Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
BẤT ĐẲNG THỨC –BẤT PHƯƠNG TRÌNH
4
BẤT ĐẲNG THỨC
§BÀI 1.
A–LÝ THUYẾT
1. Định nghĩa: Cho a, b là hai số thực.
Các mệnh đề " a b ", " a b ", " a b ", " a b " được gọi là những bất đẳng thức.
Chứng minh bất đẳng thức là chứng minh bất đẳng thức đó đúng (mệnh đề đúng)
Với A, B là mệnh đề chứa biến thì " A B " là mệnh đề chứa biến.
Chứng minh bất đẳng thức A B (với điều kiện nào đó) nghĩa là chứng minh mệnh đề chứa
biến " A B " đúng với tất cả các giá trị của biến (thỏa mãn điều kiện đó). Khi nói ta có bất
đẳng thức A B mà khơng nêu điều kiện đối với các biến thì ta hiểu rằng bất đẳng thức đó
xảy ra với mọi giá trị của biến là số thực.
2. Tính chất :
Tính chất
Tên gọi
Điều kiện
Nội dung
Tính chất bắc cầu
a b và b c thì a c
a b ac bc
Cộng hai vế của bất đẳng thức với một số
c0
a b ac bc
Nhân hai vế của bất đẳng thức với một số
c0
a b ac bc
Cộng hai bất đẳng thức cùng chiều
a b và c d a c b d
a 0, c 0
Nhân hai bất đẳng thức cùng chiều
a b và c d ac bd
n
n và a 0
a0
a b a 2 n1 b2 n1
a b a 2n b2n
ab a b
ab 3 a 3 b
Nâng hai vế của bất đẳng thức lên một lũy
thừa
Khai căn hai vế của một bất đẳng thức
2.1. Ví dụ minh họa:
Ví dụ 1. Cho các số thực a, b, c là số thực. Chứng minh rằng:
a). a b c ab bc ca
c). a 2 b 2 c 2 3 2(a b c)
b). a 2 b2 1 ab a b
d). a 2 b 2 c 2 2(ab bc ca )
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
1
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3. Bất đẳng thức về giá trị tuyệt đối.
Điều kiện
Với mọi số thực x .
Nội dung
x 0, x x, x x
x a a x a
a0
x a
x a
x a
a b ab a b
3.1. Ví dụ minh họa:
Ví dụ 2. Tìm giá trị nhỏ nhất cảu các biểu thức sau
a). A x 2 x 5 .
b). B x 3 x 1 x 1 x 3 .
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Ví dụ 3. Tìm giá trị nhỏ nhất của hàm số y x 2 1 x 1 x 2 1 x 1 .
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
4. Bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân (Bất đẳng thức Cauchy)
a). Đối với hai số không âm
ab
Cho a 0, b 0 , ta có
ab
2
Dấu ' ' xảy ra khi và chỉ khi a b
Hệ quả :
Hai số dương có tổng khơng đổi thì tích lớn nhất khi hai số đó bằng nhau tức là
ab
ab
2
2
Hai số dương có tích khơng đổi thì tổng nhỏ nhất khi hai số đó bằng nhau
a b 2 ab
2
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
b). Đối với ba số không âm
Cho a 0, b 0, c 0 , ta có
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
abc 3
abc
3
Dấu ' ' xảy ra khi và chỉ khi a b c
c). Ví dụ minh họa:
Ví dụ 4. Cho a, b, c là các số thực dương. Chứng minh rằng
1 1 1
9
1
1
1
a). a b c 8 .
b).
.
b
c
a
a b c abc
a b c 1 1 1
ab bc ac
c). 2 2 2
d).
abc
b c a
a b c
c
a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Ví dụ 5. Tìm giá trị nhỏ nhất của các hàm số sau
2
2
a). f x x
với x 1 .
b). f x x
với x 2 .
x 1
x2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
B. CÁC DẠNG TOÁN VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI.
DẠNG TOÁN 1: SỬ DỤNG ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍCH CHẤT CƠ BẢN.
1. Phương pháp.
Để chứng minh bất đẳng thức(BĐT) A B ta có thể sử dụng các cách sau:
Ta đi chứng minh A B 0 . Để chứng minh nó ta thường sử dụng các hằng đẳng thức để
phân tích A B thành tổng hoặc tích của những biểu thức khơng âm.
Xuất phát từ BĐT đúng, biến đổi tương đương về BĐT cần chứng minh.
2. Bài tập minh họa.
Loại 1: Biến đổi tương đương về bất đẳng thức đúng.
Bài tập 1. Cho ba số thực a, b, c . Chứng minh rằng các bất đẳng thức sau
a 2 b2
a). ab
2
c). 3 a 2 b 2 c 2 a b c
ab
b). ab
2
2
2
d). a b c 3 ab bc ca
2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
4
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Nhận xét: Các BĐT trên được vận dụng nhiều, và được xem như là "bổ đề" trong chứng minh các
bất đẳng thức khác.
Bài tập 2. Cho năm số thực a, b, c, d , e . Chứng minh rằng
a 2 b 2 c 2 d 2 e 2 a (b c d e) .
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 3. Chứng minh rằng
a). a b c ab bc ca với a, b, c là các số thực dương.
b). a 2 b2 c 2 3 2 a b c với a, b, c là các số thực.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
1
1
2
.
2
a 1 b 1 1 ab
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 4. Cho ab 1. Chứng minh rằng :
2
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
5
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Nhận xét : Nếu 1 b 1 thì BĐT có chiều ngược lại :
1
1
2
.
2
a 1 b 1 1 ab
2
Bài tập 5. Cho số thực x . Chứng minh rằng
a). x 4 3 4 x
b). x 4 5 x 2 4 x
c). x12 x 4 1 x9 x
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 6. Cho a, b, c là các số thực. Chứng minh rằng
a). a 4 b4 4ab 2 0
c). 3 a
b ab 4 2 a
b). 2 a 4 1 b2 1 2 ab 1
2
2
2
2
b2 1 b a 2 1
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
6
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 7. Cho hai số thực x, y thỏa mãn x y . Chứng minh rằng;
a). 4 x3 y 3 x y
b). x 3 3 x 4 y 3 3 y
3
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Loại 2. Xuất phát từ một BĐT đúng ta biến đổi đến BĐT cần chứng minh
1. Phương pháp.
Đối với loại này thường cho lời giải không được tự nhiên và ta thường sử dụng khi các biến có
những ràng buộc đặc biệt.
Chú ý hai mệnh đề sau thường dùng:
a ; a a 0 *
a, b, c ; a b c a b c 0 **
2. Bài tập minh họa.
Bài tập 8. Cho a, b, c là độ dài ba cạnh tam giác. Chứng minh rằng :
a 2 b 2 c 2 2(ab bc ca ) .
Lời giải
7
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Nhận xét : Ở trong bài toán trên ta đã xuất phát từ BĐT đúng đó là tính chất về độ dài ba cạnh
của tam giác. Sau đó vì cần xuất hiện bình phương nên ta nhân hai vế của BĐT với c.
Ngoài ra nếu xuất phát từ BĐT | a b | c rồi bình phương hai vế ta cũng có được kết quả.
Bài tập 9. Cho tam giác ABC có cạnh a, b, c . Chứng minh rằng nửa chu vi lớn hơn độ dài
mỗi cạnh.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 10. Cho a, b, c [0;1] . Chứng minh : a 2 b2 c 2 1 a 2b b 2c c 2 a
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 11. Cho các số thực a, b, c thỏa mãn : a 2 b2 c 2 1 . Chứng minh :
2(1 a b c ab bc ca) abc 0 .
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
8
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 12. Chứng minh rằng nếu a 4, b 5, c 6 và a 2 b 2 c 2 90 thì a b c 16
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 13. Cho ba số a, b, c thuộc 1;1 và không đồng thời bằng không.
Chứng minh rằng
a 4b 2 b 4 c 2 c 4 a 2 3
2
a 2012 b 2012 c 2012
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3. Bài tập luyện tập
Bài 1. Cho a, b, c, d là số dương.. Chứng minh rằng
a ac
a
a).
với 1 .
b bc
b
a
b
c
b).
2
ab bc ca
a
b
c
d
c). 1
2
abc bcd cd a d a b
ab
bc
cd
d a
d). 2
3
a bc bc d c d a d a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
9
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 2. Chứng minh các bất đẳng thức sau
a). (ax by )(bx ay ) (a b) 2 xy ( với a, b 0; x, y R ) .
ca
cb
b).
. với a b 0; c ab .
2
2
c a
c2 b2
ab
cb
1 1 2
c).
4 với a, b, c 0 và
2a b 2c b
a c b
2
2
2
3
d). a (b c) b(c a ) c(a b) a b3 c 3 với a, b, c là ba cạnh của tam giác
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
10
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 3. Cho x y z 0 . Chứng minh rằng:
a). xy 3 yz 3 zx 3 xz 3 zy 3 yx 3
b).
x2 y y 2 z z 2 x x2 z y 2 x z 2 y
.
z
x
y
y
z
x
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 4. Cho bốn số dương a, b, c, d . Chứng minh rằng:
1
1 1
a b
1
1 1
c d
1
1
1
ac bd
.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài 5. Cho a, b, c 1;3 và thoả mãn điều kiện a b c 6 .
Chứng minh rằng a 2 b2 c 2 14
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
11
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
4. Câu hỏi trắc nghiệm.
Câu 1. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
a b
a b
A.
B.
a c b d.
a c b d.
c d
c d
a b
a b 0
C.
D.
a d b c.
a c b d.
c d
c d 0
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 2. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây sai?
a b
a b
bc
A.
a
. B.
a c b a. C. a b a c b c. D. a b c a c b.
2
a c
a c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 3. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng?
a b
a b
0 a b
a b
A.
ac bd . B.
ac bd . C.
ac bd . D.
ac bd .
c d
c d
0 c d
c d
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 4. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
A. a b ac bc.
B. a b ac bc.
C. c a b ac bc.
a b
D.
ac bc.
c 0
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
12
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 5. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sau đây đúng?
0 a b
a b 0
a b
a b 0
a b
a b
a b
a d
A.
D.
. B.
. C.
.
.
c d
c d
c d
0 c d
c d 0
c d
c d 0 b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 6. Nếu a 2c b 2c thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A. 3a 3b.
B. a 2 b 2 .
C. 2a 2b.
D.
1 1
.
a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 7. Nếu a b a và b a b thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A. ab 0.
B. b a.
C. a b 0.
D. a 0 và b 0.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 8. Nếu 0 a 1 thì bất đẳng thức nào sau đây đúng?
1
1
A. a .
B. a .
C. a a .
D. a 3 a 2 .
a
a
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
13
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 9. Cho hai số thực dương a, b. Bất đẳng thức nào sau đây đúng?
A.
a2
1
.
4
a 1 2
ab 1
.
ab 1 2
B.
C.
a2 1 1
.
a2 2 2
D. Tất cả đều đúng.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
1 a
1 b
, y
. Mệnh đề nào sau đây đúng?
2
1 a a
1 b b2
A. x y.
B. x y.
C. x y.
D. Không so sánh được.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 10. Cho a, b 0 và x
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
DẠNG TOÁN 2: SỬ DỤNG BẤT ĐẲNG THỨC CAUCHY(côsi) ĐỂ CHỨNG MINH BẤT ĐẲNG THỨC
VÀ TÌM GIÁ TRI LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT.
1. Phương pháp.
Một số chú ý khi sử dụng bất đẳng thức côsi:
Khi áp dụng bất đẳng thức cơsi thì các số phải là những số không âm.
BĐT côsi thường được áp dụng khi trong BĐT cần chứng minh có tổng và tích.
Điều kiện xảy ra dấu ‘=’ là các số bằng nhau.
Bất đẳng thức cơsi cịn có hình thức khác thường hay sử dụng
Đối với hai số: x y 2 xy;
2
2
( x y)2
x y
;
2
2
2
x y
xy
.
2
2
a 3 b3 c 3
abc
, abc
Đối với ba số: abc
.
3
3
3
14
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
2. Các ví dụ minh họa.
Loại 1: Vận dụng trực tiếp bất đẳng thức côsi.
Bài tập 14. Cho a, b là số dương thỏa mãn a 2 b2 2 . Chứng minh rằng
5
a b a b
a). 2 2 4
b). a b 16ab 1 a 2 1 b 2
b a b a
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 15. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng
1
1
1
a). a b c 8
b). a 2 (1 b 2 ) b 2 (1 c 2 ) c 2 (1 a 2 ) 6abc
b
c
a
c). (1 a)(1 b)(1 c) 1 3 abc
3
d). a 2 bc b 2 ac c 2 ab a 3 b3 c 3
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
15
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 16. Cho a, b, c, d là số dương. Chứng minh rằng
abcd 4
a).
abcd
4
a b c d
b). 3 3 3 3 a b b c 16
a
b c d
abc
8abc
4.
c). 3
(a b)(b c)(c a )
abc
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
16
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Loại 2: Kĩ thuật tách, thêm bớt, ghép cặp.
1. Phương pháp.
Để chứng minh BĐT ta thường phải biến đổi (nhân chia, thêm, bớt một biểu thức) để tạo
biểu thức có thể giản ước được sau khi áp dụng BĐT cơsi.
Khi gặp BĐT có dạng x y z a b c (hoặc xyz abc ), ta thường đi chứng minh
x y 2a (hoặc ab x 2 ), xây dựng các BĐT tương tự rồi cộng(hoặc nhân) vế với vế ta suy
ra điều phải chứng minh.
Khi tách và áp dụng BĐT côsi ta dựa vào việc đảm bảo dấu bằng xảy ra (thường dấu bằng
xảy ra khi các biến bằng nhau hoặc tại biên).
2. Bài tập minh họa.
Bài tập 17. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng:
ab bc ac
a b
c 1 1 1
a).
b). 2 2 2
abc
c
a b
b c
a
a b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
17
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 18. Cho a, b, c dương sao cho a 2 b2 c 2 3 . Chứng minh rằng
a).
a 3b3 b3c3 c3a 3
3abc
c
a
b
b).
ab bc ca
3.
c
a b
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
18
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 19. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn a b c 3 . Chứng minh rằng
a). 8 a b b c c a 3 a 3 b 3 c
b). 3 2a 3 2b 3 2c abc
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 20. Cho a, b, c là số dương. Chứng minh rằng
a2
b2
c2
abc
.
bc ca ab
2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
19
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
a2
bc
và đánh giá như trên là vì những lí do sau:
bc
4
Thứ nhất là ta cần làm mất mẫu số ở các đại lượng vế trái (vì vế phải khơng có phân số), chẳng
a2
hạn đại lượng
khi đó ta sẽ áp dụng BĐT cơsi cho đại lượng đó với một đại lượng chứa b c
bc
.
Thứ hai là ta cần lưu ý tới điều kiện xảy ra đẳng thức ở BĐT cơsi là khi hai số đó bằng nhau. Ta
a2
a
và b c 2a do đó ta ghép như trên.
dự đoán dấu bằng xảy ra khi a b c khi đó
bc 2
Bài tập 21. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn a b c 3 . Chứng minh rằng:
Lưu ý : Việc ta ghép
a).
a
b
c
3 2
2
b 1
c 1
a 1
b).
a3
b3
c3
3
b3
c3
a3 2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
20
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 22. Cho a, b, c là số dương thỏa mãn abc 1 .
1 1 1
Chứng minh rằng 2 2 2 3 2 a b c .
a b c
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 23. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức
a).
x 1
f ( x)
x2
c). h x x
2
với x 2
3
với x 2
x
b). g ( x) 2 x
d). k x 2 x
1
x 1
2
với x 1
1
1
với 0 x .
2
x
2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
21
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 24. Cho x, y , z dương. Chứng minh rằng
2 y
2 x
2 z
1 1 1
3 2 3 2 2 2 2.
3
2
x y
y z
z x
x
y
z
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Bài tập 25. Cho các số dương x, y, z thỏa mãn xyz 1 . Chứng minh rằng:
1 x3 y 3
1 y3 z3
1 z 3 x3
3 3
xy
yz
zx
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
22
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
3. Câu hỏi trắc nghiệm.
2
với x 1.
x 1
C. m 1 2.
Câu 11. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x x
A. m 1 2 2.
B. m 1 2 2.
D. m 1 2.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 12. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 2.
B. m 1.
x2 5
x2 4
.
5
C. m .
2
D. Không tồn tại m.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 13. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 0.
23
B. m 1.
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
x2 2x 2
với x 1.
x 1
C. m 2.
D. m 2.
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 14. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 4.
B. m 18.
x 2 x 8
x
C. m 16.
với x 0.
D. m 6.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 15. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 2.
B. m 4.
4
x
với 1 x 0.
x 1 x
C. m 6.
D. m 8.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 16. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 2.
B. m 4.
1
1
với 0 x 1.
x 1 x
C. m 8.
D. m 16.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
24
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880
Trung Tâm Luyện Thi Đại Học Amsterdam
Chương IV-Bài 1. Bất Đẳng Thức
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 17. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
1
A. m .
2
7
B. m .
2
x 2 32
với x 2.
4 x 2
C. m 4.
D. m 8.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 18. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 2.
B. m 4.
2 x3 4
với x 0.
x
C. m 6.
D. m 10.
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
Câu 19. Tìm giá trị nhỏ nhất m của hàm số f x
A. m 4.
B. m 6.
x4 3
với x 0.
x
13
C. m .
2
D. m
19
.
2
Lời giải
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
25
Lớp Toán Thầy-Diệp Tuân
Tel: 0935.660.880