Công nghệ thông tin và biến đổi khí hậu toàn cầu

Công nghệ thông tin và biến đổi khí hậu toàn cầu
Biến đổi khí hậu là một mối quan tâm của cả nhân loại. Khí hậu trái đất bị ảnh hưởng bởi
nhiều yếu tố, nhưng ảnh hưởng lớn hơn cả vẫn là lượng khí nhà kính (GHG) trong không khí
phát ra từ tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế. Từ năm 1970, lượng khí nhà kính đã tăng hơn
70%, làm thay đổi thời tiết. Ngoài ra, có nhiều tác động khác tác động làm biến đổi khí hậu
toàn cầu.

Biến đổi khí hậu là một mối quan tâm của cả nhân
loại. Khí hậu trái đất bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố,
nhưng ảnh hưởng lớn hơn cả vẫn là lượng khí nhà
kính (GHG) trong không khí phát ra từ tất cả các
lĩnh vực của nền kinh tế. Từ năm 1970, lượng khí
nhà kính đã tăng hơn 70%, làm thay đổi thời tiết.
Ngoài ra, có nhiều tác động khác tác động làm biến
đổi khí hậu toàn cầu. Trong đó, nạn phá rừng có thể
làm tăng khả năng lũ lụt và hạn hán gây ra do rối
loạn nghiêm trọng trong khí quyển và đại dương,
không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái mà còn là môi trường sống của con người.
Trong vài năm qua, vấn đề biến đổi khí hậu đã trở thành một mục chính trong chương trình nghị sự
toàn cầu. Các Tổng Thư ký LHQ, trong chuyến thăm Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), quan sát
thấy sự thay đổi khí hậu "là thách thức đạo đức của thế hệ chúng tôi" và rằng "ITU là một trong
những bên liên quan quan trọng nhất trong điều kiện của biến đổi khí hậu."
Tiến sĩ Hamadoun I. Touré, Tổng thư ký ITU, có nói rằng: "Biến đổi khí hậu là một thách thức toàn
cầu" và "ITU cam kết làm việc với các thành viên của chúng tôi để thúc đẩy việc sử dụng CNTT như
một công cụ hiệu quả để chống lại biến đổi khí hậu".
CNTT có thể góp phần chống lại biến đổi khí hậu và hậu quả của nó bằng cách đóng vai trò quan
trọng trong việc bảo vệ môi trường. Ví dụ, bên cạnh việc làm việc để giảm lượng khí thải của riêng
mình được ước tính là khoảng 2-2,5% tổng lượng phát thải khí nhà kính, có thể giúp gián tiếp để
giảm lượng phát thải khí nhà kính thuộc các lĩnh vực khác, cũng như, trong giám sát khí hậu, nông
nghiệp, giúp đỡ để tránh nạn phá rừng và tiếp tục thiết lập mạng truyền thông cần thiết trong trường
hợp khẩn cấp và thiên tai lớn trên thế giới.

Tại Hội nghị đặc mệnh toàn quyền 1994 tại Kyoto (Nhật Bản), các quốc gia thành viên ITU đã thông
qua Nghị quyết 35 "CNTT hỗ trợ cho việc bảo vệ môi trường" và khẳng định: "Liên minh đóng một
vai trò ngày càng quan trọng trong việc khuyến nghị các thành viên hoạt động trong lĩnh vực viễn
thông và công nghệ thông tin thúc đẩy bảo vệ môi trường và phát triển bền vững”.
Trong năm 2007, ITU cùng hội viên của mình và các đối tác đưa ra một chương trình lớn để điều tra
mối quan hệ đặc biệt giữa CNTT và thay đổi khí hậu. Hai hội nghị chuyên đề quốc tế về CNTT và
biến đổi khí hậu đã được tổ chức trong năm 2008. Những hội nghị này đã diễn ra tại Kyoto, Nhật
Bản, vào tháng 4 năm 2008, đơn vị chủ trì là Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản (MIC), và tại
London, Anh, vào tháng sáu năm 2008, tổ chức bởi BT. Trong năm 2009, nằm trong sáng kiến trên,
ITU tổ chức hội nghị chuyên đề lần thứ ba về nội dung CNTT và biến đổi khí hậu tại Quito, Ecuador
từ ngày 08 đến ngày 10 tháng 7 năm 2009, do Trung tâm nghiên cứu viễn thông, CNTT và Truyền
thông Ecuado tổ chức.
Các sự kiện khác nhau về CNTT và biến đổi khí hậu đã được ITU tổ chức bao gồm một loạt các hội
thảo. Năm 2009, ITU-T Study Group 5 đổi tên để phản ánh một nhiệm vụ mới "Môi trường và biến
đổi khí hậu".
Là một phần của một sáng kiến lớn về CNTT và biến đổi khí hậu, ITU đã tổ chức Hội thảo chuyên
đề CNTT và biến đổi khí hậu. ITU cùng với Ủy ban Truyền thông Hàn Quốc (KCC) đồng tổ chức
Hội nghị chuyên đề quốc tế trong môi trường ảo đầu tiên để bàn về CNTT và biến đổi khí hậu với
điểm cầu chính là Seoul, Hàn Quốc vào ngày 23/9/2009. Tham dự Hội thảo có các quan chức Liên
hiệp quốc, chính phủ, các chuyên gia đầu ngành từ các cơ quan quản lý, các nhà hoạch định chính
sách, và những chuyên gia trong lĩnh vưc CNTT từ các Tập đoàn và doanh nghiệp lớn trên thế giới.
Các chủ đề được thảo luận bao gồm sử dụng CNTT xanh để giải quyết vấn đề về sự thay đổi khí hậu,
công nghệ sạch và các ứng dụng thông minh, giảm tác động môi trường của CNTT và xây dựng một
tương lai màu xanh. Hội thảo được truyền qua Internet để người tham dự từ xa có thể nhìn thấy và
nghe thuyết trình từ bất cứ nơi nào họ đang có trong thế giới.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng phát biểu tại hội nghị truyền hình
Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thành Hưng đã có bài phát biểu về chính sách
CNTT của Việt Nam đối với vấn đề ứng phó thay đổi khí hậu.Trong lời phát biểu của mình, Thứ
trưởng nêu rõ: “Hiện nay, trong xu thế toàn cầu hóa, không chỉ có các chủ đề về kinh tế, thương mại,

công nghệ... là các vấn đề toàn cầu, mà việc bảo vệ môi trường và ứng phó với sự biến đổi khí hậu
cũng mang tính toàn cầu và cần được đặc biệt quan tâm. Để giải quyết các vấn đề này một cách hiệu
quả, cần phải có sự hợp tác của tất cả các quốc gia và trong đó các tổ chức quốc tế đóng vai trò
quan trọng.

Trong nỗ lực để hạn chế, giảm nhẹ ảnh hưởng của sự biến đổi khí hậu toàn cầu, công nghệ thông tin
và truyền thông (CNTT) đóng một vai trò hết sức quan trọng. Báo cáo tại Diễn đàn kinh tế thế giới
(2008) đã tổng hợp và đánh giá cao các đóng góp của ngành CNTT trong việc giảm nhẹ ảnh hưởng
của sự biến đổi khí hậu bao gồm việc đưa ra các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp tối ưu, hạ tầng sử
dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm nhờ các công nghệ, thiết kế thông minh…
Trong việc ứng phó với sự biến đổi khí hậu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, các khó khăn
vẫn còn nhiều. Việt Nam và các nước đang phát triển đều mong muốn có được những kinh nghiệm
cũng như sự hỗ trợ từ ITU, các tổ chức quốc tế và các quốc gia phát triển, có kinh nghiệm để từng
bước thực hiện hiệu quả các hoạt động để giảm nhẹ và ứng phó với sự biến đổi khí hậu.
Với một đường bờ biển dài và các vùng châu thổ đất thấp, Việt Nam là một trong những quốc gia
chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do sự biến đổi khí hậu. Các vùng châu thổ này tập trung phần lớn các
hoạt động kinh tế và dân cư đông đúc nhưng cơ sở hạ tầng còn hạn chế. Hậu quả của biến đổi khí
hậu như những cơn bão với cấp độ mạnh hơn và thường xuyên hơn, hay mực nước biển dâng cao rất
có thể sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng này.
Xác định được mức độ quan trọng của vấn đề, trong những năm gần đây, Việt Nam đã tích cực đẩy
mạnh việc bảo vệ môi trường nói chung và việc ứng phó với sự biến đổi khí hậu nói riêng. Cụ thể,
tháng 12/2008, Việt Nam đã công bố Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó biến đổi khí hậu tập
trung vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng, phát triển nguồn nhân lực, tranh thủ sự giúp đỡ hỗ
trợ của các tổ chức quốc tế. Đặc biệt, chương trình bắt buộc tích hợp các vấn đề biến đổi khí hậu
vào các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Đầu tháng 9/2009, Việt Nam cũng
vừa thông báo chính thức về các kịch bản biến đổi khí hậu.
Việt Nam cũng đã chủ động, tích cực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin góp phần làm giảm
nhẹ sự biến đổi khí hậu, cụ thể như sau:
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các ngành kinh tế cũng như toàn xã hội nhằm mục
đích tăng năng suất lao động, giảm tiêu hao và tiết kiệm năng lượng;

- Tích cực phát triển và mở rộng phạm vi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin và viễn
thông đến vùng sâu, vùng xa; có tác dụng tốt trong việc ứng cứu các sự cố, thiên tai;
- Tổ chức thực hiện các biện pháp tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo vệ môi trường, biến đổi
khí hậu và ứng phó với sự biến đổi khí hậu;
- Tham gia và thực hiện các kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu theo kế hoạch chung của Việt
Nam;
- Xây dựng hệ thống thông tin chỉ đạo phòng chống thiên tai cả trên đất liền, biển, đảo;
- Tổ chức, tham gia và chia sẻ kinh nghiệm tại các hội nghị, hội thảo về CNTT trong đó có vấn đề về
bảo vệ môi trường và ứng phó với sự biến đổi khí hậu...
Thực tế cho thấy sự đóng góp của công nghệ thông tin và truyền thông trong việc ứng phó với sự
biến đổi khí hậu còn chưa xứng tầm với các công nghệ mà chúng ta đang có. Trong vấn đề này,
chúng tôi có một số ý kiến nhằm phát huy vai trò của CNTT trong việc giảm nhẹ và ứng phó với sự
biến đổi khí hậu như sau:
- Các tổ chức quốc tế và các quốc gia cần tăng cường hơn nữa việc chia sẻ thông tin. Nguồn thông
tin của các nước phát triển rất cần thiết cho các nước đang phát triển.
- Các tổ chức quốc tế, các quốc gia phát triển tiếp tục hỗ trợ các dự án phát triển các sản phẩm, giải
pháp công nghệ để đưa công nghệ, ứng dụng công nghệ thông tin về các vùng nông thôn phù hợp với
các điều kiện của nhiều nước đang phát triển như rào cản ngôn ngữ, sự cách biệt địa lý; đặc biệt là
thiếu điện và các cơ sở hạ tầng khác.
- Tăng cường sự hợp tác giữa các tổ chức quốc tế, các nước phát triển công nghệ để hỗ trợ chuyển
giao các công nghệ tiết kiệm năng lượng; tăng cường hợp tác giữa các tổ chức tiêu chuẩn hóa để
các tiêu chuẩn sản phẩm có độ hài hòa, tương thích cao.
- Xây dựng hệ thống thông tin về bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu và ứng phó với sự biến đổi khí
hậu; triển khai rộng rãi các sản phẩm và dịch vụ sử dụng công nghệ CNTT “xanh”;
- Đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp, kinh nghiệm sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng trong
lĩnh vực viễn thông và công nghệ thông tin;
- Hợp tác tích cực giữa các ngành kinh tế, các tổ chức trong mỗi quốc gia để tìm ra các biện pháp
giảm nhẹ và ứng phó với sự biến đổi khí hậu...”
Thứ trưởng cũng cho rằng, chính phương thức tổ chức hội thảo từ xa này cũng là một biện pháp thiết
thực góp phần giảm nhẹ ảnh hưởng của sự biến đổi khí hậu toàn cầu.

Với các nội dung cụ thể tại Hội nghị như phát triển các công nghệ mới bảo vệ môi trường, thúc đẩy
việc sử dụng hiệu quả các sản phẩm và dịch vụ công nghệ thông tin... và nhiều ý tưởng cũng như
kinh nghiệm thực tiễn đã được chia sẻ trong Hội nghị. Đặc biệt Hội nghị lần này cũng mong muốn
đưa ra chương trình hành động cụ thể để tăng cường được sự hợp tác giữa các quốc gia trong quá
trình ứng phó với sự biến đổi khí hậu toàn cầu.
Bạn đọc quan tâm đến Hội nghị lần này có thể xem được toàn bộ chương trình tại địa chỉ:
hoặc vào trang www.itu.int để xem những
chương trình có liên quan.