Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 13: Sự tích Hồ Gươm (Truyền thuyết) - Nguyễn Thị Hoa

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NguyÔn ThÞ Hoa – Trêng THCS Ch©u Minh – HiÖp Hoµ - B¾c Giang Tiết 13: Sự tích hồ gươm (TruyÒn thuyÕt) So¹n: 08/09/2009 D¹y: A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp hs hiểu được nội dung ý nghĩa của truyện, thấy được vẻ đẹp của 1 số h×nh ¶nh trong truyÖn. - GD: ý thøc tr©n träng nh÷ng vÞ anh hïng d©n téc, truyÒn thèng cña d©n téc. - RÌn: Kü n¨ng t×m hiÓu ý nghÜa cña nh÷ng yÕu tè kú ¶o trong truyÒn thuyÕt. * Träng t©m: §äc , t×m hiÓu ý nghÜa cña truyÖn. * Tích hợp: Khái niệm về truyền thuyết, từ mượn, sự việc trong văn tự sự, dàn bµi cña bµi v¨n tù sù. B. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Soạn bài, bảng phụ, tranh Hồ Gươm. 2/ HS: Häc bµi, so¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1/ ổn định: 1' 2/ KiÓm tra bµi cò: 5' SV và nhân vật trong văn tự sự có những đặc điểm gì? §¸p ¸n: Sù viÖc do c¸c nh©n vËt thùc hiÖn diÔn ra cô thÓ cã më ®Çu, ph¸t triÓn kết thúc thể hiện tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt. - Nhân vật là người thực hiện các sự việc, được thể hiện trong văn bản có nhân vËt chÝnh vµ nh©n vËt phô. 3/ Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung Hoạt động 1. I. §äc, t×m hiÓu chó thÝch : 13' HS: §äc diÔn c¶m, chó ý lêi dÉn truyÖn ph¶i 1/ §äc: cã søc hÊp dÉn, lêi tho¹i ph¶i thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt, quyÕt t©m døt kho¸t. GV: Hai HS đọc truyện. GV:TruyÒn thuyÕt nµy ph¶n ¸nh thêi kú lÞch 2/ T×m hiÓu chó thÝch: 1- Giặc Minh: Giặc phương Bắc, triều sử nào (Lê Lợi đánh giặc Minh). GV: Em hiểu như thế nào về giặc Minh? đại nhà Minh. Trong truyện có nhắc tới những địa danh 3- L. Sơn. 12- Hoµn kiÕm. nµo? HS: Tr¶ lêi . 6- ThuËn thiªn. GV:Trong v¨n b¶n cã nh÷ng chó thÝch nµo lµ 9- Minh c«ng… 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> NguyÔn ThÞ Hoa – Trêng THCS Ch©u Minh – HiÖp Hoµ - B¾c Giang từ mượn? Giải thích? GV: V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? HS: Tr¶ lêi (VÒ néi dung: Chia 2 phÇn: Lª Lợi được gươm và Lê Lợi trả gươm). - H·y t×m bè côc cña v¨n b¶n (më, ph¸t triÓn, kÕt thóc?) - HS : §äc ®o¹n 1. GV: TT ra đời vào thời kỳ lịch sử nào? Thời kỳ đó lịch sử dân tộc có sự kiện gì lớn? VËy TT cã liªn quan tíi sù thËt lÞch sö nµo? Tại sao đức Long Quân lại cho nghĩa quân LS mượn gươm thần? HS th¶o luËn c©u hái: Chi tiÕt kú ¶o nµy thÓ hiÖn mong ­íc g× cña nh©n d©n? GV: H·y kÓ v¾n t¾t nh÷ng chi tiÕt, kÓ l¹i LL được gươm thần? GV: Có phải Lê Lợi có được gươm thần ngay? GV: Ai đã có được lưỡi gươm trước? GV: Chuôi gươm đến với Lê Lợi trong hoàn c¶nh nµo? GV: Theo em t¹i sao Lª ThËn l¹i suy t«n Lª Lîi lµ Minh C«ng? HS: Tr¶ lêi (v× cã 2 ch÷ ThuËn Thiªn -> viÖc làm của Lê Lợi được cả đất trời, tổ tiên ủng hé) GV: Trong việc Lê Lợi có được gươm thần cã rÊt nhiÒu yÕu tè kú ¶o, theo em nh÷ng yÕu tè kú ¶o ë ®©y mang ý nghÜa g×? GV: Việc lưỡi gươm dưới nước, chuôi gươm trªn rõng cã ý nghÜa g×? GV: Lưỡi gươm và chuôi gươm khi tra vào võa in thÓ hiÖn nguyÖn väng g× cña nh©n d©n?. * Bè côc: 2 phÇn. II. §äc, hiÓu v¨n b¶n: 19' - Từ đầu -> để họ giết giặc: Giới thiệu chung vÒ nh©n vËt, sù viÖc. - TiÕp -> mÆt hå xanh: Lª Lîi ®­îc gươm, trả gươm (diễn biến câu chuyÖn). - Cßn l¹i: KÕt thóc sù viÖc. 1/ Giới thiệu hoàn cảnh ra đời - Giặc Minh đô hộ nước ta. - Nghĩa quân Lam Sơn đã nổi dậy nh­ng cßn khã kh¨n. - Đức Long Quân quyết định giúp đỡ. => Cuéc khëi nghÜa chèng qu©n Minh cña nghÜa qu©n Lam S¬n ë thÕ kû 15. => §øc Long Qu©n muèn nghÜa qu©n th¾ng giÆc. => Những người yêu nước thương dân được thần thiêng giúp đỡ (chiến tranh chÝnh nghÜa -> gi¶i phãng dt). 2/ Lê Lợi được gươm và trả gươm. a) Lê Lợi được gươm. - Lê Thận đánh cá được lưỡi gươm -> Ra nhËp nghÜa qu©n Lam S¬n. - Lưỡi gươm khi gặp Lê Lợi sáng lên "ThuËn Thiªn". - Lª Lîi bÞ giÆc ®uæi vµo rõng -> lÊy được chuôi gươm, lắp vào lưỡi gươm võa in. - Lê Thận dâng gươm cho Lê Lợi, thề theo ông đánh giặc.. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> NguyÔn ThÞ Hoa – Trêng THCS Ch©u Minh – HiÖp Hoµ - B¾c Giang (Liªn hÖ truyÒn thuyÕt CRCT: "khi cã viÖc -> ThÓ hiÖn tinh thÇn ®oµn kÕt 1 lßng thì giúp đỡ lẫn nhau, đừng quên lời hẹn") "4 câi mét nhµ " cïng giÕt giÆc. => NguyÖn väng cña nh©n d©n: Cã GV: Lê Lợi có được gươm báu "Thuận minh chủ để gửi gắm niềm tin, khát Thiên" và Lê Thận dâng gươm báu cho Lê vọng được sống trong hoà bình, khát Lîi, chi tiÕt hoang ®­êng nµy thÓ hiÖn ý g× väng "4 câi 1 nhµ" chèng giÆc ngo¹i của muôn dân, theo em ý nguyện đó là gì? xâm cùng thề quyết đấu giải phóng dân téc. GV:Chi tiết hoang đường này còn đề cao * Việc Lê Lợi có được gươm báu điều gì? (Đề cao ai? đề cao t/c gì của cuộc "Thuận Thiên" được Lê Thận dâng khëi nghÜa?) gươm báu thể hiện ý của muôn dân trao GV: Trong tay Lê Lợi, gươm thần đã phát cho Lê Lợi trách nhiệm lớn lao, lãnh huy søc m¹nh ntn? đạo nhân dân đánh giặc, Lê Lợi đã nhận trách nhiệm mà dân tộc, đất nước giao phã. GV: Theo em chiÕn th¾ng nµy lµ do søc -> §Ò cao t/c chÝnh nghÜa, t/c nh©n d©n m¹nh nµo lµm nªn? của cuộc kháng chiến đề cao vai trò của GV: Nếu thanh gươm ở tay người khác có Lê Lợi. * Gươm thần giúp nghĩa quân. søc m¹nh nh­ vËy kh«ng? HS: Trả lời ( Không vì chỉ ở tay Lê Lợi gươm - Tung hoành trên khắp trận địa. mới sáng chữ "Thuận Thiên" Lê Lợi mới là - Mở đường để nghĩa quân đánh tan Minh C«ng…) qu©n giÆc. GV: Gươm thần được trao trả trong hoàn => Chiến thắng do tướng tài, vũ khí sắc cảnh nào? Tại sao Thần lại đòi gươm trong bén, sự đoàn kết của muôn dân. hoµn c¶nh nh­ vËy? GV:Trong truyÖn nµy xuÊt hiÖn Rïa vµng, nh©n vËt Rïa vµng cßn xuÊt hiÖn trong truyÒn thuyÕt nµo? (ADV x©y thµnh Cæ Loa). VËy yÕu tè Rïa vµng trong truyÒn thuyÕt d©n gian mang ý nghÜa g×? GV: Quan s¸t bøc tranh SGK, bøc tranh nµy øng tíi phÇn nµo trong t¸c phÈm? HS: Trả lời (Lê Lợi hoàn gươm cho Long Qu©n) GV: Tõ ®©y em hiÓu thªm ý nghÜa nµo n÷a cña TTHG?. b) Lê Lợi trả gươm: - Giặc tan, đất nước thanh bình, Lê Lợi cưỡi thuyền Rồng dạo chơi. => ThÓ hiÖn ­íc väng muèn chÊm døt chiÕn tranh, ®­îc sèng trong hoµ b×nh cña nh©n d©n. => YÕu tè RV trong truyÒn thuyÕt d©n gian lµ yÕu tè thÓ hiÖn sù linh thiªng 1. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> NguyÔn ThÞ Hoa – Trêng THCS Ch©u Minh – HiÖp Hoµ - B¾c Giang - HS đọc phần kết thúc. GV:PhÇn kÕt thóc nµy gi¶i thÝch ®iÒu g×?. của đất trời, giúp những người làm việc chÝnh nghÜa.. GV: TT cã nhiÒu yÕu tè kú ¶o hoang ®­êng g¾n víi sù kiÖn lÞch sö ë TK 15 cña d©n téc, gắn với nhiều địa danh nổi tiếng. Vậy theo em nh©n d©n ta s¸ng t¹o truyÒn thuyÕt nµy nhằm thể hiện thái độ tình cảm gì? Giải thích ®iÒu g×? GV: Vì sao tác giả dân gian không để Lê Lợi trực tiếp nhận cả chiếc gươm? HS: Trả lời ( Đây là thanh gươm tinh thần, thể hiện tư tưởng , tình cảm, sức mạnh của toµn d©n). => Giải thích nguồn gốc Hồ Gươm.. 3/ KÕt thóc: 1' - Hồ TV mang tên Hồ Gươm hay hồ Hoµn KiÕm. -> Mét c¸i tªn cã ý nghÜa lÞch sö, rÊt thiêng liêng với người dân nước Việt. 4/ ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt : 3' - Ghi nhí: SGK GV: Tại sao Lê Lợi có được gươm ở TH, trả III. Luyện tập: gươm lại ở Thăng Long? (Chú ý vai trò, vị trí 1/ BT2: cña thµnh TL?) -> NÕu nh­ vËy kh«ng thÓ hiÖn ®­îc Hoạt động 3. t/c toàn dân, trên dưỡi 1 lòng của nhân d©n ta. -> MÊt ®i tÝnh ND cña cuéc khëi nghÜa. 2/ BT 3: -> TL là thủ đô, là biểu tượng của cả nước. -> ThÓ hiÖn tinh thÇn yªu hoµ b×nh cña nh©n d©n. 4/ Cñng cè: Thế nào là truyền thuyết? Kể tên những truyền thuyết đã học? 5/ DÆn dß: ¤n v¨n tù sù.. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>