Quản lý hoạt động dạy học môn toán theo định hướng phân hóa ở các trường trung học cơ sở huyện thường tín, thành phố hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN MẠNH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN
THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2020


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN MẠNH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN
THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. CHỬ XUÂN DŨNG

HÀ NỘI - 2020

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của
riêng tác giả. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là
trung thực. Những kết luận của luận văn chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác.
Hà Nội, ngày 16 tháng 7 năm 2020
Tác giả

Nguyễn Mạnh Hùng

i


LỜI CẢM ƠN
Với tấm lòng biết ơn sâu sắc, em xin chân thành gửi lời cảm ơn tới
TS. Chử Xuân Dũng, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ em trong q
trình thực hiện và hồn thành luận văn.
Em xin chân thành cảm ơn các cán bộ, giảng viên Trƣờng Đại học Giáo
dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) đã tận tình giảng dạy, hƣớng dẫn và giúp đỡ,
tạo điều kiện cho em trong quá trình học tập, nghiên cứu.
Tôi chân thành cảm ơn các cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh các
trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội. Tơi bày tỏ lịng
biết ơn tới lãnh đạo Phịng GDĐT Thƣờng Tín, đồng nghiệp Trƣờng THCS
Khánh Hà đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian để tơi hồn thành luận văn
đúng thời hạn.
Luận văn chắc chắn sẽ còn những hạn chế. Tác giả kính mong tiếp tục
nhận đƣợc sự góp ý, chỉ dẫn của các thầy cô giáo, các chuyên gia và các bạn
đồng nghiệp.
Tác giả

Nguyễn Mạnh Hùng

ii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

DHPH

Dạy học phân hóa

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

NLNT

Năng lực nhận thức

PCHT

Phong cách học tập

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

iii


MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan ...................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................ ii
Danh mục các chữ viết tắt ................................................................................ iii
Danh mục các bảng ........................................................................................ viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA Ở TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ ..................................................................................... 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu ............................................................................. 8
1.1.1. Những nghiên cứu về phân hóa, phân hóa trong dạy học, phân
hóa trong dạy học mơn Tốn..................................................................... 8

1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý dạy học phân hóa, quản lý dạy
học phân hóa trong dạy học mơn Tốn ................................................... 12
1.2. Một số khái niệm .................................................................................... 15
1.2.1. Hoạt động dạy học ........................................................................ 15
1.2.2. Dạy học theo định hƣớng phân hóa .............................................. 16
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học ........................................................... 17
1.2.4. Quản lý hoạt động dạy học theo định hƣớng phân hóa ................ 18
1.2.5. Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa .... 20
1.3. Hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở
trƣờng trung học cơ sở.................................................................................. 21
1.3.1. Vị trí, vai trị của mơn Tốn ở trƣờng trung học cơ sở ................. 21
1.3.2. Mục tiêu của mơn Tốn trong trƣờng trung học cơ sở ................. 23
1.3.3. Dạy học mơn Tốn ở trƣờng trung học cơ sở theo định hƣớng
phân hóa ................................................................................................... 24
1.4. Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa
ở trƣờng THCS .............................................................................................. 26
1.4.1. Vai trị của Hiệu trƣởng, nhóm/cụm trƣởng chun mơn trong
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở
trƣờng THCS ........................................................................................... 26
iv


1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn Tốn theo định
hƣớng phân hóa ở trƣờng trung học cơ sở .............................................. 28
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn
theo định hƣớng phân hóa ở trƣờng THCS ............................................... 31
1.5.1. Trình độ quản lý của các chủ thể trong quản lý hoạt động dạy
học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở trƣờng THCS .................... 31
1.5.2. Tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong dạy học
mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ..................................................... 32

1.5.3. Trình độ chun mơn và nghiệp vụ của giáo viên giảng dạy mơn
Tốn theo định hƣớng phân hóa .............................................................. 34
1.5.4. Mơi trƣờng quản lý và các điều kiện thực hiện dạy học phân hóa .... 34
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 37
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HĨA Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .. 39
2.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục của huyện
Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ................................................................... 39
2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội ở huyện Thƣờng Tín,
thành phố Hà Nội .................................................................................... 39
2.1.2. Khái quát về giáo dục THCS huyện Thƣờng Tín ......................... 40
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ......................................................... 45
2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................... 45
2.2.2. Đối tƣợng khảo sát ........................................................................ 45
2.2.3. Nội dung khảo sát ......................................................................... 45
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát ................................................................... 46
2.2.5. Cách xử lý kết quả ........................................................................ 46
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân
hóa tại các trƣờng trung học cơ sở ở huyện Thƣờng Tín, thành phố
Hà Nội ............................................................................................................. 47
2.3.1. Thực trạng hoạt động giảng dạy mơn Tốn theo định hƣớng
phân hóa .................................................................................................. 47
v


2.3.2. Thực trạng hoạt động học tập mơn Tốn theo định hƣớng
phân hóa .................................................................................................. 49
2.3.3. Thực trạng các yếu tố theo định hƣớng phân hóa trong dạy học
mơn Tốn ................................................................................................. 50

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tốn theo định
hƣớng phân hóa của các trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín,
thành phố Hà Nội .......................................................................................... 51
2.4.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học
sinh về quản lý dạy và học môn Tốn theo định hƣớng phân hóa ......... 51
2.4.2. Quản lý hoạt động dạy của giáo viên Toán theo định hƣớng
phân hóa .................................................................................................. 53
2.4.3. Quản lý hoạt động học tập mơn Tốn của học sinh theo định
hƣớng phân hóa ....................................................................................... 54
2.4.4. Xây dựng môi trƣờng, quản lý các điều kiện phục vụ DH mơn
Tốn theo định hƣớng phân hóa.............................................................. 55
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở các trƣờng THCS huyện
Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ................................................................... 58
2.6. Đánh giá chung ....................................................................................... 60
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 63
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN
TỐN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THƢỜNG TÍN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...64
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ............................................................... 64
3.1.1. Tuân thủ các nguyên tắc của quản lý hoạt động dạy học phân hóa.... 64
3.1.2. Phù hợp với đặc điểm hoạt động dạy học ở bậc học trung học
cơ sở ........................................................................................................ 64
3.1.3. Tính đến vai trị, vị trí và các đặc điểm của mơn Tốn trong
chƣơng trình giáo dục trung học cơ sở ................................................... 65
3.1.4. Phù hợp với các đặc điểm về kinh tế, chính trị, xã hội, giáo
dục của huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ...................................... 65
vi

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định
hƣớng phân hóa ở các trƣờng THCS huyện Thƣờng Tín, thành phố
Hà Nội ............................................................................................................. 65
3.2.1. Tổ chức hoạt động nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý,
giáo viên, học sinh và các lực lƣợng liên quan về dạy học mơn Tốn
theo định hƣớng phân hóa ....................................................................... 65
3.2.2. Chỉ đạo giáo viên tích cực hóa hoạt động học tập và bồi
dƣỡng kỹ năng học tập mơn Tốn phù hợp với đặc điểm cá nhân
học sinh ................................................................................................... 68
3.2.3. Bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ về dạy học môn Tốn theo
định hƣớng phân hóa cho đội ngũ giáo viên Toán.................................. 70
3.2.4. Chỉ đạo giáo viên đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức
dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ........................................ 73
3.2.5. Chỉ đạo đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập mơn Tốn
theo định hƣớng phân hóa ....................................................................... 76
3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
đề xuất ............................................................................................................ 80
3.3.1. Giới thiệu về khảo nghiệm ............................................................ 80
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất .................................................................................... 81
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3................................................................................ 83
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 87
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thực trạng hoạt động giảng dạy mơn Tốn theo định hƣớng
phân hóa ...................................................................................... 47

Bảng 2.2.

Thực trạng hoạt động học tập mơn Tốn theo định hƣớng
phân hóa ...................................................................................... 49

Bảng 2.3.

Thực trạng các yếu tố theo định hƣớng phân hóa trong dạy
học mơn Tốn ............................................................................. 50

Bảng 2.4.

Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh
về quản lý dạy và học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ......... 51

Bảng 2.5.

Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên Toán theo
định hƣớng phân hóa .................................................................. 53

Bảng 2.6.

Thực trạng quản lý hoạt động học tập mơn Tốn của học
sinh theo định hƣớng phân hóa................................................... 54

Bảng 2.7.

Thực trạng xây dựng môi trƣờng, quản lý các điều kiện
phục vụ DH mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa .................... 55

Bảng 2.8.

Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy
học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở các trƣờng
THCS huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội ............................ 58

Bảng 3.1.

Bảng kết quả khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả thi
của các biện pháp đề xuất ........................................................... 81

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay cả thế giới và Việt Nam đang tiến vào cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ tƣ, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Cuộc cách mạng này sẽ
biến đổi cách sống, làm việc và giao tiếp của toàn nhân loại theo cách hoàn
toàn mới. Cuộc cách mạng này tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực, nhiều
khía cạnh trong đời sống xã hội, trong đó đặc biệt khơng thể thiếu một nguồn
nhân lực chất lƣợng cao; mà nguồn nhân lực lại là đối tƣợng trực tiếp của giáo
dục - đào tạo. Một trong những định hƣớng cơ bản của đổi mới giáo dục, đó
là việc chuyển từ giáo dục mang tính hàn lâm, xa rời thực tiễn sang nền giáo
dục chú trọng hình thành phẩm chất năng lực, phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của ngƣời học. Nghị quyết số 29 - NQ/TW ngày 04/11/2013

của Ban Chấp hành Trung ƣơng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo nêu rõ:
Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện
đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ
năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy
móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực.
Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý
các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học [14].
Nghị quyết 29 - NQ/TW chỉ rõ việc xây dựng và chuẩn hố nội dung
giáo dục phổ thơng theo hƣớng “tích hợp cao ở các lớp học dưới và phân hoá
dần ở các lớp học trên; giảm số môn học bắt buộc; tăng môn học, chủ đề và
hoạt động giáo dục tự chọn”[14].
Để thực hiện có hiệu quả mục tiêu về đổi mới căn bản, toàn diện giáo

1


dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29 - NQ/TW, giáo dục phổ thông nƣớc ta
đang thực hiện bƣớc chuyển từ chƣơng trình giáo dục tiếp cận nội dung sang
tiếp cận năng lực của ngƣời học, chuyển từ chỗ quan tâm đến học sinh học
đƣợc cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng đƣợc cái gì qua việc học, học
sinh biết giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, biết phát huy tính tự giác, tích
cực, chủ động, sáng tạo của mình.
Muốn đạt đƣợc mục tiêu đó, ngành giáo dục cần phải đổi mới toàn
diện, triệt để cả về nội dung, chƣơng trình, phƣơng pháp và hình thức giáo
dục đào tạo vì một trong những vấn đề còn tồn tại của cách dạy học truyền
thống hiện nay là chƣa giải quyết đƣợc tính đa dạng trong lớp học. Điều này
đặt ra một vấn đề: Làm thế nào để phát huy đƣợc tối đa khả năng cá nhân của

từng ngƣời học? Và một trong những giải pháp sƣ phạm đƣợc đƣa ra là tổ
chức dạy học phân hóa nhằm phát huy tính tự giác, tích cực, chủ động, sáng
tạo của học sinh, giúp học sinh nhận biết đƣợc năng lực, khả năng học tập của
bản thân. Dạy học phân hóa là định hƣớng trong đó giáo viên tổ chức dạy học
tùy theo đối tƣợng, nhằm đảm bảo yêu cầu giáo dục phù hợp với đặc điểm
tâm – sinh lý, nhịp độ, khả năng, nhu cầu và hứng thú khác nhau của ngƣời
học, từ đó phát triển tối đa tiềm năng vốn có của mỗi học sinh. Dạy học phân
hóa cũng góp phần thực hiện yêu cầu đào tạo và phân công lao động xã hội
theo nguyên tắc mỗi thành viên sẽ đóng góp có hiệu quả nhất đối với những
việc đã chọn hoặc đƣợc giao trên cơ sở đã đƣợc chuẩn bị tốt theo định hƣớng
từ nhà trƣờng, đây thực chất là đáp ứng yêu cầu phân luồng lao động của xã
hội mà nhà trƣờng phải thực hiện.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo tổ chức dạy học phân hóa theo hình
thức phân ban kết hợp với tự chọn ở cấp trung học phổ thông. Hiện nay, Bộ
Giáo dục và Đào tạo đang triển khai thực hiện Chiến lược phát triển giáo dục
và đào tạo giai đoạn 2011 - 2020, trong đó có việc xây dựng chƣơng trình
2


giáo dục phổ thơng giai đoạn sau 2015. Chƣơng trình giáo dục phổ thông mới
sẽ đặc biệt quan tâm đến dạy học phân hóa.
Mơn Tốn ở trƣờng phổ thơng góp phần hình thành và phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh; phát triển kiến thức, kỹ năng then chốt và tạo cơ hội
để học sinh đƣợc trải nghiệm, áp dụng Toán học vào đời sống thực tiễn, tạo
dựng sự kết nối giữa các ý tƣởng toán học, giữa Toán học với thực tiễn, giữa
Tốn học với các mơn học khác.
Thực trạng dạy học mơn Tốn ở phần lớn các trƣờng trung học cơ sở
trên địa bàn huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội hiện nay chƣa có sự đổi
mới rõ nét, phƣơng pháp chủ yếu vẫn là thầy truyền thụ một chiều, trò thụ
động tiếp nhận kiến thức hàn lâm, nên sản phẩm giáo dục là những con ngƣời

mang tính thụ động, hạn chế khả năng sáng tạo và năng động. Bên cạnh đó,
cơng tác quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở các nhà trƣờng trung học cơ
sở chƣa có những biện pháp phù hợp và hiệu quả nên chƣa tạo đƣợc niềm say
mê và sự yêu thích của học sinh đối với môn học. Quan điểm phân hóa trong
dạy học mơn Tốn chƣa đƣợc quan tâm đúng mức, giáo viên chƣa đƣợc trang
bị đầy đủ những hiểu biết và kỹ năng dạy phân hóa, chƣa chú trọng yêu cầu
phân hóa trong dạy học. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn
theo định hƣớng phân hóa của Hiệu trƣởng cịn mang tính hình thức, chƣa
hiệu quả, mang tính chủ quan, từ cơng tác quản lý bồi dƣỡng giáo viên và
quản lý cơ sở vật chất, phƣơng tiện dạy học còn nhiều hạn chế nên việc đổi
mới phƣơng pháp dạy học của giáo viên theo hƣớng phân hóa chƣa nhiều và
việc bồi dƣỡng phƣơng pháp học tập cho học sinh còn hạn chế.
Xuất phát từ những yêu cầu về mặt lý luận lẫn thực tiễn, trƣớc những
băn khoăn về chất lƣợng hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học mơn Tốn
theo định hƣớng phân hóa và mối quan hệ với công tác chỉ đạo hoạt động đổi
mới phƣơng pháp dạy học trong nhà trƣờng trung học cơ sở hiện nay, với hy
vọng tìm ra một hƣớng đi đúng để nâng cao chất lƣợng và hiệu quả quản lý
3


hoạt động dạy học mơn Tốn nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội và phát triển đất
nƣớc, tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Quả
t e đị

ạt động dạy học mơn Tốn

ướng phân hóa ở các trường trung học cơ sở huyệ T ường

Tín, thành phố Hà Nội”.
2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn của Hiệu trƣởng theo định hƣớng phân
hóa góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học mơn tốn các trƣờng trung học cơ
sở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội hiện nay.
3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học môn Tốn theo hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung
học cơ sở.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở các
trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Câu hỏi đặt ra cho vấn đề nghiên cứu là:
- Sự khác biệt giữa dạy học truyền thống và dạy học phân hóa là gì?
- Vì sao có thể thực hiện dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa
ở các trƣờng trung học cơ sở
- Việc quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa
ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội đã đƣợc
thực hiện nhƣ thế nào?
- Cần đƣa ra những biện pháp quản lý nhƣ thế nào để hoạt động dạy
học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội đạt hiệu quả cao?
4


5. Giả thuyết khoa học
Nếu nghiên cứu đề xuất và áp dụng một số biện pháp quản lý khoa học,
phù hợp và đồng bộ từ các khâu lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra
đánh giá đến việc đánh giá chính xác mức độ của các tác động đến các nhân
tố của hoạt động dạy học bao gồm: chƣơng trình, ngƣời dạy, ngƣời học và các

điều kiện phục vụ dạy học sẽ góp phần nâng cao hiệu quả và chất lƣợng của
hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa tại các trƣờng trung
học cơ sở trên địa bàn huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
định hướng phân hóa ở trường trung học cơ sở
6.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo định hướng phân hóa ở các trường trung học cơ sở huyện
Thường Tín, thành phố Hà Nội
6.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hướng
phân hóa ở các trường trung học cơ sở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội
7. Phạm vi nghiên cứu đề tài
7.1. Phạm vi về nội dung
Đề tài tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt
động dạy học mơn Tốn của Hiệu trƣởng theo định hƣớng phân hóa ở các
trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội, gồm các trƣờng
sau: THCS Văn Bình, THCS Thắng Lợi, THCS Hiền Giang.
7.2. Phạm vi về không gian
Đề tài giới hạn nghiên cứu tại các trƣờng trung học cơ sở của huyện
Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội, gồm các trƣờng sau: THCS Văn Bình, THCS
Thắng Lợi, THCS Hiền Giang.
7.3. Phạm vi về thời gian
Thời gian nghiên cứu trong hai năm học: năm học 2018 – 2019 và năm
học 2019 – 2020.
5


8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. P ươ g p áp nghiên cứu lý luận
Mục đích: Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận nhằm phân tích, tổng hợp,

hệ thống hóa các Văn kiện của Đảng, Nhà nƣớc, Bộ Giáo dục & Đào tạo,
Thành phố Hà Nội và Sở Giáo dục & Đào tạo Hà Nội. Các tài liệu lý luận về
quản lý, quản lý giáo dục. Các cơng trình khoa học liên quan đến đề tài.
Cách thực hiện: Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận đƣợc thực hiện theo
hƣớng tổng thuật, phân tích, so sánh các tài liệu, thông tin liên quan đến quản
lý hoạt động dạy học mơn Tốn của Hiệu trƣởng theo định hƣớng phân hóa,
nhằm xác định các kết quả mà các tác giả đi trƣớc đã đạt đƣợc và khoảng
trống nghiên cứu dành cho đề tài luận văn.
8.2. P ươ g p áp g iê cứu thực tiễn
Mục đích của phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
8.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Gồm phiếu dành cho cán
bộ quản lý; dành cho giáo viên; dành cho học sinh nhằm thu thập thông tin về
thực trạng quản lý dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở trƣờng
trung học cơ sở.
8.2.2. Phương pháp điều tra tình huống: Nghiên cứu sâu bằng quan sát,
phỏng vấn qua một số giờ dạy học toán.
8.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: Tham khảo các bản
báo cáo tổng kết năm học, kế hoạch năm học của trƣờng, ngành và một số báo
cáo hội thảo về công tác chuyên môn nhằm tổng kết các kinh nghiệm quản lý
dạy học bộ mơn Tốn.
8.2.4. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Lấy ý kiến của cán bộ quản
lý của Phịng GD&ĐT huyện Thƣờng Tín, ý kiến của cán bộ quản lý tại các
nhà trƣờng đƣợc khảo sát thông qua phiếu điều tra về một số vấn đề nghiên
cứu mà đề tài quan tâm, đƣợc sử dụng trong việc xem xét thực trạng và các
biện pháp đề xuất.
8.2.5. Phương pháp khảo nghiệm: Về tính khả thi của các biện pháp
đƣợc đƣa ra trong luận văn.
6

8.3. P ươ g p áp g iê cứu bổ trợ
8.3.1. Phương pháp xử lý số liệu thống kê
8.3.2. Phương pháp so sánh để xử lý các kết quả nghiên cứu
8.3.3. Phương pháp quan sát
Cách thực hiện: Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn đƣợc thực hiện theo
hƣớng tập hợp, phân tích, đối chiếu, so sánh các dữ liệu, số liệu liên quan đến
quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn của Hiệu trƣởng theo định hƣớng phân hóa;
nhằm đánh giá thực trạng hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa
và thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn của Hiệu trƣởng theo định
hƣớng phân hóa tại các trƣờng THCS ở huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội.
9. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
9.1. Ý g ĩa uận
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tốn
theo định hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín,
thành phố Hà Nội.
9.2. Ý g ĩa t ực tiễn
Kết quả nghiên cứu áp dụng cho cơng tác quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo định hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học mơn Tốn
và hiệu quả của cơng tác quản lý.
10. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và
Phụ lục, nội dung chính của Luận văn dự kiến đƣợc trình bày trong 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
định hƣớng phân hóa ở trƣờng trung học cơ sở.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tốn theo
định hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín,
thành phố Hà Nội.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
định hƣớng phân hóa ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Thƣờng Tín,

thành phố Hà Nội.

7


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HĨA
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu
1.1.1. N ữ g g iê cứu về p â

óa, p â

óa tr

g dạy ọc, p â

óa

tro g dạy ọc mơ T á
Dạy học phân hóa đƣợc nghiên cứu và vận dụng rất nhiều ở các nƣớc
trên thế giới. Có thể kể đến:
David và Kimberly đã chỉ ra rằng, việc đƣa các phong cách học tập và
các loại trí khơn khác nhau vào trong bài học là một cách hiệu quả để phân
hóa phƣơng pháp giảng dạy. Đối với mỗi đặc điểm khác nhau của học sinh sẽ
có một số chiến lƣợc giảng dạy phù hợp và có một số mẫu thức chung giúp
kết nối toàn bộ hoặc hầu hết các đặc điểm khác biệt. Các tác giả David và
Kimberly đã tổng kết bốn yếu tố chính để nhận biết một lớp học đƣợc tổ chức
theo cách phân hóa, đó là: Làm bài tập theo nhóm nhỏ với bạn cùng lớp; Làm

việc cùng với giáo viên theo từng cá nhân hoặc nhóm nhỏ; Dành lƣợng thời
gian khác nhau trong một nhiệm vụ để giúp học tốt; Làm việc với các tài liệu
khác nhau để giúp học tốt.
Các tác giả Carol Ann Tomlinson và Marcia Imbeau [18] đã cho rằng
chiến lƣợc dạy học phân hóa địi hỏi giáo viên phải “làm rõ mục đích học tập
bắt nguồn từ các tiêu chuẩn về nội dung, nhưng được thực hiện một cách
khéo léo để đảm bảo mọi học sinh đều tham gia và hiểu bài”. Tác giả Carol
Ann Tomlinson cho rằng “DHPH là quá trình đảm bảo rằng nội dung và
phương pháp học tập cũng như kiểm tra, đánh giá phải phù hợp với trình độ,
sở thích và PCHT của từng người học”. Đồng quan điểm đó tác giả Jenifer
Fox Whitney Hoffman cũng nhấn mạnh [28] “DHPH bao gồm lập kế hoạch,
8


giảng dạy và phương pháp đánh giá phù hợp với các cấp độ khác nhau về
kiến thức, sở thích, nhu cầu thể chất, xã hội của HS”.
Theo tác giả Hall [19]: DHPH là cách tiếp cận dạy và học đáp ứng
những đối tượng HS khác nhau trong cùng một lớp nhằm mục đích tối đa hóa
năng lực của mỗi cá nhân bằng cách tạo ra cho người học quá trình dạy học
phù hợp nhất với họ”. Còn tác giả Lê Thị Thu Hƣơng [21] cho rằng “DHPH
là một cách tiếp cận dạy học mà ở đó giáo viên tự điều chỉnh quá trình dạy
học cho phù hợp với từng cá nhân hoặc nhóm học sinh nhằm phát triển tối đa
năng lực học tập của mỗi em”.
Tác giả Tomlinson [17] (2005) cho rằng dạy học phân hóa là một chiến
thuật mang tính chất tiên phong, chú trọng tới chất lƣợng hơn là số lƣợng, bao
gồm các cách tiếp cận nội dung, q trình, kết quả vơ cùng đa dạng, lấy học
sinh làm trung tâm, là một sự kết hợp giữa các nhóm kĩ thuật, một cơ hội để
mọi ngƣời có thể học tập một cách đúng nghĩa nhất, và “hữu cơ”, nghĩa là
một chiến thuật rất có tiềm năng. Tuy nhiên, có rất nhiều ý kiến trái chiều về
chiến thuật này.

Tác giả Diane Heacox [16] (2005) cho rằng chiến thuật dạy học phân
hóa là “thay đổi tiến độ, trình độ, phƣơng pháp giảng dạy để phù hợp với nhu
cầu, phong cách hoặc/và sự hứng thú của học sinh. Giáo viên nên chun biệt
hóa nội dung, q trình, kết quả dựa trên đặc điểm của từng học sinh. Các đặc
điểm bao gồm trình độ, phong cách học và sự hứng thú của học sinh: Các
mức trình độ, Phong cách học, Sự hứng thú.
Tác giả Csikszentmihalyi [28] (1990) cho rằng học sinh cần đƣợc
hƣớng tới một mức độ khó hơn một chút so với trình độ bản thân. Khi đó,
việc học mới thật sự trở nên đúng nghĩa. Một giáo án đƣợc dạy học phân hóa
sẽ chỉ rõ cách các bài học sẽ thử thách học sinh nhƣ thế nào, nhƣng mức độ sẽ
khơng q cao, vẫn duy trì phù hợp với khả năng của học sinh. Quá trình học
sẽ đƣợc đẩy mạnh bằng cả cảm xúc và hoạt động.
9


Tác giả Nguyễn Bá Kim cho rằng cần kết hợp giữa giáo dục diện “đại
trà” với giáo dục diện “mũi nhọn”, đồng thời khuyến khích phát triển tối đa
và tối ƣu những khả năng của từng cá nhân. Trong rất nhiều những bài báo
gần đây đề cập tới dạy học phân hóa ở trƣờng phổ thơng đã bàn tới thực trạng
dạy học phân hóa và các giải pháp nhằm thực hiện dạy học phân hóa sao cho
hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đổi mới chƣơng trình và sách giáo khoa hiện nay.
Tác giả Phạm Thị Hồng Hạnh [16], trong bài viết “Thiết kế và tổ chức
dạy học phân hóa chủ đề Hàm số (Giải tích 12) gắn với định hướng nghề”, đã
đƣa ra quan niệm về dạy học phân hoá chủ đề Hàm số (Giải tích 12) gắn với
định hƣớng nghề, đó là: Giáo dục hƣớng nghiệp ở trƣờng phổ thơng đƣợc
triển khai qua 4 hình thức: (i) sinh hoạt hƣớng nghiệp trên lớp; (ii) tích hợp
nội dung hƣớng nghiệp vào môn học; (iii) lao động sản xuất và học nghề phổ
thơng; (iv) các hoạt động ngoại khố về hƣớng nghiệp. Ở hình thức hƣớng
nghiệp thứ 2, GV bộ mơn sẽ cung cấp cho HS thông tin về một số ngành nghề
liên quan đến môn học, giới thiệu cho HS các thành tựu, sự phát triển các

ngành nghề trong xã hội, giúp HS hiểu biết các ngành nghề một cách khoa
học, từ đó có những cân nhắc, lựa chọn nghề nghiệp trong tƣơng lai phù hợp
với năng lực, sở trƣờng và thiên hƣớng của bản thân.
Tác giả cho rằng: Dạy học phân hố (DHPH) có thể coi là một định
hƣớng, một phƣơng pháp hay kĩ thuật dạy học, theo đó quá trình tổ chức dạy
học của giáo viên cần phải đƣợc triển khai tùy theo đối tƣợng, nhằm bảo đảm
yêu cầu giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm - sinh lí, nhịp độ, khả năng, nhu
cầu và hứng thú khác nhau của những ngƣời học. DHPH là dạy học cho phép
GV tự thiết kế các chiến lƣợc dạy học sao cho phù hợp với nhu cầu, hứng thú,
năng lực và cách thức học tập khác nhau của mỗi HS; đồng thời khuyến khích
phát triển tối đa và tối ƣu những khả năng của cá nhân HS, nhƣng phải đảm
bảo mục tiêu về yêu cầu cần đạt của môn học theo quy định về phát triển năng
lực và phẩm chất HS.
10


Tác giả đã xây dựng quy trình thiết kế và tổ chức dạy học phân hoá gắn
với định hƣớng nghề gồm các bƣớc sau: Bƣớc 1: Khảo sát, phân hóa học sinh.
Bƣớc 2: Xác định mục tiêu. Bƣớc 3: Nghiên cứu tài liệu. Bƣớc 4: Thiết kế
giáo án và tổ chức dạy học. Bƣớc 5: Đánh giá và điều chỉnh.
Tác giả Phan Thị Thanh Hội [18], trong bài viết “Vận dụng dạy học
phân hóa để thiết kế và tổ chức các hoạt động học tập chƣơng cảm ứng - sinh
học 11”, đã đƣa ra những nội hàm cơ bản của khái niệm dạy học phân hóa.
Tác giả cho rằng: “Dạy học phân hóa đã được nghiên cứu bởi nhiều nhà giáo
dục trên thế giới và ở Việt Nam. Song song với dạy học tích hợp, DHPH được
xem như là một triết lí dạy học, trong đó cần phải xây dựng, tổ chức các con
đường học tập theo các con đường khác nhau, đảm bảo sự phù hợp về năng
lực nhận thức, phong cách học tập và hứng thú học tập với từng đối tượng
người học” [18]. Tác giả đã xác định những nguyên tắc thiết kế các hoạt
động học tập theo quan điểm dạy học phân hóa, đó là: Hoạt động học tập

phải dựa trên “vùng phát triển gần” về năng lực nhận thức của HS; Hoạt
động học tập phải dựa trên sự đa dạng phong cách học tập của HS: Phong
cách học tập bao gồm những đặc điểm riêng; Hoạt động học tập phải dựa
trên đa dạng trí tuệ của HS; Hoạt động học tập phải dựa trên đặc điểm vùng
miền của HS. Từ đó, tác giả xây dựng quy trình thiết kế các hoạt động học
tập vận dụng DHPH đƣợc tiến hành theo các bƣớc sau: Bƣớc 1: Xác định
mục tiêu bài học. Bƣớc 2: Xác định mạch nội dung của chủ đề. Bƣớc 3:
Thiết kế các hoạt động học tập theo phong cách học tập và năng lực nhận
thức. Bƣớc 4. Dự kiến đánh giá HS.
Tác giả Đỗ Thị Hồng Minh [29], trong bài viết “Dạy học phân hóa nội
dung viết phƣơng trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số, Giải tích 11” đã chỉ ra
bản chất của dạy học phân hóa, đó là: “Dạy học phân hóa là chiến lƣợc giảng
dạy dựa trên nhận thức của giáo viên về nhu cầu và năng lực của từng cá nhân
ngƣời học. Dạy học phân hóa xuất phát từ sự biện chứng giữa thống nhất và
11


phân hóa, từ yêu cầu đảm bảo thực hiện tốt tất cả mục đích dạy học, đồng thời
khuyến khích phát triển tối đa và tối ƣu những khả năng của từng cá nhân”.
Thực tế cho thấy, học sinh trong lớp có nhiều điểm khác biệt, về quan điểm
và khả năng. Do đó, phƣơng pháp dạy học của giáo viên cần phân hóa theo
đối tƣợng ngƣời học. Chiến lƣợc dạy học phân hóa địi hỏi giáo viên phải làm
rõ mục đích học tập bắt nguồn từ các tiêu chuẩn về nội dung, nhƣng đƣợc
thực hiện một cách khéo léo để đảm bảo mọi học sinh đều tham gia và hiểu
bài. Bản chất q trình dạy học phân hóa là điều chỉnh nội dung kiến thức để
đáp ứng nhu cầu, khả năng, kinh nghiệm của ngƣời học.
Tác giả Đỗ Thị Hồng Minh đã xây dựng quy trình dạy học theo hƣớng
phân hóa gồm 3 bƣớc: Bƣớc 1: Phân loại đối tƣợng học sinh theo trình độ nhận
thức, nhu cầu: Bƣớc 2: Xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học phân hóa:
Bƣớc 3: Đánh giá và tổng kết: Tác giả Đỗ Thị Hồng Minh đã chỉ ra 4 hình thức

dạy học phân hóa, bao gồm: Phân hóa theo hứng thú; Phân hóa theo sự nhận
thức (lấy sự phân biệt nhịp độ làm căn cứ phân hóa); Phân hóa giờ học theo
học lực; Phân hóa giờ học theo động cơ, lợi ích học tập của ngƣời học.
Nhƣ vậy, các tác giả đã làm rõ, bình luận về hoạt động dạy và học mơn
tốn theo định hƣớng phân hóa, cụ thể: đã xác định những đặc điểm của dạy
học theo định hƣớng phân hóa, đặc điểm của dạy học mơn Tốn theo định
hƣớng phân hóa, vai trị của giáo viên và học sinh trong dạy học theo định
hƣớng phân hóa, xây dựng quy trình tổ chức hoạt động dạy và học mơn tốn
theo định hƣớng phân hóa theo các bƣớc cụ thể. Tuy nhiên, việc định hƣớng
cho hoạt động dạy và học mơn tốn theo định hƣớng phân hóa ở bậc trung
học cơ sở chƣa đƣợc nghiên cứu đầy đủ.
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý dạy học phân hóa, quản lý dạy học
phân hóa trong dạy học mơn Tốn
Tác giả Lại Minh Huấn, trong nghiên cứu về vấn đề Quản lý hoạt
động dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông, thành
12


phố Hà Nội, đã xây dựng đƣợc khung lý luận về Quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn, chỉ ra những nội dung và biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng các
trƣờng trung học cơ sở, đồng thời đã tiến hành khảo sát thực trạng Quản lý
hoạt động dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đơng...
Từ đó, tác giả đã đề xuất 7 biện pháp cụ thể sau đây: Tổ chức nâng cao nhận
thức và trách nhiệm cho các chủ thể quản lý trong quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn ở các trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội;
Kế hoạch hóa hoạt động dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học cơ sở
quận Hà Đông, thành phố Hà Nội một cách khoa học, hợp lý; Thƣờng xuyên
tổ chức bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên dạy học mơn Tốn ở các
trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội; Chỉ đạo đổi mới
phƣơng pháp dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học cơ sở quận Hà

Đông, thành phố Hà Nội theo hƣớng tiếp cận năng lực; Quản lý chặt chẽ
hoạt động học tập mơn Tốn của học sinh các trƣờng trung học cơ sở quận
Hà Đông, thành phố Hà Nội; Bảo đảm các điều kiện cho dạy và học các
trƣờng trung học cơ sở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội; Thƣờng xuyên
kiểm tra, đánh giá kết quả dạy và học mơn Tốn của học sinh các trƣờng
trung học cơ sở quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.
Trong luận văn thạc sĩ “Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở các
trường trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội”, tác giả
Nguyễn Tú Lệ [26] đã chỉ ra những nhân tố tác động đến Quản lý hoạt động
dạy học môn Tốn ở các trƣờng trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành
phố Hà Nội, đó là: Tác động từ mục tiêu dạy học mơn Tốn ở các trƣờng
trung học phổ thơng; Tác động từ năng lực, trình độ chun mơn và kinh
nghiệm quản lý của chủ thể quản lý ở nhà trƣờng; Tác động từ cách dạy học
trong nhà trƣờng, hệ thống tài liệu, sách giáo khoa và các điều kiện đảm bảo
cho hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở các trƣờng
trung học phổ thông; Tác động từ sự ý thức, động cơ, nhận thức và những suy
13


nghĩ, tâm lý, thói quen khơng đúng đắn về học tập mơn Tốn của học sinh;
Tác động từ trình độ và phƣơng pháp học tập mơn Tốn của học sinh.
Tác giả cũng Nguyễn Tú Lệ đã triển khai đánh mức độ ảnh hƣởng của
các nhân tố nêu trên đối với Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở các
trƣờng trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Từ đó, tác
giả đã đề xuất các giải pháp sau đây nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả:
Tổ chức giáo dục nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho các chủ thể quản lý
trong quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học phổ thơng
huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội; Kế hoạch hóa hoạt động dạy học mơn
Tốn ở các trƣờng trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội
một cách khoa học, hợp lý; Thƣờng xuyên tổ chức bồi dƣỡng chun mơn

cho giáo viên dạy học mơn Tốn ở các trƣờng trung học phổ thơng huyện
Thanh Trì, thành phố Hà Nội; Chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp dạy học mơn
Tốn ở các trƣờng trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội
theo hƣớng tiếp cận năng lực; Tích cực hóa hoạt động học tập mơn Tốn của
học sinh các trƣờng trung học phổ thơng huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.
Trong luận án tiến sĩ “Quản lý dạy học môn chuyên ở trường trung
học phổ thông chuyên theo hướng đảm bảo chất lượng”, tác giả Trịnh Ngọc
Tùng [34] đã tiến hành khảo sát thực trạng dạy học và thực trạng quản lý dạy
học các mơn chun, trong đó có mơn Tốn ở một số trƣờng trung học phổ
thơng theo 4 nội dung, đó là: Thực trạng quản lý các yếu tố đầu vào theo
hƣớng đảm bảo chất lƣợng; Thực trạng quản lý các yếu tố quá trình dạy học
theo hƣớng đảm bảo chất lƣợng; Thực trạng quản lý các yếu tố đầu ra theo
hƣớng đảm bảo chất lƣợng và Thực trạng quản lý các yếu tố thuộc về bối
cảnh dạy học. Trên cơ sở đó, tác giả Trịnh Ngọc Tùng đã đề xuất 4 nhóm biện
pháp nhằm nâng cao chất lƣợng và hiệu quả quản lý dạy học các mơn chun,
trong đó có mơn Tốn ở một số trƣờng trung học phổ thông.
Nhƣ vậy, các tác giả đã làm rõ, bình luận về quản lý hoạt động dạy
14


và học mơn tốn theo định hƣớng phân hóa, cụ thể: đã xác định đƣợc
những nội dung chủ yếu của quản lý hoạt động dạy học theo định hƣớng
phân hóa, xác định đƣợc vai trò của Hiệu trƣởng, Tổ chuyên mơn Tốn.
Trong một số cơng trình đã làm khá rõ mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố
đến chất lƣợng và hiệu quả quản lý hoạt động dạy và học mơn tốn theo
định hƣớng phân hóa. Một số tác giả đã chỉ ra những nguyên nhân chủ
quan và khách quan dẫn đến thực trạng quản lý hoạt động dạy và học mơn
tốn theo định hƣớng phân hóa hiện nay.
Khoảng trống nghiên cứu
Nhƣ vậy, cho đến nay đã có một số cơng trình tập trung nghiên cứu về

dạy học phân hóa, dạy học phân hóa mơn Tốn và quản lý dạy học phân hóa
mơn Tốn ở trƣờng trung học cơ sở và trung học phổ thông. Tuy nhiên, việc
triển khai nghiên cứu quản lý dạy học phân hóa mơn Tốn ở các trƣờng trung
học cơ sở trên địa bàn huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội thì chƣa có tác
giả nào nghiên cứu; chƣa có tác giả nào đề xuất những biện pháp cụ thể để
nâng cao chất lƣợng quản lý dạy học phân hóa mơn Tốn ở các trƣờng trung
học cơ sở trên địa bàn huyện Thƣờng Tín, thành phố Hà Nội. Việc đề xuất các
biện pháp nêu trên là nhiệm vụ của đề tài luận văn này.
1.2. Một số khái niệm
1.2.1. Hoạt động dạy học
Các nhà nghiên cứu giáo dục cho rằng: “Dạy học là toàn bộ các thao
tác có mục đích nhằm chuyển các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các giá trị
văn hóa mà nhân loại đã đạt được hoặc cộng đồng đã đạt được vào bên trong
một con người”, một số khác dựa trên quan điểm phát triển, nhất là phát triển
về khoa học và cơng nghệ cho rằng “Dạy học là một q trình gồm tồn bộ
các thao tác có tổ chức và có định hướng giúp người học từng bước có năng
lực tư duy và năng lực hành động với mục đích chiếm lĩnh các giá trị tinh
thần, các hiểu biết, các kỹ năng, các giá trị văn hóa mà nhân loại đã đạt được
để trên cơ sở đó có khả năng giải quyết được các bài toán”.
15