Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 1 - Tiết 1, 2: Tôi đi học

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. TUAÀN : 1 Tieát : 1, 2 Ngày soạn : 08/08/2010 Ngaøy giaûng : 10/08/2010. -------------------------------. -Thanh Tònh –. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được tam trạng , cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện có sử dụng kết hợp cacù yếu tố miêu tả và biểu cảm. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Cốt truyện nhân vật sự kiện trong đoạn trích tôi đi học. Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút của Thanh Tònh. 2. Kó naêng Đọc hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố tữ sự và biểu cảm Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3. Thái độ C..PHÖÔNG PHAÙP Vấn đáp Thaûo luaän Giải quyết vấn đề D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định tổ chức: Kieåm tra só soá…………………. ………………………………… 2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị sách vở của HS,vở soạn. 3. Bài mới : Lời dẫn vào bài. Hoạt động của thầy và trò Ghi baûng *Gv hướng dẫn HS tìm hiểu phần giới thiệu chung: I.Giới thiệu chung : ?Dựa vào phần chú thích cho biết vài nét chính về 1.Tác giả : SGK/3. 2.Truyeän ngaén : tác giả Thanh Tịnh và xuất xứ của truyện? -HS trả lời , GV chốt: chú thích SGK:Thanh Tịnh (1911-1988), teân khai sinh laø Traàn Vaên Ninh, 6 tuoåi đổi tên thành Trần Thanh Tịnh. Quê ở Gia Lạc, ngoại ô thành phố Huế. 1933 đi làm và vào nghề dạy học, từ đó bắt đầu viết văn và làm thơ. Những tác phẩm nhìn chung toát lên một tình cảm êm dịu, trong trẻo; văn nhẹ nhàng mà thấm sâu vừa man mác buồn thương, vừa ngọt ngào quyến luyến. -Xuất xứ : Trích trong tập “Quê mẹ” , xuất bản 1941. II. Đọc – Hiểu văn bản : *Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản: -GV hướng dẫn đọc : giọng chậm rãi,nhẹ nhàng sâu 1.Đọc: laéng,caûm xuùc. 1. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. ?Em haõy cho bieát caûm nhaän chung cuûa em veà truyeän ngaén? -HS boäc loä. -GV: Truyện diễn tả cảm xúc bỡ ngỡ, hồi hộp của nhân vật “tôi” ngày đầu tiên đến trường, gieo vào lòng ta bao nỗi niềm bâng khuâng rung cảm . Đọc truyện ta như được cùng tác giả trở về ngày đầu tiên của tuổi học trò để gặp lại những kỷ niệm trong sáng aáy. -Hướng dẫn tìm hiểu chú thích. ? Đọc toàn bộ truyện ngắn , em thấy những kỷ niệm của buổi tựu trường được nhà văn diễn tả theo trình tự naøo ? -Diễn tả theo trình tự tâm trạng: + Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng. Biến chuyển của đất trời cuối thu(mở đầu năm học) ; Bắt gặp các hình ảnh em nhỏ . . . gợi nhân vật tôi nhớ lại những kỷ niệm . + Taâm traïng , caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi nhìn ngoâi trường ngày khai giảng , nhìn mọi người , các bạn , gọi tên vào lớp . . . + Taâm traïng , caûm giaùc cuûa nhaân vaät toâi luùc ngoài vaøo chỗ của mình đón nhận giờ học đầu tiên . ?Tìm trong văn bản những chi tiết diễn tả tâm trạng của nhân vật tôi khi trên đường cùng mẹ tới trường? ? Điều gì đã làm cho tôi nhớ lại những kỷ niệm của buổi tựu trường ? + Cuối thu (thời gian), lá rụng nhiều , mây bàng bạc (cảnh vật) -> Hàng năm -> Náo nức . ? Trong mắt “tôi” cảnh vật ấy được hiện lên như theá naøo ? Vì sao ? -Cảnh vật có sự thay đổi bởi lòng có sự thay đổi : tôi đi học->Cảm thấy trang trọng, đứng đắn hơn. ?Cảm giác của nhân vật “tôi” khi đứng trước ngôi trường ntn ? + Sân trường dày đặc cả người .Ai cũng áo quần sạch seõ , göông maët vui töôi . Trường xinh xắn , oai nghiêm -> Cảm thấy mình nhỏ bé so với nó -> Đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nhìn thấy các bạn cũng sợ sệt , bỡ ngỡ , lúng túng , như mình cả -> Cảm thấy chơ vơ, bỡ ngỡ, lạ lẫm, nhỏ bé. ? Khi nghe gọi tên vào lớp , nhân vật tôi có tâm traïng nhö theá naøo ? + Hồi hộp chờ nghe tên mình . “ Nghe gọi đến tên , tôi tự nhiên giật mình và lúng túng .” 2. Lop7.net. 2.Chuù thích: SGK.. 3.Boá cuïc : 3 phaàn.. 4.Phaân tích: 1. Taâm traïng cuûa nhaân vaät “toâi” : a. Trên đường cùng mẹ tới trường :. - Cảnh vật có sự thay đổi bởi lòng có sự thay đổi : tôi đi học. => Cảm thấy trang trọng, đứng đắn hơn. b. Khi đứng trứơc ngôi trường : - …đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nhìn thấy các bạn cũng sợ sệt , lúng tuùng , vuïng veà nhö mình caû . - Sau hồi trống -> cảm thấy mình trở nên chô vô , laïc loõng .. c. Khi nghe gọi tên vào lớp : - Hồi hộp chờ nghe tên mình , giật mình lúng túng , dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khoùc . -> Sợ sệt khi phải xa rời bàn tay mẹ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. + Bỗng cảm thấy sợ khi sắp phải rời xa bàn tay dịu dàng của mẹ . Những tiếng khóc nức nở hay thút thít bật ra tự nhiên như phản ứng dây chuyền lúc ấy . cảm thấy mình bước vào một thế giới khác và cách xa mẹ d. Khi ngồi trong vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên : hơn bao giờ hết . ? Tìm trong đoạn văn tiếp theo những chi tiết thể hiện tâm trạng của nhân vật tôi khi ngồi trong lớp và đón nhận giờ học đầu tiên? -HS tìm chi tiết trong đoạn văn. ?Em coù nhaän xeùt gì veà taâm traïng aáy? Giaûi thích vì sao nhaân vaät toâi laïi coù taâm traïng nhö vaäy ? -Cảm thấy vừa xa lạ , vừa gần gũi với mọi vật , với người bạn ngồi bên cạnh . - Vừa ngỡ ngàng , vừa tự tin , nhân vật tôi nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên . ? Từ nhân vật “tôi” , em hãy tự liên hệ bản thân mình về ngày đầu tiên đi học ? => Trong cuộc đời mỗi con người , những kỷ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ . Đặc biệt , càng nhớ hơn là các kỷ niệm , các ấn tượng của ngày tựu trường đầu tiên . Đó là một bước ngoặt trong cuộc đời của mỗi con người chúng ta , là ngày đánh dấu cho cuộc sống tươi sáng của chúng ta sau này . Chính vì vậy , cứ mỗi lần nhớ về “ngày đầu tiên đi học” , không chỉ có “tôi” mới cảm thấy trong lòng mơn man , náo nức của buổi tựu trường mà ngay cả thaày troø chuùng ta ai cuõng phaûi caûm thaáy boài hoài khoù taû . Hình như nó là cái mốc để những kỷ niệm của tuổi học trò cứ thế lần lượt ùa về trong ta , và hình như đó cũng là kỷ niệm êm đềm nhất ru ngọt tâm hồn ta giữa cuộc sống đầy ham muốn , bon chen sau này . . . ?Tìm những chi tiết thể hiện thái độ của những người lớn đối với các em nhỏ trong buổi tựu trường? ?Em có cảm nhận gì về thái độ , cử chỉ của những người lớn đối với các em bé lần đầu đi học như thế nào ? Qua đó , ta hiểu thêm điều gì về vai trò, trách nhiệm của nhà trường, của nền giáo dục đối với các em? -HSTL nhoùm 3 phuùt.GV choát. ? Em haõy tìm vaø phaân tích taùc duïng caùc hình aûnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn ? +“Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở torng lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm 3. Lop7.net. Cảm thấy vừa xa lạ, vừa gần gũi.Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin, trang nghiêm.. 2. Thái độ của những người lớn - Phụ huynh chuẩn bị chu đáo , trân trọng tham dự buổi lễ quan trọng , lo laéng , hoài hoäp cuøng con em mình. - Ông đốc: Hình ảnh người thầy , người lãnh đạo đầy từ tốn , bao dung . -Thaày giaùo treû : Vui tính , giaøu tình thöông yeâu .. => Traùch nhieäm , taám loøng cuûa gia ñình , nhà trường đối với thế hệ tương lai >Môi trường giáo dục ấm áp , là nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. cười giữa bầu trời quang đãng.” + “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.” + “Họ như con chim non đứng trên bờ tổ , nhìn quãng trời rộng muốn bay , nhưng còn ngập ngừng e sợ . Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ ,biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong caûnh laï .” - Các so sánh trên xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng , cảm xúc của nhân vật tôi . Đây là các so sánh giàu hình ảnh , giàu sức gợi cảm được gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng , trữ tình - Nhờ các hình ảnh như thế mà cảm giác , ý nghĩ của nhân vật tôi được người đọc chúng ta cảm nhận cụ thể , rõ ràng hơn . Cũng nhờ chúng , truyện ngắn thêm man mác chất trữ tình trong trẻo . ? Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ đâu ? -HS laøm baøi vaøo phieáu hoïc taäp. -Gv gọi đại diện trình bày. -GV choát: + Từ bản thân tình huống truyện (buổi tựu trường đầu tiên trong đời đã chứa đựng cảm xúc thiết tha , mang bao kỷ niệm mới lạ , “mơn man” của nhân vật tôi). + Tình cảm ấm áp trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường . + Hình ảnh thiên nhiên , ngôi trường vàcác so sánh giàu sức gợi cảm của tác giả -Giáo viên tổng kết lại bài học – HS nhắc lại ghi nhớ nhieàu laàn *Hướng dẫn HS luyện tập: BT 1 : GV hướng dẫn HS tổng hợp khái quát lại dòng cảm xúc , tâm trạng của nhân vật tôi thành các bước theo trình tự thời gian. Nên chú ý chỉ ra sự kết hợp hài hoà giữa trữ tình (biểu cảm) với miêu tả và kể .của ngoøi buùt vaên xuoâi Thanh Tònh .. III. Toång keát : Ngheä thuaät: Mieâu taû tinh teá chaân thaät dieãn bieán taâm trạng ngày đầu tiên đi học Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm , hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng liên tưởng, hồi tưởng của nhân vật tôi. Giọng điệu trữ tình, trong sáng. * Yù nghĩa. Buổi tựu trường đầu tiên sẽ không bao giờ quên trong kí ức của nhà vaên Thanh Tònh. IV. Luyeän taäp : HS thực hiện bài tập 1 Sgk / 9 .. 4.Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: -Học thuộc ghi nhớ , tác giả . -Laøm baøi 2 trang 9 . *Bài mới: Chuẩn bị bài khái quát nghĩa của từ Tìm hiểu các ví dụ, trả lời câu hỏi hướng dẫn và hình thành các khái niệm.. 4. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. E. RUÙT KINH NGHIEÄM . ............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ..................... Tuần :1 Tiết :03 Ngày soạn : 11/08/2010 Ngày giảng: 13/18/2010 ---------------------------------. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT NGHĨA CỦA TỪ NGỮ. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Phânbiệt được cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Biết vận dụng hiểu biết về cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ vào đọc hiểu và tạo lập văn baûn. B. TRỌNG TÂM KIẾN THÚC. KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức Cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 2. Kó naêng Thực hành phân tích so sánh các cấp độ về nghĩa của từ ngữ 3. Thái độ C..PHÖÔNG PHAÙP Vấn đáp. Giải quyết vấn đề Thaûo luaän Kết hợp với một số pp khác D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định lớp 2.Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån bò cuûa HS. 3.Bài mới : Giáo viên giới thiệu bài NOÄI DUNG *Giáo viên hướng dẫn HS tìm hiểu từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp: -HS quan sát sơ đồ trong trên bảng phụ. ?Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ thú, chim?vì sao? -Rộng hơn.Vì động vật là chỉ tất cả các loài vật nói chung không trừ bất cứ loài nào .Còn thú, chim, cá là chỉ từng chủng loài cụ thể . ?Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hươu ?Nghĩa của từ chim rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ tu hú, sáo?Nghĩa của từ cá 5. Lop7.net. GHI BAÛNG I- Từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa heïp : 1. Tìm hieåu ví duï Sgk : - Nghĩa của từ động vật là rộng nhất , nó bao hàm nghĩa của các từ thú , chim , cá . . . Tương tự : - Thuù bao haøm(goàm coù) Voi , höôu, khæ , caùo . . . - Chim bao haøm tu huù , saùo . . . - Caù bao haøm caù roâ , caù thu . . ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ cá rô, cá thu?vì sao? -Nghĩa của các từ cho trước đều r60ộng hơn. Vì nó chỉ chung từng chủng loài . Còn voi , hươu là chỉ từng loài cụ thể (từng loài nhỏ trong chủng loài đó), tương tự, tu hú, sáo, cá rô, cá thu. . .cũng vậy. ?Nghĩa của từ thú, chim rộng hơn nghĩa của những từ nào? Đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ naøo? -Rộng hơn nghĩa của các từ voi , hươu , tu hú, sáo , cá rô , cá thu nhưng lại hẹp hơn nghĩa của từ động vật . -GV dùng bảng phụ biểu diễn mối quan hệ bao hàm. 2.Kết luận : Ghi nhớ Sgk / 10 ? Từ ví dụ trên, em cho biết, thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp?Qua đó rút ra những kết luận gì về nghĩa của từ ngữ ? -TL nhóm, cử đại diện trả lời, cácnhóm khác nhận xeùt, boå sung. -GV :Chốt lại bằng ghi nhớ Sgk /10. -HS đọc ghi nhớ-nhắc lại ghi nhớ. ?Em hãy lấy ví dụ một từ ngữ nghĩa rộng, một từ ngữ nghĩa rộng, và một từ ngữ có nghĩa rộng với từ này, nhưng có nghĩa hẹp với một từ khác? *Bài tập thêm: Cho các từ ngữ sau, hãy vẽ sơ đồ biểu diễn quan hệ bao hàm giữa các từ ngữ đó với nhau: Bắp cải, su hào, cây cối, sầu riêng, mít, bưởi, ngựa, hổ,báo, vịt, gà, ngỗng, gia cầm , động vật, thực vật, thực vật, rau củû. -HS laøm baøi vaøo phieáu hoïc taäp. Gv goïi 3 HS leân baûng trình baøy. -Lớp theo dõi, nhận xét, bổ sung. -Đáp án: + Động vật Gia caàm. Gia suùc. Vòt, gaø, ngoãng +. Lợn, trâu, bò Thực vật. Caây coái. Rau coû 6. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng.. Sầu riêng, bưởi, Sau haøo, baép mít caûi, *Hướng dẫn HS làm luyện tập: -Giáo viên hướng dẫn làm các bài tập Sgk / 10, 11. 1.Bài tập 1 : Mỗi nhóm trong lớp lập một sơ đồ thể hieän .. II. Luyeän taäp : 1. Baøi taäp 1 :. Y phuïc. Vuõ khí. Quaàn AÙo Quần đùi , quần dài aùo daøi , sô mi -> Các nhóm thi trả lời nhanh lấy điểm – HS trong nhóm được quyền bổ sung, nhóm khác nhaän xeùt.. suùng súng trường , đại bác. bom bom ba caøng , bom bi. 2. Bài tập 2 : Các từ ngữ có nghĩa roäng hôn laø : a. Chất đốt b. Ngheä thuaät c. Thức ăn d. Nhìn e. Đánh 3. Baøi taäp 3 : a. Xe cộ : xe hơi, xe máy , xe đạp b. Kim loại : đồng , chì , sắt , kẽm c. Hoa quaû : chuoái , cam , quyùt . . . d.Họ hàng : ông , bà , cậu mợ , dì , dượng . . . e. Mang : Xaùch , khieâng , gaùnh . . . 4. Baøi taäp 4 : a. Thuoác laøo b. Thuû quyõ c. Buùt ñieän d. Hoa tai 5. Baøi taäp 5 : - Động từ có nghĩa rộng : Khóc - Động từ có nghĩahẹp : nức nở , sụt suøi .. 4.Hướng dẫn về nhà: -Bài cũ: Học thuộc lòng ghi nhớ SGK / 10, xem lại các bài tập đã làm. -Bài mới:Chuẩn bị bài : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản: +Tìm hiểu ví dụ, trả lời câu hỏi hướng dẫn SGK, rút ra kết luận về tính thống nhất chủ đề của vaên baûn. +Xem trước phần luyện tập SGK. 7. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. E. RUÙT KINH NGHIEÄM .. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ......... ----------------------------------------------------------------------------. Tuần :1 Tiết :04 Ngày soạn :14/08/2010 Ngày giảng :16/08/2010. TÍNH THỐNG NHẤT CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN. ------------------------------A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Thấy được tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xác định chủ đề của một văn bản cụ theå . -Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC , KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức Chủ đề của văn bản, những thể hiện của chủ đề trong một văn bản. 2. Kó naêng. Đọc hiểu và có khả năng bao quât toàn bộ văn bản Trình bày văn bản (nói ,viết ) thống nhất về chủ đề . C..PHÖÔNG PHAÙP Vấn đáp. Thaûo luaän. Quy naïp . Kết hợp với một số pp khác . D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định lớp Kieåm tra só soá: …………………………………. ………………………………….. 2.Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3.Bài mới : Giới thiệu bài. Bất kì một văn bản nào cũng có một chủ đề nhất định. Việc thống nhất chủ đề trong một văn bản hết sức quan trọng. Để làm tốt một bài văn thì chúng ta cần nắm bắt rõ vấn đề này. Qua tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ thế nào là thống nhất chủ đề trong một văn bản.. NOÄI DUNG. GHI BAÛNG 8. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. *Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm chủ đề của văn bản: -Gọi HS đọc lại văn bản “Tôi đi học” . ? Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong thời thơ aáu cuûa mình ? + Kỷ niệm ngày tựu trường . (trên đường cùng mẹ tới trường , đứng trước ngôi trường , khi nghe gọi tên vào lớp học , khi ngồi vào chỗ và đón nhận giờ học đầu tiên). ? Những hồi tưởng ấy gợi lên những cảm giác gì trong lòng taùc giaû ? + Gợi lên những rung động thiết tha , ngọt ngào quyến luyến . .. ? Nội dung của các câu hỏi trên chính là chủ đề của văn bản “tôi đi học” .Hãy phát biểu chủ đề của văn bản này ? -HS phaùt bieåu – GV boå sung ?Vậy em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản ? *Hướng dẫn HS tìm hiểu tính thống nhất chủ đề của văn baûn: ? Căn cứ vào đâu em biết văn bản “tôi đi học” nói lên những kỉ niệm của tác giả và buổi tựu trường đầu tiên ? + Dựa vào nhan đề của văn bản : Tôi đi học . + Dựa vào từ “tôi” -> Đây là những kỷ niệm về buổi đi học đầu tiên của “tôi” nên đại từ “tôi” được lặp lại nhiều lần . và các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp lại nhiều lần . + Các câu đều nhắc đến kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời : -Hoâm nay toâi ñi hoïc . -Hàng năm cứ vào cuối thu . . . lòng tôi lại náo nức những kỷniệm mơn man của buổi tựu trường . -Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy . -Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng . -Tôi bặm tay ghì thật chặt , nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất . . . ? Phân tích sự thay đổi tâm trạng của nhân vật tôi trong buổi đầu tiên đến trường ? + Trên đường đi học : - Cảm nhận về con đường quen -> Lạ : Cảnh vật thay đổi . - Thay đổi hành vi lội qua sông thả diều = đi học . + Trên sân trường : Cảm nhận về ngôi trường : Cao ráo , xinh xắn , oai nghiêm. . . (Lòng tôi vẫn lo sợ vẩn vơ) + Bỡ ngỡ , lúng túng khi bước vào lớp . . . + Trong lớp học : Cảm thấy xa mẹ , nhớ nhà . -GV chốt: Qua phân tích giúp chúng ta thấy được những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng nhân vật tôi buổi đầu tiên đến trường : Các chi tiết , các phương tiện ngôn từ trong văn bản đều tập trung khắc hoạ , tô đậm cảm giác này . 9. Lop7.net. I. Chủ đề của văn bản : 1.Ví duï:SGK. -Nhớ lại những kỉ niệm ngày tựu trường. + Gợi những rung động những rung động thiết tha, ngọt ngào quyeán luyeán . . .. 2. Keát luaän: -> Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt . II. Tính thống nhất về chủ đề cuûa vaên baûn : 1.Ví duï:SGK. -Văn bản có đối tượng xác định. -Coù tính maïch laïc. -Các yếu tố trong văn bản đều tập trung thể hiện chủ đề..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. HS thaûo luaän : ? Vậy thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? ? Tính thống nhất này được thể hiện ở những phương diện naøo trong vaên baûn ? ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính 2.Keát luaän: thống nhất về chủ đề ? ** Ghi nhớ: SGK/12. -HS cử đại diện trả lời. -Đáp án: Tính thống nhất được thể hiện ở nội dung và cấu trúc–hình thức . Thể hiện cụ thể ở nhan đề , quan hệ giữa các phần của văn bản (thứ tự sắp xếp giữa các phần mục), các từ ngữ then chốt tập trung thể hiện chủ đề (thường lặp đi lặp lại). - Cần xác định được đối tượng và vấn đề chính sẽ viết . Vấn đề chính và đối tượng đó phải thể hiện ở nhan đề , đề mục , trong quan hệ giữa các phần của văn bản và các từ ngữ then chốt thường lặp đi lặp lại . III. Luyeän taäp : 1. Bài tập 1 : Gọi HS đọc bài tập 1 . a. Căn cứ vào nhan đề văn bản , các phần của văn bản : - Giới thiệu rừng cọ (Chẳng có nơi . . . trập trùng) . - Sự gắn bó của rừng cọ với người dân sông Thao (Thân cọ . . . là người sông Thao) . - Cảm nghĩ về rừng cọ (còn lại) . Đoạn 1 : Phần thân bài : Vẻ đẹp của cây cọ . Đoạn 2 : Miêu tả rừng cọ . Đoạn 3 : Sự gắn bó giữa rừng cọ với người dân + Từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Cọ , rừng cọ . b. Các ý sắp xếp ở phần thân bài rành mạch , liên tục , không thể thay đổi trật tự sắp xếp này được vì đi từ cái chung đến chi tiết cụ thể . Từ đời sống cây cọ đến tác dụng cuûa noù . c. Những câu trong bài nói lên tình cảm . . . “Cuộc sống quê tôi gắn bó . . . , người sông Thao ñi ñaâu cuõng . .” 2. Bài tập 2 : Ý không đảm bảo (b,d) . 3. Bài tập 3 : Ý lạc chủ đề (c,k) . - Có nhiều ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề (b,c) .  Moät soá phöông aùn chaáp nhaän : a. Cứ mùa thu về , cứ mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường , lòng lại náo nức rộn rã xốn xang . b. Cảm thấy con đường thường “đi lại lắm lần” tự nhiên cũng thấy lạ , nhiều cảnh vật thay đổi . c. Muốn cố gắng tự mang sách vở như một học sinh thực sự . d. Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhiều biến đổi . e. Cảm thấy gần gũi thân thương đối với lớp học , với những người bạn mới . 10. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. 4.Hướng dẫn về nhà: -Bài cũ: Học thuộc lòng ghi nhớ SGK xem lại các bài tập đã làm. -Baøi mới: Chuẩn bị bài “Trong lòng mẹ” :. +Tập đọc diễn cảm văn bản, nêu chủ đề, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm. + Trả lời các câu hỏi SGK. E. RUÙT KINH NGHIEÄM .. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........ Tuần: 2 Tiết : 5,6 Ngày soạn :16/08/2010 Ngày giảng :18/08/2010 ----------------------------(Trích “ Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng) A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giuùp hoïc sinh: Có được những kiến thức sơ giản về thể văn hồi kí. Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút của Nguyên Hồng: thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC , KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Khái niệm thể loại hồi kí Cốt truyện, nhân vật sự kiện trong đoạn trích trong lòng mẹ. Ngôn ngữ thể hiện sự khát khao tình cảm ruột thịt chaý bỏng của nhân vật. Yù nghĩa giaó dục: những thành kiến cổ hủ , nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình caûm ruoät thòt saâu naëng, thieâng lieâng. 2. Kó naêng Bước đầu đọc hiểu một văn bản hồi kí Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích taùc phaåm truyeän. C..PHÖÔNG PHAÙP. Vấn đáp Giải quyết vấn đề Thaûo luaän Kết hợp với một số pp khác 11. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định tổ chức: Kieåm tra só soá……………. …………………………… -Cho bieát vaøi neùt chính veà taùc giaû Thanh Tònh ? -Neâu noäi dung ngheä thuaät cuûa truyeän ngaén “Toâi ñi hoïc” ? 3.Bài mới : -Giới thiệu bài : Nguyên Hồng được coi là nhà văn của những người lao động nghèo khổ , lớp người “dưới đáy” xã hội. Viết về thế giới nhân vật ấy, ống bộc lộ niềm yêu thương sâu sắc, mãnh liệt , lòng trân trọng những vẻ đẹp đáng quý. Văn xuôi Nguyên Hồng giàu chất trữ tình, nhiều khi dạt dào những cảm xúc thiết tha, rất mực chân thành. Đó là văn của một trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương, dễ rung động đến cực điểm với nỗi đau và niềm hạnh phúc bình dị của con người . - Những ngày thơ ấu là tập hồi ký viết về tuổi thơ cay đắng của tác giả. Từ cảnh ngộ và tâm sự của chuù beù Hoàng – Nhaân vaät chính – Taùc giaû coøn cho thaáy boä maët laïnh luøng cuûa moät xaõ hoäi chæ troïng đồng tiền, đầy những thành kiến cổ hủ , thói nhỏ nhen độc ác của đám thị dân tiểu tư sản khiến cho tình maùu muû ruoät thòt cuõng thaønh khoâ heùo . . . Hoạt động của thầy và trò. Ghi baûng. *Hướng dẫn Hs tím hiểu phần giới thiệu chung: I. Giới thiệu chung : 1.Taùc giaû : ? Cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû Nguyeân Hoàng ? 2.Đoạn trích : ?Xuất xứ của đoạn trích “tronglòng mẹ” ? *Hướng dẫn Hs đọc hiểu văn bản: -Giáo viên hướng dẫn HS đọc – Nhận xét – Cho HS tìm hiểu những chú thích SGK .. Sgk/18 ,19. II. Đọc – Hiểu văn bản : ?Đoạn trích có thể chia làm mấy phần ? 1.Đọc-hiểu chú thích: - HS trả lời-GV chốt: -Bố cục của văn bản: 2. Boá cuïc :2 phaàn +Phần 1 : . . . người ta hỏi đến chứ ?” : Cuộc đối thoại giữa người cô cay độc và chú bé Hồng ; ý nghĩ và cảm xúc của bé Hồng về người mẹ bất hạnh . +Phần 2 : Còn lại : cuộc gặp gỡ bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng với người mẹ bất hạnh . ?Em hãy tìm trong văn bản những chi tiết thể hiện vẻ mặt , giọng nói, hành động, cử chỉ của người cô? -Giọng nói cay độc. -Nét mặt cười rất kịch. -Gioïng vaãn ngoït. -Maét long lanh chaèm chaëp. -Tươi cười kể chuyện…. -Liền vỗ vai cười mà nói rằng -Haï gioïng , voã vai , nhìn vaøo maët nghieâm nghò -> toû veû thöông xoùt. 12. Lop7.net. 3.Phaân tích: a.Nhân vật người cô trong cuộc đối thoại với chuù beù Hoàng : -Giọng nói cay độc. -Nét mặt cười rất kịch. -Gioïng vaãn ngoït. -Maét long lanh chaèm chaëp. -Tươi cười kể chuyện…..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. ? Qua đó, em thấy nhân vật bà cô là người như theá naøo? -HS boäc loä. ?Theo em, nhân vật người cô đại diện cho tầng lớp nào trong xã hội cũ? -HSTL 2 phuùt. -GV chốt: Nhân vật người cô đại diện cho gai cấp phong kiến hà khắc, tàn nhẫn và vô nhân đạo. -HS chú ý đoạn tiếp theo. ? Ban đầu nghe bà cô hỏi có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ không thì bé Hồng có ý nghĩ , caûm xuùc gì ? -Yù nghó , caûm xuùc cuûa chuù beù Hoàng: +Tưởng nhớ đến người mẹ hiền từ->Vui mừng(toan đáp là “có”) +Nhận ra sự cay độc trong lời của cô: Cúi đầu không đáp. ? Vì sao ban đầu chú cúi đầu không đáp và sau đó lại cũng đã cười và đáp lại ? -HS TL nhóm 2phút, cử đại diện trả lời. -GV chốt ý đúng: +Đó là sự phản ứng thông minh xuất phát từ tình yêu đối với mẹ.(Bởi chú nhận ra ngay những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt của cô mình nhöng laïi khoâng muoán tình thöông yeâu vaø loøng kính mến mẹ bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến) . ? Tìm những chi tiết tiếp theo thể hiện tâm trạng cuûa chuù Beù Hoàng?. Lạnh lùng , độc ác , thâm hiểm->Tố cáo hạng người thâm hiểm,khô héo cả tình máu mủ ruột rà trong xã hội phong kiến bây giờ.. b.Tình yeâu thöông maõnh lieät cuûa chuù beù Hồng đối với người me bất hạnh : * Phản ứng tâm lý của chú bé khi nghe những lời giả dối , thâm độc xúc phạm tới meï : - Ban đầu: Tưởng nhớ đến hình ảnh hiền từ cuûa meï.. -Nhận ra ý nghĩa cay độc của người cô:Cười và đáp lại. - Lòng thắt lại , khoé mắt đã cay cay . -Nước mắt ròng ròng … chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ”.. -.. “cười dài trong tiếng khóc”ù.. -Cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng – ..Muoán caén , nhai nghieán cho kì naùt vuïn -Nươc mắt ròng ròng rớt xuống hai ben má rồi chan những hủ tục… hòa đầm đìa ở cổ. ? Khi nghe bà cô tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình thì bé Hồng có phản ứng gì ?  Tâm trạng đau đớn , uất ức đến cực điểm (cổ họng nghẹn ứ . . .) . ?Phản ứng đó thể hiện điều gì xảy ra trong tâm traïng cuûa chuù ? +Tâm trạng đau đớn , uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp cuả mẹ mình . Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tột cùng ở những giây phút này bằng các chi tiết đầy ấn tượng . Lời văn lúc này dồn dập với các hình ảnh , các động từ mạnh mẽ : “Cô tôi 13. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. chưa dứt câu , cổ họng đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng . Giá những cổ tục đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh , đầu mẩu gỗ , tôi quyeát voà ngay laáy maø caén , maø nhai , maø nghieán cho kỳ nát vụn mới thôi”. ? Khi nhìn thaáy meï ñang ngoài treân xe , beù Hoàng đã phản ứng như thế nào? Phản ứng đó thể hiện ñieàu gì? (Khát khao mãnh liệt – Mẹ như dòng suối đột ngột hiện ra giữa sa mạc khô cằn – GV bình chi tiết này).. ? Nhaân vaät “Toâi” dieãn taû caûm xuùc cuûa mình khi nằm trong lòng mẹ như thế nào ? Theo em đó là caûm giaùc gì ? -Trong lòng của bé Hồng lúc này là một thế giới đang bừng nở , hồi sinh , một thế giới dịu dàng kỷ niệm và ăm ắp tình mẫu tử . . .bồng bềnh trôi trong cảm giác vui sướng , rạo rực , không mảy may nghĩ ngợi gì . Những lời cay độc của người cô , những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man aáy + Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lòng mẹ được Nguyên Hồng diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế . Nó tạo ra một không gian của ánh sáng , màu sắc , của hương thơm vừa lạ lùng vừa gần gũi . Nó là hình ảnh về một thế giới đang bừng nở , hồi sinh , một thế giới dịu dàng kỷ niệm và ăm ắp tình mẫu tử . . . -> Đoạn trích “Trong lòng mẹ” , đặc biệt là phần cuối này , là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt . ? Qua đoạn trích , em hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình ? - Tình huống và nội dung câu chuyện : Hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng , câu chuyện về một người mẹ phải âm thầm chịu đựng nhiều cay đắng , nhiều thành kiến tàn ác , lòng thương yêu cùng sự tin cậy mà chú bé dành cho người mẹ của mình . - Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng . Người đọc bắt gặp niềm xót xa tủi nhục , lòng căm giận saâu saéc , quyeát lieät , tình yeâu thöông , noàng naøn thaém thieát 14. Lop7.net. * Cảm giác khi gặp lại và được nằm trong loøng meï : - Khi nhìn thaáy meï treân xe : + Ñuoåi theo goïi , boái roái + Thở hồng hộc , đẫm mồ hôi , ríu cả chân laïi khi treøo leân xe (laäp caäp). + Oà lên khóc rồi cứ thế nức nở .  Giọt nước mắt dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tưởi mà mãn nguyện . -Khi naèm trong loøng meï : + Thaáy göông maët meï vaãn töôi saùng , da mòn . + Cảm giác bao lâu đã mất đi bỗng lại mơn man khaép da thòt... + Hơi ấm từ quần áo, hơi thở mẹ thơm tho, êm dịu lạ thường. + Không còn nhớ mẹ đã hỏi gì . + Không mảy may nghĩ ngợi gì .  Cảm giác sung sướng đến cực điểm của một tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt .. c.Chất trữ tình trong đoạn trích “Trong lòng meï” : - Chất trữ tình thấm đượm ở nội dung câu chuyện được kể , ở những cảm xúc căm giận , xót xa và yêu thương đều thống thiết cao độ và ở cách thể hiện (giọng điệu , lời vaên , . . . ) cuûa taùc giaû.. III. Tổng kết : Ghi nhớ : Sgk/21 * Ngheä thuaät.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. - Caùch theå hieän cuûa taùc giaû cuõng goùp phaàn quan trọng tạo nên chất trữ tình của chương hồi ký : Kết hợp kể với bộc lộ cảm xúc . Các hình ảnh thể hiện tâm trạng , các so sánh đều gây ấn tượng , đều giàu gợi cảm . Lời văn nhiều khi mê say khác thường như được viết trong dòng cảm xúc mơn man dạt dào . ? Qua vaên baûn trích giaûng , em hieåu theá naøo laø hoài kyù ? ?Em hãy khái quát lại những giá trị tư tưởng ngheä thuaät cuûa vaên baûn? (Ghi nhớ :Sgk/21-Hs đọc ghi nhớ.) *Hướng dẫn HS luyện tập: -Trình baøy caûm nhaän cuûa em veà nhaân vaät chuù beù Hoàng? -HS làm nháp, trình bày trước lớp.. Tạo dựng được mạch truyện, cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên,chân thật. Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm tạo nên rung động trong lòng độc giả. Khắc hoạ hình tượng nhân vật bé Hồng với lời nói , hành động tâm trạng sinh động, chân thaät. * Yù nghĩa : Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn con người.. IV.Luyeän taäp:. 4.Hướng dẫn về nhà: -Bài cũ: Học bài – làm câu hỏi 5/20.SGK; Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về nhân vật beù Hoàng. -Soạn trước bài “Tức nước vỡ bờ”: +Đọc diễn cảm, tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, chia bố cục của văn bản. +Xem trước phần luyện tập. E.RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Tuần :2 Tiết : 7 Ngày soạn : 18/08/2010 Ngày giảng :20/08/2010 -------------------------------. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giuùp hoïc sinh: - Hiểu được thế nào là trường từ vựng, biết xác lập trường từ vựng đơn giản. -Biết cách sử dụng cá từ cùng trường từ vựng để nâng cao hiệu quả diễn đạt. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC , KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: khái niệm trường từ vựng 2. Kó naêng: Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào trường từ vựng . Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc hiểu và tạo lập văn bản. C..PHÖÔNG PHAÙP. 15. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. Vấn đáp. Thaûo luaän Kết hợp với một số pp khác D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định lớp Kieåm tra só soá:………….. ………………………… 2.Kiểm tra bài cũ :Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp ? Cho ví dụ ? 3.Bài mới : Hoạt động của thầy và trò. Ghi baûng. *Hướng dẫn HS tìm hiểu trường từ vựng -GV treo bảng phụ: đoạn văn của Nguyên Hồng/SGK.Cho HS đọc.(HS chú ý các từ in đậm) ?Những từ in đậm trong đoạn văn trên có nét chung naøo veà nghóa? -Chúng đều có chung một nét nghĩa: chỉ bộ phận cơ thể của con người. -GV: những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa như trên, được gọi là Trường từ vựng. ?Vậy thế nào là trường từ vựng? -HS trả lời-GV chốt ý chính: Trường từ vựng là tập hợp tất cả những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.Trong đó, nét chung về nghĩa là cơ sở quan trọng để xác định trường từ vựng, không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ vựng . -HS đọc ghi nhớ/SGK.. I. Thế nào là trường từ vựng 1.Tìm hieåu ví duï : SGK/21 - Các từ: mặt , mắt , da , gò má , đùi , đầu , cánh tay , mieäng. -> Coù neùt chung veà nghóa : Chæ boä phaïân cuûa cô thể con người. => Trường từ vựng về người .. 2.Kết luận : Ghi nhớ Sgk/21. ? Em hãy cho một ví dụ về trường từ vựng ? -GV hướng dẫn HS tìm hiểu cac lưu ý về trường từ vựng: -GV treo bảng phụ, HS đọc và làm bài tập trên baûng phuï: Bài tập 1: Cho các trường từ vựng sau: a.Boä phaän cuûa maét. b.Ñaëc ñieåm cuûa maét. c.Hoạt động của mắt. Hãy trả lời các câu hỏi sau: ?Tìm những từ thuộc trường từ vựng của mỗi caâu a,b,c treân. ?Các trường từ vựng trên có một nét nghĩa chung đó là gì? ?Các từ thuộc trường từ vựng trên thuộc từ 16. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. loại nào? Bài tập 2: Tìm những trường từ vựng chứa từ “ngọt” đó? -HSTL nhoùm: +Nhoùm 1+2: Baøi taäp 1. +Nhoùm 3+4: Baøi taäp 2. -Các nhóm cử đại diện trả lời.Các nhóm khác bổ sung. -GV sửa hoàn chỉnh. -Gv treo bảng phụ: đoạn văn SGK/22-HS đọc. ?Các từ in đậm trong đoạn văn trên thuộc trường từ vựng nào? -Các từ in đậm trong đoạn văn trên thuộc trường từ vựng “người”. ?Ở đây, tác giả sử dụng trường từ vựng ấy để mieâu taû veà nhaân vaät naøo trong taùc phaåm? -Mieâu taû nhaân vaät con choù cuûa laõo Haïc. ?Em có cảm nhận ntn khi đọc đoạn trích ấy? -Con chó của lão Hạc dường như cũnh biết suy nghĩ, có cảm xúc (Nhân hoá)làm nổi bật tình cảm của Lão đối với con chó->Đoạn trích có giá trị biểu đạt cao. ?Vậy việc dùng cách chuyển trường từ vựng nhö treân coù taùc duïng ra sao? -Caùch duøng nhö treân taêng theâm khaû naêng dieãn đạt và hiệu qủa nghệ thuật. ?Qua caùc baøi taäp treân, em haõy ruùt ra caùc ñaëc điểm cần lưu ý của trường từ vựng? -GV choát: phaàn löu yù /SGK/21-22. -HS đọc.. *Löu yù : a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn. b. Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại . c.Một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau do hiện tượng nhiều nghĩa. d. Người ta thường dùng cách chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt (nhân hoá , ẩn dụ , so sánh .... II. Luyeän taäp : 1.Bài tập 1 : Trường từ vựng “người ruột thịt” ở văn bản “Trong lòng mẹ” : -Thầy , mẹ , em , cô , cháu , mợ , anh em . 2.Bài tập 2 : Đặt tên cho trường từ vựng : a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản . b. Dụng cụ để đựng . c. Hoạt động của chân . d. Traïng thaùi taâm lyù . e. Tính caùch . g. Dụng cụ để viết . 3.Bài tập 3 : Thuộc trường từ vựng “thái độ” . 4.Baøi taäp 4 : -Khứu giác : mũi , thơm , điếc , thính . 17. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. -Thính giaùc : tai , nghe , ñieác , roõ , thính . 5.Bài tập 5 : Chú ý đây là từ nhiều nghĩa , căn cứ vào nghĩa của từ để xác định mỗi từ có thể thuộc những trường từ vựng nào (có thể tham khảo từ điển để giải bài tập này). Ví duï: -Lưới : dụng cụ đánh bắt cá . -Lưới : dụng cụ làm hàng rào . -Lưới : (mạng lưới) : lượng phân bổ . -Lạnh : nhiệt độ . -Taán coâng : Theá traän . -Tấn công : Cách đánh . 6.Bài tập 6 : Tác giả đã chuyển những từ in đậm từ trường “quân sự” sang trường “nông nghieäp”. 4.Hướng dẫn về nhà: *Bài cũ: +Nắm được thế nào là trường từ vựng, ví dụ ? +Biết một số đặc điểm cần lưu ý của trường từ vựng. +Học ghi nhớ và phần lưu ý . *Bài mới: Soạn trước bài : Bố cục của văn bản: +Tìm hieåu caùc baøi taäp ví duï, ruùt ra keát luaän veà: theá naøo laø boá cuïc trong vaên baûn, caùc ñieàu kieän cuûa boá cuïc trong vaên baûn, boá cuïc vaên baûn goàm maáy phaàn.. +Xem trước phần luyện tập SGK. E.RUÙT KINH NGHIEÄM ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ------------------------------------------------------------. Tuần : 2 Tiết : 8 Ngày soạn :19/08/2010 Ngày giảng :21/08/2010 -----------------------------. BOÁ CUÏC CUÛA VAÊN BAÛN 18. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng.. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Giúp học sinh: -Nắm được bố cục của văn bản. -Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC , KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: Boá cuïc cuûa vaên baûn 2. Kó naêng: Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định. Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc hiểu văn bản. C..PHÖÔNG PHAÙP Vấn đáp. Thaûo luaän Giải quyết vấn đề Kết hợp với một số pp khác. -. D.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1)Ổn định lớp Kieåm tra só soá: ……………… ……………… 2.Kieåm tra baøi cuõ : Thế nào là chủ đề văn bản ? Tính thống nhất chủ đề của văn bản ? 3.Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ *Hướng dẫn HS ôn lại kiến thức về bố cục văn bản: - GV cho HS đọc văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” và trả lời các câu hỏi SGK để ôn lại kiến thức. ?Theo em, văn bản trên gồm có mấy phần?đó là những phaàn naøo?nhieäm vuï cuûa moãi phaàn ra sao? -HS trả lời. -Gợi ý: + Văn bản trên có 3 phần : Mở , thân , kết bài . + Mở bài nêu ra chủ đề của văn bản . Thân bài gồm nhiều đoạn nhỏ trình bày các khía cạnh của chủ đề . Kết bài tổng kết chủ đề của văn bản . ?Em hãy phân tích mối quan hệ giữa các phần với nhau? -> Có mối quan hệ mật thiết với nhau: phần MB làm nhiệm vụ nêu ra vấn đề, phần TB triển khai vấn đề, và phần kết bài tổng kết lại vần đề.Tất cả các phần được sắp xếp hợp lí, và đều hướng đến việc bộc lộ những phẩm chất đáng quý 19. Lop7.net. GHI BAÛNG I. Boá cuïc cuûa vaên baûn : 1.Tìm hieåu ví duï Sgk: - Văn bản có 3 phần : Mở bài , thân baøi , keát baøi . -Mỗi phần đều có chức năng , nhiệm vụ riêng phù hợp với nhau..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án Ngữ Văn 8 - Trường THCS Tam Bố . – GV:Võ Thị Kim Phụng. của người thầy Chu Văn An. ?Qua đó, em hãy rút ra kết luận về bố cục của văn bản? -HS trả lời-GV chốt: Hai ý đầu của ghi nhớ SGK/25.. 2.Keát luaän : -Ghi nhớ Ý 1/SGK.. *GV hướng dẫn HS tìm hiểu cách bố trí sắp xếp thân bài II. Cách bố trí sắp xếp nội dung trong vaên baûn : phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn 1.Tìm hieåu ví dụ : ?Phần thân bài văn bản “Tôi đi học” kể về những sự kiện nào ? Theo trình tự nào ? – HS trả lời – GV treo bảng phụ minh hoạ: +Sắp xếp theo sự hồi tưởng: Kể về những kỷ niệm của buổi tựu trường đầu tiên của tác giả . +Các cảm xúc lại được sắp xếp theo thứ tự thời gian : Những cảm xúc trên đường đến trường , những cảm xúc khi bước vào lớp học . +Ngoài ra còn sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng : Trước đây và buổi tựu trường đầu tiên .. -Cảm xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian. -Theo sự liên tưởng đối lập.. ? Phaân tích dieãn bieán taâm traïng cuûa caäu beù Hoàng trong phaàn thaân baøi cuûa vaên baûn “Trong loøng meï” ? – HS trả lời - GV chốt ý đúng: +Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đày đoạ mẹ mình của cậu bé Hồng khi nghe bà cô cố tình bòa chuyeän noùi xaáu meï mình . +Niềm vui sướng cực độ khi được ở trong lòng mẹ .. ?Khi tả người , tả vật , tả phong cảnh . . . em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào? Kể một số trình tự thường gặp maø em bieát ? - Có thể tả theo trình tự không gian (cảnh vật) , chỉnh thể-bộ phận (tả người-tả vật) hoặc theo tình cảm , cảm xúc (tả người). ? Phần thân bài của văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” nêu lên các sự việc thể hiện chủ đề : Người thầy đạo cao đức trọng . Em hãy cho biết cách sắp xếp các sự vieäc aáy ? -Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao . -Các sự việc nói về Chu Văn An là người đạo đức , được học troø kính troïng .. ? Từ các bài tập trên và bằng những hiểu biết của mình , haõy cho bieát caùch saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vaên 2.Kết luận : Ghi nhớ Sgk/25 baûn ? -HSTL 2 phút-cử đại diện trình bày. -GV chốt lại bằng phần ghi nhớ Sgk/25. -HS đọc ghi nhớ. III. Luyeän taäp : 20. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>