cô nhiïìu ănh
hûúêng ăưịi vúâi nhûơng víịn ăïì cô
liïn quan túâi bươ ăô vađ tịm kiïịm sûơ
híơu thỵn ca nhûơng nhín víơt ăô
ăưịi vúâi nhûơng chđnh sâch vađ ăïì
xịt cô tđnh ûu tiïn ca ngađnh
mịnh. Vđ duơ nhû nùm 1992,
Philippin ă líơp Hươi ăưìng cưị víịn
phât triïín líơp phâp - hađnh phâp
(LEDAC), lađm nhiïơm vuơ tham
víịn vađ cưị víịn ăïí băo ăăm tđnh
nhíịt quân trong viïơc ăiïìu phưịi
quâ trịnh hoaơch ắnh ngín sâch
ca Qịc hươi vađ líơp kïị hoaơch phât
triïín ca cú quan hađnh phâp. ÚÊ

ÍỊn Ăươ, câc nghõ sơ qịc hươi ăïìu
cô nhûơng u ban tû víịn thơc cú
cíịu câc bươ khâc nhau. Nhûơng
cơc hoơp kđn ca ăăng vađ câc u
ban ăiïìu phưịi cng cô vai trođ
quan troơng trong câc chđnh ph
liïn hiïơp.

Thûåc ra, viïåc lêåp vâ àiïìu phưëi
chđnh sấch khưng chó bố hểp cho
riïng chđnh ph. Nhiïìu nïìn kinh
tïë Àưng Ấ àậ sûã dng nhûäng cú
chïë nhû cấc hưåi àưìng kinh
doanh/chđnh phuó/lao ửồng
nhựỗm khỳi thửng caỏc kùnh thửng

tin giỷọa khu vỷồc nhaâ nûúác vaâ khu
vûåc tû nhên, thu thêåp yá kiïën ca
giúái kinh doanh vâ cấc nghiïåp
àoân àưëi vúái nhûäng àïì xët chđnh
sấch lúán, vâ tiïëp nhêån cấc kiïën
àống gốp àïí lâm thån lúåi quấ
trịnh àêìu tû vâ cấc hoẩt ửồng
kinh tùở. Nhỷọng nửợ lỷồc cuóa Niu
Dilờn nhựỗm mỳó rửồng khẫ nùng
tranh lån vïì cấc khuën nghõ úã
têìm chđnh sấch àậ dêỵn túái viïåc
hịnh thânh hún 100 cú quan cưë
vêën chđnh sấch cêëp bưå tûâ mổi khu
vûåc trong cưång àưìng. ÚÃ M vâ

cấc nûúác OECD khấc, cấc u ban
quẫn l nhâ nûúác àưåc lêåp thûúâng
tưí chûác nhûäng cåc àiïìu trêìn
cưng khai xung quanh nhûäng àïì
xët chđnh sấch lúán nhû vêën àïì
tùng thụë. Tẩi cấc nûúác àang phất
triïín, nhûäng cú chïë nây bõ hẩn
chïë do thiïëu cưë vêën vâ nhûäng
thânh viïn cố trịnh àưå chun
mưn cêìn thiïët. Tuy nhiïn, têìm
quan trổng ca nhûäng cú chïë àưëi
thoẩi úã cấc nûúác àang phất triïín
côn quan trổng hún nhiïìu so vúái
cấc nïìn kinh tïë phất triïín.

<b>CÊU CHUÅN VÏÌ HAI</b>
<b>QËC GIA</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

phât triïín, nhûng că hai nûúâc nađy
ăïìu phăi ăưịi mùơt vúâi nhûơng thâch
thûâc trong quâ trịnh xíy dûơng câc
mư hịnh líơp chđnh sâch múâi. Thûơc
tiïỵn diïỵn ra úê hai nûúâc nađy lađ
nhûơng minh hoaơ sinh ăương cho
viïơc lûơa choơn nhûơng giăi phâp
khâc nhau ăïí giăi qịt thûê thâch
nađy. Híìu nhû trong sịt thúđi kyđ
sau chiïịn tranh, mư hịnh líơp vađ
ăiïìu phưịi chđnh sâch ca hai nûúâc
nađy khưng cô gị khâc biïơt. Tuy

nhiïn, kïí tûđ nùm 1989, hai nûúâc
nađy ă ăi theo nhûơng con ặúđng
hoađn toađn khâc nhau.

Dûúâi chïị ăươ cương săn kiïím
soât toađn bươ khu vûơc Trung, Ăưng
Íu vađ Liïn Xư c, Bươ Chđnh trõ vađ
U ban trung ûúng ca Ăăng
cung cíịp nhûơng biïơn phâp hiïơu
quă trong quâ trịnh líơp, ăiïìu phưịi
vađ thûơc thi câc chđnh sâch ca
chđnh ph.8Cô mươt ăiïìu chùưc chùưn
rùìng, câc quy trịnh, th tuơc trong
viïơc ban hađnh qịt ắnh lađ khưng
hoađn hăo. Ăô lađ tịnh traơng chíơm
chaơp, cưìng kïình vađ tíơp trung hoâ
cao ăươ. Nhûơng bươ thơc chđnh ph
chó duy nhíịt ăông vai trođ cưng cuơ
thûơc thi nhûơng chđnh sâch ă ặúơc
qịt ắnh sùĩn úê ăíu ăô. Nhûơng
víịn ăïì khâ vuơn vùơt (nhû tiïìn cưng
tâc phđ mađ giâo viïn phăi ặúơc
thanh toân sau chịn cưng tâc)
cng ặúơc "ăííy lïn" cho nhûơng
quan chûâc cíịp cao ca ăăng qịt
ắnh. Câc quâ trịnh ra qịt ắnh
lađ thiïịu minh baơch vađ mư hịnh ăô

cô ríịt đt khă nùng ăïí ặa ra nhûơng
phín tđch chi tiïịt vïì mùơt chi phđ do

viïơc âp duơng câc qịt ắnh chđnh
sâch. Giûơa nhûơng lơt lïơ thađnh
vùn vađ bíịt thađnh vùn ca mư hịnh
nađy cô vư sưị nhûơng ăiïím khưng
nhíịt quân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Trong trûúđng húơp Hunggari,
sau mươt thúđi gian thûê nghiïơm vađ
cô nhiïìu sai sôt, nûúâc nađy ăi túâi
qịt ắnh thiïịt líơp mươt hïơ thưịng
nươi câc vúâi hai níịc ra qịt ắnh.
Cú quan thû k hađnh chđnh qịc
gia (cíịp quăn l nhađ nûúâc cao
nhíịt, tûúng ặúng vúâi ban thû kyâ
thûúđng trûơc úê Vûúng quöịc Anh)
nhôm hoơp vađo ngađy thûâ Ba hađng
tìn ăïí xem xêt câc ăïì xịt trûúâc
khi trịnh lïn nươi câc. Thûâ Nùm
hađng tìn, nươi câc hoơp ắnh kyđ ăïí
thưng qua câc qịt ắnh vađ nghõ
ắnh cíìn thiïịt.

Chđnh ph Hunggari ă trăi
qua ríịt nhiïìu bûúâc ăïí ăiïìu chónh
vađ húơp l hoâ quy trịnh th tuơc
lađm viïơc ca nươi câc. Quy mư nươi
câc giăm tûđ 19 (nùm 1993) xịng
cođn 15 thađnh viïn (nùm 1996).
Thúđi gian hoơp nươi câc cng ặúơc
rt ngùưn ăâng kïí. Ban ăíìu, câc

cơc hoơp nươi câc khưng ặúơc tiïịn
hađnh theo tríơt tûơ, câc bươ trûúêng tûơ
do trịnh bađy câc víịn ăïì thơc lơnh
vûơc hoơ quăn l, mađ khưng cô sûơ
ăiïìu phưịi hóơc tham víịn trûúâc.
Vïì sau, ă cô sûơ thay ăưíi, theo ăô,
cô sûơ xâc ắnh chûúng trịnh nghõ
sûơ cưị ắnh vađ nươi câc chó xem xêt
nhûơng víịn ăïì ă ặúơc sađng loơc k
lûúơng tûđ trûúâc. Khoăng 2/3 sưị
víịn ăïì cíìn giăi qịt mang tđnh
th tuơc vađ nươi câc nhanh chông
thưng qua qịt ắnh chó trong
vađi pht; nhûơng víịn ăïì cođn laơi
ặúơc xem xêt k lûúơng hún. Vùn
phođng th tûúâng cô trâch nhiïơm

hưỵ trúå cho nưåi cấc; vùn phông nây
gưìm khoẫng 500 nhên viïn vâ cố
nhiïåm v cung cêëp thưng tin, àïì
xët khuën nghõ vúái th tûúáng
vâ àiïìu phưëi cấc hoẩt àưång ca
chđnh ph.

Mư hịnh ca Hunggari khưng
phăi khưng cô thiïịu sôt, song mư
hịnh nađy ă cô nhûơng ăông gôp
ăâng kïí vađo sûơ ưín ắnh tûúng ăưịi
vïì chđnh sâch ca Hunggari vađ
gip cho nûúâc nađy thu ht ặúơc

mûâc ăíìu tû nûúâc ngoađi cao hún so
vúâi câc nûúâc khâc thơc Trung vađ
Ăưng Íu trong nhûơng nùm 1990,
ăưìng thúđi ăaơt mûâc tùng trûúêng
ăíìu tû trong nûúâc hađng nùm vađo
khoăng 7%. Hunggari cng thađnh
cưng trong viïơc theo ăíi nhiïìu
muơc tiïu qịc gia quan troơng, nhû
trúê thađnh thađnh viïn ca Khưịi Bùưc
Ăaơi Tíy Dûúng (NATO) vađ
OECD, vađ ăang úê giai ăoaơn ăíìu
tiïn trong quâ trịnh gia nhíơp Liïn
minh chíu Íu (EU). Cô ríịt nhiïìu
l do díỵn túâi nhûơng thađnh cưng
nađy ca Hunggari. Nhûng r rađng
lađ sûơ ưín ắnh chđnh sâch tûúng
ăưịi, vađ câc cú cíịu thïí chïị hưỵ trúơ lađ
mươt trong nhûơng l do chđnh
mang laơi thađnh cưng ăâng kïí nađy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

lïn nùưm qìn sau sûơ suơp ăưí ca
Liïn bang Xưviïịt c, Tưíng thưịng
Yeltsin vađ nhûơng cương sûơ ca öng
phaêi ăöịi mùơt vúâi möơt nghõ viïơn
(Ăuma quöịc gia) thuđ ắch, mươt
chđnh ph cô thâi ăươ hoađi nghi vađ
mươt maơng lûúâi ca ăăng cương săn
cođn nhiïìu qìn lûơc víỵn ăang
kiïím soât nhiïìu vuđng ăíịt nûúâc.
Phăn ûâng ca Yeltsin vađ nhûơng

ngûúđi ng hươ ưng lađ xíy dûơng cho
ặúơc mươt bươ mây tưíng thưịng
maơnh, ăïí ăiïìu hađnh ăíịt nûúâc mađ
khưng cíìn dûơa vađo cú cíịu bươ,
ngađnh hiïơn cô.

Tuy nhiïn, thay vị taơo ra mươt
chïị ăươ tưíng thưịng ăiïìu hađnh duy
nhíịt vađ vûúơt trươi, rưịt cuơc trïn
chđnh trûúđng Nga laơi hịnh thađnh
mươt vađi trung tím qìn lûơc thuđ
nghõch líỵn nhau. Nghõ viïơn kõch
liïơt phăn ăưịi nhûơng nưỵ lûơc nhùìm
tíơp trung qìn lûơc líơp phâp vađo
tay ca Vùn phođng tưíng thưịng, mađ
híơu quă lađ mươt cơc "chiïịn tranh
lơt phâp", trong ăô hai bïn ăïìu
ban hađnh nhûơng nghõ ắnh míu
thỵn nhau. Câc bươ thơc chđnh
ph dûúâi qìn quăn l ca th
tûúâng bûơc tûâc trûúâc viïơc tưíng
thưịng can thiïơp vađo cưng viïơc ca
hoơ. Tịnh hịnh cađng trúê nïn phûâc
taơp hún khi lûơc lûúơng nhín viïn
lađm viïơc cho tưíng thưịng ngađy cađng
bađnh trûúâng nhanh chông, lïn túâi
khoăng 27.000 ngûúđi, vúâi hađng
loaơt võ trđ vađ cú cíịu truđng lùơp. Viïơc
thûúđng xn bưí nhiïơm nhûơng
nhín víơt cuđng phe cânh vađo

nhûäng võ trđ cố quìn hẩn khưng
rộ râng vâ trấch nhiïåm mêåp múâ
cng nhû viïåc thiïëu cú chïë giẫi
quët bêët àưìng dêỵn túái tịnh trẩng
bêët ưín vïì chđnh sấch vâ nhûäng
cåc àng àưå liïn miïn trong
chđnh giúái giûäa cấc nhấnh khấc
nhau ca chđnh quìn.

R rađng lađ vúâi diïơn tđch lnh
thưí rương lúân, thađnh phíìn sùưc tươc
phûâc taơp vađ mươt nïìn chđnh trõ bíịt
ưín, nûúâc Nga gùơp nhiïìu khô khùn
hún so vúâi Hunggari trong quâ
trịnh xíy dûơng cú chïị hịnh thađnh
vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch. Hún nûơa,
nûúâc Nga khưng cô ặúơc sûơ ăưìng
thơn x hươi trïn diïơn rương trong
viïơc xâc ắnh mư hịnh cú băn ca
câc tưí chûâc kinh tïị - chđnh trõ,
ăưìng thúđi nûúâc nađy khưng hïì úê võ
thïị hûâa heơn trúê thađnh thađnh viïn
cuêa Liïn minh chíu Íu - ýịu tưị
ặúơc toađn bươ chđnh giúâi úê
Hunggari ăưìng tịnh vađ ặúơc coi lađ
ăương lûơc cho nhûơng nưỵ lûơc căi tưí.
Tuy nhiïn, thíịt baơi ca nûúâc Nga
trong viïơc xíy dûơng câc cú chïị
hiïơu quă ăïí hịnh thađnh vađ ăiïìu

phưịi chđnh sâch ă thưíi buđng lïn
ngoơn lûêa thuđ nghõch giûơa câc
nhânh ca chđnh qìn, díỵn túâi
mươt múâ lươn xươn câc nghõ ắnh,
mïơnh lïơnh míu thỵn nhau úê cíịp
cao nhíịt, cuđng vúâi thôi quan liïu,
vuơ lúơi úê nhiïìu cíịp thíịp hún ca bươ
mây nhađ nûúâc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

rùìng, tđnh gùưn kïịt vađ nhíịt quân
trong chđnh sâch ăông gôp tđch
cûơc cho quâ trịnh xíy dûơng mươt
chđnh ph hiïơu quă. Vđ duơ, mươt
cơc khăo sât úê Âcmïnia cho thíịy
mûâc ăươ chn tím ca câc quan
chûâc nhađ nûúâc trong viïơc thûơc thi
câc chđnh sâch phuơ thơc vađo viïơc
nhûơng chđnh sâch ăô cô thûúđng
xn bõ thay ăưíi hay míu thỵn
nhau hay khưng, ăưìng thúđi phuơ
thơc vađo viïơc câc chđnh sâch ăô
ặúơc phưí biïịn tưịt túâi mûâc ăươ nađo
vađ phuơ thơc vađo viïơc nhûơng cíịp
quăn l chđnh sâch úê tíìm vi mư cô
phâ hoaơi viïơc thûơc thi câc chđnh
sâch nađy hay khưng.

Ăïịn lûúơt mịnh, nhíơn thûâc ca
viïn chûâc nhađ nûúâc vïì chíịt lûúơng
vađ tđnh nhíịt quân ca chđnh sâch

cô tâc ăương quan troơng túâi hiïơu
quă hoaơt ăương ca chđnh hoơ. Viïơc
nhûơng chđnh sâch cô tđnh nhíịt
quân cao ặúơc ăươi ng nhín viïn
thûđa hađnh hiïíu r cng cô quan hïơ

chùåt chệ vúái mûác àưå giẫm thiïíu
àấng kïí tïå nẩn tham nhng.

Tấc àưång ca sûå thiïëu nhêët
quấn trong chđnh sấch khiïën khu
vûåc tû nhên rêët lo ngẩi trûúác
nhûäng àẩo låt vâ chđnh sấch khố
dûå bấo. Nhûäng chđnh sấch nưng
nưíi chđnh lâ nhûäng cẫn trúã lúán àưëi
vúái àêìu tû cng nhû hoẩt àưång
ca khu vûåc tû nhên nối chung.
Vâ nhû ta àậ thêëy, àêy cng lâ
mưåt trúã ngẩi àưëi vúái nùng lûåc thûåc
thi ca lơnh vûåc cưng.

<b>CÂC ĂIÏÍM THEN CHƯỊT</b>
<b>VAĐ CÂC ẮNH HÛÚÂNG</b>
<b>CĂI THIÏƠN</b>

<b>Cấc àiïím then chưët </b>

Chûâc nùng líơp vađ ăiïìu phưịi
chđnh sâch lađ mươt chûâc nùng cú
băn ăïí câc chđnh ph hoaơt ăương

nhõp nhađng. Nhûơng cú chïị hịnh
thađnh vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch cô
hiïơu quă cô mưịi liïn hïơ chùơt ch
vúâi mươt khn khưí chđnh sâch cô
tđnh dûơ ăoân ặúơc nhiïìu hún, câc
quy ắnh tưịt hún, tïơ naơn tham
nhng đt hún vađ chïị ăươ phâp trõ
maơnh m hún. Ăưìng thúđi, nhûơng
ýịu tưị nađy cô tâc ăương khưng nh
lïn câc doanh nghiïơp, hoaơt ăương
ăíìu tû vađ tđnh hiïơu quă ca nïìn
hađnh chđnh - tíịt că nhûơng ýịu tưị
nađy ăođi hi nhûơng chó díỵn vađ
nhûơng ắnh hûúâng r rađng tûđ câc
cíịp lnh ăaơo cao nhíịt.

Cú chïë xêy dûång vâ àiïìu phưëi
chđnh sấch ca trung ûúng trong

<b>Hịnh 2.1</b>

<b>Niïìm tin vâo chđnh sấch ca cấc viïn chûác</b>
<b>nhâ nûúác úã Ấcmïnia</b>

Hăi quan
Bïơnh viïơn vađ phođng khâm ăa khoa
Cú quan hađnh chđnh ắa phûúng

Cấc cưång àưìng
Bưå Giấo dc

Cc thụë
Cấc tưí chûác dûåa vâo cưång àưìng
Bưå Tâi chđnh

Bươ Y tïị
Cuơc ắa chđnh
Bươ Tû phâp

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

câc hïơ thưịng chđnh qìn theo mư
hịnh cương hoađ nghõ viïơn vađ tưíng
thưịng cô nhûơng ăùơc ăiïím khâc
nhau. Hïơ thưịng cương hoađ nghõ
viïơn cô cíịu trc vûơng chùưc vađ
mang tđnh tíơp thïí nhiïìu hún, cođn
hïơ thưịng cương hoađ tưíng thưịng cô
tđnh linh hoaơt vađ phuơ thơc vađo
tđnh câch ca câ nhín ngûúđi lnh
ăaơo nhiïìu hún. Tuy nhiïn, trong
bíịt cûâ trûúđng húơp nađo, câc cú chïị
ăô phăi thûơc hiïơn ặúơc nùm
nhiïơm vuơ cú băn sau: (i) cung cíịp
thưng tin vađ cănh bâo súâm vïì
nhûơng víịn ăïì chđnh sâch sùưp xăy
ra, (ii) băo ăăm tham víịn trûúâc vúâi
tíịt că câc bïn cô liïn quan thơc
chđnh ph, (iii) cung cíịp nhûơng
phín tđch hưỵ trúơ vađ ăïì xûúâng câc
giăi phâp lûơa choơn; (iv) ghi chêp
vađ phưí biïịn câc qịt ắnh chđnh
sâch; vađ (v) giâm sât quâ trịnh

thûơc hiïơn câc qịt ắnh.

Nhùìm thûơc hiïơn tưịt tíịt că
nhûơng nhiïơm vuơ kïí trïn, kinh
nghiïơm qịc tïị cho thíịy cíìn phăi
tn th bưịn ngn tùưc cú băn
sau: (i) tđnh k lơt, nhùìm loaơi b
nhûơng qịt ắnh chđnh sâch
khưng cô khă nùng băo ăăm vïì tađi
chđnh hóơc khưng khă thi, (ii) tđnh
cưng khai, minh baơch ca quâ
trịnh ặa ra qịt ắnh, ăưìng thúđi
víỵn băo toađn ặúơc tđnh băo míơt
cíìn thiïịt cho quâ trịnh thăo lơn
thùỉng thùưn, (iii) tđnh dûơ ăoân ặúơc
ca ắnh hûúâng chđnh sâch, trânh
tịnh traơng thûúđng xn thay ăưíi
ngûúơc laơi câc qịt ắnh chđnh trõ;

vađ (iv) lûơa choơn cíịu trc, hay nôi
câch khâc lađ mươt quâ trịnh cô trịnh
tûơ chùơt ch mađ nhúđ ăô, chó nhûơng
víịn ăïì quan troơng múâi ặúơc ăïơ
trịnh lïn câc nhađ hoaơch ắnh chđnh
sâch, loaơi b nhûơng víịn ăïì tíìm
thûúđng, đt quan troơng.

Do ăô, mươt ban thû k maơnh vađ
lađm viïơc cô hiïơu quă lađ ăiïìu kiïơn
tiïn qịt ăưịi vúâi cưng tâc ăiïìu

phưịi chđnh sâch cô hiïơu quă.
Trong câc hïơ thưịng theo mư hịnh
cương hoađ tưíng thưịng, chûâc nùng
ca ban thû k thûúđng ặúơc giao
cho vùn phođng tưíng thưịng. Ăưịi
vúâi câc hïơ thưịng theo mư hịnh
cương hoađ nghõ viïơn, chûâc nùng nađy
cô thïí ặúơc giao cho vùn phođng
th tûúâng hóơc ban thû k nươi câc.
Ban thû k nươi câc cô nhiïơm vuơ trúơ
gip nươi câc (hóơc hươi ăưìng bươ
trûúêng). Quy mư vađ chûâc nùng ca
câc ban thû k chđnh sâch khâ ăa
daơng. ÚÊ mươt thâi cûơc lađ phođng nươi
câc, Xingapo chó cô 15 nhín viïn;
cođn Vùn phođng tưíng thưịng M laơi
thơc vïì mươt thâi cûơc khâc vúâi hún
4.000 nhín viïn. ÚÊ Vûúng qịc
Anh, tưíng sưị nhín viïn ca Vùn
phođng th tûúâng vađ Vùn phođng
nươi câc Anh lađ khoăng 200 ngûúđi,
úê vađo mûâc trung bịnh. Tuy nhiïn,
cho duđ vúâi quy mư nađo, cú quan
nađy phăi băo ăăm ặúơc dođng
thưng tin ăíìy ă, thưng sịt vađ
băo ăăm hưỵ trúơ ăùưc lûơc cho quâ
trịnh ra qịt ắnh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

hiïåu quẫ, ngoâi mưåt vùn phông
trung ûúng cố chûác nùng àng

àùỉn, cêìn phẫi cố sûå húåp tấc chùåt
chệ úã mổi cêëp quẫn l nhâ nûúác.
Sûå húåp tấc nây àôi hỗi cẫ nhûäng cú
chïë chđnh thûác, nhû cấc u ban vâ
nhốm lâm viïåc liïn ngânh vâ cẫ
nhûäng mẩng lûúái liïn lẩc phi
chđnh thûác, vâ tinh thêìn húåp tấc
giûäa cấc viïn chûác nhâ nûúác.
Chđnh ph cêìn cố nhûäng biïån
phấp hưỵ trúå cho viïåc duy trị vâ
phất triïín nhûäng mưëi quan hïå húåp
tấc kïí trïn.

<b>Câc ắnh hûúâng căi thiïơn</b>

u cíìu ăíìu tiïn ăưịi vúâi mươt bươ
mây hađnh chđnh hiïơu quă lađ phăi
xâc ắnh vađ trìn ăaơt tưịt nhûơng
ắnh hûúâng chđnh sâch vađ qịt
ắnh chđnh sâch ca mịnh. Do ăô,
cíìn phăi cô nhûơng cú quan cô khă
nùng ặa ra nhûơng qịt ắnh
nhíịt quân, phuđ húơp vúâi khă nùng
tađi chđnh vađ cô thïí thûơc hiïơn ặúơc.
Ngoađi ra, cođn cíìn phăi tùng cûúđng
tđnh cưng khai, minh baơch vađ tđnh
dûơ ăoân ặúơc ca câc quy trịnh
chđnh sâch ăïí câc võ bươ trûúêng cô
qìn lûơc khưng cô cú hươi thao
tng toađn hïơ thưịng vađ cô nhûơng

hoaơt ăương xím haơi ăïịn muơc tiïu
chung nhùìm phuơc vuơ cho nhûơng
lúơi đch cuơc bươ ca riïng mịnh.

Nhûơng biïơn phâp căi thiïơn câc
hïơ thưịng nươi câc vađ nhûơng tưí chûâc
cô liïn quan cíìn ặúơc hûúâng túâi
viïơc thûơc hiïơn tưịt hún nùm nhiïơm

vuơ cú băn sau: (i) cung cíịp cho nươi
câc nhûơng thưng tin vađ cănh bâo
súâm vïì nhûơng víịn ăïì chđnh sâch
sùưp túâi; (ii) băo ăăm tham víịn ăíìy
ă tíịt că câc cú quan, bươ, ngađnh cô
liïn quan túâi mươt víịn ăïì nhíịt
ắnh; iii) cung cíịp câc dõch vuơ
phín tđch vađ xem xêt, ăânh giâ câc
giăi phâp lûơa choơn; (iv) ghi chêp
vađ phưí biïịn câc qịt ắnh; vađ (v)
giâm sât quâ trịnh thûơc hiïơn vađ câc
biïơn phâp tiïịp theo.

Trong sưị câc ngn tùưc ch
ăaơo ca quâ trịnh líơp chđnh sâch,
cô l ngn tùưc đt ặúơc tưn troơng
nhíịt úê câc nûúâc ăang phât triïín lađ
ngn tùưc k lơt. Viïơc cưng bưị
nhûơng chđnh sâch “chïịt khi vûđa
ban hađnh" vị ăô lađ nhûơng chđnh
sâch phi thûơc tïị lađm giăm giâ trõ

ca quâ trịnh líơp chđnh sâch vađ
lađm xôi mođn ănh hûúêng ca ngûúđi
lnh ăaơo. Do ăô, cíìn phăi âp duơng
mươt câch triïơt ăïí hún nhûơng biïơn
phâp k lơt maơnh m trong viïơc
líơp chđnh sâch, vđ duơ nhû quy ắnh
rùìng khưng cô mươt qịt ắnh nađo
ặúơc ăïơ trịnh ăïí nươi câc phï
chín nïịu khưng ặúơc xem xêt k
lûúơng tûđ gôc ăươ chi phđ vađ ăânh
giâ mûâc ăươ nhíịt quân vúâi nhûơng
quy ắnh ca lơt phâp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

cuđng mươt qịc gia úê câc thúđi kyđ
khâc nhau. Nhûơng khâc biïơt nađy
cô ănh hûúêng túâi tưịc ăươ vađ tđnh
hiïơu quă - chi phđ trong viïơc ban
hađnh qịt ắnh, cng nhû mûâc
ăươ lađm ch giûơa câc bươ, ngađnh vađ
cú quan khâc nhau chõu trâch
nhiïơm thûơc thi câc qịt ắnh ăô.
Nhûng r rađng khưng chó cô mươt
cíu tră lúđi ăng cho cíu hi lađm
thïị nađo ăïí căi tiïịn nhûơng cú quan
ban hađnh chđnh sâch, miïỵn lađ
nhûơng nưỵ lûơc căi tiïịn ăô hûúâng túâi
nùm nhiïơm vuơ kïí trïn. Tuy nhiïn,
nôi chung, quy mư ca câc nhôm
trûơc tiïịp ban hađnh chđnh sâch cô
thïí lađ nh, vađ do víơy, hiïơu quă ca

viïơc ban hađnh qịt ắnh s cao
hún, vúâi ăiïìu kiïơn phăi cô mươt sưị
cú chïị nhíịt ắnh ăïí tưí chûâc thu
thíơp kiïịn tû víịn rương ri tûđ câc
cú quan ca chđnh ph, cng nhû
tûđ cưng chng.

Do àố, àiïìu quan trổng lâ
khưng nïn nhịn nhêån cấc cú chïë
lêåp chđnh sấch trung ûúng mưåt
cấch biïåt lêåp. Thưng thûúâng, trong
thânh cưng ca nhûäng cú chïë àố
ln cố sûå hưỵ trúå ca cấc cú chïë
àiïìu phưëi bưí sung. Nhûäng cú chïë
nây lâ rêët àa dẩng, tûâ nhûäng tiïíu
ban nưåi cấc, cấc nhốm àùåc trấch
liïn bưå vâ cấc nhốm lâm viïåc cho
túái cấc vùn phông liïn lẩc vúái qëc
hưåi vâ nhûäng u ban àiïìu phưëi
quan hïå giûäa chđnh ph vâ giúái
doanh nghiïåp lâ nhûäng thiïët chïë
cố thïí àống vai trô bưí trúå hûäu đch.

Àiïìu quan trổng nûäa lâ chđnh ph
cng nïn tịm cấch khuën khđch
sûå húåp tấc phi chđnh thûác úã mổi
cêëp hânh chđnh nhâ nûúác, khúi
thưng dông thưng tin trong nưåi bưå
chđnh ph.

Nhûơng ýịu tưị nïu trïn cô liïn
quan ăùơc biïơt ăïịn câc nhađ tađi trúơ,
mađ gíìn ăíy ă bùưt ăíìu phât huy
vai trođ ca mịnh trong viïơc níng
cao hiïơu quă ca câc cú chïị ra
qịt ắnh úê cíịp trung ûúng taơi
câc nûúâc ăang phât triïín. Ăïịn
nay, mûâc ăươ huy ăương câc ngìn
lûơc víỵn cođn haơn chïị, nhûng ă lađ
tiïìn ăïì quan troơng trong viïơc hưỵ
trúơ nhûơng nưỵ lûơc ca nhiïìu nûúâc
ăang phât triïín ăïí căi thiïơn chíịt
lûúơng dõch vuơ cưng, câc chûâc nùng
ăiïìu hađnh vađ nïìn hađnh chđnh
cưng nôi chung.

<b>CH THĐCH</b>

1. Tâc giă xin căm ún Omer
Gokcekus, Steve Knack vađ Ranjana
Mukherjee ă hưỵ trúơ trong viïơc
nghiïn cûâu câc khđa caơnh khâc nhau
ca chûúng nađy. Ngoađi câc tađi liïơu
ặúơc nïu cuơ thïí trong ch thđch, mươt
phíìn nươi dung ca chûúng nađy dûơa
vađo câc tađi liïơu ca Beschel (1998),
George (1980) vađ Reilly cuđng nhûơng
ngûúđi khâc (1998).

2. Xem Nick Manning vâ nhûäng

ngûúâi khấc (1999).

3. Xem Schacter vúái Haid vaâ
Grant (1999); vaâ
Koenen-Grant vaâ Garnett (1996).

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

ặúơc líịy tûđ Peter Mountfield (1995).
5. Muơc nađy chuê ýịu ặúơc líịy tûđ tađi
liïơu cuêa Nick Manning (1999c). Xem
thïm Trung tím lûu trûơ chđnh ph
SIGMA ( />puma/sigmaweb/acts/cogprofiles/f
lags.htm); Kaul (1997); Reilly vađ
nhûơng ngûúđi khâc (1998).

6. George (1980), pp. 145-168.
7. Tham khẫo thïm, nhêët laâ taâi
liïåu cuãa Katzenbach vaâ Smith (1993);
xem thïm Kormanski vâ Mozenter
"Mư hịnh múái vïì xêy dûång: Giẫi
phấp cưng nghïå cho hưm nay vâ mai
sau", Bấo cấo hâng nùm 1987: Phất

triïín ngìn nhên lûåc; B.R.Tuckman.
Trong bưëi cẫnh nây, tưí khấc vúái
nhốm lâm viïåc úã chưỵ, kïët quẫ hoẩt
àưång ca nhốm lâ chûác nùng do cấc
thânh viïn thûåc hiïån vúái tû cấch cấ
nhên, trong khi àố, kïët quẫ hoẩt
àưång ca tưí gưìm cấc sẫn phêím cưng
viïåc chung hóåc mang tđnh têåp thïí vâ

cng chõu trấch nhiïåm. Kïët quẫ quan
sất nây ch ëu lâ dûåa vâo cấc kïët
lån ca Katzenbach vâ Smith.

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

<i>Chng ta cưë gùỉng giẫi quët cấc tũnh</i>
<i>huửởng khoỏ khựn bựỗng caỏch tửớ chỷỏc laồi</i>
<i>bửồ maỏy - àiïìu nây mang lẩi ẫo tûúãng</i>
<i>tiïën bưå trong khi chó tẩo ra sûå nhêìm</i>
<i>lêỵn vâ lâm nẫn lông mâ thưi</i>

<i>- Petronius Arbiter, nùm 200</i>
<i>trûúác Cưng ngun</i>

<b>NHỐM CẤC CHÛÁC NÙNG</b>
<b>VÂO CẤC BƯÅ</b>

H

ịnh thûác chđnh quìn phẫi
tn theo cấc chûác nùng
ca nố. Chûúng 1 àậ àïì
cêåp bưëi cẫnh hoẩt àưång ca chđnh
quìn vúái Ph lc vïì tđnh chêët ca
nhâ nûúác vâ chđnh quìn, cấc loẩi
hiïën phấp vâ hïå thưëng chđnh trõ.
Têët cẫ nhûäng àiïìu nây ẫnh hûúãng
àïën cú cêëu tưí chûác ca chđnh
quìn trung ûúng.

Vêën àïì tưí chûác chđnh quìn tûå
bẫn thên nố khưng phẫi lâ mc

ăđch mađ lađ phûúng tiïơn, biïơn phâp
nhùìm ăaơt ặúơc câc muơc tiïu ca
qịc gia. Muơc ăđch ca viïơc tưí
chûâc nađy lađ nhùìm phín bưí câc
nhiïơm vuơ ca chđnh qìn ăïí
chng cô thïí ặúơc thûơc hiïơn mươt
câch cô hiïơu quă vađ kinh tïị, giăm
thiïíu sûơ truđng lùơp vađ chưìng chêo.
Do ăô, ăiïìu quan troơng lađ xâc
ắnh lơnh vûơc thíím qìn vađ
trâch nhiïơm ca câc ăún võ hađnh
chđnh ăïí chng cô thïí chõu sûơ
kiïím soât chđnh trõ vađ hiïịn phâp
mươt câch thđch húơp. Câch tưí chûâc
húơp l dûơa trïn ngn tùưc u
qìn cho câc bươ, nhíịt quân vúâi
thíím qìn vađ trâch nhiïơm ca
câc bươ nađy cng khịn khđch
tđnh mïìm do vađ khă nùng sùĩn
sađng ûâng phô vúâi câc chđnh sâch
múâi vađ diïỵn biïịn ca sûơ viïơc.
Ngûúơc laơi, mươt cú cíịu tưí chûâc tưìi
ca câc bươ thûúđng lađ ngn nhín

<b>119</b>

<b>Cú cêëu tưí chûác ca</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

chđnh gêy ra viïåc thi hânh khưng
hiïåu quẫ cấc chđnh sấch ca chđnh

ph (Hưåp 3.1).

Bươ lađ cíịp cú súê ăïí nhôm câc chûâc
nùng ca chđnh qìn, do mươt
quan chûâc chđnh trõ tíìm cúơ ặúơc
goơi lađ bươ trûúêng ặâng ăíìu. ÚÊ mươt
sưị nûúâc khâc, nhû M, cíịp nhû víơy
ặúơc goơi lađ súê. Thưng thûúđng, súê lađ
mươt ăún võ thơc bươ vađ trong ăô cô
câc ban, phođng vađ bươ phíơn ặúơc
phín cíịp theo mươt tríơt tûơ thíịp díìn
trong hïơ thưịng quăn l. Taơi mươt sưị
nûúâc khâc, súê cođn ặúơc goơi lađ tưíng
cuơc, cuơc hóơc vùn phođng. Cú quan

thûúđng ặúơc duđng ăïí chó mươt ăún
võ ca chđnh ph gùưn vúâi bươ vađ
ặúơc thađnh líơp ăïí thûơc hiïơn mươt sưị
chûâc nùng nhíịt ắnh ca chđnh ph
(Chûúng 6).

<b>Cấc ngun tùỉc phên chia</b>

<b>cưng viïåc </b>

Cô bưịn ngn tùưc phín chia
cưng viïơc ca chđnh qìn: <i>lơnh</i>
<i>vûơc quăn l, ăưịi tûúơng (khâch</i>
hađng) liïn quan, <i>quy trịnh âp duơng</i>
vađ <i>chûâc nùng ặúơc thûơc hiïơn.</i>

<i>Ngn tùưc lơnh vûơc ặúơc thïí</i>
hiïơn trong câc quy ắnh ca hiïịn

Bươ Y tïị ặúơc tưí chûâc dûúâi sûơ
ăiïìu hađnh ca bươ trûúêng y tïị
gưìm ba ban: y tïị, phc lúơi gia
ằnh, thịc vađ chûơa bïơnh bùìng
vi lûúơng. Mưỵi ban cô mươt thû
k thûúđng trûơc ặâng ăíìu. Ban y
tïị ặúơc mươt tưí chûâc chn
mưn dûúâi sûơ ăiïìu hađnh ca
tưíng giâm ăưịc dõch vuơ y tïị hưỵ
trúơ. Mưỵi ban hoaơt ăương theo thûâ
bíơc tûđ trïn xịng, ăïơ trịnh vùn
băn, tađi liïơu lïn câc cíịp cao hún
ăïí ban hađnh qịt ắnh. Mưỵi võ
thû k cô hai thû k bưí trúơ. Mưỵi
thû k bưí trúơ ăiïìu phưịi cưng
viïơc ca mươt sưị nhín viïn thû
k vađ trong sưị ăô cô mươt ngûúđi
ặâng ăíìu bươ phíơn dûơ ân vïì
kiïím soât bïơnh AIDS. Ăïịn lûúơt
mịnh, câc thû k laơi giâm sât
cưng viïơc ca mươt sưị trúơ l thû

k vâ thưng qua hổ àïí giấm sất
cấc nhên viïn vâ ngûúâi ph
trấch cấc tưí.

Cấc thû k phên bưí cưng

viïåc giûäa cấc phông vâ cấc àún
võ úã cêëp cao hún nhû cấc bưå
phêån kiïím soất cấc loẩi bïånh
nguy hiïím khấc nhau, cấc cưng
viïåc liïn quan àïën bïånh viïån
cưng, giấo dc y hổc, húåp tấc
qëc tïë, giấo dc y tïë vâ truìn
thưng, mua sùỉm, tiïu chín
thûåc phêím vâ thëc men, chùm
sốc y tïë cho cấc nhên viïn chđnh
ph, cấc quan hïå vúái cấc tưí
chûác tûå nguån vâ hoẩt àưång
àiïìu phưëi vúái cấc tónh. Tưíng
giấm àưëc cng àiïìu hânh theo
thûá bêåc tûúng tûå hoẩt àưång ca
chun gia y tïë, nhên viïn hânh
chđnh vâ tû vêën cho bưå trûúãng

thưng qua mươt ban cú băn. Hïơ
thưịng nađy ríịt lađ tíơp trung vađ dïỵ
bõ chíơm trïỵ úê tûđng cíịp. Vị phăi
giâm sât trûơc tiïịp mươt sưị lûúơng
lúân câc bïơnh viïơn vađ quăn l
mươt sưị lûúơng lúân câc nhín viïn
chđnh ph nïn ban nađy cô đt
thúđi gian ăïí hoaơch ắnh chđnh
sâch cú băn vïì y tïị.

Do cố nhiïìu têìng nêëc thêím
quìn nïn cố đt cấc cú chïë àïí

àiïìu phưëi nưåi bưå giûäa ba ban vúái
nhau hóåc xêy dûång cấc mưëi
liïn kïët vïì chđnh sấch y tïë vúái cấc
bưå vïì cưng tấc xậ hưåi khấc. Do
àố, hoẩt àưång ca ban dûúâng
nhû do ngên sấch thc àêíy.

<i>Ngìn: Bâo câo hađng nùm ca Bươ Y</i>
<i>tïị vađ Phc lúơi gia ằnh, Chđnh ph</i>
<i>Íịn Ăươ, 1999.</i>

<b>Hưåp 3.1</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

phâp hóơc phâp lơt vïì viïơc phín
chia qìn lûơc giûơa chđnh qìn
trung ûúng vađ chđnh qìn
bang/ắa phûúng. Thưng thûúđng,
ngn tùưc lơnh vûơc khưng ặúơc
sûê duơng lađm cùn cûâ ăïí nhôm câc
chûâc nùng vađo câc bươ, trûđ trûúđng
húơp bươ ăô tíơp trung vađo mươt khu
vûơc cuơ thïí vị câc l do chđnh trõ
hóơc phât triïín (vđ duơ nhû ưng cûơu
bươ trûúêng vïì Bùưc Ailen trong
Chđnh ph Vûúng qịc Anh).

<i>Ngn tùưc ăưịi tûúơng âp duơng</i>
cho mươt sưị bươ nhíịt ắnh úê mươt sưị
nûúâc chõu trâch nhiïơm vïì nhûơng
víịn ăïì ca mươt nhôm ăưịi tûúơng

cuơ thïí, vđ duơ phuơ nûơ, tr em hóơc
câc dín tươc thiïíu sưị. Ăíy khưng
phăi lađ ngn tùưc tưí chûâc chung.
Vđ duơ, bươ vïì phc lúơi x hươi cô thïí
ch ăïịn nhûơng ngûúđi giađ, ngûúđi
tađn tíơt, phuơ nûơ ngheđo, tr em
trong ăiïìu kiïơn dïỵ tưín thûúng vađ
nhôm ngûúđi thiïíu sưị ặúơc xâc
ắnh. Câc dõch vuơ giâo duơc s
ặúơc chn mưn hoâ ăïí ăâp ûâng
nhu cíìu ca câc em gâi, tr em
khưng thơc diïơn quăn l ca hïơ
thưịng chđnh thûâc vađ nhûơng ngûúđi
úê câc khu vûơc xa xưi, ngûúđi tađn tíơt
vađ bõ bïơnh tím thíìn; viïơc phât
triïín cưng nghiïơp cô thïí tíơp trung
vađo câc ngađnh cưng nghiïơp khâc
nhau, quy mư vûđa vađ lúân, câc ăún
võ xịt khííu, nhađ ăíìu tû nûúâc
ngoađi vađ khai thâc khoâng săn.

<i>Ngun tùỉc quy trịnh dûåa vâo</i>
nhûäng lúåi thïë ca viïåc têåp trung
cấc k nùng vâ k thåt chun

mưn. Vđ duơ, câc bươ ặúơc thađnh líơp
ăïí phuơ trâch câc cưng trịnh cưng
cương, câc ngìn nûúâc hóơc cưng
nghïơ thưng tin lađ nhûơng lơnh vûơc
ch ýịu gưìm câc k sû hóơc câc

nhađ chn mưn. Thûúđng ríịt dïỵ
tịm thíịy câc ăún võ ặúơc tưí chûâc
theo ngn tùưc quy trịnh úê câc
cíịp chđnh qìn ắa phûúng vađ
câc ăún võ chûâc nùng hún lađ úê
chđnh qìn trung ûúng, búêi vị
ngn tùưc nađy lađm múđ nhaơt muơc
ăđch hađnh ăương ca chđnh qìn
vađ cô thïí taơo nïn câc víịn ăïì vïì
viïơc ăiïìu phưịi do quy mư vađ sûơ
phûâc taơp ca chđnh qìn khưng
ngûđng tùng. ÚÊ chđnh qìn trung
ûúng, ăiïìu trúê nïn phưí biïịn lađ hưỵ
trúơ cho câc ăún võ hoaơt ăương theo
quy trịnh mươt cú cíịu chûâc nùng
rương ri hún, vđ duơ, giao cho ăún
võ lađm dõch vuơ thưng tin trong bươ
nghiïn cûâu khoa hoơc nhû ặúơc
giăi thđch dûúâi ăíy.

<i>Ngn tùưc chûâc nùng (muơc ăđch)</i>
mađ theo ăô, câc ăún võ chđnh
qìn ặúơc tưí chûâc theo chûâc
nùng (vđ duơ, nhađ úê, y tïị, qịc
phođng), ă trúê thađnh ngn tùưc tưí
chûâc ch ăaơo trong híìu hïịt câc
chđnh qìn trung ûúng. Khi
nhôm theo chûâc nùng hóơc muơc
ăđch vađ theo mûâc ăươ cô thïí quan
sât ặúơc ăíìu ra hóơc kïịt quă ăaơt

ặúơc (Wilson 1989), thị câc cú
quan chđnh qìn ặúơc xïịp vađo
bưịn loaơi khâc nhau nhû sau:1

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

thïí quan sât că săn phíím ăíìu
ra vađ kïịt quă; vđ duơ nhû dõch
vuơ thu thúị nươi ắa, dõch vuơ
bûu chđnh vađ cú quan vïì an
sinh x hươi;

● <i>cấc tưí chûác mang tđnh th tc, tẩi</i>

ăô cô thïí quan sât ăíìu ra
nhûng khưng thïí quan sât
ặúơc kïịt quă; vđ duơ nhû ban
quăn trõ bïơnh viïơn, câc lûơc
lûúơng v trang trong thúđi bịnh
vađ câc tưí chûâc vïì viïơc lađm;

● <i>cấc tưí chûác nghïì nghiïåp lâ</i>

nhûơng tưí chûâc khưng dïỵ nhíơn
biïịt ăíìu ra nhûng cô thïí ăânh
giâ ặúơc kïịt quă. Vđ duơ, câc tưí
chûâc ăiïìu tra vađ thûơc thi phâp
lơt, câc cú quan tûơ quăn phi
tíơp trung khâc nhau; vađ

● <i>cấc tưí chûác mư phỗng lâ nhûäng</i>

tưí chûâc khưng thïí quan sât
ặúơc că ăíìu ra vađ kïịt quă ca
nô, vđ duơ, cú quan ngoaơi giao.

<b>Cấc ngun tùỉc vïì viïåc</b>

<b>phên nhốm chûác nùng</b>

Trong phẩm vi ca ngun tùỉc
chûác nùng, cố bưën tiïu chín àấnh
giấ hiïåu quẫ ca viïåc nhốm cấc
nhiïåm v: àố lâ, khưng phên
mẫng, khưng chưìng lêën, têìm kiïím
soất vâ tđnh thìn nhêët.

Theo tiïu chđ vïì viïơc khưng phín
<i>măng, tíịt că trâch nhiïơm vïì mươt</i>
chûâc nùng phăi ặúơc giao cho mươt
ăún võ cuơ thïí. (Ăiïìu nađy lađ nhùìm
cín bùìng ngn tùưc ăưịi khâng vïì
viïơc tưí chûâc thađnh ban ngađnh theo
nhôm ăưịi tûúơng). Viïơc khưng

phín thađnh câc măng nh liïn
quan ăïịn că muơc ăđch vađ ắa ăiïím
lađ ýịu tưị xịt hiïơn trong trûúđng
húơp cô sûơ chia cùưt giûơa câc cíịp
chđnh qìn vađ giûơa câc cú quan
trong cuđng mươt khu vûơc. Tiïu chđ
khưng phín măng khưng thïí ặúơc
tiïịp tuơc mươt câch nhíịt quân, búêi

viïơc nhíịt thïí hoâ trâch nhiïơm liïn
quan ăïịn mươt chûâc nùng thûúđng
díỵn ăïịn viïơc chia cùưt trâch nhiïơm
ăưịi vúâi chûâc nùng khâc.2

Vđ duơ, ăïí thađnh líơp mươt ăún võ
ăươc líơp chưịng ma tu s ăuơng
chaơm ăïịn câc muơc ăđch khâc liïn
quan ăïịn giâo duơc, thûơc thi phâp
lơt, hưỵ trúơ cưng, y tïị vađ díỵn ăïịn
viïơc phín măng mươt loaơt câc
chûúng trịnh chưịng ma tu ặúơc
tưí chûâc trong mưịi liïn hïơ vúâi giâo
duơc, y tïị vađ phâp lơt. Ăưìng thúđi,
cô nhiïìu víịn ăïì x hươi quâ rương
lúân nïn ăïí liïn kïịt thíím qìn vađ
ngìn lûơc nhùìm giăi qịt chó
mươt víịn ăïì (vđ duơ, xoâ ăôi giăm
ngheđo) úê mươt cú quan thị ăiïìu nađy
cng cô nghơa ýu cíìu mươt câch
lưgic chín toađn bươ chđnh qìn
vađo mươt ăún võ hađnh chđnh. Nhû
víơy, mươt mûâc ăươ phín măng trâch
nhiïơm nhíịt ắnh giûơa câc ăún võ
hađnh chđnh lađ ăiïìu khưng thïí
trânh khi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

tấch thêím quìn, thị viïåc chưìng
lêën tû phấp tẩo nïn hiïån tûúång dû
thûâa thêím quìn. Viïåc phên mẫng

lâm cho chđnh quìn khưng cố
hiïåu lûåc, côn sûå chưìng lêën lâm cho
chđnh quìn khưng hiïåu quẫ vâ
lậng phđ.

Tiïu chđ vïì <i>tíìm kiïím soât gưìm</i>
viïơc nhôm câc chûâc nùng theo
nhûơng quy mư tưí chûâc cô thïí quăn
l ặúơc vađ thiïịt kïị khưịi lûúơng
cưng viïơc cho phuđ húơp vúâi nùng
lûơc ca bươ trûúêng vađ câc quan
chûâc ch chưịt ca ưng ta. Ăiïìu l
tûúêng lađ viïơc ăiïìu phưịi quăn l
ăođi hi nhôm câc chûâc nùng theo
hïơ thưịng thađnh câc khưịi cô quy
mư bùìng nhau, mùơc duđ câc ýịu tưị
chđnh trõ vađ chûâc nùng vïì băn chíịt
thûúđng khưng phuđ húơp vúâi nhûơng
hịnh míỵu goơn gađng nhû víơy.

Cịi cuđng, tiïu chđ vïì <i>tđnh</i>
<i>thìn nhíịt khùỉng ắnh rùìng khưng</i>
mươt ăún võ hađnh chđnh nađo cíìn
phăi cưị gùưng thûơc hiïơn câc chûâc
nùng thìn nhíịt hóơc phuơc vuơ câc
muơc ăđch caơnh tranh nhau.
Ngn tùưc nađy liïn quan ăïịn
ngn tùưc khưng phín măng.

<b>Cấc vêën àïì liïn quan àïën viïåc</b>

<b>phên bưí chûác nùng cho cấc bưå</b>

Viïåc phên bưí cấc chûác nùng cho
cấc bưå vâ viïåc lûåa chổn sưë lûúång
cấc bưå liïn quan àïën ba vêën àïì cố
quan hïå vúái nhau nhû sau:

● chûác nùng àố quan trổng nhû

thïë nâo;

● lâm thïë nâo àïí nhốm cấc chûác

nùng; vâ

● nïn cố hịnh thûác kiïím soất nâo

ca chđnh quìn trung ûúng.3

Víịn ăïì ăíìu tiïn liïn quan ăïịn
viïơc xâc ắnh liïơu chûâc nùng ăô cô
quan troơng ăïịn mûâc cíìn phăi
thađnh líơp mươt bươ ăươc líơp hay
khưng. Liïơu mươt ch ăïì múâi, nhû
cưng nghïơ sinh hoơc, cô thïí hûơu đch
hún khi ặúơc gùưn kïịt vúâi khoa hoơc
vađ cưng nghïơ, hay thûơc sûơ phăi
cíìn mươt bươ riïng biïơt? Ăưi khi,
viïơc thađnh líơp mươt ăún võ múâi
ngay că khi chûa thíịy hïịt sûơ cíìn

thiïịt cô thïí ặa ăïịn mươt tđn hiïơu
quan troơng cho ngûúđi dín thíịy
rùìng víịn ăïì ặúơc xem xêt ríịt
nghiïm tc.

Víịn ăïì thûâ hai gùưn liïìn vúâi sûơ
lûơa choơn phûâc taơp câc mưịi liïn kïịt
giûơa câc chûâc nùng, cô ănh hûúêng
ăïịn hoaơt ăương ca tíịt că câc chûâc
nùng ặúơc liïn kïịt laơi. Vđ duơ, cô nïn
nhôm giâo duơc ăaơi hoơc vúâi giâo duơc
tiïíu hoơc hóơc vúâi viïơc nghiïn cûâu
thìn tu hay khưng? Hóơc lơt
cưng ty nïn ặúơc ặa vađo bươ tû
phâp hay bươ cưng nghiïơp?

Víịn ăïì thûâ ba, vïì sûơ kiïím soât
ca trung ûúng, liïn quan ăïịn giâ
trõ chđnh trõ ặúơc nhíơn thûâc ca
chûâc nùng nađy.4

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

nhốm lúåi đch ca cấc nhâ xët
khêíu sệ àïì xët viïåc chia tấch
ngoẩi thûúng khỗi cấc bưå khấc àïí
têåp trung chđnh sấch vâ sûå ch
hânh chđnh vâo vêën àïì xët khêíu;
hóåc cấc cưng ty hoấ chêët cố thïí
vêån àưång cho viïåc chuín thêím
quìn cêëp giêëy phếp sang cho bưå
y tïë hún lâ cho mưåt tưí chûác chun

mưn chun trấch.

ÚÊ cíịp chđnh qìn cao nhíịt,
viïơc phín chia chûâc nùng mang
tđnh chđnh trõ ríịt cao. Ngûúơc laơi,
xi theo cú cíịu ca bươ, cưng viïơc
tưí chûâc laơi ch ýịu ặúơc xâc ắnh
búêi sûơ thơn tiïơn mang tđnh thûơc
tïị. Nhûơng nhiïơm vuơ múâi thûúđng
chó ăún giăn ặúơc giao bưí sung
vađo câc nhiïơm vuơ hiïơn taơi nïịu giûơa
chng cô mưịi quan hïơ gíìn gi.
Nïịu cô mươt sưị chûâc nùng múâi ặúơc
coi lađ ă quan troơng ăïí thađnh líơp
mươt ăún võ riïng r, ăiïìu cíìn thiïịt
lađ phăi chó ra ặúơc lađm thïị nađo cô
thïí hịnh thađnh câc cú cíịu hađnh
chđnh ca mươt ăún võ riïng biïơt mađ
khưng gíy thiïơt haơi cho câc mưịi
liïn kïịt chûâc nùng khâc.

<b>Sưë lûúång vâ cấc loẩi bưå</b>

Sưị lûúơng vađ viïơc phín ắnh câc
bươ lađ khâc nhau giûơa câc nûúâc. Vđ
duơ, chó cô mươt bươ ăăm trâch vïì cú
súê haơ tíìng úê nhûơng nûúâc nhû
Angiïri, trong khi cô ríịt nhiïìu
nûúâc khâc ă choơn câch thađnh líơp
câc bươ riïng biïơt phuơ trâch câc loaơi

cú súê haơ tíìng khâc nhau nhû

ặúđng bươ, bïịn căng, câc cú súê cíịp
thoât nûúâc vađ ặúđng sùưt. Mươt sưị
qịc gia cô mươt tưíng bươ vïì cưng
nghiïơp, trong ăô cô câc tưíng cuơc
phuơ trâch câc ngađnh cưng nghiïơp
khâc nhau. Nhûơng nûúâc khâc nhû
Íịn Ăươ, ngoađi viïơc cô bươ cưng
nghiïơp trung ûúng, cođn cô câc bươ
riïng r phuơ trâch viïơc khai m
thêp, cưng nghiïơp nùơng, cưng
nghiïơp quy mư nh, hoâ díìu,
phín bôn vađ chïị biïịn thûơc phíím.
Mươt sưị nûúâc khâc kïịt húơp cưng
nghiïơp vađ thûúng maơi, trong khi
cô nhûơng nûúâc laơi thađnh líơp câc
siïu bươ ăïí ăiïìu phưịi tíịt că cưng
viïơc kinh tïị ca chđnh ph. Nhû
ă nïu úê trïn, viïơc thađnh líơp bươ
múâi thûúđng bâo hiïơu sûơ nhíịn
maơnh vïì mùơt chđnh sâch, vđ duơ
nhû câc bươ vïì xoâ ăôi giăm ngheđo,
phuơ nûơ, câc dín tươc thiïíu sưị hóơc
víịn ăïì mưi trûúđng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

mâ khưng theo mưåt lưgic rộ râng.
Trong àa sưë cấc trûúâng húåp, l do
cú bẫn lâ nhu cêìu dân xïëp vúái
chđnh trõ gia hóåc viïn chûác hânh

chđnh cố quan hïå tưët.

Viïơc nhôm câc bươ theo chûâc
nùng cíìn phăi ùn khúâp vúâi câc ýu
cíìu ca viïơc quăn l chđnh trõ. Quy
mư lúân ca câc bươ trong câc hïơ
thưịng chđnh ph do tưíng thưịng
ăiïìu hađnh nhû úê Húơp chng qịc
Hoa Kyđ mươt phíìn lađ sûơ phăn ânh
câc víịn ăïì vïì tíìm kiïím soât hađm
chûâa trong hïơ thưịng chó cô mươt
ngûúđi ặâng ăíìu. Trong chđnh phuê
cöơng hoađ nghõ viïơn, thuê tûúâng
quýịt ắnh söị lûúơng vađ khưịi lûúơng
cưng viïơc ca câc bươ nhûng cô
nhûơng ănh hûúêng chđnh trõ r rađng
vađ nhûơng haơn chïị ăưịi vúâi thíím
qìn ca th tûúâng.

Theo mươt ngn tùưc chung, sưị
lûúơng câc bươ khưng thïí quâ lúân
ăïịn mûâc ănh hûúêng ăïịn viïơc ăiïìu
phưịi cưng viïơc vađ cng khưng thïí
quâ đt ăïí lađm tùng khưịi lûúơng cưng
viïơc quâ mûâc cho mưỵi bươ. Tuy
nhiïn, sưị lûúơng câc bươ cô thïí tùng
lïn vị câc l do chđnh trõ trong mươt
chđnh ph liïn hiïơp (hóơc vúâi mươt
th tûúâng ýịu), taơo nïn âp lûơc cho
nhiïơm vuơ ăiïìu phưịi cưng viïơc. Tíịt

nhiïn, víịn ăïì nađy cô thïí ặúơc giăi
qịt bùìng câch phín chia câc
chûâc nùng bưí trúơ cho câc bươ
trûúêng đt thím niïn. Ăiïìu nađy ăođi
hi chíịp nhíơn hïơ thưịng thûâ bíơc
giûơa câc bươ trûúêng nhûng s díỵn

ăïịn viïơc caơnh tranh liïn tuơc ăïí
chiïịm lơnh võ trđ vađ cô nghơa lađ xoâ
b khâi niïơm vïì câc bươ tûúng ăưịi
ưín ắnh.5

Mươt tađi liïơu cưng bưị cưng khai
thûúđng nïu r thíím qìn, chûâc
nùng vađ cú cíịu tưí chûâc ca tíịt că
câc cú quan chđnh ph, trđch díỵn
ăíìy ă câc ăaơo lơt vađ sùưc lïơnh cô
liïn quan vađ cú súê ca viïơc phín
nhôm câc chûâc nùng vađ câc ăiïím
bưí sung, vđ duơ, mươt quy ắnh
tûúng tûơ nhû Ăaơo lơt phín bưí câc
quy tùưc kinh doanh úê Íịn Ăươ. Sú
ăưì tưí chûâc ca mưỵi bươ cô tâc duơng
lađ băn tham chiïịu sùĩn sađng vïì câc
ăún võ ch ýịu, thûâ bíơc câc mưịi
quan hïơ vađ ranh giúâi thíím qìn.
Nhû ă trịnh bađy úê Chûúng 1,
ăiïìu quan troơng cíìn nhúâ lađ câc sú
ăưì chđnh thûâc nađy khưng biïíu ăaơt
câc mưịi quan hïơ phi chđnh thûâc,

câc quy trịnh cú băn ca viïơc ban
hađnh qịt ắnh, câc mưịi liïn hïơ
vađ hađnh xûê trïn thûơc tïị.

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

chûác nùng câng múái, nhû mưi
trûúâng vâ thưng tin, thị sûå biïën àưíi
trong phûúng thûác tưí chûác cấc
chûác nùng nây lẩi câng rộ rïåt hún.
(Hưåp 3.2 trịnh bây cấc vđ d ca
mưåt sưë nûúác phất triïín).

Mươt sưị chûâc nùng cô thïí giađnh
ặúơc tíìm quan troơng múâi búêi sûơ
quan tím ca qịc tïị, tiïịn bươ ca
cưng nghïơ, viïơn trúơ tûđ bïn ngoađi,
hóơc âp lûơc trong nûúâc. Ăô lađ
trûúđng húơp câc víịn ăïì nhû mưi
trûúđng, phât triïín ca phuơ nûơ,
kiïím soât bïơnh tíơt, cưng nghïơ
thưng tin vađ trìn thưng. Khi
xịt hiïơn chûâc nùng múâi hóơc
chûâc nùng c ặúơc múê rương, thị
chđnh ph thûúđng cô xu hûúâng
giao chûâc nùng ăô cho mươt bươ

múái hóåc cú quan àưåc lêåp (xem
Hưåp 3.3). Sûå tùng nhanh cấc bưå vâ
cú quan cng cố nghơa dêỵn àïën sûå
nhêìm lêỵn àưëi vúái cưng chng vâ
sûå phûác tẩp cho cấc nhâ chđnh trõ

àiïìu hânh.<b>6</b>

Mưåt sưë nûúác khấc (nhû Anh vâ
M) àậ trấnh xu hûúáng thânh lờồp
caỏc bửồ mỳỏi bựỗng caỏch taồo ra caỏc
ỳn vừ mỳỏi trong cấc bưå hiïån hânh
hóåc giao cấc chûác nùng àố cho
cấc cú quan khưng phẫi cêëp bưå. ÚÃ
khùỉp núi àang diïỵn ra quấ trịnh
giẫm búát hóåc cú cêëu lẩi cấc bưå, cấc
cú quan cêëp bưå thưng qua viïåc sấp
nhêåp vâ húåp nhêët cấc cú quan. ÚÃ
cấc nhâ nûúác liïn bang, sûå thay
àưíi trong cấc bưå thûúâng dêỵn àïën
viïåc chuín cấc chûác nùng xëng

Ngađy nay, taơi Nhíơt Băn,
toađn bươ nïìn hađnh chđnh cưng lađ
do câc ăún võ thơc bươ hóơc câc
cú quan riïng r nhûng gùưn vúâi
11 bươ, do bươ trûúêng lađ thađnh
viïn nươi câc ặâng ăíìu, thûơc
hiïơn. Tíịt că câc cú quan ăươc líơp
khưng ngûđng ặúơc xïịp vađo câc
bươ vađ chó ăïí laơi hai cú quan cô
chûâc nùng ăiïìu chónh úê ngoađi
hïơ thưịng. Cú cíịu cú băn úê Nhíơt
Băn lađ săn phíím ca Lơt Tưí
chûâc hađnh chđnh qịc gia vađ ríịt
nhiïìu ăaơo lơt khâc ặúơc ban

hađnh ăưịi vúâi tûđng ăún võ hađnh
chđnh ca Nhíơt Băn.

Ưxtrêylia cố 5 bưå thåc nghõ

viïơn, 18 bươ, 46 cú quan vúâi
qìn haơn ngang cíịp bươ, 13 cú
quan cô thíím qìn cân bươ
kiïm nhiïơm, 17 cú quan tûúng
ăưịi ăươc líơp vađ 14 cú quan do
lơt ắnh. Chđnh ph Hoa Kyđ
ặúơc tưí chûâc thađnh câc bươ, câc
cú quan ăươc líơp vađ câc cuơc. Ăún
võ tưí chûâc hoaơt ăương cú băn lađ
cuơc. Câc ăún võ thûơc thi nađy
quan troơng ăïịn nưỵi toađn bươ
nhânh hađnh phâp cô thïí ặúơc
goơi lađ bươ mây hađnh chđnh, vađ
ngûúđi ta cô thïí nhùưc qua ăïịn
cíịp bươ vađ tưíng thưịng nhû lađ
nhûơng cú cíịu ăùơc biïơt.

ÚÃ cấc nûúác chõu ẫnh hûúãng

ca trìn thưịng Anh qịc, câc
bươ vađ câc ban ặúơc tưí chûâc theo
thûâ bíơc bùưt ăíìu tûđ bươ trûúêng
thûúđng trûơc úê trïn cuđng xịng
túâi câc thûâ trûúêng, ăïịn câc vuơ
vađ phođng do câc trûúêng bươ

phíơn ặâng ăíìu vađ úê cíịp thíịp
nhíịt lađ ăươi qn ăưng ăăo câc
trúơ l hađnh chđnh vađ nhín viïn
thû k. Bưí sung vađo hïơ thưịng
nađy lađ ăươi ng câc cưị víịn vađ
nhín viïn k thơt - nhûơng
ngûúđi ăông gôp kiïịn ca
mịnh theo quy trịnh thûâ bíơc
ca viïơc ban hađnh qịt ắnh.

<i>Ngìn: OECD. 1997. Cấc vêën àïì vâ</i>
<i>diïỵn biïën trong quẫn l cưng. Paris.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

cho câc tónh vađ mươt sûơ thay ăưíi
tûúng tûơ nhû víơy cng ặúơc ghi
nhíơn trong trûúđng húơp chín
hoâ chûâc nùng cho câc ăún võ cíịp
dûúâi úê câc nhađ nûúâc ăún nhíịt.
Trong nhûơng trûúđng húơp nađy, viïơc
giăm búât quy mư chđnh qìn
trung ûúng phăi ặúơc ăânh giâ
trong bưịi cănh tưíng thïí câc khoăn
chi phđ cưng vađ nhađ cung cíịp dõch
vuơ cưng. Chđnh ph nûúâc Cương
hoađ nhín dín Trung Hoa ă tưíng
kïịt víịn ăïì nađy thađnh “ba ăiïìu
chónh” - ăiïìu chónh chûâc nùng,
ăiïìu chónh tưí chûâc vađ ăiïìu chónh
cân bươ - dûơa trïn cú súê ăô cú cíịu
laơi câc bươ vađ bi b câc chûâc nùng.

Nôi chung, khi cú cíịu tưí chûâc ca
chđnh qìn trung ûúng khưng
ặúơc kiïím tra ăânh giâ trong

khoẫng thúâi gian hún 10 nùm thị
cêìn phẫi xem xết lẩi mưåt cấch hïå
thưëng cấc chûác nùng vâ tưí chûác
ca bưå mấy.

<b>Cấc mư hịnh qëc tïë</b>

Trïn thïị giúâi, tđnh trung bịnh,
sưị lûúơng câc bươ ca chđnh ph
trung ûúng lađ 16, tuy rùìng cô sûơ
chïnh lïơch khưng ăâng kïí giûơa câc
khu vûơc vúâi mûâc trung bịnh lađ 10
taơi câc nûúâc nh úê Thâi Bịnh
Dûúng ăïịn 20 úê Trung Ăưng vađ
Bùưc M. Tuy víơy, trong mưỵi vuđng,
giûơa câc nûúâc laơi cô sûơ khâc biïơt
ăâng kïí, ngay că khi xem xêt ăïịn
sûơ khâc biïơt vïì dín sưị. Taơi chíu
Phi, sưị lûúơng câc bươ thay ăưíi tûđ
thíịp nhíịt lađ 10 úê Bưịtxoana ăïịn 28
úê Nigiïria. Taơi chíu Â, phaơm vi
Tûđ khi giađnh ặúơc ăươc líơp

vâo nùm 1971, Chđnh ph
Bùnglầết àậ tùng gêëp àưi sưë
lûúång cấc bưå, ban vâ cấc quan

chûác chđnh ph. Sưë lûúång cấc
bưå tùng tûâ 21 lïn àïën 35; sưë
lûúång cấc ban vâ tưíng cc tùng
gêëp hún hai lêìn, tûâ 109 lïn àïën
221; nhên viïn lâm viïåc trong
khu vûåc cưng tùng tûâ khoẫng
450.000 ngûúâi vâo nùm 1971 lïn
àïën gêìn mưåt triïåu ngûúâi vâo
nùm 1992, tûác lâ hâng nùm tùng
khoẫng 3,6%, so vúái tưëc àưå tùng
dên sưë vâo khoẫng 2,5% trong
cng thúâi gian.

Câc bươ, phođng vađ ban múâi
ặúơc thađnh líơp mươt phíìn lađ
nhùìm ăâp ûâng câc nhu cíìu múâi
phât sinh, nhû nhûơng quan
ngaơi vïì víịn ăïì mưi trûúđng hay
câc víịn ăïì vïì phuơ nûơ. Nhûng
nhađ nûúâc cng tham gia ngađy
cađng nhiïìu hún vađo câc hoaơt
ăương thûúng maơi. Thûơc tïị lađ sûơ
phât triïín ca bươ mây chđnh
ph thûúđng lađ do câc tđnh toân
chđnh trõ thc ăííy. Viïơc tùng
thïm câc bươ nhùìm muơc ăđch
ăiïìu hoađ giûơa câc nhôm trong
ăăng, tùng thïm câc võ trđ cíịp
bươ trûúêng vađ taơo thïm nhiïìu

cưng viïơc do câc nhađ lnh ăaơo
chđnh trõ ăăm nhiïơm. Ngoađi tâc
ăương tiïu cûơc vïì ngín sâch,
viïơc múê rương nađy ă lađm gin
mng nùng lûơc thûơc thi, lađm
tríìm troơng thïm câc víịn ăïì
ăiïìu phưịi vađ lađm rùưc rưịi thïm
cho viïơc ban hađnh qịt ắnh.
Ngoađi ra, nô cođn taơo nïn câc
nhôm lúơi đch ngùn căn câc nưỵ
lûơc húơp l hoâ vađ căi tưí.

<i>Ngìn: Ngên hâng Thïë giúái</i>
<i>(1996b).</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

thay àưíi lâ tûâ 7 àïën 35, úã M
Latinh lâ tûâ 11 àïën 27 vâ úã Thấi
Bịnh Dûúng tûâ 6 àïën 16. Sûå khấc
biïåt nây nhỗ hún nhiïìu úã Àưng
Êu, Liïn Xư c vâ úã cấc nûúác
thåc Tưí chûác Húåp tấc vâ Phất
triïín kinh tïë (OECD), vúái cấc nûúác
trung bịnh cố khoẫng 15 bưå. (Xem
bẫng sau vïì sưë lûúång cấc bưå trung
bịnh theo khu vûåc vâ Ph lc III
vïì sưë liïåu thưëng kï theo danh sấch
cấc nûúác).

Rộ râng lâ cấc nûúác cố sưë dên
àưng thûúâng cố sưë lûúång lúán cấc

bưå thåc chđnh ph trung ûúng vâ
tịnh trẩng tûúng tûå cng xẫy ra
àưëi vúái cấc nhâ nûúác ỳn nhờởt, coỏ
cỳ cờởu chủnh quyùỡn tờồp trung. Tuy

vờồy, bựỗng chûáng vïì phẩm vi hânh
chđnh ca nïìn kinh tïë lâ rêët rộ
râng: khưng phẫi lâ sưë lûúång vâ
quy mư trung bịnh ca cấc bưå tùng
mưåt cấch t lïå theo quy mư dên sưë.
ÚÃ mûác cao àiïím nhêët, tđnh trung
bịnh, mưỵi bưå úã Cưång hoâ nhên dên
Trung Hoa phc v cho 43 triïåu
dên, so vúái 1300 ngûúâi úã Àaão
Cook. Chuáng ta sệ thẫo lån vïì
nghơa (hóåc khưng cố nghơa) ca
cấc sưë liïåu nây.

Vêåy, sưë lûúång cấc bưå cố nghơa
gị khưng? Têët nhiïn, nố cố nghơa
trong tđnh toấn ca cấc nhâ lậnh
àẩo chđnh trõ cêëp cao - nhûäng
ngûúâi quan têm àïën viïåc thoẫ
hiïåp chđnh trõ, hóåc ca cấc nhâ

Chêu Phi 19 13.942 926 1.046 71

Chêu Ấ 20 123.95 14.696 1.069 51

Trung, Àưng Êu vâ Liïn Xư c 15 17.813 747 1.264 73

Myä Latinh vaâ Caribï 15 17.142 1.169 2.275 192

Trung Àưng vâ Bùỉc Phi 20 14.992 643 1.390 62

Khu vûåc Thấi Bịnh Dûúng 10 587 44 5.400 360

Cấc thânh viïn OECD 14 37.286 3.022 1.658 132

<i><b>Trung bịnh trïn thïë giúái</b></i> <i><b>16</b></i> <i><b>32.245</b></i> <i><b>1.607</b></i> <i><b>2.015</b></i> <i><b>135</b></i>

<b>Bẫng 3.1</b>

<b>Sưë lûúång cấc bưå ca chđnh quìn trung ûúng</b>

(qua cấc nùm khấc nhau gêìn àêy)

<b>Khu vûåc</b>

<b>Sưë lûúång</b>
<b>trung</b>
<b>bịnh cấc</b>
<b>bưå trung</b>
<b>ûúng</b>

<b>Sưë dên</b>

(nghịn
ngûúâi)

<b>Sưë dên tđnh</b>
<b>trung bịnh</b>
<b>trïn mưåt bưå</b>

(nghịn
ngûúâi)

<b>Sưë nhên</b>
<b>viïn</b>
<b>chđnh ph</b>

<b>trung</b>
<b>ûúng</b>

<b>Sưë lûúång</b>
<b>trung bịnh</b>

<b>nhên viïn</b>
<b>cho mưåt</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

cai trõ - nhûơng ngûúđi ban thûúêng
câc võ trđ trong nươi câc cho nhûơng
ngûúđi ng hươ mịnh. Víịn ăïì nađy
cng cô tíìm quan troơng ăưịi vúâi
mươt chđnh qìn hiïơu quă vị mươt
sưị l do. Cô quâ nhiïìu bươ s lađm
tùng tưíng chi phđ cho nhín sûơ vađ
cú súê haơ tíìng liïn quan ăïịn viïơc
thađnh líơp bươ múâi. Mưỵi bươ cưị gùưng
tịm cho mịnh nhûơng nhiïơm vuơ

múâi nhùìm tiïịp sûâc cho âp lûơc
hađnh chđnh ăïí múê rương bươ mây.
Víịn ăïì xịt hiïơn khi mươt sưị bươ
thûơc hiïơn câc chûâc nùng tûúng tûơ
vađ giíỵm lïn chín nhau. Cịi
cuđng, viïơc ăưịi thoaơi vađ ăiïìu phưịi
giûơa câc bươ cô thïí dïỵ dađng ặúơc
thiïịt líơp hún khi sưị bươ đt hún. Tuy
nhiïn, nhû ă nïu trïn, ngn
tùưc vïì tíìm kiïím soât vađ chïị ăươ
chõu trâch nhiïơm hiïơu quă bõ xâo
trươn do quy mư quâ lúân ca câc
bươ, vị sưị lûúơng ca chng lađ ríịt đt.
Ăưìng thúđi, viïơc giăm búât sưị
lûúơng câc bươ cô thïí cng khưng
taơo ra hiïơu quă vađ giăm chi phđ.
Ăưi khi, viïơc húơp nhíịt câc bươ vađ
giăm sưị lûúơng ca chng lađm xôi
mođn cú chïị kiïím soât vađ ăưịi troơng
nhû trûúđng húơp úê Hađn Qịc trûúâc
khi tâi líơp nïìn dín ch. Taơi câc
nûúâc cô chđnh ph ăươc ăoân hún,
thiïịu vùưng khă nùng tranh lơn tûđ
bïn ngoađi, vúâi sûơ giâm sât haơn chïị
ca ngađnh líơp phâp, câc bươ vúâi
chûâc nùng chưìng líịn lađ ngìn
caơnh tranh bïn trong duy nhíịt ăïí
thc ăííy hoaơt ăương cô hiïơu quă.
Cíìn phăi xem xêt chi phđ thûơc tïị

cng nhû nhûäng lúåi thïë ca viïåc
sấp nhêåp cấc bưå, vâ xem xết cấc lúåi
thïë cố thïí cố ca viïåc trng lùåp
thêím quìn ca cấc bưå tûâ quan
àiïím ca ngûúâi dên vâ trong mưëi
quan hïå vúái nhiïìu cấch thûác cung
cêëp dõch v.

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

cấc tưí chûác thìn nhêët hún vâ tiïën
hânh viïåc giẫm quy mư cấc àún võ
thåc chđnh quìn trung ûúng.
Gêìn àêy, Italia cng giẫm búát sưë
lûúång cấc bưå úã trung ûúng xuöëng
mûác thêëp nhêët úã chêu Êu (xem
Höåp 3.4).

Viïåc tấi cú cêëu vâ tû nhên hoấ
úã mưåt sưë nûúác cng dêỵn àïën viïåc

sâp nhíơp vađ bi b mươt sưị bươ. Tuy
víơy, nhû ă nïu úê trïn, chó bùìng
câch nghiïn cûâu chi tiïịt toađn bươ
câc cíịp chđnh qìn múâi cô thïí
ặa ra cíu tră lúđi rùìng liïơu viïơc tâi
cú cíịu câc bươ cô thûơc sûơ taơo nïn sûơ
khâc biïơt trong tưíng sưị nhín viïn
chđnh ph vađ chi tiïu cưng, hay
chó lađ phín bưí laơi sưị nhín viïn vađ

Vađo nùm 1999, Chđnh ph

Italia ă xíy dûơng mươt kïị
hoaơch căi tưí síu rương bươ mây
chđnh qìn trung ûúng sau
hún 30 nùm kïí tûđ khi mươt ăaơo
lơt ặúơc ban hađnh vađo nùm
1968 líìn ăíìu tiïn ăïì cíơp víịn ăïì
nađy. Ăíy lađ líìn căi tưí tưíng thïí
câc bươ ăíìu tiïn kïí tûđ nùm 1853,
trûúâc khi thưịng nhíịt ăíịt nûúâc.
Mươt sưị qịt ắnh ca cú quan
líơp phâp ă ặúơc ban hađnh
theo hûúâng nađy trong nhûơng
nùm 1970 vađ 1980 nhûng khưng
ặúơc thûơc hiïơn. Sûơ chíơm trïỵ vađ
trị hon nađy cng ănh hûúêng
ăïịn viïơc thi hađnh câc biïơn phâp
căi câch hađnh chđnh quan troơng
khâc, trong ăô mươt sưị ăiïím ă
ặúơc hiïịn phâp quy ắnh. Vađo
ăíìu nhûơng nùm 1990, ă diïỵn
ra sûơ xâo trươn ïm thíịm trong hïơ
thưịng chđnh trõ ca Italia, ặúơc
khúêi xûúâng búêi mươt nhôm nưíi
tiïịng gưìm câc cưng tưị viïn tđch
cûơc tiïịn hađnh ăiïìu tra vuơ bï bưịi
Tangentopoli (thađnh phưị ùn hưịi
lươ), lađm cho toađn bươ câc kïị

hoẩch trïn giêëy túâ nây trúã
thânh hiïån thûåc chđnh trõ vâ

hânh chđnh ca àêët nûúác.

Sưị lûúơng câc bươ trung ûúng
úê Italia ăaơt ăïịn ẳnh ăiïím vađo
nhûơng nùm 1980 vúâi con sưị 22
bươ vađ díìn díìn giăm xịng cođn
18, nhûng víỵn lađ mươt trong sưị
câc chđnh ph cô nhiïìu bươ nhíịt
úê chíu Íu. Sau líìn căi tưí vađo
nùm 1999 vađ cuđng vúâi quâ
trịnh phi tíơp trung hoâ, chđnh
qìn trung ûúng ca Italia
chó cođn 11 bươ vađ 10 cú quan ăươc
líơp. (Ngoađi ra, cođn cô mươt sưị
bươ trûúêng múâi ặúơc bưí nhiïơm
ăăm ặúng câc nhiïơm vuơ cuơ
thïí nhûng khưng cô câc cú cíịu
chđnh qìn riïng cho câc võ
nađy). Ăưìng thúđi, Vùn phođng
Th tûúâng ặúơc căi tưí ăïí tùng
cûúđng chûâc nùng ắnh hûúâng
vađ ăiïìu phưịi chđnh sâch vađ câc
cú cíịu ăíìy qìn lûơc úê câc tónh
ặúơc chín hoâ thađnh câc
vùn phođng phi tíơp trung goơn
nheơ hún.

Viïåc tấi cú cêëu vâo nùm 1999

ă giăm búât sưị lûúơng câc bươ úê

Italia xịng cođn 11 bươ, thíịp
hún con sưị 14 bươ trung ûúng
ca Phâp vađ Anh, hai nûúâc
tûúng ăưìng nhíịt vúâi Italia vïì
trịnh ăươ phât triïín vađ quy mư
kinh tïị, ắa l vađ sưị dín. Nhû
víơy, vađo cịi thïị k XX, cú cíịu
chđnh qìn trung ûúng úê Italia
ă trúê nïn khâ goơn nheơ vađ lưgic
so vúâi câc nûúâc chíu Íu khâc.
Thâch thûâc lúân nhíịt úê phđa
trûúâc lađ chín hoâ hađnh vi
thûơc tïị ca câc cú quan chđnh
qìn vađ bươ mây nhín viïn
theo ắnh hûúâng cung cíịp dõch
vuơ ăđch thûơc. Tûúng tûơ nhû tíịt
că nhûơng sûơ thay ăưíi hađnh vi úê
quy mư lúân khâc, thâch thûâc
nađy ăođi hi - ngoađi lúđi hư hađo
vađ phưí biïịn vïì ăùơc trûng ca
dõch vuơ - cô nhûơng căi thiïơn cuơ
thïí trong viïơc taơo líơp cú chïị
khịn khđch (tiïu cûơc cng
nhû tđch cûơc) vađ quy ắnh cô
tđnh hïơ thưịng vïì viïơc dađnh
nhiïìu “tiïịng nôi” hún cho
nhûơng ngûúđi sûê duơng dõch vuơ.

<b>Hưåp 3.4</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

chi tiïu cưng theo mưåt cấch khấc
mâ thưi.

ÚÊ Trung vađ Ăưng Íu vađ úê Liïn
Xư c, viïơc tưí chûâc laơi câc bươ lađ
mươt phíìn ca sûơ nưỵ lûơc ăíìy cam
go nhùìm cú cíịu laơi hïơ thưịng chđnh
trõ vađ kinh tïị. Cô ba víịn ăïì lúân liïn
quan ăïịn sûơ tưìn taơi dai dùỉng ca
câc cú cíịu tưí chûâc ă lưỵi thúđi. Thûâ
nhíịt, ăô lađ tiïịp tuơc tưìn taơi câc thiïịt
chïị mađ tđnh húơp l ca nô ă bõ
thay ăưíi mươt câch triïơt ăïí hóơc ă
hoađn toađn biïịn míịt; thûâ hai lađ nhu
cíìu thađnh líơp tûđ con sưị khưng câc
cú quan cô thïí ăăm ặúng câc
chûâc nùng múâi ặúơc xâc ắnh ca
chđnh qìn chín ăưíi; thûâ ba lađ
viïơc ghêp câc tưí chûâc c vađo hïơ
thưịng múâi, thûúđng khưng tđnh ăïịn
chûâc nùng ca chng mươt câch
húơp l (vđ duơ nhû Ba Lan; xem
Nunberg, 1995). Sûơ thay ăưíi trong
cú cíịu bươ ăïí thđch ûâng vúâi nhiïơm
vuơ múâi lađ nhín tưị cú băn trong câc
cơc căi câch chđnh ph. Vđ duơ,
Rumani ăang cưị gùưng soaơn thăo
mươt kïị hoaơch toađn diïơn ăïí phín
phưịi laơi chûâc nùng giûơa câc bươ,
giăm búât sưị lûúơng câc cuơc vađ sưị

lûúơng nhûơng ngûúđi giûơ câc chûâc
vuơ ặúơc cûê vị l do chđnh trõ.7

Thưng thûúâng, cẫi cấch kếo
theo viïåc sấp nhêåp cấc bưå riïng rệ
ph trấch cưng nghiïåp vâ ngoẩi
thûúng nhû trûúâng húåp úã
Hungari; cấc bưå nưåi v àậ chuín
phûúng thûác hoẩt àưång tûâ kiïím
soất sang cung cêëp dõch v, theo
hûúáng phi têåp trung hoấ; cấc bưå

giâo duơc vađ vùn hoâ múê rương câc
hoaơt ăương vïì tn trìn trong
chûâc nùng ca mịnh vađ câc bươ tađi
chđnh ăang trong quâ trịnh thûơc
hiïơn tưịt hún chûâc nùng cú băn ca
mịnh lađ phín phưịi ngìn lûơc
cưng. (Xem Chûúng 7 bađn vïì quăn
l chi tiïu ca chđnh qìn trung
ûúng). Cô ríịt nhiïìu bươ ă chín
giao câc chûâc nùng vađ nhín viïn
cho câc vùn phođng ắa phûúng vađ
khu vûơc hóơc chín cho chđnh
qìn ắa phûúng. ÚÊ câc nïìn kinh
tïị chín ăưíi, khưng cô xu hûúâng
ăâng kïí vïì viïơc thađnh líơp câc bươ
múâi. Câc cú quan múâi ặúơc hịnh
thađnh ch ýịu ăïí ăăm ặúng câc
chûâc nùng múâi nhû tû nhín hoâ,

thûúđng vúâi câc quy ắnh vïì thúđi
haơn hiïơu lûơc, nhû úê Cương hoađ dín
ch Ăûâc c vađ Rumani.

<b>Mưåt cú cêëu chđnh quìn</b>

<b>trung ûúng cố thïí ấp dng</b>

<b>àưëi vúái cấc nûúác àang phất triïín</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

cô chđnh qìn trung ûúng nh
hún nhađ nûúâc ăún nhíịt hóơc tíơp
trung, nhûng ăiïìu nađy khưng hïì
hađm nghơa tđnh hiïơu quă hóơc hiïơu
lûơc ca nhađ nûúâc ăô. Ngoađi ra,
ăiïìu quan troơng lađ phăi xâc ắnh
viïơc sùưp xïịp tưí chûâc khưng chó
ăún thìn lađ viïơc sâp nhíơp mươt
câch hịnh thûâc hai bươ riïng biïơt
vúâi nhau mađ khưng tiïịt kiïơm ặúơc
gị cho ngín sâch hay giăm búât ăươi
ng nhín viïn hóơc húơp l hoâ
chûâc nùng. (Xem vđ duơ úê phíìn trïn
vïì Hađn Qịc).

Tuy víơy, r rađng lađ cô thïí xâc
ắnh câc thâi cûơc ca víịn ăïì.
Nhûơng nûúâc nhû ÍỊn Ăươ cô 80 bươ
vađ câc cú quan trung ûúng ăươc líơp,
hóơc nhûơng nûúâc nh nhû Ăăo
Cook cô túâi 14 bươ vúâi sưị dín chó
20.000 ngûúđi, lađm phât sinh víịn ăïì

ăiïìu phưịi trong nûúâc, lng phđ vađ
nhûơng lúơi đch gùưn liïìn vúâi bươ mây
hađnh chđnh. Mươt cú cíịu quâ bađnh
trûúâng vúâi ăưng ăăo câc bươ ln lađ
khưng tưịt xêt că vïì khđa caơnh kinh
tïị vađ chđnh trõ.

Mươt danh muơc tiïu biïíu vïì câc
chûâc nùng ca chđnh qìn trung
ûúng ă ặúơc ăïì cíơp úê trïn. Trïn
cú súê kinh nghiïơm vađ lõch sûê cuêa
caâc nûúâc khaâc nhau, cú cíịu
khoăng 11 bươ lađ ă vađ thđch húơp
cho ăa sưị câc nûúâc ăang phât triïín
ăïí thûơc hiïơn câc chûâc nùng nađy
theo câch thûâc tưn troơng tiïu
chín vïì tưí chûâc nhû ă trịnh bađy
úê trïn: tađi chđnh vađ líơp kïị hoaơch
(gưìm că viïơc quăn l câc ngìn

viïơn trúơ); cưng tâc ăưịi ngoaơi (gưìm
că ngoaơi thûúng); thưng tin vađ
trìn thưng (gưìm că dõch vuơ bûu
ăiïơn, xịt băn vađ cưng nghïơ thưng
tin); nươi vuơ (bao gưìm cănh sât vađ
quan hïơ vúâi chđnh qìn ắa
phûúng); phâp lơt vađ tû phâp;
ngìn nhín lûơc (gưìm că giâo duơc,
vùn hoâ, thïí thao, khoa hoơc vađ
cưng nghïơ); mưi trûúđng vađ ắnh cû

(gưìm că phât triïín ăư thõ vađ nöng
thön, nhađ úê vađ dõch vuơ liïn quan
ăïịn cú súê haơ tíìng, ngìn nûúâc,
nưng nghiïơp vađ mưi trûúđng); câc
víịn ăïì x hươi vađ lao ăương (gưìm că
lao ăương, câc nhôm thiïơt thođi vïì
mùơt x hươi vađ kinh tïị, phuơ nûơ vađ
phc lúơi x hươi); y tïị vađ dín sưị
(gưìm că kïị hoaơch hoâ gia ằnh vađ
kiïím soât bïơnh tíơt); cú súê haơ tíìng
(gưìm nùng lûúơng, ặúđng sâ vađ câc
hịnh thûâc giao thưng khâc); vađ
qịc phođng (úê núi cíìn thiïịt).8 Italia
sau líìn căi câch nùm 1999 vađ Nhíơt
Băn lađ nhûơng nûúâc cô cú cíịu gíìn
giưịng vúâi mư hịnh nađy nhíịt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41>

cấc nhên viïn vâ nhâ quẫn l cưng
thûåc thi cưng viïåc cố hiïåu quẫ
(Chûúng 17).

<b>CÚ CÊËU VÂ TƯÍ CHÛÁC CA</b>
<b>CẤC CÚ QUAN ÀIÏÌU TIÏËT ÚÃ</b>
<b>CẤC NÛÚÁC KHẤC NHAU9</b>

ÚÃ Chûúng 1 àậ giúái thiïåu qua
vïì cấc ngun tùỉc ca viïåc àiïìu
tiïët. Phêìn nây têåp trung vâo viïåc
tưí chûác thûåc hiïån chûác nùng àiïìu
tiïët ca chđnh ph.

<b>Quấ trịnh chuín hoấ</b>

<b>cấc cú quan àiïìu tiïët</b>

Câc nûúâc thađnh líơp câc cú quan
ăiïìu tiïịt vị ríịt nhiïìu l do khâc
nhau. Trûúâc hïịt lađ viïơc cûúơng chïị
thûơc thi câc tiïu chín an toađn vađ
y tïị, sau khi cô sûơ phăn ăưịi xung
quanh câc ăiïìu kiïơn míịt vïơ sinh
vađ chíơt chươi úê câc nhađ mây vađ
hađnh ăương bôc lươt nhín cưng ca
nhûơng ngûúđi quăn l vađo ăíìu thïị
k XIX. Câc chđnh ph ă thađnh
líơp câc cú quan ăïí ăiïìu tiïịt ăiïìu
kiïơn lađm viïơc vađ căi thiïơn y tïị vađ
an toađn lao ăương úê câc cú súê cưng
nghiïơp vađ khu vûơc cưng cương.
Hoaơt ăương ăiïìu tiïịt nađy ặúơc
phăn ânh trong câc ăaơo lơt súâm
nhíịt vïì lao ăương vađ hiïịn chûúng
ca câc chđnh qìn ắa phûúng,
vađ díìn díìn tíơp trung vađo nhûơng
quan tím vïì phc lúơi lao ăương nôi
chung, ngùn chùơn lao ăương tr em,
vađ câc ăiïìu kiïơn phc lúơi cho phuơ
nûơ. Sau nađy, câc cú quan ăùơc biïơt

nhû Cú quan quaên lyâ lûúng thûơc
vađ dûúơc phíím Hoa Kyđ ặúơc thađnh

líơp ăïí băo vïơ ngûúđi dín khi câc
loaơi thịc vađ thûơc phíím bõ lađm giă
hóơc kêm chíịt lûúơng.

Viïơc ăiïìu tiïịt hoaơt ăương ngín
hađng ă trúê thađnh víịn ăïì nghõ sûơ
ca câc nûúâc kïí tûđ khi bùưt ăíìu
cơc câch maơng cưng nghiïơp.
Ăiïìu nađy díỵn ăïịn viïơc thađnh líơp
câc ngín hađng trung ûúng úê híìu
hïịt câc qịc gia ăïí thi hađnh chđnh
sâch tiïìn tïơ vađ ăiïìu chónh hoaơt
ăương ngín hađng. Câc thiïịt chïị
ngín hađng trung ûúng nhû Ngín
hađng Anh, Ngín hađng dûơ trûơ ÍỊn
Ăươ... cng chõu trâch nhiïơm vïì
viïơc duy trị ưín ắnh t giâ hưịi ăoâi
vađ kiïím soât ăíìu tû nûúâc ngoađi
cuđng hoaơt ăương chín tiïìn phuđ
húơp vúâi thöng lïơ quöịc tïị.

</div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

döịi, caơnh tranh khưng lađnh maơnh
vađ bn bân câc loaơi cưí phiïịu vúâi
sûơ hưỵ trúơ ca nhûơng ngûúđi trong
cưng ty. Taơi nhiïìu nûúâc nhû Hoa
Kyđ, câc vùn băn lơt hóơc mïơnh
lïơnh hađnh chđnh quy ắnh viïơc
thađnh líơp câc u ban hóơc cú quan
ăiïìu tiïịt nađy vúâi thíím qìn tûơ
ch rương ri trong câc lơnh vûơc

quan troơng ca nïìn kinh tïị. Thưng
qua câc biïơn phâp khâc nhau (vđ
duơ, cíịp phêp, íịn ắnh t giâ vađ câc
quy ắnh vïì an toađn), câc cú quan
nađy ăiïìu chónh câc khđa caơnh ch
chưịt ca hoaơt ăương víơn tăi, trìn
thưng, săn xịt vađ phín phưịi ăiïơn,
ngín hađng, phât hađnh vađ giao dõch
cưí phiïịu, giao dõch chûâng khoân
vađ hađng hoâ, hoaơt ăương kinh
doanh, an toađn săn phíím tiïu
duđng vađ quan hïơ giûơa ngûúđi lao
ăương vúâi nhađ quăn l. Nhûơng cú
quan nhû víơy cng ặúơc thađnh
líơp úê cíịp tónh vađ ắa phûúng taơi
câc nhađ nûúâc liïn bang nhû
Canaăa, Íịn Ăươ vađ Hoa Kyđ.

Sûơ phât triïín ca phong trađo
băo vïơ mưi trûúđng vađ kiïím soât ư
nhiïỵm dûúâi nhiïìu hịnh thûâc khâc
nhau, ặúơc kđch thđch búêi sûơ quan
ngaơi ca cương ăưìng qịc tïị, díỵn
ăïịn viïơc thađnh líơp câc u ban
ăiïìu tiïịt ăïí băo vïơ mưi trûúđng vađ
câc cú quan chn trâch ăiïìu tiïịt
víịn ăïì ư nhiïỵm khưng khđ, ư
nhiïỵm nûúâc, chíịt thăi ăươc haơi, suy
giăm tíìng ưzưn vađ câc víịn ăïì
khâc. Câc chđnh ph ă cho phêp

câc cú quan mưi trûúđng nhû Cú

quan băo vïơ mưi trûúđng ca ÍỊn
Ăươ hóơc Hoa Kyđ qìn quy ắnh
câc tiïu chín ư nhiïỵm vúâi sûơ tû
víịn ca ngûúđi tiïu duđng vađ doanh
nghiïơp; băo ăăm thi hađnh thưng
qua câc biïơn phâp hưỵn húơp vïì
khịn khđch, lïơ phđ vađ trûđng
phaơt; cíịp phêp cho câc hoaơt ăương
khưng gíy ư nhiïỵm ăưịi vúâi câc
ngađnh cưng nghiïơp gíy ư nhiïỵm;
hưỵ trúơ cho viïơc lùưp ăùơt câc hïơ
thưịng kiïím soât mûâc ăươ ư nhiïỵm.
Tûơ do hoâ thõ trûúđng vađ tû
nhín hoâ cng bơc câc nûúâc
thađnh líơp câc cú quan ăiïìu tiïịt
múâi cuđng lc vúâi viïơc ríịt nhiïìu
lơnh vûơc ăiïìu tiïịt trìn thưịng
ặúơc nhịn nhíơn lađ khưng cô hiïơu
quă. Thưng thûúđng, viïơc thađnh líơp
câc cú quan ăiïìu tiïịt ăươc líơp vađ
ăâng tin cíơy phuơ trâch víịn ăïì
ăiïơn, viïỵn thưng vađ câc giao dõch
tađi chđnh lađm cho qịc gia ăang
phât triïín trúê nïn híịp díỵn hún ăưịi
vúâi câc thïí chïị vađ nhađ ăíìu tû nûúâc
ngoađi. Câc ăaơo lơt trao qìn cho
phêp giăi qịt nhanh chông câc
tranh chíịp ăưịi vúâi câc qịt ắnh

ca cú quan ăiïìu tiïịt thưng qua
câc th tuơc ăùơc biïơt ca toađ ân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

cưng chng vïì câc th tuơc cíịp giíịy
phêp, ăiïìu chónh câc bïn tham gia,
íịn ắnh t giâ vađ ặa ra câc khiïịu
naơi vïì nhûơng hađnh vi kinh doanh
khưng lađnh maơnh hóơc laơm duơng.
Câc cú quan nađy cng tû víịn vúâi
câc nhôm ngûúđi sûê duơng qua câc
bíi ăiïìu tríìn cưng khai vïì t giâ
vađ giíịy phêp, vađ vúâi câc hươi ăưìng
cưị víịn nhû mư hịnh do cú quan
ăiïìu tiïịt nûúâc ca Anh thađnh líơp.
Theo quy ắnh ca lơt phâp, Cú
quan băo vïơ mưi trûúđng ca ÍỊn
Ăươ phăi tiïịn hađnh ăiïìu tríìn cưng
khai trûúâc khi cíịp giíịy phêp vïì
băo ăăm tiïu chín mưi trûúđng
ăưịi vúâi câc dûơ ân lúân.

Câc cú quan ăiïìu tiïịt cô thïí
cung cíịp dõch vuơ trong khi víỵn
theo ăíi câc muơc tiïu ăiïìu tiïịt
ca mịnh. Vđ duơ, giíịy phêp xíy
dûơng vađ víơn hađnh cú súê thu ăiïơn,
mươt dõch vuơ cho ngûúđi sûê duơng, cô
thïí gùưn liïìn vúâi mươt sưị ăiïìu kiïơn
băo vïơ mưi trûúđng, mươt cú quan
ăiïìu tiïịt. Ăiïìu nađy cng ăng vúâi

viïơc cíịp câc loaơi giíịy phêp khâc,
gưìm că câc quy ắnh vađ ăaơo lơt
vïì xíy dûơng. Băo ăăm tiïu chín
chíịt lûúơng hađng hoâ vađ dõch vuơ
xịt khííu cng thc ăííy xịt
khííu trong nûúâc, giađnh ặúơc niïìm
tin ngađy cađng tùng ăưịi vúâi hađng
xịt khííu ca câc nhađ nhíơp khííu
nûúâc ngoađi.

<b>Cấc mư hịnh tưí chûác</b>

Cấc cú quan àiïìu tiïët ngânh

dõch vuơ cưng vađ mưi trûúđng
thûúđng cô võ thïị ăươc líơp, khưng
chõu sûơ kiïím soât ca cú quan
hađnh phâp. Tuy víơy, nhiïìu chđnh
ph cng ăiïìu chónh câc doanh
nghiïơp vađ hoaơt ăương ca cưng dín
thưng qua câc cuơc ca chđnh ph,
lađ câc cú quan cô tû câch ăươc líơp
nhûng víỵn chõu sûơ kiïím soât ca
chđnh ph. Ăô lađ ắa võ phâp l
ca Cú quan quăn l lûúng thûơc
vađ dûúơc phíím vađ Cuơc sûâc kho vađ
an toađn nghïì nghiïơp ca Hoa Kyđ
cng nhû câc cú quan cô thíím
qìn cíịp phêp úê mươt sưị nûúâc. Taơi
mươt sưị qịc gia ăang phât triïín,

sûơ ăươc qìn ca khu vûơc cưng
trong lơnh vûơc cung cíịp dõch vuơ
cưng nhû viïỵn thưng vađ nùng
lûúơng thûúđng cng cíịp giíịy phêp
cho nhûơng doanh nghiïơp múâi
tham gia lơnh vûơc nađy. Ăïí giăi
qịt tịnh traơng bíịt bịnh thûúđng
nađy, câc cú quan giâm sât ăươc líơp
ặúơc thađnh líơp ăïí băo ăăm niïìm
tin ca khu vûơc tû nhín vïì tđnh
khâch quan, cưng bùìng ca viïơc
cíịp giíịy phêp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

nhû tađi chđnh vađ k thơt. Cô mươt
quy ûúâc ặúơc thiïịt líơp úê nhiïìu
nûúâc lađ ýu cíìu cú quan hađnh
phâp phăi tû víịn vúâi lnh ăaơo
phe ăưịi líơp vađ phođng cưng
nghiïơp trûúâc khi bưí nhiïơm thađnh
viïn lnh ăaơo ca cú quan ăiïìu
tiïịt. Taơi mươt sưị nûúâc ăang phât
triïín, câc ăaơi diïơn ca ngûúđi tiïu
duđng cô thïí ặúơc ăïì cûê vađo cú
quan ăô hóơc tham gia hươi ăưìng
tû víịn mađ câc thađnh viïn khâc lađ
nhûơng ngûúđi trong ngađnh cưng
nghiïơp ăô.

Qịt ắnh ca cú quan ăiïìu
tiïịt cô nhûơng tâc ăương khâc nhau,

tuyđ thơc vađo mưỵi nûúâc. ÚÊ mươt sưị
nûúâc, câc qịt ắnh nađy cô giâ trõ
rađng bơc ăưịi vúâi chđnh ph; úê

mươt sưị nûúâc khâc, nhûơng qịt
ắnh nađy chó mang tđnh khịn
nghõ mùơc duđ chđnh ph, nïịu
khưng nhíịt trđ vúâi cú quan ăiïìu
tiïịt, cíìn phăi giăi thđch cưng khai
câc l do khiïịn chđnh ph lađm nhû
víơy. Câc bïn bõ ănh hûúêng cô thïí
khúêi kiïơn chđnh ph vïì câc qịt
ắnh ngûúơc laơi hóơc phín biïơt ăưịi
xûê ph nhíơn câc qịt ắnh ca cú
quan ăiïìu tiïịt. Trûúâc khi qịt
ắnh vïì khă nùng ă tû câch ca
bïn dûơ thíìu, cíịp giíịy phêp vađ
chûâng nhíơn, íịn ắnh thúị quan vađ
mûâc phđ ăưịi vúâi ngûúđi sûê duơng
hóơc phín bưí qìn kinh doanh
theo lnh thưí, cú quan ăiïìu tiïịt
phăi tn th quy trịnh th tuơc
theo phâp lơt hađnh chđnh vađ taơo
Ăaơo lơt vïì quăn l ăiïơn

nùng (1998) ca ÊËn Àưå dêỵn àïën
viïåc thânh lêåp U ban quẫn l
àiïån nùng trung ûúng vâ U
ban quẫn l àiïån nùng úã cấc
tónh. Cú quan quẫn l trung

ûúng cố quìn àiïìu tiïët biïíu
thụë ca cấc cưng ty sẫn xët
àiïån do chđnh ph trung ûúng
súã hûäu, cng nhû biïíu thụë ca
cấc cưng ty tû nhên hoẩt àưång úã
nhiïìu bang. U ban nây cng
àiïìu tiïët viïåc truìn tẫi àiïån
giûäa cấc bang, gưìm cẫ biïíu thụë
ca cấc cú quan cung cêëp dõch
v truìn tẫi àiïån. U ban húåp

tâc vúâi cú quan ăiïìu tiïịt mưi
trûúđng trong viïơc xíy dûơng câc
chđnh sâch vïì chíịt lûúơng mưi
trûúđng. Cú quan nađy gip vađ
tû víịn cho chđnh ph câc víịn
ăïì vïì chđnh sâch, huy ăương
ngìn lûơc, qìn lúơi ca ngûúđi
tiïu duđng, câc hûúâng díỵn vïì
biïíu thúị vađ lađm troơng tađi ăưịi
vúâi câc tranh chíịp liïn quan
ăïịn câc ăún võ cung cíịp ăiïơn.
Câc khiïịu naơi ăưịi vúâi qịt
ắnh ca u ban chó cô thïí
ặúơc Toađ ân tưịi cao thuơ l. Câc
u ban cíịp bang cng cô thíím
qìn tûúng tûơ trong phaơm vi

qìn tađi phân ca mịnh.
U ban trung ûúng cô nùm

thađnh viïn vađ ch tõch phăi lađ
ngûúđi cô kinh nghiïơm trong
lơnh vûơc ăiïơn nùng, k thơt vađ
tađi chđnh. U ban ặúơc sûơ hưỵ trúơ
ca hươi ăưìng cưị víịn trung ûúng
trong câc hoaơt ăương ca mịnh.
Hươi ăưìng ăaơi diïơn cho qìn
lúơi ca ngûúđi tiïu duđng, câc
ngađnh cưng nghiïơp, giao thưng,
nưng nghiïơp, lao ăương, câc tưí
chûâc phi chđnh ph vađ câc cú
quan nghiïn cûâu.

<i>Ngìn: Chđnh ph ÊËn Àưå (1998).</i>

<b>Hưåp 3.5</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

cú hươi bịnh ăùỉng cho tíịt că câc bïn
cô liïn quan. Thíím qìn gíìn nhû
tû phâp theo lơt ắnh cho phêp
cú quan nađy tiïịn hađnh ăiïìu tríìn vađ
băo ăăm thi hađnh qịt ắnh ca
mịnh ăưịi vúâi câc bïn. Thưng
thûúđng, viïơc ăiïìu tríìn tiïịn hađnh
cưng khai hóơc khưng cưng khai
vúâi sûơ tham gia ca tíịt că câc bïn
cô qìn lúơi trûúâc khi vuơ viïơc
ặúơc quýịt ắnh, vađ cöng böị cöng
khai câc l do ca câc qịt ắnh
ăô. Nhû ă nôi úê trïn, mươt sưị cú

quan ăiïìu tiïịt ă xíy dûơng chđnh
sâch hûúâng vađo ngûúđi tiïu duđng
bùìng câch ăăm nhiïơm vai trođ
thanh tra, tđch cûơc phưí biïịn thưng
tin vïì câc hoaơt ăương trong ngađnh
vađ câch thûâc giăi qịt câc víịn ăïì
phât sinh.

Câc cú quan ăiïìu tiïịt hoaơt ăương
theo câch thûâc khâc nhau tuyđ
thơc vađo chûâc nùng ca mịnh. Vđ
duơ, câc qịt ắnh ca cú quan
băo vïơ mưi trûúđng thûúđng âp
duơng chung chûâ khưng cuơ thïí ăưịi
vúâi câ nhín hóơc nhôm nađo ăô. Cú
quan nađy cíìn phăi tû víịn rương ri
vúâi cưng chng trûúâc khi âp ăùơt
tiïu chín giăm búât ư nhiïỵm, ắnh
ra câc khoăn tiïìn phăi tră, cíịp giíịy
phêp vïì ăươ trong saơch mưi trûúđng
hóơc xâc ắnh câc duơng cuơ kiïím
soât ư nhiïỵm. Cú quan quăn l
hađng khưng trung ûúng cô thïí
giâm sât ăươ an toađn vađ viïơc băo
dûúơng sín bay, ặúđng bay cng
nhû chíịt lûúơng kiïím soât khưng
lûu vađ cíịp giíịy phêp cho câc phi

cưng. Cađng ngađy, câc cú quan ăiïìu
tiïịt trong câc lơnh vûơc nhû mưi

trûúđng vađ chíịt lûúơng nûúâc, khưng
khđ, viïỵn thưng vađ víơn tăi xn
biïn giúâi bùìng ặúđng hađng khưng,
ặúđng thu vađ ặúđng bươ cađng
ặúơc ýu cíìu phưịi húơp chùơt ch
vúâi câc nûúâc lâng giïìng trong khu
vûơc vađ thûúđng lađ liïn luơc ắa. (Xem
phíìn thăo lơn vïì toađn cíìu hoâ úê
Chûúng 1).

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

chõu sûơ kiïím tra theo nhôm míỵu
ca cú quan ăiïìu tiïịt ăïí kiïím ắnh
câc bâo câo. Tuy nhiïn, nhûơng cú
quan nađy hoaơt ăương thûơc sûơ lađ
hoaơt ăương nhùìm băo vïơ câc thađnh
viïn ca mịnh vađ taơo ănh hûúêng
chđnh trõ dûúâi câi v tûơ ăiïìu tiïịt ăïí
băo vïơ nhûơng viïơc lađm sai trâi.

Mươt khđa caơnh quan troơng
trong quăn l lađ thûơc thi câc qịt
ắnh vađ mïơnh lïơnh ca cú quan
ăiïìu tiïịt, bao gưìm sûêa chûơa nhûơng
vi phaơm nghơa vuơ. Câc hïơ thưịng tûơ
bâo câo ăođi hi câc cưng cuơ vađ
phûúng phâp bâo câo ặúơc chín
hoâ ăïí xem xêt mûâc ăươ hoađn thiïơn
vađ chđnh xâc ca câc sưị liïơu. ÚÊ bïn
kia ca lùng kđnh lađ câc hïơ thưịng
kiïím tra thûơc ắa nhû kiïím tra câc

tiïu chín bưí sung ca cú quan
băo vïơ mưi trûúđng hóơc kiïím tra
thûơc phíím vađ thịc men do Cú
quan quăn l lûúng thûơc vađ dûúơc
phíím tiïịn hađnh. Cưng tâc kiïím tra
vađ xûê lyâ nhanh choâng vađ ăuâng luâc
thûúđng ăođi hoêi cô câc phođng thđ
nghiïơm ặúơc trang bõ ăíìy ă vađ
ăươi ng nhín viïn cô trịnh ăươ. Khi
cíìn cô giíịy phêp cho viïơc tiïịn
hađnh hoaơt ăương thûúng maơi hóơc
mươt ngađnh nghïì thị tưịc ăươ vađ chíịt
lûúơng ca câc qịt ắnh vađ hađnh
ăương ca cú quan ăiïìu tiïịt trong
viïơc cíịp giíịy phêp cô thïí lađ víịn ăïì
cho că câc nhađ mưi trûúđng vađ
ngûúđi xin phêp. Khi giíịy phêp
ặúơc cíịp bõ haơn chïị vïì sưị lûúơng,
nhû câc qìn phât thanh hóơc
tíìn sưị viïỵn thưng, cơc caơnh tranh

lađ gay gùưt vađ cô thïí phât sinh câc
mưịi quan hïơ ăưịi nghõch vúâi cú
quan ăiïìu tiïịt. Víịn ăïì nađy laơi cô
thïí xịt hiïơn khi gia haơn giíịy
phêp hóơc qịt ắnh vïì viïơc thay
ăưíi câc ăiïìu kiïơn ban ăíìu. Ăiïìu
nađy lađm tùng thïm tíìm quan troơng
ca viïơc cưng khai, minh baơch vađ
khâch quan trong hoaơt ăương ca

câc cú quan ăiïìu tiïịt vađ ýu cíìu
ăưịi vúâi chđnh ph phăi băo ăăm
hoaơt ăương ăươc líơp ca câc cú quan
nađy, ăưìng thúđi víỵn chõu sûơ ăiïìu
chónh ca cú quan tû phâp.

<b>Cấc phûúng ấn àiïìu tiïët</b>

<b>“mẩnh mệ” vâ “nhể nhâng”</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

huy vâ kiïím soất” hóåc “theo cú
chïë thõ trûúâng” (Xem Hưåp 3.6).

<i>Phûúng phâp tiïịp cíơn dûơa nhiïìu</i>
<i>vađo thiïịt chïị lađ dûơa vađo câc nhađ</i>
quăn trõ hađnh chđnh cưng trong
viïơc quăn l câc víịn ăïì k thơt
phûâc taơp, cho phêp câc nhađ ăiïìu
tiïịt cô ặúơc sûơ ín chín ăâng
kïí trong viïơc ăưịi phô vúâi câc tịnh
hịng ăang thay ăưíi. Câc
phûúng phâp tiïịp cíơn nađy cng
cô thïí sûê duơng hađng loaơt câc cú
chïị kiïím soât vađ ăưịi troơng ăïí haơn
chïị câc hađnh vi tuyđ tiïơn ca câc cú
quan ăiïìu tiïịt vađ taơo líơp sûơ tin
cíơy. Viïơc ăiïìu tiïịt ngađnh ngín

hađng úê khùưp núi trïn thïị giúâi
thûúđng theo xu hûúâng dûơa nhiïìu
vađo thiïịt chïị. Câc quy ắnh ặúơc

thiïịt kïị tưịt, ặúơc câc cú quan cô
thíím qìn giâm sât vađ băo ăăm
thi hađnh, cô thïí khùưc phuơc tịnh
traơng thưng tin khưng ăíìy ă
ngay trong lơnh vûơc ngín hađng úê
câc nûúâc ăang phât triïín vađ phât
hiïơn ra câc cơc khng hoăng
tiïìm tađng gíy thiïơt haơi.

Viïåc sûã dng cấc mûác giấ trêìn
trong àiïìu tiïët ngânh dõch v
cưng úã cấc nûúác khấc nhau lâ
minh chûáng cho phẩm vi thêím
quìn ca cú quan àiïìu tiïët àưåc

<i>Ngìn: Ngên hâng Thïë giúái (1997).</i>

<b>Hưåp 3.6</b>

<b>Cấc hịnh thûác àiïìu tiïët àa dẩng </b>

<b>Cấc lûåa chổn</b>

Dûåa nhiïìu vâo
thiïët chïë

Đt dûåa vâo thiïët chïë

<b>Àiïìu tiïët ngânh</b>
<b>dõch v cưng</b>

Quy ắnh vïì giâ tríìn; cú
quan quăn l ắnh ra
ýịu tưị ăiïìu chónh giâ

Do mưåt u ban àưåc lêåp
àiïìu tiïët, vúái cấc cåc
àiïìu trêìn cưng khai

Ăiïìu tiïịt dûơa trïn câc
quy ắnh ăún giăn, thïí
hiïơn trong câc thoă
thơn phâp l vïì câc
giao dõch cuơ thïí vađ cô
thïí thûơc thi thưng qua
cú chïị trong nûúâc hóơc
qịc tïị

<b>Àiïìu tiïët vïì</b>
<b>mưi trûúâng</b>

Câc quy ắnh chđnh xâc
(chó huy vađ kiïím soât
hóơc thđch húơp hún lađ
dûơa vađo biïơn phâp
khịn khđch) do cú
quan ăiïìu tiïịt hóơc cú
quan líơp phâp thiïịt líơp.

Câc phûúng phâp tiïịp

cíơn tûđ dûúâi lïn: thưng
tin cho cưng chng, câc
sâng kiïịn úê cú súê ăïí
phât huy tiïịng nôi ca
ngûúđi dín vađ câc sâng
kiïịn ca chđnh qìn
ắa phûúng

<b>Àiïìu tiïët vïì</b>
<b>tâi chđnh</b>

Quy ắnh chi tiïịt do câc
cú quan cô thíím qìn,
khâch quan giâm sât (cô
thïí gưìm că viïơc băo
hiïím tiïìn gûêi)

</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

líơp vađ vai trođ ca câc thïí chïị kiïím
soât ăưịi vúâi câc hađnh vi ăươc ăoân.
Mûâc giâ tríìn taơo ra câc khịn
khđch ngađnh dõch vuơ hoaơt ăương cô
hiïơu quă, nhûng cng cô thïí lađm
míịt uy tđn ăâng kïí trong cú quan
ăiïìu tiïịt. Taơi câc nûúâc cô cú chïị
kiïím soât vađ ăưịi troơng khưng
maơnh, câc nhađ ăíìu tû tû nhín cô
thïí víơn duơng ýịu tưị ăiïìu chónh
giâ ăïí giađnh thơn lúơi cho mịnh
nhûng laơi xím phaơm ăïịn qìn
lúơi ca ngûúđi tiïu duđng. Trûúđng

húơp ca Giamaica cho thíịy mưịi
nguy hiïím do khưng cô sûơ kiïím
soât ăưịi vúâi câc hađnh vi ca U
ban dõch vuơ cưng (Ngín hađng Thïị
giúâi, 1997). Kiïím soât giâ că mang
nùơng tđnh trûđng phaơt ăïịn mûâc
cưng ty viïỵn thưng tû nhín lúân
nhíịt bơc phăi bân phíìn tađi săn
ca mịnh cho chđnh ph vađo nùm
1975. Thûê nghiïơm ca mươt sưị
nûúâc úê vuđng biïín Caribï trong
viïơc trao câc húơp ăưìng cưị ắnh dađi
haơn cho nhôm câc nhađ ăíìu tû tû
nhín trong lơnh vûơc ăiïơn nùng vađ
viïỵn thưng thûúđng gíy ra tịnh
traơng giâ chi phđ cao vađ chíịt lûúơng
dõch vuơ tưìi cho ngađnh cưng
nghiïơp vađ ngûúđi tiïu duđng.

Nối chung, <i>phûúng phấp tiïëp</i>
<i>cêån đt dûåa vâo thïí chïë lâ dïỵ thûåc</i>
hiïån hún úã cấc nûúác cố nïìn tẫng
thiïët chïë àiïìu tiïët ëu kếm, dêỵn
àïën nhiïìu khẫ nùng tu tiïån ca
cấc cú quan quẫn l dûúái sûå kiïím
soất chđnh thûác hóåc khưng chđnh
thûác ca chđnh quìn vâ cú quan

tû phâp khưng cô ă khă nùng ăïí
băo vïơ câc doanh nghiïơp vađ cưng

dín trânh khi câc qịt ắnh sai
líìm vađ thíịt thûúđng. Câc nûúâc
ăang phât triïín vúâi câc thiïịt chïị
ýịu kêm cíìn phăi ăânh giâ khă
nùng ca mịnh vađ chđ chđnh trõ
trong viïơc trao qìn ăươc líơp cho
câc cú quan ăiïìu tiïịt trûúâc khi
ban hađnh dưìn díơp câc vùn băn
phâp lơt ăïí thađnh líơp câc cú
quan nađy, nhùìm trânh viïơc niïìm
tin ca cưng chng vađo nùng lûơc
vađ tđnh cưng bùìng ca chđnh
qìn bõ suy giăm.

<b>ẪNH HÛÚÃNG CA</b>
<b>KHN KHƯÍ ÀIÏÌU TIÏËT</b>
<b>ÀƯËI VÚÁI VIÏÅC QUẪN L</b>
<b>KHU VÛÅC CƯNG VÂ</b>
<b>HOẨT ÀƯÅNG KINH TÏË </b>

<b>Cố lẩm phất viïåc àiïìu tiïët</b>

<b>khưng?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

gian tûđ nùm 1960 ăïịn 1990, sưị
lûúơng câc ăaơo lơt múâi ặúơc ban
hađnh hađng nùm tùng 35% vađ caâc
sùưc lïơnh múâi tùng 20-25%.10

Trong thúđi gian tûđ nùm
1982-1990, úê Ưxtríylia, sưị lûúơng câc vùn

băn dûúâi lơt tùng gíịp ăưi. U ban
lơt hađnh chđnh ca Íịn Ăươ ûúâc
lûúơng tưíng sưị câc ăaơo lơt ca
chđnh qìn trung ûúng cô hiïơu
lûơc vađo nùm 1998 lađ khoăng 2.500
vađ cho rùìng mươt nûêa trong sưị ăô
cíìn phăi ặúơc hu b. Taơi Hoa Kyđ,
Bươ tưíng lơt Câc quy ắnh liïn
bang ăaô tùng tûđ 54.834 trang vađo
nùm 1970 lïn ăïịn hún 138.000
trang vađo nùm 1995.

Ngoađi ra, cođn vö söị câc qịt
ắnh ca câc bươ, cú quan quăn l
vađ chđnh qìn thađnh phưị, câc cú
quan hađnh chđnh ăươc líơp, cú quan
tađi phân, cuđng câc thưng tû ca
chđnh ph, ăô lađ chûa kïí ăïịn khưịi
lûúơng lúân câc quy ắnh vađ qịt
ắnh ca câc cú quan ăiïìu tiïịt
qịc tïị (nhû U ban chíu Íu hóơc
Tưí chûâc Thûúng maơi thïị giúâi) mađ
câc nûúâc vađ cưng ty phăi tn th.
Víịn ăïì khưng chó lađ cô quâ nhiïìu
câc vùn băn lơt vađ quy ắnh mađ
chng cođn thay ăưíi nhanh chông
ăïịn nưỵi cưng dín (vađ ăưi khi că
nhûơng ngûúđi trûơc tiïịp liïn quan
túâi) cng khưng biïịt trong ăô quy
ắnh nhûơng gị.

<b>Cấi giấ ca àiïìu tiïët</b>

Cấc chi phđ tâi chđnh vâ kinh tïë

ca viïơc ăiïìu tiïịt thûúđng khưng
ặúơc tđnh ăïịn mươt câch r rađng
khi ban hađnh quy ắnh, gưìm cô
bưịn nươi dung ch ýịu sau:

● Chi phđ tâi chđnh àưëi vúái

chđnh ph - chi phđ quăn l hïơ
thưịng ăiïìu tiïịt, bao gưìm viïơc
tn th vađ ăiïìu chónh câc
quy ắnh. (ÚÊ M, chi phđ ngín
sâch ă tùng lïn khoăng nùm
líìn tûđ nùm 1970 ăïịn nùm 1995
vađ sưị lûúơng nhín viïn ca câc
cú quan ăiïìu tiïịt ă tùng gíịp
ăưi.)

● Chi phđ hânh chđnh vâ giêëy túâ

ăưịi vúâi câc doanh nghiïơp vađ
cưng dín. (Taơi câc nûúâc
thơc Tưí chûâc Húơp tâc vađ
Phât triïín kinh tïị (OECD),
khoăn chi phđ nađy ặúơc tđnh
lađ 1,7% GDP.)

● Cấc chi phđ vïì viïåc thûåc hiïån

-chi phđ cho viïơc mua sùưm
trang thiïịt bõ múâi, tâi cú cíịu
quy trịnh săn xịt, tâi phín
bưí vađ chi phđ leo thang do
chíơm trïỵ trong viïơc cíịp giíịy
phêp. (Taơi câc nûúâc thơc
OECD, câc khoăn chi phđ cho
viïơc thûơc hiïơn nhû víơy ặúơc
tđnh vađo khoăng 10% GDP).

● Cấc chi phđ giấn tiïëp àưëi vúái

</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

<b>Àấnh giấ chêët lûúång</b>

<b>ca viïåc àiïìu tiïët</b>

Hïơ thưịng ăiïìu tiïịt cô chíịt
lûúơng tưịt hưỵ trúơ cho hoaơt ăương
ca nïìn kinh tïị qịc gia - xâc
ắnh câc qìn súê hûơu vađ trânh
viïơc kiïơn tuơng khưng cíìn thiïịt,
tùng cûúđng caơnh tranh, chónh sûêa
nhûơng thiïịu sôt ca thõ trûúđng vađ
thc ăííy câc hïơ thưịng thõ trûúđng
lađnh maơnh vađ cưng bùìng. Quy
ắnh tưìi lađm giăm ăíìu tû, gíy
lng phđ ngìn lûơc, tùng chi phđ
ăưịi vúâi ngûúđi tiïu duđng vađ taơo cú

hươi cho tham nhng.

Nïịu câc tiïu chđ, ýịu tưị khâc lađ
nhû nhau, thị chíịt lûúơng ca viïơc
thi hađnh câc quy ắnh laơi cô quan
hïơ t lïơ nghõch vúâi sưị lûúơng câc
quy ắnh. Tuy nhiïn, ăiïìu nađy
phuơ thơc vađo tđnh chíịt cuêa caâc
quy ắnh vađ nùng lûơc cuêa caâc thiïịt
chïị. Caâc quy ắnh khưng cô khă
nùng thûơc hiïơn hóơc câc quy tùưc hađ
khùưc díỵn ăïịn viïơc thi hađnh lng
lo hóơc thoâi thâc, líín trânh khùưp
núi, nhíịt lađ úê câc nûúâc ăang phât
triïín. Nùng lûơc thi hađnh kêm ca
câc cú quan ăiïìu tiïịt ăươc líơp hóơc
câc ăún võ thûơc thi trong câc tưí
chûâc hiïơn hađnh cô thïí khưng chó
díỵn túâi viïơc chíơm trïỵ vađ tùng chi
phđ giao dõch, mađ cođn taơo nïn mưịi
nguy hiïím lúân ăưịi vúâi nïìn kinh tïị.
Ăiïìu nađy ặúơc minh hoaơ bùìng câc
khoăn chi phđ do viïơc ăíìu cú bíịt
chđnh trïn thõ trûúđng cưí phiïịu úÊ
Íịn Ăươ hóơc bùìng cơc khng
hoăng tađi chđnh úê Ăưng Â.

<b>Phi àiïìu tiïët </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

chn gia vađ cô khă nùng ặa ra

sâng kiïịn, liïn kïịt vúâi câc trung
tím cô thíím qìn giâm sât vađ
chđnh trõ hiïơn hađnh.

Câc nûúâc ăang phât triïín cô
thïí bùưt ăíìu vúâi câc chûúng trịnh
thđ ăiïím trong nhûơng lơnh vûơc dïỵ
nhíơn thíịy câc chi phđ ca viïơc
ăiïìu tiïịt vađ ặúơc ûu tiïn trûúâc
mùưt, tiïịn hađnh tûđng bûúâc ăïí ăún

giăn hoâ câc quy ắnh nhùìm căi
thiïơn viïơc cung cíịp dõch vuơ vađ
giăm thiïíu chi phđ giao dõch cho
ngûúđi dín vađ câc doanh nghiïơp.
Ăiïìu nađy gưìm câc chiïịn lûúơc nhû
phi tíơp trung hoâ vađ u qìn, sûê
duơng câc nhađ cung cíịp thay thïị
vađ xoâ b câc giíịy phêp vađ biïíu
míỵu khưng cíìn thiïịt.

Thưng qua quy trịnh nây, cêìn
Cố nhûäng vđ d àấng ngẩc

nhiïn vïì viïơc giăm thiïíu ăiïìu
tiïịt. Nùm 1988, Tưíng thưịng
Mïhicư bưí nhiïơm võ “tưíng chó
huy viïơc phi ăiïìu tiïịt” lađ ngûúđi
chõu trâch nhiïơm bâo câo trûơc
tiïịp cho tưíng thưịng. Cú quan

nađy hoaơt ăương theo mươt lõch
trịnh chùơt ch ăïí sûêa ăưíi hóơc
bi b trong vođng 45 ngađy quy
ắnh nađo bõ khiïịu naơi. Chûâc
trâch ca ngûúđi tưíng chó huy
viïơc phi ăiïìu tiïịt ặúơc coi lađ
nhùìm ăííy maơnh căi câch quy
ắnh vađ cung cíịp khă nùng tiïịp
cíơn cho ngûúđi dín. Nhûơng
ngn nhín thađnh cưng ca cú
quan nađy lađ ríịt tûúng thđch vúâi
câc nûúâc ăang phât triïín: cô sûơ
ng hươ r rađng tûđ cíịp cao nhíịt;
quy ắnh chó cô cíịp cao nhíịt
múâi cô qìn can thiïơp; câc
biïơn phâp trûđng phaơt nghiïm
khùưc ăưịi vúâi nhûơng quan chûâc
khưng tn th qịt ắnh; xâc
ắnh thúđi haơn hađnh ăương cuơ
thïí; câc k nùng chn nghiïơp

ca bươ mây nhín viïn vađ sûơ tđn
nhiïơm ca câc quan chûâc vađ
cưng chng qua cú hươi ặúơc
ăiïìu tríìn khâch quan (Ngín
hađng Thïị giúâi 1997).

Braxin thađnh líơp U ban phi
ăiïìu tiïịt liïn bang vađ cú quan
nađy ă cưị gùưng bi b 112.000

trong söị 127.000 sùưc lïơnh ặúơc
ban hađnh tûđ ngađy thađnh líơp
nûúâc cương hoađ. Thưí Nhơ Kyđ ă
hoađn thađnh mươt chûúng trịnh
phâp ăiïín hoâ, theo ăô cô 1.600
ăaơo lơt bõ bi b vađ 12.000 vùn
băn khâc ặúơc húơp nhíịt. Nùm
1988, íịn Ăươ thađnh líơp U ban rađ
soât lơt hađnh chđnh vađ cú quan
nađy ă ặa ra khịn nghõ bi
b hún mươt nûêa câc ăaơo lơt ca
chđnh qìn trung ûúng vađ thay
ăưíi ríịt nhiïìu quy ắnh khâc. Taơi
Canaăa, Bươ Tađi chđnh giâm sât
câc bươ trong viïơc rađ soât câc quy
ắnh. Hoa Kyđ ban hađnh ăiïìu
khoăn vïì thúđi haơn cô hiïơu lûơc vađ
ăùơt ra câc mưịc bi b ríịt nhiïìu
ăaơo lơt vađ cho phêp Qịc hươi

cô qìn ph qịt bíịt kyđ quy
ắnh múâi nađo. Cú quan rađ soât
hoaơt ăương qịc gia ă lađm giăm
búât mươt câch ăâng kïí vađ ăún
giăn hoâ ríịt nhiïìu tađi liïơu hûúâng
díỵn. Ăaơo lơt vïì k kïịt húơp
ăưìng vađ phi ăiïìu tiïịt ca Vûúng
qịc Anh cho phêp giăm búât
gânh nùơng do cô nhiïìu quy ắnh
ca câc ăaơo ơt khâc nhau thưng

qua quy trịnh thưng bâo mang
tđnh tû víịn. Chđnh ph Malaixia
ă ặa ra sâng kiïịn cíịp giíịy
phêp hưỵn húơp vïì kinh doanh vađ
ăíìu tû, kêo dađi thúđi haơn cô hiïơu
lûơc ca chng, thađnh líơp câc
trung tím cíịp phêp mươt cûêa vađ
bi b mươt sưị loaơi giíịy phêp. Cú
quan cíịp phêp ăùng k cho
cưng ty vađ doanh nghiïơp ca
Xingapo cho phêp cưng chng
sûêa chûơa câc lưỵi nh bùìng câch
ặa ra thưng bâo theo lơt ắnh
mađ khưng cíìn phăi nhúđ ăïịn toađ
ân giăi qịt.

<i>Ngìn: OECD (1997e); Ngên hâng</i>
<i>Thïë giúái (1996b).</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

phăi nhúâ rùìng ngn tùưc chi phđ
-lúơi đch lađ mươt con ặúđng hai chiïìu.
Giưịng nhû câc kiïịn nghõ vïì viïơc
ban hađnh câc quy ắnh múâi cíìn
ặúơc ăânh giâ mươt câch xâc thûơc
dûơa trïn hiïơu quă vađ chi phđ, câc
ăïì xịt bi b quy ắnh cíìn phăi
tđnh ăïịn tâc ăương cô thïí cô ăưịi vúâi
nhûơng nhôm bõ ănh hûúêng. Tuy
víơy, nhịn chung, tịnh traơng laơm
phât ăiïìu tiïịt ca nhûơng thíơp niïn

vûđa qua mâch băo chng ta rùìng
nïn ăùơt troơng tím vađo viïơc chûâng
minh cô nïn duy trị mươt quy ắnh
cô giâ trõ chûa r rađng thị hún lađ
tịm câch hu b nô ăi.

<b>CÂC ĂIÏÍM THEN CHƯỊT VAĐ</b>
<b>CÂC ẮNH HÛÚÂNG CĂI THIÏƠN</b>

<b>Cấc àiïím then chưët</b>

Chđnh ph trung ûúng úê tíịt că
câc nûúâc ặúơc tưí chûâc thađnh câc
bươ khâc nhau (cođn ặúơc goơi lađ
câc ban) vađ ríịt nhiïìu ăún võ hưỵ
trúơ khâc trong vađ ngoađi phaơm vi
cú cíịu ca bươ. Chûâc nùng ă trúê
thađnh ngn tùưc ch ăaơo ăïí
thađnh líơp câc bươ vađ tưí chûâc cưng
viïơc ca chđnh ph. Ăïịn lûúơt
mịnh, câc chûâc nùng ặúơc phín
thađnh nhôm theo tiïu chđ khưng
phín măng, khưng chưìng chêo,
phaơm vi kiïím soât vađ tđnh thìn
nhíịt. Nhûơng tiïu chín nađy
cng xâc ắnh cú súê húơp l ca
viïơc thađnh líơp câc bươ múâi ăïí ăăm
ặúng câc chûâc nùng múâi. Cú cíịu

hađnh chđnh ca qịc gia vađ câc

ýịu tưị vùn hoâ cng liïn quan túâi
câch thûâc tưí chûâc ca chđnh ph.
Ngoađi víịn ăïì chûâc nùng, thónh
thoăng câc bươ múâi cô thïí ặúơc
thađnh líơp ăïí bâo hiïơu nhûơng ûu
tiïn chđnh sâch múâi, vđ duơ vïì víịn
ăïì băo vïơ mưi trûúđng.

Cấch tiïëp cêån thưng thûúâng lâ
cưë gùỉng nhốm cấc chûác nùng vâo
cấc tưí chûác àún nhờởt nhựỗm taồo
iùỡu kiùồn thuờồn lỳồi cho caỏc bửồ
trỷỳóng thỷồc hiïån thêím quìn c
thïí ca mịnh, khưng cố sûå chưìng
lêën hóåc tẩo ra khoẫng trưëng vâ
nhû vêåy, tùng cûúâng trấch nhiïåm
ca cấc bưå. Tuy vêåy, nhûäng thêím
quìn chưìng chếo cố thïí lâ lúåi
thïë trong viïåc tẩo ra cấc cåc
tranh lån nưåi bưå vâ mang lẩi cho
ngûúâi dên cấc hịnh thûác cung cêëp
dõch v khấc nhau.

Âp lûơc cùưt giăm chi tiïu cưng
vađ thu heơp quy mư hađnh chđnh
ă bơc mươt sưị nûúâc tưí chûâc laơi
vađ giăm búât sưị lûúơng câc bươ ca
chđnh ph theo câc câch khâc
nhau. Xu hûúâng nađy ặúơc cng
cưị thïm do viïơc phi tíơp trung

hoâ vađ ýu cíìu tùng thïm thíím
qìn vađ ngìn lûơc ca câc ăún
võ chđnh qìn cíịp dûúâi. Trong
câc nïìn kinh tïị chín ăưíi,
nhûơng nưỵ lûơc cú cíịu laơi hïơ thưịng
kinh tïị vađ chđnh trõ tíịt ýịu díỵn
ăïịn viïơc cú cíịu laơi chđnh qìn
trung ûúng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

cấc bưå khưng nïn quấ lúán ẫnh
hûúãng àïën viïåc àiïìu phưëi vâ
cng khưng quấ nhỗ àïí lâm tùng
quấ mûác khưëi lûúång cưng viïåc
cho mưỵi bưå vâ lâm giẫm trấch
nhiïåm ca chng. Trïn thûåc tïë, sưë
lûúång cấc bưå lâ khấc nhau àấng
kïí giûäa cấc nûúác, tûâ khoẫng 100
bưå úã mưåt sưë nûúác cho àïën chûa
àêìy 10 bưå úã cấc nûúác khấc. Mưỵi bưå
phc v trung bịnh khoẫng 43
triïåu dên úã Cưång hoâ nhên dên
Trung Hoa cho àïën 1.300 ngûúâi úã
Àẫo Cook.

Nhû vêåy, sưë lûúång cấc bưå ca
chđnh quìn trung ûúng lâ àiïìu
cố nghơa, khưng chó vị mc àđch
àiïìu phưëi, mâ côn àïí giẫm búát chi
phđ ca chđnh ph vâ duy trị ấp
lûåc àưëi vúái viïåc múã rưång bưå mấy

hânh chđnh. Nối rưång ra, àa sưë cấc
nûúác cố thïí vêån hânh hiïåu quẫ
khoẫng 12 àïën 18 bưå trung ûúng.
Tuy vêåy, bẫn thên viïåc giẫm búát
sưë lûúång cấc bưå khưng tẩo ra lúåi
thïë vâ trong mưåt sưë trûúâng húåp
àùåc biïåt cố thïí lâm suy ëu tđnh
chõu trấch nhiïåm do viïåc hịnh
thânh nïn cấc thûåc thïí hưỵn húåp.

Viïåc tưí chûác cấc cú quan àiïìu
tiïët cố ẫnh hûúãng quan trổng àưëi
vúái hiïåu lûåc ca chûác nùng àiïìu
tiïët, lâ chûác nùng cú bẫn ca
chđnh ph úã mổi qëc gia. Nhû
àậ trịnh bây úã trïn, viïåc àiïìu tiïët
àậ múã rưång quấ mûác trong thïë k
XX. Mưåt phêìn, àố lâ do mưëi lo
ngẩi ngây câng tùng vïì an toân, y

</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54>

<b>Câc ắnh hûúâng căi thiïơn</b>

Chó cô thïí ặa ra ríịt đt khịn
nghõ trong mươt lơnh vûơc mang tđnh
chđnh trõ vađ phuơ thơc vađo câc ăùơc
ăiïím ca tûđng qịc gia nhû lơnh
vûơc tưí chûâc chđnh qìn. Tuy víơy,
víỵn cô thïí ăïì xịt mươt sưị câch tiïịp
cíơn chung.

Nhịn chung, câc nûúâc ăang
phât triïín thûúđng kêm thìn
nhíịt hún so vúâi câc nûúâc phât
triïín vađ ăïìu vûđa múâi giađnh ặúơc
ăươc líơp. Do ăô, trong khi ngn
tùưc vïì chûâc nùng chi phưịi viïơc tưí
chûâc chđnh qìn trung ûúng úê
câc nûúâc phât triïín, thị ăa sưị câc
qịc gia ăang phât triïín cô thïí
phăi tđnh ăïịn giâ trõ ca câc bươ
phuơc vuơ cho mươt khu vûơc ắa giúâi
hóơc nhôm ăưịi tûúơng cuơ thïí, bíịt
cûâ khi nađo viïơc cú cíịu laơi chđnh
qìn t ra thđch húơp.

Ngoađi ra, cô mưịi quan hïơ buđ
trûđ nhíịt ắnh giûơa viïơc ăiïìu phưịi
vađ tđnh chõu trâch nhiïơm: sưị
lûúơng lúân câc bươ lađm cho cưng tâc
ăiïìu phưịi trúê nïn khô khùn hún
nhûng laơi taơo thơn lúơi cho viïơc
xâc ắnh trâch nhiïơm. Mươt ăiïím
chung nûơa ca câc nûúâc ăang
phât triïín lađ tđnh chõu trâch
nhiïơm ýịu thûúđng ăâng lo ngaơi
vađ lađ mươt nguy cú lúân hún so vúâi
viïơc ăiïìu phưịi lng lo câc qịt
ắnh. Trong phaơm vi ăô, duđ sưị
lûúơng câc bươ lađ bao nhiïu, cng
cíìn phăi ch ăïí băo ăăm phín

cưng trâch nhiïơm r rađng vađ ăïì ra

quy tùỉc chõu trấch nhiïåm. Tuy
nhiïn, trong khi sưë lûúång c thïí
cấc bưå ph thåc ch ëu vâo
quy mư qëc gia, mc àđch vâ
hoân cẫnh, phêìn lúán cấc nûúác
àang phất triïín cố diïån tđch trung
bịnh cố thïí cố tûâ 12- 18 bưå vâ cấc
nûúác rêët nhỗ nïn cố đt hún 10 bưå.

</div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55>

<b>CH THĐCH</b>

1. Ăíìu ra lađ hađng hoâ hóơc dõch vuơ
ặúơc săn xịt; kïịt quă lađ muơc ăđch mađ
theo ăô ăíìu ra nhùìm ăaơt ặúơc. Xem
Chûúng 17.

2. Oakerson trong Perry, chuã biïn
(1989).

3. Self (1972).
4. Burton (1954).
5. Manning(1999a).

6. Self (1972).
7. OECD (1997b).

8. Möơt vađi nûúâc trïn thïị giúâi khưng
cô qn ăươi nhû Cưxta Rica nhûng laơi

cô nïìn an ninh qịc gia ặúơc băo
ăăm hún câc nûúâc lâng giïìng.

9. Phêìn nây trđch tûâ OECD (1997e);
Ngên haâng Thïë giúái (1997); Fesler vaâ
Kettl (1991); Cooper vaâ Newland chuã
biïn (1997).

</div>

<!--links-->