NGỮ VĂN 9. Tiết 129 Ôn tập Tiếng Việt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (525.87 KB, 14 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu ch ng:

- Là câu có chủ ngữ chỉ chủ thể cđa hµnh

động ( chỉ ng ời hay vật thực hiện hành động h
ớng vào ng ời hay vật khác)

* Ví dụ:
Hùng V ơng quyết định truyền ngơi cho Lang
Liêu.

2. Câu bị động:

Là câu có chủ ngữ chỉ đối t ợng ( khách thể)
của hành động

* VÝ dô:
Lang Liªu đ ợc Hùng V ơng truyền ngôi.

3. Cỏch chuyn i câu chủ động thành 
câu bị động

- Có 2 cách:
+ Chuyển từ(hoặc cụm từ) chỉ đối t ợng
của hành động lên đầu câu và thờm cỏc t b hay

đ ợc vào sau từ(cụm tõ) Êy.

+ Chuyển từ( cụm từ) chỉ đối t ợng của hành
động lên đầu câu đồng thời l ợc bỏ hoặc biến
từ(cụm từ) chỉ chủ thể của hành động thành
một bộ phận không bắt buộc trong câu.

* Ví dụ: Ng ời ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.

-> Một lá cờ đại đ ợc ng ời ta dựng ở giữa sân.

-> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:

3. Cách chuyển đổi câu chủ ng thnh 
cõu b ng

Bài tập: Câu văn Văn ch ơng sẽ là hình dung
của sự sống muôn hình vạn trạng. thuộc kiểu
câu nào?

A.Câu rút gọn.
B.Câu đặc biệt
C. Câu chủ động
D. Câu b ng

II.Ôn tập về dấu câu:

Dấu chấm lửng
Dấu chấm phẩy
Dấu g¹ch ngang

1. DÊu chÊm lưng:
- BiĨu thÞ bé phËn ch a liƯt kª hÕt.

-Biểu thị lời nói ngập ngng, t quóng.

-Làm giÃn nhịp điệu câu văn hài h íc, dÝ dám.

*VÝ dô:

- Tất cả công nhân, nông dân, bộ đội…đều hăng
hái thi đua.

- Bẩm - quan lớn … đê vỡ mất rồi.

2. DÊu chÊm phÈy:
- Đánh dấu danh giới các vế câu
ghép cã cÊu t¹o phøc t¹p.
- Đánh dấu danh giới giữa các
bộ phận trong một phép liệt kê phøc t¹p.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. Ơn tập về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:

3. Cách chuyển đổi câu chủ động thành 
cõu b ng

II.Ôn tập về dấu câu:

Dấu chấm lửng
Dấu chÊm phÈy
DÊu g¹ch ngang

1. DÊu chÊm lưng:
- BiÓu thị bộ phận ch a liệt kê hết.

-Biu th li núi ngp ngng, t quóng.

-Làm giÃn nhịp điệu câu văn hµi h íc, dÝ dám.

2. DÊu chÊm phÈy:
- Đánh dấu danh giới các vế câu
ghép có cÊu t¹o phøc t¹p.
- Đánh dấu danh giới giữa các
bộ phận trong một phép liệt kê phức t¹p.

3. DÊu g¹ch ngang:
- Đánh dấu bộ phận giải thích, chú thích
trong câu.
- Đánh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cđa nh©n vËt.
- Biểu thị sự liệt kê.
- Nèi các từ trong một liên danh

* Vớ d:
- Sài Gòn - hịn ngọc Viễn Đơng - đang đổi mới.
- Tàu Hà nội - Hải Phòng đã khởi hành.

* Bài tập: Nêu tác dụng của dấu chấm phảy Trong
câu sau: “ Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh
núi non, hoa cỏ, núi non , hoa cỏ trơng mới đẹp; từ
khi có ng ời lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy
làm đề ngâm vịnh, tiếng sui nghe mi hay.

A. Đánh dấu danh giới giữa các vế của một
câu có cấu tạo phức tạp.

B. Đánh dấu danh giới giữa các bộ phận
trong một phép liệt kê phức tạp.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

I. ễn tp về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:

3. Cách chuyển đổi câu ch ng thnh 
cõu b ng

II.Ôn tập về dấu câu:

Dấu chấm lửng
Dấu chấm phẩy
Dấu gạch ngang

1. Dấu chấm lửng:
- Biểu thị bộ phận ch a liệt kê hết.

-Biu th li núi ngp ngng, t quóng.

-Làm giÃn nhịp điệu câu văn hài h ớc, dí dỏm.

2. Dấu chấm phÈy:
- Đánh dấu danh giới các vế câu
ghép có cấu tạo phức tạp.
- Đánh dấu danh giới giữa các
bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.

3. Dấu gạch ngang:
- Đánh dấu bộ phận chú thích trong câu.
- Đánh
dấu lời nói trực tiếp của nhân vËt. -
BiĨu thÞ sù liƯt kª.
- Nèi c¸c tõ trong một liên danh

* Các dạng điệp ngữ:
- Điệp ngữ cách quÃng.
- Điệp ngữ nối tiếp.
- Điệp ngữ chuyển
tiếp.

III. Các phép tu từ cú pháp:

Điệp ngữLiệt kê
1. Điệp ngữ: Là biện pháp lặp từ ngữ, bộ phận
câu hay câu khi nói, viết nhằm làm nổi bật ý và

gây cảm xúc m¹nh.

* Ví dụ:
Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết.
Thành công, thành cơng, đại thành cơng.

*Ví dụ: Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre
giữ làng, giữ n ớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa
chín….

2. Liệt kê: Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt các từ
cùng loại để diễn đạt đầy đủ sâu sắc hơn những
khía cạnh của thực tế.

*Ví dụ: Chúng ta có quyền tự hào về những trang
sử vẻ vang thời đại Bà Tr ng, Bà Triệu, Trần H ng
Đạo, Lê lợi, Quang Trung.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

C©u

Thu hĐp

PhÐp tu tõ

có pháp

Dấu

Biến

i

M rng

Điệp

ngữ

B

ng

Ch

ng

c

biệt

Rút

gọn

Liệt

kê

Gạch

ngang

Chấm

Phẩy

Chấm

lửng

Dùng cụm

chủ vị

Thêm

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:

3. Cách chuyn i cõu ch ng thnh 
cõu b ng

II.Ôn tËp vỊ dÊu c©u:

1. DÊu chÊm lưng:
- BiÓu thị bộ phận ch a liệt kê hết.

-Biu th li núi ngp ngng, t quóng.

-Làm giÃn nhịp điệu câu văn hµi h íc, dÝ dám.

2. DÊu chÊm phÈy:
- Đánh dấu danh giới các vế câu
ghép có cÊu t¹o phøc t¹p.
- Đánh dấu danh giới giữa các
bộ phận trong một phép liệt kê phức t¹p.

3. DÊu g¹ch ngang:
- Đánh dấu bộ phËn chó thÝch trong
c©u.
- Đánh dấu lời nói trực tiÕp cđa nh©n vËt.
- BiĨu thÞ sù liƯt kª.

- Nèi c¸c tõ trong mét
liên danh

III. Các phép tu từ cú pháp:

1. Điệp ngữ: Là biện pháp lặp từ ngữ, bộ phận
câu hay câu khi nói, viết nhằm làm nổi bật ý và
gây cảm xúc mạnh.

2. Liệt kê: Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt các từ

cựng loi din t đầy đủ sâu sắc hơn những
khía cạnh của thực tế.

IV. LuyÖn tËp:

Bài tập 1: Trong câu văn sau tác giả đã dùng biện
pháp tu từ nào?
“ Suy cho cùng, chân lí, những chân lí lớn của
nhân dân ta cũng nh của thời đại là giản dị: “
Khơng có gì q hơn độc lập, tự do”, “ N ớc Việt
Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sơng có thể
cạn , núi có thể mịn, song chân lí ấy khơng bao
giờ thay đổi…”

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

I. Ơn tập về chuyển đổi câu chủ động

thành câu bị động

1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:

3. Cách chuyển đổi cõu ch ng thnh 
cõu b ng

II.Ôn tập về dÊu c©u:

1. DÊu chÊm lưng:
- BiĨu thÞ bé phËn ch a liƯt kª hÕt.

-Biểu thị lời nói ngập ngng, t quóng.

-Làm giÃn nhịp điệu câu văn hài h íc,dÝ dám.

2. DÊu chÊm phÈy:
- Đánh dấu danh giới các vế câu
ghép có cấu tạo phức t¹p.
- Đánh dấu danh giới giữa các
bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.

3. Dấu gạch ngang:
- Đánh dấu bộ phận chú thích trong c©u.
- Đánh
dấu lời nói trùc tiÕp cđa nh©n vËt. -
Biểu thị sự liệt kê.
- Nối các từ trong một liên danh

III. Các phép tu từ cú pháp:

1. Điệp ngữ: Là biện pháp lặp từ ngữ, bộ phận
câu hay câu khi nói, viết nhằm làm nổi bật ý và

gây cảm xúc mạnh.

2. Lit kê: Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt các từ
cùng loại để diễn đạt đầy đủ sâu sắc hơn những
khía cạnh của thực tế.

IV. Lun tËp:

Bài 2: Nêu tác dụng của dấu chấm lửng trong câu
sau: “ Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc, từ
việc rất lớn: Việc cứu n ớc, cứu dân đến việc rất nhỏ,
trông cây trong v ờn, viết th cho một đồng chí, nói
chuyện với các cháu Miền Nam, đI thăm nhà tập
thể của công nhân, từ nơI làm việc đến phịng ngủ,
nhà ăn…”.

A. ThĨ hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng,
ng¾t qu·ng.
B. Të ý cßn nhiỊu sù vật, hiện t ợng ch a liệt kê
hết.
C. BiĨu thÞ néi dung bất ngờ hay hài h ớc, châm

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

I/ lý thuyÕt.

1. Các kiểu câu đơn đã học: 
ST
T
Các 
kiu
cõu

n

Phân loại Khái niệm Ví dụ

1
2
Phõn
loi
cõu
theo
mc
ớch
núi

Câu nghi vấn 
Câu trần 
thuật 
Câu cầu 
khiến
Câu cảm
 thán

Dựng hi - Cu hc bài ch a ?

Dùng để nêu một nhận 
định có thể đánh giá theo
 tiêu chuẩn đúng hay sai.

- Anh ấy là ng ời bạn tốt.

Dựng đề nghị yêu cầu ...
 ng ời nghe thực hiện hành 
động đ ợc nói đến trong câu.

- Cho tơi m ợn cái bút chì .
- Bạn đừng nói chuyện nữa.

Dùng để bộc lộ cảm xúc
 một cách trực tiếp

- Trời ơi ! Nó đau đớn q !
- A ! M ó v.

Phân
loại
theo
cấu
tạo
Câu bình
 th ờng

Cõu c bit

Câu cấu tạo theo mô 
hình CN + VN

Biển yên tĩnh .

( Hà Đình Cẩn)

Câu không cấu tạo theo
 mô hình CN + VN

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

I/ lý thuyÕt.

1. Các kiểu câu đơn đã học: 
2. Các dấu câu đã học:

TT C¸c dÊu câu Công dụng Ví dụ

1

2

3

4

5

c t cui cõu trần thuật làm dấu hiệu kết thúc 
câu. Trong một đoạn văn khi viết hết một câu trần 
thuật ta phải đặt dấu chấm.

Dấu đ ợc dùng trong câu đánh dấu ranh giới một số bộ 
phận câu để diễn đạt đúng nội dung, mục đích của ng ời 
nói:

- Giữa thành phần phụ của câu với nòng cốt câu;
- Giữa các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu;

- Gi÷a mét tõ ng÷ víi bé phËn chó thÝch của nó;
- Giữa các vế của một câu ghép.

Hoa là một học sinh ngoan.

Bạn ấy luôn đoàn kết víi b¹n bÌ.

Tây Bắc, một hịn ngọc ngày 
mai của Tổ Quốc, đang chờ 
đợi chúng ta, thúc giục chúng 
ta.

- Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức 
tạp

- Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức 
tạp.

Cốm không phải thức quà của ng 
ời vội; ăn cốm phải ăn từng chút 
ít, thong thả và ngẫm nghĩ.

Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện t ợng t ơng tự ch a liệt kê hết;
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quÃng;

- Làm giÃn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ 
ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài h ớc, châm biếm.

- Bm ... quan lớn ... đê vỡ mất 
 rồi.

- Đặt giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu;
- Đặt ở đầu dịng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để 
lit kờ;

- Nối các từ nằm trong một liên danh.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

I/ lý thuyÕt.

1. Các kiểu câu đơn đã học:

2. Các dấu câu đã học:

II/ Bµi tËp

Bµi tËp 1:

Xác định kiểu câu theo mục đích nói đối với những chỗ in đậm trong hai phần

trích sau đây và chỉ ra dấu hiệu của kiểu cõu:

a) Quan phủ vênh cái mặt nặng trịch và đập tay xuống mặt bàn:

-

Khụng úng s u! Li ỏnh cả lính! Nó định làm giặc à? Bắt cổ nó ra đây!

b) Cai lƯ vÉn giäng hÇm hÌ :

- Nếu không có tiền nộp s u cho ông bây giờ, thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi

mắng thôi à!

rồi hắn quay ra bảo ng ời nhà lÝ tr ëng:

-

Khơng hơi đâu mà n với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đình kia.

Cảm Thán Cảm Thán C nghi vÊn CÇu khiÕn

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

I/ lý thuyÕt.

1. Các kiểu câu đơn đã học: 
2. Các dấu câu đã học:

II/ Bµi tËp

- Tơi ln ln tránh An nói những cuộc chơi ảnh h ởng đến học tập.

- Tình hữu nghị Việt Lào Khơ-me anh em đời đời bền vững.

- Ban An líp tr ëng líp t«i tuy nhá ng êi nh ng nhanh nhĐn.

Bµi tËp 2 :

? Tại sao nói câu sau đây là câu đặc biệt: "Một đèo ... một đèo ... lại một đèo"

(Hồ Xuân H ơng).

(Kh«ng theo m« hình CN + VN mà vẫn nêu trọn vẹn một sự việc.)

Bài tập 3: Phục hồi dấu gạch ngang trong các câu sau đây và nêu rõ tác dụng:

( Tôi luôn luôn tránh - An nói - những cuộc chơi ảnh h ởng đến học tập)

( Tình hữu nghị Việt - Lào - Khơ-me anh em đời đời bền vững)

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

I/ lý thuyÕt.

1. Các kiểu câu đơn đã học:

2. Các dấu câu đã học:

II/ Bµi tËp

Bµi tËp 4

Trong những tr ờng hợp sau đây, câu đặc biệt dùng để làm gì?

a) Nhà ơng X. Buổi tối. Một chiếc đèn măng sơng. Một bộ bàn ghế. Ơng X đang 
ngồi có vẻ chờ đợi.

b) Mẹ ơi ! Chị ơi! Em đã về.

c) Đẹp quá. Một đàn cò trắng ang bay kỡa
(Gi ỏp)

(Thời gian)

(Nơi chốn) (Tồn tại của sự vật)

(Bộc lộ cảm xúc)

Bài tập 5

HÃy cho biết tác dơng cđa dÊu chÊm lưng , dÊu g¹ch ngang trong các câu sau

a) Thầy Dần lè l ỡi ra:
- Eo! Mẹ ơi!...

- Thật Không có thế, cứ cổ con mà chặt!

( Nam Cao)
a) _ Anh này lại say kh ớt rồi.()

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

I/ lý thuyÕt.
II/ Bµi tËp

Bµi tËp 5

NGỮ VĂN 9. Tiết 129 Ôn tập Tiếng Việt

<b>I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>II.Ôn tập về dấu câu:</b>

<b>I. Ơn tập về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>II.Ôn tập về dấu câu:</b>

<b>I. ễn tp về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>II.Ôn tập về dấu câu:</b>

<b>III. Các phép tu từ cú pháp:</b>

<b>C©u</b>

<b>Thu hĐp</b>

<b>PhÐp tu tõ </b>

<b>có pháp</b>

<b>Dấu </b>

<b>Biến </b>

<b>i</b>

<b>M rng</b>

<b> Điệp </b>

<b>ngữ</b>

<b>B </b>

<b>ng</b>

<b>Ch </b>

<b>ng</b>

<b>c </b>

<b>biệt</b>

<b>Rút</b>

<b> gọn</b>

<b>Liệt </b>

<b>kê</b>

<b>Gạch </b>

<b>ngang</b>

<b>Chấm </b>

<b>Phẩy</b>

<b>Chấm </b>

<b>lửng</b>

<b>Dùng cụm </b>

<b>chủ vị</b>

<b>Thêm </b>

<b>I. Ôn tập về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>II.Ôn tËp vỊ dÊu c©u:</b>

<b>IV. LuyÖn tËp:</b>

<b>I. Ơn tập về chuyển đổi câu chủ động </b>

<b>thành câu bị động</b>

<b>II.Ôn tập về dÊu c©u:</b>

<b>IV. Lun tËp:</b>

<b>1. Các kiểu câu đơn đã học: </b>

<b>2. Các dấu câu đã học: </b>

<b>Bµi tËp 1: </b>

<b>Xác định kiểu câu theo mục đích nói đối với những chỗ in đậm trong hai phần </b>

<b>trích sau đây và chỉ ra dấu hiệu của kiểu cõu:</b>

<b>a) Quan phủ vênh cái mặt nặng trịch và đập tay xuống mặt bàn:</b>

<b>- </b>

<b>Khụng úng s u! Li ỏnh cả lính! Nó định làm giặc à? Bắt cổ nó ra đây!</b>

<b>b) Cai lƯ vÉn giäng hÇm hÌ : </b>

<b>- Nếu không có tiền nộp s u cho ông bây giờ, thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi </b>

<b>mắng thôi à!</b>

<b>rồi hắn quay ra bảo ng ời nhà lÝ tr ëng:</b>

-

<b>Khơng hơi đâu mà n với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đình kia.</b>

<b>- Tơi ln ln tránh An nói những cuộc chơi ảnh h ởng đến học tập.</b>

<b>- Tình hữu nghị Việt Lào Khơ-me anh em đời đời bền vững.</b>

<b>- Ban An líp tr ëng líp t«i tuy nhá ng êi nh ng nhanh nhĐn.</b>

<b>Bµi tËp 2 : </b>

<i><b> ? Tại sao nói câu sau đây là câu đặc biệt: "Một đèo ... một đèo ... lại một đèo"</b></i>

<i><b> (Hồ Xuân H ơng).</b></i>

<b>(Kh«ng theo m« hình CN + VN mà vẫn nêu trọn vẹn một sự việc.)</b>

<b>Bài tập 3: Phục hồi dấu gạch ngang trong các câu sau đây và nêu rõ tác dụng:</b>

<b> ( Tôi luôn luôn tránh - An nói - những cuộc chơi ảnh h ởng đến học tập)</b>

<b>( Tình hữu nghị Việt - Lào - Khơ-me anh em đời đời bền vững)</b>

<b>a) Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu trực tiếp lời nói của nhân vật.</b>

<b>- Dấu chấm lửng sự ngắt quãng trong li núi.</b>

<b>b) Dấu </b>

<b></b>

<b> biểu thị sự ngắt quÃng trong lời nói , tạo tâm lí de </b>

<b>doạ.</b>