Giáo án Ngữ văn 7 tiết 7: Bố cục trong văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 16/.8/.2009 Ngaøy daïy: 19/8/2009. Tiết 7: BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN A.Mục tiêu: Giúp HS: KT: - Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. - Thế nào là một bố cục rành mạch, hợp lí để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm. - Tính phổ biến và sự hợp lí của dạng bố cục ba phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục, để từ đó có thể làm Mở bài, Thân bài và Kết bài đúng hướng hơn, đạt kết quả hơn. KN: Rèn kĩ năng xây dựng bố cục văn bản. TĐ: Ý thức xây dựng bố cục mạch lạc, hợp lí khi tạo lập VB. B.Chuẩn bị: GV : bài soạn, bảng phụ ghi bài tập HS : SGK, bài soạn C.Kiểm tra bài cũ: - Vai trò của tính liên kết trong văn bản? Muốn tạo một VB có tính liên kết, cần phải có điều kiện gì? D.Tổ chức các hoạt động dạy học: Nội dung. I. Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong VB: 1. Bố cục là gì? a/ Ví dụ: (SGK/28, 29) b/ Bài học: Bố cục là sự bố trí sắp xếp các phần, các đoạn theo một trình tự, một hệ thống rành mạch, hợp lí.. 2.Các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lí: - Noäi dung caùc phaàn,caùc đoạn trong VB phải thống nhất chặt chẽ với nhau; đồng thời giữa chúng lại phải có sự phaân bieät raïch roøi. - Trình tự xếp đặt các phần, các đoạn phải giúp cho người viết, ngưòi nói dễ dàng đạt được mục đích giao tiếp đã ñaët ra.. Ngữ văn 7 – Thảo Phương. Hoạt động của GV Trong các năm học trước, các em đã làm quen với cách lập dàn bài. Dàn bài là hình thức của bố cục. Vì sao trước khi làm bài, ta phải lập dàn bài? ( Việc lập dàn bài hết sức cần thiết vì nếu không lập dàn bài thì bài viết sẽ lộn xộn, các ý chồng chéo nhau...)… HĐ1: Hình thành khái niệm bố cục + Yêu cầu HS thực hện theo gợi ý ở (a) ? Văn bản sẽ như thế nào nếu các ý trong đó không được sắp xếp theo trật tự thành hệ thống? - Sự sắp đặt nội dung các phần trong VB theo một trình tự hợp lí được gọi là bố cục. ? Em hãy cho biết: Vì sao khi xây dựng VB, cần phải quan tâm tới bố cục? ...Vì để nội dung các phần, các đoạn trong VB thống nhất chặt chẽ -> bài viết, lời nói sẽ có hiệu quả thuyết phục cao. Nếu không quan tâm đến bố cục thì VB sẽ lộn xộn, người đọc sẽ không hiểu được ý của người viết. + Kết luận, ghi nhớ (1) -> ghi bài. HĐ2: Tìm hiểu những yêu cầu về bố cục trong VB. ?: Hai câu chuyện trên đã có bố cục chưa? ?: Bản kể trong Ngữ văn 6 và bản kể trong ví dụ trên đều có các câu văn về cơ bản là giống nhau. Vậy vì sao văn bản này dễ tiếp nhận và gây hứng thú còn văn bản kia lại khó tiếp nhận, khó mà hiểu được trong đó nói về chuyện gì? ? Qua tìm hiểu ví dụ, hãy nêu những điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lí? + Kết luận -> ghi bài (2).. Lop7.net. Hoạt động của HS. Đoc ví SGK/28.. dụ. 1a.. Thảo luận, trình bày.. + Rút ra kiến thức (1) .. + Đọc và tìm hiểu 2 câu chuyện SGK/ 29. + Nhận xét (...chưa, còn lộn xộn, khó tiếp nhận) + Thảo. luận, trình. bày.. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 3.Các phần của bố cục: HĐ3: Tìm hiểu các phần của bố cục trong Bố cục gồm có ba phần: MB, văn bản. TB, KB. GV: Mỗi văn bản thường có bố cục mấy phần? Nêu ví dụ cụ thể. GV hỏi: Hãy nêu nhiệm vụ của từng phần trong VB miêu tả và tự sự? GV nhắc lại nội dung 3 phần trong VB miêu tả và tự sự: GV: Có cần phân biệt rõ ràng nhiệm vụ của mỗi phần không? Vì sao? II. Luyện tập: Bài tập 2: Bố cục truyện “ Cuộc chia tay của những con búp bê” đã -Nêu câu hỏi (c). rành mạch và hợp lí: GV giải thích: Nếu nói như trên thì không - Hai anh em chia đồ chơi. đúng vì: MB không chỉ đơn thuần là sự thông - Thuỷ đến trường chia tay với báo đề tài của VB mà còn phải cố gắng làm cô giáo và các bạn học. cho người đọc, người nghe có thể đi vào đề - Hai anh em phải chia tay tài đó một cách dễ dàng, tự nhiên, hứng thú nhau. và ít nhiều hình dung được các bước đi của bài. KB không chỉ có nhiệm vụ nhắc lại đề Bài tập 3: Bố cục trên chưa rành mạch và tài hay đưa ra những lời hứa hẹn, nêu cảm hợp lí. Phần thân bài mục tưởng...mà phải làm cho VB để lại ấn tượng (1),(2),(3) chỉ kể lại việc học tốt cho người nghe, người đọc. tốt mà chưa trình bày kinh -Nêu câu hỏi (d). nghiệm học tốt. Mục (4) GV giải thích: ...Không đồng ý vì mỗi phần không nói về mặt học tập. đều làm theo đúng các nhiệm vụ cụ thể, cần * Cần bổ sung: thiết -> Như thế VB mới đạt được mục đích MB: (giữ nguyên), thêm lời tự giao tiếp. GV: Qua tìm hiểu, cho biết: VB thường được giới thiệu. TB: - Kinh nghiệm học tập xây dựng theo bố cục gồm mấy phần? Đó là những phần nào?, trên lớp -> kết quả tiến bộ. - Kinh nghiệm học tập ở nhà - GV kết luận -> ghi bài (3). > kết quả tiến bộ. HĐ4: Luyện tập, củng cố. - Kinh nghiệm học tập ở bạn bè, tham khảo tài liệu. GV hướng dẫn HS làm bài tập 2, 3 SGK/ KB: Muốn được trao đổi, góp 30,31. ý. Chúc hội nghị thành công. GV củng cố, khắc sâu kiến thức.. Trình bày. Nêu nhiệm vụ .... Cần phân biệt rõ nhiệm vụ từng phần để tránh sự lộn xộn, trùng lặp; tạo trình tự hợp lí, rành mạch cho VB. Thảo luận, trình bày. Trình bày.. Trình bày. Đọc ghi nhớ. Đọc bài tập2,3 Xác định yêu cầu, thực hiện Trình bày, nhận xét,. E. Hướng dẫn tự học: 1. Bài vừa học: - Nắm vững nội dung bài (học thuộc ghi nhớ). 2. Bài sắp học: Mạch lạc trong VB - Soạn bài tập tìm hiểu. - Đọc ghi nhớ. - Định hướng phần Luyện tập. G. RKN, bổ sung: * Lưu ý BT2: Đây không phải là cách bố cục duy nhất và không phải bao giờ cũng là bố cục 3 phần theo kiểu Tập làm văn.. Ngữ văn 7 – Thảo Phương. Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span>