Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tuần 22+23 (Bản chuẩn kiến thức kỹ năng)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 22, 23 Ngµy d¹y:. 6A: …..../…../2012 6B: …..../…../2012. TiÕt 79, 80: QUAN S¸T, T¦ëNG T¦îNG, SO S¸NH vµ NHËN XÐT TRONG V¡N MI£U T¶. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miªu t¶. - Bước đầu hình thành cho hs có kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miªu t¶. - HS nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản trên trong đọc và viết văn miêu t¶. B. Các bước lên lớp - ổn định lớp học - KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ so s¸nh? Nªu cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh?( §¸p ¸n tiÕt 78) - TiÕn tr×nh d¹y- häc bµi míi TiÕt 79 Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu các đoạn văn để nhận biết vai trò của quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong v¨n miªu t¶. Bước1: Gv gọi hs đọc ba đoạn văn trong sgk Bước 2: Gv cho hs tìm hiểu cách quan sát, tưởng tượng, so s¸nh vµ nhËn xÐt ? Em hãy xác định nội dung miêu tả của các đoạn v¨n? - Hstl-Gvkl vµ ghi b¶ng: - Sau đó gv chia lớp thành ba nhóm học tập để thảo luận c¸c c©u hái trong sgk víi ba ®o¹n v¨n. - §¹i diÖn c¸c mhãm tr×nh bµy- Gv cho c¸c nhãm kh¸c nhận xét và chốt lại các ý đúng- Bổ sung thêm các ý còn thiÕu. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ n¨ng lùc viÕt cña t¸c gi¶? - Hstl-Gvkl: Trước hết người viết đã chọn được cho mình một vị trí quan sát tốt, để quan sát được các đối tượng cần miêu tả. Sau đó người viết biết tưởng tượng, so sánh cảnh được miêu tả đó với các sự vật có nét tương đồng để làm cho đoạn văn có sức gợi cảm. Đồng thời người viết cũng đã ®­a ra ®­îc nh÷ng nhËn xÐt phï hîp víi sù vËt ®­îc miªu t¶. - Gv cho hs đọc đoạn trích trong tác phẩm sông nước Cà Mau của Đoàn Giỏi đã được lược bớt đi các biện ph¸p tu tõ.. I/ Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xÐt trong v¨n miªu t¶. 1. §äc c¸c ®o¹n v¨n. VÝ dô: SGK 2. Tr¶ lêi c©u hái (SGK) §1: Ngo¹i h×nh DÕ Cho¾t. Đ2: Cảnh sông nước Cà Mau. §3: C¶nh s¾c mïa xu©n..  Người viết biết quan sát, sau đó tưởng tượng, so sánh để làm nổi bật đối tượng được miêu tả.. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Em h·y so s¸nh ®o¹n v¨n 2 môc 1 vµ ®o¹n v¨n võa đọc để chỉ ra sự khác biệt và vai trò của các từ được lược bớt? - Hstl-Gvkl: Những từ bỏ đi đều là hình ảnh so sánh, liên tưởng khá thó vÞ. Kh«ng cã nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh Êy, ®o¹n v¨n mất đi sự sinh động, hấp dẫn. Các từ đó chính là trí tưởng tượng phong phú của người viết.. 3. §o¹n v¨n (SGK). ? Em có nhận xét gì về quan sát, tưởng tượng, so sánh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶? - Để làm nổi bật đặc điểm - Gv cho hs dựa vào ghi nhớ sgk để trả lời. cña sù vËt trong v¨n miªu - Gvkl vµ ghi nh÷ng ý chÝnh, ý c¬ b¶n lªn b¶ng. t¶ cÇn ph¶i biÕt quan s¸t - Gv tÝch hîp víi phÇn tiÕng viÖt- so s¸nh lµ g×? đặc điểm của sự vật, sau đó tưởng tượng để có TiÕt 80 c¸ch so s¸nh. Hđ2: G v hướng dẫn hs thực hiện phần luyện tập trong * Ghi nhí: sgk/ 28. sgk Bµi tËp1: Gv cho hs ®iÒn tõ vµo chç trèng b»ng h×nh II/ LuyÖn tËp: thøc thùc hiÖn bµi tËp nhanh. Bµi tËp 1: §iÒn tõ vµ - Gv thu ba bài làm nhanh nhất chấm, sau đó cho hs nhËn xÐt nhËn xÐt vµ gvkl ghi b¶ng: (1) gương bầu dục; (2) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch quan s¸t vµ lùa chän cong cong; (3) lÊp lã; (4) những hình ảnh của tác giả để miêu tả cảnh Hồ cæ kÝnh; (5) xanh um. Gươm? -Hstl-Gvkl vµ ghi b¶ng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng tõ võa ®iÒn vµo trong dấu ngoặc đơn? - Hstl-Gvkl vµ ghi b¶ng.. Bµi tËp 2: ? Em hãy chỉ ra những từ chỉ đặc điểm và tính cách ương bướng, kiêu căng của Dế Mèn? ? Những hình ảnh đó làm nổi bật điều gì? - Hstl-Gvkl vµ ghi b¶ng.. 2 Lop6.net.  Tác giả đã quan sát và lùa chän ®­îc nh÷ng h×nh ảnh rất tiêu biểu, đặc sắc. Những hình ảnh đó là: mÆt hå... s¸ng long lanh; cÇu Thª Hóc...mµu son; đền Ngọc Sơn; gốc đa già rÔ l¸ xum xuª; th¸p rïa xây trên gò đất giữa hồ. đó là những đặc điểm mà c¸c hå kh¸c kh«ng cã. - Nh÷ng tõ ng÷ trong dÊu ngoặc đơn đều là những tõ ng÷ chØ tÝnh chÊt cña Hồ Gươm. Nếu thay những từ đó bằng những tõ kh¸c th× kh«ng hîp víi đặc điểm của hồ. Bài tập 2: Xác định những đặc điểm tính chất cña DÕ MÌn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bµi tËp 3: Gv hướng dẫn cho hs thực hiện bài tập 3 bằng cách chỉ ra những đặc điểm nổi bật của căn phòng đang ở Bài tập 4: Gv gợi ý cho hs thực hiện theo sgk để liên tưởng và so sánh các hình ảnh, sự vật Ch¼ng h¹n: - MÆt trêi nh­ mét chiÕc m©m löa. - BÇu trêi trong s¸ng vµ m¸t mÎ nh­ khu«n mÆt cña em bÐ sau mét giÊc ngñ dµi. - Những hàng cây như những bức tường thành cao vút.. - Rung rinh; bãng mì soi gương được. - Nổi từng tảng rất bướng. - R¨ng ®en nh¸nh; nhai ngoµm ngo¹p - Râu dài; rất đổi hùng dòng. - TrÞnh träng; khoan thai. Ngoại hình đẹp, cường tr¸ng, tÝnh t×nh ­¬ng bướng, kiêu căng. Bài tập 3: Tìm đặc điểm ng«i nhµ ( c¨n phßng) em ®ang ë. Bµi tËp 4: T×m chi tiÕt liên tưởng so sánh.. C. Cñng cè: Gv cñng cè l¹i néi dung bµi häc mét c¸ch kh¸i qu¸t. D. Dặn dò: Gv dặn hs học bài và tập quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét. ChuÈn bÞ bµi bøc tranh cña em g¸i t«i. *. Rót kinh nghiªm : .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ********************************* Ngµy d¹y: 6A: …..../…../2012 6B: …..../…../2012. TiÕt 81, 82: v¨n b¶n BøC TRANH CñA EM G¸I T¤I (T¹ Duy Anh). A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được những nét sơ lược về tác giả Tạ Duy Anh. - Hiểu được ngôi kể và vai kể trong truyện từ đó hiểu được tác dụng của ngôi kể đó. - Bước đầu hiểu được tình cảm trong sáng của cô em gái và hạn chế của người anh trong t¸c phÈm - GDHS thái độ biết trân trọng tài năng và thành công của người khác. B/ Các bước lên lớp - ổn định lớp học - KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi cña hs - TiÕn tr×nh d¹y- häc bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt H®1: Gv giíi thiÖu vµo bµi- hs l¾ng nghe Hđ2: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu những nét cơ bản. I. T¸c gi¶, t¸c phÈm ( Xem chó thÝch* sgk) 3. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nhÊt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm - Gv gọi hs đọc phần chú thích * Sgk ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ T¹ Duy Anh vµ t¸c phÈm bøc tranh cña em g¸i t«i? - Hstl- Gvkl vµi nÐt c¬ b¶n trong sgk Hđ3: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản. - GVhướng dẫn hs cách đọc- Gv đọc mẫu đoạn đầu - Gv gọi HS đọc tiếp đến hết bài - Gv cho hs tãm t¾t l¹i toµn bé néi dung c©u truyÖn ? Theo em nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai?V× sao em lại cho đó là nhân vật chính? - Gv cho hs th¶o luËn nhãm §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy - Gv cho c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt - Gvkl l¹i c¸c ý c¬ b¶n vµ ghi b¶ng. Cả hai nhân vật đều là nhân vật chính vì cả hai nhân vật đều hiển diện trong truyện. Nhưng nếu xét về vai trò của từng nhân vật đối với việc thể hiện chủ đề của tác phẩm thì có thể nhân vật người anh có vị trí quan träng h¬n. Râ rµng truyÖn kh«ng nh»m vÒ viÖc kh¼ng định ca ngợi những nét phẩm chất tốt đẹp của người em gái mà chủ yếu muốn hướng người đọc tới sự thức tỉnh của nhân vật người anh qua việc trình bày nh÷ng diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt nµy trong suốt truyện. Như vậy nhân vật người anh được coi là trung tâm. Việc xác định nhân vật chính và nhân vật trung tâm cũng là để nhận thức đúng nội dung, chủ đề của tác phẩm. ? Theo em truyÖn ®­îc kÓ theo lêi cña nh©n vËt nµo? C¸ch kÓ nh­ vËy cã t¸c dông g×? - Hstl-Gvkl: TruyÖn ®­îc kÓ tõ ng«i thø nhÊt b»ng lêi cña nh©n vật người anh. Cách kể này có thể miêu tả tâm trạng cña nh©n vËt mét c¸ch tù nhiªn. MÆt kh¸c nh©n vËt người em cũng được thể hiện ra một cách nhìn và sự biến đổi thái độ của người anh để đén cuối truyện mới bộc lộ đầy đủ vẻ đẹp tâm hồn lòng nhân hậu và t×nh c¶m trong s¸ng. C¸ch kÓ tõ ng«i thø nhÊt cßn gióp cho nh©n vËt kÓ chuyÖn tù soi xÐt t×nh c¶m, ý nghĩa của mình để vượt lên, do đó chủ đề tác phẩm càng có ý nghĩa về sự tự đánh giá, tự nhận thức, một phÈm chÊt rÊt cÇn thiÕt trong sù hoµn thiÖn nh©n c¸ch của mỗi con người. TiÕt 82 Hoạt động của thầy và trò Hđ1: Gv tiếp tục hướng dẫn hs tìm hiểu bài học. ? Theo em diễn biến tâm trạng của người anh qua 4 Lop6.net. II/ §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1/ Ng«i kÓ vµ vai kÓ. - Cả hai nhân vật đều là nhân vËt chÝnh. - Người anh còn là nhân vật trung t©m.. - TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø nhÊt.  Miªu T¶ nh©n vËt mét c¸ch tù nhiªn. => Gióp nh©n vËt tù soi xÐt t×nh c¶m, ý nghÜa cña m×nh.. Nội dung cần đạt II/ §äc- hiÓu v¨n b¶n 1/ DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> c¸c thêi ®iÓm ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ ntn? - Hstl-Gvkl: Tho¹t ®Çu khi thÊy em g¸i thÝch vÏ vµ mµy mß tù chế tạo màu vẽ, người anh chỉ coi đó là một trò nghÞch ngîm cña trÎ em vµ nh×n b»ng c¸i nh×n kÎ c¶, không cần để ý đến mèo con đã vẽ những gì (Đặt tên cho em vµ theo dâi em g¸i chÕ mµu vÏ) Khi tµi n¨ng héi ho¹ cña c« em g¸i ®­îc ph¸t hiÖn. Cả bố, mẹ, chú Tiến Lê đều ngạc nhiên vui sướng thì riêng người anh lại cảm thấy buồn, cậu ta thất vọng v× kh«ng t×m thÊy ë m×nh mét tµi n¨ng nµo vµ tù c¶m thÊy m×nh bÞ c¶ nhµ l·ng quªn. Từ đó nảy sinh thái độ khó chịu, hay gắt gỏng với em gái và không thể thân với em gái như trước nữa. Với sự tự ti về bản thân người anh đã lén xem những bức tranh cña em g¸i vµ thÇm c¶m phôc vÒ tµi n¨ng cña em g¸i m×nh. ? Em thử giải thích tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh trong phòng triển lãm? - Hstl-Gvkl: Khi đứng trước bức tranh, người anh rất bất ngờ vì bức tranh của em gái lại vẽ về chính mình. Sau đó cËu h·nh diÖn v× cËu thÊy m×nh hiÖn ra víi nh÷ng nÐt đẹp trong bức tranh của em gái và hơn nữa cậu bé cßn thÊy xÊu hæ khi tù nh©n ra nh÷ng nÐt yÕu kÐm của mình, thấy mình không xứng đáng được như trong bøc tranh cña c« em g¸i. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? - Hstl-Gvkl: tác giả đã miêu tả theo diễn biến tâm lí của nhân vật. ? Em có nhận xét gì về người anh của Kiều Phương? - Hstl- Gvkl Từ đó người anh đã hiểu ra rằng, bức chân dung về m×nh ®­îc vÏ nªn b»ng t©m hån vµ lßng nh©n hËu cña c« em g¸i.. thái độ của người anh. ? Tác giả đã quan sát và miêu tả cô em gái qua những phương diện nào? - Gv gîi ý cho hs chØ ra ®­îc c¸c chi tiÐt sau: Tác giả đã tập trung miêu tả ngoại hình( Tập trung tả nét mặt) cử chỉ và hành động( Sự tò mò và hiếu động, việc tự chế màu vẽ và say mê vẽ tranh) thái độ quan hệ với người anh. ? Theo em nhân vật kiều phương được tác giả thể hiÖn qua nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt nµo? - Hstl-gvkl: Kiều Phương là nhân vật hồn nhiên, hiếu động, có tài. 2/ Nh©n vËt c« em g¸i. - Lúc đầu cho đó là trò nghÞch ngîm cña trÎ con vµ không cần để ý đến. - Khi tµi n¨ng héi ho¹ cña em g¸i ®­îc ph¸t hiÖn th× thÊy buån vµ thÊt väng v× b¶n th©n m×nh kh«ng hÒ cã chót tµi n¨ng nµo. - Nảy sinh thái độ khó chịu, hay g¾t gáng vµ kh«ng thÓ th©n thiÖn víi em ®­îc n÷a.. - khi đứng trước bức tranh người anh mới cảm thấy vừa bÊt ngê, h·nh diÖn vµ xÊu hæ.  Miªu t¶ theo diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt => Người anh hiểu được bức ch©n dung cña m×nh ®­îc vÏ nªn b»ng t©m hån vµ lßng nh©n hËu cña c« em g¸i.. - Hồn nhiên, hiếu động. - Tµi n¨ng héi ho¹ - T×nh c¶m trong s¸ng vµ 5. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> n¨ng héi ho¹, t×nh c¶m trong s¸ng vµ lßng nh©n hËu. mặc dù có tài năng và được đánh giá cao, được mọi người quan tâm nhưng Kiều Phương vẫn không hề mÊt ®i sù hån nhiªn trong s¸ng cña tuæi th¬ vµ nhÊt lµ vẫn dành cho anh trai những tình cảm thật tốt đẹp, thể hiện ở bức tranh "anh trai tôi". Người anh soi vào bøc tranh Êy còng tøc lµ soi vµo t©m hån trong s¸ng vµ nh©n hËu cña em g¸i ? Từ đó em hiểu được ý nghĩa tư tưởng của truyện là ntn? Từ đó rút ra được bài học và thái độ ứng xử trước tài năng hay thành công của người khác điều g×? - Hstl-Gvkl: Trước thành công hay tài năng của người khác, mỗi người cần vượt qua mặc cảm, tự ty để có được sự trân träng vµ niÒm vui thùc sù ch©n thµnh .Lßng nh©n hËu và sự độ lượng có thể giúp cho con người tự vượt lên b¶n th©n m×nh. H®2; Thùc hiÖn tæng kÕt - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn - Hs đọc ghi nhớ sgk H®3:Thùc hiÖn phÇn luyÖn tËp Gv cho hs kÓ tãm t¾t l¹i c©u truyÖn. lßng nh©n hËu => T©m hån trong s¸ng vµ lòng nhân hậu đã giúp người anh tù nhËn ra nh÷ng h¹n chÕ cña b¶n th©n.. III/ Tæng kÕt: ghi nhí: sgk/ 35. IV/ LuyÖn tËp: hs đọc diễn cảm câu chuyện. C. Cñng cè: Néi dung bµi häc D. DÆn dß: Hs häc bµi Chuẩn bị bài luyện nói quan sát,tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong v¨n miªu t¶. *. Rót kinh nghiªm : .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ********************************* Ngµy d¹y: 6A: …..../…../2012 6B: …..../…../2012. TiÕt 83, 84: LUYÖN NãI VÒ QUAN S¸T, T¦ëNG T¦îNG, SO S¸NH. Vµ NHËN XÐT TRONG V¡N MI£U T¶. A. Mục tiêu cần đạt: giúp hs - biết cách trình bày và diễn đạt một vấn đề bằng miệng trước tập thể lớp (thực chÊt lµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi) - từ những nội dung luyện nói, nắm chắc hơn kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - rèn kĩ năng nói trước lớp. B. Các bước lên lớp - ổn định lớp học 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - KiÓm tra bµi cò:? TruyÖn bøc tranh em g¸i t«i gióp em hiÓu ®­îc ®iÒu g×?( §¸p ¸n tiÕt 82). - TiÕn tr×nh d¹y- häc bµi míi Hoạt động của thầy và trò. Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu nội dung bài học. Bước1: - Gv nªu vai trß, tÇm quan träng, ý nghÜa cña viÖc luyÖn nãi. - Gv có thể gọi hs nói về một số vấn đề đơn giản để từ đó nhận xét kĩ năng nói của hs. Bước 2: - Gv nªu yªu cÇu cña giê häc. chó ý nh÷ng quy định của việc luyện nói đã nêu ở trên Bước 3: - Gv chia líp häc lµm 4 nhãm vµ cho hs th¶o luËn nhãm bµi t©p sè1. H®2: Gv cho hs thùc hµnh luyÖn nãi. Bước1: - Gv cho đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luËn cña nhãm m×nh. - Hs nhËn xÐt bµi lµm cña nhãm b¹n - Gvkl c¸c ý c¬ b¶n vµ ghi b¶ng c¸c ý chÝnh cña bµi tËp. TiÕt 84 - Gv tiÕp tôc cho hs thùc hµnh luyÖn nãi - Gv cho hs th¶o luËn bµi tËp 2: KÓ cho c¸c b¹n nghe vÒ anh, chÞ, em cña m×nh. - Hs tự kể về người thân của mình. - Gv chó ý c¸ch kÓ cña hs, nhÊt lµ c¸ch sö dông c¸c phương pháp tưởng tưởng, so sánh và nhận xét về các đặc điểm của các nhân vật hs tả. - Gv nhắc nhở thêm cho các em về cách tả người. đồng thời cũng cần tôn trọng cách kể của hs. - Gv chuyÓn bµi tËp 3: - Gv cho hs th¶o luËn nhãm häc tËp - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - Gvkl vµ ghi b¶ng. Nội dung cần đạt. Bµi tËp1: - Hình ảnh Kiều Phương là một hình ảnh đẹp. Các nhận xét và miêu tả về Kiều Phương đã làm sáng lên tài năng và đặc biệt là vẻ đẹp của một tâm hồn trong s¸ng, tÊm lßng vÞ tha vµ nh©n hËu. - Người anh trai của Kiều Phương cũng là người có phẩm chất tốt đẹp, biết hối hận và nhận ra được tấm lòng cao đẹp của người em gái. Bµi TËp 2: kÓ vÒ anh, chÞ, em cña m×nh. Bµi TËp 3: lËp dµn ý cho mét đêm trăng sáng. më bµi: giíi thiÖu chung vÒ cảnh đêm trăng. th©n bµi: - đó là đêm trăng ntn? - đêm trăng đó có gì đặc sắc, tiªu biÓu. - bầu trời ntn? đêm trăng ra sao, vầng trăng, cây cối có gì đáng chó ý, nhµ cöa, lµng m¹c ntn? - để miêu tả được cảnh đẹp của 7. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> đêm trăng cần so sánh những h×nh ¶nh Êy ntn? kÕt bµi: nªu c¶m nhËn cña em về đêm trăng. Bµi tËp 4:. - Gv cho hs tù thùc hiÖn bµi tËp 4 (Dïng BT 3). C. Cñng cè: Néi dung bµi häc D. Dặn dò: Gv dặn hs học bài và tập quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miªu t¶. Chuẩn bị bài vượt thác. * Rót kinh nghiªm : .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... *********************************. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>