Giáo án Văn 8 - Bài 17, Tiết 65-66: Hai chữ nước nhà

<span class='text_page_counter'>(1)</span>BAØI 17 TIEÁT 65+66: Vaên baûn:. HAI CHỮ NƯỚC NHAØ Traàn Tuaán Khaûi. A.Mục tiêu cần đạt: _Cảm nhận được nội dung tình yêu nước trong đoạn thơ trích: nỗi đau mất nước và yù chí phuïc thuø. _Tìm hiểu sức hấp dẫn nghệ thuật của ngòi viết Trần Quang Khải: cách khai thác đề tài lịch sử, sự lựa chọn thể thơ thích hợp, việc tạo dựng không khí, tâm trạng, nỗi đau mất nước được thể hiện qua giọng thơ thống thiết. B. Tieán trình daïy vaø hoïc: 1. Oån ñònh. 2. Kieåm tra baøi cuõ: _ Đọc thuộc bài “ Muốn làm thằng Cuội”. _ Phân tích giá trị nội dung bài thơ. Những đặc sắc về nghệ thuật ? Chỉ ra những yếu tố lãng mạn trong bài. 3. Giới thiệu bài mới: 4. Dạy bài mới: Phaàn caâu hoûi vaø dieãn giaûng. Phaàn ghi baûng I.Giới thiệu: *Hoạt động 1:tìm hiểu chú thích 1.Taùc giaû: Gọi HS đọc phần chú thích _Traàn Tuaán Khaûi ?Hãy nêu vài nét về tiểu sử của tác giả?Điểm nổi (1895-1983) baät veà buùt phaùp cuûa oâng laø gì?  GV nhaän xeùt vaø choát yù. GV gọihọc sinh đọc bài thơ. 2. Taùc phaåm: Xác định thể loại văn bản ? _Song thaát luïc baùt. Theå thô naøy coù theá maïnh laø gì ? ( Boäc loä nhieàu cung baäc tình caûm khaùc nhau) *Hoạt động 2: Tìm hiểu ý chính và cảm xúc bao II.Tìm hieåu vaên baûn: trùm đoạn thơ. ? Em hãy xác định nội dung đọan thơ. ( Đây là lời trăn trối của người cha đối với con trước giờ vĩnh biệt trong bốiw cảnh nước mất nhà tan gioïng thô laâm ly, thoáng thieát). *Hoạt động 3: Tìm hiểu bố cục Baøi thô chia laøm maáy phaàn? YÙ moãi phaàn? ( 3 phần: 8 câu đầu: tâm trạng người cha trong cảnh 1.Cảnh ngộ và tâm trạng ngộ éo le, đau đớn; 20 câu tiếp theo: hiện tình đất của người cha: nước; 8 câu cuối: thế bất lực của người cha và trao gửi cho con). *Hoạt động 4:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HS đọc lại 8 câu đầu:  Nói đến thế bất lực của ? Tìm những chi tiết miêu tả bối cảnh không gian cha cũng như nhắc đến cơ nghieäp toå toâng nhaèm khôi xaûy ra caâu chuyeän? gợi niềm tự hào, nỗi nhục ï ? Bối cảnh không gian ở đây có ý nghĩa như thế _ ..ải Bắc ..sầu ảm đạm, nào? Aûi Bắc: nơi biên giới lần ra đi không ngày _ .. giời Nam..thảm đìu hiu, trở lại ?Em có nhận xét gì về việc miêu tả cảnh vật nơi ấy? _ ..ải Bắc ..sầu ảm đạm,  Cảnh hoang vắng, gợi tang tóc _ ..giời Nam..thảm đìu hiu, ?Tìm những chi tiết miêu tả hoàn cảnh éo le và tâm _...hổ thét chim kêu. traïng cuûa hai nhaân vaät: Phi Khanh vaø Nguyeãn Traõi? ?Trong bối cảnh như thế, lời khuyên của Phi Khanh đối với Nguyễn Trãi có ý nghĩa như thế nào? Nôi heo huùt , theâ löông  Lời khuyên cũng là lời trăn trối người nghe ,ảm đạm. phaûi khaéc coát ghi xöông _ Cha : haït maùu noùng.. _ Con : taàm taõ chaâu rôi.. *Hoạt động 5: Phân tích 20 câu thơ tiếp theo Tình nhà nghĩa nước đều ?Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ là gì? sâu đậm nên đều đau đớn, Tự sư ?Giọng điệu ở đây là giọng điệu của ai? Đoạn thơ xót xa. kể lại những sự việc gì?  Tác giả nhập vai một người vong quốc đang đi 2.Hiện tình đất nước: vào chỗ chết để miêu tả hiện tình đất nước và tội ác _ ..quân Minh xâm lăng _ Bốn phương khói lửa.. cuûa giaëc Minh ?Xen kẽ vào những dòng tự sự còn có những yếu tố _ .. xương rừng máu sông gì nữa? Hãy tòm những câu chứa đựng yếu tố ấy và _ ..thành tung quách vỡ, _.. bỏ vợ lìa con, neâu taùc duïng cuûa chuùng?  Xen kẽ những câu tự sự là các câu cảm thán với những hình ảnh thơ diễn tả cảm xúc mạnh, sâu, tác chết chóc, bi thảm. động mạnh mẽ đến tình cảm con người. ? Như vậy, nỗi đau ấy có còn là nỗi đau, nỡi bi kịch caù nhaân hay khoâng? Em coù nhaän xeùt gì veà gioïng thô _ Thaûm vong quoác keå sao ở đây? Nỗi đau này là nỗi đau thiêng liêng, kinh động cả xiết kể, đất trời: nỗi đau mất nước. Giọng thơ trở nên lâm ly, _ … xé tâm can _ …đất khóc giời than thống thiết xen lẫn uất ức, hờn căm _ … noøi gioáng laàm than.. *Hoạt động 6: Phân tích đoạn cuối Nỗi đau mất nước được ? Phân tích sự bất lực của người cha và làm rõ ý thể hiện bằng giọng thơ nghĩa những lời nhắn nhủ của Phi Khanh với thống thiết lẫn hờn căm. Nguyeãn Traõi?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3. Lời trao gửi: _ Cha : tuổi già sức yếu *Hoạt động 8: Luyện tập. _ … đành chịu bó tay mất nước để kích thích lòng yêu nước , tinh thần traùch nhieäm. ..tổ tông ..vì nước gian lao, _ Ngọn cờ độc lập máu đào coøn ñaây.. Hun đúc ý chí gánh vác non soâng cho con.. * Hoạt động 7: HS thảo luận về nhan đề bài thơ.. ?Tại sao tác giả lại lấy nhan đề “ Hai chữ nước nhà” làm đầu đề? Nó gắn với tư tưởng chung của bài thơ nhö theá naøo?  Nước và nhà trong hoàn cảnh này là mối quan hệ không thể tách rời. Lấy nước làm nhà, lấy nghĩa với nước thay cho chữ hiếu với cha sẽ vẹn cả đôi đường. ? Baøi thô thaønh coâng chuû yeáu veà maët naøo? Mượn câu chuyện lịch sử khích lệ lòng yêu III. Ghi nhớ : SGK nước IV.LUYEÄN TAÄP: Laøm baøi _ Học sinh đọc “ Ghi nhớ”. trang 170. Gợi ý _ Tìm những từ ngữ ước lệ, sáo mòn: mây sầu, gió thảm, hổ thét chim kêu, tầm tã châu rơi, giời than…. _ Những từ ngữ trên chẳng những không là nhược điểm mà trái lại có sức truyền cảm mạnh bởi nó làm giọng thơ thêm thống thiết phù hợp với hoàn cảnh chung của đất nước và rất phù hợp với việc miêu tả tâm trạng của những nhân vật thời trung đại. 4. Cuûng coá: Giaùo vieân nhaän xeùt keát quaû thaûo luaän. 5. Daën doø: _ Hoïc thuoäc thô. _ Chuaån bò oân taäp.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>