Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 9: Sơn Tinh - Thủy Tinh - Đào Thị Ngọc - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007. Ngµy so¹n: 18/9/2006 Ngµy d¹y: 19/9/2006. S¬n Tinh - Thuû Tinh (TruyÒn thuyÕt) TiÕt 9 : §äc - HiÓu v¨n b¶n. A. Mục tiêu cần đạt: * KiÕn thøc: Gióp häc sinh: - Hiểu truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh nhằm giải thích hiện tượng lụt lội xẩy ra ở châu thổ Bắc bộ thủa các Vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích và chế ngự thiên tai lũ lụt, bảo vệ cuộc sống cña m×nh. * KÜ n¨ng: Rèn kĩ năng vận dụng liên tưởng, tưởng tượng sáng tạo để tập kể chuyện s¸ng t¹o theo cèt truyÖn d©n gian. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: - Gi¸o viªn: Nghiªn cøu, so¹n bµi - Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái SGK. C. Tiến trình các tổ chức hoạt động dạy- học: * Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ? Nªu ý nghÜa cña truyÖn Th¸nh Giãng? H×nh ¶nh nµo cña Th¸nh Giãng lµ đẹp nhất trong tâm trí em? * Hoạt động 2: Giới thiệu bài. Qua t×m hiÓu 2 truyÖn thuyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn vµ Th¸nh Gióng các em hiểu được nguồn gốc cao đẹp của dân tộc Việt Nam và truyền thống yêu nước, ý chí tự cường của dân tộc, trong lịch sử dựng nước và giữ nước. Tuy nhiên truyền thuyết còn giúp ta hiểu được những hiện tượng tự nhiên và ước m¬ cña néi dung ta trong viÖc chinh phôc thiªn nhiªn mµ tiªu biÓu lµ truyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh. *Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động của thầy. Hoạt động cña trß. Nội dung cần đạt. I. §äc - tiÕp xóc v¨n b¶n. GV: Yêu cầu đọc: Lưu ý chi tiÕt, h×nh ¶nh miªu t¶ sù kú l¹. * §äc.. Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 cña S¬n Tinh, Thuû Tinh. C¸c c©u v¨n miªu t¶ trËn chiÕn S¬n - HS nghe. Tinh, Thuû Tinh. GV: §äc mÉu: Tõ ®Çu -> Mét đôi - Gọi học sinh đọc tiếp. - 1 HS đọc tiÕp  Rót qu©n. - 1 HS đọc ®o¹n cßn l¹i. - Gọi học sinh nhận xét bạn đọc. - HS nhận xét bạn đọc. ? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ 2 nh©n - Häc sinh tr¶ - S¬n Tinh- ThÇn nói, Thuû vËt S¬n Tinh, Thuû Tinh? lêi. Tinh - Thần nước) GV: TruyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh cã cèt lâi tõ thÇn tho¹i cæ nh­ng ®­îc lÞch sö ho¸ thµnh 1 truyÒn thuyÕt. TruyÖn ®­îc g¾n với 1 thời đại cụ thể trở thành 1 truyÖn quan träng trong chuçi truyÒn thuyÕt vÒ c¸c Vua Hïng, Sơn Tinh trở thành người anh hïng, trong v¨n ho¸ t©m linh người Việt. -HS nghe. * KÓ. ? H·y kÓ tãm t¾t truyÖn S¬n -HS kÓ. -Truyện kể về Hùng Vương thứ Tinh - Thuû Tinh? 18 kén chồng cho Mị Nương, 2 thÇn S¬n Tinh, Thuû Tinh cïng đến cầu hôn. Hai thần ngang tài nªn Vua Hïng ph¶i ra ®iÒu kiện thách cưới. Sơn Tinh mang lễ vật đến trước rước Mị Nương về núi. Thuỷ Tinh đến sau đùng đùng nổi giận dâng nước lên Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 đánh Sơn Tinh, Thuỷ Tinh dùng phép lạ bốc đồi, rời núi dựng thành luỹ đất ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng cao bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau rßng r· mÊy th¸ng trêi, cuèi cùng thần nước đành rút quân vÒ.O¸n nÆng thï s©u, hµng n¨m Thuỷ Tinh lại dâng nước lên đánh Sơn Tinh nhưng vẫn kh«ng th¾ng nèi thÇn nói. - Gäi Häc sinh nhËn xÐt b¹n kÓ. - Häc sinh nhËn xÐt b¹n kÓ.. ? Gi¶i nghÜa c¸c tõ T¶n Viªn, l¹c - Häc sinh hÇu, sÝnh lÔ? gi¶i thÝch. ? TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh, Thuû Tinh chia lµm mÊy phÇn? nh©n - HS ph¸t d©n tõng phÇn? hiÖn.. * Tõ khã.. * CÊu tróc v¨n b¶n. - 3 phÇn. - Từ đầuMột đôi: Vua Hùng thø 18 kÐn rÓ. - TiÕp  Rót qu©n: S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n vµ cuéc giao tranh gi÷a 2 vÞ thÇn. - Cßn l¹i: Sù tr¶ thï hµng n¨m vÒ sau cña Thuû Tinh vµ chiÕn th¾ng cña S¬n Tinh. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n.. ? Truyện được gắn với thời đại - Häc sinh tr¶ nµo trong lÞch sö ViÖt Nam? -Thời đại Hùng Vương. lêi. Truyện kể về thời Hùng Vương thø 18 tuy nhiªn kh«ng nªn hiÓu chi tiÕt nµy 1 c¸ch m¸y Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 mãc nh­ thËt, ®©y lµ thêi gian ước lệ để nói về thời đại các Vua Hùng thời đại có nhiều đời Vua kÕ tiÕp nhau. ? Xác định nhân vật chính của truyện này: Vì sao đó là nhân - Häc sinh tr¶ - S¬n Tinh, Thuû Tinh - Nh©n vËt chÝnh? lêi. vËt chÝnh. Nh©n vËt ®­îc nãi tíi nhiÒu nhÊt cã vai trß chñ yÕu trong việc thể hiện tư tưởng của văn b¶n. ? Nh©n vËt phô? Bá ®i cã ®­îc - Tr¶ lêi. - Vua Hùng- Mị Nương. kh«ng? GV: Cïng víi sù viÖc trong v¨n Nhân vật này rất cần thiết đối tù sù cßn cã nh©n vËt. Vai trß víi sù ph¸t triÓn cña c©u cña nh©n vËt trong v¨n tù sù nh­ truyÖn, kh«ng thÓ bá ®i ®­îc. thÕ nµo? C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt trong tù sù ra sao ta sÏ nghiªn cøu kü trong TËp lµm - Nghe. v¨n. ? Nhận xét về cách đặt tên truyÖn? Em biÕt nh÷ng truyÖn cổ dân gian nào có cách đặt tên - Tr¶ lêi. - LÊy tªn nh©n vËt chÝnh lµm nh­ vËy? ? LiÖt kª c¸c sù viÖc cã liªn nhan đề. quan tíi 2 nh©n vËt S¬n Tinh, -LiÖt kª. - Khi cÇu h«n. Thuû Tinh? - Khi nhận lời thách cưới. - Cuéc giao tranh. - LËp b¶ng - Gi¸o viªn dïng hÖ - KÕt qu¶. thống câu hỏi hướng dẫn học sinh th¶o luËn Sù viÖc S¬n tinh Thuû tinh - Khi cÇu h«n - ë vïng nói T¶n viªn cã tµi l¹, - ë miÒn biÓn, kh«ng tµi n¨ng, chóa miÒn non cao. kh«ng kÐm chóa miÒn nói Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007. - Khi nhËn lêi - §Õn sím.. - Đủ lễ vật, lấy được Mị Nương. - Cuộc giao - Nước cao bao nhiêu, đồi núi tranh cao bÊy nhiªu. KÕt qu¶ - V÷ng vµng. thách cưới. Tượng trưng cho khả năng và kh¸t väng chÕ ngù thiªn nhiªn của người Việt cổ - 1 là phúc thÇn.. th¼m - §Õn muén, kh«ng lÊy ®­îc Mị Nương, tức giận. - H« m­a, gäi giã lµm thµnh gi«ng b·o. - Đã kiệt, đành rút quân. - Hàng năm dâng nước lên đánh Sơn Tinh, không thắng nổi, thần núi đành rút quân vÒ. - Tượng trưng cho sức mạnh cña thiªn nhiªn lµ 1 hung thÇn.. - C©u hái rót ra nh÷ng néi dung trong b¶ng (Gi¸o viªn kÕt hîp vừa hướng dẫn học sinh vừa trả lêi, võa ghi). ? Nh©n vËt S¬n Tinh, Thuû Tinh - Häc sinh tr¶ ®­îc t¸c gi¶ d©n gian miªu t¶? lêi. ? Hãy đọc lời thách cưới của Vua Hïng: "SÝnh lÔ" em hiÓu g× -Học sinh đọc - Tục thách cưới có thể tạo điều qua lời thách cưới đó. lời thách cưới kiện cho người ta lựa chọn cña VuaHïng chµng rÓ theo ý muèn, nh÷ng lÔ vật mà Hùng Vương thứ 18 yêu cÇu ( 100 v¸n… ) thÓ hiÖn rÊt râ sù thiªn vÞ, c¶m t×nh cña nhµ vua víi S¬n Tinh, víi v× nh÷ng thứ ấy đều là sản vật của rừng núi quê hương Sơn Tinh và do đó việc Sơn Tinh thắng cuộc, lấy được Mị Nương là điều Hùng Vương đã mong muốn và Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 dù kiÕn chuÈn bÞ tõ khi th¸ch cưới. ? Trước lời thách cưới của Vua Hùng Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đã thùc hiÖn nh­ thÕ nµo? (mang đầy đủ lễ vật mà Vua Hùng th¸ch). ? H·y kÓ l¹i diÔn c¶m ®o¹n truyÖn miªu t¶ cuéc giao tranh gi÷a 2 thÇn? ? Nh÷ng chi tiÕt nµo trong ®o¹n được miêu tả bằng trí tưởng tượng kỳ ảo? ? Gi¶i thÝch nao nóng? ? Cuéc giao tranh d÷ déi vµ quyết liệt ấy đã dẫn đến kết quả cuèi cïng nh­ thÕ nµo?. - Tr¶ lêi. -KÓ. - Ph¸t hiÖn. -Gi¶i thÝch. - S¬nTinh kh«ng hÒ nao nóng.. - Häc sinh tr¶ - S¬n Tinh v÷ng vµng, Thuû lêi. Tinh đã kiệt sức.. ? Hãy nêu ý nghĩa tượng trưng cña mçi nh©n vËt? ( Th¶o luËn - Häc sinh nhãm ). GV: Gọi đại diện các nhóm thảo luận. - §¹i diÖn c¸c tr×nh bµy. nhãm nªu ý kiÕn.. - Sơn Tinh tượng trưng cho khả n¨ng vµ kh¸t väng chÕ ngù thiên nhiên của người Việt cổ, lµ 1 phóc thÇn - Thuỷ Tinh tượng trưng cho søc m¹nh cµn ph¸ cña thiªn nhiªn. Lµ 1 hung thÇn.. ? S¬n Tinh chiÕn th¾ng Thuû Tinh cã dÔ dµng kh«ng? Sù viÖc - Häc sinh tr¶ đó có ý nghĩa gì? lêi. ? Sơn Tinh lấy được Mị Nương vµ chµng chiÕn th¾ng tÊt c¶ c¸c cuéc b¸o thï cña Thuû Tinh cho em hiểu gì về thái độ của nhân - Học sinh trả Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 d©n?. lêi.. ? C©u truyÖn Thuû Tinh hµng năm dâng nước đánh Sơn Tinh - Học sinh thảo cã ý nghÜa g×? luËn nhãm ? Chi tiết nước sông … bấy - Häc sinh tr¶ nhiªu cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? lêi.. - yªu quý, tr©n träng nh÷ng nhân vật, những lực lượng giúp con người vượt qua sự tàn phá cướp bóc của giặc nước. * ý nghÜa : - Giải thích hiện tượng lũ lụt. - Ước mong của người Việt cổ chÕ ngù thiªn tai. - Ca ngợi công lao dựng nước cña Vua Hïng.. GV: Chi tiết nước sông … đã nói lên ước mơ của người xưa muèn chinh phôc thiªn nhiªn chiến thắng lũ lụt để có cuộc sống bình yên 1 ước mơ đẹp mang ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c, đã nói lên trong 1 hình tượng ®Çy chÊt th¬. - HS nghe. ? Ước mơ của người xưa đã biến thµnh hiÖn thùc ngµy nay nh­ - Häc sinh th¶o thÕ nµo? luËn.. GV: Ngoµi viÖc nhËn thøc vÒ ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt S¬n Tinh-Thuû Tinh chóng ta cÇn nhận thức đầy đủ hơn về bài học rút ra từ tác phẩm này đó là vấn đề ứng xử đối với thiên nhiên, môi trường sinh thái từng cá. - Chủ trương xây dựng, củng cố đê điều ngăn cấm nạn phá rõng, trång rõng biÕn ­íc m¬ của người xưa thành hiện thực đẹp đẽ của đất nước bkt công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.. Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc: 2006-2007 nh©n, tõng quèc gia vµ toµn thÓ nh©n lo¹i, thiªn nhiªn cã quy luật tự nhiên của nó, để thiên nhiên không nổi giận con người kh«ng chØ t×m c¸ch chÕ ngù thiªn nhiªn mµ cßn ph¶i biÕt sèng hoµ hîp, sèng cïng víi - HS chó ý thiªn nhiªn. l¾ng nghe. III. Tæng kÕt: * NghÖ thuËt: ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ - Trí tưởng tượng phong phú, thuËt kÓ truyÖn cña t¸c gi¶ d©n nhiÒu chi tiÕt hoang ®­êng, k× gian trong truyÒn thuyÕt S¬n ¶o, truyÖn kÓ cã kÞch tÝnh t¹o - Häc sinh hÊp dÉn. Tinh - Thuû Tinh? ? Néi dung ph¶n ¸nh ®iÒu g×? * Néi dung: nhËn xÐt. * Ghi nhí ( SGK) IV. LuyÖn tËp ? Miªu t¶ tranh minh häa SGK? - Gäi häc sinh kÓ l¹i truyÖn. - Gäi nhËn xÐt b¹n kÓ.. - Häc sinh nghe. - Häc sinh kÓ - HS nhËn xÐt b¹n kÓ. GV: Kh¸i qu¸t l¹i chuçi truyÒn thuyết về đời các Vua Hùng. * Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. - Häc ghi nhí. - TËp kÓ diÔn c¶m. - §äc thªm bµi th¬ S¬n Tinh, Thuû Tinh. - Chuẩn bị bài '' Sự tích Hồ Gươm ''.. Đào Thị Ngọc - Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>