(Luận văn thạc sĩ) Nâng cao chất lượng đầu tư các dự án cấp nước sạch nông thôn của các huyện ngoại thành Hà Nội

L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a b n thân tác gi . Các k t
qu nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t
b t k m t ngu n nào và d
tài li u (n u có) đã đ

i b t k hình th c nào.Vi c tham kh o các ngu n

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o

đúng quy đ nh.
TÁC GI

NGUY N DUY QU NH

i


L IC M

N

Tác gi xin trân tr ng cám n PGS.TS. Nguy n H u Hu , Quý Th y Cơ giáo
tr

ng

H Th y l i nói chung và Q Th y Cô b môn Công ngh và Qu n lý

xây d ng đã giúp đ , đ ng viên, khích l , h
v n này.

ii

ng d n đ tác gi hoàn thành lu n


M CL C
DANH M C CÁC HÌNH NH ............................................................................ VI
DANH M C B NG BI U ..................................................................................... VI
DANH M C CÁC T
M

U

VI T T T ......................................................................VII

.................................................................................................................1

1.Tính c p thi t c a đ tài ..........................................................……………….…….1
2.M c tiêu nghiên c u ..................................................................................................2
3.

it

ng và pham vi nghiên c u............................................................................2

4.Cách ti pp c n và ph

ng pháp nghiên c u ...........................................................2

5.Ý ngh a khoa h c và th c ti n ..................................................................................2
6.K t qu đ t đ

c ........................................................................................................3

7.C u trúc lu n v n .......................................................................................................3
CH
N

NG 1. T NG QUAN V

UT

XÂY D NG VÀ CÁC D

ÁN

C S CH .................................................................................................................

1.1. D án và d án đ u t xây d ng c b n .............................................................4
1.1.1. D án đ u t xây d ng cơng trình ( TXDCT) ..............................................4
1.1.2. Qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình ......................................................6
1.1.3. Các giai đo n đ u t c a d án .........................................................................9
1.1.4. Hi u qu c a d án đ u t xây d ng cơng trình ...........................................10
1.1.5.
1.2. S

u t phát tri n c p n

c s ch .....................................................................11

C N THI T C A V N

N

C S CH

I V I NÔNGTHÔN

VI T NAM HI N NAY ............................................................................................14
1.3. TH C TR NG C A V N

C PN

C S CH

NÔNG THÔN

VI T NAM HI N NAY ............................................................................................16
1.3.1. Nh ng k t qu đ t đ

c...................................................................................16

1.3.2. Nh ng m t t n t i .............................................................................................18
1.3.3. Nh ng khó kh n và thách th c trong v n đ c p n
K t lu n ch

c s ch

nông thôn .19

ng 1 .......................................................................................................21

iii


CH

NG 2. C

CÁC D

ÁN N

2.1. C s

S

LÝ LU N V

CÔNG TÁC

UT

XÂY D NG

C S CH NÔNG THÔN........................................................ 22

pháp lý và các quy đ nh v đ u t xây d ng d án tr m c p n

c

s ch nông thôn ............................................................................................................. 22
2.1.1. M t s đi m đáng chú ý trong các v n b n pháp lu t v c p n

c s ch

nông thôn...................................................................................................................... 28
2.2. Ph

ng pháp đánh giá hi u qu đ u t d án c p n

c s ch nông thôn ...... 31

2.2.1. Phân tích tài chính d án đ u t ..................................................................... 31
2.2.2. Phân tích kinh t - xã h i c a d án ............................................................... 32
2.2.3.

c tính dịng ti n t đ u t ........................................................................... 33

2.2.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu tài chính d án đ u t ................................. 36
2.2.5. Các ph

ng pháp phân tích r i ro tài chính d án ....................................... 40

2.3. Các gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t d án c p n
2.3.1.

c thù c a các d án c p n

c s ch nông thôn..... 42

c s ch nông thôn .......................................... 42

2.3.2. Các gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t trong giai đo n đ u t ................. 42
2.3.3. Các gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t trong giai đo n sau đ u t (qu n
lý, v n hành) ................................................................................................................ 44
K t lu n Ch
CH
N

ng 2 ...................................................................................................... 51

NG 3. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU

UT

CÁC TR M C P

C S CH NÔNG THÔN. .................................................................................... 51

3.1. Gi i thi u mơ hình đ u t qu n lý d án c p n

c s ch nông thôn trên đ a bàn các

huy n ngo i thànnh Hà N i ........................................................................................... 51
3.1.1. Mơ hình t nhân qu n lý, v n hành ..................................................................... 52
3.1.2. Mơ hình h p tác xã qu n lý, v n hành ................................................................ 53
3.1.3. Mơ hình đ n v s nghi p công l p qu n lý, v n hành ....................................... 54
3.1.4. Mơ hình doanh nghi p qu n lý, v n hành ........................................................... 56

3.2.

c đi m nông thôn và th c tr ng đ u t xây d ng các tr m c p n

c nông thôn

trên đ a bàn Hà N i ....................................................................................................... 58
3.2.1.

c đi m nông thôn Hà N i ................................................................................ 58

3.2.2. Th c tr ng và h n ch đ u t xây d ng các tr m c p n
iv

c nông thôn Hà N i .. 60


3.3. Gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t các tr m c p n

c nông thôn ........................68

3.3.1. V v n đ quy ho ch ...........................................................................................68
3.3.2. V các qu n lý trong đ u t .................................................................................74
3.3.3.

i m i qu n lý nhà n

3.3.4.

i m i qu n lý doanh nghi p ho t đ ng c p n

3.3.5.

i m i t ch c b máy qu n lý nhà n

3.3.6.

i m i c ch , chính sách .................................................................................80

3.3.7. Xây d ng giá n
3.3.8.

c đ i v i ho t đ ng c p n

c s ch nông thôn .............76

c s ch đô th .........................78

c .........................................................79

c phù h p ................................................................................82

i m i qu n lý ho t đ ng kinh doanh

3.3.9. Xã h i hoá ho t đ ng c p n

doanh nghi p .....................................85

c ...........................................................................91

3.3.10. V mô hình qu n lý khai thác ............................................................................92
K t lu n ch

ng 3 .........................................................................................................94

K T LU N VÀ KI N NGH .......................................................................... 96
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................ 99

v


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 2-1. Cơng trình cung c p n

c s ch trên đ a bàn huy n Th

ng Tín....... 29

Hình 3-1. Mơ hình t nhân qu n lý, v n hành ................................................... 52
Hình 3-2. Mơ hình h p tác xã qu n lý, v n hành ............................................... 54
Hình 3-3. Mơ hình đ n v s nghi p công l p qu n lý, v n hành ...................... 54
Hình 3-4. Tr m c p n

c Vân ình................................................................. 55

Hình 3-5. Tr m cung c p n

c

Phú Xuyên .................................................... 55

Hình 3-6. Mơ hình doanh nghi p qu n lý, v n hành ........................................... 56
Hình 3-7. B n đ quy ho ch Hà N i .................................................................. 71
Hình 3-8. Mơ hình đ n v s nghi p công l p và doanh nghi p t nhân qu n lý,
v n hành ............................................................................................................... 95

DANH M C B NG BI U
B ng 1-1. Phân lo i d án .................................................................................... 5
B ng 1-2. Các bênh lây lan qua đ

ng n

vi

c ..................................................... 15


DANH M C CÁC T
BQL
TXD

VI T T T

: Ban qu n lý
:

u t xây d ng

KBNN

: Kho b c nhà n

H

: H p đ ng

NSNN

: Ngân sách nhà n

XDCB

: Xây d ng c b n

NN

: Nông nghi p

c
c

vii



M
1. TÍNH C P THI T C A
tn

U

TÀI

c ta ngày m t chuy n mình b

c sang m t k nguyên phát tri n m i.

Cùng v i nh ng thay đ i đó thì ho t đ ng đ u t đang ngày càng m r ng trong
m i l nh v c, nh t là v v n xây d ng c s h t ng c b n là h t s c c p thi t
và đ

c đ t lên hàng đ u. Cùng v i vi c phát tri n c s h t ng thì vai trị c a

nhà n

c trong vi c qu n lý, đ nh h

ban hành các v n b n pháp lu t h
trình, và các chính sách c a nhà n
l

ng l i càng quan tr ng, mà h n h t là vi c
ng d n các hình th c qu n lý xây d ng cơng
c, áp d ng nh ng h th ng qu n lý ch t

ng và đ a ra nh ng gi i pháp đ u t các d án phát tri n b n v ng, hi u qu .

Song song v i các ho t đ ng đ u t là công tác l p d án đ u t ra đ i kéo theo
s xu t hi n c a r t nhi u các công ty t v n. Vi c nâng cao ch t l

ng đ u t

d án ngày càng tr nên quan tr ng, đóng vai trị quy t đ nh thành cơng hay th t
b i c a m i d án. Do đó, ho t đ ng này đang r t đ
Ph

c quan tâm và chú ý.

ng pháp phân tích r i ro, d báo và so sánh ngày càng đ

c s d ng nhi u

h n, có hi u qu h n và mang tính chuyên nghi p h n. V nâng cao ch t l
d án. Tr

c kia các khâu qu n lý vi c nâng cao ch t l

ng d án không chi ti t

đ c bi t là khâu nghiên c u đ a đi m th c hi n d án và khâu l p d án.
nay thì trong các khâu c a quy trình ch t l

ng

ng đ u t d án đã đ

h n và chi ti t h n, khâu nghiên c u đ a đi m th c hi n d án thì đ

n

c trú tr ng
c liên h

m t thi t v i th c t h n, l p d án hoàn ch nh nh đó ch t l

ng đ

h n. Trên th c t , qua nhi u n m công tác t i Trung tâm n

c sinh ho t và v

sinh Môi tr
l

c nâng cao

ng nông thôn Hà N i thì th y vai trị c a cơng tác nâng cao ch t

ng đ u t các d án c p n

c s ch nông thôn trên đ a bàn các huy n ngo i

thành TP Hà N i chua phát huy đ

c vai trò ch c n ng nhi m v c a Trung tâm

và hi u qu c a vi c đ u t c a d án c p n
qu cao.
1

c s ch nông thôn chua đ t hi u


Xu t phát t các v n đ đó, tác gi đã l a ch n lu n v n: “Nâng cao ch t l
đ u t các d án c p n

c s ch nông thôn c a các huy n ngo i thành Hà

N i”. V i m c đích nâng cao hi u qu th c hi n các d án n
đ m b o nâng cao t l ng

i dân nông thôn đ

c s d ng n

chu n c a B Y t ; nâng cao đi u ki n s ng c a ng
ti p c n n
2.

ng

c s ch nông thôn
c s ch theo tiêu

i dân, thu h p kho ng cách

c s ch gi a thành th và nông thôn

M C TIÊU NGHIÊN C U
xu t gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t d án n

c s ch vùng nơng thơn và

tính kh thi khi đ u t d án xây d ng tr m c p n

c s ch nông thôn trên đ a

bàn các huy n ngo i thành Thành Ph Hà N i.
IT

3.
a)

it
it

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

ng nghiên c u:
ng nghiên c u c a đ tài là các d án c p n

c s ch nông thôn

b) Ph m vi nghiên c u:
tài ti n hành nghiên c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n đ u t các d án
c pn
4.

c s ch nông thôn trên đ a bàn Hà N i.
CÁCH TI P C N VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

- Ti p c n t t ng th đ n chi ti t: Ti p c n các k t qu đã nghiên c u v quy
trình qu n lý d án trong n

c đ i v i m t s Ban QLDA hay đ i di n ch đ u

t qu n lí d án (t p trung vào giai đo n kh o sát, l p d án);
- D a trên c s khoa h c v đánh giá đ tin c y và ti p c n th c ti n cơng trình
xây d ng;
- Ph

ng pháp nghiên c u:

- Ph

ng pháp so sánh, đánh giá;

- Ph

ng pháp l y ý ki n chuyên gia và m t s ph

5.

Ý NGH A KHOA H C VÀ TH C TI N

a) Ý ngh a khoa h c c a đ tài:
2

ng pháp khác liên quan;


Lu n v n góp ph n h th ng hóa và làm sáng t nh ng v n đ lý lu n c b n v
hi u qu đ u t các d án n

c s ch nông thôn Hà N i.

b) Ý ngh a th c ti n c a đ tài:
Trên c s h th ng hóa nh ng c s lý lu n, lu n v n đ a ra m t s bi n pháp
có c s khoa h c và th c ti n nh m nâng cao hi u qu đ u t các d án n

c

s ch nông thôn.
6.

K T QU

T

C

- Phân tích, đánh giá th c tr ng cơng tác l p d án, qu n lý các d án đ u t
d ng cơng trình c p n

xây

c s ch nông thôn trên đ a bàn huy n ngo i thành TP Hà

N i, nh m đánh giá nh ng k t qu đ t đ

c, nh ng t n t i, khó kh n, b t c p,

chính sách, nh ng m t ch a hoàn thi n và nguyên nhân;
- Nghiên c u đ xu t các gi i pháp nh m hồn thi n cơng tác qu n lý l p d án
đ u t nâng cao hi u qu đ u t xây d ng và mơ hình qu n lý sau đ u t tr m
c pn
Môi tr

c s ch t p trung vùng nông thôn t i Trung tâm n

c sinh ho t và v sinh

ng nông thôn Hà N i;

7.

C U TRÚC LU N V N

•

Ph n M đ u

•

T ng quan v đ u t xây d ng và các d án n

•

C s lý lu n v cơng tác đ u t xây d ng các d án n c s ch nơng thơn

•

Gi i pháp nâng cao hi u qu đ u t các tr m c p n c s ch nơng thơn.

•

Ph n k t lu n và ki n ngh

•

Tài li u tham kh o

•

Ph l c

3

c s ch


CH
NG 1. T NG QUAN V
S CH
1.1. D

ÁN

ÁN VÀ D

UT

UT

XÂY D NG VÀ CÁC D

XÂY D NG C

ÁN N

B N

1.1.1. D án đ u t xây d ng cơng trình ( TXDCT)
1.1.1.1. D án

Theo đ nh ngh a c a t ch c qu c t v tiêu chu n ISO, trong tiêu chu n ISO
9000:2000 và theo tiêu chu n Vi t Nam (TCVN ISO 9000:2000) thì d án đ

c

đ nh ngh a nh sau: D án là m t quá trình đ n nh t, g m m t t p h p các ho t
đ ng có ph i h p và ki m sốt, có th i h n b t đ u và k t thúc, đ
đ đ tđ

c ti n hành

c m c tiêu phù h p v i các yêu c u quy đ nh, bao g m c các ràng

bu c v th i gian, chi phí và ngu n l c[1]. Theo ngh a thông th
hi u là “đi u mà ng

ng d án đ

c

i ta có ý đ nh làm”. Theo “c m nang các ki n th c c b n

v qu n lý d án” c a vi n nghiên c u Qu n lý d án Qu c t (PMI) thì: “D án
là s n l c t m th i đ

c th c hi n đ t o ra m t s n ph m ho c d ch v duy

nh t”.[2]
Nh v y, có nhi u cách hi u khác nhau v d án, nh ng các d án có nhi u đ c
đi m chung nh :
- Các d án đ u đ

c th c hi n b i con ng

i;

- B ràng bu c b i các ngu n l c h n ch : Con ng
-

c ho ch đ nh, đ

c th c hi n và đ

i, tài nguyên;

c ki m soát.

1.1.1.2. D án đ u t (ch bao g m ho t đ ng đ u t tr c ti p)

D án đ u t là m t t p h p nh ng đ xu t có liên quan đ n vi c b v n đ t o
m i, m r ng ho c c i t o nh ng c s v t ch t nh t đ nh nh m đ t đ
t ng tr

ng v s l

ng ho c duy trì, c i ti n, nâng cao ch t l

ho c d ch v trong kho ng th i gian xác đ nh[3].

4

cs

ng s n ph m

C


1.1.1.3. D án đ u t xây d ng công trình (cịn g i là d án xây d ng)

D án đ u t xây d ng cơng trình là m t t p h p nh ng đ xu t có liên quan đ n
vi c s d ng v n đ ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a ch a,
c i t o cơng trình xây d ng nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l

trình ho c s n ph m, d ch v trong th i h n và chi phí xác đ nh.
chu n b d án đ u t xây d ng, d án đ

ng công
giai đo n

c th hi n thông qua Báo cáo nghiên

c u ti n kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng
ho c Báo cáo kinh t k thu t đ u t xây d ng.[4]
Nh v y có th hi u d án xây d ng bao g m 2 n i dung là đ u t và ho t đ ng
xây d ng. Nh ng do đ c đi m c a các d án xây d ng bao gi c ng yêu c u có
m t di n tích nh t đ nh, m t đ a đi m nh t đ nh, do đó có th bi u di n d án
xây d ng nh sau:
D án xây d ng = K ho ch + ti n + th i gian + đ t => Cơng trình xây d ng
1.1.1.4. Phân lo i d án: D án đ

c phân lo i theo nhi u tiêu chí khác nhau:

B ng 1-1. Phân lo i d án
STT

Tiêu chí phân lo i

Các lo i d án

1

Theo c p đ DA

D án thơng th

ng; ch

ng trình; h th ng

2

Theo quy mơ DA

Nhóm A; Nhóm B; Nhóm C

3

Theo l nh v c

Xã h i; kinh t ; t ch c h n h p

4

Theo lo i hình

Giáo d c đào t o, nghiên c u và phát tri n; đ i m i;

5

Theo th i h n

Ng n h n 1-2n m; trung h n 3-5n m; dài h n trên 5n m

6

Theo khu v c

Qu c t ; qu c gia; vùng; mi n; lien ngành; đ a ph

7

Theo ch đ u t

Nhà n

8

Theo đ i t

9

Theo ngu n v n

ng

c; doanh nghi p; cá th riêng l

ng T D án đ u t tài chính; d án T vào đ i t
V n t ngân sách nhà n

5

ng c th

c; v n ODA; v n tín d ng;


1.1.2. Qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình
1.1.2.1. Qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình

Trong nhi u n m tr l i đây, các d án đã tr thành thành ph n c b n trong đ i
s ng xã h i. Cùng v i xu th m r ng quy mô d án và s không ng ng nâng
cao v trình đ khoa h c cơng ngh , các nhà đ u t d án c ng yêu c u ngày
càng cao đ i v i ch t l

ng d án. Vì th , qu n lý d án tr thành y u t quan

tr ng quy t đ nh s t n t i c a d án.
Qu n lý d án th c ch t là quá trình l p k ho ch, đi u ph i th i gian, ngu n l c
và giám sát quá trình phát tri n c a d án nh m đ m b o cho d án hoàn thành
đúng th i h n, trong ph m vi ngân sách đ

c duy t và đ t đ

c các yêu c u k

thu t đã đ ra.
Qu n lý d án là m t quá trình ho ch đ nh, t ch c, lãnh đ o và ki m tra các
cơng vi c và ngu n l c đ hồn thành các m c tiêu đã đ nh.[3]
Qu n lý d án là vi c áp d ng nh ng ki n th c, k n ng, ph
thu t trong quá trình ho t đ ng c a d án đ đáp ng đ
mong đ

ng ti n và k

c nh ng nhu c u và

c c a ch đ u t cho d án.

M c tiêu c b n c a qu n lý d án th hi n
thành theo yêu c u, đ m b o ch t l

ch các công vi c ph i đ

ng, s d ng hi u qu chi phí đ

c hồn
c duy t,

đúng ti n đ và gi cho ph m vi d án không b thay đ i.
1.1.2.2.

c đi m c a qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình

Qu n lý d án có m t s đ c đi m ch y u sau:
T ch c qu n lý d án là m t t ch c t m th i. T ch c qu n lý d án đ

c hình

thành đ ph c v d án trong m t th i gian h u h n. Trong th i gian t n t i d
án, nhà qu n lý d án th

ng ho t đ ng đ c l p v i các phòng ban ch c n ng.

Sau khi k t thúc d án, c n ph i ti n hành phân công l i lao đ ng, b trí l i máy
móc thi t b .
6


Cơng vi c c a d án địi h i có s tham gia c a nhi u phịng ch c n ng. Ng
đ ng đ u d án và nh ng ng

i tham gia qu n lý d án là nh ng ng

nhi m ph i h p m i ngu n l c, m i ng

i

i có trách

i t các phịng chun mơn nh m th c

hi n th ng l i m c tiêu c a d án. Tuy nhiên, gi a h th

ng n y sinh mâu

thu n v v n đ nhân s , chi phí, th i gian và m c đ tho mãn các yêu c u k
thu t.
1.1.2.3. N i dung qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình

Chu trình qu n lý d án xoay quanh 3 n i dung chính đó là: L p k ho ch, ph i
h p th c hi n mà ch y u là qu n lý ti n đ th i gian, chi phí và giám sát các
cơng vi c d án nh m đ t đ

c m c tiêu đã đ ra.

L p k ho ch là vi c xây d ng m c tiêu, xác đ nh nh ng cơng vi c đ

c hồn

thành, ngu n l c c n thi t đ hoàn thành d án và quá trình phát tri n k ho ch
hành đ ng theo m t trình t logic mà có th bi u di n d
i u ph i th c hi n d án:

i d ng s đ h th ng.

ây là quá trình phân ph i ngu n l c bao g m ti n

v n, lao đ ng, máy móc, thi t b và đ c bi t là đi u ph i và qu n lý ti n đ th i
gian. N i dung này chi ti t hoá th i gian th c hi n cho t ng cơng vi c và tồn
b d án.
Giám sát là quá trình theo dõi ki m tra ti n trình d án, phân tích tình hình hồn
thành, gi i quy t nh ng v n đ liên quan và th c hi n báo cáo hi n tr ng.
1.1.2.4. T ng quan v d án n

Khái ni m v n

c s ch: N

c s ch
c s ch là khái ni m chung cho các lo i n

c dùng

trong sinh ho t, công nghi p, công c ng... Theo ngh đ nh 117/2007/N -CP đ a
ra khái ni m: n

c s ch là n

c đã qua x lý có ch t l

ng đ m b o, đáp ng

yêu c u s d ng.
Phân lo i n

c s ch: Có nhi u lo i n

c s ch v i nh ng tiêu chu n tu thu c

vào Enh v c s d ng.

7