Giáo án Hình học 10 Chương 3 tiết 29, 30: Phương trình đường thẳng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>1. Ngày soạn: 26 tháng 02 năm 2007 Tieát: 29+30 Tên bài soạn: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG I – MUÏC TIEÂU: * Kiến thức: +) T 29: HS nắm được định nghĩa vectơ chỉ phương của đường thẳng, công thức tính hệ số góc dường thẳng. +) T 30: HS Nắm chắc định nghĩa vectơ pháp tuyến của đường thẳng, công thức pt tổng quát của đường thẳng. * Kyõ naêng: Học sinh biết xác định vectơ chỉ phương của đường thẳng khi biết phöông trình tham soá, bieát vieát pt tham soá khi bieát vectô chæ phöông vaø moät ñieåm, bieát tính heä soá goùc khi bieát vectô chæ phöông. * Thái độ: Cẩn thật, có khả năng suy luận tốt. II – CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: + Thaày: - Phöông tieän: Saùch giaùo khoa. - Dự kiến phân nhóm: 6 nhóm. + Trò: Bài mới, sách giáo khoa, một số kiến thức cũ cơ bản của các chương trước, đặc biệt là vectơ, phương trình đường thẳng. III- HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức:1’ 2. Giảng bài mới: - Giới thiệu bài giảng: 1’ - Tieán trình tieát daïy. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Noäi dung ghi baûng Tieát 29 HĐ 1: Hình thành khái niệm vectơ chỉ phương của dường thẳng. ( 15 phút) * Cho haøm soá y = ½ x . * Nêu dạng đồ thị và vẽ đồ thò HS treân. 1. Vectô chæ phöông cuûa * Khẳng định đồ thị của hàm đường thẳng. số trên là đường thẳng a có pt: y = ½ x. hay pt y = ½ x laø * Ñònh nghóa:   phương trình đường thẳng a. Vectơ u  0 , được gọi là vectơ chỉ phương của đường * Tìm hai ñieåm M,N treân a. thaúng neáu noù coù giaù song song  * Chứng tỏ u  (2;1) cùng hoặc trùng với đường thẳng   * Khẳng định u  (2;1) là một phương với MN . đó. vectơ chỉ phương của đường * Nhaän xeùt: thaúng a. - Neáu u laø moät vectô chæ ? Thế nào là một vectơ chỉ * Trả lời  phöông cuûa d thì k. u (k  0) phương của một đường cuõng laø vectô chæ phöông cuûa thaúng? d. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2 * Một đường thẳng có bao * Trả lời: nhieâu vectô chæ phöông? Vì sao? * Neâu nhaän xeùt (veà vectô cp của đường thẳng) * Một đường thẳng được xác * Trả lời: khi biết một điểm ñònh khi naøo? và phương của nó hoặc biết hai ñieåm. * Suy ra nhaän xeùt 2. * Từ nhận xét 2 GV nêu một cách xđ pt của đường thẳng trong trường hợp này gọi là PT tham soá. HĐ 2:Hình thành pt tham số của đường thẳng (15 phút) * Cho đường thẳng d đi qua ñieåm M0 (x0 ; y0) vaø coù vectô chæ phöông laø u  (u1 ; u 2 ) . ?M ñieà u  M0M. - Một đường thẳng được hoàn toàn xác định khi biết một ñieåm vaø moät vectô chæ phöông của đường thẳng đó.. 2. Phöông trình tham soá cuûa đường thẳng. a) Ñònh nghóa: Cho đường thẳng d đi qua (x; y)  d thì ta suy ra gì?  ( quan hệ giữa * Trả lời, sau đó suy ra điểm M0 (x0 ; y0) và có vectơ phương trình chứa x, y. chæ phöông laø u  (u1 ; u 2 ) . vaø u )? Khi đó M(x; y)  d    M 0 M cùng phương với u. * Khaúng ñònh heä pt treân laø pt tham soá cuûa d. * Nêu cách tìm toạ độ các ñieåm cuûa d khi bieát ptts cuûa noù. * Làm Hoạt động 2 (SGK)..  toàn taïi tham soá t sao   cho M0M = tu   x  x 0  tu1 (1)   y  y 0  tu 2. Heä (1) goïi laø pt tham soá cuûa d. * Để tìm toạ độ của 1 điểm thuoäc d ta cho t moät giaù trò cuï theå.. * Neâu khaùi nieäm heä soá goùc * Trả lời. của đường thẳng?. b) Liên hệ giữa vectơ chỉ phöông vaø heä soá goùc cuûa đường thẳng. Nếu đường thẳ ng d coù vectô u  Xét tỉ số 2 ta thấy nó bằng * Nêu công thức xác định hệ chỉ phương là u  (u ; u ) ( với 1 2 u1 số góc của đường thẳng khi u1  0) thì nó có hệ số góc là tan  = k. bieát vectô chæ phöông cuûa noù. k = u 2. ( Nhaéc theâm neáu k laø hsg cuûa d thì phöông trình d coù daïng: y = kx + b).. u1. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 3 Tieát 30 HĐ 1: Hình thành công thức pt tổng quát của đường thẳng( 22phút) * Hỏi: Một đường thẳng 3. Vectơ pháp tuyến của đường được xác định khi biết những * Trả lời: thaúng. gì? Ñònh nghóa:   * Suy ra neáu bieát moät ñieåm Vectơ n  0 được gọi là vectơ của đường thẳng và biết một phaùp tuyeán cuûa d neáu noù đường thẳng vuông góc với vuông góc với vectơ chỉ nó thì ta hoàn toàn xác định phöông cuûa d (coù giaù vuoâng được đường thẳng đó (hay góc với d). bieát moät ñieám vaø moät vectô khaùc vectô khoâng coù giaù vuông góc với nó). * Nhaänxeùt: * Vectô noùi treân goïi laø vectô * Neâu ñònh nghóa vectô phaùp - Neáu n laø vectô phaùp tuyeán  pháp tuyến của đường thẳng. tuyến của đường thẳng. cuûa d thì k. n (k  0) cuõng laø ? Một đường thẳng có mấy moät vectô phaùp tuyeán cuûa d. vectô phaùp tuyeán? Vì sao? - Một đường thẳng được hoàn * Neâu nhaän xeùt. * Trả lời (vô số vì …) toàn xác định khi biết một * Vậy nếu cho biết đường ñieåm vaø vectô phaùp tuyeán cuûa thaúng d ñi qua ñieåm M0 (x0 ; noù. y0) vaø coù vectô phaùp tuyeán laø n  (a; b) thì ta xaùc ñònh 4. Phöông trình toång quaùt cuûa đường thẳng được đường thẳng đó có pt Cho đường thẳng d đi qua thế nào? (Ta tìm pt đó).  * Ta tìm điều kiện để * Trả lời: M 0 M vuông góc với điểm M0 (x0 ; y0) và có vectơ  phaùp tuyeán laø n  (a; b) thì moïi M(x;y) thuộc đường thẳng n  (a; b) . trên. Khi đó điểm M cần * Suy ra điều kiện của x, y. điểm M(x; y) thuộc d có toạ thoả mãn điều kiện gì? độ thoả mãn: ax + by + c = 0 * Khẳng định điều kiện đó (với c = - ax0 – by0 ) (1). goïi laø pt toång quaùt cuûa d. * Neâu ñònh nghóa pt toång quaùt a) Ñònh nghóa: Phöông trình ax + by + c = 0 của đường thẳng d. * Cho đường thẳng có pt với a, b không đồng thời bằng toång quaùt : ax + by = c = 0. * Chæ ra moät vectô phaùp 0 goïi laø phöông trình toång tuyến, một vectơ chỉ phương quát của đường thẳng d. * Khẳng định lại kết quả của đường thẳng trên. treân (ñaëc bieät laø quan heä * Nhận xét: Nếu đường thẳng giữa vectơ pháp tuyến và d coù phöông trình ax + by + c vectô chæ phöông) = 0 thì noù coù moät vectô phaùp * Cho ví dụ đt có vectơ này * Trả lời. tuyeán laø n  (a; b) vaø moät  tìm vectô kia. vectô chæ phöông laø u  (b;a) * Cho ví dụ: Lập pt tổng * Thảo luận, giải bài toán. b) Ví duï: Laäp pt toång quaùt quát đường thẳng đi qua hai * Đại diện trình bày bài giải. đường thẳng đi qua hai điểm Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 4 ñieåm A( 1; 3) vaø B(2;-1). * Khaúng ñònh laïi caùch giaûi. * Laøm HÑ 6 (SGK). * Chú ý lại quan hệ giữa vectô phaùp tuyeán vaø vectô chỉ phương cảu đường thẳng.. A( 1; 3) vaø B(2;-1). Giaû i: d coù vectô chæ phöông laø  u = (1; -4), neân coù moät vectô  phaùp tuyeán laø n  (4; 1) , do đó d có phương trình tổng quát laø: (-4).(x-1) + (-1)(y –3) = 0 hay – 4x –y + 7 = 0. HĐ 4:Xét các trường hợp đặc biệt của đường thẳng ( 20 phút). * Cho đường thẳng có pt c. Các trường hợp đặc biệt: tổng quát : ax + by = c = 0. * Nêu kết luận về đường (sách giáo khoa) Xét lần lượt a = 0; b = 0; c = thẳng đó cho từng trường hợp. 0; a, b, c đều khác 0. * Chính xaùc laïi caùc keát quaû * Laøm HÑ 7 (SGK) * Cũng cố, dặn dò: ( 3 phút) - HS nhắc lại cách viết pt đường khi biết một điểm và moät vectô chæ phöông (phaùp tuyeán). - Baøi taäp veà nha1, 2, 3, 4ø trang 80 SGK. V- RUÙT KINH NGHIEÄM:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>