Giáo dục văn hóa ứng xử cho học viên trong nhà trường quân đội

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>V</b>

Ă N HĨ

<b>A</b>

<b>Đặt vấn đề</b>

Văn hóa ứng xử (VHƯX) là hệ thống thái
độ, khuôn mẫu, kỹ năng ứng xử của cá nhân
và cộng đồng trong mối quan hệ với môi
trường tự nhiên, xã hội và với bản thân, dựa
trên những chuẩn mực của xã hội nhằm bảo
tồn, phát triển cuộc sống của cá nhân và cộng
đồng, hướng đến hệ giá trị chân, thiện, mỹ.
VHƯX tồn tại dưới dạng các nguyên tắc ứng
xử, các phương châm xử thế của con người
trong những điều kiện nhất định.

Trong những năm qua, công cuộc đổi mới
ở nước ta đã đạt được những thành tựu hết

và hội nhập kinh tế thế giới đã đem lại cho
đất nước ta những đổi thay “kỳ diệu”, tạo điều
kiện cho các cá nhân phát huy khả năng và
thế mạnh của mình, trong đó có lực lượng học
viên, sinh viên đại học - lớp người có trình độ,
có tri thức, đầy nhiệt huyết, nhạy bén trong
việc tiếp thu cái mới. Tuy nhiên, trước những
thay đổi của đời sống kinh tế - xã hội, thang
giá trị đạo đức, lối sống, ứng xử của con người
cũng đang có nhiều biến đổi theo cả hai hướng
tích cực và tiêu cực, làm nảy sinh lối sống ích
kỷ, vụ lợi, những thói hư tật xấu, những tệ nạn
xã hội đã và đang từng ngày, từng giờ thẩm

thấu vào mơi trường sư phạm nói chung trong

<b>GIÁO DỤC VĂN HÓA ỨNG XỬ </b>

<b>CHO HỌC VIÊN TRONG NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI</b>

<b>PHẠM VĂN XÂY</b>

<b>Tóm tắt </b>

<i>Văn hóa ứng xử là nét đẹp của con người được thể hiện qua lời nói, hành động, suy nghĩ đối với </i>
<i>người khác, đối với xã hội, tự nhiên... tạo nên các mối quan hệ đẹp đẽ, có văn hóa, có đạo đức trong </i>
<i>cộng đồng dân cư, trong tình bạn, tình yêu, trong gia đình, nhà trường... Giáo dục văn hóa ứng xử cho </i>
<i>học viên ở các nhà trường quân đội, một mặt nhằm trang bị cho họ những tri thức, hiểu biết về khuôn </i>
<i>mẫu ứng xử, những chuẩn mực hành vi đạo đức, lối sống, phát triển khả năng giao tiếp; mặt khác, giúp </i>
<i>học viên có thái độ, cách thức quan hệ, hành động và kỹ năng lựa chọn, ứng xử linh hoạt, phù hợp với </i>
<i>yêu cầu của qn đội và địi hỏi của cuộc sống.</i>

<b>Từ khóa: Văn hóa ứng xử, trường quân đội</b>
<b>Abstract</b>

<i>Behavioral culture is the beauty of human being expressed through words, actions, thoughts to </i>
<i>others, society, nature... creats beautiful, ethical and cultural relations in the community, resident and </i>
<i>particularly in friendship, love, family and school... Educating behavioral culture for students in military </i>
<i>educational institutes, on the one hand equips them with knowledge, understanding of behavior </i>
<i>patterns and standards of ethics, behaviors, lifestyles and developing communication skills; on the </i>
<i>other hand, helps students to have the flexible attitude, relationship, actions, behaviour and selection </i>
<i>skills, that are appropriate to the requirements of the army and the demands of life.</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>V</b>

<b>A</b>

thống của dân tộc. Cho nên, giáo dục VHƯX

cho học viên trong các NTQĐ nhằm điều tiết
những hiện tượng trên bằng con đường giáo
dục để bảo đảm cho lối ứng xử mới, năng
động, hiện đại diễn ra trên cơ sở kế thừa, phát
huy nếp ứng xử của văn hóa truyền thống.

<b>1. Vai trị của cơng tác giáo dục văn hóa ứng </b>
<b>xử cho học viên trong nhà trường quân đội </b>
<b>hiện nay</b>

Trong những năm qua, các NTQĐ đã quan
tâm, coi trọng công tác giáo dục VHƯX cho
học viên. Q trình này đã góp phần quan
trọng giúp cho học viên làm chủ các cơng cụ
và hình thức giao tiếp cũng như biết ứng xử
một cách có văn hóa trong những tình huống
khác nhau. Vai trò của giáo dục VHƯX được thể
hiện trên các mặt sau:

<i>Một là, giáo dục VHƯX cho học viên góp </i>
phần xây dựng, hoàn thiện nhân cách quân
nhân, nhân cách “Bộ đội Cụ Hồ”, giúp học viên
biết tự tu dưỡng, rèn luyện, điều chỉnh hành vi
của mình, đồng thời biết lắng nghe, tiếp thu
ý kiến góp ý của người khác để sửa chữa và
hoàn thiện mình - đó là nét đẹp của con người
văn hóa.

<i>Hai là, giáo dục VHƯX góp phần xây dựng </i>
mơi trường văn hóa, mơi trường sư phạm
qn sự ở các NTQĐ trong sạch, lành mạnh.
Nhìn một cách rộng hơn, giáo dục VHƯX trong
NTQĐ đã thúc đẩy sự thống nhất trong nhận
thức và tạo ra những khuôn mẫu ứng xử chung
được học viên chấp nhận và tuân thủ.

<i>Ba là, giáo dục VHƯX góp phần giải quyết </i>
xung đột và mâu thuẫn. Giáo dục VHƯX sẽ
góp phần làm giảm mâu thuẫn, xây dựng khối
đại đoàn kết, thống nhất cao trong nhận thức
và hành động của học viên trong NTQĐ. Việc
xây dựng nên những giá trị, chuẩn mực trong
VHƯX sẽ tạo ra sự thống nhất trong quan điểm
nhìn nhận, đánh giá, lựa chọn và lợi ích chung
cho hành động của học viên.

<i>Bốn là, giáo dục VHƯX góp phần xây dựng </i>
hình ảnh của nhà trường và cá nhân. Thực tế

đó họ gây dựng được lịng tin và sự yêu mến,
thân thiện từ những người xung quanh, xây
dựng được “hình ảnh riêng” của cá nhân mình.
Cịn khi xét từ góc độ tổ chức, giáo dục VHƯX
cho học viên đã tạo ra sự khác biệt đối với các
tổ chức và các nhà trường khác - nhân tố góp
phần xây dựng hình ảnh, “thương hiệu” của
mỗi NTQĐ. Khi mỗi nhà trường xây dựng được
cho mình những chuẩn mực VHƯX, có quy tắc

ứng xử riêng, phù hợp chuẩn mực của quân
đội, xã hội và của mỗi quân, binh chủng… sẽ
tạo được những hình ảnh riêng mang tính đặc
thù ở mỗi nhà trường.

<i>Năm là, giáo dục VHƯX góp phần thúc đẩy </i>
sự phát triển VHƯX của cá nhân và xây dựng
tập thể quân nhân văn hóa. Giáo dục VHƯX
cho học viên trong NTQĐ tập trung chọn lựa
các giá trị VHƯX “thuần quân sự” mang tính ưu
trội, đậm đặc về tình cảm, lý trí và cảm xúc của
con người quân sự để giáo dục cho học viên,
tạo nên mơi trường ứng xử mang tính văn
hóa cao. Đặc biệt, nó chuyển hố được mục
tiêu của sự nghiệp xây dựng văn hóa gắn với
phát triển con người vào xây dựng môi trường
VHƯX, nếp sống thẩm mỹ quân sự trong các
hoạt động dạy và học và vào từng cá nhân,
tập thể học viên. Trong mơi trường đó, VHƯX
khơng những trực tiếp gắn với phát triển
những ứng xử đẹp trong học tập, rèn luyện
của mỗi học viên mà nó còn trở thành động
lực thúc đẩy các quan hệ, ứng xử hài hòa trong
đời sống tinh thần của cả cán bộ, giảng viên,
học viên, làm cho học viên nâng cao sự giác
ngộ về mục tiêu, lý tưởng, năng lực nhận thức
lý luận, biết hiện thực hóa lý luận vào thực tiễn
quân đội, xây dựng thái độ, động cơ, ý chí, tình
cảm đối với nhiệm vụ, xây dựng tập thể học
viên có văn hóa, tạo động lực để mỗi cá nhân

biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo
dục và “trở thành một nhân cách đã được văn
hóa hóa” [4].

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>V</b>

Ă N HÓ

<b>A</b>

trưng) của mỗi NTQĐ, tăng cường hình ảnh,
uy tín của các nhà trường trong phạm vi tồn
xã hội. Giáo dục VHƯX cịn giúp tạo sự đồng
thuận, hứng khởi trong học tập, rèn luyện cho
học viên, giúp họ đạt sự cân bằng trong công
việc và trong cuộc sống, tạo điều kiện cho mỗi
cá nhân và nhà trường phát triển.

<b>2. Thực trạng công tác giáo dục VHƯX cho </b>
<b>học viên trong NTQĐ</b>

<i><b>2.1. Các NTQĐ đã xây dựng và vận dụng </b></i>

linh hoạt các nội dung giáo dục VHƯX trong
quá trình đào tạo. Cụ thể, về nội dung, các
NTQĐ đã giáo dục VHƯX cho học viên trong
mối quan hệ với cán bộ, giảng viên, tình đồng
chí, đồng đội; giáo dục VHƯX trong mối quan
hệ giữa học viên với nhau và giáo dục VHƯX
cho học viên trong quá trình rèn luyện, chấp
hành kỷ luật quân đội, nội quy, quy chế của
Nhà trường. Bên cạnh việc coi trọng nội dung
giáo dục, các NTQĐ còn chú trọng vận dụng
các phương thức giáo dục VHƯX một cách đa

dạng, phong phú như: tổ chức dạy học trên lớp
theo hướng tích hợp nội dung giáo dục VHƯX
vào các môn học; giáo dục thông qua các hoạt
động thực tế ngồi giờ lên lớp; thơng qua các
hoạt động sinh hoạt chính trị, giáo dục thẩm
mỹ; thơng qua những tấm gương điển hình,
tiên tiến; giáo dục VHƯX trong sinh hoạt văn
hóa, nghệ thuật, quan hệ quân nhân và thông
qua các phương tiện truyền thông đại chúng.

Với tư cách là một bộ phận của quá trình
sư phạm, nội dung và phương thức giáo dục
VHƯX vừa mang những nét chung của các
NTQĐ, đồng thời vừa mang những đặc điểm
riêng mang tính đặc thù của từng nhà trường,
làm cho nhận thức về VHƯX của học viên phù
hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo của từng
nhà trường và của quân đội.

Qua khảo sát thực tế, có thể đánh giá thực
trạng giáo dục VHƯX cho học viên trong các
NTQĐ những năm qua với những ưu điểm sau:

<i>Một là, các lực lượng tham gia giáo dục </i>
trong các NTQĐ nhìn chung đã có nhận thức
đúng đắn, tinh thần trách nhiệm cao và đã

giáo dục VHƯX cho học viên. Cụ thể, các nhà
trường đã tập trung quán triệt và triển khai
thực hiện các nghị quyết của Trung ương và

quân đội về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục đào tạo (GDĐT) trong tình hình mới và coi
giáo dục VHƯX “là một nội dung quan trọng,
trực tiếp góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị,
phát triển thế giới quan khoa học, bồi dưỡng
phẩm chất đạo đức, lối sống, nâng cao chất
lượng đào tạo” [2].

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>V</b>

<b>A</b>

kế hoạch giáo dục VHƯX, hướng dẫn triển khai

kế hoạch hoạt động giáo dục VHƯX.

Học viên trong các NTQĐ là chủ thể tự giác,
tích cực trong việc chuyển biến quá trình giáo
dục VHƯX theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của
các nhà trường thành quá trình tự giáo dục,
tự rèn luyện của bản thân và là nhân tố quyết
định phát triển VHƯX của chính họ. Trên cơ sở
xác định rõ trách nhiệm, nhiều học viên đã chủ
động, tích cực học tập, tìm tịi, đổi mới phương
pháp học nhằm lĩnh hội kiến thức. Qua kết quả
rèn luyện hằng năm cho thấy, tỷ lệ học viên đạt
kết quả tốt ngày càng tăng; tỷ lệ học viên rèn
luyện đạt kết quả trung bình, yếu ngày càng
giảm. Hàng năm, hàng nghìn lượt học viên của
các NTQĐ đã tham gia chiến dịch tình nguyện
như: Mùa hè xanh, hiến máu nhân đạo, tiếp sức
mùa thi, các phong trào về nguồn, đền ơn đáp
nghĩa, phong trào học viên nghiên cứu khoa

học… Nhờ việc phát huy vai trò tự giáo dục,
tự rèn luyện VHƯX nên về cơ bản, học viên đã
nhận thức được vai trò trách nhiệm của mình
trong quá trình học tập, tu dưỡng rèn luyện tại
các nhà trường. Hầu hết học viên đã nêu cao
ý chí tự học, tự rèn luyện để lĩnh hội, tích lũy
những tri thức, kinh nghiệm chuyên môn, đặc
biệt là nâng cao VHƯX của mỗi cá nhân. Hiện
nay, học viên trong các NTQĐ luôn chấp hành
tốt việc mang, mặc quân phục đúng quy định,
chấp hành nghiêm điều lệnh, kỷ luật quân đội,
quy định của mỗi nhà trường; trong giao tiếp,
ứng xử họ đều có thái độ chân thành, cởi mở,
dễ gần, dễ mến, xưng hô, chào hỏi đúng điều
lệnh, đảm bảo tư thế, lễ tiết, tác phong của
người quân nhân.

<i>Hai là, các NTQĐ giáo dục VHƯX cho học </i>
viên thơng qua chương trình, nội dung,
phương thức GDĐT, về cơ bản mang tính
nghiêm túc, cách thức tiến hành vừa chặt chẽ,
hiệu lực, vừa có cơ sở khoa học. Học viên trong
các NTQĐ vừa là chủ thể giáo dục, đồng thời
chịu sự tác động sâu sắc của q trình “nhập
thân văn hố” theo con đường GDĐT và con
đường văn hoá hoá cá nhân. Giáo dục VHƯX

sự để truyền đạt và giáo dưỡng, từ đó giúp học
viên tiếp nhận, biết tự lựa chọn cái đúng, cái
tốt, cái đẹp, xây đắp những giá trị VHƯX cốt lõi

trong nhân cách của mình. Điều đó cho thấy
hoạt động giáo dục VHƯX ở các NTQĐ khơng
những góp phần thúc đẩy, định hướng toàn
bộ hệ thống hành vi, thái độ tích cực trong học
tập, rèn luyện của học viên mà cịn góp phần
giúp họ hình thành bản lĩnh chính trị, phát
triển ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc và đối
với nhân dân.

Hiện nay, các hoạt động giáo dục VHƯX
thơng qua nhiều hình thức ln diễn ra sơi
nổi, có sức thu hút mạnh mẽ đối với học viên
như các cuộc thi tìm hiểu về Đảng quang vinh,
Bác Hồ vĩ đại, về truyền thống của quân đội,
nhà trường, các cuộc vận động “Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Hội thi
kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh;
“Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng,
xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”,… đã được 100%
cán bộ, giảng viên, học viên của các NTQĐ
tham gia và đã có tác dụng thiết thực trong
việc nâng cao nhận thức, hiểu biết, từ đó làm
hạn chế và khắc phục ảnh hưởng của những
phản giá trị thẩm sâu vào đời sống văn hóa
của học viên. Các nhà trường đã kết hợp nhiều
hình thức, nội dung giáo dục phong phú, đa
dạng giúp học viên vừa nâng cao nhận thức
về chính trị, tư tưởng, vừa nâng cao trình độ
giao tiếp, ứng xử có văn hóa, qua đó góp phần
giúp cho họ biết tự đấu tranh ngăn chặn, khắc

phục những tiêu cực về đạo đức, lối sống, biết
tự uốn nắn những lệch lạc về lời ăn, tiếng nói,
lễ tiết, tác phong...

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>V</b>

Ă N HÓ

<b>A</b>

báo tường, sáng tác và biểu diễn văn nghệ
quần chúng... Những hình thức hoạt động này
đan xen và bổ sung cho nhau, vừa nhằm thoả
mãn đời sống tinh thần, thoả mãn nhu cầu
thẩm mỹ của học viên, vừa góp phần xây dựng
mơi trường văn hóa tốt đẹp cho học viên, hình
thành nhân cách và nâng cao VHƯX của mỗi
cá nhân.

<i><b>2.2. Những kết quả đạt được trên đây là rất </b></i>

cơ bản, quan trọng, song bên cạnh đó, cơng
tác giáo dục VHƯX cho học viên ở các NTQĐ
thời gian vừa qua vẫn còn bộc lộ một số hạn
chế sau:

<i>Một là, nhận thức, trách nhiệm của chủ thể </i>
quản lý và lực lượng tham gia giáo dục VHƯX
cho học viên ở các NTQĐ có lúc, có nơi cịn
chưa sâu sắc, trách nhiệm chưa cao. Bên cạnh
những chủ thể có nhận thức đúng đắn về vai
trò quan trọng và sự cần thiết phải giáo dục
VHƯX cho học viên, vẫn còn những cá nhân
chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trị quan

trọng của cơng tác này và cho rằng học viên
chỉ cần tập trung học tốt chun mơn, cịn
giáo dục VHƯX khơng ảnh hưởng gì lớn đến sự
phát triển nhân cách và nghề nghiệp của học
viên, cho nên không cần “đầu tư” nhiều vào
vấn đề này... Một số nhà trường chưa phát huy
được sức mạnh tổng hợp của các lực lượng
tham gia giáo dục VHƯX cho học viên.

<i>Hai là, công tác triển khai các hoạt động </i>
giáo dục VHƯX cho học viên ở một số nhà
trường đơi lúc cịn mang tính hình thức, ít chú
ý đến tác động của nó đến việc xây dựng nhân
cách, rèn luyện bản lĩnh chính trị của học viên.
Thực tế cho thấy, hiệu quả công tác giáo dục
chính trị, tư tưởng ở một số nhà trường chưa
cao, nhất là giáo dục, xây dựng động cơ, ý
thức trách nhiệm của học viên trong thực hiện
nhiệm vụ, xây dựng nhà trường chính quy. Một
số phong trào văn hoá, văn nghệ, thể dục thể
thao, các cuộc thi,… vẫn cịn có hiện tượng
chạy theo thành tích, chưa coi trọng chất
lượng, do đó hiệu quả giáo dục còn thấp so với
tiềm năng, yêu cầu nhiệm vụ và nhu cầu văn
hoá, tinh thần của học viên. Các hoạt động vui

chưa tạo được sân chơi thu hút học viên tham
gia. Vẫn còn hiện tượng học viên thiếu ý chí
phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện,
dẫn đến kết quả học tập, hồn thành nhiệm

vụ khơng cao.

<i>Ba là, việc lồng ghép hoạt động giáo dục </i>
VHƯX với các cuộc vận động lớn của quân đội
và các mặt hoạt động khác của một số nhà
trường còn lúng túng kém hiệu quả, chưa tạo
được sự phối hợp đồng bộ, ổn định. Hiện nay,
các hoạt động phối hợp thường chỉ diễn ra trên
một số lĩnh vực như hội diễn văn nghệ, thi đấu
thể thao, nói chuyện truyền thống... Công tác
kiểm tra, theo dõi hoạt động, rút kinh nghiệm
ở một số nhà trường chưa được coi trọng.
Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất
lượng giáo dục VHƯX và thái độ giao tiếp, ứng
xử ủng hộ cái đúng, cái tốt, cái đẹp, đấu tranh
phê phán cái xấu của học viên. Trong quá trình
học tập, rèn luyện vẫn cịn những cá nhân
chưa hăng say sáng tạo, chưa tự giác trong rèn
luyện, chưa có nhận thức, thái độ đúng đắn với
nghề nghiệp mình đã chọn, vẫn phải đơn đốc,
nhắc nhở nhiều trong quá trình học tập, rèn
luyện. Từ hiện tượng ngại khó trong học tập,
nghiên cứu khoa học, ngại khổ trong rèn luyện
dẫn tới kết quả học tập, rèn luyện của một số
học viên còn thấp, vi phạm kỷ luật ở các mức
độ khác nhau vẫn còn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>V</b>

<b>A</b>

đã đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên,

trên thực tế vẫn còn những hạn chế, bất cập,
chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của nhiệm
vụ GDĐT và phát triển nhân cách học viên. Để
nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục VHƯX
cho học viên trong các NTQĐ những năm tới,
đòi hỏi các chủ thể, cả đối tượng và lực lượng
tham gia giáo dục cần nắm vững nội dung,
phương thức giáo dục, trên cơ sở đó có những
chủ trương, giải pháp phù hợp, góp phần khắc
phục những khâu yếu, mặt yếu nhằm nâng
cao hơn nữa chất lượng giáo dục VHƯX cho
học viên trong các NTQĐ hiện nay.

<b>3. Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục </b>
<b>văn hóa ứng xử cho học viên trong nhà </b>
<b>trường quân đội hiện nay </b>

<i>Thứ nhất, nâng cao nhận thức về giáo dục </i>
<i>VHƯX cho các chủ thể giáo dục trong các NTQĐ. </i>
Thực hiện giải pháp này cần giáo dục, nâng
cao trình độ tồn diện của đội ngũ cán bộ các
cấp, đặc biệt là cấp ủy, chỉ huy đơn vị trong các
nhà trường để mỗi người hoàn thành tốt chức
trách, nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, cần
tăng cường, chú trọng bồi dưỡng, giáo dục
lối sống, kỹ năng ứng xử; ngăn chặn có hiệu
quả ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường
và các tệ nạn xã hội; khắc phục biểu hiện dao
động tư tưởng, chủ nghĩa cá nhân, thực dụng,
xây dựng đạo đức cách mạng trong sáng: “Cần,

kiệm, liêm, chính, chí cơng, vơ tư”, lối sống văn
minh, lịch sự, “mình vì mọi người, mọi người vì
mình”. Mỗi cán bộ, đảng viên trong các NTQĐ
cần chủ động, tích cực tự học, tự nghiên cứu,
tìm hiểu để nâng cao trình độ tồn diện cho
bản thân trong đó có VHƯX, đáp ứng với yêu
cầu, nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, cần nêu
cao ý thức trách nhiệm, gương mẫu trong thực
hành VHƯX cũng như vận dụng vào công tác
GDĐT, bồi dưỡng năng lực, kỹ năng sống, kỹ
năng ứng xử cho học viên. Có như vậy, mới
thực sự phát huy vai trị của mình trong hồn
thiện, nêu gương và coi trọng công tác giáo
dục VHƯX cho học viên.

<i>quá trình giáo dục VHƯX thành quá trình tự giáo </i>
<i>dục. Đây là quá trình tự tổ chức, tự điều chỉnh </i>
về nhận thức và hành vi nhằm loại bỏ những
thói quen ứng xử thiếu văn hóa, những quan
điểm, tư tưởng lạc hậu, phản nhân văn, những
hành vi đạo đức, lối sống không phù hợp với
chuẩn mực VHƯX của xã hội, quân đội và yêu
cầu GDĐT của mỗi nhà trường. Đối với học
viên, đây là q trình khó khăn, gian khổ, phức
tạp địi hỏi phải phát huy cao độ tính tích cực,
tự giác, có ý chí quyết tâm, nghị lực trong quá
trình tự giáo dục VHƯX. Các NTQĐ cần quán
triệt sâu sắc yêu cầu về rèn luyện phẩm chất
đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa, xây
dựng con người mới trong lực lượng vũ trang.

Bên cạnh việc quan tâm của lãnh đạo, chỉ huy
ở các NTQĐ, mỗi học viên cũng cần tích cực,
nỗ lực hơn nữa trong học tập, rèn luyện nâng
cao trình độ về mọi mặt, xây dựng cho mình
nhân cách văn hóa và lý tưởng sống, có vậy
mới phát huy được tính tích cực, sáng tạo của
mình trong quá trình học tập, rèn luyện và tự
giáo dục VHƯX. Mỗi học viên phải nhận thức
rõ các yêu cầu trong giáo dục VHƯX và chuyển
hoá những yêu cầu vốn là khách quan đó
thành những địi hỏi của chính mình, qua đó
tự đối chiếu với bản thân xem có những khiếm
khuyết, thiếu hụt gì trong giao tiếp, ứng xử, từ
đó ra sức tự học tập, lĩnh hội những tri thức
VHƯX cần thiết để bù đắp cho những thiếu hụt
của bản thân mình. Đồng thời, phải có ý chí
và sự nỗ lực rất lớn tự tu dưỡng, học tập, rèn
luyện, kiên quyết đấu tranh với chính mình để
loại bỏ cái xấu, cái không phù hợp với yêu cầu
xã hội và quân đội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>V</b>

Ă N HÓ

<b>A</b>

nhà trường sẽ tạo nền tảng quan trọng giúp
học viên lĩnh hội, tích luỹ những tri thức, kinh
nghiệm trong giao tiếp, ứng xử, từ đó hình
thành, phát triển VHƯX của mình trong quá
trình học tập, rèn luyện tại các NTQĐ. Cùng
với đó, các chủ thể giáo dục cần nắm chắc đặc
điểm của học viên cả trình độ, năng lực nhận

thức, tâm lý, tình cảm, cương vị cơng tác, chức
danh đào tạo... để xác định những nội dung
trọng tâm, những vấn đề mà học viên cịn
thiếu, yếu... từ đó bổ sung, sử dụng có hiệu quả
các hình thức, biện pháp giáo dục phù hợp với
từng đối tượng học viên của mỗi nhà trường.
Bên cạnh việc kết hợp nhiều hình thức giáo
dục, các NTQĐ cũng cần phải phát huy vai trị
tích cực của các tổ chức, các lực lượng tham
gia giáo dục, đặc biệt là phát huy vai trò tiên
phong gương mẫu về đạo đức, lối sống của
các chủ thể giáo dục, họ phải thực sự là những
tấm gương sáng để học viên noi theo.

<i>Thứ tư, phát huy sức mạnh tổng hợp của các </i>
<i>lực lượng tham gia giáo dục VHƯX. Thực hiện </i>
giải pháp này cần phát huy tốt vai trò của
các tổ chức Đảng, Đồn Thanh niên, chính trị
viên, cán bộ chỉ huy, quản lý học viên và toàn
thể cán bộ, giảng viên, học viên… trong các
NTQĐ. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của
mình, mỗi tổ chức, lực lượng tham gia giáo dục
phải tác động vào quá trình giáo dục VHƯX
bằng những hình thức, biện pháp khác nhau
nhưng đều phải hướng đến mục đích chung
là xây dựng VHƯX, phát triển toàn diện nhân
cách của học viên. Trên cơ sở nghị quyết, chỉ
thị, kế hoạch của cấp trên và đặc điểm tình
hình của mình, mỗi đơn vị cần đề ra các chủ
trương, biện pháp lãnh đạo triển khai công tác

giáo dục VHƯX kịp thời, sát với yêu cầu, nhiệm
vụ, phù hợp với từng đối tượng, tăng cường
công tác kiểm tra, hướng dẫn chỉ đạo đối với
hoạt động này. Bên cạnh đó, cần phát huy tính
năng động, sáng tạo trong hướng dẫn, phối
hợp và thực hiện nhiệm vụ giáo dục VHƯX của
các cơ quan, đơn vị trong nhà trường. Các cơ
quan chức năng trong NTQĐ cần làm tốt công
tác tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy về chủ

giáo dục VHƯX, xây dựng nội dung, các hình
thức, biện pháp giáo dục; cụ thể hóa các tiêu
chí về phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức,
tác phong,… cần đạt được trong quá trình
giáo dục VHƯX.

<i>Thứ năm, đội ngũ giảng viên cần nhận thức </i>
<i>sâu sắc vai trị của mình trong việc hình thành, </i>
<i>phát triển tư duy lý luận, trình độ nhận thức cũng </i>
<i>như kinh nghiệm, kỹ năng sống, xây dựng VHƯX </i>
<i>cho học viên. Giảng viên vừa phải là người giúp </i>
đỡ, hướng dẫn, định hướng cho học viên hình
thành, phát triển hồn thiện VHƯX, đồng thời,
vừa phải là tấm gương sáng về đạo đức, lối
sống, tác phong công tác và ứng xử có văn
hóa cho học viên noi theo. Để làm được điều
đó, địi hỏi các chủ thể giáo dục cần có sự kết
hợp hài hịa giữa “dạy chữ”, “dạy nghề” và “dạy
người”; gắn kết, lồng ghép giữa truyền thụ nội
dung bài giảng với kinh nghiệm sống, kỹ năng

giao tiếp, ứng xử, giải quyết các tình huống cụ
thể trong học tập, cơng tác theo chức trách,
nhiệm vụ. Bởi việc dạy kiến thức chun mơn
chỉ thuần trí tuệ, cịn dạy lễ, dạy nghĩa (giáo
dục VHƯX) lại cần đến cả trái tim, tâm hồn,
tình cảm, dạy bằng cả nhân cách của chính
bản thân giảng viên. Để thực sự là tấm gương
sáng về thực hành VHƯX, mỗi giảng viên cần
chấp hành nghiêm điều lệnh, điều lệ, lễ tiết,
tác phong mọi lúc, mọi nơi, đảm bảo đúng
tư thế, tác phong. Khi lên lớp từ lời nói, động
tác, tư thế, ngữ điệu, đến cử chỉ, hành vi, thái
độ,… đều phải đảm bảo tính mơ phạm, tơn
trọng học viên. Cùng với kết hợp giáo dục, bồi
dưỡng và nêu gương thực hành VHƯX, giảng
viên phải có tinh thần đấu tranh với các biểu
hiện sai trái trong giao tiếp, ứng xử, kịp thời
chấn chỉnh để học viên biết được sai trái của
họ, từ đó có ý thức điều chỉnh, sữa chữa kịp
thời.

</div>

<!--links-->