Khoa Dược – Bộ môn Dược lý
HORMON SINH DỤC
Bài giảng pptx các mơn chun ngành dược hay nhất có tại “tài liệu ngành dược hay
nhất”; />
L/O/G/O
www.themegallery.com
HORMON
-
SINH
DỤC
Hormon được sinh ra từ cơ quan sinh dục (buồng trứng, tinh hồn) bắt đầu từ tuổi
dậy thì.
-
Khi buồng trứng và tinh hồn chưa hoạt động thì vỏ thượng thận sinh ra các
hormon này.
-
Trong thời kỳ thai nghén thì nhau thai sẽ thay thế buồng trứng sinh ra hormon
sinh dục nữ.
2
HORMON
SINH
DỤC
NAM
3
4
Giải phẫu sinh lý sinh dục nam
5
1.
Giai đoạn phôi thai. (Nồng độ
Androgen rất cao)
2.
Giai đoạn sơ sinh
3.
Giai đoạn trưởng thành
6
Điều hòa bài tiết hormon
7
Vùng dưới đồi
Vùng dưới đồi
Tuyến yên trước
Tuyến yên trước
Tinh
Buồng
hoàn
trứng
TB
TB
Leydig
Sertoli
Sinh
tinh
trùng
8
CQSD và các CQ khác
CQSD thứ phát
9
Các Androgen trong cơ thể người
Hormon
của
vỏ
thượng
thận
tiết
tinh hồn chưa hoạt động:
•
Androsteron
•
Androstenedion
• Hydroepiandrosteron
10
ra
khi
Các Androgen trong cơ thể người
Hormon do cơ quan sinh dục nam tiết ra
•
Testosteron: Là Androgen chính do tế bào Leydig của tinh hồn tiết ra.
•
Dihydrotestosteron (DHT): Được tạo
thành ở tế bào đích.
•
Androstenedion:
hồn, có tác dụng yếu.
Được
tạo
thành
11
ở tinh
Sinh
•
tổng
hợp
Testosteron
Chuyển hóa:
+ Tế bào đích: Tuyến tiền liệt, túi tinh, mào
tinh, nang lơng.
Testosteron
5α - reductase
DHT (Dihydroxytestosterone)
Aromatase
+ Testosteron
•
Estradiol
Estron
Thải trừ: qua thận (90%)
12
Sinh
tổng
hợp
Testosteron
13
14
TESTOSTERON (ANDROGEN)
Tự nhiên
•
-
Nơi sản xuất:
Tinh hồn (tb leydig).
- Vỏ thượng thận.
•
Thời điểm tiết:
- Vỏ thượng thận tiết lúc
tinh
hồn chưa hoạt động mạnh.
- Buồng trứng.
- Nhau thai.
-
Vào tuổi dậy thì, tinh hoàn tiết
đến cuối đời.
15
Sinh
tổng
hợp
Testosteron
16
Tác dụng của Androgen
•
Androgen: (Testosteron)
- Phát triển và duy trì cơ quan sinh dục nam.
- Kích thích sinh tinh trùng.
-
Phát triển
duy
trì
đặc trưng
giới
tính
(lơng tóc, giọng nói, tâm tính,...)
•
Tác dụng đồng hóa:
- Tiến biến protein.
17
thứ cấp
Tác dụng của Androgen
•
Tác dụng lên xương
+ Tăng tổng hợp protein của xương.
+
Tăng
lắng
động
muối
calci
phosphat
ở
xương.
+
Phát
triển,
cốt
hố
sụn
liên
hợp
đầu
xương dài.
•
•
Tăng số lượng hồng cầu (kích thích tủy
Tăng LDL-C và giảm HDL-C
18
ở
Dẫn
xuất
Testosteron
Các Testosteron tổng hợp có ưu điểm
•
Có thể dùng đường uống (Metyltestosteron).
•
Kéo dài tác dụng.
•
Tác dụng chuyên biệt (Tác dụng Androgen,
tiến biến protein).
19
Phân nhóm DX Testosteron
• Nhóm có hoạt tính Androgen mạnh Testosteron propionat, Testosteron enanthat
(Delatestryl), Testosteron cypionat (Depo – Testosteron), Fluoxymesteron,
Metyltestosteron,..
• Nhóm có tác dụng đồng hố protein mạnh Nandrolon decanoat, Nandrolon
phenpropionat, Androstanolon, Nortestosteron,...
20
Dạng dùng các DX Testosteron
•
Dạng qua da: Androstanolon (ANDRACTIM),...
•
Dạng uống: Testosteron undecanoat (ANDRIOL TESTOCAPS),
Mesterolone (PROVIRONUM), Metyltestosteron,...
•
Dạng tiêm: Testosteron enanthate (DELATESTRYL/XYOSTED), Testosteron
heptylat (HEPTYLATE DE TESTOSTERONE SERP), Nandrolon decanoat,...
21
DX
Testosteron
Dược động học:
•
Hấp thu: Uống, tiêm, cấy dưới da, đặt trực tràng,..
•
Vân chuyển: 65% SHBG (Sex Hormone Binding Globulin), Globulin do gan sản
xuất.
• Chuyển hóa
+ Ở gan bởi phản ứng liên hợp Mất hoạt tính
22
Chỉ
định các
Androgen
-
Suy sinh dục nam (dậy thì muộn, vơ sinh, bất lực...)
-
Làm tăng tiến biến protein: sau chấn thương, thận hư, phỏng, phẫu thuật.
-
Trị loãng xương do suy sinh dục nam.
-
Trị
các rối loạnphụ khoa như căng sữa sau khi sinh (thường phối
hợp estrogen), bệnh lạc nội mạc tử cung.
23
Tác
dụng
phụ các
Androgen
- Trên nữ giới: gây nam hóa ở phụ nữ và trẻ em trước tuổi dậy thì.
- Trên nam giới: gây chứng to vú ở đàn ông do ảnh hưởng đến gan làm
gan khơng chuyển hóa được estrogen. Tác động này trầm trọng ở trẻ em
và người có bệnh gan.
=>
Phân
biệt
với
vú
to
ở
nam
do
Testosterol và kháng Androgen.
24
giảm
Tác
dụng
phụ các
Androgen
Trên cả nam giới và nữ giới:
+ Giữ muối và nước gây phù.
+ Vàng da ứ mật.
+ Tăng LDL- C và giảm HDL-C (gây xơ vữa mạch máu)
25