THỰC TRẠNG VỀ HỆ THỐNG THÙ LAO Ở CÔNG TY DƯỢC LIỆU TW I TỔNG CÔNG TY DƯỢC VIỆT NAM

THỰC TRẠNG VỀ HỆ THỐNG THÙ LAO Ở CÔNG TY DƯỢC LIỆU TW I
TỔNG CÔNG TY DƯỢC VIỆT NAM- BỘ Y TẾ
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY DƯỢC LIỆU TW I- BỘ Y TẾ.
1. Quá trình hình thành và phát triển .
1.1. Lịch sử hình thành.
Công ty Dược liệu TWI được thành lập ngày 1/4/1971 trực thuộc Tổng công ty
Dược Việt Nam- Bộ Y tế, Công ty đã có nhiều sự đóng góp lớn trong sự nghiệp
phát triển của ngành dược Việt Nam và trong sự đấu tranh giải phóng dân tộc và
xây dựng đất nước đến năm 1993 theo quyết định của Bộ Y tế số 406/BYT. Quyết
định của Bộ Y tế chuyển thành doanh nghiệp Nhà nước là thành viên của Tổng
công ty Dược Việt Nam- Bộ Y tế, công ty dược bộ Y tế xếp loại là doanh nghiệp
loại I.
Trong quá trình phát triển công ty cũng có những thuận lợi và khó khăn nhất
định.
Thuận lợi: Đây là một doanh nghiệp Nhà nước đã có lịch sử phát triển hơn 30
năm có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất và kinh doanh qua nhiều giai đoạn khó
khăn của đất nước.
Công ty luôn được sự giúp đỡ của Bộ Y tế và tổng công ty Dược Việt Nam luôn
tạo điều kiện cho công ty phát triển tốt, đặc biệt trong những năm chuyển đổi cơ
chế hoạt động công ty luôn được sự giúp đỡ quý báu của các cơ quan ngân hàng,
Cục quản lý vốn, hải quan, các bộ, các ngành, các cấp quản lý từ trung ương đến
địa phương và các mối quan hệ tốt đẹp với các doanh nghiệp trong và ngoài nước
nên công ty đã thoát khỏi sự lúng túng.
Khó khăn: từ năm 1993 từ một doanh nghiệp hoạt động theo cơ chế bao
cấp, chuyển sang cơ chế kinh doanh hạch toán, nên công ty đã hết sức lúng túng.
Kinh doanh theo phương thức cũ không còn phù hợp cả thị trường dược trong
nước bị chao đảo trong đó khó khăn hơn cả là thị trường dược liệu trước sự cạnh
tranh gay gắt giữa thị trường thuốc nội và thuốc ngoại, đe doạ hàng ngày đến sự
tồn tại của công ty.
Khi chuyển đổi cơ chế hoạt động kinh doanh, vốn của công ty cạn kiệt, công ty
phải vay vốn ngân hàng để duy trì tồn tại, cơ sở vật chất kỹ thuật còn nghèo nàn

lạc hậu, bộ máy biên chế cồng kềnh, trình độ chuyên môn thấp không đáp ứng
được yêu cầu nhiệm vụ mới.
1.2. Chức năng nhiệm vụ
Thời kỳ bao cấp: Công ty có nhiệm vụ hướng dẫn trồng trọt thu mua, chế biến
dược liệu, phân phối thuốc nam, thuốc bắc trên toàn quốc, theo kế hoạch của nhà
nước giao như:
Cung cấp nguyên liệu, dược liệu, cho các bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến trung
ương, cung cấp nguyên liệu, dược liệu tinh dầu cho xuất khẩu, chế biến dược liệu
tinh dầu đạt tiêu chuẩn để cung cấp cho công ty xuất nhập khẩu lâm thổ sản.
Thời kỳ kinh tế thị trường: Khi chuyển sang cơ chế thị trường, môi trường kinh
doanh đã thay đổi công ty phải tự lực tự cường tìm kiếm thị trường đầu vào, đầu ra
cho sản xuất. Về nguyên liệu đầu vào phục vụ cho sản xuất, công ty đã mở rộng,
quy hoạch, các khu trồng trọt nguyên liệu ở các tỉnh, như Thái Bình, Bắc Giang,
Lạng Sơn, Nam Định, Hưng Yên lên đến 1000 ha. Ngoài ra công ty còn được bộ Y
tế cho phép nhập trực tiếp các mặt hàng là thuốc tân dược, cung cấp cho thị trường
trong nước. Các mặt hàng của công ty sản xuất phong phú về chủng loại, phong
phú về mặt hàng, ví dụ như thuốc viên, sản xuất tinh dầu hoá chất, nguyên liệu bao
bì cung cấp cho ngành dược phẩm, dụng cụ y tế hương liệu mỹ phẩm, ngoài ra
công ty còn triết xuất thành công artermcther, artersinin, từ cây thanh hao, hao
vàng để sản xuất thuốc chống sốt rét cung cấp cho chương trình phòng chống sốt
rét quốc gia.
1.3. Kết quả thực hiện chức năng nhiệm vụ.
Tạo việc làm: để giải quyết số lao động dôi dư, còn tồn đọng trong thời kỳ bao
cấp, công ty hướng dẫn đào tạo tay nghề cho công nhân, mở rộng sản xuất giải
quyết việc làm cho người lao động, số còn lại đã đến tuổi nghỉ chế độ công ty giải
quyết cho họ nghỉ chế độ kết quả là thu nhập của người lao động năm sau cao hơn
năm trước thu nhập bình quân của người lao động là 1,4 triệu đồng/tháng.
Về kết quả kinh doanh: Doanh số bán ra hàng năm của công ty. Năm sau cao
hơn năm trước, mỗi năm tăng từ 15- 20%, cơ sở vật chất kỹ thuật được trang bị
hiện đại, điều kiện làm việc của người lao động được cải thiện.

Biểu 1: Bảng báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh qua các năm
Đơn vị tính: VND
TT Năm
Các chỉ tiêu
ĐV 1998 1999 2000 2001
1 Doanh thu tỷ 129,9 196 272 310
2 Lợi nhuận triệu 3000 8500 11000 14000
3 Nộp ngân sách triệu 6000 14400 16000 22000
4 Xuất khẩu USD 4812003 2100412 7000000
0
1200000
0
5 Thu nhập bình
quân
đồng 731000 1020000 1120000 1400000
6 Sản lượng triệu 16000 48000 224000 254200
7 Mặt hàng mới MH 7 14 12 18
Nguồn: Phòng kế toán.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ sản xuất của công ty dược liệu TW- Bộ Y tế.
Giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, coi trọng hiệu quả sản xuất kinh doanh
và lựa chọn các dự án đầu tư.
Tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu phấn đấu từ nay đến năm 2002 công ty xuất khẩu
các mặt hàng là dược liệu từ 16 triệu USD đến 24 triệu USD. Về doanh thu, công
ty được Bộ Y tế giao phấn đấu từ 300 tỷ đến 350 tỷ.
Giám đốc
Phó Giám đốc kinh doanh Phó Giám đốc sản xuất
Chi nhánh Tổng kho
Phòng KD-NK Kế toán Xưởng hoá dược
Phòng kỹ thuật- KN Xưởng đông dược
Xưởng thuốc viên

Kiểm nghiệm Kỹ thuật
Phòng TCHC
TP HCM Buôn Mê thuột Lạng Sơn Các cửa hàng Các VP Đ Đ
HC quản trị TC lao động tiền lương Xây dựng cơ bản Bảo vệ
Phát huy nguồn lực con người là cơ bản, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tôn
trọng lợi ích quốc gia, bảo vệ môi trường sinh thái đảm bảo an ninh quốc phòng,
kết hợp với phát triển kinh tế, để tranh thủ sự giúp đỡ của địa phương và tận dụng
nguồn nhân lực.
Công ty có đầy đủ tư cách pháp nhân, để thực hiện chế độ hạch toán kinh doanh
bảo toàn và phát triển vốn, thực hiện nghĩa vụ với cấp trên và với ngân sách nhà
nước.
3. Những đặc điểm, chính sách ảnh hưởng tới hiệu quả sản xuất kinh
doanh .
a. Đặc điểm bộ máy quản lý
Theo cơ cấu tổ chức của công ty dược liệu TW- Bộ Y tế bao gồm giám đốc và
bộ máy giúp việc.
Theo cơ cấu tổ chức của công ty dược liệu TW I- Bộ Y tế, giám đốc là người
điều hành cao nhất chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
trước pháp luật.
Bộ máy giúp việc gồm có: phó giám đốc phụ trách kinh doanh, phó giám đốc
phụ trách sản xuất, phòng tổ chức hành chính, phòng kế toán tài vụ, xưởng hoá
dược, các bộ phận này có trách nhiệm giúp đỡ giám đốc thông qua việc thực hiện
tốt các chức năng của mình .
Để đẩy mạnh hiệu quả sản xuất kinh doanh công ty Dược liệu TW I đã thành
lập tổ chức bộ máy theo kiểu trực tuyến tham mưu.
Biểu 2. Bộ máy tổ chức của công ty dược liệu TW I- Bộ Y tế.

Nguồn: Phòng Tổ chức hành chính
Nhìn chung, mô hình tổ chức của công ty được sắp xếp, bố trí phù hợp với khả
năng của nhân viên, có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ của từng phòng ban. Do đó

đảm bảo cho công ty hoàn thành tốt nhiệm vụ sản xuất kinh doanh cũng như các
mặt đối nội, đối ngoại của mình.
Phòng Tổ chức hành chính.
Phòng tổ chức hành chính trực thuộc ban giám đốc, giúp giám đốc chỉ đạo, quản
lý các mặt, tổ chức cán bộ, quản lý lao động, xây dựng các chế độ chính sách tiền
lương, tiền thưởng, phúc lợi, và các loại bảo hiểm, xây dựng quỹ lương cho doanh
nghiệp, tham gia đào tạo cán bộ, huấn luyện nâng cao tay nghề cho công nhân,
tham mưu cho giám đốc về công tác thi đua khen thưởng, kỷ luật lao động, nội quy
lao động, bảo vệ các tài sản khác của công ty, bảo vệ kinh tế phòng chống cháy nổ,
xây dựng và sửa chữa cơ sở vật chất kỹ thuật cho công ty, tổ chức hướng nghề và
đào tạo nghề cho công nhân, tiến hành dự báo nhu cầu của nguồn nhân lực trong
công ty dựa trên kế hoạch sản xuất, ngoài những chức năng trên phòng tổ chức
hành chính còn là bộ mặt văn hoá của công ty, giúp giám đốc tổ chức tiếp khách, tổ
chức các cuộc hội họp trong toàn công ty.
Phòng kỹ thuật kiểm nghiệm.
Phòng kế hoạch kiểm nghiệm trực thuộc ban giám đốc giúp giám đốc tổ chức
thực hiện công tác nghiệm thu sản phẩm, công tác quản lý chất lượng sản phẩm, tổ
chức kiểm tra, kiểm soát các mặt theo dõi tuổi thọ của thuốc nhằm nâng cao chất
lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn quy định, tham gia vào hội đồng nghiên cứu
khoa học, ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất thuốc, xây dựng các quy chế
chuyên môn trong nội bộ, ngoài ra còn tham gia công tác đào tạo huấn luyện, nâng
cao tay nghề cho công nhân.
Phòng kinh doanh nhập khẩu.
Phòng kinh doanh nhập khẩu trực thuộc ban giám đốc, giúp giám đốc xây dựng
các kế hoạch sản xuất, kế hoạch lưu thông phân phối sản phẩm, kế hoạch thu mua
nguyên vật liệu, kế hoạch trồng trọt các loại dược liệu, tổ chức cung ứng bao bì
nhãn, mác cho các xưởng sản xuất thực hiện công tác nhập khẩu và bán hàng trong
nội địa dựa trên kế hoạch cuả công ty trực tiếp quản lý hàng hoá và thực hiện quy
chế chuyên môn của ngành và của công ty.
Phòng xuất khẩu.

Phòng xuất khẩu là phòng trực thuộc ban giám đốc, giúp giám đốc hướng dẫn
trồng trọt chế biến dược liệu đạt tiêu chuẩn cung cấp cho sản xuất và xuất khẩu. Tổ
chức khai thác hàng xuất khẩu cả trong và ngoài nước, nghiên cứu đề xuất tiếp cận
với khách hàng nước ngoài để ký kết các hợp đồng xuất khẩu.
Phòng tài chính kế toán
Phòng tài chính kế toán là phòng trực thuộc ban giám đốc, giúp giám đốc quản
lý kinh tế tổ chức và chỉ đạo thực hiện hạch toán kế toán trong toàn công ty, tham
mưu cho giám đốc về các biện pháp quản lý tài chính theo chế độ hiện hành để
phục vụ cho sản xuất kinh doanh thực hiện việc huy động vốn theo các chủ trương
của công ty trực tiếp quản lý các loại vốn quỹ, công nợ, đề xuất các biện pháp
nhằm giảm bớt chi phí lưu thông hạ giá thành sản phẩm, tăng vòng quay của vốn,
thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.
Tổng kho Hà Nội
Tổng kho Hà Nội trực thuộc ban giám đốc, giúp giám đốc tổ chức nhập xuất
hàng hoá theo quy định của công ty, và quy định của công ty và quy chế của
ngành, tổng kho có nhiệm vụ kiểm tra chính xác về số lượng, chất lượng, hàng hoá,
trong kho thường xuyên kiểm tra hàng hoá kết hợp với bảo quản tránh hư hỏng,
kiểm kê định kỳ.
Xưởng thuốc viên.
Xưởng thuốc viên trực thuộc ban giám đốc, trực tiếp sản xuất các loại thuốc tân
dược, thuốc viên, thuốc đông dược, theo kế hoạch của công ty giao các sản phẩm
do xưởng sản xuất và phải đảm bảo chất lượng, đảm bảo quy chế chuyên môn của
ngành, đảm bảo được sự cạnh tranh trên thị trường.
Xưởng đông dược.
Xưởng đông dược trực thuộc ban giám đốc, xưởng chuyên sản xuất các
loại thuốc có nguồn gốc từ dược liệu các sản phẩm của xưởng sản xuất ra phải đảm
bảo chất lượng, đảm bảo quy chế chuyên môn của ngành, cạnh tranh được với giá
trên thị trường.
Xưởng hoá dược.
Xưởng hoá dược trực thuộc ban giám đốc, xưởng trực tiếp triết xuất các hoạt

chất dùng làm thuốc phòng và chữa bệnh từ dược liệu và cho sản xuất một số mặt
hàng khác theo kế hoạch của công ty thực hiện quy trình cnt các dẫn xuất từ
ortermisinin và các sản phẩm khác.
b. Đặc điểm nguyên vật liệu.
Do đặc điểm sản xuất của công ty mà cơ cấu tổ chức của công ty được chia
thành các xưởng sản xuất khác nhau.
Xưởng đông dược có nhiệm vụ sản xuất các loại rượu, thuốc bổ do đó mà
nguyên vật liệu chủ yếu là đã qua sơ chế như các loại hương liệu ví dụ như quế,
hương nhu, sâm thục, hồi tam thất, đây là các nguyên liệu chính dùng để sản xuất
ra các loại rượu và thuốc bổ, thuốc ho trẻ em, các thang thuốc quý, ngoài ra để
phục vụ cho quá trình sản xuất xưởng còn sử dụng các nguyên liệu dùng làm dung
môi cho quá trình sản xuất.
Nguyên liệu
Chế biến
Chiết
Lọc
Phối liệu
Đóng chai
dán nhãn
Đóng hòm
Kho
Lấy từ trong bao
Thái (nguyên liệu được thái bằng tay hoặc là máy)Nghiền
Sử dụng cồn 450 (ngâm nguyên liệu trong 8 h
Hương liệuTá dược
Bộ phận KCS sẽ tiến hành kiểm định nếu sản phẩm đạt yêu cầu chất lượng mới được đóng chai
Nhãn bao bì tiêu chuẩn
Biểu 3. Quy trình sản xuất rượu

Nguồn: Phòng kỹ thuật kiểm nghiệm.

Nguyên phụ liệu, nhiên liệu dùng cho xưởng sản xuất thuốc viên có đặc điểm
kém với nguyên vật liệu dùng cho xưởng sản xuất đông dược do yêu cầu của sản
Nguyên liệu hoá chất- DD
Cân
Trộn
Sát hạt Sấy
Dập viên
ép vỉ
Bảo quản
xuất, tất cả các máy móc thiết bị, nhà xưởng nhân lực, nguyên nhiên vật liệu phải
đạt tiêu chuẩn GMP.
Tiêu chuẩn GMP bao gồm:
Nhân lực: công nhân kỹ thuật dược, dược sĩ trung cấp, dược sĩ đại học, công
nhân vận hành nồi hơi, công nhân điện: tất cả mọi người đều phải học về tiêu
chuẩn GMP trước khi được vào làm ở xưởng thuốc viên.
Nhà xưởng gồm các máy móc, thiết bị, ví dụ như thiết bị làm mát, máy hút ẩm,
máy khử trùng, bảo hộ lao động, phải đạt tiêu chuẩn GMP.
Biểu 4. Quy trình sản xuất thuốc viên

Nguồn: Phòng kỹ thuật kiểm nghiệm
c. Đặc điểm máy móc thiết bị.
Do đặc điểm của quá trình sản xuất ra sản phẩm trải qua rất nhiều công đoạn
khác nhau, mỗi công đoạn làm ra sản phẩm tương ứng với các máy móc trang thiết
bị khác nhau. Ví dụ dưới đây cho bảng sử dụng máy móc trang thiết bị ở xưởng
thuốc viên của công ty Dược liệu TW I năm 2001.
Biểu 5. Bảng thời gian sử dụng máy móc thiết bị
Đơn vị tính: Giờ
TT Tên thiết bị SL Năng suất Thời gian sử
dụng
1 Máy ép vỉ 1 cái 10.000 v/h 4568

2 Máy tầng sôi 1 cái 70 kg/mẻ 4650
3 Máy dập viên ZP33 2 cái 80.000 v/h 10860
4 Máy dập viên Zp21 1 cái 40.000 v/h 4650
5 Máy dây dung 4 cái 50 kg/mẻ 4628
6 Máy xay búa 1 cái 4702
7 Máy trộn B đ khô 1 cái 50 kg/mẻ 4800
8 Máy xay Record 1 cái 50 kg/mẻ 4070
9 Máy nhào ướt 1 cái 50 lít/h 4820
10 Máy đóng vỉ 2 cái 80.000 v/h 8970
11 Nồi nấu hơi 1 cái 80 lít/h 10867
Nguồn: Phòng kỹ thuật kiểm nghiệm.
Như vậy hiệu suất sử dụng máy móc thiết bị ở xưởng sản xuất thuốc viên bình
quân đạt 96,5% trong một năm, đây là một thành tích tốt, nó phản ánh chất lượng
sử dụng máy móc thiết bị, hay hiệu suất sử dụng máy móc thiết bị ở xưởng sản
xuất thuốc viên cao, máy móc thiết bị được hoạt động liên tục, có nghĩa là nguời
lao động làm việc liên tục theo chế độ đảo ca, điều này phản ánh công tác quản lý
sản xuất của phân xưởng rất tốt, khai thác được tối đa những công suất của máy
móc thiết bị, làm cho dây chuyền sản xuất thuốc được đảm bảo hoạt động liên tục.
II. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CỦA HỆ THỐNG THÙ LAO Ở CÔNG TY
DƯỢC LIỆU TW I- BỘ Y TẾ.
1. Phân tích thực trạng công tác trả công ở công ty Dược liệu Trung ương
I- Bộ Y tế.
a. Phân tích hệ thống thang bảng lương mà công ty áp dụng.
Nhận thức được tiền công, tiền lương là lĩnh vực hết sức quan trọng trong công
tác quản lý, kích thích tinh thần thái độ trách nhiệm của người lao động. Công ty
dược liệu TW I đã coi trọng và tập trung trí tuệ xây dựng quy chế về trả công cho
người lao động, qua nghiên cứu và tìm hiểu, công ty thấy hệ thống thang bảng
lương do Nhà nước ban hành xây dựng cho ngành dược phẩm là hợp lý. Hiện nay
công ty đang áp dụng thang lương sau để trả cho công nhân.
Biểu 6. Thang lương áp dụng cho công nhân sản xuất ngành dược phẩm

Đơn vị tính: 1000 đ
Nhóm mức
lương
Bậc
I II III IV V VI VII
Nhóm I
Hệ số 1,28 1,40 1,54 1,70 2,07 2,52 3,07
Mức lương 230,4 254,0 306,0 372,6 453,6 448,0 552,0
Nhóm II
Hệ số 1,35 1,47 1,62 1,78 2,18 2,67 3,28
Mức lương 243,0 264,6 291,6 320,4 392,4 480,6 590,4
Nhóm III
Hệ số 1,47 1,64 1,83 2,04 2,49 3,05 3,73
Mức lương 264,6 295,2 329,4 367,4 448,2 549,0 671,2
Nhóm IV
Hệ số 1,57 1,75 1,95 2,17 2,65 3,23 3,94
Mức lương 282,6 315,0 351,0 390,6 447,0 581,4 709,2
Nguồn: Quy chế trả lương quyền 1 tập 6
Đối tượng áp dụng cho công nhân viên chức ngành dược phẩm ở công ty dược
liệu TW I- Bộ Y tế
Nhóm I vệ sinh công nghiệp phục vụ giao nhận
Nhóm II: Rửa tuýp, rửa chai, rửa tẩy ống uống, sử lý bao bì.
Nhóm III: Xay, rây nguyên liệu, pha chế thuốc viên, thuốc dạng kem, đóng
thuốc viên, đóng vỉ, chiết xuất cao dược liệu, nấu cao.
Nhóm IV: Chiết xuất hoá thực vật, bán tổng hợp, và tổng hợp nguyên liệu hoá
dược, sản xuất nguyên liệu làm thuốc, sản xuất vacxin.
Nguyên tắc thiết kế của công ty như sau:
- Mỗi công việc, chức vụ tương ứng với ngạch, bậc lương theo tính chất, độ
phức tạp và yêu cầu chuyên môn cần thiết.
+ Công việc có độ phức tạp cao hơn đòi hỏi trình độ chuyên môn cao hơn, được

xếp vào ngạch, bậc lương cao hơn.
+ Mức lương cơ bản được xác định:
M
CB
= TL
min
x Hệ số lương
Trong đó: TL
min
- là tiền lương tối thiểu của công ty áp dụng trả cho người lao
động là 260.000 đồng.
Nhận xét:
Ưu điểm: Thang lương, bảng lương mà công ty áp dụng để xây dựng bậc lương
cho người lao động dựa trên tiêu chuẩn cấp bậc công việc là hoàn toàn phù hợp với
quy định của Nhà nước vì bố trí người lao động phù hợp với cấp bậc công việc. Do
đó người lao động có cấp bậc công việc cao phức tạp hơn thì được hưởng tiền
lương cao hơn, tuy nhiên cách tiến hành xây dựng một thang bảng lương là hoàn
toàn rất khó, nếu không nghiên cứu cẩn thận sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của
thang lương để đảm bảo cho việc trả lương công bằng giữa người lao động, công ty
Dược liệu cần phải đi xây dựng, xác định tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật, trong tiêu
chuẩn cấp bậc kỹ thuật phải xác định cấp bậc côngviệc, do đặc điểm của sản xuất
thuốc, được phân thành nhiều công đoạn khác nhau mỗi công đoạn sản xuất tương
ứng một quy trình làm việc của người lao động.
Xác định cấp bậc công nhân tức là xác định những yêu cầu và trình độ lành
nghề của công nhân, trình độ lành nghề tuơng ứng với một tiêu chuẩn kỹ thuật