Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1, 2 - Giáo viên: Nguyễn Thị Linh Sương

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. TUẦN 1 Tiết 1 Tiết 2 Tiết 3 Tiết 4 Tiết 1. Văn học. : : : :. Văn học : Văn học : Tiếng Việt : Tập làm văn :. Tôi đi học . Tôi đi học ( tt) Cấp độ khái quát nghĩa của từ. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản .. TÔI ĐI HỌC Thanh Tịnh. Ngày soạn: 18/8/10 Ngày giảng:25/8/10 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học sinh: -Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. -Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. -Biết yêu thương, quý trọng thầy cô và gắn bó với bạn bè, trường lớp. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Chân dung Thanh Tịnh, tranh ngày khai trường. 2.Học sinh: -Đọc truyện, trả lời câu hỏi Đọc - Hiểu văn bản. -Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của mình trong ngày tựu trường đầu tiên. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Hoạt động 1: Giới thiệu bài. @ Các em đã được bao nhiêu lần dự lễ khai giảng năm học mới? @ Tâm trạng của các em vào ngày khai giảng đầu tiên với những ngày khai giảng sau có gì khác nhau không? @ Các em sẽ cùng được sống lại những cảm xúc của ngày đầu tựu trường qua bài học hôm nay.. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BẢNG. @ Suy nghĩ trả lời (chú ý từ mẫu giáo). @ Gợi nhớ lại và trả lời. (Ghi đề bài, tác giả.). 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. Hoạt động 2: Giới thiệu chung. I.Giới thiệu chung: @ Hãy đọc phần giới thiệu về nhà văn @ Đọc to, rõ ràng. 1.Tác giả: Thanh Tịnh, sgk/trang 8. (Cho HS xem chân dung nhà văn Thanh Tịnh) @ Các em về tự tìm hiểu thêm về nhà 2.Tác phẩm: văn Thanh Tịnh. Ở đây, tôi muốn giới thiệu với các em về tác phẩm “Tôi đi học” của ông. @ “Tôi đi học” được viết theo thể loại @ Trả lời: Truyện gì? ngắn. @ Giới thiệu cho HS về tự sự (văn xuôi) và trữ tình (thơ) .Giới thiệu “Tôi đi học” là một tác phẩm tự sự trữ tình và sẽ hiểu rõ hơn vấn đề này khi đi sâu phân tích tác phẩm. Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc và tìm II. Đọc và Tìm hiểu chú hiểu chú thích. thích: @ Hướng dẫn HS đọc.( Đọc diễn cảm, @ Đọc to, rõ ràng, diễn thể hiện tâm trạng của nhân vật “tôi”) cảm theo 3 phần: +Hằng năm … trên ngọn núi. +Trước sân trường … cả ngày nữa. +Sau khi … Tôi đi học. @ Yêu cầu HS đọc phần chú thích, @ Đọc. sgk/trang 8. (Chú ý giải thích kĩ chú thích 3,4) Hoạt động 4: Hướng dẫn tìm hiểu giá trị nội dung của văn bản. @ “Tôi đi học” nói về vấn đề gì? @ Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong ngày đầu đến trường. @ Dòng cảm xúc đó diễn ra qua những @ Trả lời: +Trên đường đến giai đoạn nào? (Lưu ý: Đây là dòng cảm xúc hồi trường cùng mẹ. tưởng nên đoạn đầu là từ hiện tại nhớ +Khi đến trường mới. về dĩ vãng mỗi khi đến ngày tựu +Khi ngồi vào chỗ trường) của mình. @ Khi nào thì “tôi” nhớ về dĩ vãng và @ Suy nghĩ trả lời. 2 Lop8.net. III.Tìm hiểu văn bản: 1.Diến biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu đến trường.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 8 với tâm trạng như thế nào? @ Tâm trạng của “tôi” trên đường đến trường cùng mẹ ra sao? (Gợi ý: +Con đường, cảnh vật xung quanh bổng nhiên có sự thay đổi lớn. +Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo mới. +Cẩn thận, nâng niu vở mới…) @ Hành động của “tôi” cũng như những đứa trẻ lần đầu đến trường như thế nào? (Gợi ý: +Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ. +Thấy hai quyển vở nặng. +“Chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước.”) @ Theo em vì sao lại có sự khác biệt đó? (Lưu ý: + Bình thêm phần này để HS thấy rõ tâm trạng của “tôi” cũng như của những đứa trẻ lần đầu tiên đến trường. +Bình chi tiết “Tôi không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không đi ra đồng nô đùa như thằng Sơn nữa” để thấy được nhận thức về sự trưởng thành của “tôi” ). Nguyễn Thị Linh Sương - Tâm trạng nao nức khi @Tìm từ ngữ diễn tả nhớ về dĩ vãng. tâm trạng của nhân vật “tôi” trên đường đến trường cùng mẹ.. - Sự nao nức, hân hoan @ Suy nghĩ, nhận xét xen lẫn sự rụt rè, e sợ lúc để thấy sự khác biệt trên đường cùng mẹ đến giữa tâm trạng bên trường. trong và biểu hiện bên ngoài.. @ Suy nghĩ trả lời.. Hoạt động 5: Củng cố bài học. @ Hãy nhắc lại nội dung truyện ngắn. @ Nhắc lại. @ Tâm trạng của em vào ngày đầu tiên @Suy nghĩ, hồi tưởng, đi học có như thế không? trả lời. Hoạt động 6: Dặn dò. Yêu cầu HS: @Ghi nhớ. -Đọc lại truyện và nắm bắt nội dung. -Tiếp tục tìm hiểu diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” và những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện. -Chuẩn bị trước phần Luyện tập. D.BỔ SUNG – RÚT KINH NGHIỆM: 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Tiết 2. Văn học. TÔI ĐI HỌC Thanh Tịnh. Ngày soạn: 18/8/10 Ngày giảng:25/8/10 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học sinh: -Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. -Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. -Biết yêu thương, quý trọng thầy cô và gắn bó với bạn bè, trường lớp. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Chân dung Thanh Tịnh, tranh ngày khai trường. 2.Học sinh: -Đọc truyện, trả lời câu hỏi Đọc - Hiểu văn bản. -Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của mình trong ngày tựu trường đầu tiên. -Chuẩn bị trước phần Luyện tập. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. Hoạt động 1: Giới thiệu bài @ Trong tiết trước, các em đã được tìm hiểu về tâm trạng của nhân vật “tôi” khi trên đường cùng mẹ đến trường vào ngày đầu tiên đi học.Hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi”. @ Tâm trạng của nhân vật “tôi” còn biểu @ Xem lại tiết trước và hiện qua những giai đoạn nào? trả lời. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu nội dung văn bản.(Tiếp theo) @ Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi nhìn @ Tìm các hình ảnh, chi. 4 Lop8.net. GHI BẢNG. (Ghi lại các đề mục ở tiết 1) 1.Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi”:.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Ngữ văn 8 ngôi trường vào ngày khai giảng ra sao? (Gợi ý: +Bỗng thấy sân trường dày đặc người, áo quần sạch sẽ, gương mặt tươi sáng. +Thấy trường xinh xắn, mình bé nhỏ và đâm ra lo sợ vẩn vơ. +Hồi hộp chờ nghe tên mình, giật mình và lúng túng. +Cảm thấy sợ khi rời tay mẹ.) @ Em có nhận xét gì về tâm trạng đó? (Lưu ý: Phân tích chi tiết tiếng khóc như phản ứng dây chuyền để thấy được sự hồn nhiên, thơ ngây của bọn trẻ.) @ Tại sao khi đi vào lớp “tôi” lại thấy xa mẹ? (Lưu ý: nên phân tích kĩ chi tiết này giúp HS hiểu rõ tâm trạng của nhân vật) @ Cảm nhận của “tôi” khi ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên như thế nào? (Gợi ý: +Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi vật, mọi người. +Vừa ngỡ ngàng vừa tự tin, nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên.) @ Em có nhận xét gì về tâm trạng đó? (Lưu ý: Giải thích cho HS hiểu rõ vì sao có sự đối lập như vậy trong tâm trạng của nhân vật “tôi”) @ Trước tâm trạng của bọn trẻ như vậy thì thái độ, cử chỉ của người lớn như thế nào? (Gợi ý: +Phụ huynh chuẩn bị chu đáo, trân trọng tham dự lễ và cũng lo lắng, hồi hộp cùng con em mình. +Ông đốc từ tốn bao dung, thầy giáo trẻ tỏ ra vui tính và đầy lòng yêu thương các em.) @ Qua các chi tiết đó em cảm nhận được điều gì? (Gợi ý: Qua các hình ảnh đó, chúng ta. Nguyễn Thị Linh Sương tiết trong văn bản.. @Suy nghĩ trả lời.. - Cảm giác bỡ ngỡ, lo sợ khi nhận thấy sự khác lạ của ngôi trường vào năm học mới.. @Suy nghĩ trả lời.. @ Tìm hình ảnh, chi tiết thể hiện tâm trạng trong văn bản.. - Cảm thấy xa lạ mà gần gũi, ngỡ ngàng mà @ Đó là tâm trạng chung tự tin, nghiêm trang của hầu hết trẻ em vào bước vào giờ học đầu ngày đầu đi học, thấy tiên. mọi thứ thật lạ lẫm nhưng cũng rất tò mò muốn tìm hiểu. @ Tìm các chi tiết thể hiện thái độ, cử chỉ của người lớn đối với các em bé trong ngày đầu tiên đi học.. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. nhận ra trách nhiệm, tấm lòng của gia đình, nhà trường đối với thế hệ tương lai. Đó là một môi trường giáo dục ấm áp, là @ Suy nghĩ trả lời. một nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành.) Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu giá trị nghệ thuật của truyện. @ Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được vận dụng trong truyện ngắn! (Gợi ý: Chú ý ba hình ảnh so sánh – đánh dấu sgk. Tác dụng: +Xuất hiện ở những thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng của nhân vật “tôi”. So sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm gắn với cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng, trữ tình. +Cảm giác, ý nghĩ của “tôi” được cảm nhận cụ thể, rõ ràng hơn, tạo thêm chất trữ tình trong trẻo) @ Em có nhận xét gì về bố cục và cách kể chuyện của truyện ngắn?. Hoạt động 4: Hướng dẫn Luyện tập. (Hướng dẫn HS làm bài tập 1, sgk/ 9) Hoạt động 5: Củng cố - Dặn dò. @ Cho HS đọc Ghi nhớ, sgk/9. 2.Những nét đặc sắc về nghệ thuật của @ Thảo luận nhóm, tìm truyện: và phân tích, cử đại diện trả lời. -Hình ảnh so sánh giàu sức gợi cảm, tạo chất trữ tình, trong trẻo và thể hiện rõ cảm xúc của nhân vật.. -Bố cục theo dòng hồi @ Thảo luận nhóm, cử tưởng. đại diện trả lời. -Kết hợp hài hoà giữa kể, miêu tả và bộc lộ cảm xúc. III.Luyện tập @ Suy nghĩ và phát biểu theo mạch cảm xúc của nhân vật “tôi”. @ Đọc to, rõ ràng vài lần @ Nêu khái quát.. @ Hãy nêu khái quát lại diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” và giá trị nghệ thuật của tác phẩm. @Ghi nhớ. @ Yêu cầu HS học bài, làm bài tập và soạn bài mới. D.BỔ SUNG – RÚT KINH NGHIỆM: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. Tiết 3 Tiếng Việt CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ Ngày soạn: 22/8/10 Ngày giảng:27/8/10 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học sinh: -Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. -Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. -Biết yêu quý và có ý thức trong việc giữ gìn và phát huy tiếng Việt. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Bảng phụ, các ví dụ. 2.Học sinh: -Đọc sách, tìm hiểu bài. -Xem lại nội dung các bài về nghĩa của từ ở chương trình lớp 7. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Hoạt động 1: Giới thiệu bài. @ Ở lớp 7, các em đã được tìm hiểu về nghĩa của từ ở những bài nào? @ Đó chính là hai quan hệ về nghĩa từ vựng. Bây giờ, các em hãy nhận xét mối quan hệ về nghĩa của hai từ sau: “Người” và “Bác sĩ”.. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BẢNG. @ Từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa. @ Suy nghĩ, trả lời: “Người” chỉ chung còn “Bác sĩ” chỉ những con người với công việc cụ thể.. @ Như vậy, “Người” có ý nghĩa khái quát hơn và rộng hơn “Bác sĩ”. Chúng ta sẽ tìm hiểu về mối quan hệ ý nghĩa rộng - hẹp đó trong bài học hôm nay.. (Ghi tiêu đề bài học). Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. @ Các em hãy quan sát sơ đồ sau: @ Quan sát.. I.Từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp.. 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. (Treo bảng phụ). động vật chim. thú voi, hươu.. mè…. cá. tu hú, sáo.... cá rô, cá. @ Ngiã của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ “thú, chim, cá”? Vì sao? (Gợi ý: Thú, chim, cá đều là động vật.) @ Nghĩa của từ “thú” so với “voi, hươu”, từ “Chim” so với “tu hú, sáo”, từ “cá” so với “cá rô, cá mè” như thế nào? (Gợi ý: Những con vật cụ thể trong một loài.) @ Em có nhận xét gì về nghĩa của từ “thú” so với từ “động vật” và từ “voi, hươu”. @ Em có nhận xét gì về ý nghĩa của một từ?. @ Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của các từ “thú, chim, cá” vì trong động vật nói chung có thú, chim, cá. @ Nghĩa của từ “thú, chim, cá” rộng hơn nghĩa của các từ “voi, tu hú, cá rô…” @ Suy nghĩ, trả lời: @ Nghĩa của một từ có thể hẹp hơn hoặc rộng hơn nghĩa của một từ khác. @ Quan sát.. @ Các em hãy quan sát sơ đồ sau để thấy rõ hơn mối quan hệ đó! (Bảng phụ.) cá thú Voi hươu. Cá rô cá thu. Sáo tu hú. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương @ Nghe.. ĐỘNG VẬT chim @ Từ “thú”có ý nghĩa bao hàm ý nghĩa từ “voi, hươu” nên nó có ý @ Suy nghĩ trả lời. * Ghi nhớ: sgk/10 nghĩa rộng hơn từ “voi, hươu”, ngược lại từ “thú” có ý nghĩa được bao hàm @ Đọc Ghi nhớ, sgk/10 trong phạm vi ý nghĩa của từ “động vật” nên nó có ý nghĩa hẹp hơn ý nghĩa của từ “động vật”.Vậy thế nào là từ có nghĩa rộng, từ có nghĩa hẹp? @ Chốt lại nội dung bài học. Hoạt động 2: Thảo luận nhóm khắc sâu kiến thức. @ Chia nhóm HS. @ Chia nhóm. @ Nêu câu hỏi thảo luận. @ Thảo luận nhóm, cử 1.Tìm những từ có nghĩ rộng hơn và đại diện trả lời. hẹp hơn từ “sách”. 2.Lập sơ đồ biểu thị mối quan hệ ý nghĩa giữa các từ đó. (Gợi ý: sơ đồ) dụng cụ học tập. vở. sách. Sách giáo khoa. bút Sách tham khảo. @ Gọi đại diện nhóm trả lời, các nhóm @ Thực hiện theo yêu khác nhận xét. cầu của giáo viên. Hoạt động 3: Hướng dẫn Luyện tập. (Hướng dẫn HS làm bài tập) +Bài 1. +Bài 2. (Nhận xét, đánh giá.). II.Luyện tập: @ Hai HS lên bảng vẽ Bài 1: sơ đồ, lớp nhận xét đánh giá. @ Thảo luận nhóm trả Bài 2: a. Chất đốt. lời. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. b. Nghệ thuật. c. Thức ăn. d. Nhìn. e. Đánh. +Bài 3. @ Từng HS liệt kê ra Bài 3: các từ. +Bài 4. @ Từng HS chỉ ra các Bài 4: +Bài 5. Bài 5: từ. (Yêu cầu HS đọc đoạn văn và (Đọc đoạn văn và xác -Động từ có nghĩa rộng: hướng dẫn HS làm bài) định từ.) khóc. -Động từ có nghĩa hẹp: nức nở, sụt sùi. Hoạt động 4: Củng cố. @ Yêu cầu HS đọc lại Ghi nhớ. @ Đọc Ghi nhớ. @ Hướng dẫn HS làm Bài 7, sách bài @ Đọc và làm. tập/ trang 6. (Gợi ý: sơ đồ) C AM D Â. U. MÂ Y C ÔNG TU H Ú R I CHÀO M ÀO Hoạt động 5: Dặn dò. Yêu cầu HS về nhà: @ Ghi nhớ. - Học bài, làm bài tập trong sgk, sbt. - Soạn bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. D.BỔ SUNG – RÚT KINH NGHIỆM: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ………………………………….... Tiết 4 Tập làm văn TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN Ngày soạn: 22/8/10 Ngày giảng:27/8/10 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp Học sinh: -Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản. -Biết viết một đoạn văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề; biết xác định và duy trì đối tượng; trình bày, lựa chọn, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: -Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. -Bảng phụ, các ví dụ. 2.Học sinh: -Đọc sách, tìm hiểu bài. -Xem lại nội dung các bài về văn bản ở chương trình lớp 7. C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I.Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở, soạn bài của học sinh vào đầu năm học. III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Hoạt động 1: Giới thiệu bài. @ Ở lớp 7, các em đã học những kiến thức gì về văn bản? @ Như vậy, khi viết một văn bản cần chú ý những điều gì?. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. GHI BẢNG. @ Liên kết, bố cục và mạnh lạc trong văn bản. @ Bố cục các phần phải hợp lí, rõ ràng, nội dung mạnh lạc, các câu, đoạn phải liên kết với nhau.. @ Lên lớp 8, các em sẽ được học kĩ hơn kiến thức về văn bản để hiểu rõ thực chất của liên kết, mạnh lạc trong văn bản là gì? Bài đầu tiên hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về “Tính thống. (Ghi đầu bài học). 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án Ngữ văn 8 nhất về chủ đề của văn bản”. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm chủ đề của văn bản. @ Qua văn bản “Tôi đi học”, tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình? (Gợi ý: Trình tự thời gian: Trên đường đến trường, khi đến trường và khi ngồi vào chỗ của mình) @ Sự hồi tưởng ấy gợi những ấn tượng gì trong lòng tác giả?. Nguyễn Thị Linh Sương I.Chủ đề của văn bản: @ Kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng hồi hợp, bỡ ngỡ.. @ Tác giả thấy lòng rộn rã, bâng khuâng như đang được sống lại những ngày tuổi thơ trong sáng ấy. @ Văn bản có đề cập đến vấn đề nào @ Văn bản xoay quanh việc kể lại khác không? những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học với nhiều tâm trạng khác nhau. @ Đối tượng chính được đề cập @ Tâm trạng của nhân vật tôi. trong văn bản là gì? @ Văn bản chỉ tập trung đề cập đến @ Suy nghĩ, trả lời. đối tượng và các vấn đề liên quan đến tâm trạng của tác giả trong ngày tựu trường đầu tiên. Đó chính là chủ đề của văn bản. Vậy chủ đề của văn bản là gì? @ Yêu cầu HS đọc Ghi nhớ 1, @ Đọc. sgk/12 Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của văn bản. @ Căn cứ vào đâu em biết văn bản @ Những kỉ niệm của tác giả về buồi Tôi đi học” nói lên những kỉ niệm đầu tiên đến trường ? th ể hiện ở của tác giả về buồi đầu tiên đến - Nhan đề : Tôi đi học trường ? (Chú ý nhan đề, các từ ngữ, - Các câu đều nhắc đến kỉ niệm của các câu trong văn bản viết về những buổi tựu trường đầu tiên trong đời. kỉ niệm lần đầu tiên đên trường.) @ Văn bản Tôi đi học tập trung tô @ Trả lời: đậm '”Cảm giác trong sáng'' nảy nở + Hôm nay tôi đi học. + Hằng năm cứ vào cuối thu... lòng trong lòng'' nhân vật ''tôi'' ở buổi đến trường đầu tiên trong đời bằng nhiều tôi lại nao nức những niệm mơn man của buổi tựu trường chi tiết nghệ thuật khác nhau - Hãy tìm các từ ngữ chứng tỏ tậm + Tôi quên thế nào đươc những trạng đó in sâu trong lòng nhân vật cảm giác trong sáng âý. ''tôi'' suốt cuộc đời. + Hai quyển vở mới đang ở trên - Tìm các từ ngữ, các chi tiết nêu bật tay tôi đã bắt đầu thấy nặng. 12 Lop8.net. * Ghi nhớ 1, sgk/12. II.Tính thống nhất về chủ đề của văn bản:.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án Ngữ văn 8 cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi đến trường, khi cùng các bạn. đi vào lớp. (Chú ý phân tích những cảm giác khác biệt về cùng một sự vật, sự việc trước và trong buồi đầu đến trường.) @Từ việc phân tích trên, hãy cho biết thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Tính thống nhất này thể. hiện ở những phương diện nào ?. Nguyễn Thị Linh Sương + Tôi bặm tay ghì thật chặt nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất…cảm nhận được những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu trường đâu tiên. @ Văn bản phải thống nhất về chủ đề. +văn bản có đối tưọng xác định, có * Ghi nhớ 2, tính mạch lạc . sgk/13 +nhan đề , + quan hệ giữa các phần của văn bản + các câu, các từ ngữ tập trung biểu hiện chủ đề.. Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập. Bài tập 1 a)Nhan đề của văn bản : “ Rừng cọ quê tôi” -Phần thứ nhất của văn bản : Miêu tả rừng cọ quê tôi -Phần thứ hai : Rừng cọ gắn bó với tuổi thơ của tôi -Phần cuối : Rừng cọ gắn bó với người dân quê tôi Ở mỗi phần đều có các câu thể hiện chủ đề: -chẳng có nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi rừng cọ trập trùng -Căn nhà tôi ở núp dưới rừng cọ. Ngôi trường tôi học cũng khụất trong rừng cọ Ngày ngày đến lớp, tôi đi trong rừng cọ. - Cuộc sống quê tôi gẳn bó với rừng cọ Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là ngưởi sô ng Thao. . b) các ý lớn : - Miêu tả rừng cọ quê tôi - Rừng cọ gắn bó với tuổi thơ của tôi - Rừng cọ gắn bó với người dân quê tôi Các ý này rất rành mạch , theo một trình tự hợp lý : Từ giới thiệu hình ảnh rừng cọ đến sự gắn bó của con người đối với rừng cọ, từ bản thân nhà văn đến những người dân quê hương. Chính vì vậy mà việc thay đổi trật tự nào khác sẽ làm cho bài văn không còn mạch lạc c)Hai câu trong bài trực tiếp nói tới tình cảm đó Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là ngưởi sô ng Thao. . Chứng minh : sự gắn bó giữa rừng cọ với người dân sông Thao được thể hiện trong toàn bài : từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân -Rừng cọ đẹp nhất ( chẳng có nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi) -Cuộc sống người dân gắn bó với rừng cọ từ đời sống tinh thần đến vật chất . Bài tập 2. (Câu B v à D) Bài tập 3: 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. Có những ý lạc chủ đề (c), (g) - Có nhiều ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề (b), (e). Sau đây là một phương án có thể chấp nhận được : a) Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại náo nức, rộn rã, xốn xang. b) Cảm thấy con đường thường ''đi lại lắm lần'' tự nhiên cũng thấy lạ, nhiều cảnh vật thay đổi. c) Muốn cố gắng tự mang sách vở như một học trò thực sự. d) Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhiều biến đổi. e) Cảm thấy gần gũi, thân thương đối với lớp học, với những người bạn mới. Hoạt động 5: Củng cố. @ Yêu cầu HS đọc lại toàn bộ ghi @ Đọc. nhớ. @ Chốt lại nội dung bài học. @ Lắng nghe và ghi nhớ. Hoạt động 6: Dặn dò. @ Ghi nhớ. Yêu cầu HS: - Nắm vững thế nào là tính thống chất về chủ để của văn bản, tác dụng của tính thống nhất này . - Làm các bài tập Trong SBT - Chuẩn bị bài mới : Trong lòng mẹ. D.BỔ SUNG – RÚT KINH NGHIỆM: …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương TUẦN 2 Tiết 5 Tiết 6 Tiết 7 Tiết 8. Tiết 5. Văn học. : : : :. Văn học : Văn học : Tiếng Việt : Tập làm văn :. Trong lòng mẹ. Trong lòng mẹ ( tt) Trường từ vựng Bố cục của văn bản .. TRONG LÒNG MẸ. (Trích: NHỮNG NGÀY THƠ ẤU) Ngày soạn: 29/ 8 / 2010. Nguyên Hồng Ngày giảng: 01/ 9 / 2010 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức : - Khái niệm thể hồi kí - Cốt truyện , nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ. - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục : những thành kiến cổ hủ , nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng ,thiêng liêng. 2. Kĩ năng: - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. - Vân dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng cho học sinh có thái độ kính trọng , yêu quí người thân . - Phê phán những cổ hủ độc ác. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: - Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Đọc “ Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng. 2.Học sinh: - Đọc “Những ngày thơ ấu”. - Đọc sách giáo khoa, soạn các câu hỏi “Đọc - hiểu văn bản “ C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I. Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: 1.Phân tích dòng cảm xúc thiết tha, trong trẻo của nhân vật ''tôi'' trong truyện ngắn “ Tôi đi học “ 2.Nét đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm. “Tôi đi học “ là gì ? III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ Hoạt động 1. Giới thiệu bài. Có những kỷ niệm tuổi thơ .. 15 Lop8.net. GHI BẢNG.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. ngọt ngào êm đềm như tuổi thơ của nhân vật “ tôi” trong “ Tôi đi học” .. @ Lắng nghe.. (Ghi đầu bài). Song cũng có những tuổi thơ cay đắng dữ dội… “Những ngày thơ ấu” của nhà văn Nguyên Hồng đã được kể, nhớ lại với những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại mà thấm đẫm tình yêu – tình yêu Mẹ. Bài học hôm nay sẽ giúp ta nhận rõ rung động ấy. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản . @ HS nêu cách đọc văn bản theo ý của mình HĐ 2.1 Tìm hiểu chung @ Thử nêu cách đọc văn bản này ? @ thực hiện việc kiểm tra hiểu nghĩa của từ do GV nêu. @ Kiểm tra các việc nắm các chú @ Nêu những thông tin cơ bản thích : trong sách giáo khoa . về tác giả Tác giả : Nguyên Hồng @ Hãy nêu những thông tin cơ bản (1918-1982), quê ở Nam Định vềNguyên Hồng, phong cách văn , sống trong một xóm lao động chương của ông và các tác phẩm nghèo .- Nguyên Hồng được coi là nhà văn của những chính . người lao động cùng khổ . Các tác phẩm (SGK) “Trong lòng mẹ” trích trong tập “Những ngày thơ ấu” (1938) .Tác phẩm gồm 9 chương , "Trong lòng mẹ" là chương 5 . @ Em hiểu thế nào là hồi kí ? @ Hồi kí là một thể của kí , ở đó người viết kể lại những chuyện, những điều chính mình đã trải qua, đã chứng kiến. HĐ 2.2. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản @ Chú bé hồng được sinh ra trong @Bố chết , chưa đoạn tang , hoàn cảnh gia đình như thế nào? mẹ phải đi làm ăn xa và cũng 16 Lop8.net. I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: NguyênHồng (19181982): 2.Tácphẩm: Trong lòng mẹtrích trong tập “Những ngày thơ ấu" * Hồi kí: là một thể của kí, ở đó người viết kể lại những chuyện những điều chính mình đã trải qua, đã chứng kiến.. III. Tìm hiểu văn bản : 1.Nội dung:.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án Ngữ văn 8 GV : Rõ ràng hoàn cảnh gia đình như vậy cho nên chú bé Hồng sống dựa vào những người họ hàng thân thích bên nội trong đó có bà cô. @ Đọc: Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi :”Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không ?” @ Em có nhận xét gì về thái độ của người cô khi hỏi đứa cháu ? Tại sao người cô cười hỏi chứ không phải lo lắng hỏi, nghiêm nghi hỏi, lại càng không phải âu yếm hỏi ? @ Chú bé đã trả lời như thế nào ? Tại sao chú trả lời như thế ? @ Chú bé trả lời như vậy, tại sao người cô không chịu chấm dứt câu chuyện ở đây ? @ Tại sao có thể nói bà cô muốn kéo chú bé vào một trò chơi ác độc ?Em có thể phân tích ác độc trong trò chơi của người cô không ? (Chú ý đến giọng điệu của người cô, giọng điệu vừa đa dạng vừa cay nghiệt, lời lẽ thì ngoa ngoắt) @ Từ việc phân tích này ta có thể rút ra kết luận gì về người cô ?( lạnh lùng độc ác thâm hiểm. hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cá tình máu mủ ruột rà- ý nghĩa tố cáo của hình tượng nhân vật ) @ Vì sao người cô lại độc ác như thế ? @ qua hình tượng nhân vật người cô , em có nhận xét gì về cảnh ngộ của bé Hồng? Hoạt động 3: Củng cố bài học. @ Người cô trong câu chuyện là con người như thế nào ? Em có cảm tưởng như thế nào về nhân vật này ? @ Hồng trong câu chuyện có điều gì làm em chú ý? Em có cảm nghĩ gì về nhân vật này ? Qua đoạn truyện nhà. Nguyễn Thị Linh Sương chẳng khá giả gì, đã lâu rồi chú bé không được gặp mẹ.. @ Trả lời: - Vờ quan tâm đến đứa cháu - Kéo đứa cháu vào một trò chơi ác độc để xúc phạm người mẹ - Nhiều giọng điệu vừa cay nghiệt vừa ngoa ngoắt . @ Vì chú đã nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt @ Trả lời theo dẫn chứng tìm được trong SGK ; bà cô muốn kéo chú bé vào một trò chơi ác độc (Chú ý đến giọng điệu của người cô, giọng điệu vừa đa dạng vừa cay nghiệt, lời lẽ thì ngoa ngoắt). @Cô là người đại diện cho cái - Cảnh ngộ đáng thương đạo lý bất nhân của xã hội và nỗi buồn của nhân vật phong kiến đã vùi dập biết bé Hồng. bao số phận phụ nữ @ HS suy nghĩ trả lời .. @ Suy nghĩ trả lời. @ Thảo luận trả lời.. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. văn muốn nói gì với người đọc ? Hoạt động 4 : Dặn dò. Yêu cầu HS: 1. Nắm vững các đặc điểm và các chi tiết cho thấy đặc điểm đó ở 2 @ Ghi nhớ. nhân vật chú bé Hồng và người cô.. Nhận xét đánh giá về từng nhân vật 2. Chuẩn bị Tiết 2 bài”Trong lòng mẹ”. Tiết 6 Văn học TRONG LÒNG MẸ (Trích: NHỮNG NGÀY THƠ ẤU) Ngày soạn: 29/ 8 / 2010. Nguyên Hồng Ngày giảng: 01/ 9 / 2010 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức : - Khái niệm thể hồi kí - Cốt truyện , nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ. - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục : những thành kiến cổ hủ , nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng ,thiêng liêng. 2. Kĩ năng: - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. - Vân dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng cho học sinh có thái độ kính trọng , yêu quí người thân . - Phê phán những cổ hủ độc ác. B.CHUẨN BỊ: 1.Giáo viên: - Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, thiết kế bài giảng. - Đọc “ Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng. - Chân dung nhà văn Nguyên Hồng, đèn chiếu. 2.Học sinh: - Đọc “Những ngày thơ ấu”. - Đọc sách giáo khoa, soạn các câu hỏi “Đọc - hiểu văn bản “ C.CÁC BƯỚC LÊN LỚP: I. Ổn định lớp: II.Kiểm tra bài cũ: 1.Hãy trình bày hiểu biết của em về nhà văn Nguyên Hồng và tập hồi kí “Những ngày thơ ấu”! 2.Bà cô là một con người như thế nào? (Hãy phân tích nhân vật bà cô) III.Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ 18 Lop8.net. GHI BẢNG.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. Hoạt động 1. Giới thiệu bài. @ Người cô của chú bé Hồng là một @ Chú ý lắng nghe. người đàn bà lạnh lùng độc ác thâm hiểm, hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cá tình máu mủ ruột rà. Trước một người cô như thế và trước hoàn cảnh phải sống xa mẹ , tâm trạng Hồng ra sao ? Chúng ta tiếp tục tìm hiểu . Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu văn bản ( tt) @ Cho HS đọc đoạn văn, GV tóm tắt. @ Đọc.. diễn biến và đưa lên đèn chiếu. @ Mới đầu, nghe cô gợi ý thăm mẹ, chú nhận ra ngay những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của cô. Sau lời hỏi thứ hai của người cô khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình, lòng chú bé càng thắt lại, khoé mắt đã cay cay …lòng đau đớn, phẫn uất ở chú bé không còn nén nỗi.Tâm trạng đau đớn, uất ức của chú bé dâng đến cực điểm. @ Đọc và trả lời: chú vội vã bối rối, lập cập Quá nhớ mong và tủi cực khi phải xa mẹ , xúc động. @ Thử phân tích diễn biến Những ý nghĩ cảm xúc của chú bé khi trả lời người cô.. @ Hãy đọc đoạn kể về hành động đuổi theo chiếc xe của chú bé Hồng ? Em có nhận xét gì về những cử chỉ của chú lúc này ? Tại sao chú vội vã bối rối, lập cập như thế ? @ Hãy đọc đoạn kể về việc chú bé Hồng ngồi trong xe với mẹ . (Đưa nội dung lên đèn chiếu) @ Vâng chú bé đã ''oà lên khóc rồi cứ thế nức nở''.Em có cảm nhận gì về những giọt nước mắt lúc này ?( so với những giọt nước mắt trước đó ?) @ Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được Nguyên Hồng diễn tả bằng đoạn văn nào? (Cho HS đọc và đưa các ý chính lên đèn chiếu ). (Ghi đầu bài và các đề mục như tiết 5) II.Tìm hiểu văn bản: 1.Nội dung:. - Nỗi cô đơn, niềm khao khát tình mẹ của bé Hồng bất chấp sự tàn nhẫn , vô tình của bà cô.. @ Đọc. @ Dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện. @ Đọc đoạn văn.. @ Cảm nhận về hình ảnh mẹ 19 Lop8.net. - Cảm giác của chú bé khi ở trong lòng mẹ sung sướng cực độ..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án Ngữ văn 8. Nguyễn Thị Linh Sương. @ Em có nhận xét gì về những hình ảnh bằng nhiều giác quan (Mắt, mũi, này? cảm giác), bằng điều kiện giả định ngoại đề.. Hoạt động 3: Tìm hiểu nghệ thuật trong bài văn. @ Em có nhận xét gì về cảm hứng của nhà văn khi viết đoạn này ?. @ Nhấn mạnh: Phần cuối của đoạn trích là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. @ Vì sao có thể nói chương “ Trong lòng mẹ” thấm đượm chất trữ tình?. @ Cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế: không gian của ánh sáng, màu sắc, của hương thơm vừa lạ lùng vừa gần gũi. hình ảnh về một thế giới đang bừng nở, hồi sinh, dịu dàng kỉ niệm và ăm ắp tính mẫu tử… @ Thấm đượm ở nội dung câu chuyện, ở những cảm xúc cao độ và ở giọng điệu, lối văn,... của tác giả.. @ Để khắc họa được nội tâm của nhân @ Chú ý đến lời nói, hành động , vật bé Hồng, tác giả chú ý đến các tâm trạng sinh động , chân thật. phương diện nào? @ Phụ nữ và nhi đồng là những @ Có người đã nhận xét : Nguyên Hồng con người xuất hiện nhiều trong là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng . Em thế giới nhân vật của ông, dành có đồng ý với nhận xét ấy không ? Tại cho phụ nữ và nhi đồng lòng thương yêu, nâng niu trân trọng: sao ? - Diễn tả thấm thía những nỗi cơ cực, tủi nhục của phụ nữ và nhi đồng. - Thấu hiểu, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn, đức tính cao quý của phụ nữ và nhi đồng.. Hoạt động 4: Củng cố bài học. 20 Lop8.net. 2.Nghệ thuật -Tạo dựng được mạch truyện , mạch cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên, chan thực. - Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả , biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả. - Khắc họa hình tượng nhân vật bé Hồng với lời nói , hành động , tâm trạng sinh động , chân thật..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>