Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 1 - Trường Thcs Bài Sơn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 6. TuÇn 1 :. Bµi 1. Ngµy so¹n 16 /8/2009. TiÕt 1 : V¨n b¶n. Con rång ch¸u tiªn TruyÒn thuyÕt A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh : - Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết - HiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa cña hai truyÒn thuyÕt " Con Rång ch¸u Tiªn " - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của truyện. - TÝch hîp vãi bé m«n LÞch sö - KÓ ®­îc truyÖn B. ChuÈn bÞ. - Giáo viên: Ssoạn bài, đọc các tài liệu tham khảo, tranh minh hoạ được cấp - Häc sinh: §äc bµi vµ so¹n bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái ë cuèi mçi bµi C. hoạt động dạy học:. hoạt động 1: ổn định tổ chức. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh hoạt động 2: Bài mới: * Giíi thiÖu bµi: TruyÒn thuyÕt lµ mét thÓ lo¹i tiªu biÓu, rÊt ph¸t triÓn ë ViÖt Nam, ®­îc nhân dân bao đời yêu thích. Truyện Con Rồng Cháu Tiên là một truyện truyền thuyết tiêu biểu, mở đầu cho chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng cũng như truyền thuyết ViÖt Nam nãi chung. Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn Con Rång ch¸u Tiªn lµ g× ? §Ó thÓ hiện nội dung, ý nghĩa ấy truyện đã dùng những hình thức nghệ thuật độc đáo nào? Vì sao nhân dân ta, qua bao đời, rất tự hào và yêu thích câu truyện này? tiết học hôm nay sẽ giúp tr¶ lêi nh÷ng c©u hái Êy. Hoạt động của thầy. Hướng dẫn tìm hiểu chung. Học sinh đọc chú thích trong SGK và cho biÕt: -? TruyÖn truyÒn thuyÕt lµ g× ? GVbæ sung: Thùc ra tÊt c¶ c¸c thÓ loại, tác phẩm đều có cơ sở lịch sử. TruyÒn thuyÕt ViÖt Nam cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi thÇn tho¹i nh­ng những yếu tố thần thoại ấy đã được lịch sử hoá. Thể thần thoại cổ đã được biến đổi thành những truyện kể về lịch sử nhằm suy tôn tổ tiên đã có công dựng nước và ca ngợi những sự tích thời dựng nước. GV : giíi thiÖu qua c¸c truyÖn truyÒn thuyÕt sÏ häc ë líp 6. định hướng Hoạt động của trò. I . T×m hiÓu chung 1. TruyÖn truyÒn thuyÕt: - Lµ truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ. -Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. 2. TruyÖn " Con Rång ch¸u Tiªn " : a. ThÓ lo¹i : TruyÒn thuyÕt, v× : + Lµ truyÖn d©n gian, nh©n vËt , sù kiÖn cã liªn NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi S¬n. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 6. ?Truyện con Rồng cháu Tiên thuộc quan đến quá khứ (lịch sử) + Có yếu tố tưởng tượng, kỳ ảo lo¹i truyÖn g× ? V× sao ? + Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân. b. §äc : -Phát âm đúng, giọng đọc đúng GV: đọc mẫu 1 đoạn, 2 h/s đọc tiếp - Chó ý: giäng, lêi nãi cña LLQu©n kh¼ng kh¸i, GV: nhËn xÐt, söa lçi( nÕu cã) GV: cho h/s t×m hiÓu kü c¸c chó thÝch râ rµng, lêi cña ¢u C¬: dÞu dµng, th¾c m¾c 1,2,3,4- ®©y lµ c¸c tõ cã nguån gèc tõ c. Chó thÝch:1,2,3,5,7 H¸n ViÖt. VËy c¸ch hiÓu tõ H¸nViÖt d. Bè côc ntn? T¹i sao nã l¹i cã trong -§o¹n 1: tõ ®Çu…Long Trang TiÕngViÖt, c¸c tiÕt TV sÏ gióp ta hiÓu Nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. râ h¬n. ? Em hãy cho biết truyện này có thể - Đoạn 2: tiếp theo đến lên đường. chia thµnh mÊy ®o¹n? néi dung mçi ViÖc kÕt duyªn cña ¢u C¬ vµ Long Qu©n -§o¹n 3. Cßn l¹i ®o¹n? II. t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n: Hoạt động II: Hướng dẫn đọc hiểu 1. Nguồn gốc, hình dạng của Lạc Long Quân vµ ¢u C¬ néi dung ý nghÜa truyÖn . *Nguồn gốc : đều là thần ? KÓ tãm t¾t ®o¹n 1 ? Em biÕt g× vÒ nguån gèc, h×nh d¹ng - Long Qu©n :nßi rång, con thÇn Long N÷ - ¢u C¬: nßi tiªn, thuéc hä thÇn N«ng cña L¹c long Qu©n vµ ¢u C¬? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi tiÕt *H×nh d¹ng: miêu tả nguồn gốc và hình dạng của - Long Quân có sức khoẻ vô địch, có nhiều phÐp l¹… Long Qu©n vµ ¢u C¬? ? Cảm nhận của em về sự kỳ lạ, lớn - Âu Cơ xinh đẹp tuyệt trần… lao, đẹp đẽ của Long Quân và Âu Cơ? -> Chi tiết tưởng tượng kì lạ, đẹp đẽ, lớn lao học sinh phát biểu-. Giáo viên kết *LQ mang vẻ đẹp kì vĩ, dũng mãnh, nhân hậu *Âu Cơ mang vẻ đẹp dịu dàng, trong sáng, thơ luËn-> méng GV chuyển ý: đôi trai tài gái sắc gặp -> Đó chính là vẻ đẹp anh hùng mà tình nghĩa nhau, yªu nhau, kÕt duyªn víi nhau. cña d©n téc VN. VËy viÖc kÕt duyªn vµ chuyÖn sinh në cña ¢u C¬ cã g× l¹-> phÇn 2 2. ViÖc kÕt duyªn vµ chuyÖn sinh në cña Long Qu©n vµ ¢u C¬ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c chi tiÕt * Rång ë biÓn c¶, Tiªn ë nói cao gÆp nhau  nµy? yªu nhau  kÕt duyªn. * ¢u C¬ cã mang sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng, në thµnh 100 con trai. §µn con kh«ng cÇn bó mím tù lín nh­ thæi, mÆt mòi kh«i ng«, kháe m¹nh nh­ thÇn.  Hoang ®­êng, kú ¶o (lµ chi tiÕt kh«ng cã ? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục tượng kỳ ảo trong truyện truyền đích nhất định). thuyÕt? Vai trß cña nã trong truyÖn? GV: Những chi tiết này trong đời sống kh«ng thÓ x¶y ra. §©y chØ lµ nh÷ng .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ v¨n 6. chi tiết mà người xưa tưởng tượng ra nhằm nói lên điều gì đó mà họ mong muốn vì tưởng tượng nên thường kỳ ¶o  lµm cho chuyÖn trë nªn huyÒn diÖu, lung linh, ly kú, hÊp dÉn, nh­ng l¹i hµm chøa ý nghÜa s©u s¾c. ? VËy theo em chuyÖn sinh në cña ¢u C¬ cã ý nghÜa g×.( HS tr¶ lêi GV më => Gi¶i thÝch céi nguån cña d©n téc ViÖt Nam:Toàn thể nhân dân ta đều sinh ra trong réng ) mét bäc, cïng chung mét nßi gièng tæ tiªn. Tõ đó mà 2 tiếng “đồng bào” thiêng liêng ruột thịt đã vang lên tha thiết giữa lúc Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập 2.9.1945 khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?” - Người đã nhắc lại 2 tiếng đồng bµo, tõ c©u chuyÖn Bè Rång, mÑ Tiªn trong Nhưng dù cho có kỳ lạ, hoang đường ngày mở nước xưa. như thế nào cũng phải xuất phát từ => Để từ đó mọi người Việt Nam đều tự hào về hiÖn thùc => Nh÷ng chi tiÕt Êy cho ta nßi gièng, hiÖn diÖn vÒ tæ tiªn m×nh khi ý thøc thấy trí tưởng tượng phong phú của được rằng mình là con Rồng cháu Tiên. người xưa, sự thăng hoa của cảm xúc. GV treo tranh: ?Em h·y quan s¸t tranh,theo dâi ®o¹n 3 và cho biết chuyện gì đã xảy ra với * Chia con: gia đình Long Quân và Âu Cơ ? - 50 xuèng biÓn ? Long Quân và Âu Cơ đã chia con - 50 lên rừng như thế nào ? Và chia như vậy để làm Cai quản 4 phương, gặp khó khăn thì giúp đỡ g× nhau. ( HS th¶o luËn )  ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người Việt Liên hệ: ? Chúng ta đã làm được Nam ta dù ở miền xuôi hay miền ngược…, những gì để thực hiện ý nguyện này nước ngoài đều cùng chung một cội nguồn, đều cña Long Qu©n vµ ¢u C¬? (Hai cuéc lµ con cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. (§ång bµo: kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng cïng 1 bäc trøng sinh ra), v× vËy ph¶i lu«n Mü). thương yêu, đoàn kết. ?TruyÖn cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ x· hội , phong tục tập quán của người ViÖt cæ x­a? ? GV: Còng bëi sù tÝch nµy mµ vÒ sau, người Việt Nam ta - Con cháu vua Hùng khi nhắc đến nguồn gốc của mình, thường xưng là con Rồng, ch¸u Tiªn. ? Khi biÕt m×nh lµ dßng dâi tiªn rång. III- Tæng kÕt - LuyÖn tËp 1. ý nghÜa cña truyÖn * C¬ së lÞch sö: - Người con cả của Long Quân và Âu Cơ lên làm Vua gọi là Hùng Vương. - Đặt tên nước là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu, làm nên thời đại Hùng Vương trong lịch sử dựng nước của dân tộc Việt Nam. - Tù hµo vÒ dßng dâi cña m×nh… NguyÖn cè gắng học tập tốt để xứng đáng với cội nguồn.. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 6. th× em cã suy nghÜ g× ? * ý nghÜa: ? Em h·y nªu ý nghÜa lÞch sö cña ChuyÖn gi¶i thÝch nguån gèc c¸c d©n téc sèng chuyÖn lµ g×? trên đất nước Việt Nam. Giáo dục lòng tự hào dân tộc, truyền thống yêu nước, đoàn kết dân téc. 2. Nghệ thuật: Truyện thường có nhân vật, sự viÖc, diÔn biÕn  §ã chÝnh lµ v¨n b¶n tù sù Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch x©y dùng (v¨n kÓ) (Sù viÖc diÔn ra bao giê còng cã nh©n truyÖn ? vËt, cã më chuyÖn - diÔn biÕn - kÕt chuyÖn, sù +? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? việc nào xảy ra trước kể trước, sự việc nào sảy +? Cã sù viÖc g×? ra sau kể sau  trật tự thông thường). Để tìm +? DiÔn biÕn ra sao? hiÓu kü h¬n vÒ v¨n tù sù tiÕt häc tËp lµm v¨n c¸c em sÏ râ h¬n. 3. Ghi nhí: SGK 4. LuyÖn tËp - Học sinh đọc lại ghi nhớ - HS th¶o luËn theo 2 nhãm c¸c c©u hái sau: ? Chi tiÕt hoang ®­êng k× ¶o lµ g× ? H·y chØ ra c¸c yÕu tè hoang ®­êng k× ¶o trong truyÖn ? ? V× sao nãi truyÖn Con Rång ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? H·y cho biÕt nh÷ng chi tiÕt trong truyÖn cã liên quan đến lịch sử hoạt động 3: Củng cố:. - Gäi hs nh¾c l¹i néi dung tiÕt häc - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Lµm bµi tËp 1, 2, 3 s¸ch ng÷ v¨n (BT) ë nhµ - KÓ l¹i chuyÖn - So¹n bµi tiÕp “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy”. Ngµy so¹n 17 /8/2009 TiÕt 2 : V¨n b¶n B¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ v¨n 6. (Hướng dẫn học thêm) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh : - Củng cố định nghĩa truyền thuyết - HiÓu ®­îc néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng ,b¸nh giÇy ". - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kì ảo của truyện. - TÝch hîp vãi bé m«n LÞch sö - KÓ ®­îc truyÖn B.ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn:: So¹n bµi, s¸ch tham kh¶o . Tranh minh ho¹ . - Häc sinh: §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ. C. Hoạt động dạy và học Hoạt động 1 : Bài cũ : 1) ThÕ nµo lµ truyÖn truyÒn thuyÕt ? 2) Kể các chi tiết tưởng tượng kỳ ảo trong truyện “Con Rồng cháu Tiên” Và cho biÕt em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt, v× sao ? Hoạt động 2 : Bài mới: a) Giíi thiÖu bµi: TruyÒn thuyÕt B¸nh tr­ng, b¸nh giÇy lµ truyÒn thuyÕt gi¶i thÝch phong tục làm bánh trưng, bánh giầy trong ngày tết, đề cao sự thờ kính trời, đất và tổ tiên của nhân dân, đồng thời ca ngợi tài năng, phẩm chất của cha ông ta trong việc tìm tòi, xây dựng nền văn hóa đậm đà màu sắc, phong vị dân tộc. b) Tiến trình tổ chức các hoạt động: Hoạt động của thầy. định hướng Hoạt động của trò. Hướng dẫn HS Đọc - tìm hiểu chung v¨n b¶n - Cho học sinh đọc theo đoạn ( 3 đoạn) - Giáo viên nhận xét góp ý cách đọc - Gi¸o viªn gióp c¸c em hiÓu kü h¬n vÒ c¸c chó thÝch 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13. Hướng dẫn HS Đọc- hiểu nội dung, ý nghÜa cña truyÖn. GV cho HS th¶o luËn hÖ thèng c©u hái phần đọc hiểu văn bản: ?Hoàn cảnh, ý định, cách thức vua Hùng chọn người nối ngôi ?. I . T×m hiÓu chung 1. §äc 2. Chó thÝch 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13. II. t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n: 1. Hoàn cảnh, ý định, cách thức vua Hùng chọn người nối ngôi. a) Hoµn c¶nh: - Đất nước: giặc ngoài đã yếu, vua có thể tập trung ch¨m lo cho d©n ®­îc no Êm. - Sức khỏe: vua đã già yếu, muốn truyền ng«i b) ý định:. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ v¨n 6. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch thøc chän người nối ngôi của vua Hùng ? V× sao trong c¸c con vua, chØ cã Lang Liêu được thần giúp đỡ ? Theo em nh©n vËt thÇn ë ®©y lµ chØ ai ? v× sao? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt “thÇn” ®­îc sö dông ë ®o¹n nµy? GV treo tranh ? Bøc tranh miªu t¶ ®iÒu g×? Sau khi ®­îc thÇn b¸o méng Lang Liêu đã làm gì và kết quả của việc làm đó ra sao  phần 3 ? V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu được vua cha chọn để tế trời đất, Tiên vương, Lang Liêu được nối ngôi vua? ? H·y gi¶i thÝch lý do hai thø b¸nh ®­îc vua Hïng chän lµm lÔ vËt ? Qua viÖc Lang Liªu lµm 2 thø b¸nh bánh để cúng tiên vương và đã được vua truyÒn ng«i cho. VËy theo em Lang Liªu ®­îc truyÒn ngôi như vậy có xứng đáng không.? ?Theo em Lang Liªu cã ®­îc nh÷ng phẩm chất nào mà đáng để cho em học tËp?. ? ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “B¸nh tr­ng, b¸nh giÇy” ?. Hướng dẫn Tổng kết - Ghi nhớ - luyện tËp HS đọc to ghi nhớ HS lµm bµi tËp 1,2. - Về tài đức: phải nối được chí vua - Về thứ bậc trong gia đình: không nhất thiết phải là con trưởng. c) Cách thức: Điều vua đòi hỏi mang tính một câu đố đặt biệt để thử tài: “Nhân lễ tiên vương…” truyền ngôi  Đó là một ý định đúng đắn, vì nó coi trọng cái chÝ  kh«ng bÞ rµng buéc vµo luËt lÖ triÒu đình  Cuộc thi trí 2. Lang Liªu ®­îc thÇn d¹y “LÊy g¹o lµm bánh” lễ Tiên vương - Chàng là người thiệt thòi nhất - Sèng gi¶n dÞ, gÇn gòi víi nh©n d©n - Chµng hiÓu ®­îc ý thÇn vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn.  Chi tiÕt thÇn b¸o méng  hoang ®­êng  nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn d©n gian  gi¸o viªn lý gi¶i cho häc sinh hiÓu v× sao truyÖn l¹i ®­îc xÕp vµo thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt. 3. Lang Liªu ®­îc nèi ng«i vua - Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ quý träng nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i sèng con người và là sản phẩm do chính con người lµm ra. - Hai thứ bánh có ý tưởng sâu xa (Tưởng trời, tưởng đất, tưởng muôn loài). - Hai thø b¸nh lµm võa ý vua, hîp ý vua  Lang Liêu là con người có tài năng, đức độ thông minh, hiếu thảo, trân trọng những người sinh thành ra mình  xứng đáng được nèi ng«i vua. 4. ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch nguån gèc cña B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - Ph¶n ¸nh thµnh tùu v¨n minh n«ng nghiÖp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động, đề cao nghề nông. - Thể hiện sự thờ kính trời đất, tổ tiên của nh©n d©n ta. III. Tæng kÕt-Ghi nhí - luyÖn tËp 1. Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa 2. LuyÖn tËp: C©u 1: Đề cao nghề nông, thờ kính trời đất, tổ tiên cña nh©n d©n ta  phong tôc tËp qu¸n. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ng÷ v¨n 6. “ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n thiªng liªng, giµu ý nghÜa. Ngµy tÕt gãi b¸nh dân ta làm bánh chưng, bánh giầy” (đề có ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hóa, đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống lại cao nghÒ n«ng…) chuyÖn b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy C©u 2: Chi tiÕt Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn khuyên bảo: “Trong trời đất..  thần kỳ  t¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn  Lang Liªu được thần giúp đỡ nêu bật giá trị của hạt gạo ở một đất nước sống chủ yếu bằng nghề nông  thể hiện một cách sâu sắc đáng quý đáng trân trọng sản phẩm do con người làm ra. hoạt động 3: Củng cố:. - Gäi hs tãm t¾t l¹i truyÖn - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Lµm bµi tËp 1, 2, 3 s¸ch ng÷ v¨n (BT) ë nhµ - KÓ l¹i chuyÖn - Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các dị bản của truyện Bánh chưng, bánh giầy. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt Ngµy so¹n 18 /8/2009 TiÕt 3 :. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh hiểu thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt cụ thể là: - Kh¸i niÖm vÒ tõ - §¬n vÞ cÊu t¹o tõ (tiÕng) - Các kiểu cấu tạo từ (từ đơn, từ phức, từ ghép, từ láy) - TÝch hîp víi c¸c néi dung häc ë TiÓu häc. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn : ChuÈn bÞ b¶ng phô cã ghi vÝ dô  h×nh thµnh kh¸i niÖm - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ C. hoạt động dạy học : hoạt động 1: ổn định tổ chức. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh hoạt động 2: Bài mới Hoạt động của thầy. định hướng Hoạt động của trò. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ng÷ v¨n 6. I. Kh¸i niÖm vÒ tõ : *VÝ dô : ThÇn/d¹y/d©n/c¸ch/trång trät/ch¨n nu«i/vµ/c¸ch/ ¨n ë. - Cã 12 tiÕng - 9 tõ (®­îc ph©n c¸ch = dÊu g¹ch chÐo) - TiÕng lµ ©m thanh ph¸t ra. Mçi tiÕng lµ mét ©m tiÕt.  Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ ? Tõ lµ g× ? - Tõ lµ tiÕng, lµ nh÷ng tiÕng kÕt hîp l¹i nh­ng mang ý nghÜa ? Từ được dùng để làm gì ?  Từ là đơn vị nhỏ nhất dùng để đặt câu ? Khi nµo 1 tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ? Giáo viên cho HS rút ra ghi nhớ thứ - Khi 1 tiếng dùng để tạo câu, tiếng ấy trở thµnh tõ. nhÊt vÒ tõ * Ghi nhí : Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để Hướng dẫn HS tìm hiểu các kiểu cấu đặt câu. t¹o tõ II. C¸c kiÓu cÊu t¹o tõ : Gi¸o viªn treo b¶ng phô ghi b¶ng ph©n *VÝdô: lo¹i tõ Từ/đấy/nước/ta/chăm/nghề/trồngtrọt/chăn ? H·y ®iÒn c¸c tõ trong c©u trªn vµo nu«i/vµ/cã/tôc/ngµy/TÕt/lµm/b¸nh/ch­ng/ b¶ng ph©n lo¹i? b¸nh giÇy. Yªu cÇu häc sinh cÇn ®iÒn ®­îc nh­ sau : - Từ đơn : từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, tôc, cã, ngµy, tÕt, lµm - Tõ l¸y : trång trät ? Dùa vµo b¶ng ph©n lo¹i, em h·y cho - Tõ ghÐp : ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh biÕt : giÇy.. Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm về từ ? GV treo b¶ng phô cã ghi vÝ dô . ? C©u trªn cã bao nhiªu tiÕng vµ bao nhiªu tõ ? ? TiÕng lµ g× ? ? Tiếng được dùng để làm gì ?. +? Từ đơn khác từ phức như thế nào ? - Từ chỉ gồm 1 tiếng là từ đơn +? CÊu t¹o cña tõ l¸y vµ tõ ghÐp cã g× - Tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng lµ tõ phøc gièng vµ kh¸c nhau ?  Tõ ghÐp vµ tõ phøc gièng nhau vÒ c¸ch cấu tạo : đều là từ phức gồm 2 hoặc nhiều tiÕng t¹o thµnh. VD : nhµ cöa, quÇn ¸o * Kh¸c nhau: VD : nhÔ nh¹i, lªnh khªnh, vÊt va vÊt - Tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c vưởng. tiÕng cã nghÜa víi nhau ®­îc gäi lµ tõ ghÐp ? §¬n vÞ cÊu t¹o nªn tõ lµ g× ? - Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng Gi¸o viªn kÕt luËn nh÷ng kh¸i niÖm c¬ ®­îc gäi lµ tõ l¸y. bản cần nhớ - HS đọc ghi nhớ Sgk - §¬n vÞ cÊu t¹o tõ cña tiÕng ViÖt lµ tiÕng Hướng dẫn học sinh Luyện tập HS lµm bµi tËp theo3 nhãm . C¸c nhóm cử đại diện lên trình bày kết quả , c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt , GV kÕt luËn .. * Ghi nhí : s¸ch gi¸o khoa III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : a) C¸c tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ng÷ v¨n 6. ghÐp. b) Từ đồng nghĩa với nguồn gốc, cội nguồn, gèc g¸c c) Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc cËu, mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi tËp 2 : - Theo giíi tÝnh (nam, n÷) : «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî - Theo bậc (bậc trên, bậc dưới): bác cháu, chÞ em, d× ch¸u Bµi tËp 3 : - Cách chế biến : bánh rán, bánh nướng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng - ChÊt liÖu lµm b¸nh : b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh ®Ëu xanh. - TÝnh chÊt cña b¸nh : b¸nh gèi, b¸nh quÊn thõng, b¸nh tai voi... Bµi tËp 4 : - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ láy cũng có tác dụng mô tả đó : nøc në, sôt sïi, r­ng røc Bµi tËp 5 :C¸c tõ l¸y - Tả tiếng cười : khúc khích, sằng sặc - T¶ tiÕng nãi : khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo... - T¶ d¸ng ®iÖu hoạt động 3: Củng cố:. - Gäi hs nh¾c l¹i kh¸i niÖm. - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Häc sinh lµm bµi tËp ë vë BTTV - Häc sinh thuéc phÇn ghi nhí - Vẽ được sơ đồ cấu tạo của từ Tiếng Việt theo mẫu (sách bài tập).. TiÕt 4.. Ngµy so¹n 22 / 8 / 2009 Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh n¾m v÷ng : - Mục đích của giao tiếp trong đời sống con người, trong xã hội - Kh¸i niÖm v¨n b¶n : .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ng÷ v¨n 6. - 6 kiểu văn bản – 6 phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người. - Rèn kỹ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn : ChuÈn bÞ b¶ng phô cã ghi vÝ dô  h×nh thµnh kh¸i niÖm - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ C. hoạt động dạy học : hoạt động 1: ổn định tổ chức. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh hoạt động 2: Bài mới: a) Giới thiệu bài : Giới thiệu chương trình và phương pháp học tập phần tập làm văn lớp 6 theo hướng kết hợp chặt chẽ với phần TV và phần VH, giảm lí thuyết, tăng thực hành, luyÖn tËp, gi¶i c¸c bµi tËp. Hoạt động của thầy. định hướng Hoạt động của trò. Hướng dẫn tìm hiểu Khái niệm văn b¶n ? Trong đời sống khi có 1 tư tưởng t×nh c¶m, nguyÖn väng mµ cÇn biÓu đạt cho mọi người hay ai đó biết, em lµm thÕ nµo ? ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm nguyện vọng ấy 1 cách đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, thì em ph¶i lµm nh­ thÕ nµo ? ? Em đọc câu ca dao : Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai ? Câu ca dao trên sáng tác ra để làm g× ? ? Nó muốn nói lên vấn đề gì (chủ đề g×) ? Hai c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo (vÒ luËt th¬ vµ vÒ ý) ? ? Theo em như vậy đã biểu đạt trọn vẹn 1 ý chưa ? Câu cách đó đã có thể coi lµ 1 v¨n b¶n ch­a. I. Văn bản và mục đích giao tiếp 1. Ph©n tÝch vÝ dô : - Em sÏ nãi hay viÕt  cã thÓ nãi 1 tiÕng, 1 c©u, hay nhiÒu c©u VD : T«i thÝch vui Chao «i, buån. - Ph¶i nãi cã ®Çu cã ®u«i  cã m¹ch l¹c, lý lÏ  t¹o lËp v¨n b¶n. - Nªu ra 1 lêi khuyªn. - Chủ đề : giữ chí cho bền - C©u 2 lµm râ thªm : gi÷ chÝ cho bÒn lµ không dao động khi người khác thay đổi chí hướng. Chí là : chí hướng, hoài bão, lý tưởng. VÇn lµ yÕu tè liªn kÕt c©u sau lµm râ ý cho c©u trước.  C©u ca dao lµ mét v¨n b¶n ? Giáo viên hỏi : Vậy theo em văn * Văn bản là chuỗi lời nói hoặc viết có chủ đề thống nhất được liên kết mạch lạc nhằm đạt b¶n lµ g× mục đích giao tiếp ? Lời phát biểu của cô hiệu trưởng trong lễ khai giảng năm học có phải - Là văn bản vì là chuỗi lời nói có chủ đề : nêu thµnh tÝch n¨m qua, nªu nhiÖm vô n¨m häc lµ 1 v¨n b¶n kh«ng ? v× sao ? ? Bức thư em viết cho bạn bè, người mới, kêu gọi, cổ vũ giáo viên học sinh hoàn thµnh tèt nhiÖm vô n¨m häc  ®©y lµ v¨n b¶n th©n cã ph¶i lµ 1 v¨n b¶n kh«ng? nãi.. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ng÷ v¨n 6. ? §¬n xin häc, bµi th¬, truyÖn cæ tÝch, thiÕp mêi.... cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng ? - Gi¸o viªn kÕt luËn l¹i :.  Văn bản viết, có thể thức, chủ đề  Đều là văn bản vì chúng có mục đích, yêu cầu, thông tin và có thể thức nhất định. 2. Bµi häc : * Giao tiếp là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ. Nó đóng vai trò quan trọng trong đời sống con người, không thể thiếu. Không có giao tiếp thì con người không thể hiểu, trao đổi với nhau bất cứ điều gì. Ngôn từ là phương tiện quan trọng nhất để thực hiện giao tiếp  đó là giao tiếp ng«n tõ. * Văn bản là chuỗi lời nói hoặc viết có chủ đề thèng nhÊt, ®­îc liªn kÕt m¹ch l¹c nh»m môc đích giao tiếp - V¨n b¶n cã thÓ dµi, ng¾n, thËm chÝ chØ 1 c©u, nhiÒu c©u... cã thÓ viÕt ra hoÆc ®­îc nãi lªn. - Văn bản phải thể hiện ít nhất 1 ý (chủ đề nào đó). - C¸c tõ ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i g¾n kÕt víi nhau chÆt chÏ, m¹ch l¹c. Nh÷ng v¨n b¶n cã c¸c kiÓu lo¹i g× ? §­îc ph©n lo¹i trªn c¬ së nµo  phÇn 2. Hướng dẫn tìm hiểu các kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản ? Căn cứ vào đâu để phân loại các kiÓu v¨n b¶n GV treo b¶ng phô cã kÎ c¸c kiÓu v¨n bản ứng với các phương thức biểu đạt ( nh­ SGK ) cho HS quan s¸t. II. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản. * C¨n cø ph©n lo¹i - Theo mục đích giao tiếp : (để làm gì) * Các kiểu văn bản, phương thức biểu đạt : Có 6 kiểu văn bản tương ứng với 6 phương thức biểu đạt, 6 mục đích giao tiếp khác nhau:. Kiểu văn bản, p t biểu đạt. Mục đích giao tiếp. Tù sù Miªu t¶ BiÓu c¶m NghÞ luËn ThuyÕt minh Hµnh chÝnh, c«ng vô Häc sinh lµm bµi tËp t×nh huèng : ë s¸ch gi¸o khoa. KÓ diÔn biÕn sù viÖc Tả trạng thái sự vật, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc Nêu ý kiến, đánh giá, bàn luận Giới thiệu, đặc điểm, tính chất, vấn đề.. ThÓ hiÖn quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm * Bµi tËp t×nh huèng: a) V¨n b¶n : hµnh chÝnh – c«ng vô : §¬n tõ b) Văn bản : thuyết minh, hoặc tường thuật kể chuyÖn c) V¨n b¶n miªu t¶ d) V¨n b¶n thuyÕt minh Học sinh nhắc lại nội dung cần đạt e) Văn bản biểu cảm. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ng÷ v¨n 6. cña tiÕt häc ë phÇn ghi nhí HS đọc to ghi nhớ Hướng dẫn luyện tập 5 ®o¹n v¨n, th¬ trong s¸ch gi¸o khoa thuộc các phương thức biểu đạt nào ? V× sao?. g) V¨n b¶n nghÞ luËn * Ghi nhí : SGK III. LuyÖn tËp:. Bµi tËp 1 : a) Tự sự : kể chuyện, vì có người, có việc, có diÔn biÕn sù viÖc b) Miªu t¶ v× t¶ c¶nh thiªn nhiªn : §ªm tr¨ng trªn s«ng c) NghÞ luËn v× thÓ hiÖn t×nh c¶m, tù tin, tù hµo cña c« g¸i. e) Thuyết minh vì giới thiệu hướng quay quả Bài tập 2 : Truyền thuyết ‘Con Rồng địa cầu. ch¸u Tiªn’ thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo ?, Bµi tËp 2 :TruyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u Tiªn v× sao lµ: Văn bản tự sự, kể việc, kể về người, lời nói hành động của họ theo 1 diễn biến nhất định. hoạt động 3: Củng cố: - Gäi hs nh¾c l¹i kh¸i niÖm. - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Häc sinh thuéc phÇn ghi nhí - Bµi tËp : §o¹n v¨n ‘b¸nh h×nh......... chøng d¸m’ thuéc kiÓu v¨n b¶n g× ? T¹i sao ? - ChuÈn bÞ bµi : Th¸nh Giãng. TuÇn 2 - Bµi 2 : TiÕt 5 :. V¨n b¶n :. Ngµy so¹n 24 /8/2009 Th¸nh Giãng <TruyÒn thuyÕt>. A. Mục tiêu cần đạt : - Häc sinh n¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy - Häc sinh n¾m v÷ng môc ghi nhí s¸ch gi¸o khoa trang 23 - TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë kh¸i niÖm. Danh tõ chung, danh tõ riªng víi ph©n m«n tËp lµm v¨n ë kh¸i niÖm kiÓu bµi v¨n tù sù. - Rèn luyện kĩ năng đọc, kể, tóm tắt truyện, tìm hiểu, phân tích n/v trong truyền thuyết B. ChuÈn bÞ - Giáo viên Bảng phụ , Tranh minh hoạ , tài liệu có liên quan đến bài dạy - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ C hoạt động dạy học hoạt động 1:. 1) KÓ l¹i truyÒn thuyÕt ‘B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy’ 2) Qua truyÒn thuyÕt Êy, d©n ta m¬ ­íc nh÷ng ®iÒu g× ? 3) C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ng÷ v¨n 6. hoạt động 2: Bài mới. * Giíi thiÖu bµi Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản xuyên suốt lịch sử văn hóa Việt Nam nói chung, v¨n hãa d©n gian nãi riªng. TruyÒn thuyÕt ‘Th¸nh Giãng’ lµ mét trong nh÷ng truyện cổ hay nhất, đẹp nhất, bài ca chiến thắng ngoại xâm hào hùng nhất của nhân dân ViÖt Nam x­a. Hoạt động của thầy. - Giáo viên nêu rõ yêu cầu đọc - Kể kỹ đoạn Gióng đánh giặc - Học sinh đọc theo 4 đoạn - Giáo viên nhận xét cách đọc. định hướng Hoạt động của trò i. t×m hiÓu chung. 1. §äc, kÓ - Giọng đọc, lời kể hồi hộp. Gióng ra đời - Đọc dõng dạc, đĩnh đạc, trang nghiêm ở đoạn Giãng tr¶ lêi sø gi¶ - Cả làng nuôi Gióng : đọc giọng hào hứng ? Em h·y tãm t¾t truyÖn "Th¸nh phÊn khëi Giãng" - Gióng đánh giặc đọc với giọng khẩn trương, m¹nh mÏ, nhanh, gÊp §o¹n cuèi : giäng nhÑ nhµng, thanh th¶n, xa vêi, huyÒn tho¹i Học sinh đọc chú thích 2) Chó thÝch : cÇn chó ý thªm - Tôc truyÒn : phæ biÕn truyÒn miÖng trong d©n gian. Đây là 1 trong những từ ngữ thường mở ®Çu c¸c truyÖn d©n gian. - T©u : B¸o c¸o, nãi víi vua - Tục gọi là : thường gọi là ? M¹ch kÓ chuyÖn cã thÓ ng¾t lµm mÊy ®o¹n nhá ? ý chÝnh cña mçi 3) Bè côc : 4 ®o¹n ®o¹n ? a. Sự ra đời kỳ lạ của Gióng Häc sinh tù ph©n ®o¹n, ph¸t biÓu: b. Giãng gÆp xø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. Đ1: Từ đầu...."nằm đấy" c. Gióng cùng nhân dân chiến đấu và chiến Đ2: Tiếp......"cứu nước" th¾ng giÆc ¢n §3: TiÕp......."lªn trêi" d. Giãng bay vÒ trêi §4: Cßn l¹i ? Nh©n vËt trung t©m cña truyÒn * Nh©n vËt trung t©m lµ Giãng tõ cËu bÐ lµng thuyÕt nµy lµ ai ? V× sao Giãng kú l¹ trë thµnh Th¸nh Giãng. §©y lµ hiện tượng nhân vật được xây dựng bằng nhiều chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo, tạo nên vẻ đẹp hấp dẫn đối với trẻ thơ. II. t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n:`. 1. Hình tượng nhân vật Thánh Gióng ? Em hãy giới thiệu sơ lược về nguồn * Nguồn gốc ra đời gốc ra đời của Thánh Gióng - Bà mẹ dẫm lên vết chân to, lạ ngoài đồng và thô thai ? Em có nhận xét gì về các chi tiết - Ba năm Gióng không biết nói, cười, đặt đâu giới thiệu nguồn gốc ra đời nằm đó  kỳ lạ cña Giãng * C©u nãi ®Çu tiªn ? C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ c©u .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Ng÷ v¨n 6. hỏi nào ? Với ai ? Trong hoàn cảnh - Gióng nhờ mẹ ra gọi sứ giả vào để nói chuyÖn nào ? ý nghĩa của câu nói đó - C©u nãi ®Çu tiªn víi sø gi¶ lµ lêi yªu cÇu cøu nước, là niềm tin sẽ chiến thắng giặc ngoại xâm. Giọng nói đĩnh đạc, đàng hoàng, cứng cỏi lạ thường. Chi tiết kỳ lạ, nhưng hàm chứa 1 sự thật rằng ở 1 đất nước luôn bị giặc ngoại ND : lúc bình thường thì âm thầm, xâm đe dọa thì nhu cầu đánh giặc cũng luôn lặng lẽ. Nhưng khi nước nhà gặp cơn thường trực từ tuổi trẻ thơ, đáp ứng lời kêu gọi nguy biến, họ sẵn sàng tham gia cứu của tổ quốc  ca ngợi ý thức đánh giặc, cứu nước trong hình tượng Gióng  Gióng là hình nước đầu tiên... ảnh nhân dân  tạo ra khả năng hành động khác thường thần kỳ.. hoạt động 3: Củng cố:. - Gäi hs tãm t¾t l¹i truyÖn. - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - §äc vµ tãm t¾t l¹i truyÖn. - ý nghÜa cña phong trµo ‘Héi kháe Phï §æng’? - So¹n tiÕp phÇn cßn l¹i. Ngµy so¹n 24 /8/2009 TiÕt 6:. V¨n b¶n :. Th¸nh Giãng <TruyÒn thuyÕt>. A. Mục tiêu cần đạt : Tiếp tục hoàn thiện yêu cầu đã nêu lên ở tiết trước. B. ChuÈn bÞ - Giáo viên Bảng phụ , Tranh minh hoạ , tài liệu có liên quan đến bài dạy - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ C hoạt động dạy học hoạt động 1: Bài cũ: ? KÓ l¹i truyÒn thuyÕt ‘Th¸nh Giãng’. ? Em h·y nªu nguån gèc cña Giãng? hoạt động 2: Bài mới Hoạt động của thầy. định hướng Hoạt động của trò. * Cả làng, cả nước nuôi nấng, giúp đỡ Giãng chuÈn bÞ ra trËn ? V× sao Giãng lín nh­ thæi ? - Gióng ăn khỏe, bao nhiêu cũng không đủ - Cái vươn vai kỳ diệu của Gióng. Lớn bổng ? Chi tiÕt : Giãng ¨n bao nhiªu còng dËy gÊp tr¨m ngµn lÇn, chøng tá nhiÒu ®iÒu : không no, áo vừa mặc xong đã chật có + Sức sống mãnh liệt, kỳ diệu của dân tộc ta .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ng÷ v¨n 6. ý nghÜa g× ? Gi¸o viªn : Ngµy nay ë héi Giãng nh©n d©n vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng  h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa Gi¸o viªn nãi nhanh vÒ chi tiÕt Giãng vươn vai thành tráng sỹ.GV cho HS xem tranh và kể lại đoạn Gióng đánh giÆc. ? NhËn xÐt c¸ch kÓ, t¶ cña d©n gian ? ? Chi tiÕt roi s¾t g·y, Giãng lËp tøc nhæ tõng bôi tre, vung lªn thay gËy quËt tói bôi vµo giÆc cã ý nghÜa g× ?. GV treo tranh HS nh×n tranh kÓ phÇn kÕt cña truyÖn? ? C¸ch kÓ truyÖn nh­ vËy cã dông ý gì ? Tại sao tác giả lại không để Gióng về kinh đô nhận tước phong của vua hoÆc chÝ Ýt còng vÒ quª chµo mÑ giµ ®ang mái m¾t chê mong. ?Hãy nêu ý nghĩa của hình tượng Th¸nh Giãng?. mçi khi gÆp khã kh¨n + Søc m¹nh dòng sü cña Giãng ®­îc nu«i dưỡng từ những cái bình thường, giản dị + §ã còng lµ søc m¹nh cña t×nh ®oµn kÕt, tương thân tương ái của các tầng lớp nhân dân mçi khi tæ quèc bÞ ®e däa.  ChØ cã nh©n vËt cña truyÒn thuyÕt thÇn tho¹i mới có sự tưởng tượng kỳ diệu như vậy. * Gióng cùng toàn dân chiến đấu và chiến th¾ng giÆc ngo¹i x©m Đoạn kể, tả cảnh Gióng đánh giặc thật hào hứng. Gióng đã cùng dân đánh giặc, chủ động tìm giặc mà đánh  Chi tiÕt nµy rÊt cã ý nghÜa : Giãng kh«ng chỉ đánh giặc bằng vũ khí vua ban mà còn bằng cả vũ khí tự tạo bên đường. Trên đất nước này, cây tre đằng ngà, ngọn tầm vông cũng có thể thành vũ khí đánh giặc - C¶nh giÆc thua th¶m h¹i - Cả nước mừng vui, chào đón chiến thắng - C¸ch kÓ, t¶ cña d©n gian thËt gän gµng, râ rµng, nhanh gän mµ cuèn hót. 2. KÕt truyÖn * Gióng bay lên trời từ đỉnh Sóc Sơn - Ra đời phi thường  ra đi cũng phi thường - Chứng tỏ Gióng đánh giặc là tự nguyện không gîn chót c«ng danh. Giãng lµ con cña thÇn th× nhất định phải về trời....  nhân dân yêu mến, trân trọng muốn giữ mãi hình ảnh người anh hïng,  Giãng trë vÒ câi v« biªn bÊt tö. H×nh ¶nh : Cói ®Çu tõ biÖt mÑ Bay khuÊt gi÷a m©y hång (Huy CËn) đẹp như một giấc mơ * ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng - Gióng là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng đánh giặc giữ nước - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nước. Søc m¹nh cña tæ tiªn thÇn th¸nh, cña tËp thÓ cộng đồng, của thiên nhiên văn hóa, kỹ thuật. - Có hình tượng Thánh Gióng mới nói được lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chống ngo¹i x©m. .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ng÷ v¨n 6. III. Tæng kÕt, luyÖn tËp Hướng dẫn tổng kết và luyện tập 1. ý nghÜa lÞch sö ? Những dấu tích lịch sử nào còn sót - Hùng Vương phong Gióng là phù đổng lại đến nay, chứng tỏ câu chuyện trên thiên vương. không hoàn toàn là 100% truyền - Tre đằng ngà vàng óng, đầm, hồ... ở ngoại thuyÕt thµnh Hµ Néi, Sãc S¬n... lµng Ch¸y ? Bµi häc g× ®­îc rót ra tõ truyÒn 2. Bµi häc : thuyÕt Th¸nh Giãng - Th¸nh Giãng lµ thiªn anh hïng ca thÇn tho¹i đẹp đẽ, hào hùng, ca ngợi tình yêu nước, bất khuất chiến đấu chống giặc ngoại xâm vì độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam thời cổ đại. - Người anh hùng làng Phù Đổng – Thánh Gióng – là 1 biểu tượng tuyệt đẹp của con người Việt Nam trong chiến đấu và chiến thắng, không màng đến danh lợi, đẹp như một Học sinh đọc phần ghi nhớ giÊc m¬ hång ? Theo em chi tiết nào trong truyện để - Để thắng giặc ngoại xâm cần có tinh thần lại trong tâm trí em những ấn tượng đoàn kết, chung sức, chung lòng, lớn mạnh s©u ®Ëm nhÊt ? V× sao ? vượt bậc, chiến đấu, hy sinh... Dựng nước và giữ nước  2 nhiệm vụ thường trực. 3. Ghi nhí : Sgk - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi. hoạt động 3: Củng cố: - Gọi hs tóm tắt lại truyện, và đọc ghi nhớ.. - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Häc sinh thuéc phÇn ghi nhí - ý nghÜa cña phong trµo ‘Héi kháe Phï §æng’? - So¹n bµi : ‘S¬n Tinh – Thuû Tinh. Ngµy so¹n 27 /8/2009 TiÕt 6 : TiÕng ViÖt. Từ mượn A Mục tiêu cần đạt: Qua tiết học giúp học sinh hiểu rõ : - Thế nào là từ mượn ? Các hình thức mượn từ ? - TÝch hîp víi phÇn v¨n ë truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng, víi tËp lµm v¨n ë t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù - Luyện kỹ năng sử dụng từ mượn trong nói, viết B ChuÈn bÞ - Giáo viên : Bảng phụ , tra từ điển Hán Việt, tài liệu có liên quan đến bài dạy - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ng÷ v¨n 6. C hoạt động dạy học hoạt động 1: Bài cũ: ? Nh¾c l¹i phÇn ghi nhí bµi "Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TV"? ? Đánh dấu gạch chéo để ngăn cách các từ trong câu sau: " Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sĩ mình cao hơn trượng" hoạt động 2: Bài mới Hoạt động của thầy. GV treo b¶ng phô :Trong c©u ‘Chó bÐ vùng dậy, vươn vai một cái, bỗng biến thµnh mét tr¸ng sü m×nh cao mu«n trượng’ ? C©u v¨n ®­îc trÝch tõ v¨n b¶n nµo? ? Cã nh÷ng tõ H¸n ViÖt nµo ? ? §Æt c©u nµy trong v¨n b¶n Th¸nh Giãng, h·y gi¶i thÝch nghÜa cña 2 tõ đó ? Giáo viên chốt : 2 từ mượn được dùng ë ®©y rÊt phï hîp t¹o nªn s¾c th¸i trang träng cho c©u v¨n ? H·y t×m nh÷ng tõ ghÐp H¸n ViÖt cã yếu tố sỹ đứng sau : ? C¸c em cã hay xem phim truyÖn d· sö cña Trung Quèc kh«ng ? Có gặp các từ trượng, tráng sỹ trong lời thuyết minh hay lời đối thoại của c¸c nh©n vËt kh«ng ? ? Vậy 2 từ ấy là từ mượn của tiếng nước nào ?. định hướng Hoạt động của trò I. Từ thuần Việt và từ mượn. 1. VÝ dô 1 :. Các từ Hán Việt: trượng, tráng sỹ * Trượng : đơn vị đo độ dài bằng 10 thước TQ cæ (0,33m), ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao * Tráng sỹ : người có sức lực cường tráng, chí khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. Tráng : khỏe mạnh, to lớn, cường tráng Sỹ : người trí thức thời xưa và những người ®­îc t«n träng nãi chung. - HiÖp sü, thi sü, dòng sü, chiÕn sü, b¸c sü, chÝ sü, nghÖ sü.... -> Từ mượn tiếng Trung Quốc cổ, được đọc theo cách phát âm của người Việt nên gọi là từ Bài tập nhanh: Xác định các từ Hán Hán Việt ViÖt trong 2 c©u th¬ sau : Lèi x­a xe ngùa hån thu th¶o Nền cũ lâu đài bóng tịch dương ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña 2. VÝ dô 2 : Sø gi¶, ti vi, xµ phßng, giang s¬n, in – t¬ - nÐt c¸c tõ trong nhãm tõ ë vÝ dô 2 ? V× sao l¹i cã nh÷ng c¸ch viÕt kh¸c - Cã tõ ®­îc viÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt : Ti vi, xµ phßng nhau nh­ vËy? - Có từ phải gạch ngang để nối các tiếng : Radi-ô, in-tơ-nét -> Các từ mượn đã được Việt hóa cao thì viết gièng nh­ tõ thuÇn ViÖt -> Các từ mượn chưa được Việt hóa cao khi viết ? Những từ mượn trên có cách viết phải có gạch nối giữa các tiếng kh¸c nhau Êy cã nguån gèc tõ ng«n * Nguån gèc tõ ng«n ng÷ Ên - ¢u ng÷ nµo ? TiÕng Anh, tiÕng Ph¸p, Nga.... .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ng÷ v¨n 6. * Nguån gèc tõ tiÕng Trung Quèc cæ – H¸n cæ VD : sø gi¶, giang s¬n, gan, buåm, ®iÖn * Kết luận : Từ mượn có 2 nguồn chính là tiếng Hán, tiếng ấn - Âu. Từ mượn tiếng ấn - Âu có 2 c¸ch viÕt kh¸c nhau.. GV chốt lại vấn đề VËy theo em : ? Từ mượn là gì ? Bộ phận quan trọng nhất trong vốn từ mượn Tiếng Việt có nguồn gốc của nước nào ? ? Ngoµi ra cßn cã nguån gèc tõ c¸c tiếng nước nào ? ? Các từ mượn tiếng ấn - Âu có mấy 3. Ghi nhớ : - Học sinh đọc phần ghi nhớ ở sách giáo khoa c¸ch viÕt ? Cho vÝ dô ? (trang 39). HS dựa vào ghi nhớ để trả lời II. Nguyên tắc mượn từ GV treo bảng phụ: Học sinh đọc đoạn trÝch ý kiÕn cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh ? Mặt tích cực của việc mượn từ là - Mượn từ là 1 cách làm giàu Tiếng Việt - Lạm dụng việc mượn từ sẽ làm cho Tiếng Việt g× ? ? MÆt tiªu cùc cña viÖc l¹m dông tõ kÐm trong s¸ng - Nhiều biểu hiện lạm dụng tiếng nước ngoài, mượn từ là gì ? cã khi cßn viÕt sai rÊt ngí ngÈn ? Liªn hÖ thùc tÕ Gi¸o viªn chèt : - Khi cÇn thiÕt TiÕng ViÖt ch­a cã * Ghi nhí : SGK hoặc khó dịch thì phải mượn - Khi Tiếng Việt đã có từ thì không nên mượn tùy tiện III. luyÖn tËp Bµi tËp 1: a) Mượn tiếng Hán : vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiªn, sÝnh lÔ b) Mượn tiếng Hán : Gia nhân c) Mượn tiếng Anh : Pốp, Mai – cơn – Giắc – X¬n, in-t¬-nÐt HS lµm bµi tËp theo nhãm. Bµi tËp 2: §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy a) Khán giả : khán = xem, giả = người  người xem Thính giả : thính = nghe, giả = người  người nghe Độc giả : Độc = đọc, giả = người  người đọc b) YÕu ®iÓm : yÕu = quan träng, ®iÓm = chç Yếu lược : yếu = quan trọng, lược = tóm tắt Yếu nhân : yếu = quan trọng, nhân = người Bµi tËp 3 : a) Tên gọi các đơn vị đo lường : Mét, lý, ki-lômét b) Tên gọi các bộ phận xe đạp : .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ng÷ v¨n 6. Ghi-đông, gác-đờ-bu, pê-đan c) Tên gọi một số đồ vật : Ra-®i-«, u-«-l«ng, sa-l«ng Bµi tËp 4: a) Các từ mượn : phôn, fan, nốc ao b) Cã thÓ dïng trong hoµn c¶nh gi¸n tiÕp víi bạn bè, người thân, viết tin đăng báo Kh«ng thÓ dïng trong nghi thøc giao tiÕp trang träng nh­ héi nghÞ... Bµi tËp 5: a) Theo s¸ch gi¸o khoa b) Luyện viết đúng các phụ âm l/n c) ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. hoạt động 3: Củng cố:. - Gäi hs nh¾c l¹i ghi nhí.. - Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung bµi d¹y hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà: - Häc sinh thuéc phÇn ghi nhí - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi míi.. Ngµy so¹n 28 /8/2009 TiÕt 8 : TËp lµm v¨n. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A. Mục tiêu cần đạt: Qua tiết học giúp học sinh - Giáo viên giúp học sinh nắm vững thế nào là văn bản tự sự ? Vai trò của phương thức biểu đạt này trong cuộc sống, trong giao tiếp - Nhận diện văn bản tự sự trong các văn bản đã, đang, sắp học, bước đầu tập viết, tập nói kiÓu v¨n b¶n tù sù. B. ChuÈn bÞ : - Giáo viên : Bảng phụ , tài liệu có liên quan đến bài dạy - Häc sinh : §äc, chuÈn bÞ bµi ë nhµ C. các hoạt động dạy học: hoạt động 1: Bài cũ: ? Văn bản là gì? Kể tên và nêu mục đích giao tiếp của các phương thức biểu đạt đã học? .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ng÷ v¨n 6. Gv kiÓm tra vë bµi tËp - ch÷a bµi tËp hoạt động 2: Bài mới Hoạt động của thầy. định hướng Hoạt động của trò. I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự. ? Hµng ngµy em cã kÓ chuyÖn, nghe kể chuyện không ? kể những chuyện - Kể chuyện văn học, kể truyện đời thường, chuyÖn sinh ho¹t... g× ?  Để biết, nhận thức về người, sự vật, sự việc, ? Theo em kể chuyện để làm gì ? để giải thích, để khen, chê Giáo viên : Để đáp ứng yêu cầu tìm  Người kể : thông báo, giải thích hiểu sự việc, con người, câu chuyện  Người nghe : tìm hiểu, để biết của người nghe, người đọc  đó là phương thức tự sự ? §äc vµ nghe truyÖn truyÒn thuyÕt 1. V¨n b¶n : Th¸nh Giãng Th¸nh Giãng em hiÓu ®­îc nh÷ng a) TruyÖn lµ 1 v¨n b¶n tù sù, kÓ vÒ Th¸nh Gióng, thời vua Hùng thứ 6 đã đứng lên đánh ®iÒu g× ? Học sinh đọc mục (2) sgk, giáo viên đuổi giặc Ân.... Truyện cao ngợi công đức của vị anh hùng làng Gióng vì có công đánh đuổi gợi ý hướng dẫn học sinh trả lời. giặc xâm lược mà không màng đến danh lợi. b) C¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc diÔn ra theo HS liÖt kª chuçi chi tiÕt trong truyÖn tr×nh tù : Thánh Gióng,từ chi tiết mở đầu đến - Sự ra đời của Gióng chi tiết kết thúc.Qua đó cho biết - Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm truyện thể hiện nội dung chủ yếu gì? đánh giặc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sỹ cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giÆc. - Thánh Gióng đánh tan giặc - Th¸nh Giãng lªn nói, cëi bá ¸o gi¸p s¾t bay vÒ trêi. - Vua lập đền thờ phong danh hiệu - Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng -> Truyện thể hiện chủ đề đánh giặc giữ nước của người Việt cổ ... Em hiÓu thÕ nµo lµ chuçi sù viÖc * Lµ kÓ l¹i sù viÖc mét c¸ch cã ®Çu cã ®u«i. trong văn tự sự ? Em hãy kể lại sự Việc gì xảy ra trước, thường là nguyên nhân việc Gióng ra đời ntn ? Theo em có dẫn đến việc xảy ra sau nên có vai trò giải thích thÓ bá bít chi tiÕt nµo cã ®­îc cho viÖc sau. kh«ng? * Khi kÓ l¹i 1 sù viÖc ph¶i kÓ c¸c chi tiÕt nhá hơn tạo ra sự việc đó * Kh«ng thÓ bá ®­îc v× nÕu bá c©u chuyÖn sÏ rêi r¹c, khã hiÓu 2. KÕt luËn (ghi nhí) ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tù sù ? .. NguyÔn C¶nh Thanh - THCS Bµi s¬n. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>