Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 109: Hội thoại - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 18/ 03/ 2011 Ngµy gi¶ng: 23/ 03/ 2011 Bµi 26 tiÕt 109: héi tho¹i I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc Vai x· héi trong héi tho¹i. 2. KÜ n¨ng Xác định được các vai xã hội trong hội thoại. 3. Thái độ Có thái độ sử dụng từ ngữ đúng mực trong giao tiếp và trong quá trình tạo lập v¨n b¶n. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. KÜ n¨ng giao tiÕp 2. Kĩ năng xác định giá trị 3. KÜ n¨ng t­ duy lo gic 4. KÜ n¨ng qu¶n lÝ thêi gian III. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô 2. Häc sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học Thông báo, phân tích ngôn ngữ, nêu vấn đề( động não, đặt câu hỏi); thảo luận( chia nhãm, giao nhiÖm vô) V. Các bước lên lớp 1.Tæ chøc ( 1’) 2. KiÓm tra ( 5’) H.Cách dùng các kiểu hành động nói? Cho ví dụ? - có hai cách thực hiện hành động nói + Trực tiếp: thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó. + gi¸n tiÕp: ®­îc thùc hiÖn b»ng kiÓu c©u kh¸c. VD häc sinh tù lµm 3. Bµi míi * Khởi động ( 1’) Trong cuộc sống mỗi con người đều có những mối quan hệ xã hội rộng, hẹp, thân, sơ khác nhau, những mối quan hệ phức tạp và tinh tế. Một người có thể có địa vị trong xã hội nhưng khi về đến nhà chỉ là con cái, một người là cha mẹ nhưng khi đến cơ quan với con cái chỉ là đồng nghiệp. Những vị trí xã hội, cơ quan, gia đình được coi là vai của mỗi người, khi họ tham gia giao tiếp. Hoạt động của thầy và trò T/g Néi dung Hoạt động 1. Hình thành kiến thức 18’ míi * Môc tiªu Vai x· héi trong héi tho¹i.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Gv treo b¶ng phô. - HS đọc bài tập trên bảng phụ H. Trong ®o¹n trÝch cã nh÷ng nh©n vËt nµo tham gia héi tho¹i? - Người cô và bé Hồng Khi bµ c« nãi chuyÖn víi Hång th× “vai” cña bµ c« lµ “c«” - Vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác -> vai XH. H.Quan hÖ gi÷a c¸c nh©n vËt tham gia héi tho¹i trong ®o¹n trÝch trªn lµ quan hÖ g×? Ai ë vai trªn? ai ë vai dưới? H.Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách? - Cách đối xử của người cô với bé Hång lµ thiÕu thiÖn chÝ võa kh«ng phï hîp víi quan hÖ ruét thÞt. H. T×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy chó bÐ Hång cè g»ng k×m nÐn sù bÊt b×nh của mình để giữ thái độ lễ phép? Vì sao bÐ Hång ph¶i lµm nh­ vËy? - Tôi cúi đầu không đáp… tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất…cổ họng tôi nghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng… =>Chó bÐ Hång ph¶i im lÆng v× biÕt mình là bề dưới phải tôn trọng bề trªn. GV tiÕp tôc cho häc sinh quan s¸t trªn b¶ng phô vµ cho biÕt mèi quan hÖ: a/ A. Sao h«m qua cËu kh«ng ®i häc? B. Tí bÞ èm. b/ A. H«m qua mµy bÞ lµm sao thÕ? B.Tao bÞ ng· xe. H.Quan hệ giữa hai người tham gia héi tho¹i trªn lµ quan hÖ g×? - Quan hÖ ngang hµng. - Quan hÖ th©n- s¬ H. Khi giao tiÕp chóng ta cÇn l­u ý Lop8.net. I.Vai x· héi trong héi tho¹i 1. Bµi tËp: t×m hiÓu vai héi tho¹i trong ®o¹n trÝch sgk. - Người cô và bé Hồng Khi bµ c« nãi chuyÖn víi Hång th× “vai” cña bµ c« lµ “c«” -> Vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác -> vai XH - Quan hệ giữa người cô và bé Hồng lµ quan hÖ hä téc + Người cô: vai trên + Bé Hồng: vai dưới. - Quan hÖ ngang hµng - Quan hÖ th©n- s¬.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ®iÒu g×?. - Khi tham gia héi tho¹i cÇn lùa chän đúng vai để có cách nói phù hợp.. H.Qua t×m hiÓu bµi tËp em cho biÕt thÕ nµo lµ vai x· héi vµ vai x· héi ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c quan hÖ x· héi nµo? - HS tr¶ lêi - GV chèt 2.Ghi nhí - HS đọc ghi nhớ và cho biết những - Kh¸i niÖm vai x· héi vµ nh÷ng ®iÒu ®iÒu cÇn n¾m ®­îc trong ghi nhí. cÇn l­u ý khi héi tho¹i. 18’ II. LuyÖn tËp Hoạt động 2. Luyện tập * Môc tiªu - Xác định vai xã hội, thái độ của một người với người đối thoại trong v¨n b¶n cô thÓ - Xác định vai xã hội, thái độ của người đối thoại trong một cuộc đối thoại qua một đoạn truyện đã học hoÆc qua mét t×nh huèng cã thùc trong cuéc sèng. Bµi tËp 1. T×m c¸c chi tiÕt trong bµi + Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài Hịch tướng sĩ tËp 1 - Nghiêm khắc: Nay các ngươi nhìn + Häc sinh thùc hiÖn gi¶i bµi tËp chñ nhôc mµ kh«ng biÕt lo… + GV ch÷a - Khoan dung: Nếu các ngươi biết chuyªn tËp s¸ch nµy theo … Bµi tËp 2. - Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập a. 2 - Xét về địa vị xã hội ông giáo có vị - Häc sinh th¶o luËn nhãm 8/ 5’ trí cao hơn một người nông dân nghèo - C¸c nhãm b¸o c¸o, nhËn xÐt nh­ l·o H¹c. - GV ch÷a - VÒ tuæi t¸c th× L·o H¹c lµ bËc trªn. b. ¤ng gi¸o nãi víi l·o H¹c b»ng lêi lÏ «n tån, th©n mËt n¾m tay l·o H¹c, mời lão Hạc hút thuốc, uống nước, ăn khoai. Trong lêi nãi «ng gi¸o gäi l·o Hạc là cụ, xưng hô gộp hai người là «ng con m×nh( thÓ hiÖn sù kÝnh träng người già), xưng là tôi (thể hiện quan hệ bình đẳng) c. Lão Hạc gọi người đối thoại với m×nh lµ «ng gi¸o, dïng tõ d¹y thay cho tõ nãi ( thÓ hiÖn sù t«n träng). đồng thời xưng hô gộp hai người là. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> chóng m×nh, c¸ch nãi còng xuÒ xßa ( nói đùa thế) thể hiện sự thân tình. - Qua c¸ch nãi cña l·o H¹c , ta thÊy l·o cã mét nçi buån, mét sù gi÷ khoảng cách: cười thì chỉ cười đưa đà, cười gượng, thoái thác chuyện ở lại ăn khoai, uống nước với ông giáo. Nh÷ng chi tiÕt nµy rÊt phï hîp víi t©m tr¹ng vµ tÝnh khÝ kh¸i cña l·o H¹c. Bµi t©p 3. tù thuËt mét cuéc trß chuyÖn cã néi dung lµnh m¹nh. - Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp 3 - Hs thùc hiÖn tù thuËt mét cuéc trß chuyÖn cã néi dung lµnh m¹nh - HS thùc hiÖn, Gv bæ sung nÕu cÇn Trong mét buæi sinh ho¹t líp b¹n Lan lớp trưởng đứng lên chủ trì buổi sinh ho¹t - Giíi thiÖu víi c¸c b¹n h«m nay líp ta được vinh dự đón cô giáo chủ nhiệm đến dự sinh hoạt lớp. Các bạn trong lớp đồng thanh - Chóng em chµo c« ¹. + §èi víi c« gi¸o chñ nhiÖm Lan vµ c¸c b¹n trong líp lµ vai häc trß + §èi víi c¸c b¹n trong líp Lan lµ vai ngang hµng. 4.Cñng cè( 1’) Gv hÖ thèng l¹i bµi nh¾c häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc 5. Hướng dẫn học tập ( 1’) - Häc sinh vÒ nhµ häc bµi theo néi dung ghi nhí sgk - Tiếp tục xây dựng những đoạn tự thuật để từ đó xác định vai xã hội. - ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong bµi v¨n nghÞ luËn. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>