Giáo án Ngữ văn 7 tuần 6 - Trường THCS Hiệp Thạnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. Tuaàn : 06 Tieát : 21. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp Ngày soạn : 06/ 09/2010. Baøi 06 Vaên hoïc. Ngaøy daïy : 15/ 09/ 2010. THIÊN TRƯỜNG VÃN VỌNG. Traàn Nhaân Toâng. COÂN SÔ CA. Ngueãn Traõi. ( Hướng dẫn tự học ). A . MUÏC TIEÂU Giuùp HS : - Cảm nhận được tâm hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông sự hoà nhập nên thơ, thanh cao của Nguyễn Trãi qua cảnh trí Côn Sơn qua đoạn thơ trong bài” Côn Sơn ca”. - Tiếp tục tìm hiểu thể thơ thất ngôn , bước đầu tìm hiểu thể thơ lục bát . - Tích hợp Tiếng Việt bài “ Từ Hán Việt” và tập làm văn bài “ Đặc điểm văn biểu cảm” - Tích hợp bảo vệ môi trường : Liên hệ môi trường trong lành ở Côn Sơn . B. CHUAÅN Bò: 1. Giáo viên : - Tranh ảnh đền thờ các vua Trần ở Tức Mặc , Thiên Trường , Nam Định . - Chân dung Nguyễn Trãi , ảnh tượng Vua Trần Nhân Tông … - Tranh aûnh Coân Sôn , baûng phuï ( vaên baûn) . 2. Học sinh : Đọc 2 văn bản, tìm hiểu tác giả, thể thơ và trả lời các câu hỏi tỉm hiểu văn bản. C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: HOẠT ĐỘNG THẦY. HOẠT ĐỘNG TRÒ. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG. HOẠT ĐỘNG 1 - KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh - Kieåm tra (?) Đọc thuộc lòng 1 trong 2 bài thơ: Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh. Cho biết tác - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân. giaû, theå thô, vaàn vaø noäi dung yù nghóa? - Bài mới Giới thiệu bài: Tiết học hôm nay, chúng ta seõ hoïc qua 2 taùc phaåm thô. Moät baøi laø cuûa vò vua yêu nước, có công lớn trong công cuộc chống ngoại xâm, đồng thời cũng là nhà văn hoá, nhà thơ tiêu biểu của thời Trần. Còn 1 bài là của danh nhân lịch sử dân tộc, đã được UNESCO công nhận là danh nhân văn hoá thế giới. Hai tác phẩm này là 2 sản Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. phẩm tinh thần cao đẹp của 2 cuộc đời lớn, 2 tâm hồn lớn, hẳn sẽ đưa lại cho chúng ta những điều lý thú bổ ích. HOẠT ĐỘNG 2 - ĐỌC HIỂU VĂN BẢN - Giáo viên : Hướng dẫn cách đọc “ Bài Thiên Trường Vãn Vọng” : Chậm , ung dung , thanh thản . Nhòp 4/3 ; 2/2/3 - Giáo viên: Đọc bài thơ . - HS thực hiện theo yêu cầu - Yêu cầu : HS đọc bài thơ và chú thích . cuûa giaùo vieân. (?) Trình baøy ñoâi neùt veà taùc giaû ? (?) Bài thơ thuộc thể thơ gì ? Căn cứ vào đâu mà em biết ? Vần được gieo ở những câu naøo? (?) Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh naøo? - Giáo viên : Đọc đoạn trích . Hướng dẫn HS đọc “ Bài ca Côn Sơn” Chậm , êm êm …. - Giáo viên: Đọc bài thơ . - Yêu cầu : HS đọc chú thích và bài thơ. - Giáo viên : Treo chân dung Nguyễn Trãi (?) Haõy cho bieát moät ñoâi neùt veà taùc giaû ?. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. I. TÌM HIEÅU CHUNG: THIEÂN VOÏNG. Toâng. TRƯỜNG. VAÕN. Traàn. Nhaân. 1) Taùc giaû : - Traàn Nhaân Toâng 2) Taùc phaåm a) Thể : Thất ngôn tứ tuyệt b) Vaàn: Caâu 1 , 2 ,4 . c) Bố cục : Khai – Thừa – Chuyển – Hợp 3) Hoàn cảnh sáng tác Saùng taùc trong vieäc veà thaêm queâ BAØI CA COÂN SÔN Nguyeãn Traõi I. TÌM HIEÅU CHUNG: 1) Taùc giaû : - Nguyeãn Traõi (1380–1442). - Nguyên văn : Thể trường (?) Nguyên tác bằng chữ Hán và theo thể thơ thiên, bản dịch: Thể lục bát - HS thực hiện theo yêu cầu khác nhưng ở đây được dịch theo thể thơ gì? (?) Em haõy noùi hieåu bieát cuûa em veà theå thô cuûa giaùo vieân. luïc baùt?. (?) Hãy chobiết hoàn cảnh sáng tác bài thơ và xuất xứ của đoạn thơ trích ? (?) Em haõy cho bieát noäi dung vaên baûn naøy noùi veà ñieàu gì?. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. 2) Taùc phaåm a) Theå thôå : Nguyeân vaên theå : “ trường thiên”, bản dịch thể: “Luïc baùt” b) Vaàn: Baèng 6 – 8 3) Hoàn cảnh sáng tác Trang :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Cáo quan về sống ở Côn Sơn HOẠT ĐỘNG 3 - PHÂN TÍCH - Giáo viên : Cho HS đọc lại 2 câu đầu. (?) Theo em, cảnh vật được miêu tả ở thời ñieåm naøo trong ngaøy? (?) Cảnh tượng chung ở Phủ Thiên Trường lúc đó ra sao? (?) Tại sao cảnh vật lại dường như có, dường nhö khoâng? Bình: Coù leõ luùc taùc giaû veà thaêm queâ vaøo dòp thu ñoâng, coù boùng chieàu, saéc maøu man maùc, chập chờn nữa như không vào lúc giao thời giữa ban ngày và ban đêm ở chốn thôn quê, caûnh queâ….. - Giáo viên : Cho HS đọc 2 câu cuối. (?) Trong bức tranh quê tác giả gợi tả hình ảnh nào để lại ấn tượng cho em nhiều nhất? Bình: Một bức tranh thật đẹp. Cảnh vừa có âm thanh, vừa có màu sắc tiêu biểu cho cảnh đồng quê lúc về chiều. Cảnh còn gợi cho chúng ta thấy một cuộc sống êm đềm, thanh bình. (?) Em coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû trong baøi thô ? (?) Từ đó, em hãy cho biết miêu tả trong thơ coù gì khaùc mieâu taû trong vaên xuoâi?. - HS : Đọc. - HS : Chieàu taø .. THIÊN TRƯỜNG VÃN VỌNG. Traàn. Nhaân. Toâng - HS : Xóm trước, thôn sau 1) Hai câu đầu: đã bắt đầu chìm dần vào Cảnh thôn xóm lúc chiều về söông khoùi… saép toái. - HS : Bò maøn söông, laøn khói bao phủ nên lúc mờ, luùc toû….. - HS : Đọc .. 2) Hai caâu cuoái:. - HS : Treû chaên traâu, thoåi saùo daãn traâu veà nhaø. Coø trắng từng đôi sà xuống giữa cánh đồng đã vắng người.. - HS : Nhaän xeùt .. (?) Qua những chi tiết, hình ảnh được miêu tả - HS : Thơ ít chi tiết, thiên trong bài thơ, cảnh làng quê vào buổi chiều ở về gợi tả còn văn xuôi nhieàu chi tieát phaûi mieâu taû tæ phủ Thiên Trường trông ra như thế nào ? mæ, cuï theå. Bình: Đây là cảnh chiều ở thôn quêđược phác hoạ đơn sơ nhưng đậm đa sắc quê, hồn queâ. (?) Em hiểu gì về tâm hồn của tác giả trước cảnh đó?. II . PHAÂN TÍCH. - Hình aûnh tieâu bieåu, cuï theå, có sức gợi tả. - Cảnh đậm đà sắc quê, hồn queâ. - HS : Moät laøng queâ thanh bình, traàm laëng maø khoâng hiu quạnh vì ở đây vẫn hé mở sự sống của con người trong sự hoà hợp với cảnh thieân nhieân.. - Taâm hoàn taùc giaû gaén boù Cho HS đọc ghi nhớ. máu thịt với quê hương thôn (?) Sau khi hiểu được giá trị của bài thơ, em - HS : Taùc giaû laø vò vua toái daõ. có ý nghĩ gì khi nhớ rằng tác giả là 1 ông vua cao nhöng taâm hoàn vaãn gaén chứ không phải là 1 dân quê? bó máu thịt với quê hương thoân daõ cuûa mình. Moät ñieàu 3 Tieåu keát : (?) Từ sự thật về tâm hồn của vua Trần Nhân không dễ gì có được. Tông như thế, em nghĩ gì về thời đại nhà Trần - HS : Đọc ghi nhớ. trong lịch sử nước ta? - Cá nhân: Vì thực tế không Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. ít người nghĩ rằng vua ở nơi laàu son thì khoâng theå coù tình caû m gắn bó với đồng quê Giaùo vieân: Chuyeån yù sang baøi “ Baøi ca Coân Sôn” nhö theá. - Coù 1 oâng vua coù 1 taâm hoàn cao đẹp như thế chứng tỏ thời đại đó, dân tộc ta, nhân dân ta sống rất cao đẹp đúng (?) Trong đoạn trích có từ nào được lặp đi lặp như sử sách từng ca ngợi. laïi nhieàu laàn? (?) Vậy, ta ở đây là ai? Và ta đang làm gì ở - Ta, Côn Sơn, Trong. Coân Sôn? (?) Tiếng suối chảy rì rầm lại thành như tiếng - HS thực hiện theo yêu cầu đàn, đá rêu phơi lại thành chiếu êm trong của giáo viên. ngôn ngữ văn chương hiện tượng đó được gọi là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến hành động - HS thực hiện theo yêu cầu ngôn ngữ ấy? (?) Tìm những từ tả hành động của Nguyễn của giáo viên. Trãi ở Côn Sơn? (?) Qua những từ diễn tả hành động của ta , - HS : Nghe tiếng suối…, em có cảm nhận gì về tư thế, phong thái của ngồi trên đá…,nằm bóng maùt…, ngaâm thô nhaøn. nhân vật ta ở đây? Bình: Nguyễn Trãi ở Côn Sơn trong tâm trạng của người bị nghi ngờ, bị chèn ép đành phải cáo quan về. Lẽ ra trong hoàn cảnh đó con người phải sống trong sự u uất, sự chán chường. Thế nhưng ở đây cho thấy Nguyễn Trãi rất ung dung, nhàn nhã, thanh thản, thoải mái, không vướng bận chuỵên đời. (?) Caûnh trí Coân Sôn trong hoàn thô Nguyeãn Trãi ntn? ( được gợi tả bằng những chi tiết naøo?) - HS : So sánh, liên tưởng, (?) Chỉ với vài nét chấm phá nhưng Nguyễn tưỏng tuợng. Trãi đá phác hoạ lên 1 bức tranh thiên nhiên với cảnh trí Côn Sơn. Theo em, đó là 1 bức tranh nhö theá naøo ? - HS : Bức trang có suối , đá Bình: Đoạn thơ có cấu trúc “tứù bình” thể núi , thông , trúc , người hiện vẻ đẹp hài hòa của thiên nhiên : Suối , ngaâm thô … đá , túng , trúc . Đẹp như một bức tranh có : Suối chảy rì rầm, có bàn đá rêu phơi, có rừng thông, bóng trúc râm , Côn Sơn thật đẹp =>Taïo khung caûnh cho thi nhaân ngoài ngaâm thô nhaøn moät caùch thi vò.. (?) Tại sao dưới ngòi bút của Nguyễn Trãi, Côn Sơn lại trở nên sống động, nên thơ và đầy sức sống như thế ? - HS : Nguyeãn Traõi coù taâm (?) Em có nhận xét gì về cách diễn đạt ý của hồn gợi mở, yêu thiên nhiên bài thơ ? Dụng ý của cách diễn đạt đó - HS : Cứ 1 câu tả cảnh thì 1 Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Nguyeãn Quang Nghieäp. BAØI CA COÂN SÔN Nguyeãn Traõi 1) Caûnh trí vaø taâm hoàn cuûa Nguyễn Trãi ở Côn Sơn: -Điệp từ: “ta”( Nguyễn Trãi) -Động từ: Nghe, ngồi, nằm, ngaâm -So sánh, liên tưởng, tưởng tượng.. -Nguyeãn Traõi ñang soáng trong caûnh thaûnh thôi, ñang thaû hoàn vaøo caûnh trí Coân Sôn raát mực thi sĩ.. 2) Caûnh trí Coân Sôn trong hoàn thô Nguyeãn Traõi: -Suối chảy, đá rêu phơi, rừng thoâng, boùng truùc. - Hình ảnh gợi tả. - Cảnh trí thiên nhiên khoáng daït, thanh tónh, neân thô.. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. câu nói về hành động, trạng thái của con người trong cảnh đó Sự giao hoà, hòa nhập giữa cảnh và người. - Giáo viên : Cho HS đọc diễn cảm lại đoạn - HS : Đọc lại đoạn thơ . thô. (?) Giọng điệu chung của đoạn thơ là gì? Những điệp từ góp phần tạo nên giọng điệu - HS : Giọng điệu nhẹ nhaøng, thaûnh thôi, eâm tai. của đoạn thơ như thế nào ? Các điệp từ góp phần tạo (?) Qua đoạn thơ cho em hiểu thêm gì về con nên giọng điệu đó. - HS : Sự hoà hợp trọn vẹn người Nguyễn Trãi? giữa con người- thiên nhiên bắt nguồn từ nhân cách thanh cao, taâm hoàn thi só cuûa chính Nguyeãn Traõi. - Yêu cầu : HS đoc ghi nhớ. - HS : Đọc ghi nhớ .. 3) YÙ nghóa vaên baûn. HOẠT ĐỘNG 4 : LUYỆN TẬP - Giaùo vieân : Neâu caâu hoûi 1 SGK - Yeâu caàu : HS thaûo luaän theo baøn - Yêu cầu : Đại diện trình bày . - Giáo viên : Đánh giá.. IV- LUYEÄN TAÄP: Câu 1 : Cả hai đều là sản phẩm tâm hồn thi sĩ, những tâm - HS thực hiện theo yêu cầu hồn có khả năng hoà nhập với cuûa giaùo vieân thieân nhieân. Caû hai cuøng nghe tieáng suoái nhö nghe nhaïc. Maëc dù một bên nhạc trời là đàn cầm, một bên nhạc trời là tiếng haùt khaùc xa nhau nhöng cuøng laø một , đều là nhạc cả.. HOẠT ĐỘNG 5 CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Bài thơ “ Thiên Trường vãn vọng” của Trần Nhân Tông được làm theo thể : a. Luïc baùt b. Ngũ ngôn tứ tuyệt - HS thực hiện theo yêu cầu c. Thất ngôn tứ tuyệt cuûa giaùo vieân d. Thơ tự do (?) Em có suy nghĩ gì về môi trường vùng đất Côn Sơn ? HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học thuộc lòng hai bài thơ “ Thiên trường vãn vọng” và “ Côn Sơn ca”, học ghi nhớ, tiểu sử tác giả. - Làm hoàn chỉnh các bài luyện tập SGK. - Đọc bài đọc thêm Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. (?) Sử dụng từ Hán việt nhằm mục đíc gì ? - HS thực hiện theo yêu cầu - Soạn bài: Từ Hán Việt (tt) cuûa giaùo vieân + Soạn theo câu hỏi sách giáo khoa. + Làm trước nhựng bài tập đơn giản như : Bài taäp 1,2 ,3,4. Tuaàn : 06 Tieát : 22. Ngày soạn : 04 – 09 - 200. Tieáng vieät. Ngaøy daïy : 18 – 09 - 2009. TỪ HÁN VIỆT ( Tieáp theo ). A . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp HS : - Hiểu được các sắc thái riêng biệt của từ Hán Việt. - Có ý thức sử dụng từ HV đúng ý nghĩa, đúng sắc thái, phù hợp hoàn cảnh giao tiếp - Tránh lạm dụng từ Hán Việt. - Tích hợp phần Văn “ Bài ca Côn Sơn” , “ Thiên Trường Vãn vọng” và phần Tập làm văn . B. CHUAÅN BÒ: 1. Giaùo vieân : Baûng phu . 2. Học sinh : Đọc, nghiên cứu bài trước + Trả lời các câu hỏi trong bài. C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ HOẠT ĐỘNG 1 : KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh - Kieåm tra baøi cuõ (?) Theá naøo laø yeáu toá Haùn Vieät ? Yeáu toá Hán Việt được sử dụng như thế nào ? (?) Có mấy loại từ ghép Hán Việt ? Cho ví - Hai HS trả bài. dụ để minh hoạ ? (?) Trật tự của các yếu tố trong từ ghép Hán Vieät chính phuï nhö theá naøo ? - Bài mới Giới thiệu bài: Qua tiết học về từ Hán Việt em đã được cung cấp kiến thức về yếu tố Hán Việt 02 loại tư øghép Hán Việt và trật tự của các yếu tố trong từ ghép Hán Việt . Tuy nhiên chỉ biết bấy nhiêu chưa đủ , các em cần biết từ Hán Việt mang sắc thái ý nghĩa gì và sử dụng nó ntn cho phù hợp . Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu những vấn đề neâu treân . Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. NOÄI DUNG. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. HOẠT ĐỘNG 2 HÌNH THAØNH KHÁI NIỆM Giaùo vieân : Treo baûng phuï ghi ví duï . Yêu cầu : HS đọc 1a , b cho cả lớp quan sát các từ Hán Việt . Giaùo vieân : Chia nhoùm cho HS thaûo luaän (?) Tại sao trong các câu văn trên dùng từ Hán Việt (in đậm 1a) mà không dùng từ thuaàn Vieät coù nghóa töông ñöông ? (2 phuùt) Yêu cầu : Đại diện nhóm trình bày. - HS : Quan saùt. Nguyeãn Quang Nghieäp. 1. Sử dụng từ hán việt để tạo sắc thaùi bieåu caûm .. - HS : Đọc - HS : Thaûo luaän nhoùm .. - Đại diện HS trình bày : Từ thuần Việt và từ Hán Vieät khaùc nhau veà saéc thaùi yù nghóa neân khoâng theå thay thế từ Hán Việt bằng từ (?) Người ta dùng từ Hán Việt (in đậm 1b) thuần Việt , để tránh sự thô thiển , được trang trọng hơn - Tạo sắc thái trang trọng , thể để tạo sắc thái biểu cảm gì ? (?) Như vậy sử dụng từ Hán Việt để tạo sắc - HS : Tạo sắc thái cổ kính hiện thái độ tôn kính . Ví dụ : Phụ nữ Việt Nam… của lịch sử . bieåu caûm gì ? - Tạo sắc thái tao nhã, lịch sự - HS : Trả lời theo ghi nhớ . tránh gây cảm giác thô tục , ghê sợ . Ví dụ : Bác sĩ đang khám tử thi - Tạo sắc thái cổ , phù hợp với baàu khoâng khí coå xöa . Ví duï : Yeát Keâu yeát kieán vua Traàn GV choát => Nhaân Toâng … - HS : Quan saùt . Giaùo vieân : Treo baûng phuï ghi ví duï . (?) So saùnh caùc caëp caâu trong ví duï 2a , b . Theo em , câu nào có cách diễn đạt hay hơn - HS : Câu đầu không hay , ? Vì sao ? vì sử dụng từ Hán Việt không phù hợp với ngữ (?) Khi nói , viết . Nếu gặp một cặp từ thuần caûnh . Caâu sau hay hôn vì Việt – Hán Việt đồng nghĩa , em giải quyết nó phù hợp với ngữ cảnh. theá naøo ? - HS : Khi caàn taïo saéc thaùi phù hợp với ngữ cảnh ta dùng từ Hán Việt , nhưng khoâng neân laïm duïng … - HS : Trả lời theo ghi nhớ .. 2. Không nên lạm dụng từ Hán Vieät .. Khi noùi vieát , khoâng neân laïm dụng từ HV, làm cho lời ăn , tiếng nói thiếu tự nhiên , thiếu trong sáng , không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp .. (?) Từ đó, ta rút ra kết luận gì khi sử dụng từ Haùn Vieät ? GV choát => HOẠT ĐỘNG 3 LUYỆN TẬP 3. Luyeän taäp Yêu cầu : HS đọc bài tập 1 Baøi taäp 1 (?) Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn , để - HS thực hiện theo yêu Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. ñieàn vaøo choå troáng ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt boå sung .. caàu cuûa giaùo vieân.. Nguyeãn Quang Nghieäp. (thaân maãu , meï) - Meï. - Thaân maãu. ( phu nhân , vợ) - Phu nhaân. - Vợ, ( laâm chung , saép cheát) - Saép cheát. - Laâm chung. ( giaùo huaán , daïy baûo) - Giaùo huaán. - Daïy baûo. Baøi taäp 2. Sở dĩ người Việt thích dùng từ - HS thực hiện theo yêu Yêu cầu : HS đọc bài tập 2 HV để đặt tên người, tên địa lí vì (?) Tại sao người Việt Nam thích dùng từ cầu của giáo viên. mang saéc thaùi trang troïng. Hán Việt để đặt tên người , tên địa lí ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt boå sung . Giáo viên : Liên hệ thực tế . (?) Thống kê tổ ( lớp) có bao nhiêu bạn được đặt tên bằng từ Hán Việt ? (?) Nêu 1 số tên địa lí là từ Hán Việt ở địa Baøi taäp 3 phöông em ? Các từ góp phần tạo sắc thái HS thự c hieä n theo yeâ u coå: Yêu cầu : HS đọc bài tập 3 (?) Thống kê các từ , ngữ Hán Việt góp cầu của giáo viên. Giảng hoa ø, cầu thân , hoà hiếu, phaàn taïo saéc thaùi coå xöa ? nhan saéc tuyeät traàn . Giaùo vieân : Nhaän xeùt boå sung . Baøi taäp 4 - HS thực hiện theo yêu Nên thay : Yêu cầu : HS đọc bài tập 4 caàu cuûa giaùo vieân. (?) Nhận xét về việc dùng từ Hán Việt ? Bảo vệ = giữ gìn; Giaùo vieân : Nhaän xeùt boå sung . Mĩ lệ = đẹp đẽ. Vì : dùng từ Hán Việt như thế không phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp cho nên thiếu tự nhiên HOẠT ĐỘNG 4 CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Khi sử dụng từ Hán Việt ta phải lưu ý ñieàu gì ? HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học ghi nhớ, làm hoàn chỉnh các bài tập (?) Baøi vaên bieåu caûm coù boá cuïc maáy phaàn, nhiệm vụ của từng phần là gì ? - Soan baøi: Ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm - Trả lời các câu hỏi trang 86 .. - HS thực hiện theo yêu caàu cuûa giaùo vieân.. - HS thực hiện theo yêu caàu cuûa giaùo vieân.. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. Nguyeãn Quang Nghieäp. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Hieäp Thaïnh , ngaøy 11 thaùng 09 naêm 2010 DUYEÄT CUÛA TOÅ CHUYEÂN MOÂN …………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………….. Tổ trưởng. Nguyeãn Thò Kim Loan. Tuaàn : 07 Tieát : 23. Ngày soạn : 12/9/2010. Taäp Laøm Vaên. Ngaøy daïy : 21/9/ 2010. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN BIEÅU CAÛM. A . MUÏC TIEÂU Giuùp HS : - Nắm được các đặc điểm cụ thể của bài văn biểu cảm - Hiểu đặc điểm của phương thức biểu cảm . - Biết vận dụng những kiến thức về văn biểu cảm vào đọc – hiểu văn bản . B. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thứcï - Boá cuïc baøi vaên bieåu caûm . - Yeâu caàu cuûa vieäc bieåu caûm . - Cách biểu cảm gián tiếp và biểu cảm trực tiếp . 2. Kyõ naêng - Nhaän bieát ñaëc ñieåm cuûa baøi vaên bieåu caûm . C. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG THẦY. HOẠT ĐỘNG TRÒ. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh - Kieåm tra (?) Theá naøo laø vaên bieåu caûm ? (?) Nêu những cách biểu hiện trong văn biểu - HS thực hiện theo yêu cầu caûm ? cuû a giaùo vieân . (?) Lời văn biểu cảm đòi hỏi điều gì ? (?) Neâu ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm ? - Bài mới . Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Giới thiệu bài. - Như các em đã biết văn biểu cảm là loại vaên cho pheùp ta boäc loä tö töoûng, tình caûm sâu sắc và kín đáo của mình . Nó thuyết. phục người đọc ở chỗ chân thật, tự nhiên nói lên những cảm xúc của mình mà khoâng goø boù theo moät khuoân khoå nhaát. định . Vậy văn biểu cảm có những đặc ñieåm gì ? Chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay .. HOẠT ĐỘNG 2 - HÌNH THAØNH KHÁI NIỆM I. TÌM HIEÅU ÑAËC ÑIEÅM - HS : Đọc SGK . Giáo viên : Cho HS đọc bài Tấm gương. CUÛA VAÊN BIEÅU CAÛM - HS : Bieåu döông tính trung (?) Bài văn biểu đạt tình cảm gì ? (?) Tìm những từ ngữ ( câu văn) biểu hiện tình thực, ghét thói xu nịnh , dối traù. cảm đó ? - Là người bạn chân thật suốt đời. - Khoâng bieát xu nònh ai. - Duø tan xöông…loøng ngay thaúng . (?) Baøi vaên naøy coù ñi vaøo taû caùi göông cuï theå - HS : Khoâng . Vì muïc ñích khoâng? Taïi sao? cuûa noù khoâng phaûi laø mieâu taû . - HS : Để đánh gia ù, để biểu (?) Vậy thì để làm gì ? hieä n cảm xúc , thái độ , tình (?) Trong bài có chữ nào được lặp đi lặp lại nhiêu lần ? Việc lặp lại như vậy có tác dụng gì ? cảm người viết . (?) Phẩm chất của gương phù hợp với tình cảm - HS : Chữ gương . Chủ thể con người ở điểm nào ? xuyeân suoát baøi vaên phaåm chaát göông .. (?) Như vậy, để nói về tính trung thực, phê phán kẻ dối trá người ta đã mượn tấm gương để bộc lộ suy nghĩ của mình. Từ đó, em cho biết muốn biểu cảm người ta làm thế nào? ( phương thức bieåu caûm). (?) Baøi vaên naøy coù maáy phaàn noùi roõ noäi dung. - HS : Gương phản chiếu sự vaät khaùch quan . Noù giuùp người thấy vết nhơ mà sửa , dù sự thật đau buồn . Gương là người bạn chân thành , gắn bó thuỷ chung với con người . - HS : Chọn sự vật phù hợp với tính chất tình cảm rồi bieåu hieän tình caûm cuûa mình đối với nó như đối với người (giaùn tieáp). Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. - HS : Boá cuïc ba phaàn : + MB: Neâu phaåm chaát trung thực của gương + TB: Nêu lợi ích của gương đối với người trung thực ngoài gương thuỷ tinh còn (?) Tình cảm và sự đánh giá của tác giả trong gương lương tâm . bài có rõ ràng, chân thực không ? Điều đó có ý + KB: Khẳng định lại chủ đề. nghĩa như thế nào đối với giá trị bài văn ? - HS : Có.Tạo sự xúc động Giaùo vieân : Choát laïi caùc ñaëc ñieåm treân . chân thành trong lòng người đọc. Tạo nên giá trị bài văn. Giáo viên : Treo bảng phụ (đoạn văn của Nguyeân Hoàng). - HS : Đọc đoạn văn . (?) Đoạn văn biểu hiện tình cảm gì ? (?) Tình cảm ở đây thể hiện trực tiếp hay gián - HS : Sự đau khổ chờ đợi meï veà cuûa taùc giaû. tieáp ? (?) Em dựa vào dấu hiệu nào để đưa ra nhận xét - HS : Biểu hiện trực tiếp . đó ? - HS : Qua lời than , lời trông mong , tieáng keâu , caâu hoûi Giaùo vieân : Choát laïi caùc ñaëc ñieåm treân . bieåu caûm .. Nguyeãn Quang Nghieäp. từng phần ?. HOẠT ĐỘNG 3 - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP Giáo viên : Cho hs đọc văn bản : Hoa học trò (?) Đoạn văn thể hiện tình cảm gì ? (?) Việc tác giả miêu tả hoa phượng đóng vai troø gì trong baøi vaên bieåu caûm naøy ?. (?) Vì sao tác giả gọi hoa phượng là hoa học trò Giaùo vieân : Chia nhoùm cho HS thaûo luaän (?) Haõy tìm maïch yù cuûa baøi vaên ? ( 5’ ) -Gợi ý: - Đoạn 1: + Câu: “Phượng cứ nở, phượng cứ rơi” biểu hiện cảm xúc gì ? “ Sắc hoa phượng nằm ở trong hoàn” laø saéc gì ? + Câu: “ Phượng xui ta nhớ cái gì đâu” có phải thể hiện cảm xúc rối bời, thẩn thờ không - Đoạn 2: Thể hiện cảm xúc gì ? Có phải cảm xuùc troáng vaéng khoâng ? - Đoạn 3: Có phải thể hiện cảm xúc cô đơn, nhớ. - Đọc văn bản. - HS : Nỗi buồn nhớ khi xa trường , xa bạn . - HS : Không tả hoa phượng như một loài hoa nở vào hè . Mượn hoa phượng để bộc lộ tình caûm baïn beø khi chia tay . - HS : Vì hoa phượng gợi bao kæ nieäm buoàn vui tuoåi hoïc troø ... - HS thaûo luaän ( 5’ ) - HS trả lời . + Đoạn 1: Nỗi buồn của hoa học trò khi phượng báo hiệu muøa chia tay. + Đoạn 2: Vai trò của hoa phượng nơi sân trường. + Đoạn 3: Nỗi buồn, mong chờ các bạn học sinh của hoa phượng.. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. - Moãi baøi vaên bieåu caûm taäp trung biểu đạt một tình cảm chuû yeáu . Coù theå bieåu caûm trực tiếp những cảm xúc hoặc gián tiếp qua những hình aûnh coù yù nghóa aån duï . - Để biểu dạt tình cảm , người viết có thể có các caùch bieåu caûm: + Choïn hình aûnh aån duï, tượng trưng ( đồ vật, cây cối hay một hiện tượng nào đó) để gởi gấm tâm tư, tình caûm . + Thổ lộ trực tiếp những nỗi nieàm, caûm xuùc trong loøng . + Tình caûm theå hieän phaûi trong sáng, chân thực . II. LUYEÄN TAÄP. HOa hoïc troø Xuaân Dieäu. Đoạn 1: - Cảm xúc thẩn thơ ø, rối bời . -> Phượng nở … phượng rơi … Trang :.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. bạn và pha chút dỗi hờn không ? Giáo viên : Nhận xét , đánh giá . Giáo viên : Treo bảng phụ đáp án .. - HS : Quan saùt .. HOẠT ĐỘNG 4 - CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Vậy, bài văn này biểu cảm trực tiếp hay giaùn tieáp ? HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Học ghi nhớ . - Làm hoàn chỉnh phần luyện tập: Đọc kỹ lại bài văn “ Hoa học trò” và cho biết tình cảm ở đây được biểu hiện trực tiếp hay gián tiếp . (?) Em hiểu thế nào là đề văn biểu cảm ? - Soạn bài: “ Đề văn biểu cảm và cách làm bài vaên bieåu caûm” ( theo caâu hoûi yeâu caàu saùch giaùo khoa trang 87, 88 ). Tuaàn : 07 Tieát : 24. Nguyeãn Quang Nghieäp. Đoạn 2: - Caûm xuùc troáng traûi . -> Phượng nhớ + Người sắp xa … + Moät tröa heø … + Moät thaønh xöa … -> Phượng + Khoùc … + Mô … + Nhớ … Đoạn 3: - Cảm xúc cô đơn , nhớ bạn và pha chút dỗi hờn . -> Hoa phượng đẹp với ai , khi học sinh đã đi cả rồi !. - HS : Giaùn tieáp boäc loä tình caûm .. - HS : Thực hiện theo yêu caàu cuûa giaùo vieân .. Ngày soạn : 12/9/2010 Ngaøy daïy : 21/9/ 2010 Taäp Laøm Vaên. ĐỀVĂN BIỂU CẢMVAØ CÁCH LAØM BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM. A . MUÏC TIEÂU Giuùp HS : - Hiểu được đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm . B. KIẾN THỨC CHUẦN 1. Kiến thức Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. - Đặc điểm cấu tạo của đề văn biểu cảm . - Caùch laøm baøi vaên bieåu caûm . 2. Kyõ naêng - Nhận biết đề văn biểu cảm . - Bước đầu rèn luyện các bước làm bài văn biểu cảm . C. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ NOÄI DUNG HOẠT ĐỘNG 1:KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh - Kieåm tra - Bài mới - HS thực hiện theo yêu cầu (?) Theá naøo laø vaên bieåu caûm ? cuûa giaùo vieân . (?) Ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm? Giới thiệu bài - Chúng ta đã biết được thế nào là văn biểu caûm vaø ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm . Tieát hoïc hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu đề văn biểu cảm và các bước làm bài văn biểu cảm I. ĐỀ VĂN BIỂU CẢM VAØ CÁC HOẠT ĐỘNG 2 : HÌNH THAØNH KHÁI NIỆM BƯỚC LAØM BAØI VĂN BIỂU CẢM * Đề văn biểu cảm thường chỉ ra đối tượng 1. Đề văn biểu cảm. bieåu caûm vaø tình caûm bieåu hieän .. Giáo viên : Treo bảng phụ các đề văn . Yêu Cầu : HS đọc các đề văn trên . - HS thực hiện theo yêu cầu (?) Hãy chỉ ra đối tượng biểu cảm và tình cảm của giáo viên . trong các đề văn trên ?. - Đề văn biểu cảm bao giờ cũng nêu ra đối tượng biểu caûm vaø tình caûm caàn bieåu hieän trong baøi laøm . 2. Các bước làm bài văn. Giáo viên : Chọn đề c để tìm hiểu . bieåu caûm (?) Trong quá trình tạo lập văn bản, bước đầu Đề : Nêu Cảm nghĩ về nụ cười của tieân chuùng ta phaûi laøm gì ? - Tìm hiểu đề và tìm ý . (?) Đối tượng biểu cảm và tình cảm cần biểu meï hiện trong đề văn là gì ? - Phaùt bieåu caûm xuùc vaø suy nghó về nụ cười của mẹ . a) Tìm hiểu đề, tìm ý (?) Đề yêu cầu phát biểu cảm nghĩ về cái gì ? - HS: Nụ cười của mẹ (?) Từ thuở ấu thơ, có ai không nhìn thấy nụ - Nụ cười yêu thương, khích lệ cười của mẹ ? khi em bieát ñi, biết nói, khi lần đầu tiên đi (?) Có phải lúc nào mẹ cũng nở nụ cười không học, vui chơi, tiến bộ … - Không . Mẹ chỉ cười lúc con ? Mẹ cười những lúc nào ? ngoan , vui chôi maïnh khoeû, coù tieán boä , khuyeán khích, an uû (?) Làm sao để luôn luôn được thấy nụ cười i … - Chaêm ngoan hoïc gioûi nghe cuûa meï ? (?) Mỗi khi vắng nụ cười của mẹ, em cảm thấy lời mẹ dạy … Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. theá naøo ? Yeâu caàu : HS thaûo luaän ( 3 phuùt ) (?) Hãy sắp xếp các ý tìm được theo bố cục 03 phần: Mở bài – thân bài – kết bài ? Yêu cầu: Đại điện nhóm trình bài Giaùo vieân: Nhaän xeùt (?) Vậy, sau bước tìm hiểu đề và tìm ý là thao taùc gì ?. Nguyeãn Quang Nghieäp. -Buoàn baû, coâ ñôn, troáng vaéng. b) Laäp daøn baøi MB: Nêu cảm xúc đối với nụ - HS : Thực hiện theo yêu cầu cười của mẹ : Nụ cười ấm cuûa giaùo vieân . loøng . TB: Neâu caùc bieåu hieän, saéc thái nụ cười của mẹ : - Laäp daøn yù + Nụ cười yêu thương . + Nụ cười khuyến khích . + Nụ cười an ủi … + Những khi vắng nụ cười cuûa meï . KB: Loøng yeâu thöông vaø kính troïng meï . (?) Theo dàn bài trên, em dự kiến sẽ viết đoạn c) Vieát baøi mở bài – thân bài – kết bài thành bao nhiêu Tìm lời văn tích hợp, gợi - HS thực hiện theo yêu cầu cảm . đoạn ? (?) Vậy là, thao tác thứ ba trong quá trình tạo của giáo viên . laäp vaên baûn laø gì ? - Vieát baøi * Löu yù : Em phaûi vieát thaät bieåu caûm vaø theå hiện niềm yêu thương, kính trọng đối với mẹ . (?) Sau khi vieát baøi xong, ta phaûi laøm gì ? - Đọc và sửa chữa Chốt : Để làm bài văn biểu cảm tốt, ta phải thực hiện theo các bước nào ? - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân . HOẠT ĐỘNG 3 : HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP - Đọc bài văn Yêu cầu : HS Đọc bài văn mẫu SGK - Tình cảm tha thiết đối với (?) Bài văn biểu đạt tình cảm gì ? queâ höông An Giang.. d) Sửa bài. II. LUYEÄN TAÄP - Nhan đề : Tình quê hương . - Đề văn : Quê hương trong traùi tim toâi. - Daøn baøi : (?) Hãy đặt cho bài văn 1 nhan đề và 1 đề văn HS thự c hieä n theo yeâ u caà u +MB: Giới thiệu tình yêu quê thích hợp ? cuûa giaùo vieân höông An Giang (?) Haõy neâu leân daøn yù cuûa baøi ? -TB: Bieåu hieän tình yeâu meán queâ höông : + Tình yêu quê từ tuổi thơ . + Tình yeâu queâ höông trong chiến đấu và những tấm gương yêu nước . -KB: Tình yeâu queâ höông với nhận thức của người từng trải, trưởng thành . - Phương thức biểu cảm : (?) Chỉ ra phương thức biểu cảm của bài văn ? - Trực tiếp Trực tiếp biểu lộ tình yêu quê höông thaém thieát HOẠT ĐỘNG 4 : CỦNG CỐ - DẶN DÒ Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. (?) Đề văn biểu cảm thông thường có những - HS thực hiện theo yêu cầu noäi dung gì ? cuûa giaùo vieân . (?) Nêu các bước làm bài văn biểu cảm ? HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Hoïc baøi -Tập nêu cảm nghĩ với đề bài trên (?) Văn bản “ Bánh trôi nước” của tác giả nào ? thuoäc theå thô gì ? - Soạn văn bản: Bánh trôi nước bằng cách: + Đọc kỹ tác phẩm + Tìm hiểu thể thơ , tác giả, bố cục, đại ý + Trả lời các câu hỏi phần đọc - hiểu văn bản + Đọc chú thích từ khó .. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân .. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(16)</span>