Giáo án tự chọn Ngữ văn 7- Trường THCS Kim Trung

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. Chủ đề 1: các biện pháp tu từ thường gặp trong văn bản đã học ở lớp 6 TiÕt 1: So s¸nh TiÕt 2: Nh©n ho¸ TiÕt 3: Èn dô TiÕt 4: Ho¸n dô Chủ đề 2: Ca dao - dân ca TiÕt 5: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ca dao - d©n ca TiÕt 6: Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong ca dao - d©n ca Tiết 7: Hình ảnh quê hương, đất nước trong ca dao TiÕt 8: RÌn kü n¨ng thùc hµnh ph©n tÝch ca dao Tiết 9: Thi sưu tầm, đọc diễn cảm ca dao TiÕt 10: ¤n tËp Chủ đề 3: Từ vựng TiÕt 11: ¤n tËp vÒ cÊu tróc tõ TiÕt 12: ¤n tËp vÒ cÊu t¹o tõ TiÕt 13: ¤n tËp vÒ nghÜa cña tõ TiÕt 14: ¤n tËp c¸c líp tõ Chủ đề 4: Thơ trung đại TiÕt 15: T×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm Tiết 16: Các biện pháp nghệ thuật tiêu biểu trong thơ trung đại Tiết 17: Nội dung chính của thơ trung đại Tiết 18: Tình yêu quê hương, đất nước trong thơ trung đại Chủ đề 5: Văn biểu cảm TiÕt 19: T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m TiÕt 20: LuyÖn tËp ®­a c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m TiÕt 21: C¸ch rÌn kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc TiÕt 22: ¤n tËp v¨n biÓu c¶m Chủ đề 6: Thành ngữ TiÕt 23: T×m hiÓu chung vÒ tôc ng÷. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. TiÕt 24: Nh÷ng gi¸ trÞ néi dung cña tôc ng÷ TiÕt 25: §Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña tôc ng÷ TiÕt 26: Thùc hµnh - luyÖn tËp Chủ đề 7: Văn nghị luận Tiết 27: Đặc trưng của văn nghị luận. Phương thức biểu đạt của VNL TiÕt 28: §Æc tr­ng cña v¨n nghÞ luËn Tiết 29: Nghệ thuật lập luận trong các áng văn nghị luận đã học Tiết 30: Luyện tập lập luận trong một đề văn nghị luận. Tiết 31: Luyện tập lập luận trong một đề văn nghị luận. Chủ đề 8:. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. Ngµy so¹n: TuÇn 1 Ngµy gi¶ng: TiÕt 1 Chủ đề 1 Các biện pháp tu từ thường gặp trong văn bản đã học ở lớp 6 So s¸nh I. Môc tiªu bµi d¹y:. Gióp HS. - Củng cố lại hệ thống kiến thức về phép tu từ so sánh. Từ đó phân biệt cho HS nhËn ra sù kh¸c biÖt gi÷a so s¸nh tu tõ vµ so s¸nh logic. - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo lµm c¸c bµi tËp - BD t­ duy ng«n ng÷, t­ duy KH - Giáo dục học sinh ý thức sử dụng các biện pháp tu từ đúng. II. ChuÈn bÞ GV: TLTK, gi¸o ¸n HS: Vë ghi III. TiÕn hµnh giê d¹y 1. ổn định 2. KTBC 3. Bµi míi. KT vë ghi cña häc sinh. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm phÐp so s¸nh Cho VD 1 phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm mÊy phÇn? Cã cho phÐp ®­îc thiÕu phÇn nµo kh«ng?. I. Kh¸i niÖm 1. Kh¸i niÖm - HS tù nh¾c l¹i vµ lÊy VD TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh Lương y như tử mẫu 2. CÊu t¹o: - CT đầy đủ của phép so sánh gồm 4 yếu tố + VÒ A1 Sù vËt ®­îc ®em ra so s¸nh (1) + Về B1 Sự vật dùng để so sánh (2) + Phương diện so sánh: nét tương đồng của c¸c sù vËt (3) + Tõ ng÷ so s¸nh (4) VD: Em t«i tr«ng r¹ng rì nh­ b«ng hoa A P J P. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tự chọn Văn 7. - PhÐp so s¸nh cã nh÷ng kiÓu nµo?. Ghép cột A với cột B để tạo phép so s¸nh - Đặt câu với mỗi phép so sánh đó. Khoanh trßn c¸c phÐp so s¸nh tu tõ?. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. hướng dương. - Cã nhiÒu phÐp so s¸nh thiÕu yÕu tè (3) VD: Bà như quả đã chín rồi A T B - V¾ng yÕu tè (4) VD: Người ngồi đó lớn mênh mông A P Trời cao biển rộng, ruộng đồng nước non B - V¾ng c¶ yÕu tè (3) (4) Gái thương chồng, đương đông buổi chợ A B Trai thương vợ, nắng quái chiều hôm A B - Khi sö dông kÕt cÊu “bao nhiªu…bÊy nhiêu” thì vế B đảo lên trước vế A Qua cÇu ng¶ nãn tr«ng cÇu CÇu bao nhiªu nhÞp d¹ sÇu bÊy nhiªu B A T 3. KiÓu so s¸nh - 2 kiÓu + So s¸nh ngang b»ng VD: Quê hương là chùm khế ngọt Anh em nh­ thÓ tay ch©n + So s¸nh kh«ng ngang b»ng Bãng b¸c cao lång léng Êm h¬n ngän löa hång II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: A B đắt Nh­ bÌo rÎ Nh­ ma xÊu Nh­ c¾t chËm Như tôm tươi Nhanh Nh­ hò nuý Tèi Như đá r¾n Nh­ rïa Bµi tËp 2: a. Với mẹ, em là đoá hoa lan tươi đẹp nhất. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. b. Cuèn s¸ch Êy còng rÎ nh­ cuèc nµy th«i c. Tµu ¸ dÇu nh­ c¸i qu¹t nan d. Đó là bông hoa đẹp nhất e. Cánh rừng cao su như cái hang động màu ngäc bÝch Bµi tËp 3: Gọi là cây bọ Mắt vì ở đó tụ tập kh«ng biÕt c¬ man nµo lµ bä m¾t, ®en nh­ h¹t võng, chóng cø bay theo thuyÒn tõng bÇy như những đám mây nhỏ, ta bị nó đốt vào da thịt chỗ nào là chỗ đó ngứa ngáy nổi mẩn đỏ tÊy lªn” - 2 phÐp so s¸nh gièng nhau. C©u v¨n sau cã bao nhiªu phÐp so s¸nh. C¸c so s¸nh trªn cã gièng nhau kh«ng? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 5 c©u víi nội dung bất kì trong đó có sử dụng phép so sánh? chỉ ra đó là khoảng so s¸nh g×? 4. Cñng cè 5. HD vÒ nhµ. Bµi tËp 4: - Häc sinh tù lµm - GV söa Kh¸i niÖm vµ c¸c kiÓu so s¸nh? VD? ¤n bµi cò, «n l¹i biÖn ph¸p tu tõ nh©n ho¸. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: Chủ đề 1:. A. Môc tiªu bµi d¹y:. các biện pháp tu từ thường gặp trong v¨n b¶n TiÕt 2: Nh©n ho¸. Gióp HS. - Cñng cè l¹i hÖ thèng kiÕn thøc vÒ phÐp tu tõ nh©n ho¸. - Kh¸i niÖm nhËn diÖn vµ vËn dông lÝ thuyÕt vµo lµm BT - Bồi dưỡng tư duy ngôn ngữ, tư duy khoa học. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ chÝnh x¸c. B. Phương tiện thực hiện GV: TLTK, gi¸o ¸n HS: Vë ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, thảo luận D. TiÕn hµnh giê d¹y 1. ổn định 2. KTBC 3. Bµi míi Nh¾c l¹i kh¸i niÖm nh©n ho¸. Cã nh÷ng kiÓu nh©n ho¸ nµo? VD?. So s¸nh lµ g×? cÊu t¹o? VD I. Nh©n ho¸ 1. Kh¸i niÖm - Nhân hoá là gọi hoặc tả con vật, đồ vật, cây cối bằng những từ vốn để gọi hoặc tả người. VD: L·o miÖng, b¸c Tai, c« M¾t, cËu Ch©n, cËu Tay l¹i sèng hoµ thuËn víi nhau nh­ trước. 2. KiÓu nh©n ho¸ - Dùng những TN vốn gọi người để gọi vật VD: Chó mÌo mµ trÌo c©y cau Hái th¨m chó chuét… Chó chuét…. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. ……… chó mÌo - Dùng những vốn TN để chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động , tính chất cña vËt, VD: GËy tre, ch«ng tre, chèng l¹i s¾t thÐp của kẻ thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại b¸c… - Trò chuyện với vật như với người…. VD: Nói cao chi l¾m nói ¬i Núi che mặt trời chẳng thấy người thương V. LuyÖn tËp T×m nh÷ng TN thÓ hiÖn phÐp nh©n ho¸ Bµi tËp 1: trong c¸c VD sau? a. ThuyÒn vÒ cã nhí bÕn ch¨ng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền b. Bïng bong, bïng bong. B¸c Næi §ång móa lªn ë trªn ch¹n c. Sïng vÉn thøc vui míi giµnh 1 nöa Nên bâng khuâng sương biếc nhớ người đi d. Cã nh÷ng anh cß gÇy vªu vao ngÈy b× bâm léi bïn tÝm c¶ ch©n mµ vÉn sÕch má, ch¼ng ®­îc miÕng nµo X§ tõ ng÷ nh©n ho¸ trong BT? BT2: Cho biÕt t¸c dông cña nã? Dßng s«ng mÆc ¸o Dßng s«ng míi ®iÖu lµm sao Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha Tr­a vÒ trêi réng bao la ¸o xanh s«ng mÆc nh­ lµ m©y bay ChiÒu chiÒu th¬ thÈn ¸ng m©y Cµi lªn mµu ¸o h©y h©y s¸ng vµng Đêm thêu trước ngực vầng trăng NÕn nhung tóm tr¨m ngµn sao lªn §Æt c©u cã sö dông phÐp nh©n ho¸? Bµi tËp 3: HS lµm ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 5 c©u víi ND Bµi tËp 4: tuỳ chọn, trong đó sử dụng phép nhân HS lµm ho¸ 4. Cñng cè Cho VD cã sö dông phÐp nh©n ho¸? 5. HDHSVN VN häc bµi. T×m phÐp nh©n ho¸ trong c¸c văn bản đã học. Nêu tác dụng của nó.. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: TiÕt 3.. Èn dô. A. Mục tiêu cần đạt: - KT hệ thống và củng cố lại cả những kiến thức đã học về phép ẩn dụ. - Kh¸i niÖm nhËn diÖn ®­îc phÐp Èn dô kh¸c. Lµm c¸c bµi tËp cã sö dông phÐp Èn dô. - Bồi dưỡng tư duy ngôn ngữ, tư duy khoa học. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ chÝnh x¸c. B. Phương tiện thực hiện GV: SGK, TLTK, gi¸o ¸n HS: ¤n l¹i KT vÒ phÐp Èn dô C. C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, thảo luận D. TiÕn hµnh giê d¹y 1. ổn định 2. KTBC Nh¾c l¹i kh¸i niÖm Èn dô Cã mÊy kiÓu Èn dô? Cho VD.. I. Nh©n ho¸ - AD, gäi tªn sv nµy = tªn gäi sv kh¸c cã nÐt tương đồng Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng II. C¸c kiÓu AD 4 kiÓu AD - AD phÈm chÊt: VD: Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng - AD: C¸ch thøc VD: C¶ ngµy anh ta chØ hóc ®Çu vµo c«ng viÖc - AD h×nh thøc VD: Quân đội ta đã làm tổ được trong lòng địch - AD chuyển đổi cảm giác. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. X§ phÐp Èn dô vµ kiÓu Èn dô?. §Æt c©u cã SD phÐp tu tõ Èn dô?. ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 5 c©u cã ND bÊt k× cã SD phÐp AD? 4. Cñng cè 5. HDHSVN. VD: Giäng h¸t cña chÞ Êy nghe thËt ngät ngµo III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: a. Giá nhµ ai, quai nhµ Êy  AD h×nh thøc b. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ, em n»m trªn l­ng  AD phÈm chÊt c. CN lµ ngµy mµ tÊt c¶ häc sinh ®­îc sæ lång  AD c¸ch thøc d. Anh lên xe trời đổ cơn mưa Cát gạt nước xua đi nỗi nhớ  AD c¸ch thøc e. Hương thảo quả chảy khắp KG  AD chuyển đổi cảm giác Bµi tËp 2 HS tù lµm Bµi tËp 3: a. MÌo con cña t«i cã hai bÝm tãc thËt dÔ thương c. Hè sang, phượng thắp lửa sáng rực cả sân trường c. Tiếng tu hú đã đánh thức cả vườn vải ngủ quên k chúng ngơ ngác đỏ cả mặt d. B«ng hång nhoÐ thÊy nÎo xa Xu©n lan, thu cóc mÆn mµ c¶ hai Bµi tËp 4: HS tù lµm - T×m mét sè VD cã sö dông phÐp AD? - Häc bµi - ¤n l¹i biÖn ph¸p tu tõ ho¸n dô. TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Ho¸n dô. TiÕt 4. A. Mục tiêu cần đạt:. Gióp HS. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. - KT: Cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ phÐp tu tõ Èn dô - Kh¸i niÖm nhËn diÖn ®­îc phÐp Èn dô vµ lµm ®­îc c¸c bµi tËp vÒ Èn dô. - Bồi dưỡng tư duy ngôn ngữ, tư duy khoa học. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ chÝnh x¸c. B. Phương tiện thực hiện GV: Gi¸o ¸n HS: Xem l¹i bµi ho¸n dô C. C¸ch thøc tiÕn hµnh Nêu vấn đề, thảo luận D. TiÕn hµnh giê d¹y 1. ổn định 2. KTBC. Cho mét sè VD cã sö dông phÐp Èn dô. Hoạt động của thầy, trò Nh¾c l¹i kh¸i niÖm phÐp tu tõ ho¸n dô Cho VD?. Nh¾c l¹i c¸c kiÓu ho¸n dô? Cho VD?. Néi dung I. Nh©n ho¸ - Lµ gäi tªn sù viÖc nµy b»ng tªn mét sù viÖc kh¸c cã nÐt gÇn gòi víi nã. CD: Ngày Huế đổ máu Chó HN vÒ…. 2. C¸c kiÓu ho¸n dô Cã 4 kiÓu: + LÊy BP chØ toµn bé Bµn tay ta lµm lªn tÊt c¶ Có sức người sỏi đá cũng thành cơm + Vật chứa để chỉ vật bị chứa Vì sao trái đất nặng ân tình Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh + DÊu hiÖu chØ vËt cã dÊu hiÖu ¸o tr¾ng xuèng phè lµm m©y còng ngÈn ng¬ + Cụ thể để chỉ cái trừu tượng Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y…. II. LuyÖn tËp. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. X§ phÐp Èn dô trong c¸c VD sau?. Bµi tËp 1: a. B«ng hång nh¸c thÊy nÎo xa Xu©n lam, thu cóc mÆn mµ c¶ hai  dÊu hiÖu chØ vËt cã dÊu hiÖu b. Hä lµ hai chôc tay sµo, tay chÌo, lµm ruéng còng giái mµ lµm thuyÒn còng giái  BiÖn ph¸p chØ toµn bé c. Göi MB lßng MN chung thuû Dang x«ng lªn chèng MÜ tuyÕn ®Çu  VËt chø - vËt bÞ chøa §Æt c©u cã sö dông phÐp ho¸n dô? BT2 HS tù lµm ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kho¶ng 5 c©u BT 3: víi néi dung bÊt k× cã sö dông phÐp HS tù lµm ho¸n dô? BT 4 Trong nh÷ng TH sau, TH nµo cã sö A. Con ë miÒn Nam ra th¨m L¨ng B¸c dông phÐp ho¸n dô? B. MN đi trước về sau C. Göi MB lßng MN chung thuû D. H×nh ¶nh MN lu«n ë trong tr¸i tim B¸c 4. Cñng cè C¸c kiÓu AD? Cho VD 5. HDHSVN - ¤n bµi cò TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Chủ đề 2 : Ca dao - Dân ca giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ca dao - d©n ca A. Môc tiªu bµi d¹y: - KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ ca dao - d©n ca (kh¸i niÖm, gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt). - Khái niệm: Bước đầu có khái niệm đọc diễn cảm, phân tích và cảm thụ mét bµi ca dao - d©n ca. - T­ duy: Logic ng«n ng÷. - Giáo dục học sinh thấy được giá trị của nền văn học dân gian, từ đó có ý thøc tr©n träng, gi÷ g×n nÒn v¨n häc d©n gian. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. B. Phương tiện thực hiện: - Gi¸o viªn: SGK + SGV, Gi¸o ¸n, TLTK - Häc sinh: Vë ghi - S­u tÇm c¸c bµi ca cao. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: §µm tho¹i, TL, luyÖn tËp, thùc hµnh. D. TiÕn tr×nh giê d¹y: 1. ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Kể tên một số biện pháp tu từ đã học? Cho ví dụ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy, trò. Néi dung. I. Kh¸i niÖm ca dao - d©n ca - Ca dao - d©n ca: Lµ tªn gäi chung c¸c thÓ lo¹i tr÷ t×nh d©n gian kÕt hîp lêi vµ nh¹c, diÔn tả đời sống nội tâm của con người. - Hiện nay, người ta phân biệt 2 khái niệm ca dao - d©n ca: + D©n ca: nh÷ng ST kÕt hîp lêi + nh¹c + Ca dao: Lµ lêi th¬ cña d©n ca Gåm c¶ nh÷ng bµi th¬ d©n gian mang phong c¸ch nghÖ thuËt chung víi lêi th¬ d©n ca. ChØ mét thÓ th¬ d©n gian, thÓ CD. GV giới thiệu 1 số tác phẩm các VD. Tháp Mười đẹp nhất bông sen nhà thơ hiện đại VN đã viết theo B¶o §Þnh Giang thÓ th¬ nµy. Trªn trêi m©y tr¾ng nh­ b«ng Ng« V¨n Phó II. Néi dung ca dao - d©n ca GV: Ca dao - d©n ca lµ thuËt ng÷ H¸n ViÖt - Ca : hát có nhạc đệm - Dao : h¸t tr¬n - Em hiÓu CD - DC nh­ thÕ nµo?. 1. CD - DC với lao động sản suất - CD - DC ph¶n ¸nh nh÷ng néi - C¶m th«ng víi nçi vÊt v¶ nhäc nh»n cña dung g×? người lao động. Cày đồng đang buổi ban trưa Må h«i th¸nh thãt nh­ m­a ruéng cµy Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Tự chọn Văn 7. - Biểu hiện về tư tưởng đấu tranh cña néi dung ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh nµo?. - §/s t×nh c¶m cña nh©n d©n lao động được thể hiện ở những khía c¹nh nµo?. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. Ai ¬i b­ng b¸t c¬m ®Çy Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần 2. §Êu tranh giai cÊp trong CD - DC - Quá trình đấu tranh giai cấp là quá trình giác ngộ của người nông dân. Họ bắt đầu bằng những so sánh giản đơn của đời sống. + Th× mí b¶y mí ba + Th× ¸o r¸ch nh­ lµ ¸o t¬i - Người nông dân nhận ra bản chất ai là bọn “ngåi m¸t ¨n b¸t vµng” Cña m×nh th× gi÷ bo bo Của người thì thả cho bò nó ăn - Hä cßn chØ ra tÝnh chÊt lõa g¹t, phØnh phê dô dç Th»ng Bêm cã c¸i qu¹t mo Phú Ông xin đổi ba bò chín trâu Những thái độ hèn mặt, sỏ lá của chúng. Chóa ¨n råi chóa l¹i ngåi B¾t th»ng con ë dän nåi dän niªu Ngày trước còn khí yêu yêu VÒ sau chöi m¾ng ra chiÒu tèn c¬m Trước kia còn để cho đơm Sau thì giật lấy: tao đơm cho mày 3. Đời sống tình cảm của nhân dân lao động trong CD - DC - Quan hệ tình cảm của con người với TN: Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng ThÊy mªnh m«ng b¸t ng¸t Đứng bên tê đồng, ngó bên ni đồng ThÊy b¸t ng¸t mªnh m«ng. - Ca ngợi Tổ quốc thân yêu, người nông dân bộc lộ tình yêu tha thiết của mình đối với TQ.. - §äc nh÷ng bµi ca dao nãi vÒ tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước ? - Tình yêu trai gái được nảy sinh - Tình yêu trai gái: khung cảnh lao động hội trong bèi c¶nh nh­ thÕ nµo? hè, đồng ruộng, nương rẫy, sông đầm, trong. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. - Em thuéc bµi CD nµo thuéc néi dung nµy?. - T×nh c¶m vî chång ®­îc nh©n d©n L§ ca ngîi ë nh÷ng khÝa c¹nh nµo? VÝ dô minh ho¹? - Yªu cÇu HS t×m mét sè bµi CD minh ho¹ cho néi dung nµy.. buổi “tát nước đầu đình”, dưới bến sông “chiÒu chÆt cñi... C« kia c¾t cá mét m×nh Cho anh cắt với chung tình làm đôi C« cßn c¾t n÷a hay th«i Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng - T×nh c¶m vî chång Chồng ta áo rách ta thương Chồng người áo ... - T×nh c¶m cha mÑ - con c¸i, «ng bµ, tæ tiªn. 4. Cñng cè: - Kh¸i niÖm ca dao - d©n ca. - Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ca dao - d©n ca. 5. Hướng dẫn học sinh về nhà - N¾m néi dung bµi. - Sưu tầm một số bài ca dao theo nội dung đã học ở trên. TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Chủ đề 2 : Ca dao - Dân ca nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong ca dao - d©n ca A. Môc tiªu bµi d¹y: - KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ ca dao - d©n ca (kh¸i niÖm, gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt). - Khái niệm: Bước đầu có khái niệm đọc diễn cảm, phân tích và cảm thụ mét bµi ca dao - d©n ca. - T­ duy: Logic ng«n ng÷. - Giáo dục học sinh thấy được giá trị của nền văn học dân gian, từ đó có ý thøc tr©n träng, gi÷ g×n nÒn v¨n häc d©n gian. B. Phương tiện thực hiện: - Gi¸o viªn: SGK + SGV, Gi¸o ¸n, TLTK Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. - Häc sinh: Vë ghi - S­u tÇm c¸c bµi ca cao. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: §µm tho¹i, TL, luyÖn tËp, thùc hµnh. D. TiÕn tr×nh giê d¹y: 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò: Nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ ca dao - d©n ca. 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy, trò. Néi dung. GV. Phương tiện chủ yếu của 1. Ngôn ngữ trong ca dao CD lµ ng«n ng÷. - Thể hiện rõ, đậm đà, so sánh, bền vững tính - Tìm hiểu đặc điểm ngôn ngữ dân tộc. trong CD cần phải chú ý đến - Thể hiện tính địa phương. nh÷ng mÆt nµo? VD. Tr¨m n¨m dÉu lçi hÑn hß Cây đa, bến cũ con đò khác xưa C©y ®a bÕn cò cßn kia Con đò năm ngoái, năm xưa mô rồi - Nh­ng trong ca dao béc lé t©m t×nh kh¸c nh÷ng c¶m xóc thÈm mÜ. - Giàu sắc thái biểu cảm, tính chất biểu tượng, ước lệ tượng trưng. VD. §ªm tr¨ng thanh anh míi hái nµng Tre non đủ lá, đan sàng nên chăng? §an sµng thiÕp còng xin v©ng. - Em hiểu cụm từ “tre non đủ Tre vừa đủ lá non chăng hỡi chàng? l¸”, “®an sµng”, nh­ thÕ nµo? + Tre non đủ lá: người con trai (gái) đã đến tuổi thanh niên. + §an sµng: kÕt h«n - ThÓ th¬ phæ biÕn trong CD ?. 2. ThÓ th¬ trong ca dao a) C¸c thÓ v¨n (v¨n 2, 3, 4, 5) - Thường được dùng trong đồng dao. - ThÓ v¨n 2, 4 hoµ lÉn víi nhau, khã ph©n biÖt. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. VD. + ¤ng gi¼ng cã bÞ ¤ng gi¨ng c¬m x«i Xuèng ®©y cã nåi Cïng chÞ c¬m nÕp + Hay bay hay liÖng Lµ hoa ch×m Xuống nước mà chìm Là hoa bông đá Lµm b¹n víi c¸ Lµ hoa san h« C¹o ®Çu ®i tu Lµ hoa r©m bôt + ThÓ vÇn 3: nhÞp 1/2, gieo vÇn ë tiÕng T3. Lưng đằng trước DÊm th× ngät Bụng đằng sau MÆt th× chua §i b»ng ®Çu Nhanh nh­ rïa §éi b»ng gãt ChËm nh­ thá + ThÓ vÇn 5: nhÞp 3/2, gieo vÇn ë tiÕng T5. Kẻ trong nhà đói khổ Trêi gi¸ rÐt c¨m c¨m Nơi ướt để mẹ nằm N¬i kh« xª con l¹i. .............................. - HiÓu biÕt cña em vÒ thÓ lôc b¸t b) ThÓ lôc b¸t : NhÞp phæ biÕn 2/2/2, 3/3, 4/4 trong ca dao? - ThuyÒn ¬i / cã nhí bÕn ch¨ng Bến thì một dạ / khăng khăng/ đợi thuyền Trên đồng cạn / dưới đồng sâu Chång cµy vî cÊy/ con tr©u ®i bõa. c) ThÓ song thÊt lôc b¸t: NhÞp 3/4, gieo vÇn ë tiÕng T7 vÕ trªn vµ tiếng T3 vế dưới. - M­a l©m th©m / ­ít ®Çm l¸ he Ta thương mình / có mẹ không cha d) ThÓ th¬ hçn hîp. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Tự chọn Văn 7. - HS lÊy vÝ dô minh ho¹.. - HS lÊy dÉn chøng minh ho¹.. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. Chiều chiều trước bến Vân Lâu Ai ngåi ai c©u Ai sÇu ai th¶m Ai thương ai cảm Ai nhí ai tr«ng. ThuyÒn ai thÊp tho¸ng bªn s«ng Nghe câu mái đẩy, chạnh lòng nước non. 3. CÊu tróc cña ca dao + XÐt theo quy m«: cã 3 lo¹i - Lo¹i ng¾n : 1 - 2 c©u - Lo¹i TB: 3 -5 c©u - Lo¹i dµi: 6 c©u trë lªn + Phương thức biểu hiện: - Đối đáp (1 vế, 2 vế) - TrÇn thuËt Hôm qua anh đến chơi nhà Thấy mẹ nằm võng, thấy cha nằm giường Thấy em nằm đất anh thương - Miªu t¶ §­êng v« xø NghÖ quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ - Kết hợp các phương thức: Trần thuật + đàm thoại TrÇn thuËt + miªu t¶ Cả 3 phương thức trên 4. Thêi gian, kh«ng gian trong ca dao - Thêi gian, kh«ng gian thùc t¹i. - Thời gian, không gian tưởng tượng, hư cấu. 5. Thñ ph¸p nghÖ thuËt - So s¸nh - Èn dô. - Điệp, đối, tương phản, phóng đại.... 4. Cñng cè: - Nêu những nét đặc sắc về NT trong ca dao? Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. 5. Hướng dẫn học sinh về nhà: - N¾m néi dung bµi. - Sưu tầm những câu ca dao về tình yêu quê hương, đất nước. TuÇn: Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng:. Chủ đề 2 : Ca dao - Dân ca thùc hµnh ph©n tÝch ca dao A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh - N¾m ®­îc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi ca dao. - Giáo dục học sinh tình yêu đối với ca dao - dân ca. - Bước đầu có kinh nghiệm phân tích, cảm thu ca dao - dân ca. - Bồi dưỡng tư duy ngôn ngữ. B. Phương tiện thực hiện: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + TLTK - Häc sinh: Vë ghi + KT liªn quan. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh: - Thảo luận, trao đổi, phân tích. D. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. ổn định:. 2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng một bài ca dao có chủ đề tình yêu quê hương, đất nước con người? Nêu nội dung ? 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy, trò Néi dung - GV chÐp bµi ca dao lªn b¶ng. 1. §Ò bµi Trong đầm gì đẹp bằng sen L¸ xanh b«ng tr¾ng l¹i chen nhÞ vµng NhÞ vµng b«ng tr¾ng l¸ xanh GÇn bïn mµ ch¼ng h«i tanh mïi bïn. - HS đọc lại bài ca dao và yêu Hãy phân tích bài ca dao trên. cầu đề bài.. Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Tự chọn Văn 7. - ND c©u më ®Çu lµ g×? - §Ó chøng minh cho lêi kh¼ng định trên là đúng, tác giả đã làm nh­ thÕ nµo? - C2 có nét đặc sắc gì về NT? T¸c dông?. - NhËn xÐt g× vÒ c¸ch gieo vÇn tõ c©u 2  c©u 3?. - Néi dung cña c©u 4?. - Nªu néi dung, ý nghÜa cña bµi ca dao?. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. 2. Ph©n tÝch a) C©u më ®Çu: Trong đầm gì đẹp bằng sen - KĐ vẻ đẹp không gì sánh nổi của hoa sen. b) C©u 2: L¸ xanh b«ng tr¾ng l¹i chen nhÞ vµng - “l¹i” ®­îc dïng tµi t×nh, cã t¸c dông nhÊn m¹nh sù ®a d¹ng vÒ mµu s¾c cña hoa sen. - “chen”sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hoa vµ nhÞ.  Trªn nÒn xanh cña l¸ næi bËt mµu tr¾ng thanh khiÕt cña hoa, gi÷a mµu tr¾ng cña hoa l¹i chen chót s¾c vµng cña nhÞ  tÊt c¶ cïng đua đẹp đua tươi  cảnh đầm sen như một bøc tranh thiªn nhiªn tuyÖt mÜ. c) C©u 3: - Từ C2  C3 có sự đột ngột khác thường trong c¸ch gieo vÇn (vÇn B). - Sự thay đổi trật tự các TN. - Hai ch÷ “nhÞ vµng” cuèi C2 ®­îc lÆp l¹i ®Çu c©u 3 t¹o nªn tÝnh liªn tôc trong t­ duy, c¶m xóc.  Khẳng định vẻ đẹp của hoa sen, đẹp từ sắc lá đến màu hoa, màu nhị. d) C©u 4: - ND: Sen thường sống trong ao đầm  vẫn to¶ ra mét mïi th¬m thanh khiÕt. - NB: Sen (người) Bïn : c¸i xÊu xa, thÊp hÌn vµ mÆt tr¸i x· héi phong kiÕn thêi suy tµn. 3. Tæng kÕt: - Bài ca dao gợi lên cái gì đó rất gần, thân quen của hoa sen và bản chất tốt đẹp của người lao động. - Mượn vẻ đẹp thanh khiết của sen để bày tỏ göi g¾m t×nh c¶m cña m×nh.. 4. Cñng cè: Trường THCS Kim Trung. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Tự chọn Văn 7. Giáo viên: Nguyễn Văn Mậu. Ngµy so¹n 6/10/2011 Ngµy d¹y. TuÇn 7 TiÕt 8,9. Chủ đề 2 HìNH ảNH QUÊ HƯƠNG ĐấT Nước trong ca dao I. Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh Nhận thấy hình ảnh quê hương đất nước hiện lên trong ca dao thật phong phú, da d¹ng RÌn ký n¨ng s­u tÇm vµ häc thuéc nh÷ng bµi ca dao Bồi dưỡng tinh thần yêu quê hương, đất nước II. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + TLTK - Học sinh: Sưu tầm ca dao theo chủ đề. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng Hoạt động của thầy, trò. Néi dung. H§1 Ph©n tÝch néi dung vµ nghÖ thuËt bài ca dao để thấy hìn hảnh QHĐN: “ë ®©u n¨m cöa nµng ¬i Sông nào sáu khúc nước chảy xuôi mọt dßng Sông nào bên đục bên trong Nói nµo th¾t cæ bång mµ cã th¸nh sinh §Òn nµo thiªng nhÊt xø Thanh ë ®©u mµ l¹i cã thµnh tiªn x©y” ? Bài ca dao được thể hiện dưới hình thức nµo? ? Em hiểu thế nào về hình thức đối đáp? ? C©u hái 1 (SGK). ? V× sao chµng trai – c« g¸i l¹i dïng những địa danh với những đặc điểm như. Trường THCS Kim Trung. 1. Néi dung, nghÖ thuËt bµi th¬ .Hát đối đáp là 1 loại dân ca. -Đối đáp thể hiện trí tuệ và tình cảm dân gian về địa lý lịch sử văn hoá ... thể hiện cách ứng xử đẹp, s¾c s¶o cña trai g¸i lµng quª x­a - (b) – (c) - Đây là một hình thức để trai gái. Năm học: 2011 - 2012 Lop7.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>