Giáo trình Quản lý trường hợp với Người sử dụng ma túy (dùng cho hệ đại học)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.05 MB, 215 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Giáo trình

Quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

(Dùng cho hệ đại học)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Giáo trình

Quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

(Dùng cho hệ đại học)

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Chủ biên: TS.NguyễnTrungHải
Các thành viên: TS.BùiThịXuânMai

ThS.NguyễnHuyềnLinh

ThS.LêThịThủy

ThS.NguyễnMinhTuấn

NguyễnTuấnLong

ĐỗThịNgọcBích

NguyễnThịLiên

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

LỜI NĨI ĐẦU

Lạmdụngchấtgâynghiệnnóichungvànghiệnmatnóiriêngđãtrở
thànhvấnđềnóngbỏngcầngiảiquyếtcủatấtcảcácquốcgiatrênthế
giới,trongđócóViệtNam.Nghiệnmatđãvàđanglàmgiatăngmối
longạivềsứckhỏe,xãhội,làmgiảmchấtlượngvàgiátrịcuộcsốngcủa
ngườinghiện.Nghiệnmatgâyranhiềuhậuquảchocảbảnthânngười
nghiện,chogiađìnhvàchotồnxãhội.

ViệtNamhiệnđãcónhiềuchươngtrìnhcanthiệptronghỗtrợđiềutrị
nghiệnnhư:cainghiệntạicácTrungtâmGiáodục-Chữabệnh–Lao
độngxãhội,cainghiệntạicộngđồng,v.v.nhưngtỷlệtáinghiệnvẫnkhá
cao.Mộttrongnhữngngunnhânđólàcácmơhìnhcanthiệpriênglẻ
nàychỉđơnthuầnnhằmvàoviệcsửdụngmatúycủangườinghiệnchứ
chưađápứngđượchếtcácnhucầuđadạngcủahọnhư:đượctintưởng,
xâydựnglạimốiquanhệvớingườithân,bạnbè;biếtđượctìnhtrạng
sứckhỏecủabảnthân,điềutrịcácbệnhmắcphải;đượcđàotạohướng
nghiệp,tạoviệclàm,v.v.

Quảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúylàmơhìnhcanthiệpnhằm
cungcấpcácdịchvụđápứngcácnhucầuđadạngcủangườinghiện
trongqtrìnhđiềutrịnghiệnthơngquaviệcđánhgiánhucầu,xácđịnh,
điềuphốivàkếtnốicácnguồnlựchiệncótạicộngđồng.TạiViệtNam,
dịchvụQuảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúymớiđượcthíđiểm
tạiHảiPhịngvàthànhphốHồChíMinhvớisựhỗtrợkỹthuậtcủatổchức
FHI360vàbướcđầuđãmanglạinhữnghiệuquảtíchcực.

Dovậy,việcpháttriểnvàđàotạoCơngtácxãhộivớikiếnthứcchun
sâutronglĩnhvựcQuảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúytrởthành
vấnđềcầnthiết.DựatrênsựthamkhảocáctàiliệucủaFHI,giáotrình
“Quảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy”donhómtácgiảtrường
ĐạihọcLaođộng–Xãhội,CụcBảotrợxãhộivàcácchungiacủatổ

chứcFHI360biênsoạnnhằmphụcvụchoviệcgiảngdạy,đàotạocánbộ
cơngtácxãhộitrongcáctrườngđàotạocơngtácxãhội.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

hợpvớingườisửdụngmatúy,sinhviênphảiđượchọcnộidungvềChất
gâynghiệnvàxãhội.

Chúng tơi xin chân thành cảm ơn sự đóng góp ý kiến của các chuyên
gia,đồngnghiệptừcáctổchức,cáctrườngĐạihọc,cácchuyêngiacủa
tổ chức The Atlantic Philanthropies, tổ chức SAMHSA, tổ chức CDC, tổ
chứcFHI360,CụcBảotrợxãhội–BộLĐTB&XHnhưTS.KevinP.Mulvey,
Ths.NguyễnVănHồi,Ths.HồngNamTháivàđặcbiệtlàcácthànhviên
nhómcanthiệpdựphịngHIVvàmatúy–FHI360:TS.NguyễnTốNhư,
Ths.TrầnThịLanPhương,Ths.NguyễnHồiLinh,NguyễnLyLai.

Trongqtrìnhbiênsoạntàiliệu,chúngtơicũngxinchânthànhcảmơn
Ths.NguyễnThịTháiLan(ĐạihọcLaođộng–Xãhội),Ths.NguyễnThị
ThanhHương(ĐạihọcLaođộng–Xãhội)đãthamgiaxâydựngchương
trìnhvàđónggópýkiếntừnhữngngàyđầukhixâydựngđềcươngtàiliệu.
Giáotrìnhđượcbiênsoạnlầnđầu,rấtmongnhậnđượcsựquantâm,
đónggópýkiếncủađồngnghiệpvàcácđộcgiảđểgiáotrìnhđượchồn
thiệnhơntronglầntáibảnsau.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ARV Thuốckhángvirút

CGN Chấtgâynghiện

CPCTNXH CụcPhịngChốngTệNạnXãHội

GDĐĐ Giáodụcđồngđẳng

HIV Virútgâysuygiảmmiễndịchởngười

LĐTBXH LaođộngThươngbinhvàXãhội

NSDMT Ngườisửdụngmatúy

NVQLTH Nhânviênquảnlýtrườnghợp

QLTH Quảnlýtrườnghợp

TTNCNT Truyềnthơngnângcaonhậnthức

TVXNTN Tưvấnxétnghiệmtựnguyện

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

MỤC LỤC

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP

VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY 11

1.1. Kháiniệmchungvềquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 13

1.1.1. Kháiniệmquảnlýtrườnghợp 13

1.1.2. Mụcđíchvàcáchoạtđộng 15

1.1.3. Cơngtácquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 16
1.2. MộtsốhoạtđộngquảnlýtrườnghợptạiViệtNam 16

1.3. Vaitrònhânviênquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 20

1.3.1. Kếtnốidịchvụ 20

1.3.2. Điềuphối 22

1.3.3. Vậnđộng 23

1.3.4. Truyềnthông 24

1.3.5. Biệnhộ 25

1.3.6. Giámsát 26

1.4. Cácyêucầuđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 27

1.4.1. Vềkiếnthức 27

1.4.2. Vềkỹnăng 30

1.4.3. Vềtháiđộ 32

1.4.4. Nhữngđiềucầntránh 35

1.5. CácnguyêntắcnềntảngtrongQuảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 36

1.5.1. NguyêntắcChấpnhậnthânchủ 36

1.5.2. NguntắcCáthểhóa 37

1.5.3. NguntắcBảomậtthơngtinchothânchủ 37

1.5.4. NguntắcDịchvụtồndiện 38

1.5.5. NguntắcTơntrọngquyềntựquyếtcủathânchủ 39

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

1.5.7. Nguntắcliêntụccủadịchvụ 41

1.5.8. Nguntắcdịchvụcơngbằng 42

1.5.9. Nguntắclinhhoạtvàkiênnhẫn 42

1.6. CácbiệnphápcanthiệpdànhchongườisửdụngmatúytạiViệtNamhiệnnay 43

1.6.1.Cáccanthiệpdựphịng 47

1.6.2. Canthiệpgiảmtáchại 50

1.6.3.Canthiệpchuyênsâu 54

1.6.4.Cáchỗtrợxãhộikhác 64

CÂUHỎIÔNTẬPCHƯƠNGI 67

CHƯƠNG II. MỘT SỐ KỸ NĂNG TRONG QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP VỚI

NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY 69

2.1. Cáckỹnăngcơbảntrongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 71
2.1.1. Kỹnăngthiếtlậpmốiquanhệvớithânchủ 71

2.1.1.1. Thiết lập mối quan hệ trong buổi gặp đầu tiên 72

2.1.1.2. Duy trì mối quan hệ trong quá trình làm việc với thân chủ 73

2.1.2. Kỹnănglắngnghetíchcực 77

2.1.2.1.Kháiniệm,mụcđíchcủalắngnghetíchcực 77

2.1.2.2. Phân loại lắng nghe tích cực 78

2.1.2.3. Biểu hiện của lắng nghe tích cực 80

2.1.2.4. Các kỹ thuật được sử dụng giúp nhân viên quản lý trường hợp

lắng nghe tích cực. 82

2.1.2.5. Các rào cản của lắng nghe tích cực (có phản hồi) 86

2.1.3. Kỹnăngthấucảm 87

2.1.3.1. Khái niệm 87

2.1.3.2. Vai trò của thấu cảm 90

2.1.3.3. Các nguyên tắc hướng dẫn việc sử dụng kỹ năng thấu cảm 91

2.2.Cáckỹnăngchuyênbiệt 94

2.2.1. Kỹnănggắnkếtthânchủ 94

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2.2.3. Kỹnăngvậnđộng 103

2.2.4. Kỹnănggiámsáthỗtrợthânchủ 109

2.2.5. Kỹnăngxâydựngvàquảnlýhồsơ 111

CÂUHỎIƠNTẬPCHƯƠNGII 117

CHƯƠNG III: QUY TRÌNH QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP

VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY 119

3.1Bước1:Xâydựngmốiquanhệvàđánhgiánhucầucủathânchủ 121

3.1.1. Xâydựngmốiquanhệ 121

3.1.2Đánhgiáthânchủ 124

3.1.2.1. Các yếu tố về nhân thân - xã hội- luật pháp 124

3.1.2.2. Điều kiện sức khỏe và những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe 125

3.1.2.3. Sử dụng và điều trị nghiện ma túy 126

3.1.2.4. Hành vi tình dục 128

3.1.3.Cácgiaiđoạnthayđổihànhvivàcácchiếnlượccanthiệp 129

3.2 Bước2:Xâydựngkếhoạch 143

3.2.1. Xácđịnhcácmụctiêu 144

3.2.2. Xácđịnhmụctiêuưutiên 146

3.2.3. Lựachọndịchvụchuyểngửi 148

3.2.4. Lậpkếhoạchchitiếttiếpcậndịchvụ 149
3.3 Bước3:Hỗtrợthânchủtiếpcậndịchvụđượcchuyểngửi 151

3.3.1. Liênhệnốikếtcơsởchuyểngửi 151

3.3.2. Chuẩnbịtâmlýchothânchủvànhữngkhókhăncóthểnẩysinh 151

3.3.3. Chuẩnbịđiềukiệnhànhchính 152

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

3.5Bước5:Lượnggiávàkếtthúc 156
3.5.1. Lượnggiácáchoạtđộng,mụctiêuđềratrongkếhoạch 157
3.5.2. Lượnggiánhữngthayđổicủathânchủ 157
3.5.3. Lượnggiácácdịchvụđượctriểnkhai 157
3.5.4. Đánhgiálạinhucầuthânchủvàgắnkếtvớidịchvụhỗtrợkhác 157
3.5.5. Hỗtrợthânchủxâydựngkếhoạchtiếptheo(nếucần) 158
3.5.6. Kếtthúc:Chiatay,độngviên,chỉranhữngkhókhăncóthểgặpphải
khikhơngcịntiếptụckếtnốivớinhânviênquảnlýtrườnghợp 158

CÂUHỎIƠNTẬPCHƯƠNGIII 160

TRƯỜNG HỢP ĐIỂN CỨU 161

TÀI LIỆU THAM KHẢO 175

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

TỔNG QUAN

VỀ QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP

VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY

CHƯƠNG I

1.1. Kháiniệmchungvềquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 13
1.2. MộtsốhoạtđộngquảnlýtrườnghợptạiViệtNam 16
1.3. Vaitrònhânviênquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 20
1.4. Cácyêucầuđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 27
1.5. Cácnguyêntắcnềntảngtrongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 36
1.6. Cácbiệnphápcanthiệpdànhchongườisửdụngmatúy

tạiViệtNamhiệnnay 43

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Quản lý trường hợp (hay còn gọi là Quản lý ca) là hoạt động địi hỏi 
chun mơn cơng tác xã hội chuyên sâu. Đây cũng là nội dung khá mới 
mẻ ở Việt Nam. Chương I của tài liệu sẽ cung cấp kiến thức cơ bản về 
quản lý trường hợp cho sinh viên ngành công tác xã hội và nhân viên quản 
lý trường hợp làm việc trong lĩnh vực này. Những kiến thức chung trong 
quản lý trường hợp được giới thiệu mang tính khái quát trong chương 
I. Tuy nhiên với mục đích tăng cường kiến thức và nhận thức về quản lý 
trường hợp đối với người sử dụng ma túy do vậy tài liệu sẽ chú trọng giới 
thiệu kiến thức về quản lý trường hợp, các nguyên tắc và một số chức năng 
nhiệm vụ của nhân viên quản lý trường hợp khi làm việc với người sử dụng 
ma túy.

Chương I được kết cấu 6 phần:

• Khái niệm chung về quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy
• Một số hoạt động quản lý trường hợp tại Việt Nam

• Vai trị của nhân viên cơng tác xã hội trong quản lý trường hợp với 
người sử dụng ma túy

• Các yêu cầu đối với nhân viên quản lý trường hợp khi làm việc với 
người sử dụng ma túy

• Nguyên tắc trong quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy
• Các biện pháp can thiệp hiện nay cho nhóm người sử dụng ma túy

1.1. Khái niệm chung về quản lý trường hợp với người

sử dụng ma túy

1.1.1. Kháiniệmquảnlýtrườnghợp

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Johnson(1995)chorằngquảnlýtrườnghợplàsựđiềuphốicácdịchvụ
trongviệchỗtrợthânchủ.Nhânviênquảnlýtrườnghợplàmviệcvớithân
chủđểxácđịnhdịchvụcầnthiết,tổchứcvàtheodõisựchuyểngiaocác
dịchvụđótớithânchủcóhiệuquả(Johnson,1995).

Moore(1995)chorằng:“việchoạchđịnhvàphốihợpmộtgóicácdịchvụ
ytếvàxãhộiđượccánhânhóađểđápứngcácnhucầuđặcthùcủamột
thânchủ”(Moore,1995).CịnvớiIntagliata(1981):“mộttiếntrìnhhay
phươngphápđảmbảorằngkháchhàngđượccungứngbấtcứdịchvụ
nàohọcầnbằngmộtphươngthứcđượcphốihợp,hiệuquảvàkếtquả”.
BallewvàMink(1996)“giúpđỡnhữngngườimàcuộcsốngcủahọkhơng
thỏamãnhaykhơngphongphúdogặpnhiềuvấnđềcầnsựtrợgiúpcùng

lúccủanhiềunơigiúpđỡ”(BallewvàMink,1996,tr.3).Rapp(1992)
cungcấpthêmkháiniệmquảnlýtrườnghợp:“hỗtrợbệnhnhântáinhận
thứcvềcácnguồnlựcbêntrongcủathânchủnhưsựthơngminh,tàinăng
vàkhảnănggiảiquyếtvấnđề;thiếtlậpvàthươnglượngcácquytắclàm
việcvàgiaotiếpgiữabệnhnhânvàcácnguồnlựcbênngồi;vàbiệnhộ
vậnđộngcácnguồnlựcbênngồiđểtăngcườngtínhliêntục,khảnăng
tiếpcận,tinhthầntráchnhiệmvàtínhhiệuquảcủanhữngnguồnlựcđó”
(Rappetal.,1992,tr.83)

NationalAssociationofSocialWorkers(1992)chorằng:“đánhgiánhu
cầucủathânchủvàgiađìnhthânchủ,vàsắpxếp,phốihợp,giámsátvà
biệnhộmộtgóinhiềudịchvụđểđápứngnhữngnhucầuphứctạpcủa
thânchủcụthể”(trang5).CuốnCaseManagementSocietyofAmerica
(1990)cóviết:“Quảnlýtrườnghợplàtiếntrìnhhợptáctrongviệcđánh
giá,hoạchđịnh,tạothuậnlợivàbiệnhộchonhữngphươngánvàdịchvụ
đápứngcácnhucầusứckhỏecủamộtcánhânthơngquagiaotiếpvàcác
nguồnlựcsẵncóđểthúcđẩynhữngkếtquảcóchấtlượngvàhiệuquả”.

Tóm lại, quản lý trường hợp là một tiến trình hợp tác giữa các nhà 
chuyên môn với các hoạt động đánh giá nhu cầu thân chủ (cá nhân, gia 
đình), xác định, kết nối và điều phối các nguồn lực, dịch vụ nhằm giúp 
thân chủ tiếp cận nguồn lực để giải quyết vấn đề và đáp ứng nhu cầu 
một cách hiệu quả.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

thểthấyrằngmộtcơquantổchứcsẽkhơngthểcungcấpđượcđầyđủcác
dịchvụnhằmđápứngcácnhucầuđadạngcủathânchủ.Vídụnhưbệnh
việnthìchỉchămsócsứckhỏe,cơsởthamvấnthìtậptrunghỗtrợvềmặt
tâmlýchothânchủ,v.v.Rõràngchúngtasẽkhơngthểhỗtrợtriệtđểvà
bềnvữngđượcchothânchủnếunhưchúngtakhơngđápứngđượccác
nhucầucủathânchủmộtcáchtồndiện.Khácvớinhânviêncơngtácxã

hộicóthểđưaracáccanthiệptrựctiếpvàchunsâu,nhânviênquảnlý
trườnghợptậptrunghơnvàoviệckếtnối,giámsátvàđiềuphốicácdịch
vụdànhchothânchủ.

1.1.2. Mụcđíchvàcáchoạtđộng

Mụcđíchchủyếucủaquảnlýtrườnghợplàtốiđahóaviệcthựchiệnchức
năngcủathânchủbằngcáchcungcấpnhữngdịchvụcóchấtlượngvà
cóhiệuquảđốivớicáccánhâncónhữngnhucầuphứctạp.Tăngcường
khảnăngpháttriển,giảiquyếtvấnđềcủathânchủ;Tạoravàthúcđẩy
hệthốnghỗtrợhoạtđộngcóhiệuquảvàmangtínhnhânbảnđểcung
cấptàingunvàdịchvụchoconngười;Liênkếtconngườivớihệthống
cungcấptàingun,dịchvụvàcơhội;Cảithiệnphạmvivànănglựccủa
hệthốngcungcấpdịchvụ;Gópphầnchosựpháttriểnvàhồnthiệncủa
chínhsáchxãhội.

Từ những khái niệm trên có thể đưa ra đặc điểm của hoạt động quản lý 
trường hợp như sau:

Quảnlýtrườnghợplàtiếntrìnhtươngtácnhằmtrợgiúpthânchủđápứng
nhucầu,giảiquyếtvấnđề.

Tiếntrìnhnàybaogồmcáchoạtđộngđánhgiánhucầucủathânchủ,lên
kếhoạchtrợgiúptừđótìmkiếm,kếtnốivàđiềuphốicácdịchvụ,nguồn
lựcđểnhằmhỗtrợđápứngnhucầu,giảiquyếtvấnđềcủathânchủmột
cáchcóhiệuquả.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Thânchủlàcánhân,ngườiđangcóvấnđề,họđangcónhữngnhucầu
cơbảnkhơngđượcđápứng,vìvậyhọcầnsựtrợgiúp.Tuynhiênkhitrợ
giúpchocánhânthìnhânviênquảnlýtrườnghợpcịnlàmviệcvớigia

đìnhhọdovậytrongquảnlýtrườnghợp,thânchủcanthiệpchủyếulàcá
nhân,nhưngcũngcólúccầnlàmviệcvớigiađình.

Quảnlýtrườnghợpcầnkếtnốivớihệthốngcungcấpdịchvụxãhộitrong
cộngđồngvàđượcsựđồngthuậnvàcamkếtcủacáccơsởcungcấpdịch
vụnày.Vìvậymộthệthốngcungcấpdịchvụchunnghiệplàmộtbộ
phậncấuthànhkhơngthểthiếugiúpchocơngviệcquảnlýtrườnghợp
đượctriểnkhaicóhiệuquả.

1.1.3. Cơngtácquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy

Quản lý trường hợp được xem là một phương thức hỗ trợ hữu hiệu để
đảmbảoansinhchongườisửdụngmatúy.Nhữnghoạtđộngđiềuphối,
vậnđộng,biệnhộ,tăngnănglực,kếtnốinguồnlựctrongquảnlýtrường
hợpsẽgiúpngườisửdụngmatúydễdàngtiếpcậnvớinhữngdịchvụvà
nguồnlựcmàngườisửdụngmatúychưahoặckhơngtiếpcậnđượcđể
giảiquyếthayđápứngnhucầu.

ỞViệtNam,cánbộcóchunmơntrongquảnlýtrườnghợpcịnkhá
hạnchếnênviệctrợgiúpchothânchủlàngườisửdụngmatúycịnnhiều
khókhăn.Khơngíttrườnghợpnguồnlựccónhưnglạichưakếtnốiđược
tớithânchủ,hoặccósựchồngchéotrongtrợgiúpnêncóthânchủđược
hưởngnhiềudịchvụ,nhưngcóthânchủlạikhơngcókhảnăngđểtiếpcận
vớicácnguồnlựcđểgiảiquyếtvấnđềcủamình

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

DịchHIVtạiViệtNamnóichungvàtạiThànhphốHồChíMinhnóiriêng
tậptrungtrongcácnhómcónguycơcaonhưnhómngườinghiệnchích
matúy,nhómphụnữhànhnghềmạidâmvànhómnamcóquanhệtình
dụcđồnggiới,trongđónhómngườinghiệnchíchmatúycónguycơcao
nhất.Dođó,kểtừgiaiđoạn2003–2010,ỦybanPhịngchốngAIDS

ThànhphốHồChíMinhđãthựchiệnlồngghépcácchươngtrìnhphịng
chốngHIV/AIDSvàmatúytrongcáctrungtâm06đểtừđógiảmnhững
tácđộngkhơngmongmuốn,kiểmsốtdịchbệnhtrênnhómngườisaucai
tạicáctrungtâm.

Từ năm 2005 – 2010, TP. Hồ Chí Minh triển khai thực hiện kế hoạch
QuảnlývàGiúpđỡtáihịanhậpcộngđồng(THNCĐ)chongườisaucai.
Theo đó, từ tháng 4 năm 2006 Ủy ban Phòng chống AIDS Thành phố
HồChíMinhphốihợpvớiSởLaođộngThươngbinhvàXãhội(LĐTBXH)
ThànhphốHồChíMinhcũngtậptrunghỗtrợkỹthuậtchohoạtđộngcủa
“ChươngtrìnhHỗtrợđiềutrịnghiệnvàTáihịanhậpcộngđồng”tạiđịa
phương/cộngđồng.MộttrongnhữnghợpphầnquantrọngcủaChương
trìnhnàylà“Quảnlýtrườnghợp”.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

khuphố.Nhưthế,hệthốngnhànướcđãcómộtlượnglớnnhânsựphụtrách
cơngtáctiếpcậnngườisaucaitáihịanhậpcộngđồng,nhưngcịnhạnchế
vềchunmơn.Vìvậy,nhằmhuyđộnglựclượngxãhộisẵncó,hệthống
quảnlýnhànướcvàvốnkinhnghiệmchunmơntừcácdựánthíđiểm,
năm2007,ỦybanMặttrậnTổquốcViệtNamtạiThànhphốHồChíMinh,
SởLaođộng–Thươngbinh&XãhộiThànhphốHồChíMinh,cùngvớiỦy
banPhịngchốngAIDSThànhphốHồChíMinhđãkýkếhoạchliêntịchvề
cơngtáctiếpcậnquảnlýgiúpđỡngườitáihịanhậpcộngđồng.Ủyban
MặttrậnTổquốclàđơnvịđảmbảoquảnlývàđiềuphốilựclượngnhânsự
trựctiếpthựcthichươngtrìnhchínhlàtổcánsựxãhộitìnhnguyện.SởLao
độngThươngbinhvàXãhộilàđơnvịchịutráchnhiệmquảnlý,lưutrữvà
báocáosốliệumangtínhhệthống.ỦybanPhịngchốngAIDSTP.HCMphụ
tráchhuấnluyệnnghiệpvụvềtưvấn,tiếpcậngiúpđỡngườitáihịanhập
cộngđồngdựphịngtáinghiệnvàphịngtránhlâynhiễmHIV/AIDSdành
chocánsựxãhộitìnhnguyệnvàcánbộchuntráchphịngchốngtệnạn
xãhộiquận/huyện,phường/xã.

DướisựtàitrợcủadựánCDC,FHI360,vàmộtsốdựánkhácnhưNgân
hàngthếgiới…choviệctriểnkhaithựchiệnkếhoạchliêntịch3bên,
chươngtrìnhđãtổchứchuấnluyệnnângcaonănglựcdànhchohầuhết
tấtcảcánsựxãhộitìnhnguyện,cánbộchuntráchphường/xãcủa24
quận/huyện.Saukhihồntấtcáckhóatậphuấntheomơhìnhquảnlý
trườnghợpthìnhữngcánsựxãhộitìnhnguyệnthựchiệntrựctiếpcơng
tácnàyđượcgọilàcánbộquảnlýtrườnghợp.Bêncạnhđó,chươngtrình
cũngđãxâydựngđượchệthốngquảnlý,báocáocũngnhưđiềuhành
hoạtđộngtiếpcậntheomơhìnhQuảnlýtrườnghợpdànhchongườisử
dụngmatúy.Từnăm2009-2010,chươngtrìnhđãcungcấp38khóatập
huấntừcơbảnđếnnângcaovàcảtậphuấnnhắccho1.027lượtngười
làm cơng tác quản lý trường hợp thuộc các phường xã của 24 quận/
huyện.Mạnglướicánbộquảnlýtrườnghợpnàyđãtăngđộbaophủ
nhómđíchlêngần60%,vàđãchuyểngửithânchủđếncácdịchphùhợp
đápứngnhucầuchongườitáihịanhậpcộngđồngtrênđịabàn.

NếuThànhphốHồChíMinhlànơiđiđầucủaViệtNamtrongviệcáp
dụngmơhìnhQuảnlýtrườnghợpthựchiệncơngtáctưvấntiếpcận,giúp
đỡngườisaucaitáihịanhậpcộngđồngtạiđịaphươngthìHảiPhịnglà
tiêuđiểmtiếptheotrêncáctỉnhmiềnbắcvớimơhìnhquảnlýtrườnghợp
chonhữngngườisửdụngmatúynóichung,lồngghépvàohệthốngnhân
sựcủanhànướchiệntại.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

đốimặtvớicácvấnđềliênquanđếnkỳthịvàphânbiệtđốixửcũngnhư
hạnchếvềtiếpcậncácdịchvụxãhộivàchămsócsứckhỏe.Mặcdù
nhiềucanthiệpđãđượctriểnkhainhằmgiảiquyếttáchạiliênquanđến
sử dụng ma túy. Luật Phịng, Chống HIV/AIDS của Việt Nam cũng đã
đưaramộtkhungpháplýchocácchươngtrìnhgiảmhại;nhưngvẫncịn
nhữngthiếukhuyếtvềcungcấpdịchvụchongườisửdụngmatúytạiHải

Phịng.Cácdịchvụnóichungđượcphânbốtảnmátvàkhơngmộtdịch
vụnàođápứngđượctồndiệntấtcảcácnhucầucủangườisửdụngma
túy.Tấtcảnhữngtháchthứcnàykhiếnngườisửdụngmatúydễbịtổn
thươngvớicáctáchạikhơngmongmuốncũngnhưhạnchếhọtiếpcận
vớicácdịchvụđiềutrịnghiệnmatúydựatrênbằngchứngvàmangtính
tựnguyện.

ChiCụcPhịng,Chốngtệnạnxãhội(Chicục)thuộcSởLaođộng-Thương
binhvàXãhộiHảiPhịngđóngvaitrịquantrọngtrongviệcphịngchống
HIVvàmatúytạiHảiPhịng.ChicụccónhiệmvụthammưugiúpSởLao
động-ThươngbinhvàXãhộithựchiệnchứcnăngquảnlýNhànướctheo
quyđịnhcủaphápluật.Bêncạnhđó,Chicụccịntổchứcvàphốihợp
vớicáccấp,cácngànhliênquanthựchiệncáckếhoạch,chươngtrìnhdự
án,hướngdẫnnghiệpvụ,kiểmtrađánhgiácácđơnvịthựchiệncơngtác
quảnlý,giáodục,chữatrịchongườinghiệnmatúyvàcácđịaphương
ởtuyếnquận/huyện,xã/phường.Chicụctriểnkhaicácchươngtrình,kế
hoạchhàngnămvàdàihạnvềphịngchốngmạidâm,cainghiệnmatúy
vàcácgiảiphápchocácvấnđềxãhộisaukhihồnthànhđiềutrịnghiện
matúy.Chicụccũngchịutráchnhiệmhướngdẫnvàgiámsátviệcthực
hiệncáchoạtđộngliênquantớiphịngchốngmatúy,điềutrịnghiệnma
túyvàcácdịchvụđiềutrịchongườimạidâmvàngườisửdụngmatúy
cũngnhưchongườisaucaihịanhậpvớicộngđồngtạiHảiPhịng.Chi
cụccũngđàotạoxâydựngnănglựcchocácnhânviênlàmviệctạitrung
tâmvàcộngđồngdựatrêntìnhhìnhthựctếvàthựcthichínhsách.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

nàylàviệclồngghépnhânsựchươngtrìnhquảnlýtrườnghợpvàohệ
thốngnhânsựnhànướcchínhthức.Mỗiphường/xãđềucóítnhấtmộtcán
bộvà/hoặccánsựtrongbiênchếnhànướcchịutráchnhiệmvềphịng
chốngmạidâmvàmatúy.Cáccánbộ,nhânviênnàyđượctậphuấntồn
diệnvềtháiđộvớingườisửdụngmatúy,kiếnthứcliênquanđếnHIV,

matúy,tìnhhìnhsửdụngmatúycũngnhưnhữngcanthiệphiệncócho
ngườisửdụngmatúytrênđịabànThànhphốHảiPhịng.Đồngthời,họ
cũngđượctậphuấnbổsunghàngnămhoặctậphuấnnângcaovềcáckỹ
nănglàmviệcvớingườisửdụngmatúy,baogồm:kỹnănggiaotiếp,kỹ
năngxâydựngvàduytrìmốiquanhệvớikháchhàng,kỹnăngđánhgiá
vàchuyểngửidịchvụ,v.v.Saucáchoạtđộngnângcaonănglực,50cán
bộphường/xãnàythựcsựhìnhthànhmạnglướinhânviênquảnlýtrường
hợptạiHảiPhịngnhằmhỗtrợtrựctiếpchongườisửdụngmatúytrong
cộngđồng,chuyểngửihọtớinhữngdịchvụytếvàxãhộisẵncótheonhu
cầuriêngcủatừngcánhân.Trongkhoảngthờigiantừtháng5năm2011
đếntháng12năm2012,50nhânviênquảnlýtrườnghợpđãhỗtrợvà
chuyểngửidịchvụchohơn1.200thânchủlàngườisửdụngmatúy.
Mơhìnhquảnlýtrườnghợpđãchothấynhữngbằngchứngvềtínhthiếtthực,
sưpháthuytốiđanguồnnhânlựcvàvậtlựccủanhànước,điềuphốivàsử
dụnghiệuquảcácdịchvụhỗtrợsẵncó,v.v.đểtưvấnhỗtrợngườisaucai
táihịanhậpcộngđồngvàngườisửdụngmatúytiếpcậnvàsửdụngcác
dịchvụcóchấtlượngvàđángtincậygiúptăngcườngsựtựtinhịanhập
cộngđồngvàcảithiệnchấtlượngcuộcsống.Địnhhướngtrongthờigian
tớimơhìnhnàysẽđượcmởrộngthựchiệntạinhiềutỉnhthànhkhácđểthúc
đẩyhơnnữahiệuquảcácchươngtrìnhđiềutrịnghiện,sửdụnghợpphần
“cầunối”thenchốtchínhlàđộingũnhânviênquảnlýtrườnghợp.Người
làmcơngtácquảnlýtrườnghợpcũngnhưngườigiámsátsẽđượctậphuấn
chunmơnđểthựchiệncơngviệcmộtcáchhiệuquảnhất.

1.3. Vai trị nhân viên quản lý trường hợp với người sử

dụng ma túy

1.3.1. Kếtnốidịchvụ

Mục đích của vai trị này hướng tới:

Tạomốiquanhệgiữathânchủvàgiađìnhhọvớicáccơquan,tổchức,
đơnvịcungcấpdịchvụchongườisửdụngmatúy.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

nhiềucơquanđốitácđểđốiphóvớinhữngthiếuhụtvềtàichính,ytế,xã
hộivà/hoặccácchunmơnkĩthuậttrongqtrìnhgiảiquyếtvấnđề
củathânchủ(ngườisửdụngmatúy).Thơngthườngngườisửdụngmatúy
nguồnlựcvềkinhtếlàkhơngđảmbảodovậyđểcóthểgiảiquyếtđược
vấnđềcủathânchủbằngcáchhuyđộngvàkếtnốinguồnlựctớichohọ,
bêncạnhđóthânchủcũngthườngcótâmlýngạigiaotiếpvớicáccơsở
cungcấpdịchvụnênviệctìmđếncácnguồnlực,dịchvụkháhạnchế.
Tránhsựchồngchéo,chốnglãngphí:Trongqtrìnhtriểnkhaivàduy
trìmạnglưới,cácthơngtinvềcácchươngtrìnhhỗtrợ,cáchoạtđộngđã
đượcthựchiệnsẽđượcthơngtinchotấtcảcácthànhviêncủamạnglưới
cũngnhưcáctổchứcđơnvịkhác,nhưvậysẽtránhviệclặplạicácdịchvụ
haycáchoạtđộnghỗtrợ,tránhsựlãngphívàđơikhicịnlàbấtlợitrong
qtrìnhđiềutrịnghiện.

Tăngcơhộilựachọntronglậpkếhoạch:“Khicóthêmnguồnlựcvềcon
người,dịchvụhỗtrợvàkinhphítàichính,nhiềugiảiphápsẽđượctính
tới,việcquyếtđịnhgiảipháptốtnhấtkhơnglệthuộcvàovấnđềtàichính
màdựavàotínhhiệuquảcủanó”.

Thiếtlậpmạnglướiliênkết:gồmcánhân,cơquantổchứccungcấpcác
dịchvụxãhội;cáccơsởbảotrợxãhội;cáctrungtâmthamvấn,tưvấn;
cácchươngtrìnhdựán;cáctổchứcphichínhphủtrongvàngồinước;
cáctổchứcxãhộichínhthứcvàkhơngchínhthức,v.v.

Để thực hiện vai trị này nhân viên quản lý trường hợp cần lưu ý một số 
điều sau:

Tìmhiểuvàtiếpcậncácđốitáctiềmnăngvàxâydựngmốiquanhệbền
vữngvớinhữngđốitácnày.

Tạocơhộitiếpxúcvớicácđốitácđểgiớithiệuvềtổchức(mụctiêu,hoạt
động,nhómđốitượngquantâm,khảnăngvềnguồnnhânlực,kĩthuật,
tàichính).Thànhlậpcácnhómngườisửdụngmatúy,xâydựngcáckế
hoạchhoạtđộnghuyđộngsựthamgiacủathânchủ,đâychínhlàmột
biệnphápgiúpcácthânchủcócơhộigiaolưuvàtiếpxúccơquantổchức
cungcấpdịchvụ.

Giớithiệu,chiasẻtên,điệnthoại,địachỉliênlạcvớicáccánhân,tổchức
mìnhquantâmvàphùhợpvớinhucầuchungcủathânchủ.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

tìmhiểuvềcánhânvàcơquanhọđanglàm,vềđốitượngđíchvàchính
sáchtrợgiúpcủacơquan.

Chủđộngchiasẻvềcơquan,tổchứccủamình.

Tìmkiếmvàthiếtlậpmốiquanhệvớicáccơquan,tổchứcytế,xãhội,tài
chínhquanhiềuphươngtiệnnhưđiệnthoại,thưtín,internet.

Tháiđộgiaotiếpcầnchânthành,trungthực,tơntrọng,biếtlắngnghe.
Lưutrữcácthơngtinvềcơquantổchứctiềmnăng,cậpnhậtcácthơngtin
trêncácphươngtiệnthơngtinđạichúng.

Sửdụngkỹnănggiaotiếptrongcáccuộchọp,hộithảotừsựtựtin,cách
thứcbắttay,giớithiệubảnthân,traođổicardvisit.

Thiếtlậpmạnglướihỗtrợchothânchủtrênnhiềuphươngdiệnnhằmđáp

ứngnhucầuchothânchủmộtcáchtồndiệnnhấtcóthể.

Duy trì các mối quan hệ:Đểduytrìmốiquanhệvớicácthànhviêntrong

mạng lưới, nhân viên quản lý trường hợp cần lưu ý: Thể hiện sự quan
tâmthườngxunnhưmờigiaolưuchiasẻ,tậphuấn,thưmờidựlễ,hội
nghịtổngkếtcủacơquantổchứccủamình;Gửithưthămhỏihaytớidự
nhữngngàylễlớncủađốitác,v.v.;Gửithưcảmơnsaunhữnghoạtđộng
trợgiúp,đưatênhaysựđónggópcủahọtrongcáctàiliệu,thơngtinliên
quan;Lưutrữcácthơngtinvềcáccánhântổchức;Cầncóđịachỉ,thơng
tinvềcáccơquancungcấpdịchvụnhưdanhbạcáccơquantổchức;
Cậpnhậtcácthơngtinliênquannhưngườiđứngđầu,nộidunghoạtđộng
chươngtrìnhdựáncủacáccơquan;Chiasẻthơngtinđểtạolậpmốiquan
hệchínhthứchayphichínhthứcvớicáccánhântrongcáccơquantổ
chức;Khíchlệcáccơquantổchứctrongmạnglướithamgiatíchcựcvào
cáchoạtđộngcủamạnglưới;Cungcấpcácthơngtinkhíchlệlịngtựhào
củacánhânvàtổchứckhithamgiavàohoạtđộngtừthiệnhoặcmạng
lướihỗtrợ;Tạocáccơhộiđểsựđónggópcủacáccánhân,tổchứctham
giavàomạnglướivàchiếndịchhuyđộngnguồnlựcđượccơngchúngbiết
tớithơngquacácphươngtiệnthơngtinđạichúnghoặccáchìnhthứcphù
hợp;Quảngbáhìnhảnhcơquantổchứccủamình

1.3.2. Điềuphối

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

mụcđíchcủađiềuphốinguồnlực:Tạocơhộichothânchủtiếpcậnđược
cácnguồnlựcnhằmhỗtrợviệcđiềutrịnghiệnmộtcáchhiệuquả.Tránh
sựchồngchéovàlãngphícácnguồnlựcnày.Đểđạtđượcmụcđíchđềra
nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnlưuýmộtsốđiềusauđây:

Trướchếtcầnđánhgiáphântíchnguồnlựccủathânchủ,giađìnhvà

nguồnlựcbênngồi:nguồnlựctừcáccơquantổchứctrongcộngđồng
liênquanđếnviệchỗtrợđiềutrịnghiệnvàphụchồisauđiềutrị.

Đánhgiávàpháthuythếmạnhnộilựcngaytrongchínhthânchủ(người
sửdụngmatúy),tronggiađình,họhàngvànhữngngườithân.Vídụ,một
thânchủ(ngườisửdụngmatúy)nếunhưcóđượcsựtrợgiúptừnhững
ngườithânthìđâylàmộtnguồnlựccótínhbềnvữngvàlâudài,đểthân
chủởcùngngườithân,họhàngsẽtạonênnềntảnghồnhậpcộngđồng
tốthơnlàđưathânchủvàotrungtâm.

Tìmhiểuvàđiềuphốinguồnlựcbênngồisaochonguồnlựcđóđếnvới
thânchủnhanhchóngvàkịpthời.Vídụ,đánhgiáxemhiệnđangcócơ
quantổchứcnàotrợgiúpchothânchủtạicộngđồng,tạicácđịaphương
lâncận,tạicáctỉnhthànhkhác.Cáccơquantổchứcnàyđangquantâm
tớiđiềugì,hiệnđangcóchươngtrìnhgì.Sauđókếtnốicácdịchvụđó
tớiđúngnhữngnhucầucủathânchủ.Vídụnhưđãcónhiềudịchvụdành
chođiềutrịnghiệnvàthânchủbâygiờcónhữngnhucầumuốnhịanhập
cộngđồngvàcóviệclàmđểkhẳngđịnhbảnthân.Nhânviênquảnlý
trườnghợpcầntìmhiểucáccơquantổchứccungcấpviệclàm,tìmhiểu
vàtháogỡnhữngkhókhăngiữacáccơquantổchứcnàyđểkếtnốivới
nhucầuviệclàmcủathânchủ.

1.3.3. Vậnđộng

Trongvaitrịnày,nhânviênquảnlýtrườnghợpsẽthựchiệncáchoạt
độngnhằmvậnđộngvàthuhútsựthamgiacủathânchủ,cácthànhviên
tronggiađình,ngườithân,cáccơquantổchứcliênquan,v.v.thamgia
vàotiếntrìnhhỗtrợthânchủ.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

lýtrườnghợp,việcthuhútgiađình,ngườithâncủathânchủthamgiavào

tiếntrìnhquảnlýsẽgiúpchokếtquảđạtđượctốthơn.Tìnhthươngu
củachamẹ,củangườithânlàmộtliềuthuốctinhthầnquantrọng;ngược
lạisựkỳthị,lãnhcảmcủagiađìnhvàngườithânkhitrongnhàcóthân
chủsẽtạokhoảngcáchmàchínhđiềuđólàmtìnhtrạngthânchủsẽcàng
trầmtrọnghơn.Ngồira,mộtsốthânchủcóngườithâncókhảnăngtài
chínhdồidàonếuquantâm,giúpđỡthânchủsẽcóđiềukiệnchămsóc
tốthơn.Mộtsốtrườnghợpthayvìthânchủởtạicáctrungtâmcainghiện,
nếuđượcngườithânđemvềnidưỡng,chămsóc,điềutrịnghiệntạigia
đìnhsẽtạođiềukiệnthânchủdễphụchồivàhộinhậpvớimơitrường
xungquanh.

Vậnđộngcáccánhân,tổchứcthamgiavàotiếntrình:Khithânchủcó
vấnđềthìnhucầuđượctiếpcậnvớicácdịchvụxãhộirấtlớn.Vìvậy
nhânviênquảnlýtrườnghợpphảitácđộngđểcáccánhân,cáctổchức
cóthẩmquyền,cóliênquanthamgianhiềuhơnvàocáchoạtđộnghỗtrợ
chothânchủđượcđápứngnhucầu.

1.3.4. Truyềnthơng

Truyềnthơng(communication)làqtrìnhchiasẻthơngtin.Truyềnthơng
làmộtkiểutươngtácxãhộitrongđóítnhấtcóhaitácnhântươngtáclẫn
nhau,chiasẻcácquitắcvàtínhiệuchung.Ởdạngđơngiản,thơngtin
đượctruyềntừngườigửitớingườinhận.Ởdạngphứctạphơn,cácthơng
tintraođổiliênkếtngườigửivàngườinhận.Pháttriểntruyềnthơnglà
pháttriểncácqtrìnhtạokhảnăngđểmộtngườihiểunhữnggìngười
khácnói(rahiệu,hayviết),nắmbắtýnghĩacủacácthanhâmvàbiểu
tượng,vàhọcđượccúphápcủangơnngữ.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

cũngcóvaitrịlàmchoxãhộithơngcảmvàgiảmkỳthịvàphânbiệtđối
xửvớingườisửdụngmatúy.

1.3.5. Biệnhộ
Khái niệm:

Biệnhộlàkháiniệmphứctạpđượcsửdụngtrongtấtcảcácngànhkhoa
họcnhânvănvànhữngngànhliênquan.Ởhìnhthứcđơngiảnnhất,nólà
ýkiếnmàaiđócóthểnóinhândanhngườikhácvàtrìnhbàyquanđiểm
củangườiấytheocáchcácluậtsưđạidiệnchothânchủ.Thuậtngữnày
bắtnguồntừmộttừLatin“vox/voce”,cónghĩalà“traotiếngnóicho”.
TheoHiệphộicơngtácxãhội(2000),biệnhộlàhoạtđộngthúcđẩyvà
bảovệquyềnconngười,đặcbiệtlàđốivớinhữngngườiyếuthế;nhằm
thúcđẩycơngbằngxãhộichotấtcảmọingườiđặcbiệtlàngườiyếuthế
trongcộngđồng.

Biệnhộđượcxácđịnhnhưqtrìnhlàmviệcvớithânchủ(ngườisửdụng
matúy)hoặcđạidiệnchothânchủ.Mụcđíchđểtìmkiếmdịchvụhay
nguồnlựcmàthânchủđãkhơngđựơchưởng;tácđộngtạorasựthayđổi
vềchínhsách,thủtụchànhchínhđãảnhhưởngbấtlợichothânchủ;thúc
đẩychínhsách,luậtphápmớitạoranguồnlựcvàdịchvụcầnthiếtcho
họ(Hepworth.D,1997)

Khithựchiệnbiệnhộ,ngườiquảnlýtrườnghợpphảinêuđượcquanđiểm,
tiếngnóicủamìnhđểđảmbảoquyềnlợicủathânchủđượctơntrọngvà
thỏamãncácnhucầuchínhđángcủahọ.Trongtrườnghợpthânchủlà
ngườisửdụngmatúy,biệnhộlạicàngcóýnghĩabởithânchủ(người
sửdụngmatúy)khơngdễdàngcótiếngnóivớicơquancóliênquan,cơ
quancungcấpdịchvụ.Vídụ,nhưbiệnhộchothânchủ(ngườisửdụng
matúy)đượctiếpcậnvớicácdịchvụ.Biệnhộ,khuyếnkhíchthânchủ
(ngườisửdụngmatúy)thamgiaphátbiểuýkiến;tạocơhộiđểhọcóthể
nêulênchínhkiến,mongmuốncủamình.Nóicáchkhác,Biệnhộlàmột

qtrìnhhànhđộngtíchcựccósuytínhđểgiúpđỡnhữngngườikhác
nhằm:Đảmbảonhữngquyềnlợicủangườisửdụngmatúy;Đạidiệncho
lợiíchcủahọ;Tìmkiếmnhữngdịchvụhọcần;Bàytỏquanđiểmvàước
vọngcủahọ.

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

hội.Dovậykhithựchiệnhoạtđộngbiệnhộ,ngườiquảnlýtrườnghợp
cầncoiđâylàkimchỉnamchohànhđộngđểhướngtớibảovệquyềnlợi
củathânchủ,nhữngngườiyếuthế,giúphọtiếpnhậnđượccácnguồnlực
màlẽrahọđượchưởngnhưnglạichưađượchưởng.Vídụ:mộtthânchủ
(ngườisửdụngmatúy)cầnđuợctrợgiúpđểđuợctiếpcậndịchvụ;Nhà
nướccóchínhsáchđểhỗtrợchohọ,nhưngvìmộtlýdonàođóthânchủ
(ngườisửdụngmatúy)khơngđượchưởng,ngườiquảnlýtrườnghợpcó
nhiệmvụđạidiệnchogiađìnhnêuýkiếnvớichínhquyềnđểquyềnlợi
củahọđượcđảmbảo.Cụthểlànhânviênquảnlýtrườnghợpsẽnghiên
cứukỹnhữngchínhsáchvàdịchvụcủaNhànướcđểchuẩnbịtiếpcận
vớichínhquyềnđịaphương.Tìmhiểunhữngkhókhănvàvướngmắccủa
thânchủđểđềđạtnhữngnguyệnvọngchínhđáng,tháogỡnhữngvướng
mắctừđóđápứngnhữngnhucầuchínhđángcủathânchủ.

Tậptrungvàonhucầuvàquyềncủathânchủ;quyềnlợicủathânchủphải
đượcbảovệ.Khithựchiệnbiệnhộcácquyềnhaydịchvụchothânchủ
ngườiquảnlýtrườnghợpcầnlấylợiíchvànhucầucủathânchủlàmyếu
tốnềntảngđểthươngthuyếtvớicáccơquancungcấpdịchvụ.

Đảmbảosựthamgiacủathânchủvàgiađình.Biệnhộkhơngcónghĩa
làlàmthaythânchủmàcầnthuhúthọvàohoạtđộngđàmphánthương
thuyếtđểcóđượcchínhsách,dịchvụ.Thuhútsựthamgiacủathânchủ
ngaykhithuthậpthơngtin,phântíchnhucầuvàtrìnhchocáccơquan
dịchvụcóchứcnăng.Nhưvậycầnkhíchlệhọthamgiatíchcựcvàoq
trìnhbiệnhộvìquyềnlợicủachínhhọ.Ngườicánbộlnlnýthứcđược

rằngbiệnhộcủahọđóngvaitrịhỗtrợchothânchủtựđứnglênbiệnhộ
chochínhmình,ởbêncạnhnhữngnhómngườiyếuthế.Nguntắcnày
hướngtớiviệctraoquyền.Ngườiquảnlýtrườnghợplànhữngngườiđứng
bênđểủnghộ,hỗtrợđểthânchủtựgiảiquyếtvấnđềcủamình.

Tơntrọngcácbên:Trướchếtbảovệchoquyềnlợichothânchủtrong
khnkhổcủaluậtpháp.Biệnhộlàlàmviệcđạidiệnchothânchủ,đứng
vềphíathânchủ,nhưngcũngkhơngchốngđốilạitổchứcmàchỉlàtìmra
mộtgiảipháphữuhiệuchocảhaiphía.

1.3.6. Giámsát

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

làqtrìnhliêntụcthuthậpcácthơngtintrêncáckhíacạnhcủatiếntrình
quảnlýtrườnghợp.Nólàviệcquansátcóhệthốngvàcómụcđích.Nó
baogồmcảviệcđưaranhữngphảnhồivềtiếnđộthựchiệncùngvớisử
dụngcácdịchvụliênquantrongtiếntrìnhquảnlýtrườnghợp.Thựchiện
giámsátlàcơngviệcrấtquantrọngvàhữuíchđốivớibảnthânnhânviên
quảnlýtrườnghợp.Giámsátkhơngcónghĩalànhânviênquảnlýtrường
hợptheodõithânchủđểbắtlỗihayphạthọ.Giámsátởđâylànhânviên
quảnlýtrườnghợpsẽ“sátcánh”cùngthânchủđểxemthânchủcóthực
hiệntốtcáchoạtđộngtrongkếhoạchkhơng?Cóvấnđềgìkhókhănnẩy
sinhtrongqtrìnhtiếpcậnvàsửdụngdịchvụkhơngđểtừđócóthểđưa
ranhữnghỗtrợkịpthờivàcầnthiếtgiúpchothânchủsửdụngcácdịch
vụhiệuquảnhất.

Vai trị của nhân viên quản lý trường hợp thơng qua giám sát như sau:

Lntheosátcáchoạtđộngtiếpcậnvàsửdụngdịchvụcủathânchủđể
đảmbảocáchoạtđộngđiđúngtheokếhoạchvàmụctiêuđềra;Phân
tíchtìnhhìnhthânchủtiếpcậnvàsửdụngdịchvụxãhội;Xácđịnhcác

vấnđềkhókhăncủathânchủtrongviệcsửdụngdịchvụ(Cảkháchquan
làtừphíacơsởcungcấpdịchvụ,xãhộivàchủquanlàtừphíathânchủ
vàgiađình)vàtìmkiếmcácgiảiphápđểvượtqua.

1.4. Các u cầu đối với nhân viên quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

1.4.1. Vềkiếnthức

1.4.1.1. Kiếnthứcvềmatúy,nghiệnmatúy:

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầncókiếnthứccơbảnvềmatúy,táchại
vàảnhhưởng,tínhlệthuộcvàomatúyđốivớingườinghiệnmatúy,tiến
trìnhsửdụngtừkhiconngườibắtđầusửdụngchođếnkhilệthuộcvào
matúy.Dovậynhânviênquảnlýtrườnghợpphảicóđầyđủkiếnthứccơ
bảnvàhiểurõmơhìnhcáchìnhtháisửdụngmatúy:Dùngthử-Dùngcó
mụcđích-Dùngnhiều-Nghiện(FHI360,MatúyvàXãhội,2010).

Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảinắmđượccácmơhìnhđiềutrịnghiện
matúyvàcácbiệnphápcanthiệp.Biếtđượchiệnnaycónhữngphác
đồđiềutrịgì,nhữngphácđồđiềutrịnàođangđượcsửdụngvànhững
chươngtrìnhnàođãvàđangđemlạihiệuquảđốivớithânchủ.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

vàtáchạicủanócũngnhưnắmđượcloạimatúymàthânchủsửdụngvà
nhữngtácđộngcủanóđốivớithânchủ,tiềnsửsửdụngchấtgâynghiện
vàqtrìnhtrịliệumàthânchủđãđượcápdụngtrướcđây.Nghiệnma
túylàmsứckhỏegiảmsút,mấtkhảnănghọctậplaođộng.Dùngchung
bơmkimtiêmkhơngtiệttrùngkhisửdụngmatúydẫnđếnlâytruyềncác
bệnhnhư:ViêmganB,CđặcbiệtlàlâynhiễmHIV.Sửdụngmatúyq
liềucóthểgâysốcthuốc,nếukhơngcấpcứukịpthờirấtdễdẫnđếntử

vong.Việcsửdụngmatúytrongthờigiandàikhiếnnãobộbịtổnthương.
Vídụ:KhisửdụngMethamphetamine(matúytổnghợp/hàngđá)cótác
dụnggâyhưngphấnrấtcao,làmchongườidùngnólnởtrạngthái
phấnkhíchvàhưngphấntrong3–10ngàyliền,gâymấtngủliêntụcvà
rấtkhóchịuvớinãovàtồncơthể.Ngườidùngsẽkhơngcảmthấymệt
mỏi,thứcliêntụctrongthờigianphêvàkhơngthèmănvàingày,thậmchí
vàituần.(FHI360,Ma túy và Xã hội,2010).

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnđượctrangbịnhữngkiếnthứcvềcác
bệnhmàngườisửdụngmatúythườnghaymắcphảiđểcóthểcócáchỗ
trợchuyểngửi(baogồmcảchuyểngửiđiđánhgiátìnhtrạngsứckhỏe
hiệntạicủathânchủ).Dotácđộngcủaviệcsửdụngmatúytrongthời
giandài,ngườinghiệnmatúycóthểgặprấtnhiềuvấnđềvềmặtsức
khỏe:cóthểmắccácbệnhnhưviêmganB,C,lao,HIV,v.v.Khibịbệnh
họmongđượcchữatrịthốtkhỏibệnhvàcũngcóthểđãcainhiềulần
nhưngvìnhiềulídocóthểdobịbạnbèrủrê,lơicuốn,bếtắctrongđời
sốngtâmlý,kinhtếxãhội,v.v.nênrấtdễquaytrởlạitáinghiện.

1.4.1.2. Kiếnthứcvềđặcđiểmtâmlýngườisửdụngmatúy:

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

độnglàmảnhhưởngxấuđếngiađìnhvàngườixungquanh.Tuynhiên
khitỉnhtáo,ngườinghiệnmatúycũngnhưtấtcảnhữngngườibìnhthường
khác,họnhậnthứcđượctáchạicủaviệclạmdụngchấtgâynghiện,đơikhi
cũngcónhữngmongmuốnđiềutrịnghiệnvàthựchiệnnhữnghoạtđộngcó
íchchobảnthân,giađìnhvàxãhộinhưngcónhiềulýdonhưcámdỗcủa
matúyqlớn,bếtắctrongđờisốngtâmlý,kinhtế,xãhộinênhọdễquay
trởlạitáinghiện.Nếuhiểunhữngđặcđiểmtâmlýđócủangườinghiệnma
túysẽgiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpthơngcảmvàtạođượcniềmtin
đốivớithânchủcủamình.().

1.4.1.3. Kiếnthứcvềhệthốngchínhsách,chươngtrìnhdịchvụhỗtrợ
hiệncóchongườisửdụngmatúytạicộngđồng:

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngcầncókiếnthứcvềluậtpháp,chính
sách khuyến khích người nghiện ma túy tự nguyện điều trị nghiện, các
nguồnhỗtrợsẵncótạicộngđồngnhưcácchínhsáchhỗtrợ,cácdịchvụ
vềytế,dịchvụhướngnghiệp,giáodụcđápứngnhucầucủathânchủđể
chuyểngửithânchủvàhỗtrợhọhưởnglợitừcácdịchvụđó.

1.4.1.4. Hiểubiếtvềcácloạihìnhdịchvụvàđịađiểm,cơquancung
cấpdịchvụđểgiớithiệuchothânchủ:

Nhân viên quản lý trường hợp cần có những hiểu biết và có được các
thơngtinliênlạcvềcácloạihìnhdịchvụhiệnđangcó,địađiểm,nơicung
cấpcácdịchvụđónhư:

• DịchvụTrựctiếp:Tưvấnđiềutrịnghiệnvàdựphịngtáinghiệnsau
caitạigiađình;Tưvấndựphịngtáinghiệnchonhữngngườivừatừ
cáctrungtâmcainghiệnbắtbuộctrởvềhoặccáccơsởđiềutrịnghiện
khác;Tưvấnđiềutrịnghiệnvàdựphịngtáinghiệnsaucaichonhững
ngườikhơngmuốntiếtlộdanhtínhcánhân;Tưvấnchongườinhiễm
HIVđiềutrịnghiệnvàphụchồisứckhỏe;Cóthơngtinvàđịachỉcác
phịngkhámđiềutrịnghiệncácchấtdạngthuốcphiệnbằngthuốcthay
thếmethadone.

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

1.4.2. Vềkỹnăng

1.4.2.1. Cáckỹnăngcơbảntrongquảnlýtrườnghợp:

Kỹ năng thiết lập mối quan hệ với thân chủ:Đểxâydựngđượcmốiquan

hệvàtạođượcsựtintưởngcủathânchủvớinhânviênquảnlýtrường
hợpthìnhânviênquảnlýtrườnghợpphảithựcsựthấuhiểu,chânthật,
tơntrọngvàchấpnhậnthânchủ.Mốiquanhệđócóđượcduytrìvàbền
chặthaykhơngphụthuộcvàoviệcnhânviênquảnlýtrườnghợpgiao
tiếpvớithânchủnhưthếnàochứkhơngchỉtừnhữnggìnhânviênquảnlý
trườnghợplàmthaychohọ.Trongquanhệgiaotiếpvớithânchủ,nhân
viênquảnlýtrườnghợpcầntạokhơngkhíthânthiện,giúpthânchủcảm
thấythoảimái,sẵnlịnggiúpđỡ,điềuđósẽtạosựgắnkếtgiữanhânviên
quảnlýtrườnghợpvớithânchủ.

Kỹ năng lắng nghe tích cực:Kỹnănglắngnghetíchcựclàsựtậptrungchú

ývàothânchủ,khơngbịchiphốibởinhữnggìxảyraxungquanhvàxảy
rabêntrongchínhbảnthânnhânviênquảnlýtrườnghợpnhằmđivàonội
tâmcủathânchủ,hiểuhọtronghồncảnhvàquanđiểmcủahọ.Lắngnghe
tíchcựcđóngvaitrịquantrọngtronggiaotiếp,nghekhơngchỉđơnthuần
lànghebằngtaimànghecảbằngmắt,vàquantrọnghơnlàcảbằngtâm
củangườilắngnghe.Lắngnghetíchcựccóthểhiểuchínhlàhìnhthứclắng
nghecảbằngtai,bằngmắtvàbằngcảtráitimcủamình.Trongqtrình
trợgiúp,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầngiànhrấtnhiềuthờigiantập
trungvàotiếpxúcthânchủ,vìvậy,chỉkhingườinhânviênquảnlýtrường
hợpbiếtlắngnghetíchcựcthìtiếntrìnhgiúpđỡvàhỗtrợcánhânmớicó
hiệuquảcao.Lắngnghetíchcực,chútâmlàkỹnăngmàngườinhânviên
quảnlýtrườnghợpphảiquantâmvàphảithườngxunrènluyện.

Kỹ năng thấu cảm:TheoCarlRogers(1959)thấucảmlàhiểubiếtvớisự

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

khiếnnhânviênquảnlýtrườnghợphiểuvàcảmnhânđượcnhữnggìhọ
đãtrảiqua,hiểuđượcnỗiđauvàkhổtâmcủahọ.Điềunàylàmtăngkhả

năngtưvấn,hỗtrợchothânchủmộtcáchhiệuquả.Trongquảnlýtrường
hợpvớingườisửdụngmatúythấucảmcịnđượcthểhiệnquacáchnhân
viênquảnlýtrườnghợplắngnghe,tómtắtvàphảnhồitíchcựcnhững
thơngtinmàthânchủcungcấp;giúpthânchủnhậnthứcrõvấnđềcủa
mìnhvàtựtìmragiảipháp.

1.4.2.2. Cáckỹnăngchunbiệttrongquảnlýtrườnghợp:

Kỹ năng gắn kết thân chủ:Nhiệmvụquantrọngcủanhânviênquảnlý

trườnghợplàtạolậpđượcmốiquanhệvàtạođượcniềmtinđốivớithân
chủ.Điềunàychẳngthểđạtđượcnếucókhoảngcáchgiữanhânviên
quảnlýtrườnghợpvàthânchủ.Trongkhoảngthờigianbanđầuđếnvới
nhânviênquảnlýtrườnghợp,hầuhếtthânchủđềulnthậntrọngvà
chưatintưởng,cịnnghingờ.Thânchủthườngdèdặttựti,họcónhucầu
đượcsựquantâm,đượcchiasẻ.Nhânviênquảnlýtrườnghợphiểuhọ,
sẵnsànglắngnghehọ,đủchuđáodànhthờigianchúýtớicácvấnđềcá
nhâncủahọ,hỗtrợnhữngnhucầu,mongmuốncủahọđâychínhlàkỹ
năngtạonênsựgắnkếtvàtạoniềmtinđốivớithânchủ.Chỉkhinàonhân
viênquảnlýtrườnghợptạolậpđượcmốiquanhệtơntrọngvàtincậyvới
thânchủthìhọmớisẵnsàngvàtựtinđểtừbỏmatúy,nhậnranhữngtiêu
cựcvàđịnhhướngchosựthayđổicủamình.

Kỹ năng liên kết, điều phối nguồn lực:Liênkết,điềuphốilà“làmchodễ

dàng”hoặc“khiếnchoquytrìnhđượcsnsẻ”.Kỹnăngliênkết,điều
phốigiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpkhuyếnkhíchsựthamgiacủa
nhiềungườivàoqtrìnhhỗtrợthânchủđiềutrịnghiệnvàdựphịng
táinghiện.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcótráchnhiệmlậpkếhoạch,
hướngdẫnvàquảnlýđểđảmbảorằngcáctổchức,dịchvụđềuđượctận

dụng,đónggópvàgiúpđỡchothânchủđượcđápứngnhucầumộtcách
tốtnhất.Đểtrởthànhmộtngườiliênkết,điềuphốigiỏi,nhânviênquản
lýtrườnghợpphảithậtkháchquan,cócáinhìntổngqt,khơngápđặt
quanđiểmcánhânvàhồntồntậptrungvàoviệctìmcáchgiúpđỡcho
nhucầucủathânchủđượcđápứng.

Kỹ năng vận động:Làkhảnănggiaotiếp,phântíchnhữnglợiích,xác

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Kỹ năng giám sát hỗ trợ thân chủ:Làmộttiếntrìnhhỗtrợthânchủthực

hiệncáchoạtđộngthụhưởngdịchvụnhằmđạtđượcnhữngmụctiêumà
thânchủmongđợi.Kỹnănggiámsátkhơngphảilàtheodõimànhấn
mạnhđếncácyếutốlắngnghetíchcực,thấucảmđểcóthểhỗtrợthân
chủkịpthờikhihọgặpvấnđềtrongviệctiếpcậnvàsửdụngdịchvụ.

Kỹ năng xây dựng và quản lý hồ sơ:Thânchủlàngườisửdụngmatúynên

ucầuvềtínhbảomậtlàcầnthiết.KỹnăngQuảnlýhồsơbaogồmviệc
thuthậpdữliệu,sắpxếp,thiếtkếvàxemxétlạicácvănbản,hồsơlưutrữ
liênquanđếnthânchủ.Nócũngliênquanđếnviệcphốihợpcácnhiệm
vụ,quảnlý,bảoquảnvàtiêuhủyhồsơtronghoạtđộngtrợgiúpthânchủ.

1.4.3. Vềtháiđộ
1.4.3.1. Sựchânthật

Đâylàmộtphầnkháquantrọngtrongqtrìnhgiaotiếp.Ngườichân
thậtđơngiảnlàchínhbảnthânhọ,khơngphảichỉlàvẻbềngồi.Sự
chânthậtlàuylực,làsứcmạnh,lànguồnlựcnộitạicungcấpcácphương
phápgiúptâmtrí,tìnhcảmvàđờisốngtinhthầncủatađượclànhmạnh.
Nhânviênquảnlýtrườnghợpchânthậtsẽpháttriểnđượcmốiquanhệ

củahọvớikháchhàngmộtcáchtốtđẹp.Sựchânthậtcũngđượcphảnảnh
quangơnngữcơthểnhưcửchỉ,tháiđộcủanhânviênquảnlýtrườnghợp
vớithânchủ,giúptạoniềmtinđốivớithânchủ.Điềuđócũnggiúpthân
chủtựtinvàmởlịnghơnvớinhânviênquảnlýtrườnghợp.

1.4.3.2. Tơntrọngvàchấpnhậnthânchủ

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

chiasẻcủahọ,đólànềntảngchothiếtlậpmốiquanhệtươngtáctrong
qtrìnhgiúpđỡ.

1.4.3.3. Tintưởngthânchủ

Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảilntintưởngvàokhảnăngthayđổi
vàpháttriểncủathânchủ.Cóthểthểhiệnchothânchủhiểurằngnhân
viênquảnlýtrườnghợptintưởngvàohọ.Đốivớithânchủlàngườisử
dụngmatúy,họsẽcảmthấyanủikhicómộtaiđóhiểuđượchọđang
cảmthấythếnào.Điềuđósẽtạođộnglựcđểhọtựtinhơnvàvượtqua
đượcmọikhókhăntrởngạiđểthamgiavàduytrìhoạtđộngđiềutrị
nghiện,từbỏmatúy.

1.4.3.4. Sựtrungthực

Khilàmviệcvớithânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnýthứcrằng
vaitrịcủamìnhlàhỗtrợthânchủ,phụcvụthânchủvớitinhthầntrách
nhiệmvàmanglạilợiíchtốtnhấtchothânchủ.Vìvậycầntránhlạmdụng
quyềnlực,vịtrícơngviệcđểmưulợicánhân.Nhânviênquảnlýtrường
hợpcầnphảiýthứcđượckhảnăngtrìnhđộchunmơncủabảnthânở
mứcđộnào,khảnăngtrìnhđộcủabảnthâncóthểhỗtrợvàmanglại
nhữnglợiíchtốtnhấtchothânchủhaykhơng,v.v.Dođókhigặptrường
hợpqphứctạpvàvượtqgiớihạnkhảnăngcủamìnhthìnhânviên

quảnlýtrườnghợpcầntrungthựcvớibảnthânvàthânchủvềnhữnghạn
chếnàyđểchuyểngửithânchủđếnnhữngnguồnlựchỗtrợchunmơn
khácphùhợphơntừđócóthểđảmbảocholợiíchcũngnhưquyềnlợitốt
nhấtchothânchủ.

1.4.3.5. Kiênnhẫn

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

nhữnghànhvicũlàmộttrongnhữngđặctínhcủangườibệnh.Vìvậynhân
viênquảnlýtrườnghợpcầnkiênnhẫntrongqtrìnhhỗtrợ.

1.4.3.6. Lnkiểmsốt

Khilàmviệcvớithânchủlàngườisửdụngmatúy,nhânviênquảnlý
trườnghợpcầnchútâmvàocuộcgiaotiếphãylntậptrungvàkhơng
trao đổi lịng vịng. Tránh việc đơi khi thân chủ sẽ đưa ra những câu
chuyệnkháchẳnchủđềcầntraođổihoặcnhânviênquảnlýtrườnghợp
theođuổimộtnộidungnàođó,thíchthúvớinhữngchitiếthấpdẫncủa
câuchuyệnmàqnđitheotiếntrìnhmàmìnhcầntìmhiểuvàkhaithác.
Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngcầnkiểmsốtcảmxúccủabảnthân
trướcnhữngvấnđề,sựkiện,tìnhcảmcủathânchủ.Nhânviênquảnlý
trườnghợpphảicókhảnăngnắmbắtsuynghĩcủamình,cảmxúccủa
thânchủ,màkhơngđểchocáccảmxúcnàychiphốiqtrìnhsuynghĩ
củamình.Vìthế,nếucóthể,nhânviênquảnlýtrườnghợpnênduytrìmột
mứcđộkhoảngcáchnhấtđịnh,bêncạnhsựđồngcảmvàmứcđộcảmxúc
nàođóđểcóthểgiúpthânchủgiảiquyếtvấnđềmộtcáchkháchquanvà
lậpkếhoạchmộtcáchthựctế.

1.4.3.7. Lnkhíchlệ,độngviênđểthânchủbộclộdễdàng,thoảimái

Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảilnđộngviên,khíchlệđểthânchủ

chiasẻtâmtrạng,hồncảnhcủamình,đểhiểuđượctâmtư,nguyệnvọng
củathânchủ.Khơngnênngăncảnviệcbộclộcảmxúccủathânchủ,ví
dụnhưkhóc,giận,v.v.Việcngănlạicáccảmxúccủathânchủcóthểlà
doáplựccơngviệc-nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthânchủkhácđang
chờmìnhhoặcnhânviênquảnlýtrườnghợpcảmthấykhơngthoảimái
khiđểhọbộclộracảmxúccủamình.Nếunhânviênquảnlýtrườnghợp
đangbịáplựccơngviệc,điềuquantrọngcầnphảinhớlàngườiquan
trọngnhấttrongbấtkỳthờiđiểmnàochínhlàngườithânchủđangngồi
trướcmặtmình.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảilàmviệcvớihọ
trướckhichuyểnsangthânchủtiếptheo.

1.4.3.8. Khơngphánxét

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

đốn,kếtán.Vàcũngphảisẵnsàngthayđổicáinhìncủamìnhkhichúng
khơngcịnđúngvớisựthậtnữa.Quantrọnghơnnữa,nếunhânviênquản
lýtrườnghợpmuốnlắngnghethânchủvàcóđượcsựtintưởngcủathân
chủtrướchếtphảithayđổicáchnhìnvềhọ.Nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầnthểhiệnsựchấpnhậnvàtơntrọngđểlắngnghevàgiúpđỡchứkhơng
phảiđểphánxétthânchủ.Khithânchủđếnvớinhânviênquảnlýtrường
hợp,họmongmuốnđượcthơngcảm,lắngnghevàthấuhiểu.Đóchínhlà
nhữnggìmàthânchủcầnởnhânviênquảnlýtrườnghợp.

1.4.3.9. Thấucảm

Thấucảmlàcảmnhậnđiềumàthânchủđangcảmnhận.Đólàkhảnăng
hiểubằngcảmxúc,hiểubiếtchínhxácthếgiớicảmxúccủathânchủ
(Rogers,C,1980).TruaxvàCarkhuff(1967)chorằngthấucảmnghĩalà
hiểungườikiabằngtìnhcảmcũngnhưbằngtưduy.Đểthấucảmđược
thânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợpphảiđặtmìnhvàovịtrícủathân
chủđểhiểuthânchủnhậnthứcthếnào?Cảmnhậnsựviệcrasao?Việc

đặtmìnhvàovịtríđểthấucảmvớithânchủsẽgiúpnhânviênquảnlý
trườnghợphiểusâuxanhữngcảmnghĩcủathânchủ(Rogers,C,1980),
(TruaxvàCarkhuff,1967).

1.4.4. Nhữngđiềucầntránh

Khơngđềcậpđếntêncủathânchủtạikhuvựctiếpkháchvàcácnơicơng
cộngkhácbởivìnếukhơngthựchiệnđiềunàykhibấtcẩnnhânviênquản
lýtrườnghợpvơtìnhlàmlộdanhtínhthânchủviphạmnguntắcbảo
mậtthơngtin.Điềunàysẽlàmthânchủnghingờ,hiểulầmdẫnđếnmất
niềmtinđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợp.

Khơngchiasẻthơngtinvềthânchủmàkhơngđượcsựchophépcủahọ.
Việctiếtlộthơngtincủathânchủnếuhọchưađồngýcũnglàviệcphạm
phảinguntắcbảomậtvớithânchủ.Nếutựýtiếtlộthơngtincủathân
chủsẽkhiếnhọcảmthấybịxúcphạm,bịcoithường,thânchủsẽkhơng
cịntintưởnggầngũivớinhânviênquảnlýtrườnghợp.

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

Nếucónghingờvềviệcthânchủviphạmđiềunàythìphảicócơsởđể
nhậnbiếtviệcnàyvàcósựbànbạcvớicơquanvớilãnhđạođểđưara
kếtluậnchínhxác.

Khơngralệnhhoặcucầuthânchủlàmđiềunàyhayđiềukia.Việcthân
chủđếnvớinhânviênquảnlýtrườnghợplàsựtìnhnguyệnvàtincậy.Cần
tơntrọngvàthựcsựgiúpđỡ,khơnglạmdụngquyềnhạnđểápđặtbắt
thânchủlàmnhữngviệchọkhơnghoặcchưathựcsựmuốnlàm.Nếuvi
phạmđiềunàysẽkhiếnthânchủthấykhơngthoảimái,chánnảnvàcảm
thấykhơngđượctơntrọng,đơikhisẽgâychohọsựbứcxúcvàtổnthương.
Khơngđedọahoặccảnhcáo.Mốiquanhệgiữanhânviênquảnlýtrường
hợpvàthânchủlàmốiquanhệgiúpđỡdựatrênnhữngnguntắcmang

tínhchunnghiệp,việcđưaranhữnglờiđedọavàcảnhcáosẽviphạm
nguntắcđạođứcnghềnghiệpcủanhânviênquảnlýtrườnghợp.Việc
đedọacảnhcáođốivớithânchủsẽlàmhọlosợ,bấtan.Họsẽdèdặtvà
tránhtiếpxúcvớinhânviênquảnlýtrườnghợpvàsẽkhơngbàytỏchia
sẻthậtsựvớinhânviênquảnlýtrườnghợp.

Khơnglênmặtđạođức,chỉtríchhoặcquichụpthânchủ.Nhânviênquản
lýtrườnghợpcầnchiasẻthựcsựvớithânchủvàquantâmđếnvấnđề
củahọđểchiasẻ,độngviêngiúphọkhắcphụckịpthờivàvượtquađược
khókhăncảntrởthayvìviệcdạybảo,chỉtríchcoithườngnghingờkhơng
tintưởngthânchủ.Việcnàysẽkhiếnhọcảmthấytựtivàmặccảm,ảnh
hưởngđếntinhthần,ýchícốgắngcủathânchủ.

1.5. Các ngun tắc nền tảng trong Quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

1.5.1. NguntắcChấpnhậnthânchủ

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

hànhvihaysuynghĩcủahọ.

Thựchiệnnguntắcnàygiúpchonhânviênquảnlýtrườnghợptạođược
lịngtintừthânchủ,quađóthúcđẩysựhợptácvàchiasẻcủahọ,đólà
nềntảngchothiếtlậpmốiquanhệtươngtáctrongqtrìnhgiúpđỡ.

1.5.2. NguntắcCáthểhóa

Conngườicónhữngnhucầucơbảngiốngnhau,nhưngmỗingườido
hồncảnhkhácnhau,mỗingườilạicónhữngtínhcáchkhácnhauvà
nhữngmongmuốnnguyệnvọngkhơnggiốngnhau.Mỗigiađìnhcũng
cónhữngđặcđiểmriêngvớinếpsống,truyềnthốnggiađình.Việccáthể

hóagiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpđưaraphươngphápgiúpđỡthích
hợpvớitừngtrườnghợpcụthể.

Việcđảmbảotínhkhácbiệttrongtrợgiúpthânchủthểhiệnởviệctìmhiểu
vàpháthiệnnhữngnétđặcthùcủatrườnghợpđó,linhhoạttronggiải
quyếtvấnđề,khơngápdụngcáchgiảiquyếtgiốngnhauchocáctrường
hợp.Giảiphápchomỗitrườnghợpcầnđượccânnhắctrêncơsởnhucầu,
đặcđiểm,khảnăngvànguồnlựcmàhọcó.

Thựchiệnnguntắcnàytronghoạtđộngcủamìnhsẽchophépnhân
viênquảnlýtrườnghợpđảmbảolợiíchthiếtthựccủathânchủ,đápứng
đúngnhucầucủathânchủvàrènluyệnkhảnăngứngphólinhhoạttrong
giảiquyếtvấnđề,khắcphụcsựbảothủ,quanliêu,cứngnhắctrongq
trìnhtrợgiúp.

Vídụ:NhânviênquảnlýtrườnghợpgiúpđỡhaithânchủX,Ycócùng
vấnđềlàsửdụngmatúynhưnghồncảnhcủahaithânchủnàyhồn
tồnkhácnhaudovậyđiềukiệnđểgiảiquyếtvấnđềcủahaingườinày
vàcáchgiảiquyếtlàkhácnhau.Vìvậy,khơngthểlấycáchgiúpđỡđối
vớingườiXđặtlêncáchgiúpđỡvớingườiY.Đốivớimỗingườisẽtìmcách
giúpđỡkhácnhaudựatrênthơngtincủachínhbảnthânhọ.

1.5.3. NguntắcBảomậtthơngtinchothânchủ

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

kiệnđểthânchủchânthànhcởimở,bộclộnhữngcảmxúc,tâmtrạngvà
nhữngkhókhăncủahọ.Nhânviênquảnlýtrườnghợpchỉchiasẻthơng
tinkhiđượcthânchủđồngý.Đảmbảotínhriêngtưcủatrườnghợpcịn
thểhiệnởviệcbảomậtlưutrữhồsơ.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcần
lưutrữhồsơcủathânchủcẩnthận,cókhốtủhaycómậtkhẩutrong
máytính.Khithamvấnhayphỏngvấncầnđảmbảokhơnggianntĩnh

vàriêngtưchocuộctrịchuyện,cánbộquảnlýtrườnghợptránhtraođổi
hayhỏichuyệnvềnhữngvấnđềmangtínhtếnhịcủathânchủởnhững
chỗđơngngười.Tronghoạtđộngđàotạohaytraođổithảoluậncacần
đảmbảosựkhuyếtdanhkhibànluậnvềtrườnghợpcụthể.Nhânviên
quảnlýtrườnghợptránhquayphimchụpảnhkhithânchủkhơngđồng
ý,cũngkhơngnênsửdụngbănghìnhhayghiâmtrongkhitrịchuyệnvới
thânchủnếuhọkhơngchấpnhận.Khơngchiasẻthơngtincủathânchủ
vớicáccánhânhoặctổchứckhơnglàmviệctrựctiếpvớicácvấnđềliên
quanđếnmatúy.

Tuynhiên,trongmộtsốtrườnghợpsẽcóngoạilệvớinguntắcnàynếu
nhưnhữnghànhvicủathânchủđedoạtínhmạngcủabảnthânhọhay
củanhữngngườikhácthìnhânviênquảnlýtrườnghợpcóquyềntraođổi
thơngtinvớinhữngngườicóthẩmquyền.Trongmộtsốtrườnghợpkhi
cơquanthẩmquyềnnhưtồán,ngườiquảnlýcóthẩmquyền...ucầu
ngườinhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểcungcấpthơngtinmàkhơng
cầncósựchấpthuậnýkiếncủathânchủ.

Việcbảomậtthơngtincủathânchủsẽgiúpchothânchủtintưởngvào
nhânviênquảnlýtrườnghợp,từđóhọsẵnsàngchiasẻvàhợptác.Bên
cạnhđóviệcđảmbảobímậtcủathânchủcịnlàucầumangtínhnhân
văntrongquanhệconngườivàquanhệnghềnghiệp.

Vídụ:Thânchủlàngườisửdụngmatúyvàgiađìnhanhtakhơngmuốnai
biếtvìsợảnhhưởngđếnuytíncủaơngbố.Dođó,mọithơngtinvềthânchủ
đềuđượcgiữcẩnthậnvàkhơngchiasẻvớinhữngngườikhơngliênquan.

1.5.4. NguntắcDịchvụtồndiện

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

đểthânchủđượcđápứngcácnhucầuđómộtcáchtốiđa.Dịchvụphải

lnlinhhoạt,đadạng,lngiúpđỡthânchủđiềutrịnghiệntrongbất
kỳhồncảnhnào.

Vídụ:Thânchủlàngườisửdụngmatúyvàmongmuốnđượcsửdụng
methadoneđểđiềutrịnghiện.Saukhihồntấtthủtục,nhânviênquản
lý trường hợp hỗ trợ thân chủ được tham gia vào chương trình uống
methadonemiễnphíhỗtrợđiềutrịnghiện.Khithânchủdầnbìnhphục
vàcónhucầumuốnthamgiasinhhoạtnhómđồngđẳng,muốnxinviệc
làmđểkhơngbịrảnhrỗivàdễquaytrởlạiđườngcũ.Nhânviênquảnlý
trườnghợplàngườihỗtrợvàkếtnốinhữngdịchvụmàthânchủmong
muốnđểđápứngđượccácnhucầumộtcáchtồndiệncủathânchủ.

1.5.5. NguntắcTơntrọngquyềntựquyếtcủathânchủ

Mỗicánhâncóquyềnquyếtđịnhvềcácvấnđềthuộcvềcuộcđời,những
quyếtđịnhcủangườikháchướngdẫnhọnhưngkhơngnênápđặttrên
họ.Trongcáctìnhhuống,nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngnênquyết
định,chọnlựahaylênkếhoạchchothânchủ,ngượclạithânchủcóthể
đượchướngdẫnvàhọcókhảnăngtựquyếtđịnhvềmình.

Trongmộtsốtrườnghợpđặcbiệtthânchủkhơngtựquyếtđịnhđượcnhư
trườnghợpngườicórốiloạntâmthần,nhânviênquảnlýtrườnghợpcần
lấyýkiếntừngườibảotrợcủahọ.Trongtrườnghợpquyếtđịnhcủathân
chủcónguycơtổnhạitớitínhmạngcủabảnthânthânchủhaycủangười
khácthìnhânviênquảnlýtrườnghợpcũngkhơngcầnphảichấpthuận
quyếtđịnhcủathânchủmàcầnthơngbáochothânchủvềquyđịnhcủa
luậtpháp.

NguntắcTựquyếtđịnh,giốngnhưsựtựdo,cũngcónhữnggiớihạn
củanó,nókhơngmangnghĩatuyệtđối.Quyếtđịnhcủathânchủđượcđặt

trongmộtsốnhữngquiđịnhnhưhậuquảcủaquyếtđịnhđókhơngđược
gâytáchạiđếnngườikhácvàhạiđếnchínhthânchủ.Hơnnữahànhvi
tựquyếtphảinằmtrongnhữngchuẩnmựchànhvimàxãhộicóthểchấp
nhận.Mỗihànhvitựquyếtcịncónghĩalàthânchủlãnhtráchnhiệmthực
thiquyếtđịnhđóvàđónnhậnhoặcgánhlấycáckếtquảtheosauquyết
định.Thựchiệnnguntắcnàycũnglàcáchmànhânviênquảnlýtrường
hợpgiúpchothânchủtrởnêntựtin,nângcaokhảnăngđưaraquyếtđịnh
đúngđắntrongcuộcsống.

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

sẻvớinhânviênquảnlýtrườnghợprằnganhtagặplạibạngáicũ,cơta
suốtngàytìmgặpanhvàanhđanglưỡnglựtrongviệccóquaytrởlạiu
cơtanữahaykhơngvìcơtavẫnđangsửdụngmatúy.Anhlosợnếuquay
lạivớicơbạngáinàythìsẽkhómàbỏđượcmatúy.Nhânviênquảnlý
trườnghợpcùngthânchủchiasẻvàphântíchsâuvềviệclợivàhạicủa
việcquaylạivớicơbạngáinày.Chínhthânchủnàylàngườihiểurõnhất
vànhờsựphântíchcủanhânviênquảnlýtrườnghợpthânchủsẽtựđưa
raquyếtđịnhcólợinhấtchobảnthân.

1.5.6NguntắcChunnghiệp

Trongqtrìnhgiúpđỡthânchủ,vớitưcáchlàngườiđạidiệncủacơ
quanxãhộinhânviênquảnlýtrườnghợpcầnýthứcrằngvaitrịcủamình
làhỗtrợthânchủgiảiquyếtvấnđề.Phụcvụthânchủlàtráchnhiệmcủa
nhânviênquảnlýtrườnghợp,vìvậycầntránhlạmdụngquyềnlực,vịtrí
cơngviệcđểmưulợicánhân.Đồngthờinhânviênquảnlýtrườnghợp
cũngcầnphảiýthứcđượckhảnăngtrìnhđộchunmơncủabảnthâncó
đápứngucầucủacơngviệcđượcgiaohaykhơngtựnhậnthứcvềbản
thânrấtquantrọng,thểhiệntínhchunnghiệpcủanhânviênquảnlý
trườnghợp.Nógiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpbiếtgiớihạnvềquyền
lựccủamìnhvàcóýthứchồnthiệnbảnthânđểthựchiệntốtnhiệmvụ

đượcgiaophó.Việcnhậnthứcvềbảnthânnhânviênquảnlýtrườnghợp
cịnđảmbảocholợiíchcũngnhưquyềnlợicủathânchủtrongtrườnghợp
vấnđềvượtqkhảnăngcủanhânviênquảnlýtrườnghợpvàcầnchuyển
tuyến.Việcýthứcđượcyếutốnàygiúpchonhânviênquảnlýtrường
hợptrungthựctrongcơngviệc,trungthựcvớikhảnăngcủabảnthân.
Đồngthời,nhânviênquảnlýtrườnghợpphảicókhảnăngnắmbắtsuy
nghĩcủamình,cảmxúccủathânchủ,màkhơngđểchocáccảmxúcnày
chiphốiqtrìnhsuynghĩcủamình.Vìthế,nếucóthể,nhânviênquản
lýtrườnghợpnênduytrìmộtmứcđộkhoảngcáchnhấtđịnh,bêncạnhsự
đồngcảmvàmứcđộcảmxúcnàođóđểcóthểgiúpthânchủgiảiquyết
vấnđềmộtcáchkháchquanvàlậpkếhoạchmộtcáchthựctế.

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

quanhệnamnữtrongkhithựchiệnsựtrợgiúp.Mốiquanhệgiữanhân
viênquảnlýtrườnghợpvàthânchủcầnđảmbảotínhthânthiện,tương
táchaichiều,songkháchquanvàđảmbảoucầuchunmơn.Ngun
tắcnàygiúpchonhânviênquảnlýtrườnghợpđảmbảotínhkháchquan
trongqtrìnhthựchiệnnhiệmvụ,đảmbảosựcơngbằngtronggiúpđỡ
mọithânchủ.Đểcóthểgiúpcácthânchủcủamìnhtheocácnguntắc
vàđạođứcnghềnghiệp,nhânviênquảnlýtrườnghợplàngườicầncó
cácyếutố:thiệnchí,quyếttâm,kiếnthứcvàcáckỹnăngnghềnghiệp.
Đểđảmbảotínhchunnghiệp,nhânviênquảnlýtrườnghợpcịncần
phảithựchiệnđúngnhữnggìđãthỏathuậnhoặcđãhứavớithânchủ
củamình.Việcthấthứahoặcnóimàkhơngthựchiệnsẽlàmmấtniềmtin
vàlàmmấtđimốiquanhệgiữathânchủvớiquảnlýtrườnghợp.Khơng
hunhhoangkhoemẽthểhiệnmìnhcóuyquyềnbằngviệctựchomình
cóthểlàmđượcmọiviệcvàhứahẹnnhữngviệcngồikhảnăngcủamình
vớithânchủ.Dovậytrướckhiđưaramộtlờihứanhânviênquảnlýtrường
hợpcầnsuynghĩkỹvànhữnggìnhânviênquảnlýtrườnghợpnhậnlời
vớithânchủphảithựctếvàkhảthivàphùhợpvớikhảnăngcủanhân
viênquảnlýtrườnghợp.

Vídụ:Thânchủđãtừbỏmatúyđượcmộtthờigianvànghĩmìnhcóthểđi
làmnênnhờnhânviênquảnlýtrườnghợpgiúpđỡgiớithiệuviệcchoanh
ta.Nhânviênquảnlýtrườnghợptronglúcqnhiệttìnhvànóngvộiđã
hứamộtcáchchắcchắnvànóirằngđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợp
đâylàviệcdễdàngvìcónhiềumốiquanhệ.Điềunàylàmthânchủđãkỳ
vọngnhiềuởnhânviênquảnlýtrườnghợptrongkhisauđónhânviênquản
lýtrườnghợpqnđicuộctrịchuyệnhơmđó,hoặckhơngtìmđượcviệc
phùhợpchothânchủ.Đếnlúcthânchủđếnvàcónhắclạilờihứa,nhân
viênquảnlýtrườnghợplạikhấtlầnvàsaunhiềulầnnhưvậythânchủthất
vọngvàkhơngcịntinvàmuốngặpnhânviênquảnlýtrườnghợpnàynữa.

1.5.7. Nguntắcliêntụccủadịchvụ

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

đượcngay.Dovậyviệcnhânviênquảnlýtrườnghợpgiúpthânchủđược
cungcấpdịchvụvềchữatrịbằnguốngmethadonethaythế,ytế,thamvấn,
v.v.đểđảmbảochothânchủcóthểduytrìchữatrịđượclàhếtsứccầnthiết
vàtạouytínđốivớithânchủ.Bêncạnhđóthânchủcầnđượcđápứngcác
dịchvụkhácnhauchocácnhucầukhácnhaucủathânchủtrongqtrình
phụchồi.Vídụ:Ngườisửdụngmatúyđãđượcgiúpđỡtrongmộtthờigian
dàivàsuốtthờigianđókhơngsửdụngmatúy.Thânchủđượcgiớithiệuđể
tìmviệclàmphùhợpvớikhảnăngcủahọ.

1.5.8. NguntắcDịchvụcơngbằng

Điềunàycónghĩalàcácdịchvụlặplạisẽkhơngđượckhuyếnkhíchvà
chiphícủacácdịchvụsẽbịkiểmsốt.Cácdịchvụcầncósựxemxétkỹ
lưỡngdựavàonhucầucủathânchủ,xemnócóthựcsựcầnthiếtvàhữu
íchvớithânchủhaykhơng.Cácdịchvụcầncósựphốihợp,gắnkết.Nếu
khơngphốihợpvớinhaucóthểdẫntớikếtquảmộtsốnhucầuđượcđáp

ứngtrùnglặphoặckhơngthựcsựcầnthiếtbởicáctổchức,trongkhiđó
cácnhucầukhácbịbỏqua.Thựctếthìviệcsửdụngnhiềudịchvụtrùng
nhauđơikhicịnlàmhạnchếvàcótácđộngtiêucựctớithânchủtrong
qtrìnhđiềutrịnghiệnmatúy.

Vídụ:Thânchủlàngườiđangđượcthamgiauốngmethadone.Hiệnnay
sứckhỏeđãkhádầnvàxinđượckếtnốiđểtrợcấpvayvốnvớilãisuất
thấpđểlàmănnhỏ.NhânviênquảnlýtrườnghợpvớivaitrịKếtnốivà
Biệnhộđãlàmviệcvớicơquanchứcnăngvàđượcbiếtlàhiệntạicóđến
ba,bốnchươngtrìnhsẵnsàngcungcấpvốnvaychongườisửdụngma
túy.Tuynhiênkhơngvìnhưvậymànhânviênquảnlýtrườnghợpsửdụng
cảba,bốnchươngtrìnhnàyđểhỗtrợthânchủnàymàchỉnênchọnmột
chươngtrìnhphùhợpnhấtvàđápứngtốtnhấtvớiđiềukiệnvàhồncảnh
củathânchủnày.Cịnnhữngnguồnhỗtrợkhácthìnhânviênquảnlý
trườnghợpsẽđểlạidànhchonhữngthânchủkháccócùngnhucầuđược
vayvốnnhưvậy.

1.5.9. NguntắcLinhhoạtvàkiênnhẫn

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Hãyhiểuthânchủcầncóthờigianđểhọccáckỹnăngmới,nhânviên
quảnlýtrườnghợpcầnghinhậntừngtiếnbộhoặcnhữngbướctiếnnhỏ
màhọđãđạtđược.Lặpđilặplạilàmộtqtrìnhquantrọngtronghọc
tập,đặcbiệtđốivớinhữngthânchủbịsuygiảmvềnhậnthứcdohậuquả
củaviệcsửdụngmatúy.Hãychuẩnbịsẵnsàngđểlặpđilặplạikhidạy
cáckỹnăngmớichothânchủcũngnhưđểthânchủcóđủthờigianđểsẵn
sàngvàthayđổi,v.v.Vídụnhưnhânviênquảnlýtrườnghợpđãthống
nhấtvớithânchủđểđitiếpcậndịchvụđiềutrịnghiện,tuynhiênkhiđến
gặpthânchủthìhọlạikhơngmuốnđidolạinảysinhnhữngvấnđềmới
khiếnhọcịndodự.Dođó,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnlinhhoạt-
khơngnênépbuộc-chuyểnsanghoạtđộngthamvấn,khíchlệthânchủ

đểhiểurõnhữngbănkhoăncủahọđểgiúphọtừngbướctrongcácgiai
đoạnchuyểnđổihànhvicaohơn.Điềuđócũngcónghĩalàsẽgiúphọ
sẵnsànghơntrongviệcsửdụngcácdịchvụ.

Thânchủcầnphảicảmnhậnđượcrằngnhânviênquảnlýtrườnghợpthực
sựquantâmđếnhọvớitưcáchcủamộtconngườithânthiện.Điềunày
đồngnghĩavớiviệctrịchuyệnvớihọvềmọivấnđềmàhọlolắngtừvấn
đềsứckhỏe,vấnđềxãhội,vấnđềbịcơnganbắt,v.v.trướckhitậptrung
vàonhữngvấnđềliênquanđếnviệcsửdụngmatúycủahọ.

Vídụ:Nhânviênquảnlýtrườnghợphẹngặpthânchủvàhọđãđồng
ý.Nhânviênquảnlýtrườnghợpsắpxếpvàlênlịchđếngặptrựctiếp.
Nhưngđếnnơithìthânchủlạinóibậnvàkhơngthểtiếpđượcnhânviên
quảnlýtrườnghợp.Nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngnêntỏrabực
bộivìbịmấtthờigianvìcầnphảihiểulàđơikhithânchủcủachúngta
đangthửtháchchúngtavìhọchưatintưởngchúngta,hoặcbảnthânhọ
cũngđangcónhữngtrởngạithậtsự.

1.6. Các biện pháp can thiệp dành cho người sử dụng

ma túy tại Việt Nam hiện nay

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

Trướckhigiớithiệucácbiệnphápcanthiệpdànhchongườisửdụngma
túy,chúngtacùngquaylạimơhìnhcáchìnhtháisửdụngchấtgâynghiện.

NGHIỆN
DÙNG NHIỀU
DÙNG CĨ MỤC ĐÍCH

DÙNG THỬ

Biểuđồ1.1:Cáchìnhtháisửdụngchấtgâynghiện

Khơngphảibấtcứaisửdụngchấtgâynghiệnđềucóthểbịnghiện.Đasố
nhữngngườisửdụngchấtgâynghiệnlàdùngthử,mộtphầntrongsốhọ
sẽtiếptụcsửdụngchấtgâynghiệnởmứcđộnhiềuhơn.Mộtnhómnhỏ
trongsốnhữngngườinàysẽtrởthànhlạmdụng/nghiện.

Đasốngườisửdụngmatúylànhữngngườichỉdùngmatúyvớimụcđích
dùngthử.Họsửdụngmatúykhơngthườngxunnếucódịphoặcnếucó
sẵnmatúy.Nhiềungườitrongsốhọchỉdùngchođúngmụcđíchđótrong
mộtkhoảngthờigiannhấtđịnhvàsẽtựdừnglạikhơngtiếptụcsửdụng
nữanênkhơngchuyểnsanghìnhthứcdùngnhiều.

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

Biểuđồ1.1chochúngtathấy,sốngườidùngthửrấtnhiềunhưngsốngười
trởthànhnghiệnchỉchiếmmộttỷlệnhỏ.Tuynhiênđiềuđángnóisốngười
nghiệnthìítnhưnggâyranhữngtácđộngtiêucực,tạoranhữnggánhnặng
choxãhộilạiqlớn.Chínhvìthếkhinóiđếnsửdụngchấtgâynghiện
ngườitathườngchínhtậptrungvàotỷlệngườinghiệnvànóiđếnnhững
điềutiêucực.Tươngtựnhưvậykhixâydựngcácchiếnlượccanthiệp,chúng
tacũngchỉhướngđếnnhómngườinghiệnmàbỏquanhữngnhómngười
đangởhìnhtháidùngthử,dùngcómụcđíchhoặcdùngnhiều:khơngphải
đếnlúcnghiệnthìngườisửdụngmớigặpnhữngnguycơ,mớitạonhững
gánhnặngvềytếvàxãhộimàngaytừlúcdùngthử,dùngcómụcđích,
dùngnhiềuhọđãcónguycơbịtửvongdosốcthuốcqliều,haylây
nhiễmviêmganB,ChayHIVvàcónguycơlâynhiễmracộngđồng,v.v.
Qtrìnhtừdùngthửrồitrởthànhnghiệnlàmộtkhoảngthờigiandài,cóthể
tínhbằngnhiềuthánghoặcnăm.TrongmộtnghiêncứucủaBennett(1986)
nghiêncứutrênnhóm135ngườisửdụngthuốcphiệnđãchothấyrằngphải
mấthơnmộtnămthìmớitrởthànhnghiện.MộtnghiêncứukháccủaCoomber
vàSutton(2006)trên64thânchủcũngchothấytrungbìnhcầntới403ngày

đểchuyểnsangsửdụngheroinhàngngày.Nguycơtrởthànhnghiệnrất
khácnhauđốivớicácloạiCGNkhácnhauvànhữngconngườikhácnhau.

CGNhít

1trong20 1trong3Thuốclá

Ước tính tỉ lệ người 
sử dụng trở thành

lệ thuộc

Thuốctâmthần
1trong20
Thuốcgâymê

1trong11
Cầnsa
1trong9-11

Chấtkíchthíchkhác
ngồicocaine

1trong9

Thuốcanthần,
thuốcngủkhác

1trong11

Rượu
1trong7,8
Cocaine+HCL

1trong6
Crack+HCL

1trong5
Heroin
1trong4,5

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Biểuđồtrênchochúngtathấytỷlệsốngườitrởnênlệthuộcsaukhidùng
thửCGN.Thuốclácótỷlệcaonhất1:3(cứ3ngườiđãtừnghútthuốclá
thìsẽcó1ngườinghiện),trongkhiđốivớiherointhìtỷlệlà1:4đến1:5.
Nóicáchkháclàchỉkhoảng20-25%sốngườiđãtừngsửdụngheroinsẽ
nghiệnheroin.Nhưvậy,nhữngcánhânởcácmứcđộsửdụngkhácnhau
sẽcầnnhữngloạihìnhcanthiệp/dịchvụkhácnhauvìhọcónhữnghình
tháisửdụngmatúykhácnhau.Nhữngngườiđãchuyểnsanghìnhthái
nghiệnthìcầnđượcđiềutrịchunsâu,nhưngtấtcảmọingườisẽcần
cócácdịchvụcanthiệpytếcộngđồngnhằmgiúpgiảmthiểunhữngtác
hạiliênquanđếnmatúy.Nhưđãđượchọcởcácnộidungtrước“Nghiện
matlàmộtrốiloạnmãntính,táidiễn,đượcbiểuhiệnbằnghànhvibắt
buộcphảitìmkiếmvàsửdụngmatúybấtchấpnhữnghậuquảbấtlợicủa
việcsửdụng”(WHO).Nghiệnđượccoilàbệnhnãovìnólàmthayđổicấu
trúcnãobộvàcơchếhoạtđộngcủanão.Sựthayđổiởnãobộthườngkéo
dàilàmngườisửdụngkhơngtựkiểmsốtđượcbảnthân,mấtkhảnăng
cưỡnglạisựthèmmuốnsửdụngmatúyvàcócáchànhvicóhạichosức
khỏevàcộngđồng.Vậykhixâydựngcácchươngtrìnhcanthiệp,sẽhiệu
quảhơnnếucânnhắcđếnmộthệthốngdịchvụmangtínhtồndiện,liên
tụchơn,cóxácđịnhrõmụcđíchcũngnhưcáccấuphầncủahệthống.

Hệthốngdịchvụnàyđitừnhữnghoạtđộngcủaytếcơngcộngdànhcho
tấtcảmọingườisửdụngmatúytừdựphịng,đếnđiềutrịchunsâucho
nhữngngườiđãđượcđánhgiálàbệnhvàcónhucầu.

Mụcđíchcủaviệctạorahệthốngdịchvụhiệuquảnàynhằmtậptrung
vàoviệc“chăm sóc liên tục và tồn diện”,đúngvớibảnchấtcủabệnh
nghiệnmãntính.Đốivớinhữngbệnhchữakhỏithìchỉcầntrảiquakhám
chẩnđốnbệnh,điềutrịvàkhỏibệnhhồntồn.Tuynhiênchúngtabiết
nghiệnlàmộtbệnhmãntínhcótínhtáiphát,nênkhiđãđượcchẩnđốn
nghiệnthìnênđượcchămsócchunsâu,đặcbiệt,nhưngsauđóvẫncần
phảiđượcchămsócliêntụctrongsuốtqtrìnhphụchồicủangườibệnh,
nhưvậykhơngchỉchămsócbanđầu,chămsócchunsâurồikếtthúc
màđiềuquantrọnglàngườibệnhcầnđượcduytrìsựchămsócliêntục
trongcuộcsốngcủahọ.

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

1.6.1. Cáccanthiệpdựphịng

Dựphịnglàmộthoạtđộnglnđikèmvàthiếtthựctrongtấtcảhoạt
độngytế,xãhội.Hoạtđộngdựphịngnhằmnângcaonhậnthứccủamọi
ngườivềvấnđềmatúy,sửdụngvànhữngtácđộngcủanó,dựphịnglây
nhiễmHIV,từđóhạnchếđếnmứcthấpnhấtnhữngtácđộngtiêucựcdo
vấnđềsửdụngmatúygâyra.Dướiđâylàmộtsốhoạtđộngdựphịng.

1.6.1.1. Giáodục,truyềnthơng

Biệnphápgiáodục–truyềnthơngcungcấpthêmthơngtinnhằmthayđổi
nhậnthức,tháiđộhayhànhvi.Biệnphápnàytậptrungvàomụctiêudự
phịngnhằmhướngtớicácnhómđốitượngkhácnhaunhưngphầnlớnlà
hướngđếncộngđồng,nhữngnhómngườichưasửdụngvàtiếpcậnvới
cácchấtgâynghiện.Giáodục–truyềnthơngrộngrãitrongtấtcảcộng

đồngdâncưlàmụcđíchcầnhướngđếnhoặcítnhấtcũngthựchiệnđược
cácchunđềtrongtrườnghọc,ngườilaođộng,v.v.

Mặtkhácgiáodụctruyềnthơngcịnhướngđếnnhữngngườiđangsửdụng
chấtgâynghiệnnhằmthayđổihànhvisửdụngtừkhơngantồnsangáp
dụngcácbiệnphápantồnhơn,truyềnthơngdựphịnglâynhiễmHIV,
viêmganB,Cvàmộtsốbệnhkhác.Cácchươngtrìnhtruyềnthơngnhóm
nhỏđốivớingườicónguycơnhưhướngdẫntiêmchíchantồn,traođổi
bơmkimtiêmsạch,xửlýbơmkimtiêmđãquasửdụng,hướngdẫnsử
dụngbaocaosuđúngcách.

Ngồi ra cịn có các chiến dịch truyền thơng đại chúng, giáo dục tại
trường học về truyền thông về giảm kỳ thị, phân biệt đối xử với người
nghiệnmatúy,giớithiệucácchươngtrìnhcanthiệphỗtrợchongườisử
dụngmatúy,v.v.Mụctiêucuốicùngmàtruyềnthơnghướngtớilàsựthay
đổihànhvi.Tuynhiên,từthayđổinhậnthứcđếnthayđổihànhvi,thực
hiệnvàduytrì,củngcốhànhvimớilàmộtqtrìnhlâudài,địihỏisự
kiêntrì,nhẫnnạiởcảphíangườitruyềnthơngvàýchí,quyếttâmcaocủa
ngườiđượcthuyếtphục

1.6.1.2. Tưvấn,xétnghiệmHIVtựnguyện

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Tưvấn,xétnghiệmtựnguyệnlàmộtqtrìnhmàsaukhiđượctưvấn,
thânchủsẽđưarasựlựachọnvềquyếtđịnhxétnghiệmHIV.Quyếtđịnh
nàyhồntồnlàsựlựachọncủathânchủvàqtrìnhtưvấnxétnghiệm
tựnguyệnđượcđảmbảogiữbímật

Tưvấnxétnghiệmtựnguyệnphảiphùhợpvớinhucầucủathânchủ,có
nhiềuhìnhthứctưvấn:tưvấnchocáccánhân,cáccặpvợchồng,gia
đình,trẻem,v.v.Nộidungvàcáchtiếpcậncóthểrấtkhácnhauvàlinh

hoạtđốivớithânchủkhácnhau.

Tưvấnxétnghiệmtựnguyệnbaogồmtưvấntrướcxétnghiệm,tưvấnsau
xétnghiệmvàtưvấnhỗtrợtiếptục.Mộtsốnộidungkháccũngcóthể
đượcđềcậpđếntrướchoặcsauxétnghiệmhoặctrongthờigianngười
đượctưvấnchờđợikếtquảxétnghiệm.Tưvấn,xétnghiệmtựnguyệncho
nhómthânchủnghiệnmatúytậptrungvàocáchoạtđộng:

• TưvấnvềkhảnănglâynhiễmHIVkhisửdụngchungdụngcụtiêmchích.
• TưvấnvềcácbiệnphápgiảmnguycơlâynhiễmHIVquatiêmchích

matúyvàquaquanhệtìnhdục.

• Tưvấnvềcainghiệnvàdựphịngtáinghiện.

• Tưvấnvềvaitrịcủagiađìnhvàcộngđồngtrongviệcgiúpđỡlàmthay
đổihànhvi,tìmkiếmviệclàmvàhịanhậpvớigiađình,cộngđồng.
• Hoạtđộngtưvấn,xétnghiệmtựnguyệntnthủtheocácnguntắc:
• Đảmbảotínhbímật:khơngđượctiếtlộbấtkỳthơngtinnàoliênquan

đếnviệctưvấn,xétnghiệmHIVvàkếtquảxétnghiệmHIVcủathânchủ.
• Tựnguyện:ChỉthựchiệnxétnghiệmHIVkhithânchủcónhucầuđã

đượctưvấntrướcxétnghiệmvàđồngý.NghĩalàviệcxétnghiệmHIV
phảiđượcthơngbáorõràngchothânchủvàdohọtựnguyệnquyết
địnhđồngýlàmxétnghiệm.

• TnthủquyđịnhcủaphápluậtvềxétnghiệmHIV:Việcxétnghiệm
HIVvàthơngbáokếtquảxétnghiệmHIVphảitnthủtheoquyđịnh
hiệnhànhcủaBộYtế.

• Giớithiệuchuyểntiếp:Tiếnhànhgiớithiệuchuyểntiếpthânchủtớicác
dịchvụphùhợpvềdựphịng,chămsóc,điềutrị,vàhỗtrợliênquan
đếnHIV/AIDS.

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

Quy trình tư vấn, xét nghiệm HIV tự nguyện

• Tưvấntrướcxétnghiệm:Giớithiệuvàđịnhhướng;cungcấpthơngtin
HIVvàSTIs(cácbệnhlâytruyềnquađườngquanhệtìnhdục);đánh
giánguycơ;tìmcácbiệnphápgiảmnguycơvàthươnglượngvềkế
hoạchgiảmnguycơ;chuẩnbịtâmlývàxácđịnhnguồnhỗtrợ;trao
phiếuhẹn;giớithiệuchuyểntiếpvàtiếnhànhxétnghiệm.

• Tưvấnsauxétnghiệm:Gồmcó2trườnghợpkếtquảâmtínhvàdươngtính.
Kếtquảâmtính:Thơngbáokếtquả(nêuýnghĩacủakếtquảvà

thờikỳcửasổ,đồngthờikhuyếnkhíchkháchhàngxétnghiệmlại
sau3thángtínhtừthờiđiểmcóhànhvinguycơgầnnhất);xemxét,
traođổilạibiệnphápgiảmnguycơvàkếhoạchgiảmnguycơ;giới
thiệu,chuyểngởicácdịchvụhỗtrợkhác,pháttàiliệu/baocaosu/
bơmkimtiêm;khuyếnkhíchbạntìnhvàbạntiêmchíchchungđến
nhậndịchvụtưvấnxétnghiệmHIV.

Kếtquảdươngtính:Thơngbáokếtquả,hỗtrợtâmlý,xácđịnh
nguồnhỗtrợ,giớithiệudịchvụchuyểntiếp,thươnglượngviệctiếtlộ
thơngtinvàkhuyếnkhíchbạntình,bạntiêmchíchchungtiếpnhận
dịchvụ,tưvấnsốngtíchcựcvàtưvấngiảmnguycơ.

Một số lợi ích và thách thức của việc xét nghiệm HIV

• Lợiích:

Giúpthânchủbiếtvàhiểuđượctìnhtrạngsứckhỏecủabảnthân.
Nếukếtquảdươngtính,thânchủsẽđượcđưavàođiềutrịsớm,kết

quảđiềutrịkhảquanhơn.

Thânchủbiếtcáchđểcảithiệnsứckhỏethểchấtvàtinhthần.
Khibiếtđượctìnhtrạngsứckhỏecủamình,thânchủsẽbiếtcách

đểbảovệnhữngngườithânunhưvợ/chồnghaybạntìnhcủa
thânchủ.

• Tháchthức

Khixétnghiệm,nếukếtquảHIVdươngtính,thânchủcóthểsẽrất
lolắng,sợhãivớitìnhtrạngHIVcủabảnthân:tựkỳthịbảnthân,
trầmcảm,tựtử,v.v.

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

HiệnnaytưvấnxétnghiệmHIVlàmộttrongnhữngchươngtrìnhthiếtyếucủa
hoạtđộngphịngtránhlâynhiễmHIV.Đểtiếnhànhcáccanthiệpdựphịng
hayđiềutrịchongườinhiễmHIVđềcầnphảitrảiquahoạtđộngnày.

Đãcómộtnghiêncứucủamạnglướicácthửnghiệmdựphịnglâynhiễm
HIV (Cohen, MS et al. N Engl J Med 2011; 365:493-505 August 11,
2011)năm2011đãchothấycóthểgiảm96%tỷlệlâynhiễmtrongcác
cặpbạntìnhkhơngđồngnhiễmnếukếthợpvớibắtđầuđiềutrịARVsớm.
ChínhvìvậyviệcxétnghiệmđểxácđịnhtìnhtrạngHIVcủathânchủlàrất
cầnthiếtchoviệcliênkếtchuyểngửithânchủđếnchươngtrìnhchămsóc
điềutrịARVscàngsớmcàngtốt.Nhưvậycũngcóthểnói,điềutrịARVs

chongườinhiễmlàmộttrongnhữngchươngtrìnhdựphịnglâynhiễmHIV
mộtcáchhiệuquả.

1.6.2. Canthiệpgiảmtáchại

Giảmtáchạilàviệcápdụngcácbiệnphápkhuyếnkhíchngườisửdụng
ma túy, bạn tình của họ thực hành nhằm giảm những tác động khơng
mongmuốnliênquanđếnsứckhỏe,bệnhtật,v.v.Thơngthườngviệcgiảm
táchạithườnghướngđếnnhữngthânchủchưamuốndừnghẳnviệcsử
dụngmatúy,hoặcqlệthuộckhơngthểtựdừngđượcnếukhơngtham
giađiềutrịnghiện.Mộtsốbiệnphápcanthiệpgiảmhạinhưsửdụngbao
caosu,bơmkimtiêmsạch,điềutrịduytrìnghiệncácchấtdạngthuốc
phiệnbằngthuốcthaythếmethadonevàcácbiệnphápcanthiệpkhác
nhằmtạođiềukiệnchoviệcthựchiệncáchànhviantồnđểphịngngừa
lâynhiễmHIV(Điều15,LuậtPhịng,chốngHIV/AIDS2006)

Chươngtrìnhcanthiệpgiảmtáchạilàmộttrongchínchươngtrìnhhành
độngquốcgiaphịng,chốngAIDStừ2010-đến2020.Chươngtrìnhnày
rấtcầnđượcưutiênthựchiệnvìchươngtrìnhđượcápdụngtrênđốitượng
nguycơcaonhưđốitượnghoạtđộngmạidâm,tiêmchíchmatúy,quan
hệtìnhdụckhơngantồn,đốitượngdibiếnđộngvàmộtsốđốitượng
nhiễmHIV.Hoạtđộngcủachươngtrìnhcanthiệpgiảmtáchạigồm03
hoạtđộngchính:mộtlà,cấp phát 100% bao cao su;hailà,cấp phát bơm

kim tiêm sạch cho đối tượng tiêm chích ma túy sử dụng chung bơm kim 
tiêm;balà,chương trình điều trị duy trì nghiện các chất dạng thuốc phiện 
bằng thuốc thay thế Methadone cho những đối tượng sử dụng ma túy và 
đối tượng di biến động.

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

“ChiếnlượcQuốcgiaphịngchốngHIV/AIDSởViệtNamđếnnăm2010

vàtầmnhìn2020”;LuậtphịngchốngHIV/AIDSđềuquyđịnhrõvềgiảm
táchại.Đặcbiệt,ngày3/6/2008,QuốchộikhốXIIđãbanhànhLuật
sửađổi,bổsungmộtsốđiềucủaLuậtphịng,chốngmat.Tạiđiều34a
củaLuậtnàybổsungnhưsau:“Biện pháp can thiệp giảm tác hại của

nghiện ma tuý là biện pháp làm giảm hậu quả tác hại liên quan đến hành 
vi sử dụng ma tuý của người nghiện gây ra cho bản thân, gia đình và cộng 
đồng. Biện pháp can thiệp giảm tác hại của nghiện ma tuý được triển khai 
trong nhóm người nghiện ma t thơng qua chương trình dự án phù hợp 
với điều kiện kinh tế xã hội. Chính phủ quy định cụ thể các biện pháp can 
thiệp giảm tác hại của nghiện ma tuý và tổ chức thực hiện các biện pháp 
này”.NhữngđiềubổsungtrongLuậtsửađổiđótạocơsởpháplýrấtchặt

chẽchoviệctiếnhànhcácbiệnphápgiảmtáchạicóliênquanđếnma
tvàliênquanvớilâynhiễmHIV/AIDS.

1.6.2.1.ChươngtrìnhBơmkimtiêmvàBaocaosu

Mụctiêucủachươngtrình:

1. Nângcaonhậnthứcvềphịng,chốngHIVtrongcộngđồng,đặcbiệtlà
trongnhómngườicóhànhvinguycơlâynhiễmHIVcao;

2. Tăngcườngtínhsẵncóvàkhảnăngdễtiếpcậnvớibơmkimtiêm,bao
caosuvàcácvậtdụngcanthiệpgiảmtáchạikhácởkhuvựccónhiều
ngườinghiệnchíchmatúy,phụnữbándâm;

3. Tăngtỷlệsửdụngbơmkimtiêmsạchkhitiêmchíchmatúytrongnhóm
ngườinghiệnchíchmatúyvàtỷlệthườngxunsửdụngbaocaosu
khiquanhệtìnhdụctrongnhómphụnữbándâm;

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Đểlàmtốtcơngtácnày,vaitrịcủanhânviêntiếpcậncộngđồnglàrất
quantrọng.Họlànhữngngườiđãquađàotạosẽtiếpcậnchủyếuvớithanh
niênnghiệnchíchmatúy,thanhniênlàmviệctrongcáccơsởvuichơigiải
trí,thanhniênhànhnghềmạidâmvàbạntìnhcủacácđốitượngtrên.

Các nhân viên cộng đồng sẽ thực hiện các công việc cụ thể như sau:

• Tiếpcậnthanhniênđãcóhoặccótiềmnăngcóhànhvinguycơcao
tạiđịabànđượcphâncơng;thườngxuncậpnhậtbảnđồxácđịnh
địađiểmtiếpcậnthanhniêncóhànhvinguycơcao.

• CungcấpkiếnthứcvềHIV,bệnhlâytruyềnquađườngtìnhdục,ma
túyvàtáchạicủamatúy,tìnhdụcantồn,tiêmchíchantồn,v.v.và
vậnđộngthayđổihànhviliênquan,thơngquatruyềnthơngtrựctiếp
hoặcthảoluậnnhómnhỏ.

• Cungcấptàiliệutruyềnthơnggiáodụcchođốitượngtiếpcận.

• Cungcấpmiễnphívàhướngdẫnsửdụngbaocaosu,bơmkimtiêm
sạch;thugombơmkimtiêmbẩn.

• Giớithiệuvàđưathanhniêncóhànhvinguycơcaođếnvớidịchvụtư
vấnxétnghiệmHIVtựnguyệncủadựánvà/hoặccácdịchvụHIVvà
AIDS,bệnhlâytruyềnquađườngtìnhdụckhác.

• Phảnhồichotưvấnviênvàcánbộquảnlýdựánýkiếncủakhách
hàngvềdịchvụtưvấnxétnghiệmHIVtựnguyện.

• Riêngđốivớichươngtrìnhbơmkimtiêm,cáccánbộcộngđồngsẽtiếnhành:

• Hướngdẫndùngbơmkimtiêmsạch,phânphốibơmkimtiêmdùng

mộtlần,hủybơmkimtiêmantồn.

• Sửdụngnhómcộngđồng,nhómđồngđẳnghỗtrợ.

• Tổchứccácđịađiểmcungcấp(bánhoặcphânphát)bơmkimtiêmcho
nhữngngườinghiệnmatúyđãđăngkývàthuhồibơmkimtiêmđãsử
dụngđểhủymộtcáchantồn.

• Tổchứccácđiểmthugombơmkimtiêmđãsửdụng,khơngvứtbừabãi
bơmkimtiêmsaukhisửdụng.

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

lệ.Vídụnhưdựánphânphátbơmkimtiêmchocácđốitượngnghiện
chíchmattạiLạngSơn,HàGiangdongànhytếthựchiệnvớisựtài
trợcủatổchứcFord,tạiThanhHốvàBắcGiang,HàNộidongànhytế
thựchiệnvớisựgiúpđỡcủaviệnBurnet(Australia).Nhữngnămgầnđây
Chínhphủđãkiênquyếtchỉđạovàđẩymạnhviệcthựchiệngiảmtáchại
ởcácđịaphương.Đếnnăm2009,Chươngtrìnhtraođổibơmkimtiêmđã
triểnkhaitại382huyệntrên60tỉnh/thànhphố,đãcó103.269đốitượng
nghiệnchíchherointhamgiachươngtrình.

1.6.2.2. Tiếpcậnnhómtiềmẩn

Đâylàphươngphápsửdụngnhữngngườiđồngcảnhngộ(cũnglàngườisử
dụngmatúy)đểđitiếpcậnnhữngngườisửdụngmatúykhácởcộngđồng.
Mụcđíchcủaviệctiếpcậnlàkhuyếnkhíchnhữngngườisửdụngmatúymới
hoặcchưaaitiếpcậnđểhọsửdụngcácdịchvụchươngtrìnhcanthiệphỗ

trợchongườisửdụngmatúy,truyềnđạtkiếnthức,kỹnăng,tàiliệutruyền
thơngvàcácdụngcụ(bơmkimtiêmvàbaocaosu)nhằmkhuyếnkhíchthực
hiệnhànhvitiêmchíchantồnvàquanhệtìnhdụcantồn.

Phươngphápnàyrấthiệuquảvìnhữngngườicóhồncảnhgiốngnhau
thườngdễnóichuyệnvớinhauhơn.Đặcbiệttronghồncảnhxãhộikhi
ngườisửdụngmatúythườngbịxalánhvàkỳthị,phânbiệtđốixửthìcách
tiếpcậnđồngđẳnggiúpdễlấyđượcsựtintưởngcủangườisửdụngma
túyhơnsovớitrườnghợphọđượctiếpcậnbởinhữngngườikhác.

1.6.2.3. Dựphịngsốcthuốcqliều

Sốcqliềuhiệnlàngunnhângâytửvonghàngđầutrongnhómngười
tiêmchíchmatúy.Sửdụngheroinkhibịsay/phêcácloạichấtứcchếthần
kinhtrungươngkhácnhưrượu,thuốcngủnhómbenzodiazepinescóthể
làmtăngđộctínhcủaheroinvàgâytửvongdosốcqliều.

Ngun nhân sốc q liều

• Nhữngngườimớitiêmchíchnhưngtiêmchíchmộtliềugiốngnhưnhững
ngườiđãtiêmchíchlâungày.

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

• Sử dụng nhiều chất gây nghiện khác nhau cùng lúc (VD: vừa chích
heroinvừauốngrượu,v.v.)

HiệnnayởViệtNamdựphịngsốcthuốcqliềucóNaloxone.Thuốc
nàycótácdụnglàmgiảmngượclạitácdụngcủaheroinvàcácchấtdạng
thuốcphiệnkhác.Thuốccóthểdùngtiêmchíchquaven,chíchvàobắp
hoặcxịtvàomũi.Hiệnnay,loạithuốcnàychưađượcsửdụngrộngrãiở
cộngđồngmàchỉđượcsửdụngởmộtsốcơsởcấpcứucủabệnhviện.

MộtđiềucầnlưuýkhisửdụngNaloxonecầnphảicóhướngdẫncủabác
sĩ.

1.6.3. Canthiệpchunsâu

1.6.3.1. CainghiệntạiTrungtâm(trungtâmChữabệnh–Giáodục–
Laođộngxãhội)

CainghiệntạiTrungtâmlàbiệnphápđượcápdụngđốivớingườinghiện
đãcainghiệntạigiađình,cộngđồnghoặcđãcaitạitrungtâmnhưngkết
quảkhơngnhưmongđợi,tỷlệtáinghiệnvẫncịncao.Việccainghiệnma
túybắtbuộcđượcquyđịnhtạiNghịđịnhsố135/2004/NĐ-CPvàNghị
địnhsố61/2011/NĐ-CPcủaChínhphủ.

Biện pháp cai nghiện tự nguyện cũng được áp dụng cho người khơng
thuộcdiệncainghiệnbắtbuộcvàxincainghiệntựnguyệntạitrungtâm
cainghiệnbắtbuộc;thờigiancainghiệnkhơngđượcthấphơn6tháng,
cácchếđộquảnlýdogiámđốcTrungtâmquyđịnh.

Hàngnămcáctrungtâmtiếpnhậncainghiệnchotừ30.000-40.000
người nghiện, trong đó cai nghiện bắt buộc chiếm 80%, cai nghiện tự
nguyệnchiếm20%.

QuytrìnhcainghiệntheoquyđịnhtạiThơngtư41/2010/TTLTcủaBộLao
động-ThươngbinhvàXãhội-BộYTế,baogồm5giaiđoạnsau:

• Giaiđoạn1:Tiếpnhận,phânloại

• Giaiđoạn2:Điềutrịcắtcơn,giảiđộc,điềutrịcácbệnhnhiễmtrùng
cơhội

• Giaiđoạn3:Giáodục,tưvấn,phụchồihànhvi,nhâncách
• Giaiđoạn4:GiaiđoạnLaođộngtrịliệu,họcnghề

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

nhậpcộngđồng

ĐãcónhiềunghiêncứuchứngminhmơhìnhcainghiệntậptrungmàViệt
Namđangápdụngchiphílớnnhưnghiệuquảkhơngcao.Cụthểnhư
tổngchiphíướctínhđiềutrịcho250người1nămtrongchươngtrình
methadonelà45,506USDchỉbằng1/3chiphíđiềutrịcho250người
1nămtrongtrungtâmcainghiệntậptrunglà152,250USD.Sốliệunày
chưabaogồmchiphícủatỉnh/TPđầutưchotrungtâm06vàchiphíđầu
tưbanđầu;vànghiêncứuvềchiphícủachươngtrìnhMethadone,2010,
BộYtế.Kinhphívậnhành,chưabaogồmchiphíthuốcMethadone.(Cục
phịngchốngTNXH,BộLĐ-TB-XH,2007, Nghiên cứu sự đáp ứng về thể

chế và cộng đồng với tiêm chích ma tuý và HIV/AIDS ở Việt Nam từ khía 
cạnh kinh tế và y tế công cộng.).

Một số tồn tại hạn chế của cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm:

• Mangnặngtínhhànhchínhdobiệnphápđưavàocainghiệntrong
trungtâmlàbiệnphápxửlýviphạmhànhchínhnhưngđượcápdụng
ởmứctốiđa(2năm).

• CainghiệnchocảcácđốitượngtìnhnguyệntrongcácTrungtâmcai
nghiệnbắtbuộc

• Chủyếutậptrungthựchiệncắtcơngiảiđộcvàlaođộng,khơngthực
hiệnđầyđủvàđúngquitrìnhchunmơnkỹthuậttheohướngdẫn;

Ítchúýđếncácliệupháptâmlývàhoạtđộngtưvấnvàchưathựcsự
đượctrangbịcáckiếnthứcvàkỹnăngdựphịngtáinghiện.

• Việcdạynghềcịnrấtđơngiản,chủyếulàđàotạotrìnhđộsơcấpvới
mộtsốnghềmàngườisaucainghiệnkhơngmuốnlàm.Thờigianlao
độngtrongTrungtâmchủyếulàlaođộngsảnxuấtđểtựtúcmộtphần
chiphítiềnănvàsinhhoạtphí.

• Cácchếđộchínhsáchhỗtrợhạnchế,chưachúýđếncácchếđộmiễn
giảmthờigianchữatrịtrongtrungtâm.

• Cánbộchunmơnthiếuvềsốlượngvàyếuvềtrìnhđộchunmơn
vàkhơngđượcđàotạophùhợp.

• Việcthựchiệncácbiệnphápchunmơnchưahợplý;chấtlượngdịch
vụthấp.

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

• HầuhếtcácTrungtâmđóngởvùngsâu,vùngxanênkhókhăntrong
kếtnốidịchvụytế,xãhộivớicáccơsởsẵncóngồicộngđồng.
NhậnthứcrõnhữngưuđiểmvàhạnchếcủamơhìnhcainghiệntạiTrung
tâm,trongcơngvănsố84/TB-VPCPngày9tháng3năm2012củaVăn
phịngChínhphủthơngbáoKếtluậncủaPhóThủtướngNguyễnXn
PhúctạiHộinghịtổngkếtcơngtácphịngchốngHIV,matúy,mạidâm
năm2011vàtriểnkhainhiệmvụnăm2012,PhóThủtướngNguyễnXn
PhúcđãgiaoBộLaođộng-ThươngbinhvàXãhộinghiêncứuxâydựng
“Đềánđổimớicơngtáccainghiệnmatúy”,tậptrungvàoviệcchuyểnđổi
mơhìnhcainghiệntậptrungthànhnhữngliệuphápđiềutrịnghiệnhiệu
quảdựavàobằngchứngtrênthếgiới.

1.6.3.2. Cainghiệntạicộngđồng

Quytrìnhcainghiệnmatúytạicộngđồng(Nghịđịnhsố94/2010/NĐ-CPngày09/09/2010)làtổnghợpcácphươngpháp,biệnphápđược
thựchiệntheomộttrìnhtự,thờigiannhấtđịnhdocơquannhànướccó
thẩmquyềnbanhànhvàápdụngthốngnhấtnhằmcắtcơnnghiện,phục
hồisứckhỏe,hànhvi,nhậnthức,khảnănghọctập,laođộngđểnângcao
nănglựctáihịanhậpcộngđồngvàphịng,chốngtáinghiệnchongười
nghiệnmatúy.

Theo quy định tại Nghị định 94/2010/NĐ-CP về cai nghiện tại cộng
đồng,hìnhthứccainghiệnmatúytạigiađình,cainghiệnmatúytạicộng
đồngápdụngđốivớingườinghiệnmatúytừđủmườihaituổitrởlên.Thời
hạncainghiệnmatúytạigiađình,cộngđồngtừsáuthángđếnmườihai
tháng,tínhtừngàykýquyếtđịnhcainghiệntạigiađình,quyếtđịnhcai
nghiệntựnguyện,cainghiệnbắtbuộctạicộngđồng.

Đối với trường hợp cai nghiện tự nguyện:Làngườinghiệnmatúyđangcư

trútạicộngđồng,tựnguyệnđăngkýcainghiệnnhưngkhơngcóđiềukiện
điềutrịcắtcơntạigiađình.Trongtrườnghợpnày,ngườinghiệnmatúy
hoặcgiađình,ngườigiámhộcủangườinghiệnmatúychưathànhniên
cótráchnhiệmtựgiáckhaibáovàđăngkýtựnguyệncainghiệntạicộng
đồngvớiChủtịchỦybannhândâncấpxã.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

Tạicộngđồng,cơngtáccainghiện,chữatrị,phụchồiđượctiếnhànhtheo
4giaiđoạn:

Giai đoạn 1: Khám sức khỏe, phân loại người nghiện

Ởgiaiđoạnnày,cơsởytếcấpxã,bácsĩđiềutrịcắtcơn(đốivớingười

cainghiệnmatúytựnguyệntạigiađình)cótráchnhiệmtổchứckhám
sứckhỏebanđầu,làmhồsơbệnhán(theoMẫudoBộYtếbanhành)
chongườicainghiệnmatúy;xétnghiệmpháthiệnchấtmatúyvàcácxét
nghiệmkhácđểchuẩnbịđiềutrịcắtcơn.Căncứvàobệnhán,cáckết
quảxétnghiệm,cánbộđiềutrịphânloạingườicainghiệntheoloạima
túysửdụng,tìnhtrạngsứckhỏeđểxâydựngkếhoạchđiềutrị,cainghiện
phùhợpvớitừngngười.

Giai đoạn 2: Điều trị cắt cơn, giải độc

Tuỳthuộcvàođốitượngcainghiệntạigiađìnhhoặccộngđồngmàviệc
cắtcơnđượcthựchiệntạinhàhoặctạiđịađiểmtậptrungởxã,phường.
Đâylàgiaiđoạnkhókhănnhấtvềmặtsinhlýđốivớingườinghiệndođó
cầncósựchỉđạosátsaocủachínhquyềnđịaphương,phốihợpvớisự
thammưucủacơquanytế.Quytrìnhđiềutrịcắtcơncầnđảmbảotheo
đúngphácđồđiềutrịcủaBộYtế.Giaiđoạnnày,giađìnhvàđịaphương
cầnkếthợpvớibệnhviệngầnnhấtđểcósựhỗtrợvềchunmơnhoặc
cấpcứukhicầnthiết.

Giai đoạn 3: Tư vấn, giáo dục phục hồi chức năng xã hội, lao động trị liệu

Bản chất của công tác điều trị nghiện trước hết là cơng tác phát hiện,
điềuchỉnhhànhvi,lốisốngchongườinghiện.Cácgiảiphápytế,nghề
nghiệp,việclàmlàcácyếutốcầnchứchưaphảilàđiềukiệnđủ.Việctư
vấn,giáodụcphụchồinhâncáchchongườinghiệntrongthờigiancai
nghiệnlàrấtquantrọng.Cónhậnthứcđượcnhưthếchúngtamớicóthể
xácđịnhđúnghướngvềgiảipháptrọngtâmchocộngđồngvàchonhững
ngườichuntráchlàmcơngtáccainghiện.

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

Giai đoạn 4: Quản lý lâu dài dựa vào cộng đồng

Qtrìnhđiềutrịsẽmanglạihiệuquảtốthơnnếucósựhỗtrợcủacộng
đồngsaukhingườinghiệnhồnthànhgiaiđoạnđiềutrị,phụchồi.Hỗtrợ
khơngphảichỉlàquảnlýtrậttựanninh,màlàsẵnsàngcảmthơng,chia
sẻ;sẵnsàngxóabỏkỳthịvớingườinghiệnmatúy.Giaiđoạnnàycầncó
sựcamkếtphốihợpgiữababên:giađình,bảnthânngườinghiệnmatúy
vàchínhquyềnđịaphương.Chínhquyềncầncóchươngtrìnhgiáodục
chocộngđồngdâncưđểhọcótháiđộtíchcựcvớingườiđãcainghiện
matúy.Đồngthời,cầntạocơhộiviệclàm,ổnđịnhcuộcsốngchongười
saucainghiện-thậmchíđơilúccịnphảiưutiênhơnsovớicácđốitượng
khác.Cónhưthếchúngtamớitạođượclịngtinvàgópphầntáitạosựtự
tintrongbảnthânnhómđốitượngnày.

1.6.3.3. ĐiềutrịnghiệncácchấtdạngthuốcphiệnbằngthuốcMethadone

MethadoneđượcsảnxuấttrongChiếntranhthếgiớithứIIvớimụcđích
banđầulàlàmthuốcgiảmđau,cótácdụngkéodàithờigianchuyển
thươngđểsửdụngtrênchiếntrường.Methadonenằmtrongdanhmụccác
thuốcthiếtyếucủaTổchứcYtếThếgiới,đượcquảnlýnghiêmngặttheo
Cơngướcnăm1961vềmat.

Năm1964,haibácsỹngườiMỹlàMarieNyswandervàVincentDoleđã
dùngMethadoneđểđiềutrịthíđiểmchonhữngngườinghiệnheroin.Từ
nhữngkếtquảthuđược,họpháthiệnrarằngMethadonecóthểgiúpngười
nghiệnngừngsửdụngheroinvàkhơngbịtăngliềukhidùngMethadone
trong thời gian dài. Từ đó, liệu pháp điều trị duy trì cho người nghiện
heroinbằngMethadonerađời.

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

ĐiềutrịthaythếnghiệncácchấtdạngthuốcphiệnbằngthuốcMethadone

là một điều trị lâu dài, có kiểm sốt, giá thành rẻ, được sử dụng theo
đườnguống,dướidạngsironêngiúpdựphịngcácbệnhlâytruyềnqua
đườngmáunhưHIV,viêmganB,Cđồngthờigiúpngườibệnhphụchồi
chứcnăngtâmlý,xãhội,laođộngvàtáihịanhậpcộngđồng.

Chương trình thí điểm điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng
thuốcMethadone(gọitắtlàĐiềutrịthaythếbằngthuốcMethadone)tại
ViệtNamđượcthíđiểmvàonăm2008tạiHảiPhịngvàThànhphốHồ
ChíMinhđãđạtđượcnhiềukếtquảtíchcựcvềmặtkinhtế,xãhội:

Việcsửdụngheroinđãgiảmđángkểvềcảtầnsuấtvàliềusửdụngởthân
chủthamgiađiềutrị.Kếtquảnghiêncứuchothấytỷlệsửdụngcácchất
dạngthuốcphiệnđốivớithânchủđãgiảmtừ100%xuốngcịn9%sau
12thángđiềutrị,ngaycảnhữngthânchủcịnsửdụngheroin,tầnsuấtsử
dụngheroincũngđãgiảmrõrệt(từ60lần/thángxuống2-3lần/tháng).
Đasốthânchủthamgiađiềutrịđãcónhữngcảithiệntốtvềsứckhỏe,
chuyểnbiếntíchcựcvềtháiđộcũngnhưcuộcsống(thangđochấtlượng
cuộcsốngtăngtừ69lên81điểmchosứckhoẻ).Nhiềuthânchủtrước
đâychưacóviệclàmhiệnnayđãcóviệclàmvàdànhthờigianhỗtrợ
giađình.

Chươngtrìnhcũngđãgópphầncảithiệnvềtìnhhìnhanninhtrậttựvàan
tồnxãhội.Tỷlệthânchủcócáchànhviviphạmphápluậttrongnhóm
thânchủthamgiađiềutrịgiảmmạnh(sau9thángđiềutrịsốngườibệnh
cóhànhviviphạmphápluậtgiảmtừ40%xuốngcịn1,39%).Những
mâuthuẫntronggiađình,xãhộicũnggiảmkhingườibệnhđượcđiều
trịbằngMethadone(từ20%xuốngcịn3,5%sau9thángđiềutrị).Đồng
thời,chươngtrìnhđãgiúpchongườinghiệnmatsớmhồnhậpcộng
đồng,manglạihạnhphúcchogiađìnhvàsựbìnhnchoxãhội.Vềhiệu
quảkinhtế,giáthànhđiềutrịMethadonethấp.Chiphívậnhànhmộtcơ

sởđiềutrịMethadoneđiềutrịcho250ngườibệnhkhoảng1,4tỷđồng/
năm.Chiphíđiềutrịtínhbìnhqnchomộtngườibệnhkhoảng15.000
đồng/ngày, trong đó tiền thuốc khoảng 7.000 VNĐ/1 người bệnh/
ngày(tínhgiáthuốchiệnnaylàgiánhậpkhẩu). Baodientu.chinhphu.vn/

Dieutringhienbangmethadonegocnhinkinhtexahoi.

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

TháiNgun,QuảngNinh,AnGiang,NinhBình,PhúThọ.Tổngsốbệnh
nhânđangđiềutrị:12.253bệnhnhân(BộYtế,Báo cáo Phòng, chống

HIV/AIDS năm 2012 và trọng tâm kế hoạch năm 2013)

Mục đích của chương trình điều trị thay thế bằng thuốc Methadone:

Hiệnnay,trênthếgiớicũngnhưởViệtNam,việcđiềutrịthaythếnghiện
cácCDTPbằngthuốcmethadonenhằm3mụcđíchchủyếusau:

1. Giảmtáchạidonghiệncácchấtdạngthuốcphiệngâyranhư:lây
nhiễmHIV,viêmganB,Cdosửdụngchungdụngcụtiêmchích,tửvong
dosửdụngqliềucácchấtdạngthuốcphiệnvàhoạtđộngtộiphạm
2. Giảmsửdụngcácchấtdạngthuốcphiệnbấthợppháp,giảmtỷlệtiêm

chíchchấtdạngthuốcphiện

3. Cảithiệnsứckhoẻvàgiúpngườinghiệnduytrìviệclàm,ổnđịnhcuộc
sốnglâudài,tăngsứcsảnxuấtcủaxãhội

Điều trị bằng thuốc Methadone cần phải tuân thủ theo các nguyên tắc sau:

• Ngườibệnhphảitựnguyệnthamgiađiềutrị

• LiềuMethadonephảiphùhợpvớitừngngườibệnhdựatrênnguntắc
bắtđầuvớiliềuthấp,tăngtừtừvàduytrìởliềuđạthiệuquả

• ĐiềutrịbằngthuốcMethadonelàđiềutrịlâudài,thờigianđiềutrịphụ
thuộcvàotừngngườibệnhnhưngkhơngdưới1năm

• ĐiềutrịbằngthuốcMethadonecầnphảikếthợpvớithamvấn,hỗtrợ
tâmlýxãhội,cácdịchvụchămsócvàđiềutrịytếkháckhicóchỉđịnh
đểqtrìnhđiềutrịđạthiệuquảcao

• Ngườiđứngđầucơsởđiềutrịchỉcungcấpthơngtinvềngườibệnh
chocáccơquancóthẩmquyềnkhicóucầuhoặcchongườikhác
khiđượcsựđồngýcủangườibệnh

Điều kiện, quy trình xét chọn đối tượng tham gia điều trị nghiện bằng 
thuốc Methadone đối với người nghiện chất dạng thuốc phiện hiện đang 
cư trú tại cộng đồng(Nghị định số 96/2012/NĐ-CP ngày 15/11/2012):

• Điềukiệnđăngkýthamgiađiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiệnđang
cưtrútạicộngđồng

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

thuốcphiệnvàcónơicưtrúrõràng.

• Tựnguyệnthamgiađiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiệnvàcamkết
tnthủđiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiện.Đốivớingườinghiện
chấtdạngthuốcphiệnchưađủ16tuổi,chỉđượcđiềutrịnghiệnchất
dạngthuốcphiệnkhicósựđồngýbằngvănbảncủacha,mẹhoặc
ngườigiámhộhợpphápcủangườiđó

• Khơngthuộcđốitượngbịápdụngbiệnphápđưavàocơsởcainghiện
bắtbuộctheoquyđịnhcủaphápluật

• Thủtục,hồsơđăngkýthamgiađiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiện
đốivớingườinghiệnchấtdạngthuốcphiệnđangcưtrútạicộngđồng
• Ngườinghiệnchấtđạngthuốcphiệnnộphồsơđăngkýđiềutrịnghiện

chấtdạngthuốcphiệntheoquyđịnhtạiKhoản2Điềunàychocơsở
điềutrịcótrụsởđặttrênđịabànnơingườiđóđangcưtrú

• Hồsơđăngkýđiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiện,gồm:

Đơnđăngkýthamgiađiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiệntheo
mẫudoBộtrưởngBộYtếquyđịnh;

Bảnsaocóchứngthựccủamộttrongcácgiấytờsau:Chứngminh
nhândân,hộchiếu,giấykhaisinhhoặchộkhẩu.

Thamvấnvàhỗtrợtâmlýxãhộiđóngvaitrịquantrọngtrongđiềutrị
thaythếnghiệncácchấtdạngthuốcphiệnbằngthuốcmethadonenhằm
mụcđíchtăngcườngýthứctráchnhiệm,tnthủđiềutrị,dựphịngtái
nghiện,hướngtớilốisốnglànhmạnhvàhỗtrợtáihịanhậpcộngđồng.
Thamvấnvàhỗtrợtâmlýbaogồm:thamvấncánhân;thamvấnvàgiáo
dụcnhóm;thamvấnchogiađìnhtrước,trongvàsauqtrìnhđiềutrị
Thamvấncịncungcấpthơngtinliênquanđếncácphươngphápđiềutrị
kếthợpkhác,giớithiệuchuyểngửicácdịchvụdựphịng,chămsócđiều
trịHIV/AIDSvàdịchvụxãhộikhác(BộYtế,Hướng dẫn điều trị thay thế

nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone)

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

1.6.3.4. Tưvấnđiềutrịnghiệnmatúy

Tưvấnđiềutrịnghiệnmatúylàmộtcanthiệptạochothânchủcơhội
tìmhiểuvềviệcsửdụngmatúycủabảnthânvàcáchậuquảcủaviệcsử
dụngmatúymộtcáchbảomậtvàthảoluậnvềnhữngliệuphápđiềutrị
phùhợpnhấtvớihồncảnhvàđiềukiệncủahọ(FHI360,2010,Tư vấn

điều trị nghiện ma túy).

Tư vấn cho người nghiện cũng là q trình tương tác dựa trên ngun
tắcnghềnghiệpvàkỹnăngchunmơnmàtưvấnviêngiúpthânchủlà
ngườinghiệnmatúyhiểuvềnhữngkhókhăn,vấnđềdonghiệnmatúy,từ
đónângcaonănglựcgiảiquyếtvấnđềcủangườinghiện,đólàcácvấn
đềvềsứckhoẻ,tâmlý,sựkỳthị,việclàm,thunhập,quanhệxãhộivới
ngườixungquanh,vấnđềtáinghiện,v.v.

Mục đích cụ thể của tư vấn điều trị nghiện ma túy là giúp thân chủ:

• Hiểuhơncuộcsốnghiệntạicủahọ

• Hiểurõvàhọcđượccácthơngtin,kiếnthứcvàthựchànhcáckỹnăng,
kỹthuậtđểthânchủcókhảnăngraquyếtđịnhvàxửlýtìnhhuống
nguycơmộtcáchphùhợpvàhiệuquả

• Xóabỏmặccảm,tựtivàtựkỳthịđểhịanhậpvớixãhội

• Sốngcótráchnhiệmvớibảnthânvàgiađình,thayđổilốisống,suy
nghĩvàhànhvikhơngtíchcực

• Tiếpcậnvớicácdịchvụcanthiệpchongườisửdụngmatúy

• Giảmnguycơhaytáchạicủamatúy,củalantruyềncácbệnhdoma
túygâyravídụnhưHIV

• Thayđổilốisống,suynghĩvàhànhvikhơngtíchcực

1.6.3.5. ChămsócđiềutrịkhángHIVbằngthuốcARV

ARVlàchữviếttắtcủaAntiretrovirusnghĩalàthuốcđiềutrịkhángvirút
saochépngược,làthuốcđiềutrịđặchiệuchongườinhiễmHIV.

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

nhiễmHIVquaquanhệtìnhdục.Cácthơngtinvềchămsócđiềutrịkháng
HIVbằngthuốcARVsẽgiúpnhânviênQuảnlýtrườnghợprấtnhiềukhi
làmviệcvớithânchủtrongviệccungcấpthơngtinđiềutrị.

Tại Quyết định số 3003/QĐ-BYT ngày 19/8/2009 về việc ban hành
“HướngdẫnchẩnđốnvàđiềutrịHIV/AIDS”quyđịnh:

Mục đích của điều trị ARV:

• Ứcchếsựnhânlêncủavirusvàkìmhãmlượngvirustrongmáuởmức
thấpnhất

• Phục hồi chức năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm
trùngcơhội

• Cảithiệnchấtlượngsốngvàtăngkhảnăngsốngsótchongườibệnh

Ngun tắc điều trị ARV:

• ĐiềutrịARVlàmộtphầntrongtổngthểcácdịchvụchămsócvàhỗtrợ
vềytế,tâmlývàxãhộichongườinhiễmHIV

• ĐiềutrịARVchủyếulàđiềutrịngoạitrúvàđượcchỉđịnhkhingười
bệnhcóđủtiêuchuẩnlâmsàng,và/hoặcxétnghiệmvàchứngtỏđã
sẵnsàngđiềutrị

• Bấtcứphácđồđiềutrịnàocũngphảicóítnhất3loạithuốc.Điềutrị
ARVlàđiềutrịsuốtđời.Ngườibệnhphảitnthủđiềutrịtuyệtđốiđể
đảmbảohiệuquảvàtránhkhángthuốc

• NgườinhiễmHIVđượcđiềutrịARVvẫnphảiápdụngcácbiệnpháp
dựphịnglâynhiễmviruschongườikhác

• NgườinhiễmHIVđượcđiềutrịARVkhitìnhtrạngmiễndịchchưaphục
hồicầntiếptụcđiềutrịdựphịngcácbệnhnhiễmtrùngcơhội

Tiêu chuẩn bắt đầu điều trị ARV: (Dựa vào giai đoạn lâm sàng và số lượng 
tế bào CD4)

NếucóxétnghiệmCD4,chỉđịnhđiềutrịARVkhi:

• NgườinhiễmHIVgiaiđoạnlâmsàng4,khơngphụthuộcvàosốlượng
tếbàoCD4

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

• NgườinhiễmHIVgiaiđoạnlâmsàng1,2vớiCD4<250TB/mm3
NếukhơnglàmđượcxétnghiệmtếbàoCD4,chỉđịnhđiềutrịARVkhi
ngườinhiễmHIVởgiaiđoạnlâmsàng3,4

Lợi ích của điều trị ARV sớm

ĐiềutrịARVchongườinhiễmHIVsớmmanglạirấtnhiềulợiíchchobản
thânngườibệnhvàchocộngđồngxãhội:

• ĐiềutrịARVsớmlàmtăngcơhộiphụchồihệmiễndịch(tăngsốlượngtế
bàoCD4),từđólàmtăngkhảnăngphụchồisứckhỏechongườibệnh;
• GiảmnguycơlâytruyềnHIV;

• ĐiềutrịARVsớmkhơngchỉdựphịngmàcịnlàmgiảmtỷlệcácnhiễm
trùngcơhội,giảmtửvongliênquanđếnHIVvàAIDS.

TạiViệtNam,cơngtácphịngchốngHIVnóichungvàchươngtrìnhđiều
trịkhángvirusHIVbằngthuốcARVđượcđặcbiệtquantâm.Tínhđến
ngày 30/9/2012, chương trình điều trị bằng thuốc ARV đã triển khai
tại63tỉnh,thànhphố,sốngườinhiễmHIVđangđượcđiềutrịARVtrên
tồnquốclà69.882người,trongđócó66.167ngườilớnvà3.715trẻ
em(CụcPhịng,chốngAIDS,BộYtế,Báo cáo tổng kết cơng tác phịng,

chống HIV/AIDS năm 2012 và kế hoạch cơng tác năm 2013).Trongthời

giantớivớiđịnhhướngcungcấpdịchvụđiềutrịbằngthuốcARVsẽđược
mởrộngvàlồngghépvàoytếcơsở.Ngồiviệcchútrọngmởrộngđộ
baophủvềmặtđịalý,thìtiêuchuẩnđượcđiềutrịbằngARVcũngđược
thayđổiđểngườinhiễmHIVđượctiếpcậnsớmhơnvớidịchvụđiềutrị.

1.6.4. Cáchỗtrợxãhộikhác

Nhưđãđượcphântíchởtrên,nghiệnđượccoilàbệnhnãovìnólàmthay
đổichứcnăngcủanãobộvàcơchếhoạtđộngcủanãovàmangtínhtái
diễn.Chínhvìvậy,ngaycảkhithânchủđãchấpnhậnthamgiahìnhthức

điềutrịnghiệnnàođóthìqtrìnhhỗtrợchưaphảiđãkếtthúc.

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

thânchủcầncóviệclàm,tiếpcậnvớicácchươngtrìnhdạynghề,vay
vốn,thamgiavàocácnhómhỗtrợxãhội,giảiquyếtmâuthuẫntrong
cácquanhệcánhân,v.v.

Ngồicáccanthiệpdựphịng,canthiệpgiảmtáchại,canthiệpchun
sâunhưđãđềcậpởtrên,nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểgiớithiệu
vớithânchủmộtsốdịchvụhỗtrợxãhộikhácnhư:

• Cácnhómhỗtrợxãhội:Lànhómgiữacácthànhviêncóđộngcơdừng
sử dụng ma túy tự nguyện và cam kết tham gia các hoạt động của
nhóm.Khithamgiasinhhoạtnhóm,cácthànhviêncóthểchiasẻcảm
xúc,quanđiểmcánhânvềcácvấnđềtrongcuộcsống;đượccungcấp
kiếnthứcvàkỹnăngdựphịngtáinghiện(đốiphóvớicơnthèmnhớ,
giảiquyếtvấnđề,quảnlýthờigian,v.v.)đượcgiớithiệuvàhỗtrợcác
dịchvụchuyểntiếpnhưTưvấnxétnghiệmtựnguyện,điềutrịlao,tư
vấnđiềutrịnghiệnmatúy,v.v.Cácchủđềsinhhoạtnhómdonhóm
quyếtđịnhvàđượcngườihướngdẫntrongnhómhỗtrợ.Chươngtrình
phụchồi12bướccũngđượcxemnhưlàcanthiệpsauđiềutrịvìmộtsố
bướcsaugiúpthânchủkéodàithờigiankhơngsửdụngmatúy

• Cácdịchvụvayvốn,hướngnghiệp:căncứvàotìnhtrạngsứckhỏe
củathânchủvàcácquyđịnhcụthểtạiđịaphương,nhânviênquảnlý
trườnghợpcầntìmhiểuthơngtinvềcácdịchvụsẵncóđểgiớithiệu,
kếtnốikhithânchủcónhucầu

Tạithơngtưliêntịch121/2010/TTLT-BTC-BLĐTBXHquyđịnhvềchếđộHỗ
trợhọcnghềvàChếđộHỗtrợtìmviệclàmchongườisaucainghiệnmatúy
cóápdụngcácbiệnphápquảnlýsaucainghiệntạinơicưtrúnhưsau:

Hỗ trợ học nghề:

NgườisaucainghiệnmatnếucónhucầuhọcnghềđượcChủtịchUỷ
bannhândâncấpxãxemxéthỗtrợmộtlầnkinhphíhọcnghềtrìnhđộsơ
cấpnghề:1.000.000đồng/người/khóahọcnghề.

Căncứđơnđềnghịhỗtrợkinhphíhọcnghềcủangườisaucainghiệnma
tvàbiênlaithuhọcphícủacơsởđàotạonghề,ChủtịchUỷbannhân
dâncấpxãxemxéthỗtrợkinhphíhọcnghềchongườisaucainghiện
mat.

Hỗ trợ tìm việc làm:

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

thiệuviệclàmmiễnphítheoquyđịnhtạiThơngtưliêntịchsố95/2007/
TTLT/BTC-BLĐTBXHngày07/8/2007củaBộTàichính-BộLaođộng-
ThươngbinhvàXãhộihướngdẫnvềphígiớithiệuviệclàm.

Hỗtrợtìmviệclàm1.000.000đồng/ngườiđốivớingườisaucainghiện
matápdụngbiệnphápquảnlýsaucainghiệntạinơicưtrúvàngười
saucainghiệnmatsaukhichấphànhxongquyếtđịnhápdụngbiện
phápquảnlýsaucainghiệntạiTrungtâmtrởvềđịaphươngđãcónhiều
tiếnbộ,camkếtkhơngtáiphạm,chưacóviệclàm;bảnthân,giađình
thuộcdiệnhộnghèo,giađìnhchínhsáchtheoPháplệnhưuđãingườicó
cơngvớicáchmạng.

Cácmứchỗtrợquyđịnhtrênlàmứctốithiểu,tùytheokhảnăng,điềukiện
cụthể,Ủybannhândâncấpxãxemxét,quyếtđịnhmứchỗtrợcaohơn
đểtạođiềukiệnchongườisaucainghiệnmatúycóviệclàm,thunhập
ổnđịnh.

Việcđưaracáccấpđộcanthiệpchongườisửdụngmatúytừdựphịng,
canthiệpchunsâu,cáccanthiệphỗtrợxãhộichỉmangtínhtươngđối,
vàcómộtsốdịchvụcầnphảiđượcthựchiệnvàtrảiđềuởtừngcấpđộ
nhưtruyềnthơng,điềutrịmethadone,v.v.Điềuquantrọnglàngườinhân
viênquảnlýtrườnghợpcầnxácđịnhthânchủđangởcấpđộnàođểgắn
kếtchuyểngửidịchvụmộtcáchphùhợpvàhiệuquảnhất.

Tiểukết:

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG I

1. HãyphântíchkháiniệmQuảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy?
2. TrìnhbàykháiqtnhữngđiểmnổibậtcủaQuảnlýtrườnghợpvới

ngườisửdụngmatúytạiViệtNam?

3. Hãyphântích1vaitrịcủanhânviênQLTHmàanhchịcholàquan
trọngnhất?Vìsao?

4. NêunhữngucầucầnthiếtcủanhânviênQuảnlýtrườnghợpvới
ngườisửdụngmatúy?

5. Hãyphântíchnhữngđiềucầntránhkhilàmviệcvớithânchủ.Đưara
vídụthựctiễn?

6. NhânviênQuảnlýtrườnghợpcầnphảitnthủtheonhữngngun
tắcnghềnghiệpgìtrongsuốtqtrìnhtrợgiúpthânchủ?

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72></div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

MỘT SỐ KỸ NĂNG

TRONG QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP

VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY

CHƯƠNG II

2.1. Cáckỹnăngcơbảntrongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy 71

2.2. Cáckỹnăngchuyênbiệt 94

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74></div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

Quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy hiện nay đang là một trong 
số những hoạt động rất được chú trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị cho 
những người sử dụng ma túy tại Việt Nam. Trong cuốn giáo trình này, nội 
dung chương I đã giới thiệu tổng quan về quản lý trường hợp với người 
sử dụng ma túy, vai trò, yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và các nguyên tắc 
nền tảng của nhân viên xã hội trong quản lý trường hợp với người sử dụng 
ma túy. Chương II sẽ giới thiệu những kỹ năng cơ bản và những kỹ năng 
chuyên biệt trong quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy và cách 
vận dụng các kỹ năng này trong quá trình trợ giúp thân chủ.

Chương II bao gồm 2 nội dung chính:
• Kỹ năng cơ bản

• Kỹ năng chuyên biệt

2.1. Các kỹ năng cơ bản trong quản lý trường hợp với

người sử dụng ma túy

2.1.1. Kỹnăngthiếtlậpmốiquanhệvớithânchủ

Thiếtlậpmốiquanhệthânthiệnvớithânchủlàmộttrongnhữngmụctiêu
đầutiênmànhânviênquảnlýtrườnghợpcầnlưuýkhibắtđầutiếntrình
trợgiúpthânchủ.Mốiquanhệđếntừviệcnhânviênquảnlýtrườnghợp
giaotiếpvớithânchủnhưthếnàochứkhơngphảitừnhữnggìnhânviên
quảnlýtrườnghợplàmthaychohọ.Mốiquanhệđượcthiếtlậpkhithân
chủvànhânviênquảnlýtrườnghợpcảmthấythoảimái,gắnkếtvàdễ
dànghiểunhau.Dovậy,khảnănggiaotiếp,thấuhiểuvàchấpnhậnthân
chủlànhữngthànhtốquantrọngđểxâydựngthànhcơngmốiquanhệ
giữanhânviênquảnlýtrườnghợpvớithânchủ.

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

viênquảnlýtrườnghợpvàhọcóđiểmchungnàokhơng?Cóbiếtngười
quenthâncủahọkhơng?

Việctìmhiểunhưvậychỉmấtkhoảng1–2phúthoặclâuhơnmộtchút
nhưngnósẽtạocơhộichothânchủcởimởhơntrongbuổitrịchuyệnvới
nhânviênquảnlýtrườnghợp.Đơikhitrongmộtsốca,việcpháttriểnmối
quanhệmấtkhánhiềuthờigian.Quantrọnglànhânviênquảnlýtrường
hợptránhnơnnóng,vộivàng.Vídụ:nhânviênquảnlýtrườnghợpcó
thểmuốnchứngtỏrằngmìnhcóthểgiúpích,gâythiệncảmbằngcách
tìnhnguyệnlàmmộtsốviệcchothânchủtrongkhibảnthânhọcóthể
làmđược,nhưlàđiềngiấytờhaylàgọiđiệnchomộtngườinàođó.Một
lầnnữacầnnhấnmạnhrằnglàmgìđóchothânchủkhơnggiúpchomối
quanhệđượctựđộngthiếtlậpmànóchỉtạoratiềnlệrằngnhânviên
quảnlýtrườnghợpsẵnsànglàmthaychothânchủhơnlàgiúphọtựlàm
nhữngviệcđó.Hãylnnhớrằngmốiquanhệđếntừviệcchúngtagiao
tiếpvớithânchủnhưthếnàochứkhơngphảitừnhữnggìchúngtalàm
thaychohọ.

Việcthiếtlậpquanhệvớithânchủcầnđượctiếnhànhxunsuốttrongtất
cảcácbuổigặpgỡvàgiaotiếpvớithânchủ,đặcbiệtlàtrongbuổigặp

gỡđầutiên.Sauđâylànhữnghướngdẫncầnthiếtchoviệcthiếtlậpquan
hệtốtđẹpgiữanhânviênquảnlýtrườnghợpvớithânchủ.

2.1.1.1. Thiếtlậpmốiquanhệtrongbuổigặpđầutiên:

Cóthểthânchủkhơngthểhìnhdungđượcbuổigặpđầutiênsẽnhưthế
nào.Vídụ:nhiềuthânchủngheđếntừ“nhânviênquảnlýtrườnghợp”và
nghĩrằngchúngtaxemhọnhưlàmột“trườnghợp”cầnđược“quảnlý”.
Điềunàylàmchohọlnđềphịng,cảnhgiác,khơngcởimởkhigiao
tiếpvớinhânviênquảnlýtrườnghợp.Dođó,việcquantrọngcầnlàmlà:
• Nóichohọbiếtchínhxácvềcơngviệccủanhânviênquảnlýtrường

hợp,chúngtathậtsựmongmuốnhiểuvềcánhânhọ

• Nóichothânchủbiếtmụctiêuvàcácdịchvụmàchươngtrìnhcungcấp
• Tìmhiểuxemthânchủmongđợigìtừnhânviênquảnlýtrườnghợp,
chínhnhữngđiềuhọmongđợiởchúngtasẽrấtảnhhưởngđếncách
họnhìnnhậnmốiquanhệgiữahọvàchúngta

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

• Dànhthờigianđểluyệntậpnhữngđiềumìnhsẽnóivớithânchủ,hãy
tậpcáchgiaotiếpvớihọthậthiệuquả,gâyđượcấntượngtốtđểhọ
muốnkếtnốivàmuốngặplạichúngta

2.1.1.2. Duytrìmốiquanhệtrongqtrìnhlàmviệcvớithânchủ.

Đểcácbuổigặpthânchủthànhcơng,nhânviênquảnlýtrườnghợpcần
phảichuẩnbịtrảlờinhữngcâuhỏisau:Mụcđíchcủabuổigặphơmnay
làgì?Thânchủđãcónhữngtiếnbộnào?Nhânviênquảnlýtrườnghợp
cịnlolắngđiềugìvềthânchủ?Nhữnggiảipháphợplýmànhânviên
quảnlýtrườnghợpnghĩđến?Kếtquảmongđợitừbuổigặplàgì?Ailà

ngườiliênquan?

Tuynhiên,khơngphảilúcnàocũngdễdàngthựchiệnđượcnhữngđiều
dựđịnhvàđãđượcchuẩnbị,trongkhithựchiệnmộtbuổigặpthânchủ
cóthểnảysinhnhữngvấnđềmànhữngvấnđềnàylạixuấtpháttừchính
bảnthânnhânviênquảnlýtrườnghợp,từchínhthânchủhoặctừchính
qtrìnhtươngtácgiữanhânviênquảnlýtrườnghợpvớithânchủtrong
qtrìnhgiaotiếp,v.v.Cónhiềulýdotạoraràocảntrongviệcthiếtlập
vàvậnhành/duytrìmốiquanhệgiữanhânviênquảnlýtrườnghợpvới
thânchủtrongsuốttiếntrìnhtrợgiúp.

Vídụ:nhữngràocảnđượcxuấtpháttừchínhnhânviênquảnlýtrường
hợpcầntránhđólà:

• Cócảmgiácvộivàng,hốihả

• Cóýnghĩrằngthânchủlàngườikhơngđángtincậy

• Cảmthấybồnchồnhoặcbốirối,đặcbiệtlàkhimọithứvượtrangồi
sựkiểmsốtcủanhânviênquảnlýtrườnghợp

• Cócảmgiáckhóchịuvềthânchủnếuhọkhơngđápứngđúngcácgiá
trịcánhânmànhânviênquảnlýtrườnghợpđãngầmđịnh.Đặcbiệt
làkhimộtsốgiátrịởthânchủlạiđốilậpvàmâuthuẫnvớinhữnggiá
trịcủanhânviênquảnlýtrườnghợp

Bàitậpnhómrènluyệnkỹnăngchonhânviênquảnlýtrườnghợp
Buổi gặp đầu tiên:Thơngqua4tìnhhuốngsau,nhânviênquảnlý

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

Tìnhhuống1:TuấnđãthamgiamộtdựáncanthiệpvềHIV/AIDSvà

đượccácnhânviêndựánhỗtrợtrongmộtthờigiankhádài.Mặcdù
vậy,cuộcsốngcủaanhvẫnkhơngcógìkháhơnvàanhcảmthấynhư
mìnhđanglãngphírấtnhiềuthờigian.Đâylàlầnđầutiênnhânviên
quảnlýtrườnghợpgặpTuấn.Tuynhiên,Tuấnkhơngrõvìsaonhân
viênquảnlýtrườnghợptìmgặpanhấyvànhânviênquảnlýtrường
hợpkhácvớicácnhânviênđãhỗtrợanhấytrướcđâynhưthếnào.

Nhân viên quản lý trường hợp mong muốn Tuấn hiểu những gì về cơng 
việc của mình sau buổi gặp đầu tiên này?

1………...……
2………...……

Nhân viên quản lý trường hợp có thể truyền đạt những thơng tin cụ thể 
nào để giúp Tuấn hiểu rõ công việc của mình?

1………...……
2………...……

Tại sao nhân viên quản lý trường hợp lại chọn cách đó để truyền đạt 
thơng tin?

1………...……
2………...……

Tìnhhuống2:Namchưatừngđượcmộtnhânviênquảnlýtrườnghợp

nàotiếpcận.Anhấyđãtừngtựcainghiệntạinhà3lầnnhưngkhơng
thànhcơng,lầnnàyanhquyếttâmthamgiachươngtrìnhđiềutrịnghiện

bằngmethadone.Thơngquaviệcđăngkýchươngtrìnhmethadone,
Namđượcnhânviênquảnlýtrườnghợptiếpcận.Tuynhiên,Namrấtít
khigiaotiếpvớinhữngngườilàmchunmơnhaybấtkỳaibênngồi.
Anhấysốngtrongmộtgiađìnhmàtấtcảcácvấnđềtronggiađình
phảiđượcgiấukín,khơngđượcnóirabênngồivìhọsợrằngnếucác
vấnđềđólộrathìsẽảnhhưởngđếnsựnghiệpchínhtrịcủabốNam.

Nhân viên quản lý trường hợp mong muốn Nam hiểu những gì về cơng 
việc của mình sau buổi gặp đầu tiên này?

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

Nhân viên quản lý trường hợp có thể truyền đạt những thông tin cụ thể 
nào để giúp Nam hiểu rõ cơng việc của mình?

1………...……
2………...……

Tại sao nhân viên quản lý trường hợp lại chọn cách đó để truyền đạt 
thơng tin?

1………...……
2………...……

Tìnhhuống3:Hàđãsửdụngmatúyđược2năm.Hiệncơđangtham

giachươngtrìnhđiềutrịnghiệnmatúytạimộtphịngkhámgầnnhà.
Cơđãgiữsạchđược6thángnhưngthờigiangầnđâymọingườitrong
giađìnhthấythỉnhthoảngcơvẫnqualạivớinhữngngườibạnbècũ.
Giađìnhcảnhcáocơrấtnhiềuvềviệcgặplạihọ.BamẹHànóirằng
họsẽtìmcơngviệcnàođóchocơlàm.MẹHàđãđếnphịngkhámđể
nhờnhânviênquảnlýtrườnghợphỗtrợchoHà.Nhânviênquảnlý

trườnghợpđãđếnnhàgặpHà,mặcdùcơsợmìnhsẽtáisửdụngma
túynhưngcơvẫncảmthấygiađìnhkhơngtintưởngmìnhvìđãđưa
nhânviênquảnlýtrườnghợpđếnnhà.

Nhân viên quản lý trường hợp mong muốn Hà hiểu những gì về cơng 
việc của mình sau buổi gặp đầu tiên này?

1………...……
2………...……

Nhân viên quản lý trường hợp có thể truyền đạt những thông tin cụ thể 
nào để giúp Hà hiểu rõ cơng việc của mình?

1………...……
2………...……

Tại sao nhân viên quản lý trường hợp lại chọn cách đó để truyền đạt 
thơng tin?

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

Tìnhhuống4:Vinhđãsửdụngmatúyđược5nămnay,anhđã2lần

cainghiệntậptrungvà3lầncaisốngtạinhà,nhưnganhvẫnkhơng
thểtừbỏđượcmatúy.Hiệnanhđangmuốnthamgiachươngtrìnhđiều
trịnghiệnbằngmethadonevìanhnghenóinhiềungườiđãthamgia
điềutrịcókếtquảrấttốt.Nhânviênquảnlýtrườnghợpđãgặpđược
Vinhkhianhđếntìmhiểuthơngtin,thủtụcđăngkýđiềutrịmethadone.

Nhân viên quản lý trường hợp mong muốn Vinh hiểu những gì về cơng 
việc của mình sau buổi gặp đầu tiên này?

1………...……
2………...……
-Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểtruyềnđạtnhữngthơngtincụ
thểnàođểgiúpVinhhiểurõcơngviệccủamình?

1………...……
2………...……

Tại sao nhân viên quản lý trường hợp lại chọn cách đó để truyền đạt 
thơng tin?

1………...……
2………...……

Nóitómlại,đểpháttriểnthànhcơngmốiquanhệvớithânchủ,nhânviên
quảnlýtrườnghợpcầnphảilưuýcácnộidungsau:

• Chuẩnbịkỹlưỡngcholầngặpđầutiênvớithânchủ

• Ghinhớkiểuấntượngđầutiênmìnhmuốntạoravớithânchủ
• Giảithíchvềmụcđíchvàvaitrịcủabảnthân

• Đếntạinơiởcủathânchủ

• Thiếtlậpquanhệbằngcáchtìmhiểuvềcácsởthíchcủathânchủ
• Tỏraniềmnởnhưngvẫngiữlậptrườngtrunglập

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

2.1.2. Kỹnănglắngnghetíchcực

2.1.2.1. Kháiniệm,mụcđíchcủalắngnghetíchcực

• Kháiniệm

Kỹnănglắngnghetíchcựclàsựtậptrungchúývàothânchủ,khơngbị
chiphốibởinhữnggìxảyraxungquanhvàxảyrabêntrongchínhbản
thânnhânviênquảnlýtrườnghợpnhằmđivàonộitâmcủathânchủ,hiểu
họtronghồncảnhvàquanđiểmcủahọ.

Lắngnghetíchcựclàmộtkỹnăngthenchốt.Kỹnăngnàygiúpgiảmkhả
năngphảnkhángvàkhuyếnkhíchthânchủtiếptụcchiasẻ.Đồngthời,kỹ
năngnàygiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpthểhiệnsựtơntrọngvớithân
chủ,củngcốmốiquanhệthânthiệnvớithânchủcũngnhưđốnchínhxác
ýthânchủmuốnnói,nhằmhỗtrợgiatăngđộnglựccủathânchủ.

Lắngngheđóngvaitrịquantrọngtronggiaotiếp,nghekhơngchỉđơn
thuầnlànghebằngtaimànghecảbằngmắt,vàquantrọnghơnlàcả
bằngtâmcủangườilắngnghe.Lắngnghetíchcựccóthểhiểuchínhlà
hìnhthứclắngnghecảbằngtai,bằngmắtvàbằngcảtráitimcủamình.
Trongqtrìnhtrợgiúp,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầngiànhrấtnhiều
thờigiantậptrungvàotiếpxúcthânchủ,vìvậy,chỉkhingườinhânviên
quảnlýtrườnghợpbiếtlắngnghetíchcựcthìtiếntrìnhgiúpđỡvàhỗtrợ
cánhânmớicóhiệuquảcao.Lắngnghetíchcực,chútâmlàkỹnăngmà
ngườinhânviênquảnlýtrườnghợpphảiquantâmvàphảithườngxun
rènluyện.

• Mụcđích

Mụcđíchcủalắngnghelàhiểulờinóivàcảmnghĩvàtốthơnnữalàhiểu
đượcđộngcơcủangườinóicàngchínhxáccàngtốt,chonênnhânviên
quảnlýtrườnghợpcầnrấttậptrungtinhthầnđểlắngnghe.Ngườinghe

phảichúýđếnnhữnggìđượcnóiravàthậmchícảnhữnggìkhơngđược
nóira.Lắngnghe,vìvậytrởthànhmộthoạtđộngđượcthựcthimộtcách
cóýthứcđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợp,hơnthếnữanócịnlàmột
khíacạnhthựchànhnguntắcchấpnhậnvàtơntrọngthânchủ.

Nghetíchcựcbaohàmngheđượclờinói,tiếpnhậnnhữngthơngtinbằng
lờicũngnhưkhơnglờivàđápứngthoảđángchomụcđíchtrên:

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

Hiểuđượcnhữnggìthânchủnói,hiểuđượcnhữngcảmnghĩcủathân
chủcàngchínhxáccàngtốtvàthấucảmvớinhữngđiềuthânchủđã
trảiquahoặcđangtrìnhbày(cảnhữngđiềunóiravàchưanóira)
Thơngtinsẽđượctruyềntảichínhxác,nồngnhiệt

Thânchủthấyđượcnhânviênquảnlýtrườnghợpđãlắngnghevà
hiểumình,thểhiệnsựchấpnhậnthânchủ

Làmchongườikháctựhiểumìnhhơn

Sửdụnglắngnghetíchcựccóphảnhồinhưmộtcơngcụchoq
trìnhtiếpxúc,giúpđỡthânchủ,sẽmanglạikếtquảrấttốtchomối
quanhệngườigiúpđỡ-ngườiđượcgiúpđỡ

Đểlắngnghemộtcáchđầyđủ,nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngchỉ
thụđộngnhậnthơngtin,màphảilàngườichủđộngthamgiatrongq
trìnhtraođổi,phảnhồithơngtinnhư“tơi hiểu ý anh/chị là như thế này,

v.v. phải khơng ạ” hoặc gật đầu hoặc uhm, v.v.,tậptrunghồntồnsự

chúýcủamìnhvàoqtrìnhgiaotiếp,nghebằngcảtrựcgiáccũngnhư
bằngcảkhảnăngsuynghĩcủamìnhđểkhuyếnkhíchthânchủbầytỏ

nhữngsuynghĩvàcảmxúccủahọ.

2.1.2.2. Phânloạilắngnghetíchcực

Lắngnghetíchcựcchủyếulàlắngnghecóphảnhồi.Có3cáchđểphản
hồithơngtinkhilắngnghethânchủ:Phảnhồiđơngiản;Phảnhồiphóng
đại;Phảnhồihaichiều.

Phản hồi đơn giản

Làcáchphảnhồicơbảnnhất.Cónghĩalànhắclạicâunóicủathânchủ
dướidạngđơngiảnvàtrunghịa;ghinhậnvàxácnhậnlạinhữngđiều
thânchủvừanói.

• Vídụ1:

- Thânchủnóirằng“Tơichưacódựđịnhbỏuốngrượusớmđâu”.Để
đápứnglại,chúngtacóthểnóinhưthếnày“Anhnghĩlàanhchưabỏ
uốngrượungayđược”đểphảnhồilạicâunóicủathânchủ.

• Vídụ2.

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

- Thânchủ:“Khơng,emchẳngsaocả,5nămnayemvẫnkhỏe”

- Nhânviênquảnlýtrườnghợpnói:“Ừ,chịhiểutạisaoemlạinóinhư
vậyvìnhiềungườicũngcósuynghĩnhưem”(Nhânviênquảnlýtrường
hợpcóthểchuyểnsangchủđềkhác)

Phản hồi phóng đại

Làphảnhồicâunóicủathânchủdướidạngcườngđiệuhóanhưngkhơng
phảichếnhạo.Trongtrườnghợpnày,chúngtacóthểhướngthânchủđến
nhữngthayđổitíchcựcmàkhơngtạorasựphảnkháng.

• Vídụ1:

- Thânchủnói:“Tơikhơnghiểutạisaovợtơilạiqlolắngvềviệcnày.
Tửulượngcủatơikhơngcaohơnaitrongnhómbạncủatơicả”.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:“Nhưvậylàvợanhchẳngcólýdogì
đểlolắngcả”.

• Vídụ2:

- Nhânviênquảnlýtrườnghợpnói:“EmcódựđịnhđikiểmtraCD4xem
mìnhđãcầnđiềutrịARVchưa?”.

- Thânchủ:“Khơng,emchẳngsaocả,5nămnayemvẫnkhỏe”

- Nhânviênquảnlýtrườnghợpnói:“Emnóilàemchẳngcầnđikiểm
traCD4,emvẫnkhỏemạnh,vẫnsốngtốtđúngkhơng?”

- Thânchủ:“Khơng,emchỉnóilàemvẫncịnkhỏethơichưacầnđi
khámnhưngcóthểemsẽđisau,v.v.”

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

vớicáchphảnhồiphóngđại,nhânviênquảnlýtrườnghợpđãđặtmột
chiếcgươngphảnchiếuhìnhảnhphóngđạicủathânchủnhằmgiúpthân
chủtrởnênnghiêmtúcvàmạnhmẽhơncho“cuộcchiến”diễnratrong
chínhbảnthânhọ.Tuynhiên,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnsửdụng
kỹnăngnàymộtcáchlinhhoạt,hợplývìnócóthểđưađếnmộttácdụng

ngượclại.

Phản hồi hai chiều

Ghinhậnnhữngđiềuthânchủchiasẻ,nhưngcũngchỉracácđiểmmâu
thuẫngiữanhữnggìhọnóitrướcđâyvớinhữngđiềuhọnóihiệntại,hay
cungcấpthơngtin,cáchnhìnnhậnmớicóthểđốilậpvớisuynghĩ/kiến
thứchiệntạicủathânchủ,hoặcchỉrõnhữnggìhọsuynghĩ,cảmthấy
hayđangnóilạitráingượcvớihànhđộngcủahọ.Đâycóthểđượcgọilà
cáchphảnhồihaibàntay.Tayphảithìthếnày,nhưngtaytráithìthếkia.
• Vídụ1:

- Thânchủ:Cólẽtơinênngừngsửdụngmatúyhồntồn,nhưngtơisẽ
chưalàmđiềuđó!

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Mộtmặt,anh/chịnhìnthấyrằngcó1số
vấnđềthựcsựxảyra,nhưnganh/chịvẫnchưamuốnngừngsửdụngma
túyhồntồn.Mặtkhác,anh/chịrấtlolắngkhiviệcsửdụngảnhhưởng
đếngiađìnhcủamình.Chắclàanh/chịcảmthấylúngtúng.

• Vídụ2:

- Thânchủ:ChịđừngnóiemđikiểmtraCD4màlàmgì.Thàrằngcứ
nhưthếnàycịnhơn,chứkhibiếtnóxuốngthấprồiphảiuốngthuốcthì
nóphárahết.Mấythằnguốngđượcmấythángtrơngbéolên,nhưng
khơngphảiđâu,phùđấy,cầmcựđượcvàihơmthìchết,sợlắm.
- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Chịhiểumộtmặtemlongạivìcómột

sốtìnhhuốngxấuxảyranhưngmặtkhácemcũngthấycónhiềungười
đượcđiềutrịARVđemlạikếtquảrấttốtđấythơi.

2.1.2.3. Biểuhiệncủalắngnghetíchcực

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

Tấtcảnhữngkiếnthứcđótạoratiềnđềchoviệcgắnkếtvớithânchủ.Vấn
đềđặtraởđâylàchúngtasửdụngnhữngcơngcụnàođểcóthểđếngần
hơnvớithânchủ,đểthấuhiểuhọvàkhiếnchohọcảmthấyđượcgắnkết
vớichúngta.

Lắngnghetíchcựckhơngchỉcầnthiếtchongườiquảnlýtrườnghợp,mà
nólàkỹnăngquantrọngđốivớitấtcảmọingườitrongmốiquanhệgiao
tiếpxãhộivàcuộcsống.Chúngtasẽđềcậpchủyếuđếnkỹnănglắng
nghedànhchonhânviênquảnlýtrườnghợpvớinhữngđặcthùcơngviệc
rấtriêngcủachúngta.Thânchủlàngườisửdụngmatúyhoặcngườiđiều
trịnghiệnphụchồithườngkhơngcảmthấytintưởngnhữngngườinóirằng
muốnhỗtrợhọ,đặcbiệtlànhữngngườiđangcơngtáctạicáccơquan
nhànước.Tuynhiên,songsongvớiđặcđiểmnàycủathânchủ(cóthể
xemnhưtrởngạichoqtrìnhtạolậpmốiquanhệcủachúngtavớithân
chủ)chúngtacũngcầnnhớrằngviệcpháttriểnmốiquanhệtincậytrong
cơngviệccầnphảicóthờigianvàsựkiêntrì,hơnnữa,nhânviênquảnlý
trườnghợpcóthểápdụngcácnguntắccơbảnđểhỗtrợhiệuquảnhất
chothânchủtrongsuốtqtrìnhnày.Biểuhiệncủakỹnănglắngnghe
tíchcựcđượcnêuraởcácđiểmsauvàđócũnglàucầumànhânviên
quảnlýtrườnghợpcầnthựchiệntrongkhilắngnghethânchủ:

• Lnbámsátcácphảnhồitừphíathânchủ

• Hiểuđượccáchgiaotiếpphùhợpvớivănhóacủathânchủ
• Đưaracácphảnhồimộtcáchchínhxácvàhợplý

• Thayđổicácsuynghĩcủamìnhvềhànhvicủathânchủchophùhợp

Tronggiaotiếp,ngườinàythườngcóxuhướngcho rằngmìnhđãhiểu
đúngýcủangườikia.Phảnhồilạivớithânchủlàcáchkhẳng địnhhơnlà

giả địnhrằngmìnhđãhiểuchínhxácýcủathânchủ.

Đểthểhiệnnhânviênquảnlýtrườnghợpđãcólắngnghetíchcực,chúng
tacầnbiếtcáchphảnhồikhinghetíchcựcthơngquaphảnhồivềnội
dung,cảmxúc,tìnhcảm.Sauđâylàmộtsốvídụhướngdẫnchoviệcthể
hiệnsựlắngnghetíchcực.

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểbắtđầuphảnhồibằngcáccáchdiễn
đạtnhư:

• Cóthểthấyrằnganh/chịđangcảmthấy,v.v.

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

• Đốivớitơiđiềunàygiốngnhưlàanh/chịđangnói,v.v.
• Hãysửachotơinếutơisainhưngtơiđangcảmthấy,v.v.
• Anh/chịdườngnhưđangxúcđộng,v.v.

• Anh/chịcóvẻcảmthấy,v.v.

• Dườngnhưlàanh/chịđangmuốnnói,v.v.

• Tơibănkhoănliệucóphảianh/chịđangnói,v.v.
• Khitơinghe,thìanh/chị,v.v.

• Thơngđiệpmàtơinhậnđượctừchiasẻcủaanh/chịlà,v.v.
• Tơicảmgiácanh/chịđangxúcđộng,v.v.

• Cóphảianh/chịđãcảmthấy,v.v.

• Nhữngđiềumàtơiđangnghĩvàtơiđangnghelà,v.v.
• Theonhữnggìtơithuthậpthìanh/chịđangcảmthấy,v.v.
• Tơicócảmnhậnlà,v.v.

Nhưvậy,kỹnănglắngnghetíchcựcgiúpthânchủxácđịnhđượcvịtrícủa
chínhmình,làmchothânchủcảmthấylànhânviênquảnlýtrườnghợp
khơngcốlàmthayđổihọ,đồngthờiđộngviênthânchủtiếptụcgiaotiếp,
chiasẻcảmgiáccủahọ.Cóthểnói,lắngnghetíchcựchỗtrợđắclựccho
việcpháttriểnmốiquanhệchunnghiệpvàthânthiệntrongcơngviệc
giữanhânviênquảnlýtrườnghợpvàthânchủ.

2.1.2.4. Cáckỹtḥtđượcsửdụnggiúpnhânviênquảnlýtrườnghợp
lắngnghetíchcực.

Khithựchiệnkỹnănglắngnghetíchcực,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầnphảisửdụngcáckỹthuậtsau:khuyếnkhích,đặtcâuhỏimở,khẳng
định,đitừcáichungđếncáicụthể,diễnđạt,tómtắt,v.v.

Kỹ thuật khuyến khích

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

hoặcthểhiệnsựđồngtìnhquanétmặt,sửdụngcáccâukhẳngđịnhhoặc
phảnhồicâunóicủathânchủ.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểđề
nghịthânchủchiasẻthêm,chocácvídụcụthểhoặccungcấpthêmcác
chitiếtliênquanđếnvấnđềthânchủvừachiasẻ.Vídụ:Muốnthânchủ
mởrộngthêmvấnđềmàthânchủđãtrìnhbày,nhânviênquảnlýtrường
hợpcóthểđặtcâuhỏi“Cịnđiềugìlàmbạnlolắngkhitrởvềnhàgặpbố
bạn?”.Hoặcmuốnxácđịnhmứcđộcaonhấtcủacácvấnđềmàthânchủ
đanggặpphảitrongqtrìnhđiềutrịnghiệnmatúy,cóthểđặtcâuhỏi
“Anh/chịbănkhoănnhấtvềđiềugìtrongsốcácvấnđềanh/chịđãvừa

traođổivớitơi?”.Bằngcâutrảlờicủathânchủ,nhânviênquảnlýtrường
hợpđãlàmtăngthêmđộnglựcchothânchủ.Khimuốnđềnghịthânchủ
hìnhdungđiềuhọmongmuốnchotươnglainhằmgiúphọthiếtlậpđược
cácmụctiêucụthể,cóthểsửdụngcâuhỏi“Anh/chịcóthểhìnhdung
cuộcsốngcủaanh/chịkhiđãphụchồisauđiềutrịnghiệnmatúy,đểcó
đượccuộcsốngnhưvậyanh/chịcầnphảilàmgì?”

Kỹ thuật Đặt câu hỏi mở

Khinhânviênquảnlýtrườnghợpđặtcâuhỏimởcónghĩalàđãgiúpcho
thânchủtrảlờicâuhỏiđótheonhiềucáchkhácnhau,khuyếnkhíchthân
chủnóivềmìnhnhiềuhơnvớisựđadạngvềtừngữvàcáchmơtả.Việc
trảlờicáccâuhỏimởchophépthânchủbàytỏnhữngcảmxúchaysuy
nghĩcủamìnhvềvấnđềđangxảyra.Đồngthời,điềuđócũngchophép
nhânviênquảnlýtrườnghợpkhaithácvấnđềcủathânchủởđộsâuhơn
vàgiúpnhìnnhậnmộtcáchkháchquanhơn,tránhviệcnhânviênquảnlý
trườnghợphướngvấnđềcủathânchủtheoquanđiểmcủamìnhvàdẫn
dắtthânchủđitheoquanđiểmđó.Câuhỏimởphùhợpvớigiaiđoạn
tìmhiểuvấnđềvàlựachọngiảipháphànhđộng.Câuhỏimởlàcâuhỏi
khơngchỉtrảlời“có”hoặc“khơng”hoặcchỉtrảlờibằngmộthoặchaitừ
(Vídụ:Anh/chịđếnđâybằngphươngtiệngì?).Sửdụngcâuhỏimởgiúp
nhânviênquảnlýtrườnghợphiểuýkiến,quanđiểmcủathânchủ,khơi
gợicảmxúccủathânchủvềmộtchủđềhoặctìnhhuốngđặtravàtạo
thuậnlợichocuộctraođổi.Câuhỏimởthườngđượcbắtđầubằngcáctừ
“Điềugì”,“Vìsao”,“Cáigì”hoặcđikèmvớitừ“Nhưthếnào”,v.v.

Vídụ:

• Anhnghĩthếnàovềchươngtrìnhđiềutrịnày?
• Bâygiờemcảmthấynhưthếnào?

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

• Anh/chịđãnghĩnhưthếnàokhibốmẹanh/chịkhơngtintưởngmình?
• Anh/chịđãlàmgìđểgiữsạchtrongsuốtthờigianqua?

• Anhcảmthấythếnàokhitrởvềnhàgặphàngxómlánggiềngvà
ngườithântronggiađình?

Kỹ thuật Khẳng định với thân chủ

Kỹthuậtkhẳngđịnhđượcsửdụngnhằmhỗtrợvàtăngcườnglịngtin
vàonănglựcbảnthâncủathânchủ,nhậnbiếtcáckhókhănhọgặpphải,
cơngnhậnkinhnghiệmvàcảmxúccủahọ,giatăngsựtựtin,khơngnản
lịngcủathânchủđểhànhđộngvàthayđổihànhvi.Nhânviênquảnlý
trườnghợpkhẳngđịnhnhữngkinhnghiệmthểhiệnthếmạnh,thànhcơng
hoặckhảnăngcủathânchủ,quađóthểhiệnnhânviênquảnlýtrường
hợpnhậnbiếtcáckhókhănmàthânchủgặpphải.

Vídụ:

- Thân chủ:Tơiđãcốthửtừbỏmatúynhiềulầnrồinhưngrấtkhó,nhất

làmỗikhigặpbànbèvàbịbọnnórủrêsửdụngmatúy.

- Nhân viên quản lý trường hợp:Tơihiểutừbỏmatúyrấtkhóvàtơi

cũnghiểuanhđãvàđangnỗlựcđươngđầuvớicáckhókhănấynhư
thếnào.

Kỹ thuật Đi từ cái chung đến cái cụ thể

Đểgiúpthânchủthiếtlậpvàthựchiệnđượcmộtkếhoạchthựctếthìviệc
thuthậpđượccácthơngtinchitiếtvềhọtrongqtrìnhtraođổivớihọlà
rấtquantrọng.Dovậy,đitừcáichungđếncáicụthểlàmộtkỹthuậthết
sứcquantrọngđượcsửdụngkhilắngnghethânchủ.Kỹthuậtnàygiúp
nhânviênquảnlýtrườnghợpthuthậpthêmthơngtinchitiếttừthânchủ;
giúpthânchủnhậnramộtcáchcụthểđểthayđổi;xácđịnhkhảnăng
thayđổivàphảnhồichothânchủbằngcácgópýphùhợp.

Vídụ:

- Thân chủ:Tơimuốnlàmviệcđểgiữchomìnhlnbậnrộn,cónhưvậy

thìtơimớikhơngnghĩđếnmatúy.

- Nhân viên quản lý trường hợp:Rấthay.Theoanh/chịthìanh/chịsẽ

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

haychơithểthao,haysẽlàmgì?(chúý:hỏithânchủtừngcâumột,tạo
khơngkhíthoảimáiđểthânchủchiasẻ,v.v.)

Kỹ thuật Diễn đạt

Kỹthuậtdiễnđạtgiúpdiễnđạtlạiýcủathânchủvừanóibằngchínhngơn
ngữvàcáchnóicủachínhnhânviênquảnlýtrườnghợp.Quadiễnđạtlại
nhưvậyđãthểhiệnsựchúývàthấuhiểucủanhânviênquảnlýtrường
hợpvớithânchủ.Ngồira,diễnđạtsẽtạocơhộiđểthânchủbiếtđược
nhânviênquảnlýtrườnghợpđangnghĩgìhoặcthânchủđiềuchỉnhlại
nếunhânviênquảnlýtrườnghợphiểunhầmývừanói.

Vídụ:

- Thân chủ:TơichưabaogiờxétnghiệmHIVvìtơisợpháthiệnramình

dươngtínhvớiHIV.

- Nhân viên quản lý trường hợp:Vậylýdomàanh/chịkhơngxétnghiệm

HIVlàanh/chịsợmìnhcóthểbịnhiễmHIV.

Kỹ thuật Tóm tắt

Tómtắtlàmộtkỹthuậtkhácđượcsửdụngtronglắngnghetíchcực.Khi
tómtắt,nhânviênquảnlýtrườnghợpchothấyrằngmìnhđanglắngnghe
thânchủmộtcáchtíchcựcvàtheosátđượcnhữnggìhọđangchiasẻ.
Nhânviênquảnlýtrườnghợpnhấnmạnhcácđiểmchínhtheođúngmục
đíchcủabuổitraođổi.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngkhơigợiđể
tìmhiểuthêmthơngtinvàtạocơhộiđểthânchủnghelạinhữnggìhọvừa
traođổi.

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểnói:“Đểtơitómlượclạinhữnggì
anh/chịvừanóixemtơicóhiểuđúngýcủaanh/chịkhơng.Anh/chịhãy
điềuchỉnhchotơinếutơinóisainhé,v.v.”hoặc“Vềcơbản,anh/chịvừa
nóirằng,v.v.”

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

Vídụ:Đểkếtthúcbuổitưvấnvớithânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cóthểđưaratómlượcnhưsau:

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Vậytừđầubuổiđếngiờanhvàtơiđã
cùngthảoluậnvềviệclựachọnmộtchươngtrìnhđiềutrịnghiệnphù
hợpvớihồncảnhcủaanhhiệntại.Chúngtađãphântíchưuđiểm
vàhạnchếcủatừngchươngtrìnhđốivớihồncảnhcủaanh.Cuối

cùngthìanhđãchọnchươngtrìnhđiềutrịmethadone.Anhcũngđã
nóingàymai,lúc10giờsángsẽđếnphịngkhámquậnLêChânđể
tìmhiểusâuhơnvềmethadonecũngnhưcácthủtụcđăngký.Tơinói
nhưthếcóđúngvàđủchưaạ,anhcómuốnbổsunggìthêmkhơng?
- Thânchủ:Vâng,đúngrồiạ.Tơikhơngcóýkiếngìthêm.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Thếngàymaisaukhiđếnphịngkhám
methadonequậnLêChânvề,tơisẽđếngặpanhđểxemcóhỗtrợđược
gìthêmchoanhkhơngnhé.

Đểthựchiệnkỹthuậttómtắtthànhcơng,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầnphảitrảlờicáccâuhỏi:Nhữngvấnđềchínhđượcđặtratrongbuổi
làmviệc/gặpgỡlàgì?Thânchủdựđịnhsẽlàmgìtrongtươnglai?Nhân
viênquảnlýtrườnghợpđãđồngýlàmnhữnggì?Điềunàygiúpthânchủ
thơikhơngchìmđắmvàosuynghĩmiênmannữamàcầnphảibắttayvào
hànhđộngcụthể.

2.1.2.5. Cácràocảncủalắngnghetíchcực(cóphảnhồi)

Khilắngnghethânchủtraođổivàchiasẻthơngtin,cảmxúcthìnhânviên
quảnlýtrườnghợpthườnggặpphảicácràocảngâycảntrởsựlắngnghe
củachínhmình.Cácràocảnnàycóthểlàcácyếutốkháchquan,nếuvậy
tadễkhắcphục(vídụ:tiếngồn,nắngnóng,v.v.).Nhưngvớicácràocản
bắtnguồntừchínhnhânviênquảnlýtrườnghợpthìkhơngdễkhắcphục
nếuchúngtakhơngýthứcmộtcáchrõràng(đơikhiràocảnnàylạimang
tínhvơthức)đểkiểmsốtchúngtrongqtrìnhtraođổivớithânchủ.Đó
cóthểlàcácràocảnsau:

• Mơmàng,thơthẩn–khơngchúý

• Chụpmũ–đặtmộttiêuchíchomộtngườinàođómàkhơngcóbằng
chứngvềđiềuđó

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

• Đọcsuynghĩ–đốnngườikhácđangnghĩgì
• Lẩmnhẩm–lẩmnhẩmgìđótrongđầu

• Chỉchămchúvàonhữngthơngtinmuốnnghe

• Ngắtlờithânchủ(Vìmộttrongnhữnglỗithườnggặpcủanhânviên
quảnlýtrườnghợplàkhơngthểkhơngđưaralờikhun.Đểkhắc
phụcràocảnnày,nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểtậptrungnhiều
hơnvàoviệcghichépthơngtin)

• Tranhcãitayđơi:Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảnđốicâunóicủa
thânchủbằngcâunóingượclại

• Thiếutrunglập

• Đốilạivớicáccảmxúccủathânchủbằngnhữnglờinóisáorỗng

2.1.3. Kỹnăngthấucảm
2.1.3.1. Kháiniệm

TheoCarlRogers(1959)thấucảmlàhiểubiếtvớisựrungcảmmộtcách
chínhxácthếgiớibêntrongcủangườikia,nhưtừbêntrongnhìnra,cảm
thấythếgiớiriêngcủahọnhư làthếgiớiriêngcủamìnhnhưngkhơngbao
giờlàmmấtđiphẩmchất“như là”.

Chúngtacầnphânbiệtđồngcảmvớithấucảm.Đồngcảmlàđặtmình
vàovịtrícủangườikhácđểthựcsựhiểungườiđóđangnghĩgìvàtrải

quađiềugìtrongmộtthờiđiểmnhấtđịnh.Vềcơbảnđólàsựbắtsóng
cùngtầnsốvớiaiđó.Trongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy,
đồngcảmđượcthểhiệnlànhânviênquảnlýtrườnghợplnđứngvề
phíathânchủ,cócùngcảmxúcvớithânchủvàcùngcảmnhậnnỗiđau
vớithânchủ.

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

nàochúngtacũngđứngvềphíathânchủ,khơngphảilàcùngcảmnhận
nhữngcảmxúccủahọ.Nỗiđaukhổcủathânchủkhơngphảilàgánh
nặngcủachúngta.Vìvậykhithấucảmvớithânchủ,chúngtacầnthể
hiệnsựkháchquanvàcảmthơngnhưngkhơngđượcqxúcđộng.Trong
quảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúythấucảmcịnđượcthểhiện
quacáchnhânviênquảnlýtrườnghợplắngnghe,tómtắtvàphảnhồi
tíchcựcnhữngthơngtinmàthânchủcungcấp;giúpthânchủnhậnthức
rõvấnđềcủamìnhvàtựtìmragiảipháp.

Khichúngtathấucảmvớithânchủ,chúngtahiểuđượcnhữnggìhọđã
trảiqua,hiểuđượcnỗiđauvàkhổtâmcủahọ.Nhưngkhitrởnênđồng
cảmthìchúngtađauvớinỗiđaucủahọvàvìthếchúngtasẽđánhmất
khảnăngtưvấn,hỗtrợchothânchủmộtcáchhiệuquả.

Kỹnăngthấucảmđượcthểhiệnởcáckhảnăngsauđây:

1) Đạt đến được cảm xúc của thân chủ.

• Giúpthânchủchiasẻvàlàmchohọthểhiện,nóirađượctâmtrạng
sâukínnhấttậnđáylịnghọ

• Vấnđềđơikhikhơngphảitâmtrạngqcảmkíchcủathânchủmà
làhọkhơngdámđốimặtvớinhữngcảmxúcđóvàthậmchíhọcóxu
hướngchốibỏ

2) Hiểu và thể hiện được sự hiểu biết của nhân viên quản lý trường hợp về 
tâm trạng, cảm xúc của thân chủ.

• Hiểuđượcthânchủđangnghĩgì,cảmxúcgìvàmuốnnóigì

• Thểhiệnđượchiểubiếtđócủamìnhquahànhvi,cửchỉ,nétmặt,điệu
bộ,lờinói,v.v.

3) Chuyển cảm xúc của thân chủ thành ngơn từ.

• Mơphỏngnhữngcảmxúccủathânchủmànhânviênquảnlýtrường
hợpnghethấy,quansátthấy,cảmnhậnthấythànhcáccâunóidiễn
đạtcáccảmxúcđó

Khảnăngthấucảmcủanhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểđạtđượcở
trìnhđộkhácnhau:

Mứcđộ1:Nhânviênquảnlýtrườnghợpchưađểýđếncảmxúctiềm

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

Thân chủ:Tơivừamớicãinhauvớivợtơi.Cơấychẳngđểýgìđếntơivà

sựcốgắngcủatơicả.

Nhân viên quản lý trường hợp: Anhcóthểlàmđiềugìđótốthơnđểvợ

anhquantâmđếnanhhơn.

Mứcđộ2:Nhânviênquảnlýtrườnghợpđãchúýtớicảmxúccủathân

chủ(hoặcngườithâncủathânchủ)nhưngchưathựcsựrungđộng.

Nhân viên quản lý trường hợp:Anhcholàvợanhkhơnghềđểývàquan

tâmtớianhđúngkhơngạ?

Mứcđộ3:Nhânviênquảnlýtrườnghợpđãcóquantâmnhiềuhơntới

cảmxúccủathânchủ(hoặcngườithâncủathânchủ)vàthểhiệnđược
cùngmộtcảmxúcvàýnghĩa.

Nhân viên quản lý trường hợp:Anhcảmthấyrấtbuồnkhimàvợanh

khơngđểývàquantâm,chămsócanhđúngkhơng?

Mứcđộ4:Nhânviênquảnlýtrườnghợpđãchúýtớicảmxúcsâuxacủa

thânchủ(hoặcngườithâncủathânchủ),vàđưarađượcnhữngcảmxúc
màthânchủcảmnhậntrongsâuthẳmmàbảnthânhọlạichưanóira
đượchaythểhiệnrađược.

Nhân viên quản lý trường hợp:Dườngnhưanhrấtgiậnvợvìvợđãkhơng

giànhthờigianquantâmchiasẻnhữngkhókhănvớianh?

TheoTS.BùiThịXnMaitronggiáotrìnhThamvấnvàthựchànhtham
vấn–2008,thấuhiểu(thấucảm)củanhânviênquảnlýtrườnghợp(nhà
thamvấn)cónhữngbiểuhiệncụthểsau:

• Lắngnghe,tơntrọngmọicảmxúc,quanniệmcủathânchủ

• Ghinhậngiátrị,niềmtin,suynghĩcủahọdùchonókhơngphùhợp
vớiquanđiểmcánhân

• Tintưởngởkhảnăngthayđổinhữnghànhvi,suynghĩkhơnghợplý
ởthânchủ

• Sự chấp nhận cần được thống nhất trong cả suy nghĩ bên trong và
hànhvithểhiệnbênngồi

• Chúýđếnnhữngcảmxúc,suynghĩbêntrongcủathânchủ

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

• Kiểmsốtnhữngtrảinghiệmvàquyềnlựccánhânđểđảmbảotính
kháchquan

• Phảnhồilạinhữngcảmnhậnvềcảmxúc,suynghĩcủathânchủbằng
ngơnngữ,tháiđộvàhànhviphùhợp.(tr.141-142,GiáotrìnhTham
vấnvàthựchànhthamvấn–2008,NhàxuấtbảnLaođộng–Xãhội)

Một số hành vi dễ làm hạn chế hiệu quả của thấu cảm:

• Thóiquenđưaralờikhunngaykhivừamớitiếpcậnvớithânchủ
• Chỉchútrọngtớivấnđềthânchủmàkhơngchúýtớicảmxúccủahọ
• Việcthểhiệnsựthơngcảmvàthỏahiệpcũngkhơngphảilàthểhiện

sựthấucảm

• Sựhạnchếvềkhảnăngtựnhậnthứccũngnhưnhữngmơhồvớinhững
cảmxúccủanhânviênquảnlýtrườnghợpcũngcóthểảnhhưởngtới
việcxácđịnhcảmxúccủathânchủ.(BùiThịXnMai,2008)

2.1.3.2. Vaitrịcủathấucảm

Trongtâmlýtrịliệu,nhàtâmlýhọcTrauxđãtìmramốiquanhệgiữathấu
cảmtrịliệu–sựnồngấmthânthiện,sựchânthànhvàsựthayđổinhân
cách.Rogersvớihàngngànnghiêncứuđãchỉrarằngthấucảmlàtrung
tâmcủasựthànhcơngtrongtrịliệu.Flauderchorằngthấucảmlàkỹnăng
quantrọngvớimộtgiáoviêntrongtươngtácvàgiáodụchọcsinh.

Trongqtrìnhtrợgiúpcủanhânviênquảnlýtrườnghợpvớingườisử
dụngmatúy,thấucảmcũngđượcxemnhưmộtyếutốvơcùngquantrọng
vớiviệctạorasựthayđổitíchcựctrongđiềutrịnghiệnmatúychocảthân
chủvàgiađìnhhọ.

Về phía nhân viên quản lý trường hợp:

• Thấucảmlàchiếcchìakhốđểtạolậpmốiquanhệtươngtácgiữanhân
viênquảnlýtrườnghợpvàthânchủcũngnhưgiađìnhthânchủ,từđó
cóđượcsựhợptáccủathânchủvàgiađìnhhọtronggiảiquyếtvấnđề
• Giúpnhânviênquảnlýtrườnghợpkhaithácnhữngthơngtinquan

trọngchoqtrìnhgiúpđỡcủamình

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

• Làyếutốthamgiavàosựpháttriểnvàhồnthiệnnhâncáchcủanhân
viênquảnlýtrườnghợp

Về phía thân chủ:

• Giúpthânchủcảmthấyđượchiểuvàđượcchiasẻ,từđóhọgiảitoả
đượctâmlýnặngnề,mặccảmcủabảnthân.Trongnhiềutrườnghợp,

thânchủtựtrừngphạthọ,quitráchnhiệmchochínhbảnthânhọvề
vấnđềsửdụngmatúymàhọđangmắcphải,họtrởnênmặccảmvà
thấytộilỗitrongtìnhhuốngđó

• Tăngcườngtínhchủđộnghợptáccùnggiảiquyếtvấnđềgiữathân
chủ,giađìnhhọvànhânviênquảnlýtrườnghợptrongchiasẻthơng
tin(cảmxúc,suynghĩ,dựđịnh,v.v.)vàtìmhướnggiảiquyết

• Tăngcườngsựtựtinởthânchủvìhọtinrằngcóngườiđanghiểumình
vàcùngmìnhgiảiquyếtvấnđề.Nhiềukhithânchủcócảmgiácchỉcó
mộtmìnhhọhiểuhọ,khơngaihiểuhọhếtvàhọcảmthấysựcơđơn
trốngvắng

• Họchỏisựtươngtácmangtínhcùnghiểubiếtvàcùngcộngtác

2.1.3.3. Cácnguntắchướngdẫnviệcsửdụngkỹnăngthấucảm

• Sửdụngthấucảmtrongtấtcảcácgiaiđoạnvàcácbướctrongtiến
trìnhgiúpđỡthânchủđiềutrịnghiệnmatúy

• Phảnhồimộtcáchcóchọnlọcnhữngthơngtinchínhdựatheomứcđộ
thoảimáicủathânchủ

• Phảnhồitheocảbốicảnhchứkhơngchỉnêntheotừngtừ
• Sửdụngkỹnăngthấucảmđểthúcđẩytiếntrìnhgiúpđỡ
• Sửalạinhữngýhiểuchưachínhxác

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

Bàitậpthựchành

Dưới đây là trích đoạn của một buổi tư vấn giữa Nhân viên quản lý

trườnghợpvàthânchủ,anh/chịhãychỉranhữngkỹtḥtđãđượcsử
dụngtrongtìnhhuốngnàygiúpnhânviênquảnlýtrườnghợplắngnghe
tíchcực.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Chàoanh,tìnhhìnhcủaanhdạonày
thếnàorồi?Tơinghevợanhnóianhkhơngsửdụngđược3thángnay
rồi,đúngkhơngạ?

- Thânchủ:Đúngvậy.Hơmnaylàđúng3thángtơigiữsạchrồiđó.Vất
vảnhưngđượcnhưvậythấycũngmừng!

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Chúcmừnganh!Đólàsựtiếnbộvàcố
gắngđángkhâmphụcđấyạ.

- Thânchủ:Cũngchẳngthểnóitrướcđượcđiềugì.Hênxuithơi.Chị
cũngbiếtrồiđó,đâuphảilúcnàocuộcsốngcũngnhưmìnhmuốn
đâu.Cókhigặp“tainạn”lúcnàokhơnghay.Cáchđây1tuầncómấy
thằngbạngọiđiệnrủrêtơi“đậpđá”.Tơicốgắnglắmmớicúpmáy
được,nhưngsauđóngườicứbầnthần,ngứangáy,khóchịulắm.
Cáithứmatúynàyghêlắm,tơicai6lầnrồicịngì,caiđicailạirồicũng
cứ“té”hồi.Ngàynàonhắmmắtxitayrồithìtơimớidámtunbốlà
mìnhbỏhẳnđượcnó.Chịcócơngnhậnlàvậykhơng?Khơngcóđiềugì
làchắcchắnhết.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Tơithừanhậnvớianhrằngviệctừbỏ
matúylàkhókhănvàđịihỏinỗlựckhơngngừng,vìnghiệnlàbệnh
mãntính,táidiễn.Tuynhiên,cũngcórấtnhiềungườiđãgiữsạchrất
tốtvàcóđượcmộtcuộcsốnghạnhphúc,thoảimái.

- Thânchủ:Biếtlànhưvậy,nhưngmọithứvẫnrấtkhókhăn,khơngdễ

dàngchútnào.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Tơirấthiểunhữngbănkhoăn,lolắng
củaanh.Nhưngđểgiữsạchtrong3thángnhưanhlàcảmộtthành
cơnglớnkhơngphảiaicũnglàmđược!Anhcónghĩnhưvậykhơng?
- Thânchủ:À,vâng,v.v.đúnglàrấtkhó.

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>

- Thânchủ:Tơicảmthấyvuivàthấycóniềmtinhơnvàocuộcsống.
- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Vâng,đúnglàmộtđiềuđángmừnganh

ạ.Vậyvợanhvànhữngngườithântronggiađìnhanhcảmthấynhư
thếnàotrướcthayđổinàycủaanh?

- Thânchủ:Họđãqvấtvả,cựcnhọcvàkhổsởvìtơi,từkhitơiquyết
địnhcainghiệnhọđãrấtmừng,giờtơilạigiữsạchđược3tháng,ba
mẹtơilạicàngvuihơn,họtrẻrathêmmấytuổiấy.Thấybamẹnhư
vậytơicũngđỡáynáyhơn.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Tơirấthiểucảmxúccủaanhlúcnày,
chắchẳnanhđãcảmthấynhẹnhõmhơnrấtnhiều...Vậycịnvợanh
thìsao,cơấyđãnghĩgì?

- Thânchủ:Cơấycũngrấtmừngtrướcthànhquảmàtơiđạtđượctrong
qtrìnhđiềutrị.Cơấyđangcóthaiđược4tháng.Tơikhơngmuốn
làmchovợvàcontơiphảibuồnkhổthêmvìtơinữa.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Vâng,nhưvậylàhiệntạianhđãgiữ
sạchđược3tháng,bảnthânanh,bamẹvàvợanhđãrấtvuivìthành
cơngnàycủaanh.Đâysẽlàđộnglựcrấtquantrọnggiúpanhtiếptục
duytrìkếtquảđiềutrịtrongthờigiantớiđúngkhơngạ?.

- Thânchủ:Vâng,v.v.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Anhthửhìnhdungxemnếuanhtiếp
tụcduytrìkếtquảđiềutrịtốt,khơngsửdụngmatúynữathìsau3năm
nữacuộcsốngcủaanhvàgiađìnhanhsẽnhưthếnào?

- Thânchủ:Dạ,v.v.nếutơiduytrìđượcthì3nămnữachắctơisẽbéo
khỏehơn,sẽcóviệclàm,sẽcóđiềukiệnchămsócchogiađìnhvợvà
nhấtlàcontơi.Chắclàbốmẹtơinữa,họcũngsẽrấtvuimừng.Cảnhà
tơisẽrấthạnhphúcchịạ!

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Bêncạnhnhữngđiểmtốtnhưanhvừa
nóikhianhkhơngsửdụnglạimatúynữa,anhthửhìnhdungxem,nếu
bâygiờanhdùnglạimatúy,anhvàgiađìnhsẽthếnào?Anhcónghĩ
đếnđiềugìsẽxảyrakhơng?

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Cịnđiềugìkhiếnanhlolắngkhơng?
- Thânchủ:Nếunhưtơichơilại,vợvàcontơisẽkhơngởbêncạnhtơi

nữa.Nhưvậythìcuộcsốngcủatơisẽchẳngcịnýnghĩagì.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Cịnlolắngnàoliênquanđếnviệcsử
dụnglạimatúymàanhnghĩđếnkhơng?

- Thânchủ:Đólànhữngđiềutơitrăntrởnhấtrồi.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Cảmơnanh.Cóthểthấylàbêncạnh
nhữngđiểmtíchcựckhianhkhơngdùnglạimatúynữa,anhcũngsuy
nghĩvàlolắngrấtnhiều,anhnghĩđếnnỗivấtvả,cựcnhọccủaba

mẹ,anhlolắngđếntráchnhiệmcủamìnhnhưmộtngườicon,người
chồngvàlàngườichatươnglaitronggiađình,anhsợphảixavợcon
nếunhưmìnhquaytrởlạisửdụngmatúy.

- Đâylàbảnghichépmàtơiliệtkêlạinhữngđiềutíchcựckhianhtừbỏ
matúyvàlolắngkhianhsửdụnglạimatúytrongqtrìnhanhvàtơi
traođổi.Anhhãyxemlại1lầnnữavàchotơibiếtđâulàđiềuquan
trọngnhấtđốivớianhtrongbảnnàynhé.

- (Dừng1lúcđểthânchủxembảnghichép)

- Thânchủ:Cólẽđiềuquantrọngnhấtvớitơilúcnàylàmuốnđượcở
bêncạnhvợconcủamình.

- Nhânviênquảnlýtrườnghợp:Tơirấtvuikhianhchọnđiềuquantrọng
nhấtlàđượcởcạnhvợvàconmìnhvàtơitinrằnghọsẽlànguồnđộng
lực,độngviêntinhthầngiúpanhvượtquanhữnglúckhókhănnhấtđể
cóđượccuộcsốnghạnhphúcvàthoảimái.

- Thânchủ:Vâng,cảmơnchịạ.

2.2. Các kỹ năng chun biệt

2.2.1. Kỹnănggắnkếtthânchủ

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

nhữngngườisửdụngmatúyvìhọdườngnhưlnthậntrọngvàchưatin
tưởng,cịnnghingờvớinhữngngườimuốnhỗtrợhọ.Họcịnđangkhơng
dámtinvàosựthayđổitrongtươnglaicủamìnhvàthườngnhìnnhậnvới
quanđiểmvàtháiđộtiêucực.Điềuquantrọngđốivớinhânviênquảnlý
trườnghợplàcầntạosựgắnkếtvớingườisửdụngmatúyvàcácthành
viêntronggiađìnhhọvàmạnglướixãhộicủahọbằngmộtmốiquanhệ

tơntrọngvàtincậy.Chỉkhinàoxâydựngđượcmốiquanhệgắnkếttrên
cơsởcủasựtơntrọngvàtincậyvớithânchủvànhữngngườicóliênquan
đếnthânchủthìhọmớiđểtâmvàtựxácđịnhđượcvấnđềmàmìnhđang
gặpphải.Từđóthânchủmớithấyđượcsựcầnthiếtphảithayđổinhững
suynghĩ,cảmxúcvàhànhvitiêucực.Họcótráchnhiệmhơntrongq
trìnhcảithiệntìnhhìnhsửdụngmatúy.Muốngắnkếtvớithânchủ,nhân
viênquảnlýtrườnghợpphảithườngxunhọchỏivàsửdụngmộtsốkỹ
năngcơbảnđểhỗtrợthânchủlênkếhoạchcungcấpdịchvụcũngnhư
duytrìsựthamgiacủahọ.Khitạodựngđượcmốiquanhệgắnkếtvới
thânchủvàmọingườixungquanhcũngnhưcáccơquan,tổchức,đồn
thểvàchươngtrình,dịchvụliênquanđếnnhữngvấnđềmàthânchủgặp
phảisẽgiúpqtrìnhđiềutrịnghiệnđượcdiễnrathuậnlợi.Điềunàygóp
phầnquantrọngtrongviệctạoranguồn“vốnxãhội”xâydựngmạnglưới
hỗtrợthânchủmộtcáchhiệuquả.

Gắn kết với thân chủ:

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

suy nghĩ về sự thay đổi, nó rất cần thiết và quan trọng đối với em bây 
giờ. Suy nghĩ này là động lực thúc đẩy em đạt tới sự thay đổi tích cực hơn 
nữa, chúc mừng em, cố gắng lên em nhé”.Nhânviênquảnlýtrườnghợp

lnphảilinhhoạttrongmọitìnhhuốngvàtrongnhữngcáchmàthânchủ
phảnkhánghoặckhơngtnthủqtrìnhđiềutrị.Thânchủcóthểrất
nóngvộivànảnchíkhiphảithựchiệnquytrìnhđiềutrịnghiệncũngnhư
qtrìnhdựphịngtáinghiệnvìtrongqtrìnhthựchiệngặprấtnhiều
khókhăn,vấtvảvàphảiđốiphóvớicơnthèmnhớmãnhliệtcũngnhư
nhữngcámdỗtrongcuộcsốngđờithường.Thânchủcóthểcónhữngthay
đổibấtthường,khơngtnthủquytrìnhđiềutrịcũngnhưnhữngnhiệmvụ
đãđượctraođổi,thảoluậnvàthốngnhấtgiữanhânviênquảnlýtrường
hợpvàthânchủcũngnhưvớingườinhàthânchủ.Trongnhữngtìnhhuống

nhưvậy,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảilinhhoạt,khéoléo,nhẫn
nại,khơngvộivàng,hấptấpvàcócáchxửtríphùhợpvớisựthayđổicủa
thânchủtrongqtrìnhlàmviệcvớihọ.Bêncạnhđó,nhânviênquản
lýtrườnghợpphảilưuýcầntrungthựcchiasẻnhữnggìquantrọng,cần
thiết,tránhtrườnghợpchiasẻcảnhữnggìmìnhchưatrảinghiệmgâymất
niềmtinvớithânchủ,khơnggắnkếtđượcvớithânchủ.Đặcbiệt,nhân
viênquảnlýtrườnghợpchỉchiasẻnhữnggìthuộcphạmvi,tráchnhiệm
củamình,khơngbahoahaychiasẻnhữnggìkhơngđượcphép.Thơng
tinchiasẻcầnchínhxácvàđảmbảođộtincậychothânchủ,tạoniềmtin
vớithânchủgiúphọtintưởngvàokhảnăngthayđổivàtiềmlựccủabản
thânmình.Đểgắnkếtđượcvớithânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầnlnchúýlắngnghethânchủvớitháiđộtơntrọngvàkhảnăngquan
sáttinhtế.Chỉkhithựcsựlắngnghemớigiúpthânchủcảmnhậnđược
sựchânthành,gầngũi,đượctơntrọngvàmuốnđượcgặpgỡvàchiasẻ
nhiềuhơnvớinhânviênquảnlýtrườnghợp.

Gắn kết với gia đình thân chủ:

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

làmộtsốhướngdẫnđốivớinhânviênquảnlýtrườnghợpkhilàmviệcvới
cácthànhviêntronggiađìnhthânchủ:

• Chuẩnbịkĩlưỡngcholầnđầutiêngặpgiađìnhthânchủ

• Ghinhớtrongđầunhữngấntượngđầutiênmìnhmuốntạoravớicác
thànhviêntronggiađìnhthânchủ

• Giảithíchvềmụcđíchvàvaitrịcủabảnthânnhânviênquảnlýtrường
hợp

• Đếntạinơiởcủathânchủvàtiếpcậnvớicácthànhviêntronggiađình

thânchủ(nếucó)

• Thiếtlậpmốiquanhệchânthành,tincậybằngcáchtìmhiểuvềcác
sởthích,thóiquen,truyềnthống,nhữngđiềuđángtựhàovềgiađình
thânchủ

• Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầntỏraniềmnởnhưngvẫngiữlập
trườngtrunglập

• Khơngphánxét,chỉtríchbấtcứđiềugìthânchủnóivàthểhiện

• Khơnglàmgiánđoạn,haycắtngangcâuchuyệncủacácthànhviên
tronggiađìnhthânchủ

• Dànhthờigianlắngnghevàgiảithíchnhữngthắcmắcvàlongạicủa
cácthànhviêntronggiađìnhthânchủ

• Giúpchothânchủcóđượcniềmtin,sựlạcquan,hivọngvàtintưởng
vàokhảnăngthayđổi

• Thểhiệnsựquantâmđếncácđiểmmạnhcủathânchủvànhữngđiều
cóthểgiúphọtiếnxahơn

• Tơntrọngvàchấpnhậncácthànhviêntronggiađìnhthânchủngaycả
khimộtsốngườikhơngcóthiệnchívớingườisửdụngmatúy

• Chấpnhậncáckhácbiệtvềvănhóacóthểảnhhưởngđếncơngviệc

Gắn kết với các cơ sở cung cấp dịch vụ:

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

hỗtrợthânchủmộtcáchhiệuquảnhất.Bởilẽquảnlýtrườnghợplàmột
qtrìnhhợptáctrongviệcđánhgiá,hoạchđịnh,tạothuậnlợivàbiện
hộchonhữngphươngánvàdịchvụđápứngcácnhucầuytếvàxãhội
củamộtcánhânthơngquagiaotiếpvàcácnguồnlựcsẵncóđểthúcđẩy
nhữngkếtquảcóchấtlượngvàhiệuquả.Dovậy,gắnkếtvớicáccơsở
cungcấpdịchvụlàkhơngthểthiếuđượckhiđiềutrịnghiệnmatúy.
Việcgắnkếtvớicáccơsởcungcấpdịchvụthểhiệnởviệcnhânviênquản
lýtrườnghợptìmhiểuvàđánhgiácácdịchvụhỗtrợtạicộngđồng,đánh
giácácgóidịchvụtrongmộtcơsởvàcácvùnglâncậnvàtrênkhắpcả
nước,tạomốiquanhệgắnkếtbằngviệcthườngxunliênlạcvàcập
nhậtthơngtinvớicácdịchvụ.Thêmvàođó,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầntạolậpmốiquanhệgắnbóvớicơsởcungcấpdịchvụthơngqua
cácthànhviêntạicơsởnhấtlànhữngcánbộquảnlýtạicơsởđểkhicần
cóthểthựchiệnviệckếtnối,chuyểngửithânchủmộtcáchnhanhchóng.

2.2.2. Kỹnăngliênkết,điềuphốinguồnlực
2.2.2.1. Liênkếtnguồnlực

Liênkếtnguồnlựcnhằmmụcđíchtạomốiliênhệgiữacáccánhân,cơquan
tổchứccungcấpdịchvụ,tạolậpmốiquanhệgiữangườisửdụngmatúy
vàcácthànhviêntronggiađìnhthânchủvớicáccơsởcungcấpdịchvụ.
Liênkếtnguồnlựcnhằmkhaitháctiềmnăng,điểmmạnh,pháthuynguồn
lựctừnhiềucơquan,tổchứcđểkhắcphụcnhữngthiếuhụtvềtàichínhvà
kĩthuậttrongqtrìnhđiềutrịnghiệnmatúy.Khitạolậpđượcmạnglưới
nguồnlựctrợgiúpthânchủcóthểtránhchồngchéo,chốnglãngphí,giúp
thânchủdễdàngtiếpcậnđượcvớicácdịchvụmộtcáchnhanhchóngvà
đầyđủ.Vìthựctếcónhiềuchươngtrình,dịchvụhỗtrợchongườisửdụng
matúy,nênnhiềukhithânchủđượctiếpcậnmộtdịchvụgiốngnhautrong
cácchươngtrìnhkhácnhau.Nếuhuyđộngđượcnguồnlựcvềcảconngười
vàtàichínhsẽtăngcơhộilựachọngiảipháphỗtrợthânchủ.Giảipháp

tốtkhơngphảivìnhiềutiềnmàvềtínhhiệuquảvàsựđồngnhấttrongq
trìnhhỗtrợthânchủ,khơngchồngchéo,lãngphí.

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>

thứcvàkhơngchínhthức,v.v.Muốnliênkết,huyđộngđượcnguồnlực,
nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnlàmtheomộtsốhoạtđộngnhưsau:
• Tìmhiểuvàxâydựngmốiquanhệxãhộivớicácđốitáctiềmnăng
• Liệtkêdanhsáchtên,địachỉ,sốđiệnthoạicủacácđốitác,cáccơ

quan,tổchức,v.v.

• Giớithiệusứmệnh,nhiệmvụ,chứcnăng,tên,địachỉ,sốđiệnthoại
củacơquanmìnhvớiđốitác:nhómhỗtrợ,khảnăngnguồnlựcvềcon
người,tàichính,v.v.thíchhợpvớisựpháttriểncủaxãhội

• Thườngxunthamgiacáchộithảo,tậphuấn,vàcáchoạtđộngxãhội
• Lnchủđộngthiếtlậpmốiquanhệvớicáccơquan,tổchức,cánhân,

v.v.bằngnhiềuphươngtiệnkhácnhau:điệnthoại,thưtừ,v.v.

• Lnthểhiệnmốiquanhệchânthành,cởimở,tơntrọng,trungthựcvà
lắngnghetíchcực

• Thànhthạotrongkỹnănggiaotiếpbằnglờivàkhơnglời
• Duytrìcácmốiquanhệ,lưugiữthơngtin

• Thườngxuntraođổivàcócáchoạtđộngchung

• Khơngbaogiờqnlờicảmơnhaythưcảmơnsaukhikếtthúccác
hoạtđộngchung

2.2.2.2. Kỹnăngđiềuphối

Điềuphốinguồnlựclàmộtkỹnăngquantrọngtrongquảnlýtrườnghợp
vớingườisửdụngmatúy.Điềuphốinguồnlựcnhằmtạocơhộichothân
chủtiếpcậnđượccácdịchvụmộtcáchđầyđủ,tránhchồngchéo,lãng
phí,khơnghiệuquả.Vìvậy,nhânviênxãhộicầnphântíchvàxácđịnh
đượccácnguồnnộilựcvàngoạilựccủabảnthânthânchủ,giađìnhthân
chủ,hàngxóm,lánggiềngvàcáccơquan,tổchứctrongcũngnhưngồi
cộngđồng.Mộtsốcơngcụgiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpxácđịnh,
đánhgiá,phântíchnguồnlựcđểgiúpqtrìnhđiềuphốinguồnlựccó
hiệuquảbaogồm:

Bản đồ sinh thái.

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

Bảnđồsinhtháigiúpnhậnbiếtcácnguồnlựchỗtrợ.

Nếugiađìnhnhậnđượcnhiềunguồntàingunnhưngvẫncóvấnđềthìnhân
viênquảnlýtrườnghợpcốgắngkếtnối,phốihợpcácnguồnlựcvớinhau.

Giađìnhmởrộng

Giađìnhhạtnhân
Ytế

Trườnghọc

Hàngxóm

Hộithanhniên

Trungtâm
cainghiện

Bảnđồsinhtháigiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpnắmbắtđượcnhiều
vấnđềcủagiađình.

Lưuývẽbảnđồsinhtháivàonhữngthờiđiểmkhácnhauđểgiađìnhthấy
đượcsựthayđổitrongqtrìnhhỗtrợ.

Bảng phân tích điểm mạnh và điểm yếu.

Điểmmạnh:cósứckhoẻ,hiểuvấnđề,cótrìnhđộhọcvấn,cóhiếu,được
bốmẹthươngu,v.v.

Điểmhạnchế:tựti,đánhgiábảnthânthấp,thiếuhiểubiết,thiếukiến
thức,kỹnăng,v.v.

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

Hệthốnghỗtrợ

giađình Điểmmạnh Điểmyếu

ChịH -uthươngcon,

sốngtìnhcảm.

-Cósứcchịuđựngdẻodai;
-Chịuthương,chịukhó

-Chồngmấtvìnghiệnma
túy,suysụptinhthần,ốm

đau,bệnhtật;

-Mâuthuẫnvớigiađình
chồng(mẹchồngvàem
chồng)

Cáccon - Ngoanngỗn,biếtgiúpmẹ

-Thươngmẹ

-Đứathứ3cónguycơ
bỏhọc;

-Đứaútốmyếu

Giađìnhbênnội - Quantâm,giúpđỡ -Mẹchồngvàchịchồng
đổlỗichochịH

Giađìnhbên

ngoại - Quantâm,uthươngchịvàcáccon -Khơngcóđiềukiện

Hàngxóm -Quantâmvàthườngxun

thămhỏi -Cịnhạnchếtrongviệcgiúpđỡ

Chínhquyền

địaphương -Quantâmthămhỏivà độngviên -Thiếukiếnthức,kỹnăngvàkĩthuậthỗtrợ

Hộiphụnữ -Độngviênthămhỏi
-Huyđộngquỹhỗtrợ

-Chưaliênkếtvớitổchức
khácvàchưađồngbộ.

Công cụ SWOT:Đánhgiámặtmạnh,mặthạnchế,cơhộivàtháchthức

đốivớithânchủ,hệthốnghỗtrợthânchủ

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

Điểm mạnh Điểm yếu

S

W

Cơ hội Thách thức

O

T

• Điểmmạnh:Lànhữngtốchấtnổitrộixácthựcvàrõràng.Chẳnghạn

như:Trìnhđộchunmơnnghiệpvụ;cáckỹnăngcóliênquan,kinh
nghiệmcơngtác,làmviệcnhóm;cónềntảnggiáodụctốt;cómốiquan
hệxãhộirộngvàvữngchắc;cótráchnhiệm,sựtậntâmvàniềmđam
mêcơngviệc;cókhảnăngphảnứngnhạybénđốivớicơngviệcvà
cáchoạtđộngkhácnhau.

• Điểmyếu:Lànhữngtínhcáchkhơngphùhợpvớicơngviệc,nhữngthói

quenlàmviệctiêucực;thiếukinhnghiệmcơngtáchoặckinhnghiệm
khơngthíchhợp;thiếusựđàotạochínhquy,bàibản;hạnchếtrong

cácmốiquanhệgiaotiếpcũngnhưcácmốiquanhệxãhộinóichung.
Bảnthâncánhânthiếusựđịnhhướnghaychưacómụctiêurõràng;
kỹnăngnghềnghiệpchưacao.

• Cơhội(đánhgiámộtcáchlạcquan):Lànhữngsựviệcbênngồikhơng

thểkiểmsốtđược,chúngcóthểlànhữngđịnbẩytiềmnăngmanglại
nhiềucơhộithànhcơng,baogồm:Cácxuhướngtriểnvọngpháttriển;
Nềnkinhtếpháttriểnbùngnổ;Thịtrườnglaođộngtănglên;Cơhội
nghềnghiệpmớirộngmở;Mộtdựánhaychươngtrìnhđầyhứahẹn
đượcgiaophó;Họchỏiđượcnhữngkỹnănghaykinhnghiệmmới;Sự
xuấthiệncủacơngnghệmới;Nhữngchínhsáchmớiđượcápdụng.

• Tháchthức:Lànhữngkhókhăn,thửtháchmàthânchủgặpphảihoặc

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

matúykhócóthểvượtquatrongcuộcsống.Thựctếđãcóhơn90%
sốngườicainghiệntáinghiệntrởlại,bởilẽhọphảiđốimặtvớiq
nhiềutháchthứctrongcuộcsống,cơngviệc,tìnhcảmgiađình,bạn
bè,đồngnghiệp.

Tómlại,đểliênkếtvàđiềuphốicácnguồnlực,nhânviênquảnlýtrường
hợpcầncósựđánhgiávàtheodõinguồnlựcthườngxun,đánhgiá
nhucầucủathânchủđểcóthểgiớithiệudịchvụmộtcáchđúngđắnvà
phùhợpvớinhucầucủathânchủ,tránhtrùnglặpvàgâychánnảncho
thânchủ.Nhânviênquảnlýtrườnghợpthựchiệnvaitrịlàngườikếtnối
giữathânchủvàcáccơsởcungcấpdịchvụ,xâydựngmạnglướihỗtrợ
vàthườngxuncósựtraođổithơngtin,lượnggiáqtrìnhsửdụngdịch
vụcủathânchủxemhiệuquảrasao.

2.2.3. Kỹnăngvậnđộng

VậnđộnglàmộtphạmtrùcủatriếthọcMarx-Lenindùngđểchỉvềmột
phươngthứctồntạicủavậtchất(cùngvớicặpphạmtrùkhơnggianvà
thờigian),đólàsựthayđổicủatấtcảmọisựvậthiệntượng,mọiq
trìnhdiễnratrongkhơnggian,vũtrụtừđơngiảnđếnphứctạp.Theoquan
điểmcủatriếthọcMác-Lêninthìvậnđộngkhơngchỉlàsựthayđổivị
trítrongkhơnggian(hìnhthứcvậnđộngthấp,giảnđơncủavậtchất)mà
theonghĩachungnhất,vậnđộnglàmọisựbiếnđổi.Thơngquavậnđộng,
vậtchấtmớibiểuhiệnvàbộclộbảnchấtcủamình.

Trongcơngtácxãhội,vậnđộngđượchiểulàviệctổchức,sắpxếphoặc
tậphợpcácnguồnlực,nhânlực,tàilực,phươngtiện,v.v.nhằmthựchiện
mộtmụctiêunàođó.Kỹnăngvậnđộngtrongquảnlýtrườnghợpvới
ngườisửdụngmatúylàkhảnănglàmthayđổitheohướngtíchcựccác
yếutốbêntrongvàbênngồitácđộngđếnthânchủcũngnhưqtrình
điềutrịcủahọ.Vậnđộnghướngtớicácmốiquanhệtươngtáctíchcực
giữanhânviênquảnlýtrườnghợpvàthânchủcũngnhưcácthànhviên
tronggiađìnhcủathânchủvàcáccánhân,cơquantổchứctạicộngđồng
nhằmgiúpchoqtrìnhđiềutrịcủathânchủđạthiệuquảtốt.

2.2.3.1. Mụctiêucủavậnđộng

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

trìnhhỗtrợngườisửdụngmatúyđiềutrịnghiện.Cóthểbanđầuđối
tượngvậnđộngkhơngsẵnsàngthamgiahoặccónhữngsuynghĩtiêucực
vềthânchủvàkhơngtinvàohiệuquảcủađiềutrịnhưngkhiđượcvận
độngthìhọsẽdầndầnthayđổi.

2.2.3.2. Đốitượngvậnđộng

Đốitượngvậnđộnglàyếutốthamgiatíchcựctrongqtrìnhhợptáckhi

triểnkhaimộtchươngtrìnhhànhđộng,họlàđốitượngthựchiệnnhững
chủtrương,chínhsáchcủaĐảngvàNhànước.Đốitượngvậnđộngcóthể
làcánhân,giađình,nhómvàcộngđồng,cáctổchức,cơquanNhànước
vàcáctổchứcxãhội.Đểđốitượngvậnđộngthamgiatíchcực,thìngười
vậnđộngphảihiểuvềhọ,họlàai,họcómốiquantâm,mongmuốn,
nguyệnvọnggì,cónguyệnvọngvàquyềnlợigì,họbịảnhhưởngnhưthế
nàotrongcácchươngtrìnhhànhđộng,nhữngkhókhăn,thắcmắccủahọ
làgì?Ngườivậnđộngcầnđặtmìnhvàovịtrícủađốitượngvậnđộngđể
hiểuthấutâmtư,tìnhcảm,mongmuốnnguyệnvọngcủahọ,lắngnghevà
cósựphảnhồitíchcựcvềhọhơn.Ngườivậnđộngphảilàngườicótrình
độkhơngnhữngvềchunmơnmàcịnhiểubiếtvềcáclĩnhvựctun
truyền,vậnđộng,giáodụcđồngthờicótháiđộchântình,cởimở,thân
thiện,gầngũi,biếttơntrọngvàchấpnhậnngườikhác.

2.2.3.3. Mộtsốkỹtḥtvậnđộng

Khảnănglàmthayđổicácyếutốbêntrongcủathânchủlàkhảnănglàm
thayđổicácyếutốnộitâm,thayđổiđượcsuynghĩ,cảmxúcvàhànhvi
tiêucựccủathânchủ;thayđổiquanđiểm,lốisống,thóiquenkhơngcó
lợi.Điềunàyđịihỏinhânviênquảnlýtrườnghợpphảicósựphốihợp
linhhoạt,thuầnthụccáckỹnăng,kĩthuậtvàcóphảnhồiphùhợpvớitừng
tìnhhuống,từngbiểuhiệnbằnglờivàkhơnglờicủathânchủ.Mộtsốkĩ
thuậtnhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểsửdụngqtrìnhvậnđộngcủa
mìnhđạthiệuquảhơnbaogồm:

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109>

• Xácđịnhnhữngràocản:Khiđốitượngvậnđộngthamgiavàohoạt
độngmàngườiquảnlýtrườnghợpmongmuốn,nhânviênquảnlý
trườnghợpcầnlưuýtớinhữngràocản.Bởilẽ,trongqtrìnhvận
độngđốitượngthamgiavàomộthoạtđộngnàođó,chắcchắncórất
nhiềuràocảnhoặchạnchếnhưcácyếutốvănhóa,luậtpháp,phong

tục,tậpqn,v.v.Vìvậy,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnthảoluận
vớihọđểcónhữngbiệnphápkhắcphục,giúphọvượtquađượccác
ràocản,nhữngkhókhănlàmcảntrởqtrìnhthựchiệnnhằmđạt
đượcmụctiêu.

• Khẳngđịnh:Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnkhẳngđịnhlạinhững
cáiđược,cáimấtkhihọthamgiavàocáchoạtđộngnhấtđịnh.Những
khẳngđịnhnàycủanhânviênquảnlýtrườnghợpphảidựatrênbằng
chứngxácthựcthìđốitượngvậnđộngmớicóniềmtinvàcóquyếtđịnh
thayđổi.

• Khuyếnkhích,độngviên:Nhânviênquảnlýtrườnghợplnkhíchlệ,
độngviênđốitượngvậnđộngđểhọthấyđượchiệuquảvàlợiíchthiết
thựcnếuhọthamgiavàocáchoạtđộng.Chẳnghạnnhânviênquản
lýtrườnghợpcóthểđộngviên,anủi,khíchlệ,khenngợithânchủtừ
nhữngthayđổinhỏnhất,khơngbaogiờđượcchêbaihaychỉtrích
bấtcứbiểuhiệnnàocủathânchủ.Thayvìchỉtrích,nhânviênquảnlý
trườnghợpcầnngồilạithảoluậnvớithânchủvềnhữngđiềuđãthực
hiện,nhữngđiềugìđángkhenngợivànhữngđiềugìcầnkhuyếnkhích
độngviênhọđểhọdầndầnthayđổiđược.Khuyếnkhích,độngviên
làkĩthuậtthenchốtgiúpnhânviênquảnlýtrườnghợptrongqtrình
sửdụngkỹnăngvậnđộng.

Dướiđâylàmộtvídụcụthểvềkĩthuậtđộngviên,khuyếnkhíchthânchủ:

“Anh nói là anh rất ngại khi tham gia vào lớp học nghề vì mọi người cứ 
hay nhìn anh bằng con mắt coi thường khinh bỉ đúng không nào, nhưng 
khi tham gia vào lớp đó hai ngày vừa qua thì anh đã học tập được một số 
điều bổ ích như cảm thấy đỡ buồn chán hơn vì mong muốn học nghề để 
mọi người khơng phải lo cho mình nữa, anh cũng cảm thấy mình vẫn cịn

có khả năng làm việc không như ngày xưa cứ chơi bời lêu lổng,v.v.vậy 
là đã có một số thay đổi nhỏ rất tốt trong suy nghĩ và cảm xúc của anh, 
tôi tin là nếu anh tiếp tục đến lớp học tập và làm việc cùng mọi người, anh 
sẽ có sự thay đổi lớn hơn, sẽ tự tin hơn khi giao tiếp và điều quan trọng là 
anh có được một nghề mà mình mong muốn”.

</div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

đổisuynghĩ,cảmxúcvàhànhvitheohướngmìnhmongmuốnnhằm
đạt được mục tiêu đề ra. Thuyết phục trong quản lý trường hợp với
ngườisửdụngmatúylàkhảnăngcủanhânviênquảnlýtrườnghợpcó
thểlàmthayđổisuynghĩ,cảmxúcvàhànhvicủathânchủ-bảnthân
ngườisửdụngmatúyvàcácthànhviêntronggiađìnhthânchủcũng
nhưcáccánbộlàmtạicơsởcungcấpdịchvụđểgiúpchoqtrình
điềutrịnghiệnđạthiệuquảtốt.

Các bước thuyết phục:

• Bước1.Tạosựtintưởng

Trongbướcnàynhânviênquảnlýtrườnghợpcần:Tạobầukhơngkhí
thoảimái,tincậy;Lậpluậnrõràng,ngơnngữdễhiểu;Gâyấntượngtốt
ngaytừlầngặpgỡđầutiên;Tựtin;Trìnhbàycảưuvànhượcđiểmcủa
vấnđề;Thểhiệntínhchunnghiệp.

• Bước2.Tạosựthíchthú

Khenngợicóchiếnlược(Sửdụngbàitậpkhenngợi).Nóivềnhữngđiểm
tốttrước,đểlàmtốthơnnữathìsẽthayđổiđiềugì?Tạosựthúvị,hàihước;
Độcđáo,lơicuốn,hấpdẫn;Khơigợitínhtưlợi.Nhânviênquảnlýtrường
hợptìmranhữnglợiíchnhấtđịnhkhithânchủvàcácthànhviêntronggia
đìnhthânchủthamgiavàoqtrìnhđiềutrịnghiện.

• Bước3.Tăngsứcthuyếtphục

Trongbướcnàynhânviênquảnlýtrườnghợpsẽcầnphảitìmđiểmtương
đồng,phântíchvàthảoluậntheoýtưởngchung;Tạosựnhấttrí;Chọn
đúngthờiđiểm

Lưu ý 4 chữ P trong nghệ thuật thuyết phục

P:Quyềnlực(Power)
P:Địnhvị(Positioning)

P:Kếtquảvànănglựclàmviệc(Performance)
P:Lịchthiệp(Politeness)

ThứnhấtlàQuyềnlực(Power)

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

thìhọsẽcảmthấytintưởngvàcàngdễdàngbịnhânviênxãhộithuyết
phụchơn.Vídụnhưnếunhânviênxãhộilàmộtnhàquảnlýcấpcao,
chắcchắnkhivậnđộngcácthànhviêntronggiađìnhhaymộtaiđótham
giavàoqtrìnhđiềutrịnghiệnchothânchủcủamình,mọingườisẽ
mongmuốngiúpvàphụcvụnhânviênquảnlýtrườnghợpnhiềuhơnso
vớikhinhânviênquảnlýtrườnghợpthểhiệnmìnhlàngườikémcỏihơn,
thuộcđẳngcấpkémhơn,chưacókinhnghiệmhayhiểubiếtsâurộng.

ThứhailàĐịnhvị(Positioning)

Địnhvịlàchỉcáchthânchủvànhữngngườikhácnhìnnhậnvềnhânviên
quảnlýtrườnghợpvànóivềbảnthânnhânviênquảnlýtrườnghợpkhi
nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngởbêncạnhhọ.Vịtrícủanhânviên

quảnlýtrườnghợptrongtâmtrívàtráitimngườithânchủvànhữngngười
cóliênquansẽquyếtđịnhmộtphầnlớncáchhọđốixửvớinhânviênquản
lýtrườnghợp.Họsẽcótháiđộcởimở,chântìnhvàcóthểthamgiacác
hoạtđộnghỗtrợngườisửdụngmatúybằngcảtấmlịngmìnhsaukhi
nghenhânviênquảnlýtrườnghợpvậnđộng,thuyếtphục.Địnhvịcũng
làcáchmànhânviênquảnlýtrườnghợpđanghìnhthànhvàxâydựng
hìnhảnhbảnthân.Điềunàycóảnhhưởngtớiquanđiểmcủathânchủ
vànhữngngườicóliênquan,họsẽđịnhvịnhânviênquảnlýtrườnghợp
trongtâmtrícủahọ.Vìvậy,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnthayđổi
suynghĩvềcáchứngxửvàthểhiệnbiểuhiệncửchỉphùhợpđểmọingười
cởimởvớibạnhơntrướccácmongmuốn,nguyệnvọngcủamình.Cónhư
thếthânchủvànhữngngườinhânviênquảnlýtrườnghợpthuyếtphụcmới
sẵnlịnghợptácđểđạtđượcmụctiêuđềra.

ThứbalàKếtquảvànănglựclàmviệc(Performance)

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

cầncốgắngthựchiệntốtcơngviệcmộtcáchchunnghiệpnhưmộtnhà
lãnhđạocóchunmơn,nghiệpvụvữngvàlnhồnthànhtốtnhiệm
vụ.Khinhânviênquảnlýtrườnghợplnhồnthànhxuấtsắcnhiệmvụ
hỗtrợthânchủđiềutrịnghiệnthìtạođượcuytínvàsựtincậy.Bảnthân
thânchủvànhữngngườicóliênquansẽdễdàngbịthuyếtphụcbởilời
nóivàýnghĩaviệclàmcủanhânviênxãhội.Mọingườisẽcởimởvàsẵn
sàngthamgiavàchấpnhậnucầucủanhânviênquảnlýtrườnghợp
mộtcáchthoảimáivàhiệuquả.

ThứtưlàLịchthiệp(Politeness)

Khinhânviênquảnlýtrườnghợpđốixửvớimọingườimộtcáchnhãnhặn
vàthểhiệnbạntơntrọnghọsẽkhiếnthânchủvànhữngcơquan,tổchức
cóliênquanmuốncùnglàmviệc.Họcóđộnglựcđểhợptácvớinhânviên

quảnlýtrườnghợpvàquyếttâmđạtđượcmụctiêu.Tháiđộnhãnhặn,
lịchsựvớingườikhácsẽlàmhọthỏamãnmộttrongnhữngnhucầuthuộc
vềtiềmthứccủaconngười-nhucầucảmthấymìnhquantrọngvàđược
ngườikháctơntrọng.

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113>

giavàoqtrìnhvậnđộngthayđổichínhsáchhỗtrợchongườisửdụng
matúycũngnhưngườicóHIVthơngquaviệcnghiêncứuvàtìmhiểunhu
cầuthiếtthựccủathânchủvàcónhữngđềxuấtvớicácbanngànhvàtổ
chứcchínhphủcũngnhưcáctổchứcphichínhphủ,v.v.

2.2.3.4. Hìnhthứcvậnđộng

Vậnđộngtrựctiếp:Nhânviênquảnlýtrườnghợpgặpgỡtrựctiếp(mặt
đốimặt)vớiđốitượngvậnđộngđểgiúphọthayđổivềnhậnthức,thái
độ,vàthayđổihànhvi.Hìnhthứcvậnđộngnàyđịihỏinhânviênquảnlý
trườnghợpcầnsửdụngthànhthạokỹnănggiaotiếpbằnglời,khơnglời
cũngnhưcáckỹnăng,kĩthuậtlinhhoạt.Ngơnngữlậpluậntrongsáng,
rõràng,khúcchiết,gắnvớithựctếsinhđộngvàcóliênquantớiquyềnlợi
củangườithamgia.

Vậnđộnggiántiếp:Hìnhthứcnàyđịihỏinhânviênquảnlýtrườnghợp
sửdụngmộtsốcácphươngtiệntruyềnthơngđạichúngnhư:tờrơi,poster,
báo,đài,tivi,internet,v.v.Hoặcnhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểtổ
chứcthựchiệnmộtsốhoạtđộngnhư:Hoạtđộngtruyềnthơngnângcao
nhậnthức;Hộithảo,tậphuấn;Hoạtđộngthựctế.

2.2.4Kỹnănggiámsáthỗtrợthânchủ

Kỹnănggiámsáthỗtrợtrongquảnlýtrườnghợpđượcápdụngtrong
qtrìnhnhânviênquảnlýtrườnghợphỗtrợthânchủthựchiệnmụctiêu

vàkếhoạchmộtcáchtốtnhấtnhằmnângcaonănglựctựlực,tựgiáccủa
thânchủtrongqtrìnhgiảiquyếtvấnđề.Giámsáthỗtrợkhơngnhững
giúpthânchủthayđổimàcịngiúpnhânviênquảnlýtrườnghợpphát
triểnnănglựccủabảnthân,tựýthứcvềbảnthânmình,đồngthờitrực
tiếpnângcaochấtlượng,hiệuquảhoạtđộngcungcấpdịchvụchothân
chủ.Giámsáthỗtrợrấthữuíchchosựthayđổicủathânchủcũngnhưsự
pháttriểncủanhânviêntưvấn/thamvấnvànhânviênquảnlýtrườnghợp
trongqtrìnhcanthiệphỗtrợ.

</div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

nhữngquytắcnghềnghiệpnhấtđịnh,tơntrọngvàchấpnhận,lnln
lắngnghe,thấuhiểuvàphảnhồikhơngphánxéthaychỉtríchbấtcứmột
điềugì.Tuynhiênngườigiámsátsẽđưaranhữnggợiýgiúpthânchủxem
xétvàchỉnhsửatốthơnchonhữnghoạtđộngtiếptheo.Thânchủsẽvận
dụngnhữngkiếnthức,kỹnăng,kinhnghiệmmàngườigiámsátchiasẻ
vàotrongnhữnghoạtđộngcụthể,họtrảinghiệmvàrútrabàihọckinh
nghiệmchomình,sẽđộngnãovàtìmranhữngbiệnpháptiếpcậnmớicó
hiệuquảhơn.

Kỹnănggiámsáthỗtrợtrongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngma
túylàmộttrongnhữngkỹnăngquantrọngtrongqtrìnhcanthiệphỗ
trợthânchủđiềutrịnghiệnvàdựphịngtáinghiện.Hoạtđộnggiámsát
đượcdiễnradướihìnhthứcngườigiámsát,quansáttrựctiếpthânchủ
thựchiệnkếhoạchvàgiámsátgiántiếpquanhữngngườikhácnhưthành
viêntronggiađìnhthânchủvànhữngngườikhácsốngtrongcộngđồng
xungquanh.Kỹnănggiámsáthỗtrợtrongquảnlýtrườnghợpvớingười
sửdụngmatúyđượcthểhiệnbằngviệcnhânviênquảnlýtrườnghợp
thườngxuntìmhiểukĩlưỡng,theodõivànhìnnhậnvềcơngviệc,các
hoạtđộngcủathânchủmộtcáchcóhệthốngvàcókếhoạch.Qtrình
giámsáthỗtrợcầnđượcthựchiệnliêntụcthườngxunkhơngrờirạc,
ngắtqngtrongsuốtqtrìnhđiềutrịnghiện.Đểlàmđượcđiềuđó,

nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnduytrìmốiquanhệvớicơsởcungcấp
dịchvụđượcchuyểngửivìchúngtacầnđảmbảorằngcácthơngtinliên
quanđếnqtrìnhhỗtrợthânchủlàmớinhất.Vídụnhư:Thânchủcó
đếnnhậndịchvụhaykhơng,cácgóidịchvụ,lợiíchtiếptheochothân
chủlànhữngdịchvụnào,v.v.Trongqtrìnhgiámsáthỗtrợ,nhânviên
quảnlýtrườnghợpcầntiếpnhậnnhữngthơngtinmớitừcácdịchvụ,trao
đổivàthảoluậnvớingườicungcấpdịchvụ,vớithânchủvàcácthành
viêncóliênquantrongqtrìnhhỗtrợchothânchủđảmbảorằngthân
chủtiếpcậnvớidịchvụmộtcáchđầyđủvàhiệuquả.

Lợi ích của giám sát trong quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy:

Giámsáthỗtrợgiúpthânchủthựchiệnđượcmụctiêuvàkếhoạch;Giúp
cảithiệnhệthốngdịchvụchothânchủ;Nângcaokếtquảchothânchủ
trongqtrìnhđiềutrịnghiệnvàdựphịngtáinghiện.

Một số điều cần chú ý khi giám sát:

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

xửtríphùhợp,kịpthời.

Quansát:Nhânviênxãhộicóthểquansátmộtcáchgiántiếphaytrực
tiếptồndiệncácyếutốbênngồicủathânchủvàcácbêncóliênquan,
giúpchoqtrìnhđánhgiáhiệuquảmộtcáchthuậntiện.

Lắngnghetíchcực:Nhânviênquảnlýtrườnghợplnbiếtlắngnghecó
chủýđểhiểusắcýnghĩanhữngnộidungmàthânchủvàcácbêncóliên
quanchiasẻđểcósựhỗtrợthânchủmộtcáchhiệuquả.

Hiểusâusắcnhữngcảmxúcbêntrongcủathânchủnhưlàcảmxúctrong
thếgiớinộitâmcủabảnthânmình.

Đánhgiávàkhenngợi:Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầncósựđánhgiá
nhữngđặcđiểmcụthểvềsựthayđổicủathânchủtrongqtrìnhđiềutrị
nghiện.Nếunhữngthayđổiđólàtíchcực,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầnkhuyếnkhíchđộngviênthânchủtừnhữngthayđổinhỏnhất.Ngaycả
khithânchủkhơngthựchiệnđúngvàđạtucầunhưmongmuốn,nhân
viênquảnlýtrườnghợplnbêncạnhhọ,độngviên,khíchlệhọđểhọcó
độnglựcduytrìhiệuquảđiềutrị.

Tómtắt:Làviệcđưarađượcnhữngnộidungkháiqt,cơbảnnhấtđể
thân chủ có cái nhìn tổng quan về q trình điều trị nghiện cũng như
nhữngthayđổitrongviệcthựchiệnkếhoạchđểđạtđượcmụctiêuđềra.

2.2.5. Kỹnăngxâydựngvàquảnlýhồsơ

Kỹnăngxâydựngvàquảnlýhồsơlàmộttrongnhữngkỹnăngquan
trọngtrongquảnlýtrườnghợp,nhấtlàkhilàmviệcvớithânchủlàngười
sửdụngmatúy.Kỹnăngnàythểhiệnởviệcthuthậpdữliệu,ghichép
thơngtinvàcócáchthứcquảnlýhồsơthânchủmộtcáchbảomật,logic
vàkhoahọc.

2.2.5.1. Thuthậpdữliệu/thơngtin

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

chúngtasẽcóthểquyếtđịnhxemcanthiệpnàohoặcdịchvụnàosẽphù
hợpvớitừngthânchủ.

Đánh giá mặt yếu, mặt mạnh của thân chủ

Khichúngtaghichéplạinhữnggìmìnhđãlàmvớimỗithânchủ,chúngta
cóthểđolườngtiếnbộcủathânchủquathờigian,đolườngtácđộngchung

củachươngtrình.Ngồira,dữliệusẽđượcdùngđểcảithiệnchấtlượng
chươngtrìnhvàđưarabằngchứngchocácnỗlựcvậnđộngchínhsách.

2.2.5.2. Lưutrữthơngtin–Quảnlýhồsơ

Lưu trữ thơng tin:Nộidungnàyđểnhằmlưugiữtồnbộthơngtinvềthân

chủvàvấnđềcủathânchủ;Đánhgiávềmặtxãhội;Lậpkếhoạchhoạt
độngchotừngtrườnghợp;Giúpchoqtrìnhlượnggiádễdànghơn;
Giúpchoviệcquảntrịcóhiệuqủahơn;Xemxétđịnhkỳcáchoạtđộng
củacơsởvềchấtlượngvàsốlượngcácdịchvụ;Đápứngmụcđíchđào
tạovàđượcsửdụngtrongqtrìnhgiáodục–giảngdạyvànghiêncứu;
Giúpchoviệcthựchànhquảnlýtrườnghợp;Sửdụngtrongviệchuấn
luyệnsinhviênvàchunviênngànhcơngtácxãhội;

Quản lý hồ sơ

Hồsơcủathânchủbaogồmtấtcảcácthơngtinvềthânchủ,vấnđềsử
dụngmatúycủathânchủ,điềukiệnhồncảnhvàtồnbộnhữnggìcó
liênquanđếnthânchủvàgiađìnhthânchủ.

Hồ sơ của thân chủ có thể bao gồm:Phiếutiếpnhậnkhithânchủlầnđầu

tiênđếnđiềutrịhoặcgiấygiớithiệuchuyểngiao;Kếtquảđánhgiáthực
trạngthânchủ,cáclĩnhvựccóliênquannhưtâmlý,xãhội,nhânkhẩu,
tiềnsửsửdụng,v.v.Tiếntrìnhđiềutrịnghiệnmatúy(nếuđãcó)Phiếu
đánhgiásựthayđổi,đánhgiánhucầu,nguyệnvọng,sựtiếntriểntrong
qtrìnhtrợgiúpthânchủ;Cácgiấytờkháccóliênquan:giấykhám
bệnh,cáctesttrắcnghiệm,cơngcụđolường,đánhgiásựthayđổi,v.v.

u cầu của quản lý hồ sơ

• Hồsơđượclậpchotừngcánhânthânchủ
• Duytrìsựantồn

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

Chỉnhânviênquảnlýtrườnghợpđượcxem
Đượccậpnhậtthườngxun

• Xemlạitrướcvàsaubuổigặp/tiếpcận
• Dễdàngkếtxuấtsốliệu

Tiêu chuẩn của hồ sơ quản lý trường hợp tốt

• Hồsơquảnlýtrườnghợpphảidễđọc,dễnhìnvàdễhiểu

Dễđọc,dễhiểu:(Vănphongmạchlạc,ýtưởngtrongsángđượcsắp
xếpmộtcáchlơgíckhoahọc,v.v.)

Dễnhìn:Nhữngsựviệccóthểchọnlọcmộtcáchdễdàng;cóchủ
đề,sựkiệnchính,ngàythángchỉlàbiếncố;

Chẳnghạnmẫutiếpnhậnbanđầucầnphảiđầyđủthơngtinbaogồm
tên,tuổi,địachỉcủađốitượng;cácdữliệunhânkhẩu,điềukiệnhồn
cảnhgiađình,thơngtinvềđặcđiểmtâmlý,xãhội;tiềnsửsửdụngchất
gâynghiện;điềukiệnvềsứckhỏethểchấtvàsứckhỏetâmthần;thơngtin
vềqtrìnhđiềutrị,v.v.

• Hồsơquảnlýtrườnghợpphảirõràng,chínhxácvàkháchquan
Nộidungchânthực,rõnghĩa

Sửdụngtừngữđơngiản,thểhiệnchínhxácnghĩacủatừngbiểu
hiện,cảmxúc,hànhvi,sựkiện,v.v.

Cóthểsửdụngkýhiệusốởnhữngchỗphùhợp
Ýtưởngmuốnbiểuđạtphảichínhxác

Hạnchếsửdụngnghệthuậtsosánhẩndụ,vívon,cườngđiệu,v.v.
Hồsơphảiđảmbảotínhkháchquan:Nộidungghichéptrungthực,khơng
bópméo,xuntạc,hayviếttheocảmnghĩ,ýtưởng,khuynhhướng,thành
kiếncủangườiviết.

Một số hướng dẫn để ghi chép khách quan:Môtảriêngrẽcácbiếncố

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118>

Các biểu mẫu báo cáo quản lý trường hợp

Nhân viên quản lý trường hợp sẽ sử dụng các biểu mẫu CM (Case
Management,quảnlýtrườnghợp)sauđây:

• MẫuCM01(CaseManagement):báocáotuầncủaQLTH
• MẫuCM02:báocáothángcủaQLTH

• MẫuCM03:báocáothángcủagiámsátviên

• MẫuCM04:Hồsơthânchủ(Hồsơxãhội,thơngtinxãhội-nhân
khẩu-ytế)

• MẫuCM05:danhsáchthânchủthamgia

• MẫuCM06:BảngtheodõinhânsựchươngtrìnhQLTH

CầnlưuýcácmẫuCM05vàCM06khơngphảilàmẫudữliệu,đâylà
cácmẫudùngchoquảnlý.Nóicáchkhác,thơngtintrong2mẫunày
khơngnằmtrongcơsởdữliệucủachươngtrìnhmàsẽđượcdùngđểquản
lývềnhânsự.Vídụ:danhsáchthânchủthamgiachươngtrìnhcóthơng
tinvềtên,địachỉvàđiệnthoạiliênlạccủathânchủ,cácthơngtinnày
phụcvụchonhânviênquảnlýtrườnghợpđểcácanhchịliênlạcdễdàng
vớithânchủ;cịnmẫuCM06cóthơngtinvềcácnhânviênquảnlýtrường
hợp,sẽđượcgiámsátviênsửdụngđểquảnlývềmặtnhânsựthamgia
chươngtrình.

Ngồiranhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểsửdụngmộtsốbiểumẫu
07,08,09,10,11ởphầnphụlụcđểgiúpchoqtrìnhquảnlýtrườnghợp
vớingườisửdụngmatúyđạthiệuquảtốt.

(Cácbiểumẫunàysẽđínhkèmởphầnphụlục)
2.2.5.3. Sửdụngthơngtin

Khiđãcódữliệuchươngtrình,chúngtacóthểsửdụngchúngbằngnhiều
cáchchocácmụcđíchkhácnhau.Mụcđíchđầutiênlàsửdụngdữliệu
đểcảithiệnchấtlượngchươngtrình,giámsátvàđánhgiáchươngtrình,
cũngnhưđểpháttriểncanthiệpvàvậnđộngchínhsách.

Khi phân tích dữ liệu, chúng ta có thể trả lời được những câu hỏi sau:

</div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

độnào?(2)Cóđủnhânsựthựchiệnchươngtrìnhkhơng?Tỉlệnhânviên
–thânchủlàbaonhiêu?Nhânviênquảnlýtrườnghợpcócầnđượctập
huấnbổsungkhơng?(3)Làmthếnàođểchúngtacảithiệnđượccácdịch
vụhoặccảithiệnđượcviệcđiềuphốicácdịchvụ?

Đối với việc đánh giá chương trình:

• Thiếtkếchươngtrìnhcóphùhợpkhơng?Đàotạocóđầyđủkhơng?
Hoặccácnguồncungcấpcótốtkhơng?

• Chươngtrìnhtácđộngthếnàođếnnhóm,cộngđồng,ytếcơngcộng?
• Đểchươngtrìnhđạthiệuquảcaohơnthìcầnthựchiệncanthiệpnào?
• Chươngtrìnhcótạoranhữngbằngchứngthuyếtphụcđểcóthểvận
độngcácnhàhoạchđịnhchínhsáchđầutưnguồnlựcvàhỗtrợmạnh
mẽhơnchochươngtrìnhkhơng

Quyền sử dụng thơng tin và truy cập thơng tin

Nhiềubănkhoăn,thắcmắclàaisẽlàngườicóquyềnsửdụngthơngtin
vàtruycậpthơngtin,nhânviênquảnlýtrườnghợp,cácnhàlãnhđạo,cơ
quancơnganhaythânchủv.v…?.Chúngtabiếtmộttrongnhữngngun
tắcquantrọngcủaviệcquảnlýhồsơlàtínhbảomật,hồsơcủathânchủ
cầnđượcgiữkín,đảmbảobímậtthơngtinvềthânchủ,vấnđềcủathân
chủcũngnhưđiềukiệnhồncảnhcủathânchủ.Vìvậy,chỉcónhânviên
quảnlýtrườnghợpđượcsửdụngvàtruycậpthơngtintronghồsơquản
lýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúy.Tuynhiênsẽcónhiềukhókhăn
chonhânviênquảnlýtrườnghợptrongqtrìnhquảnlýtrườnghợpvới
ngườisửdụngmatúykhicấptrênucầuxemhồsơ,cơquancơngan
haycácbêncóliênquan.

Một số lưu ý khi đảm bảo tính bảo mật

Nhữngđiềunênlàm

• Giảithíchrõràngvềbảomậtvàcácgiớihạncủanó
• Giảithíchkhicónhiệmvụbắtbuộcbáocáovềthânchủ

• Chỉtraođổivớithânchủtrongkhơnggiankínđáo

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

• Đánhgiátácđộngcủaviệcchiasẻthơngtinthânchủ

• Tìmsựhỗtrợkhinhânviênquảnlýtrườnghợpphảitiếnhành1báo
cáokhókhăn

Nhữngđiềukhơngnênlàm

• Đềcậpđếntêncủathânchủtạikhuvựctiếpkháchvàcácnơicơng
cộngkhác

• Chiasẻthơngtinvềthânchủmàkhơngđượcsựchophépcủahọ
• Giảđịnhhoặctựđưaraquyếtđịnhkhicócácthắcmắchoặcmâu

thuẫnvềtínhbảomật

Tiểukết:

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG II

1. Trongquảnlýtrườnghợpvớingườisửdụngmatúykỹnăngthiếtlập
mốiquanhệvớithânchủcóýnghĩanhưthếnào?Đểthiếtlậpđược
mốiquanhệtíchcựcvớithânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợpcần
lưuýnhữngđiểmgì?

2. Lắngnghetíchcựclàgì?Mụcđíchvàphânloạicủalắngnghetích
cực?Nhữngbiểuhiệncủalắngnghetíchcực,chovídụminhhọa?
3. Thấucảmlàgì?Phânbiệtthấucảmvớiđồngcảm?Thấucảmđược

nhânviênquảnlýtrườnghợpthểhiệnnhưthếnàotrongqtrìnhtrợ
giúpthânchủ,chovídụminhhọa?

4. Thếnàolàkỹnănggắnkếtthânchủ?Phântíchkỹnănggắnkếtthân
chủtrongqtrìnhhỗtrợđiềutrịnghiệnmatúy?

5. Anh/chịhiểukỹnăngđiềuphốinguồnlựclàgì?Làmthếnàođểnhân
viênquảnlýtrườnghợpcóthểđiềuphốinguồnlựcmộtcáchhiệuquả
trongqtrịđiềutrịnghiệnmatúy?

6. Thế nào là kỹ năng vận động, làm thế nào để nhân viên quản lý
trườnghợpvậnđộngcóhiệuquả?

7. Theoanh/chịkỹnănggiámsáthỗtrợthânchủlàgì?Phântíchkỹ
nănggiámsáthỗtrợthânchủ?

8. Kỹnăngxâydựngvàquảnlýhồsơlàgì,phântích,lấyvídụ?
9. Làmthếnàođểlưugiữhồsơmộtcáchbảomật?

10.Quảnlýhồsơtốtcóýnghĩanhưthếnào?

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122></div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

QUY TRÌNH

QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP

VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY

CHƯƠNG III

3.1 Bước1:Xâydựngmốiquanhệvàđánhgiánhucầucủathânchủ 121

3.2 Bước2:Xâydựngkếhoạch 143

3.3 Bước3:Hỗtrợthânchủtiếpcậndịchvụđượcchuyểngửi 151
3.4Bước4:Theodõigiámsátvàhỗtrợthânchủ 152

3.5Bước5:Lượnggiávàkếtthúc 156

</div>
(124)<div class='page_container' data-page=124></div>
(125)<div class='page_container' data-page=125>

Quy trình quản lý trường hợp là một công cụ quan trọng khi làm việc với 
thân chủ (người sử dụng ma túy). Vận dụng quy trình này sẽ giúp nhân 
viên quản lý trường hợp làm việc với thân chủ một cách khoa học và lôgic. 
Chương III sẽ mô tả các bước cơ bản trong quy trình khi làm việc với thân 
chủ. Quy trình này bao gồm 5 bước:

• Xây dựng mối quan hệ và đánh giá nhu cầu của thân chủ 
• Xây dựng kế hoạch

• Chuẩn bị cho thân chủ tiếp cận dịch vụ được chuyển gửi 
• Theo dõi giám sát và hỗ trợ thân chủ

• Lượng giá và kết thúc

Nhân viên quản lý trường hợp cần tuân thủ các bước trong quy trình này. 
Tuy nhiên trong quá trình triển khai áp dụng thì cũng có thể linh hoạt nhằm 
mang lại lợi ích tốt nhất cho thân chủ của mình.

3.1. Bước 1: Xây dựng mối quan hệ và đánh giá nhu

cầu của thân chủ

3.1.1. Xâydựngmốiquanhệ

Mụcđích:Xâydựngmốiquanhệvớithânchủlàmộtbướcrấtquantrọng
trongtiếntrìnhlàmviệcvớithânchủnóichungvàđặcbiệtlàvớingười
sửdụngmatúy.Nhưchúngtađãbiếtthìviệctiếpcậnvớingườisửdụng
matúykhơnghềdễdàngdohọthườngmặccảmvà“sợ”khicóngườitiếp
cậndotâmlýsợbịbắtvàotrungtâmcainghiện.Ngaycảkhichúngta
tiếpcậngặpđượchọthìphầnlớntrườnghợplàhọsẽchưasẵnsangchia
sẻthậtvềcácthơngtinchochúngtavànhưvậylàchúngtasẽkhơngđạt
đượchiệuquảkhilênkếhoạchgiúpđỡvàkếtnốinguồnlựcvìcácthơng
tinkhơngchínhxác.Việcthiếtlậpmộtmốiquanhệbềnchặtsẽtạomột
nềntảngvữngchắcchomốiquanhệnghềnghiệpgiữanhânviênquảnlý
trườnghợpvàthânchủsửdụngmatúy.Điềunàylàrấtquantrọngđốivới
tiếntrìnhđểthânchủcóthểthậtlịngchiasẻvớinhânviênquảnlýtrường
hợpvềnhữngthơngtinvàvấnđềcủahọ.Đâychínhlàchìakhóacủasự
thànhcơngtrongtiếntrìnhlàmviệc.

</div>
(126)<div class='page_container' data-page=126>

trườnghợppháthiệnvàtiếpnhậnthânchủ,cũngcóthểdothânchủtrực
tiếpđếngặpnhânviênquảnlýtrườnghợptìmsựgiúpđỡhoặccóthểdo
sựgiớithiệuhaychuyểngiaotừtổchức,cánhânkhác.

Vớitrườnghợpnhânviênquảnlýtrườnghợppháthiệnvàtrựctiếptiếp
nhậnthânchủ,nhânviênquảnlýtrườnghợpthườngchủđộngpháthiện
vàtrựctiếpđếnvớithânchủtrongqtrìnhthựchiệncáchoạtđộngtheo
chứcnăng,nhiệmvụcủamình.Vídụnhưnhânviênquảnlýtrườnghợp
thấyđượcthânchủởkhuvựckhudâncưmìnhquảnlýcótrườnghợpsử
dụngmatúythìnhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểtrựctiếpđếngặpgỡ
vàtiếpnhậnthânchủ.

Cũngcótrườnghợp,thânchủchủđộngtìmđếnnhânviênquảnlýtrường
hợpđểtìmkiếmsựhỗtrợvìbiếtđượcmụctiêuhoạtđộng,chứcnăng,

nhiệmvụ,hoạtđộnghỗtrợcủatổchứcxãhội,nơinhânviênquảnlý
trườnghợplàmviệc.Nhữngthânchủnàycóthểbiếtthơngtintrênthơng
quacácphươngtiệntruyềnthơngđạichúngnhưbáochí,vơtuyến,mạng
internet..haythơngquasựgiớithiệucủabạnbè,ngườithânmàthânchủ
biếtđếnvàtìmđếnmongcóđượcsựgiúpđỡ.Trongthựctế,hiệntượng
nàyởViệtNamcịnchưaphổbiến,bởivìviệcthânchủsẽcịnsợvìkhơng
biếtnhânviênquảnlýtrườnghợplàai?Họsẽlàmgìvớimình?Hơnnữa
thìcũngcịndonhữngthànhkiếnlosợcónhữnglờiđàmtiếudịnghịcủa
nhữngngườiquenbiếtvìtrênthựctếthìsựkỳthịđốivớingườisửdụng
matúytrongxãhộicịnkhánặngnềnênhọcũngngạichủđộngtiếpcận.
Tìnhhuốngtiếptheolànhânviênquảnlýtrườnghợptiếpnhậnthânchủ
thơngquachuyểngiaotớidocơquancấptrênvídụnhưdoSở/phịng
Laođộng-Thươngbinhvàxãhộixéthồsơvàchuyểnxuốngsauqtrình
nhậnđượcđềxuấttừcáccộngđồngdâncưvàxã/phườngnơicóthân
chủ;haydochuyểngiaotừtrungtâm,cơquantổchứckhácđến;cóthể
thânchủdothơngquasựgiớithiệucủathânchủcũ,bạnbècủathânchủ,
giađìnhhoặcnhữngngườicóuytínkháctạicộngđồngbiếtđượcnhững
vấnđềcủathânchủnênđếntrìnhbàyvớinhânviênquảnlýtrườnghợp
đểnhờsựtrợgiúp.Trongnhữngtrườnghợpnày,nhânviênquảnlýtrường
hợpsẽchủđộngtiếpcậnvớithânchủ,tìmhiểuvàđưaranhữngcanthiệp
kịpthời.

</div>
(127)<div class='page_container' data-page=127></div>
(128)<div class='page_container' data-page=128>

3.1.2. Đánhgiáthânchủ

Đánhgiálàmộttrongnhữngbướcđầutiêncủadịchvụquảnlýtrườnghợp,
đồngthờinócũngcóthểkéodàisuốtqtrìnhtrợgiúp.Đâylàtiếntrình
chúngtaápdụngtrongnhữngcuộcgặpđầutiênvớithânchủnhằmxác
địnhvàđánhgiátìnhtrạngchungcủathânchủ,baogồmđiểmmạnh/điểm
yếu,vấnđềvànhucầu,nhằmxâydựngkếhoạchdịchvụcủathânchủ.Do
vậy,đánhgiáđượcxemlànềntảngcủaviệclậpkếhoạchdịchvụ.Đánh

giálàtiếntrìnhtìmhiểuvềlịchsửcánhâncủathânchủbằngcáchlắng
nghehọvàgiađìnhhọ.Chúngtakhơngthểthànhcơngtrongviệcgiúp
thânchủchođếnkhichúngtacóđủthơngtincơsởvềthânchủ,baogồm
tiểusửcánhân,trìnhđộvàcơngviệc,đặttrongmốiliênhệvớiviệcsửdụng
matúyvàtìnhtrạngsứckhỏe.Đánhgiágiúpnhânviênquảnlýtrườnghợp
trongviệcquyếtđịnhnhữngcanthiệpcụthể,giúpchoviệcđềramụctiêu
củathânchủvàthayđổilốisốngcầnthiếtđểđạtđượcmụctiêuđó.

Cụthểởgiaiđoạnđánhgiá,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnđạtđược
cácmụctiêusau:(1)Làmrõmứcđộnghiêmtrọngcủavấnđềmàthânchủ
đangđốimặt;(2)Phácthảosơbộkếhoạchhànhđộngđểgiảiquyếtvấn
đềkhókhăncủathânchủvàhỗtrợhọthựchiệnkếhoạchđó.

Thách thức đối với các nhân viên quản lý trường hợp trong giai đoạn
đánhgiánàylàviệctìmhiểuvềcuộcsốngcủathânchủvàgiúphọnhận
ragiátrịcủadịchvụquảnlýtrườnghợp.Córấtnhiềuáplựctrongcuộc
sốngcủathânchủvàcóthểdẫnđếnviệcsửdụngmatúycủahọ.Nhân
viênquảnlýtrườnghợpcầntìmhiểucàngnhiềucàngtốtvềnhữngthơng
tincơsởnàytrướckhiđưarabấtkỳliệuphápcanthiệp,hỗtrợnào.Lại
càngkhơnghiệuquảnếunhânviênquảnlýtrườnghợplàmchothânchủ
mặccảm,thấymìnhcólỗi.Cácthơngtincầntìmhiểuđánhgiábaogồm
nhữnglĩnhvựcsau.

3.1.2.1. Cácyếutốvềnhânthân-xãhội-ḷtpháp:

</div>
(129)<div class='page_container' data-page=129>

đếnthânchủcũngnhưđếnviệcthânchủsửdụngmatúy.Nhânviênquản
lýtrườnghợpcầnđánhgiámứcđộmàgiađìnhvàcácquanhệkháccủa
thânchủcótácđộngtớiviệcsửdụngmatúycũngnhưcósựảnhhưởng
đếnquyếtđịnhthayđổihànhvicủathânchủ.

Mộtsốcâuhỏicóthểcânnhắcsửdụngtrongqtrìnhđánhgiánhư:
• Anh/chịcónghềnghiệpổnđịnhkhơng?Nguồntàichínhchủyếulà

gì?Anh/chịlàmgìhàngngàyđểkiếmsống?

• Anhchịcónhữngkhoảnnợgìkhơng?Nếucóhãynóivềđiềuđó
• Đãbaogiờanhchịphảibánđồdùngcógiátrị,củacánhânanhchị

hoặccủangườithânđểcótiềnmuamatúychưa?

• Đãbaogiờanhchịgặprắcrốivớicảnhsát,cơnganchưa?Nếucó,
hãykểvềđiềuđó,sựviệcdiễnranhưthếnào?Vìtộigì(gợiýđể
tìmhiểuxemthânchủđãbaogiờthamgiahoạtđộngtộiphạmnhư
bnbánmatúyhoặcmạidâmhaykhơng?)

• Anhchịsốngởđâuvàsốngcùngvớinhữngai?

• Khianhchịbuồnhoặccóýmuốndừngviệcsửdụngmatúythìanh
chịthườngtâmsựchiasẻvớiai?

• Khianhchịgặpkhókhănthìailàngườithườnghỗtrợ,giúpđỡ?
• Đãbaogiờanhchịnghĩmìnhnêndừngviệcsửdụngmatúykhơng?

Nếucó,hãychiasẻvớitơilýdonàongăncảnanhchịchưathực
hiệnđượcđiềunày?

• Anhchịnghĩnhưthếnàovềviệcsửdụngmatúy?...

Chúngtacầnphảithuthậpđượcnhữngthơngtinnàyđểcóthểhiểuđược
mứcđộtrầmtrọngcủavấnđềmàthânchủđanggặpphảiđồngthờitìm

hiểuxemthânchủcónhữngthếmạnhhaynguồnhỗtrợnàovìnhữngthế
mạnhvànguồnhỗtrợđócóthểgiúpchothânchủđạtđượcmụcđíchcủa
kếhoạchhànhđộngsẽđượcxácđịnhởbướctiếptheo.

3.1.2.2. Điềukiệnsứckhỏevànhữngvấnđềnghiêmtrọngvềsứckhỏe:

</div>
(130)<div class='page_container' data-page=130>

nàylàgiúpchoviệcxácđịnhnhucầuchămsócytếkhẩncấpcủathân
chủcũngnhưnhữngbiệnphápcanthiệpdựphịngvàchămsócHIVkhác.
Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảixácđịnhđượcdịchvụytếvàtâmlý
nàothânchủcầnđượcgiớithiệutớiđểđượccanthiệpkịpthời,hiệuquả
vàtồndiện.Phầnđánhgiánàycầnthuthậpđượccácthơngtinnhư:Các
bệnhvềHIV/AIDS,laophổi,bệnhlâytruyềnquađườngtìnhdục;Những
vấnđềsứckhỏeliênquanđếnsửdụngmatúy:áp-xe,sốcthuốcqliều,
phê ma túy, vã hoặc thiếu ma túy, vết chích; Mang thai (nếu thân chủ
mangthaimongmuốnđượcđiềutrịcainghiệnthìxửtrírasao?);Những
điềukiệnsứckhỏekhác(timhoặcgan?);Nhữngvấnđềvềtâmthần:trầm
cảm,ýđịnhtựtử,loạnthần.

Mộtsốcâuhỏinhânviênquảnlýtrườnghợpcầnquantâmnhư:

• ThânchủđãlàmxétnghiệmHIVchưa?Nếucóthểcầntưvấntrước
vàsauxétnghiệmHIVchothânchủ.

• Thânchủcóbaogiờbịsốcthuốckhơng?Ngồiracóthểquansát
xemthânchủcódấuhiệucủaviệcđãtừngbịápxekhơng

• Nếuthânchủlànữcầntìmhiểuxemliệuthânchủcóđangmang
thaikhơng?

• Thânchủcócácvấnđềvềsứckhỏekhácnhưtimmạchhaychức

năngganhaykhơng?

• Thânchủđãbaogiờcóýđịnhtựtửchưa?Tuynhiênđâycũnglàvấn
đềtếnhịnênchỉhỏikhiđúngngữcảnhvàđềcậpđếnmộtcáchthận
trọng.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểhỏixemcóphảithân
chủcảmthấycuộcsốngqkhókhănđếnnỗikhơngthểvượtqua
khơng.Nếuthânchủthúnhậnlàđãtừngcóýđịnhtựtử,hỏixemhọ
đãlàmgìvàbâygiờliệuthânchủvẫncịnýđịnhtựtửhaykhơng.
Nếucâutrảlờilàcóthìcầncânnhắcđếnviệcthânchủcầnđược
kiểmtrasứckhỏetâmlýmộtcáchtổngthể.

3.1.2.3. Sửdụngvàđiềutrịnghiệnmatúy:

</div>
(131)<div class='page_container' data-page=131>

hiểunhữngthơngtinvềqtrìnhsửdụngmatúytrướcđâyvàhiệntạilà
rấtcầnthiếtđểđánhgiátìnhhìnhthựctạicủathânchủ.

Nhữngthơngtincầnthuthậpliênquantớitiềnsửsửdụngvàđiềutrịma
túybaogồm:

• Loạimatúychínhmàthânchủsửdụng(cầntìmhiểukỹvềđộtuổibắt
đầusửdụng,lượngmatúysửdụngtrungbìnhhàngngày,lầnsửdụng
gầnnhất,đườngdùng,mứcđộlệthuộc,v.v.)

• Thânchủcósửdụngcácchấtmatúykháchaykhơng(cảhiệntạivà
trướcđây,mứcđộlệthuộcvàocácchấtmatúykhácđónhưthếnào)
• Lịchsửđiềutrịcainghiện:

Khinào?Ởđâu?Baolâu?

Quanniệmcủathânchủvềsựthànhcơngcủanhữngphươngpháp

điềutrịtrướcđây.

Lýdothânchủsửdụnglại.

Mộtsốcâuhỏinhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểsửdụngđểthuthập
thơngtinđánhgiáchonộidungnàynhư:

• Anhchịbắtđầusửdụngmatúytronghồncảnhnào?Lýdonàovà
khiđósửdụngloạimatúygì?

• Anhchịsửdụngloạimatúyđótrongbaolâu?
• Tầnsuấtvàhìnhthứcsửdụnglúctrướcvàbâygiờ?

• Trongsốnhữngloạimatúyanhchịsửdụng,anhchịchorằngloại
matúynàoảnhhưởngnhấtđếntìnhtrạnghiệnnaycủaanhchị?
• Bâygiờanhchịdùngtheođườngnào?Nuốt,hút,híthaychích?
• Nếuthânchủsửdụngtheođườngtiêmchíchthìcóthểhỏithêm
• Anhchịchíchmộtmìnhhayvớibạnbè?Cóbaogiờsửdụngchung

</div>
(132)<div class='page_container' data-page=132>

Mộtsốthânchủcóthểđãtừngđiềutrịnghiện,dovậynhânviênquản
lýtrườnghợpcóthểhỏivềcácchươngtrìnhđiềutrịnghiệnhọđãtừng
thamgiavàquanniệmcủathânchủvềsựthànhcơngcủanhữngphương
phápđiềutrịtrướcđây.Cóthểsẽhữuíchnếutìmhiểuvềtầnsuấtvàthời
gianhọsửdụngvàđiềutrịđốivớitừngloạimatúy.Cầnhỏithânchủvề
khoảngthờigianhọđiềutrịvàsaubaolâuthìhọtáinghiện.Nóichung,
mỗithânchủcónhữngđiểmyếuhoặcyếutốgâythèmnhớmangtínhcá
nhânkhiếnhọtáinghiện.Nhữngthơngtinnàyrấtquantrọngtrongcả
qtrìnhđiềutrịlẫngiaiđoạndựphịngtáinghiệnvềsau.Mụcđíchcủa
việctìmhiểuvềqtrìnhsửdụngmatúycủathânchủlànhằmgiúpxác
địnhnguycơnếuthânchủtiếptụcsửdụngmatúyvàtìmnhữngphương

phápphùhợpnếuthânchủmongmuốnđiềutrị.

3.1.2.4. Hànhvitìnhdục:

Chúngtacầnhếtsứclưuýlàkhilàmviệcvớithânchủlàngườisửdụngma
túy,nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngchỉchútrọngđếnnhữngnguycơ
cóliênquanđếnviệcsửdụngmatúymàcảnhữngnguycơliênquanđến
hànhvitìnhdụccủahọđểcóthểgiúpchohọđưarađượcquyếtđịnhmột
cáchcócơsởlàmthếnàođểgiảmcáctáchạiliênquanđếnnhữnghành
vinguycơcủahọ.Mụcđíchcủaviệcđánhgiáhànhvitìnhdụcgiúpxác
địnhnguycơliênquanđếnquanhệtìnhdụchướngtớinhữngcanthiệp
nhằmgiảmnguycơ.Trongnộidungnày,chúngtacầntìmhiểuthơngtin
về:Hànhvitìnhdụcantồn(cóbảovệ,sửdụngbaocaosu);Hànhvitình
dụckhơngantồn(khơngbảovệ,khơngsửdụngbaocaosu);Việcsử
dụngmatúycủabạntình?

Cáccâuhỏicóthểđượcsửdụng:

• Anhchịđãlậpgiađìnhchưa?Nếuchưathìanhchịhiệngiờđang
cóngườiukhơng?

• Trongthờigiangầnđây,anhchịcóquanhệvớivợ/chồng/bạntình
củamìnhkhơng?Nếucóthìanhchịcósửdụngbaocaosukhơng?
• Lýdonàoanhchịkhơngsửdụngbaocaosukhiquanhệ?Anhchị

cầnhỗtrợgìkhơngđểcóhànhvitìnhdụcantồn?

• Bạntình/vợ/chồngcủaanhchịcósửdụngmatúykhơng?Nếucó
thìlàhúthaytiêmchích?

</div>
(133)<div class='page_container' data-page=133>

Trênthựctếtrongqtrìnhlàmviệcnhiềunhânviênquảnlýtrườnghợp
thườnghaynóngvộiđưangayrasựcanthiệpvàmongmuốnthânchủ
thayđổingaylậptứcmàchưaquantâmđếnviệchọcómuốnthayđổi
khơng.Điềunàydẫnđếnthânchủcảmthấygịbóvàthườngphảnkháng
lạinhữngcanthiệpnàynênqtrìnhcanthiệpkhơnghiệuquả.Canthiệp
sẽhiệuquảnhấtkhithânchủcóđộnglựcmuốnthayđổicủachínhhọ.Do
đó1điềurấtquantrọnglànhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảixác
địnhxemthânchủcủamìnhđangởtronggiaiđoạnthayđổihànhvinào
đểtạođộnglựcvàđưarasựcanthiệpphùhợp.

3.1.3. Các giai đoạn thay đổi hành vi và các chiến lược
canthiệp

Quá trình thay đổi hành vi

Tiềndựđịnh

Thayđổi
kiếnthức

Thayđổi
tháiđộ

Thayđổi
hànhvi

Tái nghiện

Dựđịnh

Chuẩnbị

Hànhđộng

Duytrì

Nguồn:FHI 360, Tài liệu quản lý trường hợp với người sử dụng ma túy

MơhìnhcácgiaiđoạnthayđổihànhviđượcJamesProchaskavàCarlo
DiClementecủatrườngđạihọcRhodeIsland(HoaKì)pháttriểnlầnđầu
tiênvàocuốinhữngnăm70,đầunhữngnăm80trongmộtnghiêncứu
làmthếnàonhữngngườinghiệnthuốclátừbỏthóiquen.Từđó,mơhình
nàyđãđượcápdụngrộngrãivớiviệcthayđổicáchànhvikhác.(BùiThị
XnMai,NguyễnTốNhư,2013,Thamvấnđiềutrịnghiện).

</div>
(134)<div class='page_container' data-page=134>

3.1.3.1. GiaiđoạnTiềndựđịnh
Đặc điểm

Nhữngngườiởgiaiđoạntiềndựđịnhkhơngnghĩđếnviệcsẽthayđổi
hànhvisửdụngmatúyhoặctiêmchíchkhơngantồncủahọtrongthời
giantrướcmắt.Họđượcxemlà“nhữngngườisửdụngmatúyđangsung
sướng”.Ởgiaiđoạnnày,thânchủchỉquantâmđếnnhữngíchlợimàhọ
cóđượcdosửdụngmatúynhưcảmgiácphê,sướng,giảmđượccáccơn
đau,tăngtínhtựtin,v.v.Họkhơngnghĩtớihoặcsuynghĩrấtítvềcáchậu
quảdochấtgâynghiệngâyra,khơngcóýthứcvềviệcbảnthâncầnthay
đổihànhvihoặccầnđượcgiúpđỡ.Họcóthểđượcnghecácthơngđiệp
vềhậuquảcủaviệcsửdụngmatúyđốivớichínhhọ,giađìnhvàcộng
đồngnhưngkhơngđểýđếnnhữngthơngtinđó.

Nhữngngườitronggiaiđoạnnàycóthểchưatrảiquanhữngkinhnghiệm

tiêucực,nặngnềhoặcchưarơivàotìnhtrạngtồitệdomatúy;vìvậyviệc
cảnhbáohànhvisửdụngmatúycủahọsẽítkhiđượchọlắngnghe.Tuy
nhiên,ngaycảnhữngngườiđãnhậnthứcđượcnhữngvấnđềbấtcậpcủa
việcsửdụngmatúy,đãcốgắngvượtquavẫncóthểrơitrởlạitìnhtrạng
khơngmuốnthayđổi,haynóicáchkhácvẫnởgiaiđoạntiềndựđịnhnày.

Các chiến lược can thiệp

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnxâydựngmốiquanhệthânthiện,tơn
trọngvàtạodựngsựtintưởngởthânchủthơngquaviệcsửdụngtốtcác
kỹnănglắngnghetíchcựcvàthểhiệnsựthấucảm.Điềuquantrọnglà
Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảikíchthíchsựhồnghivàmốiquantâm
củathânchủvềviệcsửdụngmatúycủahọbằngcáccáchnhư:

Tìmhiểulýdohoặcsựkiệnkhiếnthânchủtìmđếnvớidịchvụquảnlý
trườnghợphoặcquanđiểmcủahọvớikếtquảcủacácđợtđiềutrịtrước
đâymàhọđãápdụng.

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểcungcấpthơngtinthựctếvềnguy
cơcủaviệcsửdụngmatúyvàđưaranhữngphảnhồicánhânvềkếtquả
đánhgiátìnhtrạngsửdụngmatúycủahọ

</div>
(135)<div class='page_container' data-page=135>

Nóichothânchủhiểurằng:nếutạithờiđiểmnày,thânchủchưamuốn
thayđổi,Nhânviênquảnlýtrườnghợptơntrọngquyếtđịnhđó,nhưng
bấtkỳkhinàothânchủsẵnsàngđểthamgiađiềutrị,sẵnsàngđểthay
đổihànhvihiệntạithì“cánhcửacủachươngtrìnhlnmở”đểtiếpđón
vàhỗtrợthânchủ.

Lưu ý khi làm việc với thân chủ ở giai đoạn Tiền dự định:Khôngthúcép

thânchủ,buộcthânchủphảithayđổihànhvikhithânchủchưasẵnsàng.

Một số câu hỏi Nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Tiền dự định

• Hãytưởngtượngrằngcuộcsốngcủaanh/chịtrướckhisửdụngmatúy,
hìnhảnhấylàmchoanh/chịcảmthấynhưthếnào?

• Hãyhìnhdungcuộcsốngcủaanh/chịsẽnhưthếnàonếutiếptụccuộc
sốngnhưhiệnnay,hìnhảnhấylàmchoanh/chịcảmthấynhưthếnào?
Vídụ:Thơngquagiáodụcviênđồngđẳng,nhânviênquảnlýtrườnghợpở
phườngbiếtđượcHùng,22tuổiởquậnHảiAn,ThànhphốHảiPhịngđang
sửdụngheroin.Nhânviênquảnlýtrườnghợpđãđếnnhàtiếpcậnvàmong
muốnemcùnggiađìnhphốihợpđưaemđếnphịngtưvấnmethadoneđể
đượctưvấn.Hùngđãphảnđốirấtmạnhvìchorằngnhânviênquảnlý
trườnghợpnàyđãxenvàochuyệnriêngcủaem.Emnóivớigiađìnhvà
nhânviênquảnlýtrườnghợplà“việc em sử dụng chỉ là cho vui, là việc cá

nhân, không nghiện, khơng ảnh hưởng gì đến ai cũng khơng làm gì phạm 
pháp, nên khơng cần đi tư vấn gì cả”.VàHùngđãđềnghịnhânviênquản

lýtrườnghợpnàykhơngnênđếnnhàemnữa.Trongvídụnày,cóthểphân
tíchmộtsốđặcđiểmnổibậtvàmộtsốcanthiệpcóthểtiếnhànhnhưsau:

Đặcđiểmcủathânchủ GợiýmộtsốcanthiệpcủaNhân
viênquảnlýtrườnghợp

• Phản đối, cho rằng nhân viên
quản lý trường hợp xen vào
chuyệnriêngcủamình

• HùngchorằngsửdụngHeroin
chỉ là cho vui, khơng nghiện,
khơng ảnh hưởng gì đến ai,
khơngcầnđitưvấngì…

• Hùng đề nghị nhân viên quản lý
trườnghợpkhơngđếnnhàemnữa

• TơntrọngýkiếncủaHùng

• Cung cấp các thơng tin về sử
dụng bơm kim tiêm sạch, sử
dụng bao cao su khi quan hệ
tìnhdụcchoHùng…

</div>
(136)<div class='page_container' data-page=136>

3.1.3.2. GiaiđoạnDựđịnh
Đặc điểm

Khithânchủbắtđầuýthứcđượcvềđiềugìđóbấtổnđangdiễnratrong
cuộcsốngcủamình,họsẽdầnnhậnralýdovàcânnhắckhảnăngthay
đổi.Thơngthường,họsẽrơivàotrạngtháilưỡnglự,lúcmuốnthayđổi
hànhvinhưngcũngcónhữnglúctừchốihoặctìmlýdođểbiệnminhcho
việckhơngthayđổicủamình.Họthườnglưỡnglựvềsựthayđổivàcóthể
bịkẹttronggiaiđoạnnàytrongmộtthờigiandài.Đồngthờimộtngười
cũngcóthểtrởđitrởlạigiữagiaiđoạntiềndựđịnhvàgiaiđoạndựđịnh
mộtvàilầntrướckhichuyểnsanggiaiđoạntiếptheo.

Nhữngngườiởgiaiđoạndựđịnhcóthểđấutranhtưtưởng,cânnhắcgiữa
lợiíchcủaviệcsửdụngmatúyvànhữngtáchạicủanó.Họcũngcóthể

đánhgiálợiíchmàhọcóđượcdosửdụngmatúysovớinhữngsựnỗlực,
thờigiancầnphảibỏranếuthayđổihànhvisửdụngmatúycủahọ.Đặc
điểmnổibậtcủagiaiđoạndựđịnhlàviệc suy nghĩ nghiêm túc về những

vấn đề rắc rồi của việc sử dụng ma túy nhưng vẫn thường xuyên rơi vào 
trạng thái mơ hồ khơng biết có nên thay đổi hay khơng.

Các chiến lược can thiệp

• Chấpnhậntìnhtrạnglưỡnglựcủathânchủnhưmộtđiềutấtyếu

• Tiếptụcnângcaonhậnthứccủathânchủvềnguycơnếuvẫntiếptục
hànhvicũ

• Sosánhđiểmlợivàhạicủaviệcsửdụngmatúyvàcủasựthayđổi
• Chuyểnđộngcơthayđổitừnhữngyếutốbênngồisangnhữngyếutố

bêntrongcủathânchủ.Thơngthường,thânchủtìmđếnvớidịchvụvì
sứcéptừngườikhác(giađình,chínhquyền,v.v.)vàbảnthânhọcórất
ítđộngcơcủachínhmìnhđểthayđổi.Nhânviênquảnlýtrườnghợp
cóthểtìmhiểuđộngcơcủathânchủbằngcáchđánhgiácácgiátrịcá
nhân,mụcđíchcủathânchủ,v.v.liênquanđếnsựthayđổi

</div>
(137)<div class='page_container' data-page=137>

• Khuyếnkhíchthânchủnóiranhữnglờitựcamkếtthayđổi

• Khơigợithânchủtựnhậnxétvềnănglựccủahọvànhữngmongđợi
từdịchvụđiềutrị

• Bằngcáchtómtắtlạinhữnglờinóitựđộngviên,đánhgiásựtựtinvà
mongđợivềkếtquảđiềutrịcủathânchủ.Nhânviênquảnlýtrường

hợpgiúphọchuyểnsanggiaiđoạntiếptheocủaqtrìnhthayđổi
hànhvi.

Một số lưu ý khi làm việc với thân chủ ở giai đoạn Dự định

• Nhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngnênápđặtsuynghĩcủamình
rằngthânchủcầnphảithayđổivàkhiđếnvớichươngtrìnhlàthânchủ
đãsẵnsàngchosựthayđổiđó.Đơikhi,thânchủchưasẵnsàngchosự
thayđổimàhọcầncóthêmthờigianđểsuynghĩvàđưaraquyếtđịnh.
• Hoannghênhýđịnhthayđổicủathânchủ.Khithânchủởtìnhtrạng

lưỡnglự,sửdụngkỹthuậtPhỏngvấntạođộnglựcởgiaiđoạnnàysẽ
rấthiệuquảđểhỗtrợthânchủđưaranhữnglựachọnsángsuốt.

Một số câu hỏi Nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Dự định

• Điềugìkhiếnanh/chịnghĩrằngcầnthayđổitrongcuộcsống?
• Cuộcsốnganh/chịsẽnhưthếnàonếuthayđổiđượctheoýmuốn?
• Anh/chịcócầngiúpđỡgìđểthựchiệnđượcsựthayđổiđókhơng?

(nếuthânchủđãquyếtđịnhsẽthayđổihànhvi)

</div>
(138)<div class='page_container' data-page=138>

Mộtsốđặcđiểmnổibậtvàmộtsốcanthiệpcóthểtiếnhànhnhưsau:

Đặcđiểmcủathânchủ Gợiýmộtsốcanthiệpcủa 
Nhânviênquảnlýtrườnghợp

• Hoảngsợvìcáichếtcủamẹ
dobệnhAIDS

• Hoang mang khơng biết có
nên đi làm xét nghiệm hay
khơng,mộtmặtbiếtcầnlàm
xét nghiệm, một mặt lại sợ
kếtquảdươngtính

• Tìmđếnvớinhânviênquản
lý trường hợp để tìm hiểu
thơngtinvềdịchvụquảnlý
trườnghợpvớingườisửdụng
matúy

• Hoan nghênh việc Hồng tìm
đếnvớimình(nhânviênquảnlý
trường hợp), với dịch vụ quản lý
trườnghợp

• CùngvớiHồngphântíchđiểmlợi
vàbấtlợinếuđixétnghiệmHIV
vàkếtquảcủaxétnghiệmđó(nếu
âmtính,nếudươngtính,v.v.)
• TácđộngvàoýthứccủaHồngvề

việcnếuvẫnhànhnghềmạidâm
và sử dụng ma túy như hiện tại,
theoHồngđiềugìsẽxảyra?

3.1.3.3. GiaiđoạnChuẩnbị
Đặc điểm

Ởgiaiđoạnnày,thânchủbắtđầunhìnnhậnmộtcáchnghiêmtúchơn
vềhậuquảdosửdụngmatúy,đócóthểlàcácvấnđềliênquanđếntài
chính,xãhội,sứckhỏe,phápluật,v.v.vànhậnthấynhữnghậuquảnày
làqnặngnềsovớinhữngíchlợidosửdụngmatúymanglại.Họcó
thểthựchiệnmộtsốthayđổinhỏnhư:trìhỗnthờigiansửdụng(vídụtrì
hỗnthờigiansửdụngliềuđầutiênvàomỗisáng),thểhiệnquyếttâmsẽ
thayđổihànhvithơngquaviệctìmđếnvớichươngtrình,v.v.

Nhữngthânchủởgiaiđoạnnàycầnđượcđộngviênvàhỗtrợđểhọcó
thểđềranhữngmụctiêuthựctiễnvàxâydựngkếhoạchhànhđộng.Mục
tiêucủahọcóthểchưaphảilàviệcđiềutrịnghiệnvàngưngsửdụnghồn
tồnhoặcthamgiađiềutrịnghiệnmàchỉlàgiảmliềuhaykiềmchếviệc
sửdụngmatúy.ĐâylàthờiđiểmtốtđểnhânviênQuảnlýtrườnghợpthảo
luậnvớihọvềnhữngbiệnphápkhảthiđểgiúphọđạtđượcmụcđích.

Các chiến lược can thiệp

</div>
(139)<div class='page_container' data-page=139>

Cungcấpnhiềulựachọnđiềutrịkhácnhau(điềutrịcắtcơn,điềutrịthay
thế,v.v.)đểthânchủtựquyếtđịnhvàlựachọn.

Xemxétnhữngbiệnphápnhằmgiảmbớtnhữngkhókhănvàgiúpthân
chủlậpdanhsáchnhữngnguồnhỗtrợđểthayđổi.Trongqtrìnhthay
đổihànhvi,thânchủcóthểgặpnhữngkhókhănnhưvấnđềtàichính,
chămsócconcái,cơngviệc,đilại,v.v.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcần
cùngthânchủthảoluậnvàtìmcáchvượtquanhữngkhókhănnày.
Cùngbànluậnvàthươngthuyếtvớithânchủđểxâydựngđượcmộtkế
hoạchthayđổihànhvi–hoặcmộtkếhoạchđiềutrị.

Hỗtrợthânchủduytrìđộnglực,hỗtrợpháttriểncáckỹnăngvàsửdụng

cácchiếnlượcphùhợp.

Giúpthânchủnóithànhlờiýđịnhthayđổi,khitựnóithànhlờihọsẽdễ
dàngthayđổihơn

Một số lưu ý khi làm việc với thân chủ ở giai đoạn Chuẩn bị: Trướckhi

cùngthânchủlậpkếhoạchthayđổihànhvi,Nhânviênquảnlýtrường
hợpcầnđộngviênvàhỗtrợđểhọcóthểđềranhữngmụctiêuthựctiễn
vàxâydựngkếhoạchhànhđộng.Vídụnhưmụctiêucủathânchủcóthể
chưaphảilàviệcthamgiavàochươngtrìnhđiềutrịnghiệnmàchỉlàgiảm
liềuhoặckiềmchếviệcsửdụngmatúy.Đâylàthờiđiểmtốtđểnhânviên
quảnlýtrườnghợpthảoluậnvớihọvềnhữngbiệnphápkhảthiđểgiúp
họđạtđượcmụcđích.

Một số câu hỏi Nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Chuẩn bị

• Hóychiasnhngmongmuncaanh/chkhithamgiavochng
trỡnhchỳngtacựngtholunnhngphngphỏpnhmtc
mongmuncaanh/ch?

ã Anh/chslmnhnggỡtcmongmuncamỡnh?

ã Theoanh/ch,trongquỏtrỡnhthayihnhvicaanh/chliucúkhú
khngỡcúthxyra?

ã Anh/chnghmỡnhcúthlmgỡvtquakhúkhnú?

</div>
(140)<div class='page_container' data-page=140>

tinhcphớvtinchcammuaheroin.Móũittnuem

khụngcainghin.Thngmvthyhihnnờnemqudichõnm
vhaquyttõmtbmatỳy.ccụnhõnviờnqunlýtrnghp
phngnhittỡnhhtrvcungcpthụngtin,emvmóchncỏch
ctcntinh.Emchobit,2tuntiemdnhsgimt3liu/ngy
xungcũn2liu/ngy.Haitunktipemsgimliulngheroinca
milnsdngxungcũnẵvnhtthỏngemsngngsdng.
Mtscimnibtvmtscanthipcúthtinhnhnhsau:

cimcathõnch Giýmtscanthipca 
Nhõnviờnqunlýtrnghp

ã Thng mẹ, hối hận và hứa
quyếttâmtừbỏmatúy

• Lựachọnhìnhthứcsẽcắtcơn
tạinhà

• Cókếhoạchgiảmtừ3liều/
ngày xuống 2 liều/ ngy
trong2tunti.

ã Hai tun k tip, s gim
lngHeroincamilns
dngxungcũnẵvnht
thỏngsngngsdng.

ã Cungcpcỏcthụngtincnthit
viutrctcntinhchothõn
ch(hỡnhthciutrthõnchó
lachn)

ã Cựngthõnchxỏcnhnhngkhú
khncúthxyra:nhngcnvt
vódothiuthuc;phinghhc
trongthigianctcn.

ã Cựngthõnchtỡmkimshtr
trongquỏtrỡnhthayi:m,ch
gỏi,giỏoviờnchnhim,v.v.

3.1.3.4. GiaiđoạnHànhđộng
Đặc điểm

Ởgiaiđoạnnày,thânchủtíchcựcthựchiệnkếhoạchđãlựachọnvàtiến
hànhcácbiệnphápthayđổihànhvicủahọnhưngcóthểchưađạtđược
trạngtháiổnđịnh.Cácbiệnphápliênquanđếnđiềutrịnghiệnmàthân
chủcóthểthựchiện:

• Cốgắngngừngsửdụnghoặcítnhấtcũnggiảmtầnsuấtsửdụngma
túy(giảmliềudùngtrongmộtngày),sửdụngbơmkimtiêmriêngmỗi
lầntiêmchích

</div>
(141)<div class='page_container' data-page=141>

• ĐixétnghiệmHIVđểcónhữngcanthiệpytếphùhợp
• Sửdụngbaocaosukhicóquanhệtìnhdục

Các chiến lược can thiệp

• Hỗtrợđểthânchủthamgiavàochươngtrìnhđiềutrịvàcủngcốtầm
quantrọngcủaviệckhơngsửdụngmatúy

• Khíchlệvàgiúpthânchủhiểu,trênthựctếcácthayđổinhỏ,từngbước
mộtđềurấtcóýnghĩađốivớithânchủ,vớigiađình,v.v.Vídụ:hơm
qua,thânchủsửdụngheroin400.000đ/ngày,hơmnaychỉsửdụng
350.000đ/ngày.Tấtcảcácthayđổinàygiúptạođộnglực,quyếttâm
vàokhảnăngthựchiệnkếhoạchthayđổihànhvicủathânchủ,cũng
nhưtừngbướclấylạilịngtintừngườithân,giađình

• Thừanhậnnhữngkhókhăncóthểxảyratronggiaiđoạnđầucủatiến
trìnhthayđổivàthânchủcầnlườngtrướcnhữngkhókhănnày

• Giúpthânchủxácđịnhđượcnhữngtìnhhuốngnguycơcao,đólàcác
tìnhhuốngchứađựngcácyếutốcámdỗnộitâmbêntrong(cơnthèm
nhớ,cảmgiácphêsướng,giảmđaunhứcdomatúymanglại)yếutốcán
dỗbênngồi(bạnbècũ,địađiểmtrướcđâythườngsửdụngmatúy),
hoặccảhaivàxâydựngnhữngchiếnlượcđốiphóbằngcáchgiúpthân
chủcốgắnggiảmhoặcloạitrừcácyếutốđórakhỏicuộcsống

• Hỗtrợthânchủtìmkiếmthêmnhiềunguồnhỗtrợ,độngviênmớiđể
họthêmquyếttâmthựchiệnkếhoạchchuyểnđổihànhvicủamình.

Một số lưu ý khi làm việc với thân chủ ở giai đoạn Hành động

• Tronggiaiđoạnnày,việccungcấpdịchvụThamvấnđểcủngcốniềm
tinvàquyếttâmchothânchủlàđiềuhếtsứcquantrọng.Nhânviên
quảnlýtrườnghợpcóthểchuyểngửithânchủđếnvớicácdịchvụ
Thamvấntâmlý,Thamvấnđiềutrịnghiệntùythuộcvàonhucầucủa
thânchủ

Một số câu hỏi Nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Hành động

• Chúcmừngcáckếtquảđãđạtđượccủaanh/chị.Qtrìnhthựchiện
kếhoạchvừarồi,nhữngđiềugìanh/chịnghĩlàđãthànhcơng?

</div>
(142)<div class='page_container' data-page=142>

• Chúngtơilnởbêncạnhanh/chị,nếucókhókhănhayvướngmắc
gìtrongqtrìnhthựchiệnhànhđộngthìhãychiasẻvớichúngtơi.
Vídụ:Hương,30tuổi.Nhânviênquảnlýtrườnghợpgiớithiệuchịđến
vớiphịngkhámmethadoneLongBiên,HàNộihơn1thángtrước.Chịđã
thamgiađầyđủcácbuổitưvấncánhânvàgiáodụcnhóm,vàđãkhởi
liềuđược2tuần.Hiệnchịvẫnđangđượcdịliều.Trongsuốtthờigian
vừaquachịrấttíchcựcthựchiệnquyđịnhcủaphịngkhám,đếngặp
tưvấnviênvàbácsĩtheolịchhẹn.Chịđãcốgắngkhơngsửdụngliều
heroinnàotrongtuầnvừaqua.Chịchiasẻvớinhânviênquảnlýtrường
hợpmấyngàykhơngsửdụngheroinchịđãrấtnỗlựcđểvượtquacảm
giáckhóchịucủacơthểvàsựthèmthuốc,chịlnmongsẽđượcđiềutrị
methadoneổnđịnhđểkhơngnghĩđếnmatúynữa.Mỗikhicócảmthấy
thèmherointhìchịhaylàmtheohướngdẫncủacácanhchịtưvấnviên,
chịcũnghaynóichuyệnvớinhânviênquảnlýtrườnghợpvàmẹtrong
nhữnglúcrảnhrỗi.

Đặcđiểmcủathânchủ Gợiýmộtsốcanthiệpcủa 
Nhânviênquảnlýtrườnghợp

• Thamgiachươngtrình

Methadone:thamgiađầyđủcác
buổitưvấncánhânvàgiáodục
nhóm;đãkhởiliềuđược2tuần
• Tíchcựcthựchiệncácnộiquycủa

phịngkhám:gặpbácsỹ,tưvấn
viêntheolịchđãhẹn.

• Khơng sử dụng liều heroin nào
trongtuầnvừaqua.

• Mỗikhithèmheroin,Hươnglàm
theo hướng dẫn, nói chuyện với
nhânviênquảnlýtrườnghợpvà
mẹtronglúcrảnhrỗi

• Khenngợinhữngkếtquảmà
thânchủđãđạtđược.

• Cùngthânchủxácđịnhnhững
tìnhhuốngnguycơcaonhư:
gặplạibạncũđangsửdụng;
hoặcdochínhthânchủkhơng
vượtquađượccơnthèmnhớ
matúy,v.v.đểcùngtìmkiếm
cáchđốiphóphùhợp

• Động viên thân chủ tn thủ
qtrìnhđiềutrị:duytrìviệc
gặpbácsỹ,tưvấnviêntheo
đúnglịchnhưthânchủđang
thựchiệnđược,v.v.

3.1.3.5. Giaiđoạnduytrì
Đặc điểm

</div>
(143)<div class='page_container' data-page=143>

thờigiandài(ítnhấtlà6tháng).Lúcnàythânchủcầnthậntrọngđểtránh
hồntồnnhữnghànhvibấtlợi.Thânchủphảihọccáchkiểmsốtbản
thânvàýthứcđượcnhữngtìnhhuốngnguyhiểmhoặcnhữngyếutốdẫn
đếnviệctáidiễnhànhvicũ(táinghiện,sửdụngbơmkimtiêmchung,
khơngsửdụngbaocaosukhiquanhệtìnhdục),củngcốcácthànhquả
đãđạtđượcthơngquaviệcthựchiệnchiếnlượcdựphịngtáinghiện
Nhữngthânchủtronggiaiđoạnnàythườngchúýđếnlốisốnghiệntại
củabảnthân.Họcốgắnghọchỏithêmkỹnăngsốngmới,đốidiệnvới
khókhăntháchthứcvàtránhtáidiễnhànhvicũ.

Đểduytrìviệckhơngsửdụngmatúycầnsựthayđổihànhvitrongmột
thờigiandài–thơngquaviệcbỏthuốchoặcgiảmđếnliềuchophép–
cùngsựcẩntrọng,theodõiliêntụctrongthờigiantốithiểutừ6thángđến
mộtvàinăm.

Các can thiệp

• Giúpthânchủxácđịnhnguồngiảitríkhơngliênquantớimatúy
• Hỗtrợthânchủthayđổilốisống(vídụchuyểnnhàđếnnơiítcóhiện

tượngsửdụngmatúy,tìmkiếmcáchoạtđộngítphảiraphố,tránhxa
khỏingườisửdụngvàngườibnbánmatúy,v.v.)

• Cùngthânchủxâydựngkếhoạchgiảiquyếtnếuthânchủtáisửdụng
matúy,khơngsửdụngbơmkimtiêmsạch,v.v.

• Duytrìmốiquanhệhỗtrợđốivớithânchủ(vídụgiảithíchchothân
chủbiếtlàchúngtasẵnsàngtrịchuyệncùnghọ)

• Cùngkiểmtravàràsoátnhữngmụctiêudàihạnvớithânchủ

Một số lưu ý khi làm việc với thân chủ ở giai đoạn duy trì

• Trong giai đoạn duy trì, có thể thân chủ có những lần sử dụng lại,
Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnbiếtrằngđiềuđókhơngcónghĩa
làthânchủđãtáinghiện,cầnphânbiếtrõcáckháiniệmvề“vấp’,
“trượt”,“ngã”.

• Một số câu hỏi Nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Duy trì

</div>
(144)<div class='page_container' data-page=144>

cịnanh/chịthìsao?

• Anh/chịchiasẻđiềugìđãgiúpanh/chịcóđượckếtquảtốtnhưvậy?
Vídụ:Quyết,27tuổiởquậnLêChân,HảiPhịngđãdừngsửdụngheroin
được6tháng.HiệnsứckhỏecủaQuyếtkháổnđịnh,nhưnganhvẫnlosợ
mìnhquaytrởlạiconđườngcũvìcóqnhiềuthờigianrảnhrỗi.Quyết
đangcốgắngtìmkiếmviệcphùhợpnhưngrấtkhóvìanhhọcchưahết
lớp9,cũngkhơngcónghềnghiệpchunmơnnào.Anhtìmđếnnhân
viênquảnlýtrườnghợpởphườngđểnhờchúgiớithiệuvàolàmbảovệ
hoặcdânphịngởkhuphốnhưngkhơngđượcvìđãđủngười.Quyếtđịnh
sẽxinlàmnhânviênrửaxemáyhoặcxinbốmẹđihọcnghề.Trongthời
giannàyanhvẫnthườngxunthamgiacâulạcbộsaucai.

Đặcđiểmcủathânchủ Gợiýmộtsốcanthiệpcủa 
Nhânviênquảnlýtrườnghợp

• Dừngsửdụngheroin
được6tháng

• Đang cố gắng tìm
việc làm: xin làm
nhânviênrửaxemáy
hoặcđihọcnghề.
• Thamgiacâulạcbộ

saucai.

• Động viên thân chủ tham gia tích cực
cáchoạtđộngcủacâulạcbộsaucaivà
cáchoạtđộnggiảitrílànhmạnhtạiđịa
phương(nếucó):đábóng,cầulơng,v.v.
• Quan tâm tới việc thân chủ muốn xin đi

họcnghềhoặcrửaxemáy(cónhữnghỗ
trợnếucóthểnhư:hướngdẫncácthủtục
hànhchính,đơntừ,v.v.)

• Giảithíchchothânchủvềviệcnhânviên
quảnlýtrườnghợplnsẵnsànghỗtrợ
khithânchủmuốnchiasẻ…

3.1.3.6. Táidiễnhànhvicũ
Đặc điểm

Saukhicốgắngduytrìhànhvimới(sửdụngbơmkimtiêmsạch,sửdụng
baocaosukhiquanhệtìnhdụchaykhơngsửdụngmatúy,v.v.),đasố
thânchủtrảiquagiaiđoạnquaytrởlạivớihànhvicũ.Cóthểlàsửdụng
matúyvớiliềunhưtrướchoặcliềugiảmhơn.Đókhơngphảilàsựthấtbại;

tái diễn hành vi cũ là một phần của q trình thay đổi thơng thường. Nhân

viênquảnlýtrườnghợpcầnphảichuẩnbịđểthânchủbiếttrướcđượcgiai
đoạnnàyvàgiúphọvượtqua.

</div>
(145)<div class='page_container' data-page=145>

hànhvitheomộtđườngthẳngliêntục.Mộtthânchủđangởgiaiđoạntiền
dựđịnhcóthểđiđếnquyếtđịnhthayđổiln.Mộtthânchủcóthểđang
ởgiaiđoạnduytrìlạiquaylạitáidiễnhànhvicũ.Tuynhiênmỗilầntái
diễnhànhvicũnhưvậylàhọlạicóthêmthơngtinvàtrảinghiệmvềhành
vivàcóthểsửdụngnhữngthơngtinvàtrảinghiệmđóchonhữngnỗlực
thayđổilầnsau.

Các can thiệp

• Chuẩnbịtrướcchothânchủđốimặtvớigiaiđoạnnày,giảithíchrằng
táidiễnhànhvicũlàmộtphầnthườnggặpcủaqtrìnhthayđổi.
• Hỗtrợthânchủnhìnnhậnlạinhữnggìhọđãtrảiqua.

• Giúpthânchủgiảmthiểutáchạidokhơngduytrìđượchànhvimới.
• Tìmhiểuýnghĩacủaviệctáidiễnhànhvicũvàcoiđólàmộtcơhội

đểhọchỏi.

• Duytrìmốiquanhệthânchủvàsẵnsànggiúpđỡnếuthânchủcónhu
cầusửdụngdịchvụ.

Một số lưu ý khi thân chủ Tái diễn hành vi cũ

• Khithânchủquaytrởlạitáidiễnhànhvicũ,nhânviênquảnlýtrường

hợphãycốgắngtìmrangunnhân.Cóthểtrongqtrìnhxâydựng
kếhoạch,cóchiếnlượcthayđổikhơngphùhợpvớithânchủ(vídụ
thânchủđiềutrịbằnghìnhthứccắtcơn,nhưngsauđóđãkhơngvượt
đượcquanhữngcơnthèmnhớ,mộtphầndothiếunhữngtácđộngtâm
lýcủachươngtrìnhnày)

Một số câu hỏi nhân viên quản lý trường hợp có thể áp dụng trong giai 
đoạn Tái diễn hành vi cũ

• Điềugìđãxảyralàmchoanh/chịkhóduytrìđượckếtquảtốttrong
thờigiandàinhưvậy?

• Anh/chịrútrađượcbàihọcgìtừkinhnghiệmđó?

</div>
(146)<div class='page_container' data-page=146>

Đặcđiểmcủathânchủ Gợiýmộtsốcanthiệpcủa 
Nhânviênquảnlýtrườnghợp

• Dừng sử dụng heroin
được1năm

• Thờigiangầnđâygặp
lại một vài người bạn
cũvàđãsửdụnglại.
• Mộtthángtrởlạiđây,

Tiếnsửdụngheroin2
lần/ngày.

• GiảithíchchoTiếnviệcquaytrởlạisử
dụnglàmộtphầncủaqtrìnhthayđổi.

NếuTiếnđãsửdụnglại,cầnduytrìviệc
sửdụngbơmkimtiêmsạchtrongmỗilần
tiêmchích.

• HỏixemTiếnrútrađượckinhnghiệmgì
từlầnquaytrởlạisửdụngnày

• GiảithíchchoTiếnbiếtnếuTiếnmuốn
thayđổi,Tiếncóthểliênlạclạivớichương
trình,vớinhânviênquảnlýtrườnghợp
• Hỏi Tiến xem bây giờ cần phải làm gì

đểtrởlạitìnhtrạngkhơngsửdụngnhư
trướcđây?

Mơhìnhcácgiaiđoạnthayđổihànhvichothấycósựkếtnốigiữacác
giaiđoạnthayđổihànhvivàsựthayđổivềkiếnthức,tháiđộvàhànhvi.
Conngườichỉcóthểthựcsựthayđổihànhvikhingườiđócóđủkiếnthức
vềlídohọcầnthayđổihànhviđó.Họcũngsẽkhơngthayđổimộthành
vichođếnkhitháiđộcủahọvềhànhviđócũngnhưcáchậuquảcủanó
cũngthayđổi.Cuốicùngngườiđócầncóđủcáckỹnăngcầnthiếtđểtiến
hànhthayđổihànhvi.

Bàitậpthựchành

</div>
(147)<div class='page_container' data-page=147>

nhưng đã lập gia đình và cũng khơng ở gần. Hùng nói rằng trong vài tuần 
gần đây Hùng cảm thấy rất mệt và sút cân. Hùng cũng tiết lộ rằng Hùng 
đã bị sốc khi từ trung tâm về biết được rằng một người bạn của mình đã 
chết vì AIDS.

ucầu:

• Anh/chịhãyxácđịnhnhữngthơngtinvềHùng(Tâmlýxãhội,Điều
kiệnsứckhỏevànhữngvấnđềnghiêmtrọngvềsứckhỏe,Sửdụngvà
điềutrịnghiệnmatúy,Hànhvitìnhdục)

• HãyxácđịnhHùngđangởtronggiaiđoạnthayđổihànhvinào?Cần
cónhữngtácđộng/hỗtrợgìđểkhíchlệHùngchuyểnsanggiaiđoạn
tiếptheo.

3.2. Bước 2: Xây dựng kế hoạch

Saukhithựchiệnbướcđánhgiá,chúngtađãcóđượcđầyđủcácthơng
tinvềtrườnghợpcủathânchủ.Chúngtacũngđãxácđịnhđượcthânchủ
đangởgiaiđoạnnàocủaqtrìnhthayđổihànhvivàcónhữngcan
thiệpthíchhợpdựatrêncácnguntắcvàkỹthuậtphỏngvấntạođộng
lựcđểgiúpchothânchủcủngcốquyếttâmmongmuốnthayđổivàtham
giavàotiếntrìnhthayđổibảnthânvềhànhvisửdụngmatúy.Đểtiếptục
đitớibước2củatiếntrìnhquảnlýtrườnghợp,nhânviênquảnlýtrường
hợpphảigiúpchothânchủđitớiđượcbước3trongmơhìnhcácgiai
đoạnthayđổihànhvi.Cóđạtđượcđiềunàythìmớicóđượcsựcamkết
vàsẵnsàngthamgiavàoxâydựngkếhoạchvàthựchiệnkếhoạchvềsau
củathânchủ.Cácnộidungcơngviệccơbảncầnthựchiệntrongbướclập
kếhoạchnàybaogồm:Xácđịnhmụctiêu;Xácđịnhmụctiêuưutiên;Lựa
chọncácdịchvụchuyểngửi;Lậpkếhoạchchitiết

</div>
(148)<div class='page_container' data-page=148>

3.2.1. Xácđịnhcácmụctiêu

Trongcuộcsống,vớimỗiconngườithườngcórấtnhiềunhucầu,nhiều
mongmuốnhaynhiềumụctiêucuộcsốngcầnđạtđược.Đốivớinhững

ngườisửdụngmatúy,điềunàycàngrõnétvàcàngcónhiềunhucầu,
mongmuốnvàmụctiêucầnđạtđượchơnnữa.Nhucầu,mongmuốn,
mụctiêucủamỗicánhân,mỗiconngười,mỗithânchủđếnvớidịchvụlại
hồntồnkhácnhaubởimỗingườicónhữngđặcđiểm,cónhữngquan
niệm,cónhữnggiátrị,cónhữngphongcách,cólốisốngvàcóniềmtin
khácnhau.Chúngtakhơngthểđồngnhấtcácnhucầucủanhữngngười
nghiệnmatúyđềunhưnhau.Dovậyviệcxácđịnh/chỉrađượccácmục
tiêucủamỗithânchủkhiđếnvớidịchvụlàđiềuhếtsứcquantrọngnhằm
giúpchonhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểcungcấpđượcnhữngdịch
vụsáthợpnhấtvớinhucầuvàhồncảnhcủamỗithânchủ.

Nhânviênquảnlýtrườnghợpphảicùngngồilạivớithânchủđềxácđịnh
rõngồimụctiêutừbỏđượcmatúy,thânchủcịnmongmuốnđạtđược
nhữnggìđằngsau/xungquanhviệckhơngsửdụngmatúyđónữa.Có
nhữngảnhhưởngsâuxagìtừviệcsửdụngmatúycủathânchủ(baogồm
trêncả3phươngdiệntâmlý,sinhlývàxãhội)khiếnchothânchủđang
cónhữngbănkhoănlolắng.Tấtcảcácnhucầunàycủathânchủđềucần
đượcnhânviênquảnlýtrườnghợplưutâmvàghichéplại.Cầnlưuýrằng
nhữngmụctiêungắnhạnlàphảiKHƠNNGOAN-SMART:

• Specify-CụThể (Cụ thể là bạn sẽ đạt được điều gì?)

• Measurable-Cóthểđolườngđược (Làm thế nào để biết khi bạn đã

đạt được mục tiêu này?)

• Achievable-Cóthểđạtđược (Liệu việc đạt được mục tiêu này có thực

tế khơng nếu có sự nỗ lực và cam kết? Bạn có nguồn lực để giúp bạn 
đạt được mục tiêu này khơng? Nếu khơng có nguồn lực thì làm thế nào

để có được nguồn lực?)

• Realistic–Thựctế(Tại sao mục tiêu này có ý nghĩa với bạn?)
• Timeframe-Cóthờigiancụthể(Khi nào thì đạt được mục tiêu?)

</div>
(149)<div class='page_container' data-page=149>

hộiđạtđượchơnlàmộtmụctiêuchungchung.Đểthiếtlậpmộtmụctiêu
cụthể,cácanhchịcầntrảlờiđược6câuhỏi

• Ai:Aisẽliênquan(hỗtrợthânchủ)?
• Cáigì:Việcmuốnhồnthành?
• Ởđâu:Xácđịnhđịađiểmcụthể

• Khinào:Thờigiancụthểthựchiệnvàđạtđượcmụctiêu

• Cáinào,việcnào:Cónhữngucầugìcầnđápứng,cókhókhăngì
• Tạisao:Lýdocụthể,mụcđích,lợiíchkhihồnthànhmụctiêu

Vídụ:LiênhệvớinhânviênYởbệnhviệnvàcùngthânchủđếnđểkhám
bệnhvào10hsángngày21/7/2012

Khixácđịnhcácmụctiêucầnlưuýmụctiêuphảidochínhthânchủxác
địnhvàphảigắnliềnvớigiaiđoạnthayđổihànhvicủathânchủđóbởi
nếuthânchủđangtronggiaiđoạncódựđịnhthayđổithìhọcũngvẫncó
nhữnghồnghivềnhữngthayđổiđó.Vìthếđiềuquantrọnglàthânchủ
nênxácđịnhđượcnhữngmụctiêuvừatầmvàkhảthivớihọ.Nhữngmục
tiêungắnhạnnàycầngiúpthânchủtiếnbộtronggiaiđoạnthayđổihành
vicủahọ.NhânviênquảnlýtrườnghợpHcầnsửdụngcácbiệnpháp
khácnhaunhằmgiatăngđộnglựcchothânchủđểhọcóthểcânnhắcvà
tựlựachọnđượccácmụctiêukhơnngoanchomình,chứkhơngphảixác
địnhmụctiêuthaychothânchủ

</div>
(150)<div class='page_container' data-page=150>

Chianhỏmụctiêuthànhcácbướcthựchiệncụthể.Mỗibướcđócóthể
hồnthànhtrongthờigianngắn–tínhbằngngàyhoặcbằngtuần.Nếu
cóthể,cốgắngtạocáchthứcdễchịuđểthựchiệncácbướcnày.Thảo
luậncáchthứchànhđộngkhácnhauđểcùngđạtđượcmụctiêuvàlựa
chọncáchthứcnàodễchịunhấtnhưngvẫnmanglạihiệuquả.

3.2.2. Xácđịnhmụctiêuưutiên

Cácmụctiêu/mongmuốnmàthânchủđưaraởtrêncóthểcórấtnhiều,
rấtđadạng.Tuynhiêntrongcùngmộtthờiđiểm,vớikhảnăngvànguồn
lựcxungquanh,thânchủkhócóthểcùngmộtlúcthựchiện,giảiquyết
đượcnhiềumụctiêukhácnhau.Dovậycầnhỗtrợthânchủđểđưarathứ
tựưutiênchocácmụctiêuđểlầnlượtthựchiện.Việclậpthứtựưutiên
chocácmụctiêukhơngcónghĩarằngchúngtabỏquabấtcứmụctiêu
cầnthiếtnàođócủathânchủ.Saukhiđặtravàđạtđượcmộtmụctiêu,
tamớitiếptụcxemxétmụctiêutiếptheo.Thânchủcóthểtựđolườngvà
tựhàokhiđạtđượcnhữngmụctiêunày.Họcóthểnhìnrõtiếntrìnhthực
hiệnvàthấyđượcnhữnghoạtđộngnàocầnnhiềuthờigianhoặcnhững
hoạtđộngkhơngcókếtquả.Từđóhọcảmthấytựtinhơn,đặcbiệtkhi
nhìnthấyđượckhảnăng,nănglựccủahọkhiđạtđượcmụcđíchđềravà
đạtđượcnhữngmụctiêukhókhănhơntrongtươnglai.Khilậpthứtựưu
tiênchocácmụctiêuchúngtacầnlưuýnhữngnhucầucủathânchủcần
đượcưutiêntheothứtự:

• Mứcđộkhẩncấp

• Nhữngnhucầutốithiểu
• Nhữngnhucầukhác

Cácnhucầukhẩncấplàgì?Đólànhữngtìnhhuốngđượcxemlàcótính
ảnhhưởngđedọađếnsựsốngcủathânchủ(nhưốmđau,suynghĩmuốn
tựtử),bạohànhgiađình,hoặcnhữngtìnhhuốngmangtínhtaihọakhác.
Nhucầutốithiểubaogồmcơngviệcvàtiềnbạc,cáiăn,nơiở,điềukiện
sinhhoạttốithiểu(nhưđiện,nước),phươngtiệnđilại.Cịnnhữngnhu
cầukháckhơngđượccoilàkhẩnthiếthoặccơbảnnhưchămsócytếcơ
bản,chămsócconcái,họchànhhoặcnhữngmụcđíchkháctrongtương
laicủathânchủ.

</div>
(151)<div class='page_container' data-page=151>

phùhợpvớikhảnăngcủathânchủtrướctiên.Việcthựchiệncácmụctiêu
ngắnhạnvàphùhợpvớikhảnăngcủathânchủnàycóýnghĩavơcùng
quantrọngbởi:

• Giúpchochúngtanhìnthấysựthayđổicóthểthựchiệnđược

• Giúpthânchủtrảinghiệmđượcmộtsựthànhcơngvàchiếnthắngđược
cảmgiácbấtlựcvìđãthấtbạinhiềulầntrướcđây

• Giúptăngsựtựtincủathânchủ

• Khíchlệchonhữngnỗlựctiếptheocủathânchủ

• Cóthểdùnglàmmốcđocụthểđểđịnhhướngvàđolườngtiếnđộcủa
chặngđườngđãđặtra

Xácđịnhnhữngviệccầnlàmtrướcmắtgiúpchothânchủnhìnnhậnmột
cáchtíchcựctrìnhtựnhữngviệcsẽlàm.Mọingườithườngsẽchùnbước
hoặcedènếunhưthấynhiệmvụqlớn.Họkhơngdámlàmvìthấymọi
thứdườngnhưqtolớnvàkhókhăn.Vìthếmộtcáchhồntồntựnhiên,
họnghĩrằnghọkhơngthểthànhcơngđược.Thânchủsẽcảmthấytựtin

hơnđểtiếptụcthựchiệnkếhoạchkhicóthểđạtđượcthànhcơng,chodù
nhỏbé.Tạigiaiđoạnnày,nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểdầndần
hướngdẫnthânchủnhữngucầuvàhoạtđộngphứctạphơn.Giảiquyết
nhữngnhucầukhẩncấprồiđếnnhucầucơbảncủathânchủtrước.Sau
đó,nhânviênquảnlýtrườnghợpsẽgiúpthânchủlậpthứtựưutiêncho
nhữngviệclàmkhác.

Cáccâuhỏivớithânchủcóthểlà:
• Anhchịmuốnlàmgìtrước?

• Trongsốnhữngđiềuchúngtavừanóiđến,vấnđềnàolàquantrọng
nhấtđốivớianhchị?

• Nhữngviệclàmnàoanhchịnghĩcóthểlàmtrướcvàlàmđược?
• Mụctiêunàosẽảnhhưởngnhấtđếnviệcanhchịcóthànhcơnghay

khơngvớikếhoạchđềra?

</div>
(152)<div class='page_container' data-page=152>

Vídụ:Cácmụctiêusẽlà

• Điđếnbệnhviệnđểkhámsứckhỏe

• Tham gia vào chương trình điều trị nghiện bằng thuốc thay thế
methadonevàcácchươngtrìnhgiảmhạikhác

• Có1cơngviệcvớithunhậptốtđểổnđịnhcuộcsống

Tùytheotìnhtrạngcủathânchủvàmongmuốncủathânchủđểxácđịnh
mụctiêuưutiên.Vídụnhưthânchủhiệnđãtiêmchíchtrongthờigiandài
dođóđangmắcmộtsốbệnhlàmsuygiảmnghiêmtrọngđếnsứckhỏe.

Vậymụctiêuđếnbệnhviệnđểkhámsứckhỏesẽđượccoilàmụctiêuưu
tiêncầnđượcthựchiệnngay.

Bàitậpthựchành:DựavàotìnhhuốngcủaHùng(trang139)hãy:

• LiệtkêcácmụctiêucóthểđặtrađểgiảiquyếtvấnđềcủaHùng
• Sắpxếpthứtựưutiêncácmụctiêu

• XâydựngkếhoạchdịchvụhỗtrợchoHùng,trongđónêurõngườithực
hiện/hỗtrợ,cáchoạtđộngcụthểhướngtớigiảiquyếtmỗimụctiêu

3.2.3. Lựachọndịchvụchuyểngửi

Chọnlựadịchvụchuyểngửilàbướcquantrọng.Trongbướcnày,nhân
viênquảnlýtrườnghợpcần:

Xác định các dịch vụ và dịch vụ cần thiết sẵn có:

• Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầntìmhiểuvàxâydựngdanhsáchcác
dịchvụsẵncótạiđịaphươngliênquanđếncácdịchvụcungcấpcho
ngườisửdụngmatúy.Cụthểlàchúngtacầntìmhiểuxemhiệntạiở
địaphươngđangcónhữngdịchvụxãhộihayytếgìdànhchongười
sửdụngmatúy?Cóhỗtrợnàovềviệclàm,giáodục,hoặcchămsóc
sứckhỏenhưphịngvàđiềutrịlao,dựphịng,chămsócvàđiềutrịHIV,
tưvấnvềmatúy,giớithiệuviệclàm,hỗtrợcácvấnđềpháplýhoặc
cáchoạtđộngcâulạcbộkhơng?,v.v.Cầnlưuýlàdanhsáchnàynên
đượccậpnhậtđịnhkỳđểchúngtacóthểbổsungvàđadạngcácdịch
vụhỗtrợthânchủ.Nhữngdịchvụnàokhơngcịnhoạtđộngnữathì
cũngcầnbỏrakhỏidanhsáchđểtránhnhữngsựtiếpcậnvơích.
• Nhữngdịchvụnàotrongsốcácdịchvụkểtrênphùhợpvớinhucầu

</div>
(153)<div class='page_container' data-page=153>

dịchvụnào?Nếuthânchủchobiếthọtừngsửdụngchungbơmkiêm
tiêmvớibạnchíchkháchoặctừngquanhệtìnhdụckhơngantồn,
trongtìnhhuốngđó,nênchuyểngửihọđếndịchvụnào?Nếuthânchủ
hiệntạivẫnđangtiêmchích,nênchuyểngửihọtớidịchvụnào?

Hỗ trợ thân chủ lựa chọn dịch vụ để chuyển gửi

Đểlàmđượcđiềunày,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnbiếtnhữngthơng
tingìvềdịchvụsẽchuyểngửiđólànhưthếnào?

• Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnnghĩvềđịađiểm–liệuđịađiểmcó
thuậntiệnvớithânchủkhơng?

• Vềchiphí-dịchvụđómiễnphíhaycóchếđộgiảmgiákhơng?

• Vềnhânviênởcơsởcungcấpdịchvụ-nhânviênquảnlýtrườnghợp
cóbiếtaiđểliênhệvàthảoluậnvềtrườnghợpthânchủkhơng?
• Phântíchvàcungcấpcụthểcácthơngtinvềcácdịchvụđóchothân

chủđểhọlựachọnnhữngdịchvụtốtnhấtvàphùhợpnhấtchohọ
• Cùngthảoluậnvớithânchủvềnhữngmặttíchcựcvàhạnchếcủatừng

dịchvụđểhọlựachọnđượcdịchvụphùhợpnhấttrongkhảnăngvà
điềukiệncủabảnthân

• Nếucầnthìliênhệvớicácdịchvụđóđểgiớithiệuthânchủđến.Trong
mộtsốtrườnghợpcầnthiết(thânchủđangbịbệnhvàchỉcómộtmình
nênkhơngthểtựđiđượchoặchọcóvấnđềvềgiaotiếpnênsẽkhó
tiếpcậnvàlàmcácthủtụcđăngký,v.v.)thìcóthểđicùngthânchủtới

cácdịchvụđóđểchuyểngửi1cáchtrựctiếp

3.2.4Lậpkếhoạchchitiếttiếpcậndịchvụ

</div>
(154)<div class='page_container' data-page=154>

cầnphảiđượcthảoluậnvềcácmụctiêuvàhoạtđộngđểxemhọcóthực
hiệnđượckhơng?Cónhữngkhókhănnàotrongviệctriểnkhaihoạtđộng
đểnhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểcanthiệp,tháogỡnhữngkhókhăn
đónhằmtạođiềukiệntốtnhấtchothânchủtiếpcậncácdịchvụ.

Cáchoạtđộngđượcđềxuấtđềuphảihướngtớiviệctạođiềukiệntốiđa
đểthânchủcóthểtiếpcậnđượccácdịchvụphùhợpvớinhucầucủahọ.

Những yếu tố cần phải xem xét khi chuẩn bị kế hoạch

• Thờigiantiếpcậndịchvụ(Lúcnàothìlàmhoạtđộngđó)
• Hoạtđộng(làmgìđểđạtđượcmụctiêu)

• Mụctiêu(đểlàmgì)

• Ngườicungcấpdịchvụ(sốliênlạcnếucó)aisẽgặpđểlàmcáchoạt
độngnày

• Mongđợi/kếtquả(Làmxonghoạtđộngđóthìsẽđạtđượcđiềugì)
Cùngthânchủlậpbảngkếhoạchnhưsau:

STT Mụctiêu Hoạtđộng Thờigian Nhânviên

cungcấpDV Mongđợi/kếtquả
1

Bàitậpthựchành:

• Liệtkêtấtcảcácdịchvụtạiđịabànnơianh/chịđanglàmviệc

• GiảsửHùng(trườnghợptrang139)làthânchủởđịaphươngnơianh/
chịđanglàmviệc,hãylựachọnnhữngdịchvụphùhợpnhằmđạtđược
cácmụctiêudànhchoHùng

• PhântíchkhảnăngtiếpcậndịchvụcủaHùng?

</div>
(155)<div class='page_container' data-page=155>

3.3. Bước 3: Hỗ trợ thân chủ tiếp cận dịch vụ được

chuyển gửi

3.3.1. Liênhệnốikếtcơsởchuyểngửi

Dựa trên những thông tin đã được xác định ở trên, nhân viên quản lý
trườnghợpsẽhướngdẫnthânchủliênlạctớicáccơsởchuyểngửitrên.
Cáchphổbiếnnhấtlàcóthểgọiđiệnthoạitớiphịngbanđúngvớichức
năngchunmơn.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểliênhệgiúpthân
chủnếuhọgặpphảinhữngvấnđềđặcbiệt.Tuynhiênnhânviênquảnlý
trườnghợpcầnkhíchlệthânchủđểhọtựliênhệvànốikết.Nhưvậycũng
làcáchđểtăngnănglựcchohọ.Việcliênhệnốikếtthànhcơngsẽtăngsự
tựtinvàkhíchlệchohọ.Hơnnữađâycũnglàlầngiaotiếpđầutiênnên
cũngsẽlàcơhộiđểthânchủthiếtlậpmốiquanhệvớinhânviêntạicơsở.

3.3.2. Chuẩnbịtâmlýchothânchủvànhữngkhókhăncó
thểnẩysinh

Thânchủcầnđượcchuẩnbịtốttâmlývềdịchvụmàhọđượcchuyểngửi.
Nhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểcungcấpthơngtinvềcơsởđểgiúp
thânchủhiểurõvềdịchvụđóvàlýdocũngnhưlợiíchcủaviệcsửdụng
dịchvụ.

</div>
(156)<div class='page_container' data-page=156>

3.3.3. Chuẩnbịđiềukiệnhànhchính

Mặcdùchúngtađãliênhệvớicáccơsởdịchvụ,tuynhiênvẫnlncần
đảmbảocácthủtụchànhchínhđểđảmbảotheođúngcácquyđịnhtiếp
nhậntạicáccơsởdịchvụ.Nhưvậysẽtạođiềukiệnthuậnlợichoviệctiếp
nhậnthânchủđượcsnsẻ.Cácđiềukiệnhànhchínhvàcơsởvậtchất
baogồm:

• Phiếu/thẻchuyểngửidịchvụ

• Cáccơngvăn,vănbảnphốihợpcủamạnglướinếucó

• Quyếtđịnhcủaủybanhoặcgiấytờcóxácnhậncủathânchủ

• Các giấy tờ tùy thân của thân chủ và của chính nhân viên quản lý
trườnghợpnếuchúngtađicùngvớihọ

• Giấygiớithiệu(nếucần)

Bàitậpthựchành:

• VớitrườnghợpcủaHùng(trang139),anh/chịhãyđưaranhữngvấn
đềtâmlýgìmàHùngcóthểgặpphảikhitiếpcậncơsởdịchvụ?Đưa
rahướnggiảiquyếtvềnhữngvấnđềtâmlýnày

• Theoanhchịthìnhữngđiềukiệnhànhchínhvậtchấtnàomàchúngta
cầnphảichuẩnbịcùngvớithânchủđểtiếpcậnthuậnlợivớicáccơ
sởdịchvụtrên

3.4. Bước 4: Theo dõi giám sát và hỗ trợ thân chủ

Chúngtacầntheodõigiámsátvàhỗtrợthânchủvìcầnphảibiếtthân
chủcósửdụngdịchvụmàchúngtagiớithiệuhaykhơng.Nếumộtthân
chủkhơngsửdụngdịchvụ,chúngtacầncungcấpnhữngphảnhồitích
cựcđểhọnângcaosựtựtinvàđồngthờithuthậpthơngtinvềchấtlượng
dịchvụđó.Cáccơngviệccụthểtrongbướcnàybaogồm:

3.4.1. Gặpgỡthảoluậnsựtiếntriểncủaqtrìnhtiếpcận
dịchvụ

Cách thức theo dõi, giám sát hỗ trợ thân chủ

</div>
(157)<div class='page_container' data-page=157>

Cầnnhớrằngnhânviênquảnlýtrườnghợpkhơngnênchỉthụđộngchờ
đợithânchủgọiđiệnkểlểvềkinhnghiệmtiếpcậnvớidịchvụđượcchuyển
gửimàthayvàođó,cầnchủđộnghỏihọ.Điềunàykhơngchỉnhấnmạnh
rằngchúngtađangrấtquantâmđếnthânchủmàcịnkhơngqnnhững
kếhoạchđãcùngvớithânchủlậpra.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcó
thểthămnhàhoặcgọiđiệnchohọhoặcthămcơsởdịchvụvàhỏixem
liệuthânchủcủaanhchịcótớikhơng,cósửdụngdịchvụkhơngvàcó
điềugìmàanhchịcầnchúýkhơng.

Tần suất theo dõi hỗ trợ thân chủ

• Tầnsuấttheodõihỗtrợtùythuộcvàotảilượngcơngviệccủatừng
nhânviênquảnlýtrườnghợptrongchươngtrình.Mộtcáchlýtưởng,

mỗinhânviênquảnlýtrườnghợpchỉnênduytrìkhoảng20-25thân
chủtạimộtthờiđiểm.Điềunàysẽchophépnhânviênquảnlýtrường
hợpcóđủthờigianđểtheodõithânchủmộtcáchhiệuquả.Trong
thờigianđầu,nêngặphỗtrợchothânchủkhoảng3-7ngàymộtlần
trongvịng1tháng,phụthuộcvàotìnhtrạngcăngthẳngvànhucầu
củathânchủ.

• Mật độ theo dõi cũng phụ thuộc vào tính cấp bách của vấn đề mà
thânchủđangcó,khảnăngtựchủđộngvàmứcđộcamkếtcủathân
chủ.Saumộtthờigian,cóthểthânchủkhơngcịncầndịchvụquản
lýtrườnghợpnữanếucácchứcnăngcủahọđãhoạtđộngtốt.Trung
bình,mộtthânchủcầnđượcgiúpđỡtrongkhoảngtừ6-9thángtrước
khihọhồntồncókhảnăngđộclập.

• Saumộtthờigian(cóthểlà6thángđến2năm),thânchủcóthểsẽ
khơngcầnsựhỗtrợnữanếuhọcóthểtựchủđộngxửlýcácvấnđề
củahọ.Họcóthểrútluikhỏichươngtrìnhđểnhườngchỗchonhững
thânchủkháccầnđượchỗtrợ.

3.4.2. Traođổi,phảnhồivềchấtlượngcácdịchvụ

</div>
(158)<div class='page_container' data-page=158>

thânchủvàkhiếnchoviệcsửdụngdịchvụkhơngmanglạihiệuquảhoặc
làchấmdứtviệcsửdụng.

Một số câu hỏi gợi ý nhân viên quản lý trường hợp trao đổi với thân chủ:

• TơinhớlàchúngtacótraođổivềviệcanhchịđếncơsởA(têndịch
vụ)vàtơimuốnhỗtrợthêm.Việcnàyđãtiếnhànhđếnđâurồinhỉ?
• Kểchotơinghevềkinhnghiệmcủaanhchịkhisửdụngdịchvụđó
• Anhchịđãgặpai?Cóphảichờlâukhơng?

• Sauđóthìsao?Anhchịnghĩthếnào?
• Tiếptheohọlàmgì?

• Anhchịcóbănkhoănthắcmắcvớidịchvụhoặcnhânviênkhơng?
• Nhìnchung,anhchịcóhàilịngvớidịchvụởđókhơng?Anhchịcó

cầnthêmbấtcứthơngtinchuyểngửinàonữakhơng?v.v.

Ngun tắc khi theo dõi, giám sát và hỗ trợ thân chủ

Khithânchủkhơngsửdụngdịchvụthìcầnthảoluậnvớithânchủmột
cáchtế nhịđểtìmhiểungunnhân.

Khơng phán xét vềquyếtđịnhkhơngsửdụngdịchvụcủathânchủ.

Thảoluậncởimởvớithânchủđểđánhgiálạicácràocảnvàcácgiải
phápthaythế.Đócũnglàcơhộiđểxemlạimụctiêucủathânchủđểxác
địnhxemliệuthânchủcócịncầnduytrìmụctiêuđãxácđịnhtrongcác
buổigặptrướchaykhơng.

Khơng áp đặtkhiphântíchtrườnghợp.Lnlưuýrằngmỗicánhânlà

mộttrườnghợpriêngbiệtvàcầnphảitơntrọngsựriêngbiệtđóđểđưara
cácgiảiphápphùhợp.

3.4.3. Duytrìmốiquanhệvớicơsởcungcấpdịchvụ

</div>
(159)<div class='page_container' data-page=159>

khơngđượccảithiệntrongvịngvàitháng,nhânviênquảnlýtrườnghợp
cầncânnhắcviệcngừngchuyểngửithânchủtớidịchvụnàyvàđồngthời

tìmkiếmcơsởdịchvụkhácđểđưavàocơsởdữliệu.

Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngcầnxâydựngmốiquanhệchun
nghiệpvớinhữngnhânviênlàmviệcliênquanởcáccơsởdịchvụnhằm
giúpchoviệcgiớithiệuvànhậndịchvụđượcthuậnlợicũngnhưtạođiều
kiệnchoviệccậpnhậtthơngtin

Một số lưu ý khi xây dựng mối quan hệ:

• Chânthànhvàtậntâmvớicơngviệc

• Tạocơchếlàmviệcvàcùnggiámsátmộtcáchrõràng

• Lncầnlắngnghevàchiasẻnhữngkhókhănvàcácvấnđềcủacơ
sởtrongviệccungcấpdịchvụ

• Lnphốihợptrongcơngviệcvàgắntráchnhiệmcủanhânviênquản
lýtrườnghợpvớicơsởtrongviệccungcấpdịchvụchothânchủ

• Lntraođổivàgiữliênlạcđịnhkỳ

• Cóthểưutiênvớicáccơsởnếucónhữnghoạtđộngchunmơn

3.4.4. Hỗ trợ thân chủ tiến trình thực hiện và điều chỉnh
nếucần

Thườngxunràsốttiếntrìnhthựchiệnvàđánhgiátiếnbộcủathânchủ.
Xácđịnh,ghichépcẩnthậnnhữngchitiếtliênquanđếnbấtkỳvấnđề,
khókhănnàomàthânchủgặpphảitrongqtrìnhthựchiện.

Tậptrungvàogiảiquyếtvấnđềlàđểnhằmxácđịnhxemliệucócách
nàođểgiúpthânchủtiếptụcthựchiệnmụctiêuđềrahaykhơng.Trong
mộtsốtrườnghợp,cóthểkhơngcógiảipháprõràngđểgiảiquyếtvấn
đềnàođó.Thayvàođó,nhânviênquảnlýtrườnghợpsẽphảicùngthân
chủđiềuchỉnhcácbướcthựchiệnmụctiêuhoặcđiềuchỉnhchínhmụctiêu
đãđặtra.

</div>
(160)<div class='page_container' data-page=160>

mộtcáchphùhợp.Việcxácđịnhmụctiêuvàcáchoạtđộngtươngứng
khơngcósựthấtbạimàchỉcósựđiềuchỉnhtiếntrìnhthựchiệnhoặcmức
độthựchiệnmụctiêuđãđềra.

Cầnnhớrằngmụctiêucũngcóthểthayđổitheothờigian.Mộtmụctiêu
của6thángtrướcđây,hiệnnaycóthểkhơngcịnlàmụctiêuphùhợp.
Nếumộtmụctiêukhơngcịnđượcchúýnữa,đơngiảnlàcầnphảithay
đổihoặcchoqua.

Khithânchủđạtđượcmụctiêuhoặcthựchiệnthànhcơngnhữnghoạt
độngnhỏ,nênchúcmừngthânchủvìđiềuđó-họđãrấtvấtvảđểđạt
đượcmụctiêuvàgiờxứngđángtựhàovìthànhcơngcủamình.

Thànhcơngcủahọkhơngthểcóđượcnếukhơngcónỗlựctrongtừng
bướcđơnlẻđểthựchiệnmụctiêu.Bấtcứkhinàothânchủđạtđượcthành
cơngtrongtừngbướchoặccóbướctiếnđángkểtrongtiếntrìnhhướng
đếnmụctiêu,nhânviênquảnlýtrườnghợpcầndànhthờigianđểcùng
họvuimừngvớinhữngthànhcơngđạtđược.

Bàitậpthựchành:

Giảđịnhsaukhinhânviênquảnlýtrườnghợpđãmấtnhiềuthờigian
vàcơngsứcđểkếtnốidịchvụgiúpHùng(trườnghợptrang139).Cuối

cùngthìthânchủđãđượcthamgiavàochươngtrìnhgiảmhại,sửdụng
methadonethaythế.Tuynhiênsaumộtthờigiansửdụngdịchvụthìcán
bộtạicơquancungcấpdịchvụcóliênlạcvànóirằngdạonàyHùng
thườngxunkhơngsửdụngdịchvụnữa.

• Ápdụngcácnguntắctronggiaiđoạnnày,anh/chịsẽtiếpcậnđể
traođổivớithânchủtheohướngnào?

• Anhchịsẽdùngnhữngcâuhỏicụthểnhưthếnàođểthuthậpthơng
tinvàtìmhiểungunnhânnàycủathânchủ?

3.5. Bước 5: Lượng giá và kết thúc

</div>
(161)<div class='page_container' data-page=161>

3.5.1. Lượnggiácáchoạtđộng,mụctiêuđềratrongkếhoạch

Dựatrênnhữngmụctiêumàchúngtađãxâydựngởtrên,nhânviênquản
lýtrườnghợpsẽdựavàocáctiêuchícụthểđãđượcxâydựngtrongcác
mụctiêuđểchúngtađánhgiáxemcáccơngviệccủachúngtavớithân
chủđãthựchiệnđượcởmứcđộnào?Cácmụctiêuvớinhữngtiêuchíđó
đãđạtđượchếtchưa?Nhữnggìcịntồntạihaykhókhăncảntrởviệcđạt
đượccácmụctiêuđó?Nếucóthểthìđưaracácgiảiphápđểgiảiquyết
nhữngkhókhănvàtrởngạinày.Dựatrênkếtquảlượnggiáchúngtacũng
cóthểthayđổicácmụctiêuđểchophùhợpvớiđiềukiệnthựctế.

3.5.2. Lượnggiánhữngthayđổicủathânchủ

Những thay đổi của thân chủ cũng rất cần thiết phải được lượng giá.
Nhiềutrườnghợpcóthểvìnănglựccịnhạnchếhoặcdonóngvộinên
nhiềunhânviênquảnlýtrườnghợpsẽlàmhộvàlàmthaychothânchủ.
Nhưvậythìmặcdùkếtquảcủamụctiêucóthểđạtđượcnhưngsựbền

vữnglâudàisẽkhơngđượcđảmbảodothânchủsẽlnlệthuộcvàosự
làmhộcủanhânviênquảnlýtrườnghợp.Việclượnggiáthayđổicủa
thânchủsẽgiúpchonhânviênquảnlýtrườnghợpnhậnrađượcđiềunày
vàcónhữngthayđổicầnthiếttrongcáchhỗtrợthânchủ.

Lượnggiásựthayđổithânchủcũngsẽgiúpthânchủnhậnrađượcnhững
hạnchếcủabảnthânđểthayđổi.Hơnnữanếuthânchủthấyđượcnhững
thayđổitíchcựccủabảnthânthìcũngsẽgiúphọtựtinhơn,vữngtâmhơn
trongqtrìnhlàmviệctiếptheo.

3.5.3. Lượnggiácácdịchvụđượctriểnkhai

Cácdịchvụtốthaykhơngtốt,tháiđộ,trìnhđộ,kiếnthứcvàkỹnăngcủanhân
viêncungcấpdịchvụcũngnhưcácyếutốkhácliênquanđếnchấtlượngdịch
vụcũngcầnđượclượnggiáđểrútkinhnghiệm.Điềunàylàrấtcầnthiếtvì
nókhơngchỉmanglạilợiíchchothânchủmàcịngiúpchínhcáccơsởcung
cấpdịchvụhiểuđượcnhữnghạnchếvàvướngmắctrongqtrìnhcungcấp
dịchvụlàởđâuđểcóthểrútkinhnghiệmvànângcaochấtlượngdịchvụ.

3.5.4. Đánhgiálạinhucầuthânchủvàgắnkếtvớidịchvụ
hỗtrợkhác

</div>
(162)<div class='page_container' data-page=162>

đúngnhucầucủathânchủchưa?Nếuxácđịnhnhucầukhơngđúngthì
nhữngkếtquảcủachúngtađạtđượccũngkhơnghiệuquả.Trongtrường
hợpnàythìcầnxácđịnhchitiếtvàcẩnthậnnhucầuxácthựccủathânchủ
vàápdụngtươngtựnhữngbướcnhưtrênđểgắnkếtthânchủvớidịchvụ.

3.5.5. Hỗtrợthânchủxâydựngkếhoạchtiếptheo(nếucần)

Nhưchúngtađãbiết,nhucầucủathânchủlàđadạngvàrấtnhiều.Do

đóngaycảkhicácmụctiêuđãđạtđượcnhưngnếuthânchủlạinẩysinh
thêmnhữngnhucầuthiếtyếukhácthìchúngtacũngcầntiếptụchỗtrợ
thânchủxâydựngnhữngkếhoạchtiếptheo.Nộidungvàtiếntrìnhxây
dụngkếhoạchsẽgiốngnhưnhữngbướctrên.Tuynhiêntrongqtrình
làmviênthìnhânviênquảnlýtrườnghợpcầnlưuýtraoquyềnchothân
chủnhiềuhơn.Điềuđócónghĩalàchúngtagiảmsựhỗtrợmàđểthân
chủtựlàmlàchínhđểnângcaotínhchủđộngvànănglựcchothânchủ.
Lưuý:Cáchoạtđộnglượnggiánàykhơngphảiđểđếnbướccuốinàymới
thựchiệnmàcầnđượcthựchiệnthườngxunđểnếucónhữngvấnđề
nảysinhthìcóthểxửlýđượcngay.

3.5.6. Kếtthúc:Chiatay,độngviên,chỉranhữngkhókhăn
cóthểgặpphảikhikhơngcịntiếptụckếtnốivớinhânviên
quảnlýtrườnghợp.

Khiviệcđánhgiáchothấykếtquảcủacáchoạtđộngđãđạtđượcmục
tiêuđềra,hoặcthânchủđãtạmđủnănglựcgiảiquyếtvấnđềvàtiếp
cậncácdịchvụphùhợpthìnhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểđitiếp
đếnbướckếtthúcquytrìnhlàmviệcvàhỗtrợthânchủ.Đâylàbướccuối
cùngnhưngcũngrấtquantrọngvìsẽgiúpchothânchủtiếptụccáccơng
việccủahọ.Cáccơngviệccủanhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảilàm
trongbướcnàysẽlà:

• Chỉracáckhókhăncũnggiúpthânchủlườngtrướcđượccácvấnđề
vàlàmsaođểvượtquađượcnhữngkhókhănđó.

• Khíchlệvàđộngviênthânchủđểhọtiếptụccáchoạtđộng.

</div>
(163)<div class='page_container' data-page=163>

• Mộtlưuýrấtquantrọngnữalàmặcdùmốiquanhệnghềnghiệplà
đãchấmdứtnhưnglúcnàonhânviênquảnlýtrườnghợpcũngđểmột

“cánhcửamở”đểlúcnàothânchủcũngcóthểtiếpcậnvớichúngta
nếuhọcầnnhữngdịchvụhỗtrợhọtrongviệcđiềutrịnghiện.

Trongmộtsốtrườnghợp,thânchủcóthểdocótìnhcảmlưuluyếnkhơng
muốnchiatayvớinhânviênquảnlýtrườnghợpvìchúngtađãgiúphọ
tiếpcậnvớinhiềudịchvụ.Hơnnữatrênthựctếthìcórấtnhiềutrường
hợpngườisửdụngmatúymuốnđiềutrịnghiệnnhưnghọlạikhơngbiết
liệuphápnào,khơngbiếtlàmthếnàotiếpcậndịchvụhoặckhơngcósự
chuẩnbịtâmlýtốt.Khinhânviênquảnlýtrườnghợpcùnghọxửlýcác
vấnđềtrênthìtheolẽthơngthườnghọsẽrấtbiếtơnvàcómốiquanhệ
sâusắcvớichúngtanênkhơngmuốnrờixachúngta.Nhiềutrườnghợp
họcịntựtạorathêmcácvấnđềmớiđể“giữchân”nhânviênquảnlý
trườnghợpmàđiềunàylàsẽkhơngtốt.Dođóchúngtacũngcầnnhạy
cảmđểbiếttrướcđiềunàyđểcónhữngbiệnphápnớilỏngdầnmốiquan
hệ.Cóthểkhéoléothơngbáotrướcchothânchủvềviệcchiataynàyđể
họchuẩnbịtâmlý.Tránhđểthânchủsốckhichiatayđộtngộttừđótạo
tâmlýrằngchúngtamuốnrờibỏhọ.

Tiểukết:

</div>
(164)<div class='page_container' data-page=164>

CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG III

1. Hãyliệtkêcácbướctrongquytrìnhquảnlýtrườnghợp.

2. Nhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảicónhữnglưuýgìkhitạolập
mốiquanhệvớithânchủ?Nêucáckhíacạnhcầnđánhgiávớithân
chủvàvậndụngvàomộttrườnghợpcụthể.

3. HãytrìnhbàynhữngnộidungtrongbướcLậpkếhoạch.Vậndụngcác
nộidungcủabướclậpkếhoạchvàotrongmộttrườnghợpcụthể.
4. TrongbướcHỗtrợthânchủtiếpcậndịchvụđượcchuyểngửithìnhân

viênquảnlýtrườnghợpcầnphảicónhữnghoạtđộnggì?Vậndụng
nhữngnộidungnàyvàotrongmộttrườnghợpcụthể.

5. TrìnhbàycácNguntắctrongbướcTheodõigiámsátvàhỗtrợthân
chủ.Vậndụngnộidungtrongbướcnàytrongmộttrườnghợpcụthể.
6. NêucáchoạtđộngtrongbướcLượnggiávàkếtthúc.Vậndụngnhững

</div>
(165)<div class='page_container' data-page=165>

TRƯỜNG HỢP ĐIỂN CỨU

V là một cô gái 24 tuổi đang sống với bố mẹ tại Quận Long Biên – Hà 
Nội. V đã có bằng trung cấp kế tốn và đang làm cơng nhân tại một xí 
nghiệp may với mức thu nhập trung bình, tạm đủ để cơ có thể trang trải 
cuộc sống. V còn một em gái mới tốt nghiệp đại học nhưng cũng chưa 
có việc làm và một anh trai làm kế tốn trưởng cùng xí nghiệp. Anh của 
V có kinh tế ổn định và đã lập gia đình nên tập trung vào gia đình riêng 
của anh ta mà không quan tâm cũng như hỗ trợ nhiều cho em gái mặc dù 
hai anh em làm cùng nơi và anh là kế tốn trưởng, có thể giúp đỡ và tạo 
điều kiện tốt hơn cho em trong công việc và cuộc sống. Em gái của V do 
tính cách khác biệt nên cũng khơng hợp với chị và thường hay có những 
cãi vã hục hặc với nhau. Hai chị em cũng ít nói chuyện với nhau. Bố mẹ 
của V đã nghĩ hưu và cũng không bảo ban nhiều được con cái. Mẹ của 
V thương và yêu quý V nhất nhà và ngược lại V cũng rất thương và yêu 
quý mẹ nhưng cơ cũng hay mải chơi và thích tụ tập bạn bè. Thời gian gần 
đây V có bạn trai và anh này thường rủ V đi chơi thâu đêm. Điều đáng 
nói là bạn trai của V thường tiêm chích ma túy.

</div>
(166)<div class='page_container' data-page=166>

Trong một lần sử dụng ma túy, em gái của V đã phát hiện ra và nói với 
bố mẹ của V. Điều này khiến cho khơng khí gia đình trở nên căng thẳng, 
xung đột giữa V, anh trai và em gái phát sinh. Mẹ của V đã khóc rất

nhiều và muốn V từ bỏ ma túy. V do thương mẹ nên cũng muốn từ bỏ 
nhưng lúc này khơng dễ dàng vì gần đây do sử dụng nhiều (2, 3 liều/ 1 
ngày) nên cô lúc nào cũng mệt mỏi, uể oải, người bồn chồn, bứt rứt, đau 
nhức cơ và rất hay mất ngủ. Những lúc thèm thuốc, cô luôn cảm thấy nổi 
da gà, đổ mồ hôi, tay chân run rẩy, buồn nơn, và có cảm giác như có 
“dịi bị trong xương”. Trong khi bạn trai lại khuyến khích V tiêm chích để 
có độ phê cao và nhanh hơn.

Bố mẹ V do không khuyên can được con nên muốn đưa cô vào trung tâm 
để cai nghiện. V khơng muốn vào trại cai nghiện vì nếu như vậy thì cơ sẽ 
mất việc làm. Mặc dù nhận thức được những hậu quả của việc sử dụng 
ma túy nhưng cơ lại khơng thể từ bỏ nó. Cơ cũng rất thương mẹ và có ý 
định từ bỏ ma túy nhưng không biết phải làm như thế nào?

Mẹ V tâm sự với một người bạn cũng có con sử dụng heroin nên biết được 
ở quận Long Biên có chị thường hay giúp đỡ cho những người sử dụng 
ma túy, còn gọi là nhân viên quản lý trường hợp. Mẹ đã gọi điện thoại 
trao đổi với nhân viên quản lý trường hợp trước về vấn đề của V. Sau 
đó mẹ đã thuyết phục V đến gặp chị quản lý trường hợp và V đã đồng 
ý. Sau khi liên hệ để sắp xếp thời gian cho buổi hẹn, mẹ đã cùng V đến 
gặp chị nhân viên quản lý trường hợp tại trung tâm công tác xã hội quận 
Long Biên.

Bước 1: Xây dựng mối quan hệ và đánh giá nhu cầu của

thân chủ

1.Xâydựngmốiquanhệ

</div>
(167)<div class='page_container' data-page=167>

dựngmốiquanhệnàythìnhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảixemxét
đếnmộtsốlưuýrằngdoVcịnchưamuốnvàotrungtâmnênsẽcóthái

độkhơnghợptáchoặctránhnénếunhưnhânviênquảnlýtrườnghợp
đềcậpđếnviệcnày.Dođónhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảitránh
nhắcđếnviệcvàotrungtâmtrongbướcXâydựngmốiquanhệ.Tuynhiên
cũngcầnlưuýrằngVdothươngmẹnêncũngmuốncainghiệnnênđây
cũnglàđiểmtíchcựcmànhânviênquảnlýtrườnghợpcóthểkhaithác
trongviệctiếpcậnvàxâydựngmốiquanhệvớiV.Dođótrongbướcnày
thìnhânviênquảnlýtrườnghợpmuốnxâydựngmốiquanhệthìcầntiếp
cậnVvớimộttháiđộhịanhã,cởimởvàkhơngphánxétvềnhữnghành
viVđichơihaysửdụngmatúyvớibạntrai.Nóichuyện,tâmsựvớiVvề
nhữngmốiquanhệtronggiađình,cầnđềcậpđếntìnhcảmgiữaVvà
mẹVđểthểhiệnsựthấuhiểuvớinhữngcảmxúccủaV.Cũngcầnlắng
nghenhữngchiasẻcủaVvềcáclolắngvàquanđiểmcủaVđểVhiểu
rằngVđangđượclắngnghevàtintưởng.Tuynhiên,nhânviênquảnlý
trườnghợpcũngcầnnhấnmạnhnguntắcbảomậtvớiV,nghĩalàmặc
dùthơngquacầunốilàmẹVnhưngnhữngđiềuVchiasẻsẽđượcgiữbí
mậtvàchỉkểlạivớimẹVkhiđượcVchophép.Nhưvậynhânviênquản
lýtrườnghợpsẽdầntạolậpđượcmốiquanhệvữngchắcvớiV.

2.Đánhgiáthânchủ

Các yếu tố về nhân thân - xã hội

</div>
(168)<div class='page_container' data-page=168>

MộtđiểmcầnlưuýlàhiệnVđangcóbạntraivàchínhbạntrailàngười
lơikéoVvàoconđườngnghiệnhút.Dovậytrongqtrínhtrợgiúpcho
Vcầnlưuýđiểmnàyđểcókếhoạchcanthiệpmộtcáchhợplý.

Saukhithiếtlậpđượcmốiquanhệvàthốngnhấtđượcphươngphápcan
thiệpvớiVthìnhânviênquảnlýtrườnghợplúcnàysẽhướngtớicanthiệp
sâuhơnđểhịagiảimốiquanhệgiữacácthànhviêntronggiađìnhđể
từđótạoramộtmơitrườngbềnvữnggiúpVkhơngtáinghiện(cầnlưuý

mốiquanhệkhơngtốtgiữacácthànhviêncũngchínhlàmộttrongnhững
ngunnhângiántiếpkhiếnVsửdụnglạimatúy).

Điềukiệnsứckhỏethểchấtvàtinhthần

Đánh giá về khía cạnh sức khỏe củaVvẫnbìnhthườngchứchưacóvấn

đềgìnghiêmtrọng.Nhữngbiểuhiệncủacơnhư“mệtmỏi,uểoải,người
bồnchồn,bứtrứt,đaunhứccơvàrấthaymấtngủ”hay“nổidagà,đổ
mồhơi,taychânrunrẩy,buồnnơn,vàcócảmgiácnhưcó“dịibịtrong
xương”chỉlànhữngtriệuchứngcủahộichứngcai.Dođócũngchưacần
cónhữngcanthiệpkhẩncấpvềkhíacạnhsứckhỏe.Tuynhiênsaukhitiếp
cậnvàxâydựngđượcmốiquanhệvớiVthìnhânviênquảnlýtrườnghợp
cũngcầnphảitìmhiểukỹhơnvềcácthơngtinliênquanđếnsứckhỏecủa
Vđểcónhữngđánhgiátồndiệnvàđưađếncơsởytếnếucầnthiết.

Đánh giá về khía cạnh tinh thần:ĐốivớikhíacạnhtinhthầnthìVdường

nhưđanggặpphảinhiềuvấnđềhơnlàđốivớikhíacạnhsứckhỏethể
chất.TheonhưmơtảtrongcanàythìhiệntạiVđangbếtắc,mệtmỏivà
căngthẳngvớinhữngmốiquanhệtronggiađình.Cụthểlàdocómối
quanhệxungđộtvớianhtraivàemgáinênkhơngkhítrongnhàkhiếnV
thườngcảmthấyngộtngạt.BốmẹcủaVthìkhơngcóđượcnhiềutácđộng
đốivớiviệcxungđộtnàynênkhiếnchotìnhtrạngnàylntồntạivàlàm
Vthấymệtmỏivàchánnảnvềcuộcsốnggiađình.Cầnlưuýrằngđây
chínhlàmộttrongnhữngngunnhândẫnđiềnviệcVsửdụngheroin.

Tiền sử và q trình sử dụng, điều trị nghiện ma túy

</div>
(169)<div class='page_container' data-page=169>

tốnàyđểđưaranhữngcanthiệpkịpthời,tránhđểVchuyểnsangcon

đườngtiêmchích.

Hành vi tình dục

Vcũngchiasẻrằngcóquanhệtìnhdụcvớibạntrai.Thơngthườngthì2
ngườivẫnsửdụngbaocaosukhiquanhệtuynhiêntrongnhữnglầnphê
saythìVcũngkhơngdámchắclàcósửdụnghaykhơng.NhưvậylàV
cũnglncóýthứcvềnhữnghànhviantồntrongtìnhdục.Tuynhiên
vấnđềvẫnlàdoảnhhưởngbởimatúynênnhiềulúckhơngkiểmsốt
đượcbảnthân.Dođónhânviênquảnlýtrườnghợpcầnphảicanthiệp
vàtrangbịthêmchoVnhiềuhơnvềnhữngkỹnăngđốiphóvớicáctình
huốngkhơngantồn,baocaosulnsẵncó,vànhắclạithơngtinđiệp
cầnvànhớsửdụngbaocaosutrongtấtcảcáclầnquanhệ.Hơnnữado
cũngkhơngdámchắcvềmứcđộantồntrongnhữnglầnphêsaynên
nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngcầnkhuyếnkhíchVđixétnghiệm.Sau
nàynếuthíchhợpthìcũngcầnkhuyếnkhíchbạntraicủaVđixétnghiệm
doanhnàyđãtiêmchíchtrướcđónênmứcđộnguycơlàcó.

Vấn đề hiện tại của thân chủ

• Vđangsửdụngmatúyvàcónguycơsẽchuyểnsangtiêmchích.
• Vlolắngvàcóthểcónhữngnguycơđốivớiviệcquanhệtìnhdục

khơngantồn.

• Vcómốiquanhệbấthịavớianhtraivàemgái.

• Bănkhoănvàngạingầntrongviệctiếpcậntrungtâmchămsóchỗtrợ
điềutrịnghiệnmatúy.

3.Đánhgiáxemthânchủtronggiaiđoạnthayđổihànhvi
nàovàđưaracácchiếnlượccanthiệp

</div>
(170)<div class='page_container' data-page=170>

TronggiaiđoạnnàycầnnhậnthấyrằngVmuốnthayđổilàdothương
mẹ.Vậyđểtậpnângcaoýchívàquyếttâmhơnnữathìnhânviênquảnlý
trườnghợpcầnphảiphântíchvềnhữngmặtcólợivàcóhạicủachấtgây
nghiệnsẽtácđộngnhưthếnàotớiVvàcáchậuquảnàysẽảnhhưởng
xấunhưthếnàotớimẹV–ngườimàVlnuq(khigắnnhữngtác
độngnàyvớimẹcủaVthìsẽkhiếnchoVquyếttâmhơn)cũngnhưcung
cấpthêmnhữngthơngtinvềviệcđiềutrịnghiện,nhữngmặttốtvàkhơng
tốtcủaviệcsửdụngmatúyđểcủngcốmongmuốntừbỏmatúycủaV.
Mộtđiềucầnlưuýtronggiaiđoạnnàynữalàtrướchếtnhânviênquảnlý
trườnghợprấtcầnthiếtphảilắngnghenhữngsuynghĩ,tâmtưcủaV.Sử
dụnglinhhoạtcácbiệnphápkhơigợiđểVcóthểchiasẻhếtnhữngmối
quantâmđểcóthểhiểuxemnhữngsuynghĩcủaVvềcácmốiquanhệ
tronggiađình,suynghĩcủaVvềbạntrai,vềviệcsửdụngmatúynhưthế
nào.NhấnmạnhvàchiasẻvớiVvềnhữngmốiquantâmvàlolắngcủa
VđểhiểuvàtừđóthểhiệnsựthấucảmvớiV.

NhấnmạnhvớiVrằngviệcVchuyểntừviệcdựđịnhdừngsửdụngmatúy
đếnviệcđưaracáchoạtđộngcụthểđểchuẩnbịchoviệcdừngsửdụng
nàysẽcótácđộngtíchcựcnhưthếnàovớimẹcủaVcũngnhưchínhcuộc
sốngcủacơ,giúpVhìnhthànhnhữngquyếttâm,độngcơtừchínhbên
trongbảnthân,suynghĩcủaV.

Kếtluận:Kếtthúcbước1,vớisựthấucảmdựatrênnguntắctơntrọng,

lắngnghevàbảomật,nhânviênquảnlýtrườnghợpđãcóthểtiếpcậnvà
tạolậpđượcmốiquanhệtintưởngvớiV.Thơngquađó,nhânviênquản
lýtrườnghợpđãđánhgiáđượctiềnsửsửdụngmatúy,nhữngvấnđềvề

tâmlý–xãhộivàđặcbiệtlàđãxácđịnhđượcnhữngvấnđềđangquan
tâm,lolắngcủaV.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngđãnhậndiệnđược
VđangtronggiaiđoạnDựđịnhvàcómongmuốntừbỏmatúy.

Bước 2: Xây dựng kế hoạch cùng thân chủ

Kếtthúcbước1,nhânviênquảnlýtrườnghợpđãxácđịnhđượcnhững
vấnđềquantâmcủaVhiệntại.Dựatrênnhữngvấnđềđãxácđịnhđược,
nhân viên quản lý trường hợp cùng với V phân tích và cung cấp thêm
nhữngthơngtinchoVđểVcóthểlựachọnvấnđềưutiênvàcùngxây
dựngkếhoạchthựchiệngiảiquyếtcácvấnđềkhókhăncủamình.

</div>
(171)<div class='page_container' data-page=171>

Xácđịnhcácmụctiêucủathânchủ:

• Vsẽgiảmliềudùngmatúytrongvịng3thángtới.

• LoạibỏnhữngnguycơkhiếnVchuyểnsangtiêmchíchtrongthờigian
ngắnnhất.

• Loạibỏnhữnglolắngvànguycơvềvấnđềquanhệtìnhdụckhơngan
tồntrongmộtthángtới.

• Vsẽcảithiệnmốiquanhệvớianhtraivàemgáitrong2thángtới.

Xácđịnhmụctiêuưutiêncủathânchủ:

Trêncơsởcácmụctiêuđãnhậndiệnđược,Vđãlựachọnmộtmụctiêuưu
tiêngiảiquyếttrướcnhấtđólà:

• “Giảmliềusửdụngherointừ3liều/ngàyxuốngcịnkhơngsửdụng

trongvịng3tháng”.

Đểhỗtrợchothânchủthựchiệnđượcthànhcơngmụctiêuưutiên,các
mụctiêutiếptheocũngsẽđượctriểnkhaisongsonggồm:

• LoạibỏnhữngnguycơkhiếnVchuyểnsangtiêmchíchtrongthờigian
ngắnnhất.

• TrấnantâmlýgiúpVloạibỏnhữngnguycơvềvấnđềquanhệtình
dụckhơngantồntrongmộtthángtới.

• Vsẽcảithiệnmốiquanhệvớianhtraivàemgáitrong2thángtới.

Lựachọndịchvụchuyểngửi

Xác định các dịch vụ và dịch vụ cần thiết sẵn có:

Trongbướcnàynhânviênquảnlýtrườnghợpđãliệtkêcáccơsởdịchvụ
màVcóthểtiếpcậnđểcóthểchuyểngửi,đặcbiệtlànhưngdịchvụđáp
ứngđượcmụctiêuưutiên.CácdịchvụphùhợpvớinhucầucủaVđược
kểđếnởđâycóthểlà:

• TrungtâmthamvấngiađìnhT

• TrungtâmchămsócvàhỗtrợngườisửdụngmatúyB
• TrạmytếphườngX,quậnLongBiên

</div>
(172)<div class='page_container' data-page=172>

• TrungtâmytếdựphịngquậnLongBiên
• CơsởcắtcơntựnguyệnC

• CơsởđiềutrịmethadonequậnLongBiên

• CơsởcainghiệntạicộngđồngcủaquậnLongBiên
• CơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnN

Hỗ trợ thân chủ lựa chọn dịch vụ để chuyển gửi

Trêncơsởdanhsáchcácdịchvụđượcliệtkêởtrênvàcácthơngtinchi
tiếtvềcácdịchvụnàyđượcnhânviênquảnlýtrườnghợpcungcấp,Vđã
lựachọnđượcnhữngdịchvụphùhợpvớibảnthângồm:

• CơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnNtạiquậnLongBiênnhằmtrợgiúp
cắtcơnvàgiảmliềusửdụngmatúy

• DịchvụthamvấngiađìnhcủatrungtâmTnhằmgiúpVgiảitỏanhững
căngthẳngtrongquanhệgiađình

• DịchvụxétnghiệmtựnguyệnvàmiễnphítạibệnhviệnĐốngĐanhằm
kiểmtratìnhtrạngsứckhỏecũngnhưnhữnglolắngliênquantớihành
viquanhệtìnhdụckhơngantồnvớibạntrai

VớidanhsáchcácdịchvụđượcVlựachọnnhằmđápứngnhucầugiải
quyếtvấnđềcủaV,nhânviênquảnlýtrườnghợpsẽcùngvớiVlầnlượt
tiếpcậnvớicácdịchvụtheomộtkếhoạchdàihạnsẽđượcxâydựng
nhằmđảmbảocácdịchvụđượccungcấpmộtcáchtốtnhất,đồngthờisẽ
pháthuytốiưuvaitrịhỗtrợ,giúpđỡcủanhânviênquảnlýtrườnghợp.

Lậpkếhoạchchitiết

</div>
(173)<div class='page_container' data-page=173>

STT

Mục
tiêu
Hoạt
động
Thời
gian
Người
tham
gia,

hỗ
trợ
Mong
đợi/kết
quả
1
Giảm
liều
sử

dụng
ma
túy
và

tiến
tới
khơng
sử

dụng
trong
vịng

3
tháng
-Thực
hiện
các
thủ
tục

tham
gia
chương
trình

điều
trị
nghiện
tại
Cơ
sở
tư

vấn
hỗ
trợ
điều
trị

nghiện
-Tham
gia
các
hoạt

động
tư
vấn
cá
nhân,
tư

vấn
nhóm,
cắt
cơn,
giảm

liều
tại
cơ
sở
tư
vấn
hỗ

trợ
điều
trị

nghiện
Tuần
1
(từ

19/8/2013) Bắt
đầu
từ

tuần
2
(từ

26/8/2013)

và
kéo
dài

trong
thời
gian

3
tháng.
Nhân
viên
quản

lý

trường
hợp
;
Nhân
viên
của
cơ

sở
tư
vấn
hỗ
trợ

điều
trị
nghiện;
Nhân
viên
của
cơ

sở
tư
vấn
hỗ
trợ

điều
trị

nghiện;
Gia
đình
V
V
sẽ
tiếp
cận
và
được

tham
gia
thụ
hưởng
các

dịch
vụ
tại
cơ
sở
tư
vấn
hỗ

trợ
điều
trị
nghiện

Cắt
cơn,
giảm
dần
liều
sử

dụng
và
tiến
tới
ngừng
sử

dụng
heroin
2
Loại
bỏ
những

nguy
cơ
khiến

V
chuyển
sang

tiêm

chích

heroin
-Tham
vấn
ban
đầu,

cung
cấp
thêm
thơng
tin

về
tác
hại
của
ma
túy
-Tư
vấn,
cung
cấp
thêm

thơng
tin
về
các

nguy
cơ

của
việc
tiêm
chích
cũng

như
kỹ
năng
đối
phó
với

tình
huống
nguy
cơ
Tuần
1,2

(19/8- 01/9/2013) Tuần

</div>
(174)<div class='page_container' data-page=174></div>
(175)<div class='page_container' data-page=175>

Kếtluận:Kếtthúcbước2,nhânviênquảnlýtrườnghợpđãcùngvớiV
xácđịnhđượcmụctiêucũngnhưxâydựngđượcmộtkếhoạchthựchiện
đểgiúpVcóthểgiảmliềuvàtiếnđếndừngsửdụngherointrongvịng
3tháng.Dịchvụphùhợpđểthânchủcóthểgiảmliềuvàdừngsửdụng

heroinlà“CơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnN”tạiquậnLongBiên.Để
thựchiệnđượcmụctiêunày,nhânviênQLTHcũngđãquantâmgiảiquyết
nhữngngunnhântrựctiếpvàgiántiếpnhưgiảiquyếtnhữngcăngthẳng
tâmlýtrongviệcmâuthuẫngiađình(vớianhtraivàemgái,sựdụdỗlơi
kéocủabạntrai)cũngnhưgiảitỏanhữngbănkhoănvềtìnhtrạngsức
khỏechoVthơngquaviệcthamgiaxétnghiệmtựnguyệntạibệnhviện.
ThờigianmongmuốnđểVthựchiệnđượcmụctiêulàtrongvịng3tháng.
NhữngdịchvụmàVlựachọnvàbảngkếhoạchthựchiệnsẽđượctriển
khailầnlượttheotiếntrìnhvàtheokhungthờigian.

Bước 3: Chuẩn bị cho thân chủ tiếp cận dịch vụ được

chuyển gửi

TrongqtrìnhtrợgiúpthânchủV,nhânviênquảnlýtrườnghợpsẽlần
lượtchuyểngửiVtớitừngdịchvụđểVcóthểgiảiquyếtnhữngvấnđề
cũngnhưnhữngmốiquantâm,lolắngcủabảnthân.CácdịchvụmàV
đãlựachọnvàcùngvớinhânviênquảnlýtrườnghợpxâydựngkếhoạch
thựchiệnởtrêngồm:

• CơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnNtạiquậnLongBiên
• DịchvụthamvấngiađìnhcủatrungtâmT

• DịchvụxétnghiệmtựnguyệnvàmiễnphítạibệnhviệnĐốngĐa
ĐểgiúpVcóthểsẵnsàngvàthuậnlợitrongviệctriểnkhaithựchiệnkế
hoạchcũngnhưtiếpcậncácdịchvụ,nhânviênquảnlýtrườnghợpcũng
đãtrựctiếpliênhệvớimạnglướicáccánbộhỗtrợtạibacơsởtrênđểgiới
thiệuvàtiếpnhậnV.Đồngthờitrướckhichuyểngửitớimỗicơsởcungcấp
dịchvụ,nhânviênquảnlýtrườnghợpđềucungcấpthêmcácthơngtinchi
tiếtvềcácdịchvụnàychoV(nhưlĩnhvựchoạtđộng,thờigianlàmviệc,
địachỉ,sốđiệnthoại,cánbộliênhệ,v.v.).Đồngthời,nhânviênquảnlý

trườnghợpcũngcungcấpchoVphiếuchuyểngửiđểVmangtớicơsở
cungcấpdịchvụmàVđãlựachọn.

</div>
(176)<div class='page_container' data-page=176>

đình.Trungtâmcungcấpcácdịchvụtrựctiếpvàcảthamvấngiántiếp
quađiệnthoạihoặcemail.

Thờigianlàmviệc(Cácngàytrongtuầntừ8h–17h)
Ngườiphụtráchthamvấn:ChịNTT

Sốđiệnthoại:0989xxxxxx.ĐTcơquan:043……..

• DịchvụxétnghiệmtựnguyệnthuộcbệnhviệnX:Địachỉ28PhốB–
PhườngX–QuậnĐốngĐa–HàNội.Cácdịchvụcungcấplàxét
nghiệmHIV/AIDSvàcácdịchvụxétnghiệmtựnguyệnkhác.

Thờigianlàmviệc(Thứ2đếnthứ7từ8h–16h)
Ngườiphụtrách:BS.HVN

SốđiệnthoạiCQ:045…………

Bêncạnhđónhânviênquảnlýtrườnghợpcũngđãcónhữngthamvấn
banđầuđểlắngnghethêmvềnhữngmốiquantâmvàlolắngcủaV.Qua
đóđượcbiếtthêmrằngđiềubănkhoănlolắngcủaVlàkhơngbiếtliệu
Vcóđượcchàođónvàtiếpnhậnvàocơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiện
Nhaykhơngvàliệukhithamgiachươngtrìnhcóảnhhưởnggìtớicơng
việchaykhơng.ChínhtâmlýnàyđãngăncảnVnhiềulầnkhơngthểtới
tiếpcậnvớitrungtâmN.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũngđãcungcấp
thêmnhữngthơngtinchitiếtvềhoạtđộngcủacơsởN,vềvaitrịvàtrách
nhiệmcủatrungtâmNcũngnhưsựnhiệttìnhtrợgiúpcủacánbộnhân
viêntạitrungtâmNrasaovàcácđiềukiệnthamgiachươngtrình.Qua

đó,Vcũnghiểurõhơnvànhậnthấymìnhcũngđápứngđủcáctiêuchí
lựachọnvàcủngcốhơnquyếttâmtiếpcậnvớichươngtrình.

</div>
(177)<div class='page_container' data-page=177>

Kếtluận:Kếtthúcbướcnày,bằngviệctrựctiếptraođổivớiVtrướcmỗi

lầnchuyểngửitớicáccơsởcungcấpdịchvụ,nhânviênquảnlýtrường
hợpđãcungcấpđượcchoVnhữngthơngtinvềcácdịchvụchuyểngửi
đểVhiểurõhơnvềthơngtinvàlợiíchcủacácdịchvụmàmìnhsẽtiếp
cận.ĐồngthờinhânviênquảnlýtrườnghợpcũnggiúpkếtnốiVtớicác
dịchvụnàythơngquaviệcliênhệvàgiớithiệutrướcvềVvớicácdịchvụ
chuyểngửi.

Bước 4: Theo dõi, giám sát và hỗ trợ thân chủ

Thựchiệntheokếhoạchđãđượclập,saumỗilầngiớithiệucácdịchvụ
choV,nhânviênquảnlýtrườnghợpđềucónhữngbuổigặpgỡvớiVđể
theodõivàđánhgiáviệctiếpcậndịchvụchuyểngửicủaVcũngnhư
lượnggiábảnkếhoạchđãđượcxâydựngđểcónhữngđiềuchỉnhhợplý.
Quamỗilầnlượnggiásaukhitiếpcậntừngdịchvụ,nhânviênquảnlý
trườnghợpđượcbiếtrằng,saukhiđãlựachọnđượccácdịchvụchuyển
gửi,Vđãtiếpcậnđượcvớitrungtâmthamvấngiađìnhđểgiúpcơgiải
tỏatâmlývàcủngcốquyếttâmkhơngsửdụngmatúycũngnhưgiảitỏa
nhữngcăngthẳngtronggiađình.CơcũngđãtựmìnhtớibệnhviênĐống
ĐađểkiểmtratìnhhìnhsứckhỏecủabảnthânvàVchobiếttinvuilàtình
trạngsứckhỏecủacơvẫntốt.Vàđặcbiệt,saunhiềuthờigianlưỡnglự,
cơcũngđãtớicơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnNtạiquậnLongBiênvà
đãđượctiếpnhậnvàochươngtrìnhhỗtrợ.

Thựchiệnviệctheodõi,hỗtrợV,nhânviênquảnlýtrườnghợpvẫntiếp
tụctheocùngvớiVtrongqtrìnhVsửdụngcácdịchvụ,đặcbiệtlàdịch

vụtrongchươngtrìnhcủacơsởtưvấnhỗtrợđiềutrịnghiệnNđểđưa
ranhữnghỗtrợnếucầnthiếtchoV.Nhânviênquảnlýtrườnghợpcũng
đãphốihợpchặtchẽvớimẹcủaVđểgiámsátviệccắtcơnvàgiảmliều
cũngnhưduytrìviệckhơngsửdụngmatúycủaV.Cầnhiểurằnggiám
sátkhơngphảilàđểtheodõi,đểphêphánmàlàđểđưarađượcnhững
hỗtrợcầnthiếtgiúpVduytrìcácdịchvụhiệuquả.Giámsátnênkếthợp
vớiviệcliênlạcquađiệnthoạivàgặptrựctiếpVđểtraođổinhữngthơng
tinliênquanđếnviệcsửdụngdịchvụcủaV.

Kếtluận:Vđãnhậnđượccácdịchvụvềthamvấngiađình,thămkhám

</div>
(178)<div class='page_container' data-page=178>

Bước 5: Lượng giá và kết thúc

Dựatrênbảnkếhoạch,nhânviênquảnlýtrườnghợpđãlượnggiánhững
mụctiêuđãđềratrongbảnkếhoạchcủaV.Quađónhậnthấyrằng,sau
3tháng,quaviệctiếpcậncácdịchvụđượcchuyểngửi,Vđãdừngviệcsử
dụngmatúy,khơngcịnliênhệvớibạntraicũngnhưnhómbạncùngsử
dụngmatúynữa.KhơngkhítronggiađìnhVđãtrởnênvuivẻhơn,anh
traivàemgáicủaVcảmthơngvàhiểuVhơn,đồngthờithườngxunhỗ
trợ,độngviênvàanủiVđểVcóthêmđộnglực,quyếttâmtừbỏmatúy.
Nhưvậy,nhậnviênquảnlýtrườnghợpnhậnthấycácmụctiêubanđầu
đãđượcthựchiệnthànhcơng,tớithờiđiểmhiệntạihầuhếtcácvấnđề
củathânchủđãđượcgiảiquyết/đápứng,nêntrườnghợpnàyđãđược
khéplại.

</div>
(179)<div class='page_container' data-page=179>

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. ARHP,(2007).Tài liệu Tập huấn “Xây dựng chương trình đào tạo về

Giảm tác hại và HIV cho Trường Đại học Lao động – Xã hội”.

2. Ballew, J. R., & Mink, G. (1996). Case management in social
work:Developingtheprofessionalskillsneededforworkwithmultiproblem
clients(2nded.).Springfield,IL:CharlesCThomasPublisher.

3. Baodientu.chinhphu.vn/Dieutringhienbangmethadonetugocnhinkinhtexahoi
4. BartleJ.(2002).WhyLabourWon–Again.InA.King(ed).Britainatthe
5. BộLaođộng–ThươngbinhvàXãhội,(2013).Dự thảo Đề án Đổi mới

công tác cai nghiện ma túy tại Việt Nam giai đoạn 2013 – 2020.

6. BộYtế,(2012).Hướng dẫn điều trị thay thế nghiện các chất dạng

thuốc phiện bằng thuốc Methadone.

7. BộYtế,(2012).Quyếtđịnhsố4140/QĐ-BYT“Hướng dẫn điều trị

thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.

8. BộYtế,(2012).Tập huấn tư vấn viên Điều trị thay thế nghiện các chất

dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.

9. BộYtế,(2013). Báo cáo Phòng, chống HIV/AIDS năm 2012 và trọng

tâm kế hoạch năm 2013.

10.BộYtế,Quyếtđịnhsố3003/QĐ-BYT“Hướng dẫn chẩn đoán và điều

trị HIV/AIDS”.

11.BộYtế,Quyếtđịnh647/QĐ-BYTvềviệcbanhànhhướngdẫntưvấn,
xétnghiệmHIVtựnguyện.

12.BộYtế,(2013).Báo cáo phòng chống HIV/AIDS năm 2012 và trọng

tâm kế hoạch năm 2013.

13.BùiThịXnMai,(2008).GiáotrìnhThamvấnvàthựchànhtham
vấn.NhàxuấtbảnLaođộngxãhội,2008.

14.BùiThịXnMai,(2010).NhậpmơnCơngtácxãhội.TrườngĐạihọc
Laođộng–Xãhội. Nhà xuất bản Lao động – Xã hội.

</div>
(180)<div class='page_container' data-page=180>

16.CaseManagementSocietyofAmerica(1990).

17.Cohen,MSetal.,(2011).NEnglJMed2011;365:493-505August
11,2011.

18.CụcphòngchốngTNXH,BộLĐ-TB-XH,(2007).Nghiên cứu sự đáp

ứng về thể chế và cộng đồng với tiêm chích ma tuý và HIV/AIDS ở Việt 
Nam từ khía cạnh kinh tế và y tế cơng cộng.

19.CụcPhịng,chốngAIDS,BộYtế(2013).Báo cáo tổng kết cơng tác

phịng, chống HIV/AIDS năm 2012 và kế hoạch công tác năm 2013

20.Dorothy Scott. (2010). Practice Standards for Social Workers:
Supervision,Australian Association of Social Workers,ABN93008

576010.

21.FHI360,(2010).Ma túy và Xã hội,Tàiliệudànhchogiảngviên.
22.FHI360,(2010).Quản lý trường hợp cho người sử dụng ma túy tại

Việt Nam.

23.FHI360,(2010). Tư vấn điều trị nghiện ma túy, Tàiliệudànhchogiảngviên
24.FHI360.Ma túy và Xã hội,Tàiliệudànhchogiảngviên.

25.FHI360.Quản lý trường hợp cho người sử dụng ma túy tại Việt Nam. 
26.FHI360.Tư vấn điều trị nghiện ma túy,Tàiliệudànhchogiảngviên.
27.GinaA.,vàJoelD,Cam(2012).TrainingManual,SocialWorkProfession.

KnowledgeandPhilosophicalFoundation,AsianSocialInstitute.

28.Hepworth,D(1997).Directsocialworkpractice:Publication:Australia
;|PacificGrove,CA:Brooks/Cole-ThomsonLearning.

29.Hiệphộicơngtácxãhội(2000).Báocáothườngniên.

30. />

31. />32.
33.

</div>
(181)<div class='page_container' data-page=181>

35.LuậtPhịng,ChốngHIV/AIDS2006.Điều 15.

36.LuậtPhịng,chốngMatúysửađổi,bổsung.Số 16/2008/QH12.
37.LuậtPhịng,chốngMatúy.Số 23/2000/QH10.

38.Moore,V.L.(1995).Casemanagement.Encyclopediaofsocialwork.

Washington, DC: NASW. Press.

39.NationalAssociationofSocialWorkers(1992).NASW,standardfor
Socialworkcasemanagement.

40.Nghịđịnhsố94/2010/NĐ-CPngày09/09/2010.
41.Nghịđịnhsố96/2012/NĐ-CPngày15/11/2012.

42.NguyễnQuốcNhật(2003).MaTúyvàPhịngchốngMaTúytrong
cộngđồng,Nhà xuất bản Lao động Xã hội.

43.NguyễnThịTháiLan&BùiThịXnMai(2011).GiáotrìnhCơngtác
xãhộicánhânvàGiađình.Nhà xuất bản Lao động Xã hội.

44.Polls,200,pp.164-206,London:ChathamHousePublishers.

45.Quyếtđịnhsố36/2004/QĐ-TTgngày13/3/2004phêduyệt“Chiến

lược Quốc gia phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2010 và 
tầm nhìn 2020”.

46.Rappetal.,(1992).CaseManagement:SystemsandPractice.Social
Casework.

47.Rockville,M.D.(2012).SubstanceAbuseandMentalHealthServices
Administration. Comprehensive Case Management for Substance
Abuse Treatment. Treatment Improvement Protocol (TIP) Series, No.

27. HHSPublicationNo.(SMA)12-4215.(page21-28).

48.Rogers,C.R.(1959). A theory of therapy, personality, and interpersonal

relationships as developed in the client-centered framework.InS.Koch

(Series Ed.) & S. Koch (Vol. Ed.), Psychology: A study of a science
(Vol.3,pp.184-256).NewYork:McGrawHill.

49.Rogers,C.R.(1980).The foundations of the person-centered approach. 
InAwayofbeing(pp.113–136).Boston:HoughtonMifflin.

50.TàiliệutậphuấnvềGiảmtáchại(2010).Dự án Phịng, chống HIV/

</div>
(182)<div class='page_container' data-page=182>

51.Thơngtưliêntịch41/2010/TTLTcủaBộLaođộngThươngbinhvàXã
hội-BộYTế.

52.Trần Hữu Trung, Nguyễn Văn Hồi (2011). Tài liệu hướng dẫn xây
dựngmơhìnhtrungtâmCơngtácxãhộivànghiệpvụquảnlýtrường
hợp,HàNội,Nhà Xuất Bản Thống Kê.

53.TrầnThịMinhĐức(2011).ThamvấnTâmLý.Nhà xuất bản Đại Học

Quốc Gia – Hà Nội.

54.TrịnhThịChinh(2012).QuảntrịCôngtácxãhội.TrườngĐạihọcLao
động–Xãhội.Nhà xuất bản Lao động – Xã hội.

55.Truax,C,B.,vàCarkhuff,R.R(1967).Toward effective counseling and

</div>
(183)<div class='page_container' data-page=183>

PHỤ LỤC

Mẫu 1

BÁO CÁO TUẦN

CHƯƠNG TRÌNH QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP CHO NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY

Tên
nhân
viên
QLTH:………...…………..
Tháng:
Quận/huyện:………....………
Từ
ngày...
đến
ngày...
Các
chỉ
số
liên
quan
đến
cá
nhân
thân
chủ
Số
lượng
trong

tuần
Số
lượng
tích
lũy
Nam
Nữ
Tổng
Nam
Nữ
Tổng
1
Số
thân
chủ
được
tiếp
cận
trong
tuần,
trong
đó
:
Số
thân
chủ
mới
hồn
tồn

Số
thân
chủ
đang
được
quản
lý
2
Số
lượt
thân
chủ
được
tiếp
cận
trong
tuần,
trong

đó: Sốlượt

</div>
(184)<div class='page_container' data-page=184></div>
(185)<div class='page_container' data-page=185>

CÁCHTỔNGHỢPBÁOCÁOTHÁNGTỪNHẬTKÝTIẾPCẬNCỦANHÂN
VIÊNQUẢNLÝTRƯỜNGHỢP

1.Sốthânchủđượctiếpcậntrongtuần

Ghirõsốthânchủmớihoàntoànđượctiếpcậntrongthángvàsốthânchủ
hiệnđangquảnlýtheotừngcộtNam,NữvàTổngcộng.

2. Số lượt tiếp cận thân chủ trong tuần

Đượctổnghợptheocácmãsố(1)hoặc(2)trongcột5củaNhậtkýtiếpcận.

3.ChỉsốthânchủđượcgiớithiệuchuyểntiếpvàsửdụngdịchvụHỗtrợ
theonhucầu

• Lưuý:Sốliệughivàocột“Sửdụngdịchvụ”sẽđượctínhbằngsốphiếu
chuyểngửicóxácnhậncủacơsởcungcấpdịchvụ-trongtrườnghợp
thânchủlàmmấtphiếuchuyểngửihoặccơsởcungcấpdịchvụqn
khơngxácnhânvàophiếuchuyểngửi,nhânviênQLTHcầnghichúcụ
thểtrong(v.v.).VD:Trongtuầncó10thânchủđượcphátphiếuchuyển
gửitớicácdịchvụvàcó6thânchủcósửdụngdịchvụchuyểngửi
nhưngtrongđóchỉcó4thânchủnộplạitờphiếucóxácnhậncủacơ
sởcungcấpdịchvụvà2thânchủcịnlạibáolàmấtphiếuchuyểngửi
hoặccơsởcungcấpdịchvụkhơngxácnhậnvàophiếuthìconsốthể

hiệntrongcộtnàysẽlà6(2).

4. Công cụ hỗ trợ giảm nguy cơ cấp phát cho thân chủ miễn phí

</div>
(186)<div class='page_container' data-page=186></div>
(187)<div class='page_container' data-page=187></div>
(188)<div class='page_container' data-page=188>

CÁCHTỔNGHỢPBÁOCÁOTHÁNGTỪNHẬTKÝTIẾPCẬN
CỦANHÂNVIÊNQLTH

1.Sốthânchủđượctiếpcậntrongtháng

Ghirõsốthânchủmớihoàntoànđượctiếpcậntrongthángvàsốthânchủ
hiệnđangquảnlýtheotừngcộtNam,NữvàTổngcộng.

2.Sốlượttiếpcậnthânchủtrongtháng

Đượctổnghợptheocácmãsố(1)hoặc(2)trongcột5củaNhậtkýtiếpcận.

3.Chỉsốthânchủđượcgiớithiệuchuyểntiếpvàsửdụngdịchvụhỗtrợ
theonhucầu

• Lưuý:Sốliệughivàocột“Sửdụngdịchvụ”sẽđượctínhbằngsốphiếu
chuyểngửicóxácnhậncủacơsởcungcấpdịchvụ-trongtrườnghợp
thânchủlàmmấtphiếuchuyểngửihoặccơsởcungcấpdịchvụqn
khơngxácnhânvàophiếuchuyểngửi,nhânviênQLTHcầnghichúcụ
thểtrong(..).VD:Trongthángcó20thânchủđượcphátphiếuchuyển
gửitớicácdịchvụvàcó16thânchủcósửdụngdịchvụchuyểngửi
nhưngtrongđóchỉcó14thânchủnộplạitờphiếucóxácnhậncủa
cơsởcungcấpdịchvà2thânchủcịnlạibáolàmấtphiếuchuyểngửi
hoặccơsởcungcấpdịchvụkhơngxácnhậnvàophiếuthìconsốthể

hiệntrongcộtnàysẽlà16(2).

4.Cơngcụhỗtrợgiảmnguycơcấpphátchothânchủmiễnphí

</div>
(189)<div class='page_container' data-page=189></div>
(190)<div class='page_container' data-page=190></div>
(191)<div class='page_container' data-page=191></div>
(192)<div class='page_container' data-page=192></div>
(193)<div class='page_container' data-page=193></div>
(194)<div class='page_container' data-page=194></div>
(195)<div class='page_container' data-page=195></div>
(196)<div class='page_container' data-page=196>

VIII.
TIỀN
SỬ
SỬ
SỤNG
MA
TÚY:
35.
Loại
ma

túy
Loại
ma
túy
Tuổi
bắt

đầu
sử

dụng
Tần
xuất
sử

dụng
trung
bình
(lần/ngày)
Số
tiền
sử
dụng

trung
bình/ngày
Đường
dùng
Lần
sử

dụng
gần

đây
nhât
(ngày/
tháng/năm)
Sắp
xếp
mức
độ

sử
dụng
thường

xuyên
**
Thuốc
phiện/

heroin Cocaine ATS

</div>
(197)<div class='page_container' data-page=197></div>
(198)<div class='page_container' data-page=198>

Mẫu 5

DANH
SÁCH
THÂN
CHỦ
THAM
GIA

CHƯƠNG
TRÌNH
QUẢN
LÝ
TRƯỜNG
HỢP
TÊN
NHÂN
VIÊN
QU
Ả
N
L
Ý
TRƯ
Ờ
NG
H
Ợ
P:

___________________________________________
QUẬN:

__________________________________________
STT
H
ọ
tên
Thân

chủ
Mã
số

Thân

chủ
Giới
tính
Địa
chỉ
Đi
ện

tho
ại

liên
lạ
c
TC
là
người
hồi

gia
từ
TT
06
Tình

trạng

SDMT

a
Thời
gian
tham

gia
chương
trình
Nam
Nữ
Có
Khơng
Ngày

vào
Ngày

ra

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 a Tình

</div>
(199)<div class='page_container' data-page=199>

Mẫu 6

BẢNG

THEO

DÕI

NHÂN

SỰ

CHƯƠNG

TR

ÌNH

QU

Ả

N

L

Ý

TRƯ

Ờ

NG

H

Ợ

P

(Cập

nhật

Ngày….//tháng……//năm………….)

STT

Tên

qu

ản

lý

trư

ờng

h

ợp

Phư

ờng/xã

Thời

gian

tham

gia

chương

trình

Tập

huấn

cơ

bản

Tập

huấn

nâng

cao

Ngày

vào

Ngày

</div>
(200)<div class='page_container' data-page=200></div>

Giáo trình Quản lý trường hợp với Người sử dụng ma túy (dùng cho hệ đại học)

Giáo trình

Quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

(Dùng cho hệ đại học)

Giáo trình

Quản lý trường hợp

với người sử dụng ma túy

(Dùng cho hệ đại học)

<b>LỜI NĨI ĐẦU</b>

<b>DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT</b>

<b>MỤC LỤC</b>

<b>TỔNG QUAN </b>

<b>VỀ QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP </b>

<b>VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY</b>

<b>CHƯƠNG I </b>

<b>1.1. Khái niệm chung về quản lý trường hợp với người </b>

<b>sử dụng ma túy</b>

<b>1.3. Vai trị nhân viên quản lý trường hợp với người sử </b>

<b>dụng ma túy</b>

<b>1.4. Các u cầu đối với nhân viên quản lý trường hợp </b>

<b>với người sử dụng ma túy </b>

<b>1.5. Các ngun tắc nền tảng trong Quản lý trường hợp </b>

<b>với người sử dụng ma túy</b>

<b>1.6. Các biện pháp can thiệp dành cho người sử dụng </b>

<b>ma túy tại Việt Nam hiện nay</b>

<b>CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG I</b>

<b>MỘT SỐ KỸ NĂNG </b>

<b>TRONG QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP </b>

<b>VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY</b>

<b>CHƯƠNG II </b>

<b>2.1. Các kỹ năng cơ bản trong quản lý trường hợp với </b>

<b>người sử dụng ma túy </b>

<b>2.2. Các kỹ năng chun biệt</b>

<b>S</b>

<b>W</b>

<b>O</b>

<b>T</b>

<b>CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG II</b>

<b>QUY TRÌNH </b>

<b>QUẢN LÝ TRƯỜNG HỢP </b>

<b>VỚI NGƯỜI SỬ DỤNG MA TÚY</b>

<b>CHƯƠNG III </b>

<b>3.1. Bước 1: Xây dựng mối quan hệ và đánh giá nhu </b>

<b>cầu của thân chủ</b>

<b>3.2. Bước 2: Xây dựng kế hoạch </b>

<b>3.3. Bước 3: Hỗ trợ thân chủ tiếp cận dịch vụ được </b>

<b>chuyển gửi </b>

<b>3.4. Bước 4: Theo dõi giám sát và hỗ trợ thân chủ </b>

<b>3.5. Bước 5: Lượng giá và kết thúc </b>

<b>CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG III</b>

<b>TRƯỜNG HỢP ĐIỂN CỨU</b>

<b>Bước 1: Xây dựng mối quan hệ và đánh giá nhu cầu của </b>

<b>thân chủ</b>

<b>Bước 2: Xây dựng kế hoạch cùng thân chủ</b>

<b>Bước 3: Chuẩn bị cho thân chủ tiếp cận dịch vụ được </b>

<b>chuyển gửi</b>

<b>Bước 4: Theo dõi, giám sát và hỗ trợ thân chủ</b>

<b>Bước 5: Lượng giá và kết thúc</b>

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO</b>

<b>PHỤ LỤC</b>

<b>Mẫu 1</b>

<b>Mẫu 5</b>

<b>Mẫu 6</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về