Tải bản đầy đủ (.pdf) (231 trang)

Bài tập bất đẳng thức và bất phương trình

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.34 MB, 231 trang )

Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

BẤT ĐẲNG THỨC –BẤT PHƯƠNG TRÌNH

4

BẤT ĐẲNG THỨC

§BÀI 1.
A–LÝ THUYẾT
1. Định nghĩa: Cho a, b là hai số thực.

Các mệnh đề " a  b ", " a  b ", " a  b ", " a  b " được gọi là những bất đẳng thức.
Chứng minh bất đẳng thức là chứng minh bất đẳng thức đó đúng (mệnh đề đúng)
Với A, B là mệnh đề chứa biến thì " A  B " là mệnh đề chứa biến.
Chứng minh bất đẳng thức A  B (với điều kiện nào đó) nghĩa là chứng minh mệnh đề chứa
biến " A  B " đúng với tất cả các giá trị của biến (thỏa mãn điều kiện đó). Khi nói ta có bất
đẳng thức A  B mà khơng nêu điều kiện đối với các biến thì ta hiểu rằng bất đẳng thức đó
xảy ra với mọi giá trị của biến là số thực.
2. Tính chất :
Tính chất
Tên gọi
Điều kiện
Nội dung
Tính chất bắc cầu
a  b và b  c thì a  c
a b  ac bc
Cộng hai vế của bất đẳng thức với một số
c0


a  b  ac  bc
Nhân hai vế của bất đẳng thức với một số
c0
a  b  ac  bc
Cộng hai bất đẳng thức cùng chiều
a  b và c  d  a  c  b  d
a  0, c  0
Nhân hai bất đẳng thức cùng chiều
a  b và c  d  ac  bd

n



n   và a  0
a0

a  b  a 2 n1  b2 n1

a  b  a 2n  b2n

ab a  b

ab 3 a  3 b

Nâng hai vế của bất đẳng thức lên một lũy
thừa
Khai căn hai vế của một bất đẳng thức

2.1. Ví dụ minh họa:

Ví dụ 1. Cho các số thực a, b, c là số thực. Chứng minh rằng:
a). a  b  c  ab  bc  ca
c). a 2  b 2  c 2  3  2(a  b  c)

b). a 2  b2  1  ab  a  b
d). a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca )

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

1

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3. Bất đẳng thức về giá trị tuyệt đối.
Điều kiện
Với mọi số thực x .

Nội dung


x  0, x  x, x   x

x  a  a x  a

a0

 x  a
x a  
x  a
a  b  ab  a  b

3.1. Ví dụ minh họa:
Ví dụ 2. Tìm giá trị nhỏ nhất cảu các biểu thức sau
a). A  x  2  x  5 .
b). B  x  3  x  1  x  1  x  3 .

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................









Ví dụ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số y  x  2 1  x  1  x  2 1  x  1 .

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
4. Bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân (Bất đẳng thức Cauchy)
a). Đối với hai số không âm
ab
Cho a  0, b  0 , ta có
 ab
2
Dấu '  ' xảy ra khi và chỉ khi a  b
Hệ quả :
Hai số dương có tổng khơng đổi thì tích lớn nhất khi hai số đó bằng nhau tức là

 ab
ab  

 2 

2

Hai số dương có tích khơng đổi thì tổng nhỏ nhất khi hai số đó bằng nhau

a  b  2 ab
2

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân


Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
b). Đối với ba số không âm
Cho a  0, b  0, c  0 , ta có

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

abc 3
 abc
3

Dấu '  ' xảy ra khi và chỉ khi a  b  c

c). Ví dụ minh họa:
Ví dụ 4. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng
1 1 1
9
1 
1 
1

a).  a   b   c    8 .
b).   
.
b 
c 
a
a b c abc


a b c 1 1 1
ab bc ac
c). 2  2  2   
d).
   abc
b c a
a b c
c
a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................
3

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Ví dụ 5. Tìm giá trị nhỏ nhất của các hàm số sau
2
2
a). f  x   x 
với x  1 .
b). f  x   x 
với x  2 .
x 1
x2

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
B. CÁC DẠNG TOÁN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI.
DẠNG TOÁN 1: SỬ DỤNG ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍCH CHẤT CƠ BẢN.
1. Phương pháp.
Để chứng minh bất đẳng thức(BĐT) A  B ta có thể sử dụng các cách sau:
Ta đi chứng minh A  B  0 . Để chứng minh nó ta thường sử dụng các hằng đẳng thức để
phân tích A  B thành tổng hoặc tích của những biểu thức khơng âm.
Xuất phát từ BĐT đúng, biến đổi tương đương về BĐT cần chứng minh.
2. Bài tập minh họa.
Loại 1: Biến đổi tương đương về bất đẳng thức đúng.
Bài tập 1. Cho ba số thực a, b, c . Chứng minh rằng các bất đẳng thức sau

a 2  b2
a). ab 
2

c). 3  a 2  b 2  c 2    a  b  c 

 ab
b). ab  

 2 
2

2


d).  a  b  c   3  ab  bc  ca 
2

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

4

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880



Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Nhận xét: Các BĐT trên được vận dụng nhiều, và được xem như là "bổ đề" trong chứng minh các
bất đẳng thức khác.
Bài tập 2. Cho năm số thực a, b, c, d , e . Chứng minh rằng

a 2  b 2  c 2  d 2  e 2  a (b  c  d  e) .

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 3. Chứng minh rằng
a). a  b  c  ab  bc  ca với a, b, c là các số thực dương.
b). a 2  b2  c 2  3  2  a  b  c  với a, b, c là các số thực.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

1
1
2
.

 2

a  1 b  1 1  ab
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài tập 4. Cho ab  1. Chứng minh rằng :

2

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
5

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Nhận xét : Nếu 1  b  1 thì BĐT có chiều ngược lại :

1
1
2
.
 2

a  1 b  1 1  ab
2

Bài tập 5. Cho số thực x . Chứng minh rằng
a). x 4  3  4 x
b). x 4  5  x 2  4 x
c). x12  x 4  1  x9  x
Lời giải

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 6. Cho a, b, c là các số thực. Chứng minh rằng
a). a 4  b4  4ab  2  0


c). 3  a

  

 b   ab  4  2  a

b). 2 a 4  1  b2  1  2  ab  1
2

2

2

2

b2  1  b a 2  1



Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
6

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân


Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 7. Cho hai số thực x, y thỏa mãn x  y . Chứng minh rằng;
a). 4  x3  y 3    x  y 

b). x 3  3 x  4  y 3  3 y

3

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Loại 2. Xuất phát từ một BĐT đúng ta biến đổi đến BĐT cần chứng minh
1. Phương pháp.
Đối với loại này thường cho lời giải không được tự nhiên và ta thường sử dụng khi các biến có
những ràng buộc đặc biệt.

Chú ý hai mệnh đề sau thường dùng:
a   ;     a    a     0 *
a, b, c   ;     a    b    c        a    b    c   0 **

2. Bài tập minh họa.
Bài tập 8. Cho a, b, c là độ dài ba cạnh tam giác. Chứng minh rằng :

a 2  b 2  c 2  2(ab  bc  ca ) .
Lời giải
7

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Nhận xét : Ở trong bài toán trên ta đã xuất phát từ BĐT đúng đó là tính chất về độ dài ba cạnh
của tam giác. Sau đó vì cần xuất hiện bình phương nên ta nhân hai vế của BĐT với c.
Ngoài ra nếu xuất phát từ BĐT | a  b | c rồi bình phương hai vế ta cũng có được kết quả.

Bài tập 9. Cho tam giác ABC có cạnh a, b, c . Chứng minh rằng nửa chu vi lớn hơn độ dài
mỗi cạnh.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

Bài tập 10. Cho a, b, c  [0;1] . Chứng minh : a 2  b2  c 2  1  a 2b  b 2c  c 2 a
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài tập 11. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn : a 2  b2  c 2  1 . Chứng minh :
2(1  a  b  c  ab  bc  ca)  abc  0 .
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
8

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880



Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài tập 12. Chứng minh rằng nếu a  4, b  5, c  6 và a 2  b 2  c 2  90 thì a  b  c  16
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 13. Cho ba số a, b, c thuộc  1;1 và không đồng thời bằng không.
Chứng minh rằng

a 4b 2  b 4 c 2  c 4 a 2  3
2
a 2012  b 2012  c 2012

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

3. Bài tập luyện tập
Bài 1. Cho a, b, c, d là số dương.. Chứng minh rằng
a ac
a
a). 
với  1 .
b bc
b
a
b
c
b).


2
ab bc ca
a
b
c

d
c). 1 



2
abc bcd cd a d a b
ab
bc
cd
d a
d). 2 



3
a bc bc d c d a d a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
9


Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài 2. Chứng minh các bất đẳng thức sau
a). (ax  by )(bx  ay )  (a  b) 2 xy ( với a, b  0; x, y  R ) .
ca
cb

b).
. với a  b  0; c  ab .
2

2
c a
c2  b2
ab
cb
1 1 2
c).

 4 với a, b, c  0 và  
2a  b 2c  b
a c b
2
2
2
3
d). a (b  c)  b(c  a )  c(a  b)  a  b3  c 3 với a, b, c là ba cạnh của tam giác
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
10

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 3. Cho x  y  z  0 . Chứng minh rằng:
a). xy 3  yz 3  zx 3  xz 3  zy 3  yx 3

b).

x2 y y 2 z z 2 x x2 z y 2 x z 2 y
.






z
x
y
y
z
x

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 4. Cho bốn số dương a, b, c, d . Chứng minh rằng:

1
1 1

a b



1
1 1

c d



1
1
1

ac bd

.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 5. Cho a, b, c  1;3 và thoả mãn điều kiện a  b  c  6 .
Chứng minh rằng a 2  b2  c 2  14

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
11

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam


Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

4. Câu hỏi trắc nghiệm.
Câu 1. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
a  b
a  b
A. 
B. 
 a  c  b  d.
 a  c  b  d.
c  d
c  d

a  b
a  b  0
C. 
D. 
 a  d  b  c.
 a  c  b  d.
c  d
c  d  0
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 2. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây sai?
a  b
a  b
bc
A. 
a
. B. 
 a  c  b  a. C. a  b  a  c  b  c. D. a  b  c  a  c  b.
2
a  c
a  c

Lời giải

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Câu 3. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng?
a  b
a  b
0  a  b
a  b
A. 
 ac  bd . B. 
 ac  bd . C. 
 ac  bd . D. 
  ac   bd .
c  d
c  d

0  c  d
c  d
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 4. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
A. a  b  ac  bc.

B. a  b  ac  bc.

C. c  a  b  ac  bc.

a  b
D. 
 ac  bc.
c  0

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
12

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Câu 5. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
0  a  b
a  b  0
a  b
a  b  0
a b
a b
a b

a d
A. 
D. 
  . B. 
  . C. 
  .
  .
c d
c d
c d
0  c  d
c  d  0
c  d
c  d  0 b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 6. Nếu a  2c  b  2c thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A.  3a   3b.

B. a 2  b 2 .

C. 2a  2b.

D.

1 1

 .
a b

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Câu 7. Nếu a  b  a và b  a  b thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A. ab  0.
B. b  a.
C. a  b  0.
D. a  0 và b  0.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Câu 8. Nếu 0  a  1 thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
1

1
A.  a .
B. a  .
C. a  a .
D. a 3  a 2 .
a
a
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
13

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 9. Cho hai số thực dương a, b. Bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A.

a2
1
 .
4
a 1 2

ab 1
 .
ab  1 2

B.

C.


a2  1 1
 .
a2  2 2

D. Tất cả đều đúng.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

1 a
1 b
, y
. Mệnh đề nào sau đây đúng?
2
1 a  a
1  b  b2
A. x  y.
B. x  y.
C. x  y.
D. Không so sánh được.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 10. Cho a, b  0 và x 

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
DẠNG TOÁN 2: SỬ DỤNG BẤT ĐẲNG THỨC CAUCHY(côsi) ĐỂ CHỨNG MINH BẤT ĐẲNG THỨC
VÀ TÌM GIÁ TRI LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT.
1. Phương pháp.
Một số chú ý khi sử dụng bất đẳng thức côsi:
Khi áp dụng bất đẳng thức cơsi thì các số phải là những số không âm.
BĐT côsi thường được áp dụng khi trong BĐT cần chứng minh có tổng và tích.
Điều kiện xảy ra dấu ‘=’ là các số bằng nhau.
Bất đẳng thức cơsi cịn có hình thức khác thường hay sử dụng
 Đối với hai số: x  y  2 xy;
2

2

( x  y)2
x y 
;
2
2

2

 x y
xy  
 .
 2 

2

a 3  b3  c 3
 abc 
, abc  
 Đối với ba số: abc 
 .
3
3


3

14

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

2. Các ví dụ minh họa.
Loại 1: Vận dụng trực tiếp bất đẳng thức côsi.

 Bài tập 14. Cho a, b là số dương thỏa mãn a 2  b2  2 . Chứng minh rằng
5
 a b  a b 

a).    2  2   4
b).  a  b   16ab 1  a 2 1  b 2 
 b a  b a 
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
 Bài tập 15. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng
1 
1 
1

a).  a   b   c    8
b). a 2 (1  b 2 )  b 2 (1  c 2 )  c 2 (1  a 2 )  6abc
b 
c 
a

c). (1  a)(1  b)(1  c)  1  3 abc 

3

d). a 2 bc  b 2 ac  c 2 ab  a 3  b3  c 3

Lời giải

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
15

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài tập 16. Cho a, b, c, d là số dương. Chứng minh rằng
abcd 4
a).
 abcd
4
a b c d 
b).  3  3  3  3   a  b  b  c   16
a 
b c d
abc
8abc

 4.
c). 3
(a  b)(b  c)(c  a )
abc
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
16

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Loại 2: Kĩ thuật tách, thêm bớt, ghép cặp.
1. Phương pháp.
Để chứng minh BĐT ta thường phải biến đổi (nhân chia, thêm, bớt một biểu thức) để tạo
biểu thức có thể giản ước được sau khi áp dụng BĐT cơsi.
Khi gặp BĐT có dạng x  y  z  a  b  c (hoặc xyz  abc ), ta thường đi chứng minh
x  y  2a (hoặc ab  x 2 ), xây dựng các BĐT tương tự rồi cộng(hoặc nhân) vế với vế ta suy
ra điều phải chứng minh.
Khi tách và áp dụng BĐT côsi ta dựa vào việc đảm bảo dấu bằng xảy ra (thường dấu bằng
xảy ra khi các biến bằng nhau hoặc tại biên).

2. Bài tập minh họa.
Bài tập 17. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng:
ab bc ac
a b
c 1 1 1
a).
b). 2  2  2   
 

 abc
c
a b
b c
a
a b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
17

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân


Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 18. Cho a, b, c dương sao cho a 2  b2  c 2  3 . Chứng minh rằng
a).

a 3b3 b3c3 c3a 3



 3abc
c
a
b

b).

ab bc ca
 
3.
c
a b

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
18

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 19. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn a  b  c  3 . Chứng minh rằng
a). 8  a  b  b  c  c  a    3  a  3  b  3  c 
b).  3  2a  3  2b  3  2c   abc

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 20. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng

a2
b2
c2
abc



.
bc ca ab
2

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
19

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

a2
bc


và đánh giá như trên là vì những lí do sau:
bc
4
Thứ nhất là ta cần làm mất mẫu số ở các đại lượng vế trái (vì vế phải khơng có phân số), chẳng
a2
hạn đại lượng
khi đó ta sẽ áp dụng BĐT cơsi cho đại lượng đó với một đại lượng chứa b  c
bc
.
Thứ hai là ta cần lưu ý tới điều kiện xảy ra đẳng thức ở BĐT cơsi là khi hai số đó bằng nhau. Ta
a2
a
 và b  c  2a do đó ta ghép như trên.
dự đoán dấu bằng xảy ra khi a  b  c khi đó
bc 2
Bài tập 21. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn a  b  c  3 . Chứng minh rằng:
Lưu ý : Việc ta ghép

a).

a
b
c
3 2



2
b 1

c 1
a 1

b).

a3
b3
c3
3



b3
c3
a3 2

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
20

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam


Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

Bài tập 22. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn abc  1 .
1 1 1
Chứng minh rằng 2  2  2  3  2  a  b  c  .
a b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 23. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a).

 x  1
f ( x) 
x2

c). h  x   x 

2


với x  2

3
với x  2
x

b). g ( x)  2 x 
d). k  x   2 x 

1

 x  1

2

với x  1

1
1
với 0  x  .
2
x
2

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
21

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 24. Cho x, y , z dương. Chứng minh rằng

2 y
2 x
2 z
1 1 1
 3 2 3 2 2 2 2.
3
2
x y
y z
z x
x
y

z

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 25. Cho các số dương x, y, z thỏa mãn xyz  1 . Chứng minh rằng:

1  x3  y 3
1  y3  z3
1  z 3  x3


3 3
xy
yz
zx

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
22

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3. Câu hỏi trắc nghiệm.

2
với x  1.
x 1
C. m  1  2.

Câu 11. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x   x 
A. m  1  2 2.

B. m  1  2 2.

D. m  1  2.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 12. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  2.

B. m  1.

x2  5
x2  4

.

5
C. m  .
2

D. Không tồn tại m.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 13. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  0.
23

B. m  1.

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

x2  2x  2
với x  1.
x 1
C. m  2.
D. m  2.

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam


Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 14. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  4.

B. m  18.

 x  2  x  8
x
C. m  16.

với x  0.

D. m  6.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 15. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  2.

B. m  4.

4
x
với 1  x  0.

x 1 x

C. m  6.

D. m  8.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................
Câu 16. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  2.

B. m  4.

1
1
với 0  x  1.

x 1 x
C. m  8.

D. m  16.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


24

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam

Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................


..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 17. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  

1
A. m  .
2

7
B. m  .
2

x 2  32
với x  2.
4  x  2
C. m  4.

D. m  8.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 18. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  2.

B. m  4.

2 x3  4
với x  0.
x
C. m  6.

D. m  10.

Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 19. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f  x  
A. m  4.

B. m  6.

x4  3
với x  0.
x
13
C. m  .
2

D. m 

19
.
2


Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
25

Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân

Tel: 0935.660.880


×