Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố móng cái tỉnh quảng ninh

..

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐINH THỊ LIỄU

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ MÓNG CÁI,
TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐINH THỊ LIỄU

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ MĨNG CÁI,
TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì
cơng trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020
Tác giả luận văn

Đinh Thị Liễu

i


LỜI CẢM ƠN
Trải qua quá trình học tập, nghiên cứu, thực hiện luận văn tốt nghiệp, tôi xin
trân trọng gửi lời cảm ơn tới:
Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, Khoa Tâm lí giáo dục cùng
với các thầy cô tham gia giảng dạy chuyên ngành Cao học Quản lí giáo dục.
PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Huyền - Cán bộ hướng dẫn, người ln cảm
thơng, chia sẻ những khó khăn của học viên, khích lệ, động viên, nhiệt tình hướng
dẫn học viên trong quá trình nghiên cứu luận văn tốt nghiệp.
Phịng GD&ĐT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, Ban Giám hiệu, cán
bộ giáo viên trường Tiểu học trên địa bàn thành phố đã tạo những điều kiện, ủng hộ
tơi trong suốt q trình học tập và nghiên cứu.

Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp ln nhiệt tâm ủng hộ tôi trong suốt chặng
đường đã qua.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020
Tác giả luận văn

Đinh Thị Liễu

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN................................................................................................................ ii
MỤC LỤC .................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... viii
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... ix
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 4
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 5
8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 6
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC .......................... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 7
1.1.1. Những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập .................................................. 7

1.1.2. Những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển
năng lực .............................................................................................................. 9
1.1.3. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập, quản lý
hoạt động đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực
học sinh ............................................................................................................ 11
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài ...................................................................... 12
1.2.1. Quản lý .............................................................................................................. 12
1.2.2. Đánh giá, kết quả học tập và đánh giá kết quả học tập..................................... 14
1.2.3. Năng lực và phát triển năng lực ........................................................................ 17
1.2.4. Đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh .............. 18
1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng
lực học sinh ...................................................................................................... 19
1.3. Một số vấn đề cơ bản về đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng
phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học ................................................... 20

iii


1.3.1. Đặc điểm của học sinh tiểu học ........................................................................ 20
1.3.2. Mục tiêu của hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học.................................... 25
1.3.3. Yêu cầu đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển
năng lực học sinh tiểu học ............................................................................... 26
1.3.4. Nội dung đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển
năng lực học sinh ở trường tiểu học................................................................. 27
1.3.5 Các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát
triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học ......................................................... 27
1.3.6. Các hình thức đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển
năng lực học sinh ở trường Tiểu học.................................................................. 28
1.3.7. Các phương pháp đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát

triển năng lực học sinh ở trường tiểu học........................................................... 29
1.3.8. Các lực lượng tham gia đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng
phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học................................................... 31
1.4. Lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học ........................... 32
1.4.1. Chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng trường Tiểu học trong hoạt động
đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh ......... 32
1.4.2. Lập kế hoạch đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát
triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học ....................................................... 33
1.4.3. Tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học.................................... 34
1.4.4. Chỉ đạo triển khai hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học.................................... 35
1.4.5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học.................................... 37
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường Tiểu học .............. 37
1.5.1. Các yếu tố thuộc về nhà quản lý ....................................................................... 37
1.5.2. Các yếu tố thuộc về giáo viên ........................................................................... 39
1.5.3. Các yếu tố thuộc về học sinh ............................................................................ 39
1.5.4. Các yếu tố thuộc về môi trường quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh theo định hướng phát triển năng lực ........................................... 40
Kết luận chương 1 ....................................................................................................... 41

iv


Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT

2.1.

QUẢ HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH
PHỐ MÓNG CÁI, TỈNH QUẢNG NINH ................................................... 42
Khái quát về địa bàn nghiên cứu ..................................................................... 42

2.1.1. Đặc điểm tình hình tự nhiên, kinh tế, xã hội thành phố Móng Cái .................. 42
2.1.2. Khái quát về giáo dục tiểu học thành phố Móng Cái ....................................... 44
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ........................................................................ 46
2.2.1. Mục đích điều tra, khảo sát ............................................................................... 46
2.2.2. Nội dung điều tra, khảo sát ............................................................................... 46
2.2.3. Đối tượng điều tra, khảo sát .............................................................................. 46
2.2.4. Phương pháp điều tra, khảo sát ......................................................................... 46
2.2.5. Cách thức xử lý số liệu và thang đo.................................................................. 46
2.3. Thực trạng về hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát
triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố Móng Cái, Quảng Ninh...... 48
2.3.1. Thực trạng thực hiện các mục tiêu đánh giá kết quả học tập môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Móng Cái, Quảng Ninh .................................................................................... 48
2.3.2. Thực trạng thực hiện các yêu cầu đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Móng Cái, Quảng Ninh .................................................................................... 49
2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá kết quả học tập của học sinh mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học
thành phố Móng Cái, Quảng Ninh ................................................................... 50
2.3.4. Thực trạng thực hiện các nguyên tắc đánh giá kết quả học tập mơn Tốn
theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành
phố Móng Cái, Quảng Ninh ............................................................................. 51
2.3.5. Thực trạng thực hiện các hình thức đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố

Móng Cái, Quảng Ninh ..................................................................................... 52
2.3.6. Thực trạng thực hiện các phương pháp đánh giá kết quả học tập mơn Tốn
theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học ....................... 53
2.3.7. Thực trạng các lực lượng tham gia đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học ............................... 54

v


2.4.

Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố

Móng Cái, Quảng Ninh .................................................................................... 55
2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Móng Cái, Quảng Ninh .................................................................................... 55
2.4.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học
thành phố Móng Cái, Quảng Ninh ................................................................... 57
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo triển khai hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành
phố Móng Cái, Quảng Ninh ............................................................................. 59
2.4.4. Thực trạng kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố Móng
Cái, Quảng Ninh .............................................................................................. 60
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động đánh giá kết quả học
tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu
học thành phố Móng Cái, Quảng Ninh ............................................................ 62

2.5.1. Thực trạng các yếu tố thuộc về nhà quản lý ..................................................... 62
2.5.2. Thực trạng các yếu tố thuộc về giáo viên ......................................................... 63
2.5.3. Thực trạng các yếu tố thuộc về học sinh .......................................................... 65
2.5.4. Thực trạng các yếu tố thuộc về môi trường quản lý ......................................... 65
2.6. Đánh giá chung về thực trạng .......................................................................... 67
2.6.1. Những kết quả đạt được .................................................................................... 67
2.6.2. Những tồn tại, hạn chế ...................................................................................... 68
2.6.3. Nguyên nhân của thực trạng ............................................................................. 68
Kết luận chương 2 ....................................................................................................... 70
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ
MÓNG CÁI, TỈNH QUẢNG NINH .............................................................. 71
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ................................................................... 71
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 71
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ..................................................................... 71
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ................................................................... 72

vi


3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 74
3.2.

Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo

định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Móng Cái, Quảng Ninh .................................................................................... 74
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên và các lực
lượng giáo dục về đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng

phát triển năng lực học sinh ............................................................................. 74
3.2.2. Huy động sự tham gia của cán bộ giáo viên nhà trường vào xây dựng kế
hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát
triển năng lực học sinh ...................................................................................... 78
3.2.3. Chỉ đạo nâng cao năng lực đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định
hướng phát triển năng lực học sinh cho đội ngũ giáo viên .............................. 79
3.2.4. Tăng cường hoạt động dự giờ, sinh hoạt tổ, khối chuyên môn với nội dung
đổi mới đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực HS cho giáo viên ............................................................................... 83
3.2.5. Đảm bảo cơ sở vật chất cho hoạt động đánh giá đánh giá kết quả học tập
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ................................ 85
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học
tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường
tiểu học thành phố Móng Cái, Quảng Ninh ..................................................... 87
3.4. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng
lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố Móng Cái, Quảng Ninh ................. 89
3.4.1. Giới thiệu về quá trình khảo nghiệm ................................................................ 89
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 91
Kết luận chương 3 ....................................................................................................... 95
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 96
1. Kết luận ................................................................................................................... 96
2. Khuyến nghị ............................................................................................................ 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 98
PHỤ LỤC

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBQL

:

Cán bộ quản lý

GD&ĐT

:

Giáo dục và đào tạo

GV

:

Giáo viên

KQHT

:

Kết quả học tập

NL

:

Năng lực

NXB

:

Nhà xuất bản

PTNL

:

Phát triển năng lực

viii


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Thang đo khoảng theo giá trị trung bình ......................................... 47
Bảng 2.2. Đánh giá của CBQL, GV trường Tiểu học về thực trạng thực
hiện mục tiêu đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 48
Bảng 2.3. Đánh giá của CBQL, GV trường Tiểu học về thực trạng thực
hiện các yêu cầu đánh giá KQHT môn Toán theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 49
Bảng 2.4. Đánh giá của CBQL, GV trường Tiểu học về thực trạng thực
hiện các nội dung đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 50
Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL, GV trường Tiểu học về thực trạng thực
hiện các nguyên tắc đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 51
Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL, GV trường Tiểu học về thực trạng thực

hiện các hình thức đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 52
Bảng 2.7. Đánh giá của CBQL, GV trường TH về thực trạng thực hiện các
phương pháp đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng
PTNL học sinh................................................................................. 53
Bảng 2.8. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng xây dựng kế
hoạch đánh giá KQHT mơn Tốn theo hướng PTNL học sinh ...... 56
Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng tổ chức thực hiện
hoạt động đánh giá KQHT mơn Tốn theo hướng PTNL học sinh ....... 57
Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng chỉ đạo triển khai
hoạt động đánh giá KQHT mơn Tốn theo hướng PTNL học sinh ..... 59
Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng kiểm tra hoạt
động đánh giá KQHT môn Toán theo hướng PTNL học sinh ........ 61
Bảng 2.12. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng các yếu tố thuộc
về nhà quản lý ảnh hưởng đến quản lý đánh giá KQHT mơn
Tốn theo hướng PTNL học sinh .................................................... 62
ix


Bảng 2.13. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng các yếu tố thuộc
về giáo viên ảnh hưởng đến quản lý đánh giá KQHT mơn Tốn
theo hướng PTNL học sinh ............................................................. 64
Bảng 2.14. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng các yếu tố thuộc
về HS ảnh hưởng đến quản lý đánh giá KQHT mơn Tốn theo
hướng PTNL học sinh ..................................................................... 65
Bảng 2.15. Đánh giá của CBQL trường TH về thực trạng các yếu tố thuộc
về môi trường quản lý ảnh hưởng đến quản lý đánh giá KQHT
môn Toán theo hướng PTNL học sinh ............................................ 66
Bảng 3.1. Thang đo khoảng theo giá trị trung bình ........................................... 90
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết của các biện pháp

quản lý hoạt động đánh giá KQHT môn Toán theo định hướng
PTNL học sinh ở các trường TH ..................................................... 91
Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động đánh giá KQHT mơn Tốn theo định hướng PTNL
học sinh ở các trường TH ................................................................ 93

x


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong bối cảnh đởi mới giáo dục hiện nay, quá trình dạy học ở nhà trường
ngày càng được quan tâm, chú trọng, đặc biệt là chất lượng giáo dục phổ thông.
Để nâng cao được chất lượng giáo dục đào tạo, cần phải có sự đởi mới trong tư
duy, chương trình, phương pháp dạy học và nhất là khâu kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của người học, đặc biệt là kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo hướng phát triển năng lực.
Dạy học theo hướng tiếp cận năng lực là một xu thế tất yếu của thời đại.
Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến việc phát
triển năng lực cho người học. Trong Nghị quyết 29 - NQ/TW ngày 4/11/2013
trong Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII về “Đởi mới căn bản, tồn diện giáo
dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã nêu rõ
mục tiêu đối với giáo dục phở thơng là “Đổi mới chương trình nhằm phát triển
năng lực và phẩm chất người học, hài hịa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ
và dạy nghề. Đổi mới nội dung giáo dục theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết
thực, phù hợp với lứa tuổi, trình độ và ngành nghề; tăng thực hành, vận dụng
kiến thức vào thực tiễn….đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo
hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi

nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở
để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực” [6]
cùng với nhiệm vụ “Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra
và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan: Việc
thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bước theo các tiêu
chí tiên tiến được xã hội và cộng đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận.
Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ,
1


cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá
của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội…” [13]. Trên cơ sở
đởi mới chương trình, nội dung, phương pháp, ngành giáo dục và đào tạo phải
đặc biệt chú ý đến đổi mới việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người
học. Làm tốt được điều này sẽ thúc đẩy quá trình dạy học phát triển và đạt chất
lượng cao.
Đổi mới kiểm tra đánh giá sẽ là động lực thúc đẩy các q trình khác như
đởi mới phương pháp dạy học, đổi mới cách thức tổ chức hoạt động dạy học,
đổi mới quản lý,... Nếu thực hiện được việc kiểm tra đánh giá hướng vào đánh
giá quá trình, giúp phát triển năng lực người học, thì lúc đó q trình dạy học
trở nên tích cực hơn rất nhiều. Q trình đó sẽ nhắm đến mục tiêu xa hơn, đó là
ni dưỡng hứng thú học đường, tạo sự tự giác trong học tập và quan trọng
hơn là gieo vào lòng học sinh sự tự tin, niềm tin “người khác làm được mình
cũng sẽ làm được”…
Theo quan điểm phát triển năng lực, việc đánh giá kết quả học tập không
lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học làm trung tâm của việc
đánh giá. Đánh giá kết quả học tập theo năng lực cần chú trọng khả năng vận
dụng sáng tạo tri thức trong những tình huống ứng dụng khác nhau. Đánh giá
kết quả học tập đối với các môn học và hoạt động giáo dục ở mỗi lớp và sau
cấp học là biện pháp chủ yếu nhằm xác định mức độ thực hiện mục tiêu dạy

học, có vai trị quan trọng trong việc cải thiện kết quả học tập của người học.
Hay nói cách khác, đánh giá theo năng lực là đánh giá kiến thức, kỹ năng và
thái độ trong bối cảnh có ý nghĩa [21]. Như vậy, về mặt lý luận, đánh giá kết
quả học tập của người học là cần phải đánh giá được năng lực của họ, khả
năng vận dụng kiến thức đã học, đầu ra của mỗi mơn học chính là khả năng
vận dụng những kiến thức của mơn học đó vào cuộc sống, công việc trong
tương lai của sinh viên.
2


Tiểu học là cấp học đầu tiên của giáo dục phổ thông, là cấp học nền tảng,
nơi học sinh thu nhận những tri thức cơ sở ban đầu, những đường nét ban đầu
hình thành tư duy, nhân cách cho các em. Song thực tiễn việc kiểm tra đánh giá
các môn học ở tiểu học thành phố Móng Cái nói chung và kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập mơn Tốn cho học sinh nói riêng cịn nhiều bất cập. Giáo viên cịn
nhận xét một cách chung chung như: có tiến bộ, cần cố gắng phát huy, tương đối
tốt, tạm được hoặc bài làm quá kém, quá tệ hại, lạc đề, không chịu học bài,… Kĩ
năng kiểm tra, đánh giá chưa thực sự được giáo viên quan tâm, việc đánh giá cịn
nặng về hình thức, độ chính xác chưa cao, chưa chỉ rõ được những mảng kiến
thức/kỹ năng nào có sự tiến bộ, mảng kiến thức/kỹ năng nào còn yếu để điều
chỉnh. Giáo viên ra đề kiểm tra hầu hết chưa đủ bốn mức độ theo quy định. Điều
này có nguyên nhân một phần do hoạt động quản lý của các cấp và nhà trường
đối với hoạt động kiểm tra, đánh kết quả học tập của học sinh.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động đánh
giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh
ở các trường Tiểu học thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh” làm luận văn
thạc sĩ của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động đánh giá
kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các

trường Tiểu học thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, đề xuất một số biện
pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng
phát triển năng lực học sinh nhằm nâng cao hiệu quả học tập mơn Tốn ở các
trường Tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học thành phố
Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trường tiểu học.

3


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố
Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn Tốn theo định hướng phát triển
năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh
đã được quan tâm thực hiện tuy nhiên còn tồn tại những bất cập. Nếu đề xuất
được những biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán
theo định hướng năng lực học sinh một cách khoa học, phù hợp với điều kiện
thực tiễn nhà trường và đặc điểm tâm sinh lý của học sinh, thì sẽ nâng cao hiệu
quả học tập mơn Tốn, phát triển các năng lực chung và năng lực tư duy logíc
cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở tiểu học.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học
tập mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học.
5.2. Khảo sát, đánh giá, phân tích thực trạng hoạt động đánh giá và quản lý
hoạt động đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định hướng phát triển năng lực

học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
5.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học thành
phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh và khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của
các biện pháp.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động
đánh giá kết quả học mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh
ở của Hiệu trưởng các trường tiểu học thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
- Về địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu tại 3 trường tiểu học đại diện cho các

4


vùng miền thuận lợi và khó khăn trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng
Ninh (trường Tiểu học Lý Tự Trọng, Tiểu học Hải Tiến, Tiểu học Hải Sơn).
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Sử dụng các phương pháp: Phân tích, tởng hợp, so sánh, hệ thống hóa,
khái qt hóa nhằm tởng quan các tài liệu lý luận, hệ thống hoá các khái niệm,
các lý thuyết có liên quan đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập nói
chung, quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh tiểu học nói
riêng, cũng như các nghiên cứu lý luận về dạy học theo định hướng phát triển
năng lực người học… để xây dựng cơ sở lý luận của vấn đề quản lý hoạt động
đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Thiết kế các phiếu hỏi dành cho cán bộ phụ trách chun mơn cấp tiểu học
Phịng Giáo dục và Đào tạo, Cán bộ quản lý và giáo viên các trường tiểu học trên
địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh về thực trạng hoạt động đánh giá

kết quả học tập mơn Tốn và quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu thành phố Móng Cái.
7.2.2. Phương pháp quan sát sư phạm
Tiến hành quan sát hoạt động quản lý của Hiệu trưởng các trường tiểu học
thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, hoạt động đánh giá học sinh của giáo
viên để thu thập thêm thông tin bổ sung cho việc đánh giá thực trạng hoạt động
đánh giá kết quả học tập và quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo
định hướng phát triển năng lực học sinh tiểu học trên địa bàn thành phố.
7.2.3. Phương pháp phỏng vấn
Thiết kế các câu hỏi phỏng vấn cán bộ chun mơn Phịng Giáo dục và
Đào tạo, cán bộ quản lý và giáo viên các trường tiểu học nhằm tìm hiểu sâu hơn
về thực trạng vấn đề.

5


7.2.4. Phương pháp chuyên gia
Trao đổi, tham vấn các ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực Quản lý
giáo dục về vấn đề nghiên cứu.
7.3. Phương pháp thống kê tốn học
Sử dụng các cơng thức tốn thống kê để xử lý số liệu điều tra, kết quả
nghiên cứu, hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu lý luận và thực tiễn đã nêu
trên nhằm rút ra các kết luận khoa học.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham
khảo, Phần phụ lục,… Luận văn có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
mơn Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học

thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập mơn
Tốn theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học
thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

6


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
HỌC TẬP MƠN TỐN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Trên toàn thế giới, các yếu tố kinh tế và các yếu tố khác đang thúc đẩy các
tổ chức giáo dục đánh giá kết quả học tập của người học, để đảm bảo rằng,
người học sau khi tốt nghiệp có được các kỹ năng và năng lực cần có trong thế
kỷ 21. Như vậy, hoạt động đánh giá đang được quan tâm và có những nghiên
cứu nhằm thúc đẩy lĩnh vực đánh giá. Sau đây, tác giả luận văn trình bày những
nghiên cứu liên quan hiện đã và đang được nghiên cứu trong và ngoài nước.
1.1.1. Những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập
Tại Mỹ. Hệ thống giáo dục được chia thành 3 cấp: (a) trường tiểu học (tức
là, mẫu giáo đến lớp 8); (b) trường trung học, còn được gọi là trường trung học
(tức là, lớp 9 đến lớp 12); (c) đại học, còn được gọi là trường sau trung học (tức
là, cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ) (Shani D. Carter, 2015). Dẫn theo nghiên cứu của
Shani (D. Carter (2015), Năm 1988, chính phủ liên bang Hoa Kỳ, thông qua Bộ
Giáo dục Hoa Kỳ (DOED), bắt đầu ủng hộ đánh giá kết quả học tập sau trung
học của học sinh bằng cách yêu cầu các tổ chức kiểm định khu vực thu thập
thông tin về mục tiêu học tập và kết quả đánh giá từ các trường đại học.
(Carter, 2009; Bộ Giáo dục Hoa Kỳ, 2007). Luật liên bang cũng bắt đầu yêu
cầu đánh giá ở cấp tiểu học và trung học (tức là Đạo luật Khơng trẻ em bị bỏ lại

phía sau), điều này cũng khiến các tổ chức sau trung học tăng cường thực hành
đánh giá kết quả của họ, (Hickok, 2009; Smith, Szelest & Downey, 2004). Hệ
thống đánh giá kết quả của Mỹ rất linh hoạt. Các tiêu chuẩn DOED cho phép
các tổ chức kiểm định khu vực yêu cầu các tổ chức sau trung học giải quyết
đánh giá kết quả cũng cho phép các tổ chức thiết lập các tiêu chuẩn và phương
pháp đánh giá của riêng họ. Các tiêu chuẩn DOED cho phép "phát triển và sử
7


dụng các tiêu chuẩn thể chế của các trường để thể hiện thành cơng của họ đối
với thành tích của học sinh, thành tích này có thể được coi là một phần của bất
kỳ sự công nhận nào" (Quốc hội Hoa Kỳ, 2009, mục 602, tr. 55418). Do các
yêu cầu đánh giá liên bang ở Hoa Kỳ ngày càng tăng, ngày càng có nhiều
nghiên cứu liên quan đến các phương pháp đánh giá kết quả học tập hiệu quả ở
Hoa Kỳ.
Vương quốc Anh: Ở Wales, đánh giá thường được thực hiện trên các bài
tập viết của học sinh, và đã được sử dụng để kết thúc bằng cách phân phối các
tiêu chí và kết quả chấm điểm cho học sinh và cho các em sử dụng kết quả để
cải thiện việc học (Case, 2007). Nhiều người đánh giá công việc của học sinh.
Chia sẻ kết quả học tập và tiêu chí chấm điểm với học sinh nhờ đó tác động tích
cực đến hiệu suất của họ.
Ở Nhật Bản, các phương pháp được sử dụng để tiến hành đánh giá kết quả
là trực tiếp và gián tiếp. Bởi vì, trong lịch sử, tự kiểm tra tập trung vào các
nhiệm vụ thay vì cải tiến chương trình giảng dạy, hầu hết các phương pháp
đánh giá được sử dụng là gián tiếp và kết quả đánh giá không được sử dụng
thường xuyên để cải thiện các chương trình.
Tại Việt Nam, đã có một số cơng trình nghiên cứu về đánh giá và đánh giá
kết quả học tập của học sinh. Có thể kể đến, Bùi Hạnh Lâm (2010) với nghiên
cứu “Rèn luyện kỹ năng tự đánh giá kết quả học tập mơn tốn của học sinh
trung học phổ thông”, trong nghiên cứu này, tác giả hệ thống hóa các khái

niệm liên quan về đánh giá, trong đó, chú trọng đến tự đánh giá, kĩ năng tự
đánh giá. Kết quả nghiên cứu đưa ra nhóm các kĩ năng cơ bản liên quan đến tự
đánh giá kết quả học tập mơn Tốn và đưa ra một số biện pháp để phát triển kĩ
năng tự đánh giá; Nguyễn Công Khanh và Đào Thị Tuyết Oanh (2015), trong
cuốn “Giáo trình Kiểm tra đánh giá trong giáo dục” tác giả đã trình bày một
số loại hình đánh giá, trong đó có thiết kế một số mẫu Rubric đánh giá với các
mục đích khác nhau.

8


1.1.2. Những nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát
triển năng lực
Để khắc phục những nhược điểm của chương trình dạy học định hướng
nội dung, từ cuối thế kỷ XX đã có nhiều cơng trình nghiên cứu đưa ra quan
niệm và mơ hình mới về chương trình dạy học, trong đó, quan điểm dạy học
định hướng phát triển NL đang nhận được sự quan tâm của nhiều quốc gia. Đầu
ra của cách tiếp cận này tập trung vào NL cần có ở mỗi người học. Ưu điểm
của chương trình dạy học này là người học khơng chỉ lĩnh hội tri thức mà cịn
nhấn mạnh đến NL vận dụng tri thức của họ.
Mặc dù, dạy học dựa vào NL được hình thành và phát triển rộng khắp tại
Mỹ vào những năm 70 của thế kỉ XX trong phong trào đào tạo và giáo dục
nghề dựa trên việc thực hiện các nhiệm vụ [47], nhưng việc đánh giá NL thông
qua sự thực hiện các nhiệm vụ được giao của người học chỉ bắt đầu phát triển
rộng rãi từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX trở lại đây.
Đánh giá theo định hướng PTNL, được coi là một cách tiếp cận, một quan
điểm mới trong đánh giá KQHT. Đánh giá theo định hướng PTNL căn cứ vào
kết quả đầu ra là hệ thống NL mà người học được hình thành và phát triển sau
một giai đoạn hay sau cả q trình dạy học. Việc đánh giá khơng chỉ tập trung
vào kết quả cuối cùng mà cịn tính đến sự tiến bộ trong quá trình học tập, chú

trọng khả năng vận dụng tổng hợp tri thức, kĩ năng, thái độ trong các tình
huống thực tiễn. Quan điểm này hiện nay đã phát triển trở thành một xu hướng
trong lĩnh vực đánh giá KQHT. Các tác giả coi đây là một loại hình đánh giá
KQHT mới và thường gọi là loại đánh giá phi truyền thống nhằm phân biệt với
loại hình đánh giá truyền thống.
Các tác giả như W.J Popham [46], T. Kubiszyn và G. Borich [45]; P.W.
Airasian [39] trong các cơng trình nghiên cứu của mình đều tập trung đề cập đến
hình thức của đánh giá theo định hướng phát triển năng lực (đánh giá sự thực
hiện), trong đó, các tác giả lí giải rõ thế nào là bài kiểm tra sự thực hiện, vai trò

9


của loại đánh giá này cũng như phân tích các bước cơ bản để tiến hành đánh giá
sự thực hiện. Cũng nghiên cứu về hình thức đánh giá sự thực hiện nhưng các tác
giả J.H McMillan [43], A.J Nitko [44] và R.J Marzano cùng các cộng sự [42] lại
tập trung phân tích mối quan hệ gắn kết giữa đánh giá sự thực hiện với các mục
tiêu dạy học, sử dụng hình thức này để đánh giá sự thực hiện với các mục tiêu
dạy học, sử dụng hình thức này để đánh giá các mục tiêu dạy học cụ thể. Từ việc
phân tích các cách phân loại mục tiêu dạy học của nhiều tác giả khác nhau, J.H
McMillan đưa ra cách phân loại mục tiêu riêng và đi sâu vào việc lựa chọn và sử
dụng từng hình thức đánh giá cho từng mục tiêu dạy học cụ thể sao cho có hiệu
quả. Ơng chỉ rõ, nếu các hình thức kiểm tra truyền thống như trắc nghiệm khách
quan hay tự luận đánh giá tốt cho mục tiêu biết và hiểu đơn giản thì hình thức
đánh giá sự thực hiện lại phục vụ tốt cho đánh giá mục tiêu hiểu sâu, lập luận,
đánh giá cac kĩ năng cũng như sản phẩm. Còn R.J Marzano và A.J Nitko cho
rằng đánh giá sự thực hiện rất thích hợp để đánh giá các loại tư duy. Tác giả
G.P Wiggins [49] thì giới thiệu về hình thức đánh giá xác thực - một dạng
khác của hình thức đánh giá sự thực hiện để đánh giá NL của người học.
Ở nước ta, vào những năm cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI, trong bối

cảnh hội nhập quốc tế, vấn đề đánh giá KQHT theo định hướng PTNL đã bắt
đầu được một số tác giả nghiên cứu và thể hiện qua các cơng trình nghiên
cứu của mình. Cơng trình “Đo lường - đánh giá kết quả học tập của học
sinh” của tác giả Nguyễn Đức Chính [10] đã giới thiệu khá chi tiết về hình
thức đánh giá thực và coi đánh giá thực là một loại hình, một quan điểm
đánh giá để so sánh, phân biệt với đánh giá truyền thống. Cơng trình “Hình
thái đánh giá giáo dục hiện đại và các phương pháp không truyền thống để
đánh giá năng lực học tập của học sinh phổ thông Việt Nam sau năm 2015”
của tác giả Dương Thu Mai [23] đề cập đến nguồn gốc và lịch sử ra đời của
loại hình đánh giá khơng truyền thống là do sự chuyển biến của hình thái
đánh giá, trong đó nêu rõ hình thái đánh giá cá nhân hóa là hình thái đánh

10


giá thứ ba trong đánh giá giáo dục đang được sử dụng rộng rãi hiện nay, từ
đó, tác giả giới thiệu về các hình thức của loại đánh giá khơng truyền thống
và việc vận dụng chúng trong đánh giá giáo dục phở thơng của Việt Nam.
Cơng trình “Giáo trình kiểm tra đánh giá trong giáo dục” của tác giả
Nguyễn Công Khanh và cộng sự [18] đề cập đến kiểm tra, đánh giá NL, lí do
phải đánh giá NL và đưa ra hệ thống những NL cơ bản cần hình thành, phát
triển ở học sinh Việt Nam hiện nay… Các công trình nghiên cứu kể trên chủ
yếu là các nghiên cứu lí luận về đánh giá KQHT theo định hướng PTNL, tạo
cơ sở để các nghiên cứu khác vận dụng vào các lĩnh vực cụ thể khác nhau.
Các luận án của tác giả Nguyễn Thị Hồng Vân [35], Phạm Hồng Xuân
[37] tập trung đi vào một số khía cạnh đánh giá theo tiếp cận NL là xây dựng
hệ thống đề kiểm tra nhằm đánh giá NL Ngữ văn và tiếng Việt của học sinh
trung học cơ sở.
1.1.3. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập,
quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng

lực học sinh
Các đề tài luận văn thạc sĩ: Đề tài luận văn thạc sĩ của tác giả Đoàn Tiến
Trung “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại
các trường Trung học cơ sở thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định theo định
hướng phát triển năng lực” [32] đã tập trung nghiên cứu về hoạt động kiểm tra,
đánh giá và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
các trường Trung học cơ sở theo định hướng phát triển năng lực, tác giả tiến
hành nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá KQHT của học sinh tại các trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành
phố Nam Định, tỉnh Nam Định.
Đề tài “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học
sinh ở trường Trung học phổ thông Thủy Sơn, huyện Thủy Nguyên, thành phố
Hải Phòng” của tác giả Phạm Khắc Quân [31] đã tiến hành nghiên cứu một số

11


vấn đề lí luận và thực tiễn về hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học
sinh và quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh trường
Trung học phở thơng, từ đó, đề xuất các biện pháp đởi mới quản lý của Hiệu
trưởng góp phần nâng cao kết quả và năng lực kiểm tra, đánh giá KQHT của
học sinh THPT.
Đề tài luận văn thạc sĩ của tác giả Phạm Văn Phát “Quản lý hoạt động
đánh giá kết quả học tập mơn Tốn của học sinh theo tiếp cận năng lực ở
trường Trung học cơ sở huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định” [27] đã nghiên cứu cơ
sở lí luận về quản lý cơng tác đánh giá KQHT mơn Tốn theo tiếp cận năng lực
người học tại các trường THCS. Khảo sát thực trạng hoạt động đánh giá
KQHT mơn Tốn của HS và các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá KQHT
mơn Tốn theo tiếp cận năng lực người học ở các trường THCS trên địa bàn
huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động

đánh giá KQHT mơn Tốn theo tiếp cận năng lực của HS các trường
THCS trên địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
Các bài báo khoa học: Trần Đăng An “Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập của học sinh ở các trường Trung học phổ thông trên địa
bàn miền núi tỉnh Quảng Trị” [1] đã tiến hành nghiên cứu thực trạng quản lý
hoạt động kiểm tra, đánh giá KQHT của học sinh tại 05 trường THPT của tỉnh
Quảng Trị, trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá KQHT của học sinh các trường Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh
Quảng Trị theo định hướng PTNL.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý
Bàn về khái niệm quản lý, các nhà khoa học trên thế giới có rất nhiều quan
niệm khác nhau. Trong luận văn này tác giả chỉ nêu ra một số khái niệm của
các nhà khoa học tiêu biểu, nhằm tìm ra cái chung, sự thống nhất của các nhà
khoa học về quản lý.

12


Theo từ điển Tiếng Việt: “Quản lý là trông coi, giữ gìn theo những yêu cầu
nhất định. Quản lý là tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu
nhất định” [28; tr.800]. Tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có
mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến người lao động (nói chung là
khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến” [30; tr.25].
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là phối hợp nỗ lực của nhiều người sao cho
mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội” [19; tr.14].
Theo tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt lại có quan điểm: “Quản lý là
một q trình định hướng, q trình có mục tiêu, quản lý một hệ thống là quá
trình tác động đến hệ thống nhằm đạt được mục tiêu nhất định” [24].
- Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì: "Quản lý

là hoạt động có định hướng có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản
lý trong một tổ chức nhằm làm cho tở chức vận hành và đạt được mục đích của
tổ chức" [9; tr.11].
Các định nghĩa trên hoặc nhấn mạnh mặt này, hoặc nhấn mạnh mặt khác
nhưng đều coi quản lý là hoạt động có hướng đích, có mục tiêu, hợp quy luật
của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt được mục đích xác định.
Tóm lại, chúng ta có thể hiểu: Quản lý là tác động có mục đích, có kế
hoạch của chủ thể quản lý thông qua lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra
đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý đặt ra.
Quản lý có bốn chức năng cơ bản sau [40]:
(1) Kế hoạch hóa (planning): Là việc chủ thể quản lý căn cứ vào thực trạng
ban đầu của tổ chức, căn cứ vào nhiệm vụ được giao mà xác định mục tiêu và lựa
chọn phương tiện, con đường, biện pháp, cách thức để đạt mục tiêu đó.
(2) Tở chức (organizing): Là việc chủ thể quản lý thiết lập cơ cấu bộ
máy và bố trí nhân lực, thiết lập cơ chế hoạt động của tổ chức và việc điều
phối nguồn nhân lực vật chất nhằm thực hiện được mục tiêu đã định ra trong
kế hoạch.

13