Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 57+58 - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy gi¶ng: 9A:………… Tiết 57 – hướng dẫn đọc thêm 9B…………KHóC H¸T RU NH÷NG EM BÐ LíN TR£N L¦NG MÑ.. (NguyÔn Khoa §iÒm). I/ Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua bài thơ giúp học sinh cảm nhận được tình yêu thương con và ước mong của người mẹ dân tộc Tà ôi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, từ đó phần nào hiểu được tình yêu quê hương đất nước và khát vọng tự do của nhân dân ta trong thời kì lịch sử này. ThÊy ®­îc giäng ®iÖu th¬ tha thiÕt, ngät ngµo cña NguyÔn Khoa §iÒm qua nh÷ng khóc ru cùng bố cục đặc sắc của bài thơ. 2. KÜ n¨ng: §äc diÔn c¶m, ph©n tÝch. 3. Thái độ: Yêu quý, trân trọng những t/c tốt đẹp của bà mẹ kháng chiến. II/ ChuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: HS: phiÕu häc tËp 2. Phương pháp: Đọc diễn cảm, vấn đáp, phân tích, bình. III/ Các hoạt động dạy học: 1. KiÓm tra: §äc thuéc lßng bµi Bµi th¬ BÕp löa vµ nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. T¸c gi¶ - T¸c phÈm( sgk) * Hoạt động 1: Hoạt động 1. tìm hiểu t/g, t/p GV: nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? HS: tr¶ lêi. II. §äc – HiÓu chó thÝch. Hoạt động 2: Đọc – Hiểu chú thích. 1.§äc. GV: đọc mẫu, hướng dẫn HS đọc. HS: đọc. 2. Chó thÝch. GV: gi¶i nghÜa mét sè tõ khã. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản GV: v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn ? HS: 3phÇn. 1. Khóc h¸t ru thø nhÊt: GV: ë khóc h¸t ru thø nhÊt nhµ th¬ thñ thØ * Việc làm của mẹ: giã gạo nuôi bộ đội. điều gì? Người mẹ thổ lộ với con điều gì? * Tình cảm: lòng yêu thương con gắn liền HS: … với tình thương bộ đội. GV: mét h×nh ¶nh ntn gîi lªn tõ lêi th¬ “NhÞp chµy nghiªng giÊc ngñ em nghiªng”? HS: người mẹ địu con trên lưng, giã gạo, đứa con ngñnhÞp chµy nghiªng giÊc ngñ cña con trªn l­ng mÑ còng nghiªng theo giÊc Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ngñ vÊt v¶. GV: người mẹ có mơ ước gì? Em có suy nghĩ gì về mơ ước của người mẹ? HS: … m¬ ­íc méc m¹c,gi¶n dÞ. GV: trong khóc h¸t ru thø hai nhµ th¬ tiÕp tôc thủ thỉ với em bé điều gì? Người mẹ gửi gắm ®iÒu g×? HS:… GV: em hiÓu ntn vÒ lêi th¬ “L­ng nói th× to mµ l­ng mÑ nhá”? HS: …sù nhäc nh»n vÊt v¶ cña bµ mÑ. GV: em c¶m nhËn ntn vÒ h×nh ¶nh mÆt trêi trong c©u th¬: “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn l­ng” HS: tr¶ lêi GV: trong lêi ru cña mÑ cã ®iÒu g× day døt? Điều đó phản ánh tấm lòng của người mẹ ntn? HS: GV: lóc nµy ®iÒu mong ­íc cña bµ mÑ lµ g×? Em có suy nghĩ gì về điều mong ước đó? HS:..mong ước giản dị chính đáng vì sự ấm no cña bu«n lµng. GV: người mẹ trong khổ thơ ba được khắc ho¹ ®ang lµm c«ng viÖc g×? HS:.. GV: em có nhận xét gì về t/c của người mẹ ®­îc t/h trong khæ th¬ cuèi? HS:….. GV: đến đây bà mẹ bộc lộ niềm mong ước g×? HS:… GV: Qua đó em hiểu thêm gì về bà mẹ Tà ¤i? Hoạt động 4 GV: h·y kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬? HS: NT: c¶m xóc ch©n thµnh, gi¶n dÞ thiÕt tha, hình ảnh mới lạ gợi sự liên tưởng. Sử dụng BP ẩn dụ, phép đối. ND: h/a bà mẹ Tà Ôi thương con gắn liền với t/y thương bộ đội, dân làng, đất nước… GV: chèt KT. * M¬ ­íc: con mau kh«n lín 2. Khóc h¸t ru thø hai * Công việc: bà mẹ địu con đang tỉa bắp trên nương.. * Tình cảm: thương con gắn liền với tình yêu thương dân làng đói khổ. * M¬ ­íc: ®­îc mïa, no Êm, con kh«n lín gióp mÑ lµm thªm rÉy t¨ng thªm diÖn tÝch, n¨ng suÊt gieo trång. 3. Khóc h¸t ru thø ba. * Công việc: địu con đi chuyển lán trực tiếp góp phần tham gia chiến đấu là người mẹ dũng cảm. * Tình cảm: tình thương con gắn liền với t/y đất nước. * Mong ­íc: ®­îc gÆp B¸c Hå, mong con được làm người tự do mong đất nước thèng nhÊt. là người yêu nước nồng nàn, yêu kính B¸c Hå. IV. Tæng kÕt:. Ghi nhí (sgk). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3. Cñng cè: Phân tích cái hay của hai câu thơ: “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn l­ng” 4. Hướng dẫn: ChuÈn bÞ bµi: ¸nh tr¨ng. ……………………………………………………………………………………………… Ngµy gi¶ng: 9A:………… TiÕt 58 – ¸NH TR¡NG 9B:………… (NguyÔn Duy) I/ Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cho chÝnh m×nh. - C¶m nhËn ®­îc sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tr÷ t×nh vÌ yÕu tè tù sù trong bè côc, gi÷a tÝnh cô thÓ vµ tÝnh kh¸i qu¸t trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: §äc diÔn c¶m, ph©n tÝch. 3. Thái độ: Yªu quý, tr©n träng tõ nh÷ng g× gi¶n dÞ gÇn gòi nhÊt víi m×nh. II/ ChuÈn bÞ: 1. §å dïng d¹y häc: HS: phiÕu häc tËp 2. Phương pháp: Đọc diễn cảm, vấn đáp, phân tích, bình. III/ Các hoạt động dạy học: 1. KiÓm tra: §äc thuéc lßng bµi Bµi th¬ BÕp löa vµ nªu gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung I. T¸c gi¶ - T¸c phÈm( sgk) * Hoạt động 1: Hoạt động 1. tìm hiểu t/g, t/p GV: nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? HS: tr¶ lêi. II. §äc – HiÓu chó thÝch. Hoạt động 2: Đọc – Hiểu chú thích. 1.§äc. GV: đọc mẫu, hướng dẫn HS đọc. HS: đọc. 2. Chó thÝch. GV: gi¶i nghÜa mét sè tõ khã. III. T×m hiÓu v¨n b¶n. Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản GV: v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn ? HS: - khæ 1,2: vÇng tr¨ng trong qu¸ khø - Khæ 3,4: vÇng tr¨ng trong cuéc sèng hiÖn t¹i Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Khæ 5,6: suy t­ cña nhµ th¬. HS: đọc thầm 2 khổ thơ đầu GV: với người viết bài thơ này, trăng có mối quan hÖ ntn? Mèi quan hÖ Êy ®­îc t/h ë những thời điểm nào của cuộc đời? HS: trăng và người có mqh tri kỉ GV: t¹i sao ë hai thêi ®iÓm nµy tr¨ng cã mqh tri kỉ với người? HS: … v× håi nhá tr¨ng g¾n víi kØ niÖm vui tươi của thời thơ ấu; khi chiến tranh, trăng g¾n víi nh÷ng gian khæ, vui buån, hiÓm nguy của đời lính. GV: mqh t/c giữa con người và vầng trăng trong phÇn nµy lµ t/c ntn? HS:… GV: ở phần hai, em thấy c/s của con người cã ®iÓm g× kh¸c so víi phÇn ®Çu? HS:. 1. C¶m nghÜ vÒ vÇng tr¨ng trong qu¸ khø. - Quan hệ giữa trăng và người: là mối quan hÖ tri kØ ë hai thêi ®iÓm: + Håi nhá sèng ë quª + Khi là người lính.. - Tình cảm: gắn bó, chia ngọt xẻ bùi, đồng cam cộng khổ t/c đẹp đẽ, ân tình.. 2. C¶m nghÜ vÒ vÇng tr¨ng trong cuéc sèng hiÖn t¹i. - Cuéc sèng: ë thµnh phè víi ¸nh ®iÖn, cöa GV: khi ấy quan hệ giữa con người với trăng gương c/s đầy đủ tiện nghi sang trọng - Quan hệ t/c: coi trăng như người dưng qua ra sao? ®­êng. HS:.. GV: cách viết về t/c của con người với trăng ở phần này có gí đáng chú ý? Tác dụng của cách viết đó? HS: phÇn ®Çu: vÇng tr¨ng thµnh tri kØ khẳng định Phần hai: Vầng trăng đi qua ngõ- như người NT đối lập, nhân hoá, so sánh sự đổi d­ng qua ®­êng nh©n ho¸, so s¸nh… thay trong t/c: con người xa lạ lãng quên tr¨ng. GV: không phải c/s hiện đại lúc nào cũng b»n ph¼ng mµ còng cã lóc gÆp bÊt tr¾c. Trong bất trắc có những điều làm con người tỉnh ngộ. Vậy tình huống nào làm con người bừng tỉnh nhớ đến vầng trăng- người bạn tri - T×nh huèng: kØ ngµy nµo? + §Ìn ®iÖn t¾t. HS:…. + §ét ngét vÇng tr¨ng trßn. GV: gi¶i thÝch 1 sè tõ : th×nh l×nh, véi bËt  bất ngờ kéo con người trở lại với quá tung, đột ngột. khø. GV: Đây là khổ thơ quan trọng  bước ngoặt của cảm xúc bộc lộ rõ chủ đề tư tưởng của bài thơ sự thức tỉnh con người. GV: vµo lóc ®iÖn t¾t, phßng tèi om, con 3. Suy t­ cña nhµ th¬. người đã “Ngửa mặt lên nhìn mặt”. Vì sao t/g viÕt “Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt” mµ kh«ng viÕt “Ngöa mÆt lªn nh×n tr¨ng”? Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> HS: MÆt ë ®©y chÝnh lµ mÆt tr¨ng trßn, con người thấy mặt trăng là tìm được bạn tri kỉ ngµy nµo. C¸ch viÕt võa l¹ võa s©u s¾c. GV: C¶m xóc cña nh©n vËt tr÷ t×nh khi t×m l¹i ®­îc vÇng tr¨ng x­a kia lµ g×? HS:.. GV: Đối diện với trăng là con người đối diện với chính mình. Cả người và trăng có thái độ ntn? HS:. Hoạt động 4: GV: nêu đắc sắc về nghệ thuật của bài thơ. T/g gửi tới người đọc thông điệp gì qua bài th¬? HS: tr¶ lêi GV: chèt KT, liªn hÖ gi¸o dô HS. HS: đọc ghi nhớ (sgk). - C¶m xóc: Rưng rưng xúc động, nhớ thương những kỉ niÖm x­a. - Thái độ: + Tr¨ng: im ph¨ng ph¾c: nghiªm kh¾c nh¾c nhở con người không được lãng quên quá khø ph¶i sèng thuû chung, ©n nghÜa. + Người: giật mình: hối hận về sự bạc bẽo thức tỉnh lương tâm: sống thuỷ chung, ân nghĩa uống nước nhớ nguồn. IV. Tæng kÕt. Ghi nhí (sgk) 3. Cñng cè: Kể lại ngắn gọ câu chuyện về mqh giữa người và trăng bằng văn xuôi. 4. Hướng dẫn: ChuÈn bÞ bµi: Tæng kÕt tõ vùng. ………………………………………………………………………………………………... Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>