Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng tại Trường Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

------------/------------

----/----

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN MINH TRANG

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CƠNG TÁC
THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KỸ THUẬT – HẬU CẦN CÔNG AN NHÂN DÂN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN MINH TRANG

NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CƠNG TÁC
THI ĐUA, KHEN THƢỞNG TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC
KỸ THUẬT – HẬU CẦN CÔNG AN NHÂN DÂN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. CAO MINH CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, dữ liệu nêu trong luận văn là trung thực.
Những kết luận khoa học của luận văn chƣa từng đƣợc công bố trong
bất kỳ cơng trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Minh Trang


LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc đến:
Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy, cơ giáo
Khoa sau đại học và các Phịng, Khoa của Học viện.
Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn TS. Cao Minh Cơng đã tận tình
hƣớng dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn thạc sỹ Quản lý công đúng

thời gian quy định.
Cảm ơn Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công
an nhân dân và các Phòng, Khoa thuộc trƣờng đã quan tâm, giúp đỡ, cung
cấp tài liệu, số liệu giúp tơi hồn thành đề tài nghiên cứu này.
Tuy bản thân đã có nhiều cố gắng, song luận văn chắc chắn không
thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Tơi kính mong nhận đƣợc sự
đóng góp, những chỉ dẫn của các thầy, cơ giáo và bạn bè đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Minh Trang


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................
LỜI CẢM ƠN .....................................................................................................
MỤC LỤC ...........................................................................................................
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 7
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 8
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu:........................................... 8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn. .................................................... 9
7. Kết cấu của luận văn: .................................................................................... 9
Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THI ĐUA, KHEN THƢỞNG .............. 10
1.1. Khái niệm thi đua, khen thƣởng ............................................................... 10
1.1.1. Khái niệm thi đua .................................................................................. 10
1.1.2. Khái niệm khen thưởng ......................................................................... 13
1.1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa thi đua và khen thưởng ......................... 16

1.2. Nội dung cơ bản của Quản lý Nhà nƣớc đối với thi đua, khen thƣởng ... 18
1.2.1. Khái niệm .............................................................................................. 18
1.2.2 Nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ............................. 19
1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen
thƣởng.............................................................................................................. 28
1.4. Khái quát về hệ thống cơ quan quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng ..33
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 42
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THI ĐUA, KHEN THƢỞNG CỦA
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT - HẬU CẦN CÔNG AN NHÂN DÂN .. 43
2.1. Giới thiệu về Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân .... 43
2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ............................................................................. 43


2.1.2. Tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất............................................................. 43
2.2. Thực trạng hƣớng dẫn, cụ thể hóa các văn bản quản lý nhà nƣớc về thi
đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân 44
2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà
nƣớc về thi đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an
nhân dân .......................................................................................................... 52
2.4 Thực trạng thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm
pháp luật về thi đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công
an nhân dân...................................................................................................... 62
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................................................................. 64
Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC
THI ĐUA, KHEN THƢỞNG CỦA TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT HẬU CẦN CÔNG AN NHÂN DÂN ............................................................. 65
3.1 Định hƣớng phát triển của trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an
nhân dân trong thời gian tới ............................................................................ 65
3.2. Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chủ trƣơng, đƣờng
lối chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nƣớc, các quy định của ngành
Công an về công tác thi đua, khen thƣởng ...................................................... 68

3.3. Kiến nghị, đề xuất hoàn thiện việc xây dựng, ban hành văn bản quản lý
nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công
an nhân dân...................................................................................................... 70
3.4. Tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà nƣớc về thi
đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân .....81
3.5. Nâng cao chất lƣợng công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố
cáo, xử lý vi phạm pháp luật về thi đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ
thuật – Hậu cần Công an nhân dân ................................................................. 91
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3.................................................................................. 94
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 97


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi thi đua ái quốc
nhằm động viên, khích lệ, tập trung sức mạnh tồn dân đồn kết một lịng
phát huy truyền thống u nƣớc, vƣợt mọi hy sinh gian khổ để thực hiện mục
tiêu lớn của đất nƣớc trong bối cảnh gian khổ, ác liệt của cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp xâm lƣợc. Các phong trào thi đua yêu nƣớc đã tạo đƣợc
động lực cách mạng của quần chúng, phát huy đƣợc sức mạnh của khối đại
đoàn kết dân tộc, vƣợt qua những khó khăn, thách thức, thực hiện thành cơng
sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
từng khẳng định “Thi đua là yêu nƣớc, yêu nƣớc thì phải thi đua và những
ngƣời thi đua là những ngƣời yêu nƣớc nhất” [31, tr.407]
Công tác thi đua, khen thƣởng là một chủ trƣơng, chính sách lớn của
Đảng và Nhà nƣớc đã đƣợc cụ thể hóa thành hệ thống luật pháp. Lĩnh vực thi
đua, khen thƣởng cần đƣợc quản lý hiệu quả thì mới phát huy đƣợc vai trò, tác
dụng trong thực tiễn cuộc sống. Nhận thức rõ vị trí, vai trị và tầm quan trọng của
thi đua, khen thƣởng, quản lý nhà nƣớc đối với thi đua, khen thƣởng thì mới có

đƣợc sự thống nhất, tạo đƣợc sức mạnh để thi đua trở thành động lực thúc đẩy xã
hội phát triển. Bởi nếu quản lý không chặt chẽ công tác thi đua rất dễ bị biến chất
thành cạnh tranh, thậm chí là tha hóa dẫn đến hàng loạt các hành động tiêu cực
nhƣ mua danh hiệu thi đua, hình thức khen thƣởng, chạy thủ tục, lạm dụng ngân
sách khen thƣởng để tƣ lợi, tranh thủ lợi ích nhóm, bất bình đẳng với một số đối
tƣợng khác, ... làm mất đi bản chất tốt đẹp của phong trào thi đua, thậm chí đƣa
tới hiệu ứng ngƣợc, Nhà nƣớc cần can thiệp kịp thời để phòng ngừa, chấn chỉnh
và xử lý các sai phạm đó, đề xuất biện pháp khắc phục những bất hợp lý của thi
đua, khen thƣởng trong thực tiễn hoạt động.

1


Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân là cơ sở giáo dục
đại học công lập, trực thuộc Bộ Công an, cùng với hệ thống các trƣờng trong
lực lƣợng Cơng an nhân dân ngồi các phong trào thi đua chung của cả nƣớc,
còn tổ chức tốt các phong trào thi đua riêng của lực lƣợng Công an nhân dân
nhƣ phong trào thi đua "Vì an ninh tổ quốc", phong trào "Công an nhân dân
học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy", cuộc vận động "Xây dựng phong cách
ngƣời Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ"...
Thơng qua các phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tấm gƣơng trong
giảng dạy và học tập để phổ biến, nhân rộng, góp phần vào phát triển sự
nghiệp giáo dục đào tạo của nhà trƣờng. Tuy nhiên, chất lƣợng phong trào thi
đua còn chƣa đồng đều, cơng tác thi đua, khen thƣởng cũng cịn nhiều vấn đề
bất cập cần khắc phục nhƣ: vẫn còn tình trạng hình thức trong thi đua khen
thƣởng, coi trọng công tác khen thƣởng mà chƣa tập trung nhiều cho phong
trào thi đua, cho việc nhân rộng các điển hình tiên tiến, khen thƣởng đột xuất
cịn ít, chƣa kịp thời, khen lãnh đạo, chỉ huy nhiều, cán bộ, chiến sỹ ít...
Bởi vậy, muốn nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen thƣởng của
trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân cần đánh giá đúng thực

trạng công tác thi đua, khen thƣởng, quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen
thƣởng tại trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân thời gian
qua, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp tiếp tục hồn thiện công tác này ở trƣờng
Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân trong thời gian tới, tạo động
lực thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của trƣờng, cũng nhƣ của
ngành là vấn đề rất cần thiết và cấp bách. Xuất phát từ những lý do trên, học
viên chọn vấn đề "Nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng tại
Trường Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân" làm đề tài luận văn
tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công.

2


2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
2.1 Những nghiên cứu lý luận về quản lý nhà nƣớc về thi đua,
khen thƣởng
Năm 2010, nội dung cuốn sách Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi
đua, yêu nước trong xây dựng và hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen thưởng
của Trƣơng Quốc Bảo đã góp phần làm phong phú cơ sở lý luận của việc vận
dụng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nƣớc trong xây dựng và hoàn thiện
pháp luật về thi đua, khen thƣởng. Trong đó tác giả nhấn mạnh: “Các quy định
pháp luật đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc xây dựng các phong trào thi
đua, tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong đấu tranh bảo vệ
Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, đồng thời làm cơ sở cho việc quản lý nhà
nƣớc trong lĩnh vực thi đua, khen thƣởng” [3]. Đây là cuốn sách có cách tiếp cận
mở khi phản ánh thực trạng vận dụng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về thi đua, yêu
nƣớc trong xây dựng và hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen thƣởng.
Năm 2013, Đề tài cấp nhà nƣớc Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới thi
đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay, mã số 02/2010 của Trần Thị Hà, đã
tập trung nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về thi đua, khen thƣởng, trên

cơ sở đó đề xuất các quan điểm, phƣơng hƣớng, nhằm đổi mới hoạt động thi
đua, khen thƣởng và quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng, trực tiếp góp
phần kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật thi đua, khen thƣởng. Việc tiếp cận này đã
mở ra cách nhìn đa chiều trong xây dựng, hoàn thiện pháp luật về thi đua, khen
thƣởng và đánh giá hiệu quả quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng.
2.2 Những nghiên cứu về thực trạng quản lý nhà nƣớc về thi đua,
khen thƣởng
Năm 2016, luận văn Thạc sỹ Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng
đối với các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố Hà Nội của Nguyễn Thu
Hiền đã đề cập đến các nguồn lực cho quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen

3


thƣởng nhƣ nguồn lực về tài chính, nhấn mạnh nguồn lực về con ngƣời “là
yếu tố quan trọng, giúp cho quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng ở nƣớc
ta đạt hiệu quả cao” [23, tr.30]. Cùng với đó, tác giả cũng chỉ ra những vấn đề
thực tiễn, những ƣu điểm, tồn tại, hạn chế của công tác này, để đề xuất các
giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen thƣởng
trong các trƣờng cao đẳng nói riêng và ngành giáo dục nói chung.
Báo cáo chuyên đề về công tác thi đua, khen thƣởng trong Công an
nhân dân qua việc triển khai thực hiện Thông tƣ số 12/2019/TT-BCA ngày
29/5/2019 của Bộ Công an quy định công tác thi đua, khen thƣởng trong
Công an nhân dân của Từ Thị Thu Hòa, Ủy viên Hội đồng thi đua, khen
thƣởng Bộ Cơng an, Trƣởng phịng Thi đua, khen thƣởng, Cục Cơng tác Đảng
và cơng tác chính trị, Bộ Công an đã nêu rõ thực trạng công tác thi đua, khen
thƣởng của Bộ Cơng an nói chung và các học viện, trƣờng Cơng an nhân dân
nói riêng trong những năm qua, qua đó đã giúp cho tác giả luận văn có cách
nhìn rộng hơn và sát thực hơn về công tác thi đua, khen thƣởng trong Công an
nhân dân và trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân.

2.3 Những nghiên cứu về các giải pháp đã đƣợc đề xuất nhằm tiếp
tục hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng
Năm 2012, trong Đề án đổi mới công tác Thi đua - khen thưởng trong
giai đoạn đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước do Ban thi đua –
khen thƣởng trung ƣơng trình Bộ Chính trị đã đề xuất các giải pháp đổi mới
công tác thi đua, khen thƣởng trong thời gian tới, trong đó nhấn mạnh 04
nhóm giải pháp: Đổi mới về công tác lãnh đạo, chỉ đạo; Đổi mới nội dung,
hình thức, phƣơng thức tổ chức các phong trào thi đua yêu nƣớc; Đổi mới
chính sách, pháp luật và đổi mới tổ chức bộ máy làm công tác thi đua, khen
thƣởng. Cơng trình đã đề ra các giải pháp rất hữu ích cho tác giả luận văn
trong q trình nghiên cứu.

4


Luận án Tiến sỹ Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chuyên
trách công tác thi đua, khen thưởng ở nước ta giai đoạn hiện nay (2014) của
Nguyễn Khắc Hà đã đƣa ra 06 nhóm giải pháp để xây dựng đội ngũ cán bộ
quản lý chuyên trách công tác thi đua, khen thƣởng những năm tiếp theo. Đây
là tài liệu có giá trị để tác giả luận văn tham khảo đề xuất giải pháp nâng cao
hiệu quả quản lý nhà nƣớc đối với việc tổ chức thực hiện các văn bản pháp
luật về thi đua, khen thƣởng trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.
Báo cáo chuyên đề về khen thƣởng thành tích đột xuất trong Cơng an
nhân dân của Đỗ Thị Mỹ Ngọc, Phó trƣởng phịng Thi đua – Khen thƣởng,
Cục Cơng tác Đảng và cơng tác chính trị, Bộ Công an năm 2019 đã nêu ra
những giải pháp cụ thể để nâng cao chất lƣợng công tác khen thƣởng, nhất là
khen thƣởng thành tích đột xuất trong Cơng an nhân dân đã giúp tác giả luận
văn có cách nhìn khái quát hơn về giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác
khen thƣởng trong Công an nhân dân.
2.4. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu trong luận văn

Qua tổng quan các cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nâng cao
chất lượng công tác thi đua, khen thưởng của Trường Đại học Kỹ thuật – Hậu
cần Công an nhân dân cho thấy, vấn đề này đƣợc nghiên cứu ở khía cạnh và
mức độ sau:
Thứ nhất, nhóm “Những nghiên cứu lý luận về quản lý nhà nước về thi
đua, khen thưởng” đã đề cập các khái niệm thi đua, khen thƣởng, các đặc điểm,
vai trò của thi đua, khen thƣởng; đã xác định tính đa dạng của các hình thức thi
đua, khen thƣởng; pháp luật về thi đua, khen thƣởng; các hoạt động tổ chức
công tác thi đua, khen thƣởng, v.v.. Bên cạnh đó, quản lý nhà nƣớc là một khái
niệm “động”, đòi hỏi phải thích ứng với từng quốc gia trong từng giai đoạn
phát triển. Cho nên, cũng đã có khơng ít cơng trình nghiên cứu về quản lý nhà
nƣớc dƣới những góc độ chuyên ngành khác nhau, nhƣ Chính trị học, Chính

5


sách cơng, v.v.. Tuy nhiên, có thể nhận thấy, chƣa có các nghiên cứu từ nền
tảng của khung lý thuyết đƣợc xây dựng bài bản, khoa học về quản lý nhà nƣớc
về thi đua, khen thƣởng, nhất là đối với trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần
Công an nhân dân. Vì vậy, với mong muốn tìm hiểu và hồn thiện, tác giả luận
văn tập trung nghiên cứu nội dung này.
Thứ hai, nhóm “Những nghiên cứu về thực trạng quản lý nhà nước về thi
đua, khen thưởng” cũng đã đƣợc nhiều tác giả phân tích, đánh giá trên nhiều
phƣơng diện, nhƣ thực trạng pháp luật về thi đua, khen thƣởng, thực trạng
việc xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý chuyên trách công tác thi đua,
khen thƣởng, thực trạng công tác thi đua khen thƣởng ở một số ngành, địa
phƣơng, đơn vị, v.v.. Song, bàn trực diện đến thực trạng quản lý nhà nƣớc về
thi đua, khen thƣởng tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân
dân thì hiện nay chƣa có cơng trình nào, tác giả nào đề cập đến. Vì vậy, việc
nghiên cứu vấn đề này là cần thiết và cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả công

tác này đối với các trƣờng Cơng an nhân dân nói chung và Trƣờng Đại học
Kỹ thuật – Hậu cần Cơng an nhân dân nói riêng.
Thứ ba, nhóm “Những nghiên cứu về các giải pháp đã được đề xuất nhằm
tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng”. Ở hƣớng nghiên
cứu này, khơng ít cơng trình nghiên cứu của các tác giả đi trƣớc đã đề xuất đƣợc
một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về cơng tác
thi đua, khen thƣởng nói chung ở một số khía cạnh nội dung, một số địa phƣơng,
một số ngành cụ thể. Tuy nhiên, các giải pháp cụ thể để nhằm tiếp tục hoàn thiện
quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu
cần Cơng an nhân dân chƣa có tác giả nào đề cập tới. Do đó, việc nghiên cứu đề
xuất một số giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về thi đua,
khen thƣởng tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân hiện
nay có ý nghĩa cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn.

6


Trên cơ sở kế thừa thành quả trong những công trình nghiên cứu của
các học giả đi trƣớc, luận văn tiếp tục triển khai nghiên cứu, làm rõ những
vấn đề sau:
Thứ nhất, luận văn nghiên cứu có hệ thống lý luận của Chủ nghĩa Mác Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về thi đua, khen thƣởng; hệ thống hóa và phân
tích các khái niệm cơ bản về thi đua, khen thƣởng, những vấn đề lý luận cơ
bản về thi đua, khen thƣởng, quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng, các
nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng v.v..;
Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nƣớc về thi đua,
khen thƣởng của Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân.
Thứ ba, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về thi
đua, khen thƣởng, nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen thƣởng tại
Trƣờng Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Cơng an nhân dân.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu
Luận văn nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác thi
đua, khen thƣởng, đánh giá thực trạng công tác thi đua, khen thƣởng của
trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân trong thời gian qua; đề
xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen thƣởng của
trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.
3.2. Nhiệm vụ của luận văn
Xuất phát từ mục đích nhƣ trên, theo đó luận văn tập trung thực hiện các
nhiệm vụ sau đây:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về thi đua, khen thƣởng.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác thi đua, khen thƣởng của trƣờng
Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.

7


- Đề xuất đƣợc giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về
thi đua, khen thƣởng để nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen thƣởng
của Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là công tác thi đua, khen thƣởng và
việc thực hiện công tác thi đua, khen thƣởng tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật Hậu cần Công an nhân dân.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Không gian: Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân
+ Thời gian: Từ năm 2015 đến năm 2019
+ Nội dung: Luận văn nghiên cứu quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen
thƣởng tại Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Cơng an nhân dân, trong đó
tập trung phân tích và làm rõ thực trạng quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen
thƣởng trên ba khía cạnh chủ yếu: Thứ nhất, cụ thể hóa những hƣớng dẫn,
các văn bản pháp luật về thi đua, khen thƣởng; Thứ hai, tổ chức thực hiện

các văn bản pháp luật về thi đua, khen thƣởng; Thứ ba, thực hiện thanh tra,
kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật về thi đua,
khen thƣởng.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu:
- Phƣơng pháp luận: Luận văn đƣợc nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận
của chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đƣờng lối và quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách, pháp luật của nhà nƣớc về thi
đua, khen thƣởng.
- Phƣơng pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng các phƣơng pháp luận biện
chứng duy vật và các phƣơng pháp cụ thể nhƣ phƣơng pháp phân tích, tổng
hợp, khái quát hóa và phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm, so sánh.

8


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn.
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực
tiễn về cơng tác thi đua, khen thƣởng, đề xuất các giải pháp có luận giải khoa
học nhằm nâng cao chất lƣợng cơng tác thi đua, khen thƣởng tại trƣờng Đại
học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.
- Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể làm tài liệu
tham khảo cho các học viện, trƣờng Công an nhân dân và cơ quan quản lý nhà
nƣớc về thi đua, khen thƣởng của Bộ Công an.
7. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn có kết cấu 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở khoa học về thi đua, khen thƣởng.
Chƣơng 2: Thực trạng công tác thi đua, khen thƣởng của Trƣờng Đại học
Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.
Chƣơng 3: Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng công tác thi đua, khen

thƣởng của Trƣờng Đại học Kỹ thuật - Hậu cần Công an nhân dân.

9


Chƣơng 1
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ THI ĐUA, KHEN THƢỞNG
1.1. Khái niệm thi đua, khen thƣởng
1.1.1. Khái niệm thi đua
C. Mác – Ph.Ănghen là những ngƣời đầu tiên nghiên cứu một cách
khoa học về bản chất và nội dung của thi đua. Ông đã nghiên cứu vấn đề thi
đua khi đặt cạnh với cạnh tranh. Theo C. Mác, gốc rễ của cạnh tranh là chế độ
tƣ hữu, còn thi đua xuất hiện tất yếu trong chế độ xã hội chủ nghĩa. Nếu cạnh
tranh là cố gắng dành lấy phần hơn, phần thắng về mình giữa những ngƣời,
những tổ chức với nhau nhằm mang lại lợi ích cho riêng mình thì thi đua xuất
phát từ lợi ích tập thể, là sự cộng lại sức mạnh lao động của từng cá nhân
trong tập thể đó. Kế thừa những tƣ tƣởng, quan điểm của C. Mác – Ănghen,
Lênin cho rằng thi đua là một hình thức hợp tác giữa ngƣời với ngƣời nhằm
phát triển năng lực của con ngƣời, phát triển tính chủ động, sáng tạo của nhân
dân và của chế độ dân chủ trong xã hội mới.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là ngƣời vận dụng sáng tạo những quan điểm
cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về thi đua, thi đua xã hội chủ nghĩa vào
hoàn cảnh nƣớc ta và đã nâng quan điểm về thi đua lên tầm tƣ tƣởng,
đƣờng lối chính trị, coi thi đua yêu nƣớc là biểu hiện của lòng yêu nƣớc.
Ngƣời khẳng định “Thi đua là yêu nƣớc, yêu nƣớc thì phải thi đua, những
ngƣời thi đua là những ngƣời yêu nƣớc nhất”[31, tr.407]. Ngƣời cho rằng
“Thật ra cơng việc hằng ngày chính là nền tảng thi đua. Thí dụ từ trƣớc
đến nay, ta vẫn ăn, vẫn mặc, vẫn ở. Nay ta thi đua ăn, ở, mặc sao cho
sạch, cho hợp vệ sinh, khỏi đau ốm. Xƣa nay ta vẫn làm ruộng, nay ta thi
đua làm sao cho ruộng tốt hơn, sản xuất nhiều hơn, mọi việc đều thi đua

nhƣ vậy”[30, tr.658].

10


Do vậy, thi đua là hoạt động tự nguyện, có tổ chức diễn ra trong tất cả
các tổ chức, các ngành, các cấp, các lĩnh vực đời sống xã hội nhằm làm cho
các hoạt động đó, đạt kết quả tốt hơn góp phần xây dựng đất nƣớc vững mạnh
và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Phân biệt giữa cạnh tranh và thi đua:
Sự tƣơng đồng giữa thi đua và cạnh tranh: Thi đua thúc đẩy, khuyến
khích cá nhân, tập thể hoạt động đạt kết quả tốt hơn. Cạnh tranh, nhất là cạnh
tranh lành mạnh cũng làm cho hoạt động cá nhân và tập thể tốt hơn, song
cạnh tranh kiểu này không nhiều.
Khác nhau cơ bản giữa cạnh tranh và thi đua là ở động cơ và mục đích.
+ Cạnh tranh: Nặng về động cơ vì cá nhân hoặc nhóm ngƣời nhằm
chiếm ƣu thế và kết quả vƣợt trội so với cá nhân hoặc nhóm ngƣời khác.
+ Thi đua: Xuất phát từ động cơ làm cho hoạt động của cá nhân, tập thể
đạt kết quả lớn hơn, góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Mục đích của thi đua: Thi đua nhằm làm cho hoạt động của cá nhân
và tập thể đạt kết quả tốt hơn, đơn vị, ngành, địa phƣơng hoàn thành tốt nhiệm
vụ đƣợc giao. Thi đua nhằm tạo động lực động viên, lơi cuốn, khuyến khích
các cá nhân, tập thể phát huy truyền thống yêu nƣớc, năng động, sáng tạo,
vƣơn lên hồn thành tốt nhiệm vụ chính trị.
- Mục tiêu của thi đua: Mục tiêu của thi đua là nhằm tạo động lực động
viên, lôi cuốn, khuyến khích mọi cá nhân, tập thể phát huy truyền thống yêu
nƣớc, năng động, sáng tạo vƣơn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao.
Thi đua là quan hệ xã hội, là đòn bẩy của tiến bộ kinh tế, xã hội, đặc
biệt là trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc hiện nay,
trƣớc thời cơ và thách thức mới của tình hình quốc tế, khu vực và trong

nƣớc, thi đua đƣợc xem là nhiệm vụ quan trọng nhằm phát huy động lực
tinh thần và vật chất tạo nên sức mạnh nội sinh, lôi cuốn mọi ngƣời, mọi

11


nhà, mọi tổ chức xã hội tạo thành phong trào quần chúng rộng khắp, phát
huy truyền thống yêu nƣớc, năng động, sáng tạo, vƣơn lên lập thành tích
trên mọi lĩnh vực góp phần vào sự nghiệp đổi mới, đƣa nƣớc ta vững bƣớc
đi lên chủ nghĩa xã hội.
- Nội dung của thi đua: Hoạt động thi đua của nƣớc ta có nhiều nội
dung phong phú và đa dạng bao hàm tất cả hoạt động của cá nhân, tập thể trên
tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội nhƣ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội,
an ninh, quốc phịng...
- Ngun tắc thi đua
+ Tự nguyện, tự giác, cơng khai
+ Đoàn kết, hợp tác và cùng phát triển
+ Nguyên tắc bình đẳng giới
Hình thức thi đua: Hình thức thi đua rất đa dạng, phong phú, gồm các
hình thức chủ yếu sau: Thi đua thƣờng xuyên và thi đua theo đợt.
+ Thi đua thƣờng xuyên:
Khái niệm: Là hình thức thi đua căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ đƣợc
giao của cá nhân, tập thể để tổ chức phát động nhằm thực hiện tốt nhất công
việc hàng ngày, hàng tháng, hàng quý, hàng năm của cơ quan, đơn vị.
Đối tƣợng thi đua thƣờng xuyên là các cá nhân trong một tập thể, các
tập thể tuy cùng một cơ quan, tổ chức đơn vị hoặc giữa các đơn vị có chức
năng, nhiệm vụ, tính chất cơng việc tƣơng đồng nhau.
Việc tổ chức phong trào thi đua thƣờng xuyên phải xác định rõ mục đích,
yêu cầu, mục tiêu, các chỉ tiêu cụ thể và đƣợc tổ chức tại cơ quan, tổ chức,
đơnvị hoặc theo khối, cụm thi đua để phát động phong trào thi đua, ký kết giao

ƣớc thi đua. Kết thúc năm công tác, thủ trƣởng cơ quan, đơn vị, trƣởng các
khối, cụm thi đua tiến hành tổng kết và bình xét các danh hiệu thi đua.
+ Thi đua theo chuyên đề (theo đợt)

12


Khái niệm: Là hình thức thi đua nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm
đƣợc xác định trong khoảng thời gian nhất định hoặc tổ chức thi đua để phấn
đấu hoàn thành nhiệm vụ đột xuất, cấp bách của cơ quan, đơn vị.
Cơ quan, tổ chức chỉ phát động thi đua theo chuyên đề (hoặc theo
đợt) khi đã xác định rõ mục đích, yêu cầu, chỉ tiêu, nội dung, giải pháp và
thời gian.
1.1.2. Khái niệm khen thưởng
Ở nƣớc ta, khen thƣởng xuất hiện từ các triều đại phong kiến khi các
bậc vua chúa sử dụng nó nhƣ một trong những cơng cụ quản lý và cai trị đất
nƣớc có hiệu quả. Đại Việt sử ký tồn thƣ của Ngơ Sỹ Liên đã kể đến nhiều
hình thức khen thƣởng trong thời phong kiến nhƣ khen thƣởng ngƣời có cơng
đánh giặc, ngƣời có cơng trong việc đi sứ, ngƣời phị tá có công lao tài đức,
ngƣời tiến cử ngƣời hiền tài, ngƣời hiến kế giúp nhà vua trị nƣớc yên dân,
ngƣời cấp dƣới giữ đúng phép công, không vị nể ngƣời quyền q cấp trên,
ngƣời có cơng làm thủy lợi, ngƣời có tài văn chƣơng, ngƣời cao tuổi…Nhƣ
vậy, khen là nhận xét, đánh giá tốt về một con ngƣời nào đó, về cái gì, việc
với ý hài lịng; cịn thƣởng là tặng tiền hoặc hiện vật để tỏ ý khen ngợi và
khuyến khích cá nhân hay tổ chức đã có cơng hay việc làm xuất sắc.
Khen thƣởng là việc ghi nhận, biểu dƣơng, tơn vinh của cơ quan, tổ
chức có thẩm quyền đối với cơng trạng và thành tích xuất sắc của cá nhân tập
thể trong học tập, rèn luyện, lao động, cơng tác và chiến đấu, góp phần xây
dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Mục đích của khen thƣởng: Nhằm ghi nhận, tơn vinh, biểu dƣơng

thành tích, cơng lao của cá nhân, tập thể điển hình tiên tiến trong lao động sản
xuất, chiến đấu, học tập và công tác đã nhân ra diện rộng, góp phần giáo dục,
động viên thúc đẩy mạnh mẽ phong trào thi đua yêu nƣớc thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

13


- Nội dung khen thƣởng: Khen thƣởng các cá nhân và tập thể hoạt động
trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội có cơng trạng, thành tích xuất sắc.
+ Căn cứ xét khen thƣởng (Khoản 2, Điều 10 Luật Thi đua khen thƣởng)
+ Tiêu chuẩn khen thƣởng
+ Phạm vi, mức độ ảnh hƣởng của thành tích
+ Trách nhiệm và hồn cảnh cụ thể lập đƣợc thành tích.
- Đối tƣợng khen thƣởng:
Theo điều 2, nghị định số 91/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi
tiết thi hành một số điều của luật thi đua khen thƣởng, đối tƣợng khen thƣởng
là "Công dân Việt Nam, các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị- xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, nghề
nghiệp, tổ chức kinh tế thuộc các thành phần kinh tế, đơn vị lực lượng vũ
trang nhân dân, gia đình, người Việt Nam ở nước ngồi, người nước ngoài,
cơ quan, tổ chức nước ngoài và các tổ chức quốc tế ở Việt Nam".
- Hình thức khen thƣởng:
Lịch sử đã ghi nhận những hình thức khen thƣởng dƣới triều đại phong
kiến rất đa dạng nhƣ đƣợc ban họ vua, đƣợc ghi công vào sử sách, đƣợc dựng
bản ghi công, đƣợc phong chức, đƣợc thƣởng vàng bạc, đƣợc cấp ruộng đất,
truy phong, cấp ruộng cho con cháu thờ cúng…
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng khẳng định “Thi đua là gieo trồng, khen
thƣởng là thu hoạch”[2, tr14]. Vì vậy lúc sinh thời, Ngƣời rất quan tâm đến
việc khen thƣởng. Ngƣời nêu rõ “Thƣởng phạt phải nghiêm minh, có cơng thì

thƣởng, có lỗi thì phạt; có cơng mới có hn, phải có cơng hn mới đƣợc
thƣởng hn chƣơng, thƣởng cái nào đích đáng cái ấy… khen thƣởng phải có
tác dụng động viên, giáo dục, nêu gƣơng”[29, tr.20]. Chính vì vậy ngay sau
khi giành đƣợc chính quyền năm 1945, ngày 26/1/1946 Ngƣời đã ký ban hành
Quốc lệnh điều thƣởng của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa, cụ thể là:

14


1. Nhà nào có 3 con tịng qn sẽ đƣợc thƣởng;
2. Ai lập đƣợc quân công sẽ đƣợc thƣởng;
3. Ai vì nƣớc hy sinh sẽ đƣợc thƣởng;
4. Ai ra trận can đảm phi thƣờng sẽ đƣợc thƣởng;
5. Ai làm việc một cách trong sạch, ngay thẳng sẽ đƣợc thƣởng;
6. Ai làm việc gì có lợi cho nƣớc nhà, dân tộc đƣợc dân chúng mến phục
sẽ đƣợc thƣởng;
7. Ai bỏ tiền ra xây đắp cầu cống, đê đƣờng sẽ đƣợc thƣởng;
8. Ai bắt đƣợc những kẻ phản quốc sẽ đƣợc thƣởng;
9. Ai liều mình về cơng việc sẽ đƣợc thƣởng;
10. Ai cứu đƣợc ngƣời bị nạn sẽ đƣợc thƣởng.
Đây đƣợc xem nhƣ văn bản pháp lý đầu tiên đặt nền móng xây dựng
ngành khen thƣởng của nƣớc ta, có tác đụng động viên, khuyến khích mọi
ngƣời làm việc tốt, ích nƣớc lợi nhà và cảnh báo, răn đe những ai định làm
việc xấu hại nƣớc, hại dân. Ngƣời nêu trong Quốc lệnh: “Trong một nƣớc,
thƣởng phạt phải nghiêm minh thì nhân dân mới yên ổn, kháng chiến mới
thắng lợi, kiến quốc mới thành công”[28, tr.163].
- Mục tiêu khen thƣởng:
Khen thƣởng là để ghi nhận, tơn vinh, biểu dƣơng những thành tích,
nhân điển hình tiên tiến những tập thể và cá nhân trong lao động sản xuất,
chiến đấu, học tập và công tác, góp phần giáo dục, động viên, thúc đẩy mạnh

mẽ phong trào thi đua yêu nƣớc và tạo động lực lôi cuốn quần chúng nhân
dân tham gia vào phong trào hành động cách mạng, nhằm thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phịng. Qua
khen thƣởng sẽ khơi dậy óc sáng tạo, tìm tịi, phát huy trí tuệ, năng lực, tính
tích cực, đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, đẩy lùi cái ác và xây dựng
con ngƣời mới xã hội chủ nghĩa.

15


- Ngun tắc khen thƣởng:
+ Chính xác, cơng khai, cơng bằng, kịp thời;
+ Một hình thức khen thƣởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tƣợng;
không tặng thƣởng nhiều hình thức cho một thành tích đạt đƣợc;
+ Bảo đảm thống nhất giữa tính chất, hình thức và đối tƣợng khen thƣởng;
+ Kết hợp chặt chẽ động viên tinh thần với khuyến khích bằng lợi ích
vật chất;
+ Bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giới trong thi đua, khen thƣởng.
Trong giai đoạn hiện nay, khen thƣởng có vai trị quan trọng tạo động
lực thúc đẩy xã hội phát triển, là biện pháp của ngƣời quản lý thực hiện nhiệm
vụ chính trị của cơ quan, đơn vị mình nhằm khuyến khích, động viên mọi
tầng lớp trong xã hội tích cực hăng hái lập thành tích trong lao động sản xuất
và cơng tác.
1.1.3. Mối quan hệ biện chứng giữa thi đua và khen thưởng
Thi đua và khen thƣởng có mối quan hệ chặt chẽ, tác động biện chứng
lẫn nhau.
Thi đua là động lực thúc đẩy cá nhân, tập thể thực hiện và hoàn thành
nhiệm vụ, trên cơ sở đó để thực hiện việc khen thƣởng. Thực tế cho thấy, ở
đâu phong trào thi đua đƣợc chú trọng và đẩy mạnh thì ở đó xã hội phát
triển, quần chúng phấn khởi và khen thƣởng chuẩn xác, và ngƣợc lại, ở đâu

phong trào thi đua yếu, hoặc khơng có phong trào thi đua thì xã hội trì trệ,
cơng tác khen thƣởng khơng chuẩn xác, thậm chí có biểu hiện tiêu cực.
Khen thƣởng là đánh giá kết quả thi đua, là nhân tố thúc đẩy phong trào
thi đua phát triển. Khen thƣởng đúng ngƣời, đúng việc, kịp thời, có tác dụng
động viên, giáo dục, nêu gƣơng những tấm gƣơng ngƣời tốt, việc tốt, điển
hình tiên tiến từ đó nhân rộng cái tốt, lấn át cái xấu, làm cho xã hội ngày càng
tiến bộ. Thực tế cho thấy, ở đâu khen thƣởng thực hiện đúng nguyên tắc

16


khách quan, cơng minh thì ở đó quần chúng phấn khởi, và phong trào thi đua
sẽ ngày càng đƣợc làm mới và tốt hơn, và ngƣợc lại.
Khen thƣởng phải gắn với phong trào thi đua mà ở đó, phong trào thi
đua gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của đất nƣớc, của từng địa phƣơng,
đơn vị. Có nhƣ vậy, khen thƣởng mới chính xác, và tạo điều kiện hơn nữa cho
các đợt thi đua lần sau đạt kết quả cao hơn.
Từ cả hai phƣơng diện đó cho thấy, thi đua và khen thƣởng luôn bổ
sung cho nhau. Thi đua là động lực thúc đẩy mọi tầng lớp nhân dân phát huy
tinh thần sáng tạo, nỗ lực vƣợt mọi khó khăn, vƣơn lên hoàn thành các mục
tiêu kinh tế - xã hội đề ra, từ kết quả tổng kết phong trào thi đua mà lựa chọn
tập thể và cá nhân xứng đáng để khen thƣởng. Khen thƣởng chính là đánh giá
kết quả thi đua, có đánh giá chính xác, kịp thời thì phong trào thi đua mới có
điều kiện phát triển sâu rộng. Vì vậy, hình ảnh “gieo trồng” và “thu hoạch”
trong thi đua, khen thƣởng chính để nói lên rõ mối quan hệ biện chứng của
hai nội dung này.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã coi thi đua là đồn kết, cải tạo con ngƣời, thi
đua phải toàn dân, toàn diện, thƣờng xuyên, đặc biệt thi đua phải gắn với khen
thƣởng một cách thích đáng, khen thƣởng phải có tác dụng động viên, giáo
dục, nêu gƣơng. Nhƣ vậy, phải tổ chức tốt phong trào thi đua thì kết quả khen

thƣởng mới chính xác, mới có tác dụng giáo dục, nêu gƣơng, do vậy, không
coi nhẹ khen thƣởng trong thi đua, ngƣợc lại, khơng có thi đua thì khơng có
căn cứ đánh giá thành tích để khen thƣởng, thiếu chính xác và ít tác dụng.
Việc thực hiện tốt phong trào thi đua nghĩa là tuân thủ đúng quy trình,
các bƣớc tiến hành nhƣ: xây dựng kế hoạch, chuẩn bị nội dung, thang, bảng
điểm, phát động, tuyên truyền, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, tổng kết và
tiến hành khen thƣởng. Nhƣ vậy, đối tƣợng thi đua sẽ nắm đƣợc mục đích,
yêu cầu, ý nghĩa của các phong trào thi đua để từ đó định hƣớng cho hành

17


động cụ thể của mình và các cá nhân, tập thể đƣợc khen thƣởng phải thực sự
là hạt nhân nòng cốt, điển hình trong phong trào thi đua.
Việc khen thƣởng chính là thể hiện sự ghi cơng của Đảng và Nhà nƣớc
đối với những thành tích mà cá nhân, tập thể đã đạt đƣợc, ngƣời đƣợc khen
thƣởng cảm thấy đƣợc trân trọng, vinh dự, từ đó cố gắng phát huy tính tích
cực trong các cơng việc đƣợc giao và ngƣời chƣa đƣợc khen thƣởng cũng từ
đó mà thấy đƣợc trách nhiệm, nghĩa vụ của mình phải phấn đấu để đƣợc ghi
nhận trong thời gian tới, từ đó cá nhân và tập thể sẽ có những định hƣớng và
hành động đúng để đạt đƣợc mục tiêu đề ra.
1.2. Nội dung cơ bản của Quản lý Nhà nƣớc đối với thi đua,
khen thƣởng
1.2.1. Khái niệm
- Quản lý nhà nƣớc là hoạt động của nhà nƣớc trên các lĩnh vực lập
pháp, hành pháp, tƣ pháp nhằm thực hiện các chức năng đối nội, đối ngoại
của Nhà nƣớc.
Hay nói cách khác, quản lý nhà nƣớc là sự tác động mang tính tổ chức
và điều chỉnh của chủ thể mang quyền lực nhà nƣớc, chủ yếu bằng pháp luật
tới các đối tƣợng quản lý nhằm mục đích chấn chỉnh, duy trì trật tự xã hội trên

cơ sở quyền lực nhà nƣớc.
- Quản lý nhà nƣớc về thi đua khen thƣởng là sự tác động, điều chỉnh
thƣờng xuyên của nhà nƣớc bằng quyền lực nhà nƣớc đối với hoạt động thi
đua, khen thƣởng của một quốc gia, để các hoạt động đó diễn ra theo quy định
của pháp luật, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
- Quản lý nhà nƣớc đóng vai trị quan trọng đối với thi đua khen thƣởng,
vì chỉ khi thực hiện tốt quản lý nhà nƣớc thì thi đua, khen thƣởng mới phát
huy hiệu quả nội hàm của nó.

18


Thi đua, khen thƣởng là một lĩnh vực hoạt động rộng lớn, tác động
đến số lƣợng lớn quần chúng nhân dân, huy động nhiều tổ chức trong hệ
thống chính trị xã hội tham gia các phong trào thi đua từ đó phát huy nội
lực mỗi ngƣời, mỗi đơn vị, mỗi địa phƣơng để thúc đẩy kinh tế - xã hội
phát triển.
Thi đua, khen thƣởng là hoạt động rộng khắp ở hầu khắp các lĩnh vực
của đời sống xã hội từ kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, văn hóa, thẩm mỹ,
thể thao…; đƣợc triển khai ở tất cả các ngành, các cấp; phong phú, đa dạng về
hình thức, biện pháp thi đua.
Do vậy, nếu làm tốt quản lý nhà nƣớc thì cơng tác thi đua, khen thƣởng
mới đạt đƣợc sự thống nhất, tạo sức mạnh tổng hợp để trở thành động lực
phát triển chung cho toàn xã hội. Đặc biệt trong giai đoạn cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nƣớc,trƣớc thời cơ và thách thức mới của tình hình quốc tế,
trong nƣớc có nhiều biến đổi tác động nhƣ hiện nay, thi đua, khen thƣởng vẫn
thực hiện nhiệm vụ quan trọng của mình là huy động sức mạnh tinh thần, vật
chất tạo nên sức mạnh nội sinh của xã hội, lôi cuốn mọi ngƣời, mọi nhà, mọi
tổ chức tạo thành phong trào quần chúng, tích cực vƣơn lên lập thành tích
xuất sắc trên các lĩnh vực góp phần vào thành công của sự nghiệp chung của

đất nƣớc, đƣa nƣớc ta vững bƣớc đi lên chủ nghĩa xã hội.
Từ lý luận trên, đòi hỏi nhà nƣớc cần nhận thức một cách rõ ràng vị trí
và tầm quan trọng cùng sự quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động thi đua, khen
thƣởng, có nhƣ vậy, cơng tác này mới phát huy và đóng góp vào cơng cuộc
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
1.2.2 Nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng
Công tác quản lý nhà nƣớc về thi đua, khen thƣởng bao gồm những nội
dung cơ bản sau:

19