Giáo án Ngữ văn lớp 6 - Tuần học 3 - Tiết 10: Nghĩa của từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường thcs hiệp thạnh. Nguyeãn Thi Kim Loan. giáo án ngữ văn 6. Tuaàn : 03. Ngày soạn: 10/8/2010. Tieát : 10.. Ngaøy daïy: 252/8/2010. NGHĨA CỦA TỪ I. MUÏC TIEÂU: Giuùp HS:. - Hiểu được thế nào là nghĩa của từ. - Biết cách tìm hiểu nghĩa của từ và giải thích nghĩa của từ trong văn bản. - Biết dùng từ đúng nghĩa trong nói, viết và sữa các lỗi dùng từ II. KIẾN THỨC CHUẨN: 1.Kiến thức: -Khái niệm nghĩa củatừ . - Cách giải thích nghĩa của từ. 2.Kó naêng: - Giải thích nghĩa của từ. -Dùng từ đugs nghĩa trong nói và viết. - Tra từ điển để hiểu nghĩa của từ. III. CHUAÅN BÒ : - GV : Tham khảo tài liệu: SGV, SGK, SBT, tra từ điển, bảng phụ. - HS : Đọc trả lời SGK, xem lại chú thích các truyện đã học. IV. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :. Hoạt động giáo viên + Hoạt động 1 : Khởi động. 1. Ổn định lớp. - OÅn ñònh neà neáp – kieåm tra sæ soá. 2. Kieåm tra baøi cuõ. Hỏi: Em hiểu thế nào là từ mượn? Nêu nguyên tắc mượn từ. - Kieåm tra baøi taäp veà nhaø. 3. Giới thiệu bài mới. - GV giới thiệu về tính đa nghĩa của từ và tầm quan trọng của việc dùng từ đúng nghĩa -> dẫn vào bài -> ghi tựa. + Hoạt động 2: Hình thành tri thức mới. - Treo bảng phụ -> gọi HS đọc phần giải thích nghĩa của từ. Hoûi: Moãi chuù thích treân goàm maáy boä phaän? Boä phaän naøo trong chuù thích nêu lên nghĩa của từ? (Cho HS xem sơ đồ, bảng phụ).. Hoạt động học sinh. Nội dung hoạt động. - Baùo caùo sæ soá.. - Trả lời cá nhân.. - Nghe, ghi tựa.. - Quan sát - đọc.. I. Ngiã của từ là gì: Ví duï: Laãm lieät, huøng duõng, oai nghieâm.. - Caù nhaân phaùt hieän hai boä phaän. - Quan saùt. Naêm hoïc :Lop6.net 2010 – 2011. Ghi nhớ: 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường thcs hiệp thạnh. Hỏi: Nghĩa của từ ứng với phần nào trong mô hình nào dưới đây? Hỏi: Vậy em hiểu nghĩa của từ là gì? -> rút ra ghi nhớ – gọi HS đọc ghi nhớ. -Gọi HS đọc lại phần giải thích từ “taäp quaùn”. Hoûi: Trong hai caâu sau ñaây (baûng phụ) 2 từ tập quán và thói quen có thể thay thế cho nhau được không? Taïi sao? - Yeâu caàu HS thaûo luaän. - GV nhaán maïnh: khoâng theå thay thế được vì từ tập quán có nghĩa rộng gắn liền với chủ thể là số đông. Từ thói quen có nghĩa hẹp gắn liền với chủ thể là cá thể. Hỏi: Vậy từ tập quán được giải thích nghóa baèng caùch naøo? Baøi taäp nhanh: (NXBÑH quoác gia HN) Yêu cầu HS giải thích nghĩa từ đi, caây theo caùch treân. - Gọi HS đọc lại phần giải thích từ “lẫm liệt” ở mục 1. - Treo baûng phuï (vd 2) Hỏi: Theo em ba từ trên có thể thay thế cho nhau được không? Vì sao? - Yeâu caàu HS thaûo luaän. Hỏi:Vậy từ lẫm liệt được giải thích nghóa theo caùch naøo?. - Cho HS xem vd 3. Hỏi: Từ cao thượng được giải thích theo caùch naøo? Bài tập nhanh: yêu cầu HS thử giải thích nghĩa từ mất theo cách traùi nghóa? Vậy có những cách giải nghĩa từ naøo? GV nhaän xeùt ,choát yù =>. giáo án ngữ văn 6. Nguyeãn Thi Kim Loan. - Cá nhân trả lời phần nội Nghĩa của từ là nội dung ( dung. Sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ….) mà từ biểu thị. - Đọc ghi nhớ SGK.. - Đọc. - Nhìn, nghe, xaùc ñònh yeâu II. Caùch giaûi thích nghóa cuûa từ: caàu. VD1: a. Người Việt có tập quaùn aên traàu -> coù theå thay theá. - Thảo luận và trả lời. b. Baïn Nam coù thoùi quen aên quaø vaët -> khoâng theå thay - Nghe. theá. Taäp quaùn: thoùi quen cuûa moät cộng đồng (diễn tả khái - HS trả lời cá nhân: diễn niệm). taû khaùi nieäm. - Suy nghĩ trả lời: Đi: hoạt động rời chỗ bằng chân, tốc độ bình thường. Cây: loài thực vật có rễ, thaân, laù. - Đọc. - Đọc, suy nghĩ, trả lời. VD 2: a. Tö theá laãm lieät cuûa - Có thể thay thế cho nhau. người anh hùng. b. Tö theá huøng duõng cuûa người anh hùng. c. Tö theá oai nghieâm cuûa -HS trả lời cá nhân: từ người anh hùng. => Laãm lieät: huøng duõng, oai đồng nghĩa. nghiêm (từ đồng nghĩa). VD 3: Cao thượng: Là không nhoû nhen, khoâng ti tieän, -Đọc. - HS trả lời cá nhân: giải không đê hèn. (từ trái nghĩa). thích bằng từ trái nghĩa. *Hai caùch giaûi thích nghóa của từ: - HS trả lời: mất là không -Giaæ thích baèng caùch coøn toàn taïi. trình bày khái niệm mà từ bieåu thò. -Giaûi thích baèng caùch ñöa ra - HS trả lời cá nhân.. Naêm hoïc :Lop6.net 2010 – 2011. các từ đồng nghiã hoặc trái nghĩa với từ đó. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường thcs hiệp thạnh. giáo án ngữ văn 6. + Hoạt động 3: Hướng dẫn luyeän taäp.. - Cho HS xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp 1. - Yêu cầu đọc thầm chú thích các văn bản đã học -> xác định cách giải nghĩa từ. - GV nhaän xeùt.. - Đọc+ xác định yêu cầu baøi taäp. - Đọc thầm, suy nghĩ, trả lời cá nhân.. - Gọi HS đọc + xác định yêu cầu baøi taäp 2, 3 SGK. - Cho 4 HS điền từ bài tập 2. - Cho 3 HS điền từ bài tập 3 -> nhận xét, sửa chữa.. -Đọc SGK – nắm yêu cầu baøi taäp 2, 3. - Cá nhân lên bảng điền từ – nhaän xeùt.. - Yêu cầu HS giải nghĩa từ theo - Thảo luận tổ -> suy nghĩ, trả lời. Lớp nhận xét. các cách đã học. - HS trả lời cá nhân. - Cho thaûo luaän. - Gọi đại diện nhóm trình bày -> GV nhaän xeùt boå sung.. - Gọi HS đọc truyện và nhận xét -Đọc SGK. cách giải nghĩa từ mất. - Thaûo luaän (2 HS) -> nhận xét từ mất.. - Yêu cầu HS dựa vào kiến thức - HS trả lời cá nhân theo khái niệm toán học. toán học để giải nghĩa từ.. Naêm hoïc :Lop6.net 2010 – 2011. Nguyeãn Thi Kim Loan. III. Luyeän taäp: Bài tập 1: Giải nghĩa từ theo caùch: vd: chuù thích truyeän ST,TT. - Trình baøy khaùi nieäm: Taûn Vieân, laïc haàu. -Từ đồng nghĩa: Sơn Tinh, Thuyû Tinh, caàu hoân, phaùn…. Bài tập 2.Điền từ thích hợp: Hoïc haønh Hoïc loõm. Hoïc hoûi. Hoïc taäp. Bài tập 3: Điền từ thích hợp: Trung bình. Trung gian. Trung nieân. Bài tập 4: Giải nghĩa từ: Giếng: hố đào thẳng đứng, sâu vào lòng đất, dùng để lấy nước.(khái niệm). Rung rinh: là sự chuyển động qua laïi nheï nhaøng, lieân tieáp (Khaùi nieäm). Hèn nhát: thiếu can đảm đến mức đáng khinh. (Trái nghóa). Baøi taäp 5: -Maát: theo caùch giaûi thích của Nụ là “không biết ở đâu”không đúng. -Cách hiểu đúng: không còn, khoâng toàn taïi, khoâng thuoäc về mình nữa. Baøi taäp 6: - Trung điểm: điểm giữa. - Trung trực: là đường thẳng đi qua trung điểm của đoạn thẳng và vuông góc với đoạn thaúng aáy. - Trung tuyến: là đường hạ từ đỉnh của một tam giác đến trung điểm của cạnh đối dieän. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường thcs hiệp thạnh. giáo án ngữ văn 6. Nguyeãn Thi Kim Loan. + Hoạt động 4: Củng cố – daën doø. 4. Cuûng coá: - Yeâu caàu HS nhaéc laïi nghóa cuûa - HS trả lời cá nhân. từ,cách giải thích nghĩa của từ ? 5. Daën doø: - Hướng dẫn tự học: Lựa chọn từ để đặt câu trong hoạt - Thực hiện theo yêu cầu giaùo vieân. động giao tiếp. -Yeâu caàu HS: + Thuộc ghi nhớ, biết giải thích từ. + Chuẩn bị: “Sự việc và nhân vật trong văn tự sự”. + Trả bài: Tìm hiểu chung tự sự. Naêm hoïc :Lop6.net 2010 – 2011. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>