Đề tài Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả cho học sinh lớp 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Đặt vấn đề I. Lêi më ®Çu: Trong quá trình đổi mới giáo dục cấp THCS nói chung và môn Ngữ văn nói riêng, mục tiêu, nội dung giáo dục đã được đổi mới, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế xã hội đang phát triển. Người thầy đã và đang vận dụng những phương pháp dạy học tích cực để giúp học sinh học tốt và yêu thích môn Ngữ v¨n. GÇn ®©y nhÊt, n¨m häc 2010- 2011, gi¸o viªn ®­îc tiÕp thu c¸c chuyªn đề: Đổi mới kiểm tra đánh giá; Dạy học bám chuẩn kiến thức- kĩ năng; Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực; Tích hợp giáo dục các kĩ năng sống… là những định hướng để người dạy phát huy tính tích cực, chủ động, s¸ng t¹o; rÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn, ®em l¹i niÒm vui, hứng thú học tập cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toµn diÖn. Trong nhà trường, dạy học là hoạt động trọng tâm để giáo viên thực hiện nhiệm vụ được giao, thực hiện sứ mệnh “ trồng người”. Hoạt động dạy học chỉ đạt hiệu quả cao khi người dạy tạo lập được môi trường sư phạm lành mạnh, không khí giờ học thân thiện, phát huy vai trò tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Do đó, cách tổ chức các hoạt động dạy học được coi là nhân tố mới, là con đường để kích thích, điều khiển các em lĩnh hội kiến thøc hiÖu qu¶ nhÊt. Hiện nay, các nhà cách tân đã nâng cao vị trí của môn Tiếng Việt ở trường THCS, phân môn có số tiết tương đương với giờ Văn. Mục đích của phân môn yêu cầu một cách toàn diện: Nâng cao ý thức gìn giữ sự giàu đẹp của Tiếng Việt; xây dựng hứng thú và thái độ nghiêm túc trong học tập; có ý thức và biết cách ứng xử, giao tiếp trong trường học và ngoài xã hội… Nhiệm vụ của phân môn lại đặt trọng tâm là rèn cho các em kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết và khả năng thực hành. Vì vậy, để giáo viên giảng dạy một tiết TiÕng ViÖt kh«ng ph¶i lµ khã nh­ng cÇn chÝnh x¸c, bµi b¶n. Trước những yêu cầu cấp thiết như trên, không ít thầy cô luôn trăn trở, tìm tòi sáng tạo, đổi mới cách dạy cho từng giờ học tiếng Việt sao cho có hiệu qu¶ vµ ®­îc c¸c häc sinh yªu thÝch, say mª, høng thó häc nh­ c¸c m«n häc khác. Đặc biệt, người thầy phải tìm ra được con đường hướng dẫn, điều khiển các em học tập thật sôi nổi, hiệu quả thì không hề đơn giản. Tuy nhiên, khi trực tiếp giảng dạy những đơn vị bài học trong chương trình SGK Ngữ văn do Bộ giáo dục qui định, người dạy gặp không ít khó khăn để tìm ra cách tổ chức giờ học đạt hiệu quả. Chọn đề tài “ Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả cho học sinh lớp 6. ” tôi mong muốn đóng góp 1. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 một phần nhỏ hiểu biết và công sức của mình để gây hứng thú học tập ở học sinh, tiến tới nâng cao chất lượng dạy học Ngữ văn ở trường THCS. II. Thực trạng của vấn đề: 1. Thùc tr¹ng: Từ thực tế giảng dạy của bản thân và dự giờ đồng nghiệp, tôi thấy một số vấn đề còn tồn tại như sau: *Về phía người dạy: Thứ nhất: ở các tiết Tiếng Việt, giáo viên thường tiến hành các hoạt động mét c¸ch dËp khu«n: KiÓm tra bµi cò, d¹y bµi míi, cñng cè, dÆn dß. C¸ch kiểm tra bài cũ ở 5 phút đầu giờ liên tục như vậy, đôi khi gây sự căng thẳng cho học sinh, chưa tạo được tâm thế chủ động, sự khám phá kiến thức cho c¸c em. Thứ hai: Thông thường giáo viên nghĩ: học sinh THCS còn ngoan, dễ bảo, nãi g× nghe nÊy nªn cø d¹y theo c¸c c©u hái SGK vµ tiÕn hµnh lµm xong bµi tập là được, tổ chức giờ Tiếng Việt chủ yếu là vấn đáp. Cách nghĩ, cách dạy nh­ vËy khiÕn c¸c tiÕt häc nÆng nÒ, nhµm ch¸n. Thø ba: NhiÒu gi¸o viªn nghÜ: D¹y TiÕng ViÖt dÔ h¬n d¹y V¨n vµ TËp lµm v¨n nªn ch­a thËt sù ®Çu t­ cho bµi d¹y. Thứ tư: Hiện nay, các trường THCS đã có phương tiện dạy học hiện đại phần nào đáp ứng được nhu cầu sử dụng công nghệ thông tin. Song thiết bị còn hạn chế, lắp đặt còn cồng kềnh, chưa thuận lợi để mỗi giáo niên áp dụng cho tÊt c¶ c¸c giê d¹y TiÕng ViÖt. *Về phía người học: Trước hết, học sinh lớp 6 vừa thay đổi cấp học, phương pháp học. Các em chưa quen với việc học nhiều môn với mức độ kiến thức khó hơn. Học sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ chñ yÕu lµ c¸c tiÕt v¨n b¶n hoÆc giê «n tËp, luyªn tËp. Giê Tiếng Việt các em chuẩn bị sơ sài, đối phó. Thứ 2: Do điều kiện kinh tế xã hội phát triển, do sức ép của gia đình nên một bộ phận học sinh chưa thật sự quan tâm đến môn học xã hội, đặc biệt là môn Ngữ văn. Các em quan tâm đến việc học tiếng Anh hơn học tiếng Việt. Thø ba: Häc sinh THCS kh«ng cßn høng thó häc tËp víi giê TiÕng ViÖt như ở tiểu học vì khả năng ghi nhớ kiến thức, vận dụng để làm bài tập còn yếu. Bên gạnh đó, các em có thể làm tốt bài tập nhận diện còn những bài tập vËn dông, thùc hµnh s¸ng t¹o cßn rÊt non yÕu. Thø t­: Trong thùc tÕ, häc sinh giao tiÕp, øng xö cßn vông vÒ, h¹n chÕ. §ã chính là kĩ năng sống của các em ở trong và ngoài trường học chưa được chú ý đúng mức. 2. KÕt qu¶ cña thùc tr¹ng: Qua khảo sát giờ học Tiếng Việt của 2 lớp 6A, 6B trường THCS Vân Du ở ®Çu häc k× I n¨m häc 2011- 2012, t«i thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau: 2. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Mức độ Líp 6A( 26hs). Kh«ng thÝch häc SL TL 21 80,8%. ThÝch häc SL TL 4 15,4%. Say mª häc SL TL 1 3,8%. 6B ( 34hs). 16. 10. 8. 47,1%. 29,4%. 23,5%. A. Giải quyết vấn đề I.C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: 1. Đổi mới nội dung, hình thức kiểm tra bài cũ để kích thích tư duy của học sinh. 2. Vận dụng hiệu quả các phương pháp dạy học đặc trưng bộ môn 3. Tổ chức đa dạng các hoạt động dạy học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. 4. TÝch hîp gi¸o dôc c¸c kÜ n¨ng sèng cho häc sinh. II. C¸c biÖn ph¸p tæ chøc thùc hiÖn. 1. Đổi mới nội dung, hình thức kiểm tra bài cũ để kích thích tư duy của häc sinh. Thông thường, kiểm tra bài cũ là hoạt động bắt buộc và quen thuộc đối với tất cả giáo viên khi lên lớp. Phần lớn giáo viên đều quan niệm và thực hiện cứ hỏi kiến thức cũ, nhận xét, ghi điểm là xong. Tuy nhiên, để đáp ứng những mục tiêu mới của giáo dục, việc đổi mới kiểm tra đánh giá cũng phải theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh nhằm phát triển trí thông minh, khuyến khích khả năng vận dụng của các em. Trước yêu cầu phải đổi mới kiểm tra đánh giá để nâng cao chất lượng giáo dục, tôi mạnh dạn áp dông c¸c néi dung, h×nh thøc kiÓm tra bµi cò nh­ sau: 1.1 KiÓm tra bµi cò ë 5 phót ®Çu giê: 1.1.1 KiÓm tra kiÕn thøc cò vµ kiÕn thøc liªn quan bµi míi. Ngoài kiểm tra kiến thức vừa học, với những bài mới là những kiến thức đã quen thuộc hoặc học sinh đã được tiếp cận ở Tiểu học, tôi kiểm tra cả nội dung liên quan đến bài học mới để kích thích tư duy, sáng tạo cho học sinh. Ví dụ ở tiết 91:Nhân hoá. Tôi đã kiểm tra bài cũ ở học sinh như sau: Gi¸o viªn chiÕu ®o¹n v¨n: “ Cái anh chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề trông 3. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngÈn ng¬ ng¬.” ( Bài học đường đời đầu tiên- Tô Hoài) Sau khi gọi một học sinh đọc đoạn văn, tôi nêu yêu cầu: ? T×m phÐp so s¸nh, kiÓu so s¸nh trong ®o¹n v¨n trªn? ? Dựa vào kiến thức về nhân hoá đã học ở Tiểu học, tìm phép nhân hoá? Tôi gọi 2 học sinh lên bảng làm, sau đó cho bạn nhận xét, đánh giá. Như vậy các em đã tìm ra phép nhân hoá, giáo viên dễ dàng dẫn dắt vào bài mới. 1.1.2 Tăng cường kiểm tra thực hành. Tôi tăng cường kiểm tra việc vận dụng lí thuyết của học sinh vào thực tế, nhằm hạn chế được phương pháp học vẹt. Đó là, giáo viên cho một số học sinh vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập trên bảng. Trong thời gian đó, t«i kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh hoÆc hái nh÷ng c©u hái ng¾n vÒ lÝ thuyết để các đối tượng làm việc được nhiều hơn giảm sự căng thẳng cho người lên bảng, tạo sự gần gũi, thân thiện giữa giáo viên, học sinh trong lớp häc. VÝ dô ë tiÕt 26: Ch÷a lçi dïng tõ ( TiÕp theo) T«i yªu cÇu 2 häc sinh vËn dụng kiến thức đã học về lỗi dùng từ, gọi 3 học sinh lên bảng phát hiện và chữa lỗi dùng từ trong các trường hợp sau: a.Cảnh ngày mùa ở quê em đẹp như một bức tranh quê. b. ChÞ Lan ngåi dËy cho dÔ dµng. c. Thầy giáo đã truyền tụng cho chúng em rất nhiều kiến thức. Thêi gian c¸c em lµm trªn b¶ng, t«i xuèng líp kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ của một số học sinh để tạo không khí gần gũi, thân thiện. Hay ë tiÕt 86: So s¸nh ( tiÕp theo) Gi¸o viªn gäi 2 häc sinh lªn b¶ng, - 1 em tìm phép so sánh trong bài: Vượt thác( Võ Quảng). - 1 em t×m phÐp so s¸nh trong bµi: Bøc tranh cña em g¸i t«i( T¹ Duy Anh) Thêi gian häc sinh lµm trªn b¶ng, t«i cã thÓ ®i xuèng líp gäi häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm so s¸nh lµ g×? Nªu t¸c dông cña so s¸nh? Dựa vào lí thuyết vừa trả lời, tôi cho học sinh nhận xét bài làm của bạn, đánh gi¸ bµi lµm, cho ®iÓm b¹n. 1.2 Thùc hiÖn linh ho¹t trong tiÕt d¹y bµi míi. T«i cã thÓ kiÓm tra bµi cò vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo khi lªn líp nh»m phôc vô cho viÖc kh¸m ph¸ giê häc míi. 1.2.1 VËn dông kiÓm tra bµi cò khi khai th¸c néi dung bµi häc. Ví dụ ở tiết 52: Số từ và lượng từ. Bài học trước đó là Kiểm tra Tiếng Việt, ViÕt bµi TËp lµn v¨n sè 3 nªn gi¸o viªn kh«ng kiÓm tra bµi cò ë 5 phót ®Çu giê, mµ khi t×m hiÓu phÇn I. Sè tõ Giáo viên đưa ví dụ SGK trên máy chiếu, yêu cầu học sinh đọc. 4. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 a. Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: “ Một trăm v¸n c¬m nÕp, mét tr¨m nÖp b¸nh ch­ng vµ voi chÝn ngµ, gµ chÝn cùa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.” ( S¬n Tinh, Thuû Tinh) b. Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. ( Th¸nh Giãng) T«i hái: C¸c tõ in ®Ëm trong vÝ dô bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ nµo? Gi¸o viªn ghi nhanh c¸c tõ häc sinh t×m ®­îc lªn b¶ng nh¸p: hai chµng mét tr¨m v¸n c¬m nÕp mét tr¨m nÖp b¸nh ch­ng chÝn ngµ chÝn cùa chÝn hång mao một đôi Hùng Vương thứ sáu Lóc nµy t«i kiÓm tra bµi cò b»ng c¸ch sÏ hái: Nh÷ng tõ g¹ch ch©n thuéc từ loại gì mà các em đã học? Nếu học sinh trả lời đúng là danh từ, tôi tiếp tục hỏi: Vì sao em cho đó là danh từ? Như vậy các em được kiểm tra kiến thức vÒ danh tõ. HoÆc ë tiÕt 66: ¤n tËp tiÕng ViÖt, gi¸o viªn cã thÓ kiÓm tra bµi cò häc sinh ë môc 5. Tõ lo¹i vµ côm tõ. §ã lµ yªu cÇu häc sinh t×m côm danh tõ, côm tÝnh tõ trong v¨n b¶n: ThÇy bãi xem voi. Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thi viÕt trên bảng về các cụm danh từ, cụm tính từ. Qua hoạt động này, các em vừa ®­îc cñng cè kiÕn thøc, ®­îc thùc hµnh vµ ®­îc rÌn kÜ n¨ng ‘viÕt tÝch cùc’’ 1.2.2. Kiểm tra kiến thức đã học từ lâu có liên quan đến bài mới. Ngoài kiểm tra bài cũ vừa học ở tiết trước, tôi còn kiểm tra kiến thức cũ, thậm chí kiến thức đã học từ rất lâu để phục vụ cho việc tìm hiểu bài mới. ViÖc lµm nµy buéc c¸c em tù häc, n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ mÆt b¶n chÊt. VÝ dô ë tiÕt 106: C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u Khi tìm hiểu phần I. Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ, trước khi tìm hiểu ví dụ SGK, tôi yêu cầu học sinh kể tên các thành phần câu đã häc ë TiÓu häc? (Tr¹ng ng÷, Chñ ng÷, VÞ ng÷) tõ kiÕn thøc võa ®­îc cñng cố, giáo viên yêu cầu học sinh xác định các thành phần câu dữ liệu mẫu. Häc sinh lµm tèt, gi¸o viªn khuyÕn khÝch, ghi ®iÓm. 1.2.3. KiÓm tra bµi cò ë phÇn cñng cè bµi d¹y. Gi¸o viªn cßn cã thÓ kiÓm tra bµi cò ë phÇn cñng cè bµi d¹y nh»m x©u chuỗi kiến thức đã học ở các tiết trước. 5. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Ví dụ ở tiết 118: Câu trần thuật đơn không có từ là Sau khi hướng dẫn, diều khiển học sinh thực hiện xong bài tập 1,2 SGK, gi¸o viªn dïng b¶ng phô lËp b¶ng hÖ thèng sau, yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng hoµn thiÖn c¸c cét 2, 3, 4 (1)Lo¹i c©u (2)§Æc ®iÓm (3)Ph©n lo¹i (4)VÝ dô minh ho¹ C©u trÇn thuËt đơn có từ là C©u trÇn thuËt đơn không có tõ lµ Khi häc sinh lµm xong, gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt, bæ sung, gi¸o viªn ghi ®iÓm. 1.3 Sö dông nhiÒu h×nh thøc kiÓm tra bµi cò. 1.3.1 KiÓm tra bµi cò xen lÉn tù luËn vµ tr¾c nghiÖm. Ngoài hình thức kiểm tra bài cũ bằng cách vấn đáp, vận dụng làm bài tập nh­ ë phÇn1.1; 1.2 ë trªn, t«i cßn sö dông h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm và xen lẫn cả tự luận để học sinh làm được nhiều bài tập hơn. Ví dụ ở tiết 61: Cụm động từ Trước tiên tôi kiểm tra 1 học sinh bằng cách hỏi như sau: ? Động từ là gì? Trình bày đặc điểm của động từ? Tiếp theo, tôi cho học sinh đọc kĩ câu văn sau đây trên máy chiếu và trả lời c©u hái: “ Thấy một con hổ cái đang lăn lộn, cào đất, bà cho là hổ định ăn thịt mình, run sî kh«ng d¸m nhóc nhÝch.” ( Con hæ cã nghÜa) 1. Từ lăn lộn trong trường hợp trên thuộc: A. Tõ nhiÒu nghÜa B. Tõ l¸y C. Tõ ghÐp 2. Từ: ăn trong câu trên thuộc loại động từ nào? A. Động từ chỉ hành động. B. §éng tõ chØ tr¹ng th¸i. C. §éng tõ t×nh th¸i. 3. Động từ: dám, định ở trường hợp trên có đặc điểm gì? A. Kết hợp với các từ đã, sẽ, đang. B. Thường trả lời cho câu hỏi làm gì? C. Thường đòi hỏi động từ khác đi kèm. 1.3.2 Sö dông trß ch¬i d©n gian: h¸i hoa d©n chñ 6. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Việc kiểm tra bài cũ là giúp học sinh củng cố, thực hành đơn vị kiến thức đã học một cách tích cực. Ngoài ra, kiểm tra bai cũ còn để định hướng, gợi kiến thức liên quan ở bài mới. Chính vì vậy, tôi đã sử dụng hình thức trò chơi dân gian đơn giản ở 5-7 phút đầu giờ. Giáo viên dùng 4 bông hoa, trong đó cã 4 c©u hái, gäi 4 häc sinh, mçi em chän 1 b«ng hoa vµ lµm theo yªu cÇu khi më b«ng hoa ra. VÝ dô ë tiÕt 44: Côm danh tõ T«i lµm 4 b«ng hoa cã 4 c©u hái sau: 1. §Æt 1 c©u cã danh tõ kÕt hîp víi mét trong nh÷ng tõ sau: Êy, nµy, nä... 2. §Æt 1 c©u cã danh tõ lµm vÞ ng÷ ( g¹ch ch©n vÞ ng÷) 3. Tìm 5 danh từ chỉ đơn vị tự nhiên. 4. Đặt 1 câu có danh từ chỉ người. Sau khi chän hoa, c¸c em thùc hiÖn yªu cÇu trªn b¶ng ®en. HÕt thêi gian qui định, tôi cho học sinh nhận xét, bổ sung, ghi điểm. Trường hợp 1 nếu học sinh làm đúng, tôi giữ lại trên bảng nháp để phục vụ cho viÖc chuÈn x¸c kiÕn thøc vÒ côm danh tõ. 1.3.3 Sö dông tranh ¶nh, ®o¸n néi dung. Ví dụ ở tiết 110: Câu trần thuật đơn Gi¸o viªn chiÕu 3 bøc tranh sau trªn m¸y chiÕu: Tranh thø nhÊt: Luü tre xanh. Tranh thứ 2: Hình ảnh chú bé Lượm đi liên lạc. Tranh thứ 3: Hình ảnh đảo Cô Tô. Tôi yêu cầu học sinh đoán nội dung bức tranh. Các em đã đoán đúng, tôi yêu cầu học sinh đặt câu có nội dung trên. Các em đã lần lượt đặt câu, giáo viªn ghi nhanh lªn b¶ng. (1) ở đầu làng, bụi tre toả bóng mát rượi. (2) Chú bé Lượm rất đáng yêu. (3) Cô Tô là huyện đảo của tỉnh Quảng Ninh. Lúc này, giáo viên yêu cầu 1 học sinh lên bảng xác định các thành phần chính của câu đó, yêu cầu các em nhận xét chéo, đánh giá. Giáo viên giữ nguyên ba câu văn mà các em vừa đặt trên bảng nháp và dẫn dắt 3 câu văn thuộc kiểu câu trần thuật đơn. Cô và các em sẽ tìm hiểu ở bài học hôm nay. Như vậy, thông qua hình thức đoán nội dung những bức tranh cho sẵn, đặt câu tương ứng, xác định thành phần chính của câu, giáo viên vừa kiểm tra kiÕn thøc cò phï hîp võa g©y høng thó cho häc sinh. HoÆc ë tiÕt 41: Danh tõ T«i sö dông 2 bøc tranh trªn m¸y chiÕu : Tranh thø nhÊt : H×nh ¶nh c« gi¸o ®ang gi¶ng bµi. Tranh thø 2: ChiÕc bót m¸y. Tôi nêu câu hỏi : ? Hai bức tranh có nội dung chỉ những đối tượng nào ? 7. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Học sinh đoán được là chỉ người, đồ vật. T«i tiÕp tôc yªu cÇu: ViÕt c©u v¨n cã chøa néi ®ung trªn ? Học sinh đặt được 2 câu văn sau : (1) MÑ em lµ c« gi¸o. (2) Chiếc bút máy rất đẹp. Tôi cho học sinh tự nhận xét, đánh giá. Giáo viên dẫn dắt : Những từ chỉ người, chỉ đồ vật mà các em vừa tìm chính là danh từ. Vậy danh từ có đặc ®iÓm g×, c« vµ c¸ em sÏ t×m hiÓu kÜ h¬n ë bµi häc h«m nay. Tôi giữ nguyên hai câu văn mà học sinh vừa đặt trên bảng nháp. Khi giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu xong phần I. Đặc điểm của danh từ. Tôi yêu cầu học sinh tìm danh từ ở 2 câu văn trên bảng và xác định chức vô ng÷ ph¸p cña danh tõ. Thông qua ví dụ trên, các em dễ dàng nhận ra: Danh từ thường làm chủ ngữ. Khi làm vị ngữ , danh từ cần có từ là đứng trước.(câu 1) 2. Vận dụng hiệu quả các phương pháp dạy học đúng đặc trưng bộ môn 2.1. Sử dụng phương pháp phân tích dữ liệu mẫu. Thông thường, tôi đưa dữ liệu mẫu lên máy chiếu và khi dạy các tiết lí thuyết hình thành khái niệm, giáo viên dùng phương pháp qui nạp. Vì thế, dữ liệu mẫu của giờ Tiếng Việt phải chính xác, khoa học và đặc biệt, dữ liệu mẫu phải đủ để khai thác các đơn vị kiến thức. Trong quá trình phân tích dữ liệu mẫu, nếu ví dụ SGK chưa đủ để làm rõ khái niệm, tôi thường dùng lấy thêm ví dụ phù hợp. Khi khai thác mẫu, giáo viên thường sử dụng câu hỏi đàm thoại. 2.1.1 Khai thác triệt để dữ liệu mẫu SGK Ví dụ: Khi dạy tiết 110: Câu trần thuật đơn. Giáo viên sử dụng phương pháp phân tích dữ liệu mẫu ở phần I. Câu trần thuật đơn là gì? tôi chiếu đoạn văn sau trên máy chiếu: “ Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài(1). Rồi, với điệu bé khinh khØnh, t«i m¾ng(2) - Høc!(3) Th«ng ng¸ch sang nhµ ta?(4) DÔ nghe nhØ!(5) Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc.(6) Th«i im c¸i ®iÖu h¸t m­a dÇm sïi sôt Êy ®i.(7) §µo tæ n«ng th× cho chÕt!(8) T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m.”(9) ( T« Hoµi) Sau khi gọi 1 học sinh đọc đoạn văn , giáo viên hỏi: ? ở Tiểu học,các em đã được tìm hiểu câu chia theo mục đích nói gồm những loại câu nào? Các em đã chỉ ra: - C©u cÇu khiÕn - C©u nghi vÊn - C©u c¶m th¸n - C©u trÇn thuËt 8. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 ? Vậy trong đoạn văn trên, câu văn nào dùng để cầu khiến: câu 7 ? Câu văn nào dùng để hỏi: câu 4 ? Những câu văn nào dùng để bộc lộ cảm xúc: câu 3, 5, 8 ? Vậy những câu văn nào dùng để trần thuật: Câu 1, 2, 6, 9. Tôi tiếp tục yêu cầu học sinh xác định các thành phần chính của câu ở câu 1, c©u 2, c©u 6, c©u 9 vµ chØ ra ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a cña c¸c c©u vÒ cÊu t¹o ng÷ ph¸p nh­ sau: (1)Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.->1cặp C- V CN VN1 VN2 (2) Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng. -> 1 cÆp C- V CN VN (6) Chó mµy h«i nh­ có mÌo thÕ nµy, ta nµo chÞu ®­îc. -> 2 cÆp C- V CN VN CN VN (9)T«i vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m. ->1 cÆp C- V CN VN1 VN2 GV: Vậy câu 1, câu 2, câu 9 gọi là câu trần thuật đơn. Giáo viên hỏi: Câu trần thuật đơn là gì? Là câu do một cụm C-V tạo thành. ? Phần vị vgữ của câu 1 diễn đạt nội dung gì? ? Phần vị vgữ của câu 2 diễn đạt nội dung gì? ? Phần vị vgữ của câu 9 diễn đạt nội dung gì? 2.1.2 Lấy thêm ví dụ mẫu ở ngoài để khai thác kiến thức. Tiếp tục tìm hiểu ví dụ trên khi dạy bài câu trần thuật đơn, các em mới rút ra được câu trần thuât đơn dùng để kể, tả, chưa đủ dữ liệu để khai thác kiến thức tiếp theo, tôi sử dụng 3 câu văn mà học sinh vừa đặt ở phần kiểm tra bài cũ mục 1.3.3 và hỏi: ? Vị ngữ của các câu văn trên bảng diễn đạt nội dung g×? (1) ở đầu làng, bụi tre toả bóng mát rượi. -> Dùng để tả. (2) Chú bé Lượm thật đáng yêu. -> Dùng để nêu ý kiến. (3) Cô Tô là huyện đảo của tỉnh Quảng Ninh.-> Dùng để giới thiệu. Đến đây tôi yêu cầu các em chỉ ra mục đích của câu trần thuật đơn? Học sinh đã dễ dàng rút ra : Câu trần thuật đơn đùng để giới thiệu, kể hoặc tả, nêu ý kiÕn. HoÆc ë tiÕt 91: Nh©n ho¸ Khi t×m hiÓu phÇn I. Nh©n ho¸ lµ g× ? C¨n cø vµo vÝ dô SGK chóng ta mới tìm hiểu đối tượng được nhân hoá là: trời, con kiến, cây mía. Khái niệm còn có đồ vật được nhân hoá. Vì thế, dữ liệu mẫu chưa đủ để khai thác kiến thøc. Gi¸o viªn ph¶i lÊy thªm vÝ dô kh¸c ë ngoµi. Cái trống trường em Mïa hÌ còng nghØ Suèt ba th¸ng liÒn 9. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Trèng n»m ngÉm nghÜ Buån kh«ng h¶ trèng !. (Thanh Hµo) Nh­ vËy, ë vÝ dô SGK c¸c em sÏ t×m ®­îc con vËt, c©y cèi ®­îc nh©n ho¸, ở ví dụ này, các em sẽ chỉ ra được cái trống là đồ vật đựơc nhân hoá qua các tõ : nghØ, ngÉm nghÜ, buån, h¶ trèng ? Khi t×m hiÓu vÒ t¸c dông cña nh©n ho¸, vÝ dô SGK l¹i còng míi gióp các em tìm hiểu được: Nhân hoá làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người. Giáo viên tiếp tục cho học sinh tìm hiểu dữ liệu mẫu tôi đã lấy thêm như sau : ? Các từ nghỉ, ngẫm nghĩ, buồn. Thường được dùng để chỉ hoạt động, tình cảm của đối tượng nào ? ( con người) ? Vậy một đồ vật vô tri vô giác như cái trống có biết suy nghĩ và có tình cảm nh­ vËy kh«ng ? ( kh«ng) ? Nh­ vËy, t¸c gi¶ sö dông phÐp nh©n ho¸ trong ®o¹n th¬ cßn cã t¸c dông g× ? Häc sinh dÔ dµng rót ra kÕt luËn: Nh©n ho¸ biÓu thÞ ®­îc nh÷ng suy nghÜ, tình cảm của con người. 2.2 Sử dụng phương pháp phân tích ngôn từ. Do đặc thù của giờ Tiếng Việt cần độ chính xác, khoa học nên khi dạy từ ngữ, tôi thường cho các em giải nghĩa thông qua triết tự từ. Ví dụ ở bài : Nhân hoá, khi đã rút ra được khái niệm. Giáo viên có thể chỉ lªn b¶ng vµ giíi thiÖu: Nh©n ho¸ lµ mét tõ H¸n ViÖt. ? B¹n nµo cã thÓ gi¶i ®­îc nghÜa cña tõ nh©n ho¸ ? T«i gäi 2-3 häc sinh gi¶i triÕt tù tõ, cã em gi¶i nghÜa nh­ sau: ‘‘Nh©n lµ người, hoá là biến hoá’’. Lúc này, tôi sẽ nhận xét: các em giải thích như vậy là đúng nhưng Nhân hoá trong TiÕng ViÖt lµ mét thuËt ng÷. V× vËy chóng ta cÇn hiÓu: Nh©n ho¸ lµ gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. Tương tự như vậy, tôi có thể áp dụng cách giải nghĩa triết tự từ ở các bài häc kh¸c. 3. Tổ chức đa dạng các hoạt động dạy học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. 3.1. Tổ chức các hoạt động nhóm có sử dụng kĩ thuật dạy học tích cực. Trước hết, khi soạn bài, bản thân tôi chọn vấn đề có thể thảo luận nhóm: Đó là những nội dung mới và khó, cần sự hợp tác của nhiều người. Sau khi chọn được nội dung, giáo viên sẽ thiết kế nội dung hoạt động nhóm và hình thức nhãm. 10. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Khi tổ chức hoạt động nhóm trên lớp, tôi thực hiện theo các bước như sau : - Ph©n nhãm, giao viÖc cho mçi nhãm. - Nêu câu hỏi,êu cầu nhóm trưởng điều hành hoạt động, thư kí ghi kết quả. - Qui định công việc, thời gian, yêu cầu kết quả. - Giáo viên theo dõi tiến trình hoạt động của các nhóm. - Trình bày kết quả, đại diện trình bày, học sinh nhận xét chéo. - KÕt luËn vÒ néi dung th¶o luËn. 3.1.1 Sö dông kÜ thuËt phßng tranh Ví dụ ở tiết : Cụm động từ, tôi chọn nội dung thảo luận nhóm là câu 4 SGK trang 149. Tôi gọi học sinh đọc yêu cầu của bài tập và thực hiện hoạt động nhãm nh­ sau: - Ph©n líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm viÕt mét c©u v¨n tr×nh bµy ý nghÜa cña truyện Treo biển, có sử dụng cụm động từ. - Gi¸o viªn ph¸t cho mçi nhãm mét tê giÊy Roky vµ bót d¹, yªu cÇu thêi gian 3 phót sÏ hoµn thµnh. - Hết thời gian qui định, tôi đã sử dụng kĩ thuật phòng tranh: cho các nhóm dán kết quả tại các bức tường của lớp học. - Yêu cầu các đại diện của nhóm trình bày kết quả nhằm phát triển ý tưởng vµ kÜ n¨ng nãi cho häc sinh. - Các nhóm khác nhận xét chéo, kết luận vấn đề thảo luận. - Giáo viên nhận xét hoạt động, chuẩn xác kiến thức. VÝ dô ë tiÕt 78: So s¸nh. Sau khi t×m hiÓu phÇn I. So s¸nh lµ g× ? t«i tæ chøc thảo luận nhóm theo theo cặp 2 bàn một nhóm. Nội dung hoạt động nhóm là: tìm câu văn có sử dụng phép so sánh trong văn bản: Sông nước Cà Mau( §oµn Giái). Trong thêi gian 5 phót, c¸c nhãm sÏ viÕt c¸c c©u v¨n võa t×m được lên giấy A3. Hết thời gian qui định, giáo viên dán kết quả làm việc của các nhóm lên bốn góc của bảng đen, các nhóm nhận xét, đánh giá chéo. Đây chÝnh lµ néi dung bµi tËp 4 SGK ®­îc gi¸o viªn kÕt hîp d¹y lÝ thuyÕt vµ lµm bµi tËp. 3.1.2 Sö dông kÜ thuËt m¶nh ghÐp. VÝ dô ë tiÕt 91: Nh©n ho¸, t«i chän néi dung cã thÓ th¶o luËn nhãm lµ bµi tập 4 SGK. Tôi đưa bài tập lên máy chiếu, phân lớp thành 4 nhóm tương ứng với 4 ý a, b, c, d. Tôi yêu cầu 4 em học sinh đọc yêu cầu của bài tập. Giao viÖc cho mçi nhãm. Gi¸o viªn ph¸t cho mçi bµn mét phiÕu häc tËp, th­ kÝ một tờ giấy toky, sau 3 phút chuyển đến thư kí để tổng hợp kết quả chính xác nhất của cả tổ. Hết thời gian 5 phút, các nhóm dán kết quả lên các góc lớp để tạo kĩ thuật phòng tranh. Lúc này, tôi yêu cầu nhóm trưởng trình bày kết quả của nhóm mình, đối chiếu với kết quả của từng bàn, thành viên khác nhận xét. Lúc này, giáo viên cũng có thể chuẩn xác kiến thức trên máy chiếu để 11. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 học sinh đối chiếu kết quả. Cứ lần lượt như vậy, số học sinh trong lớp được rèn kĩ năng nói nhiều hơn, kết quả thảo luận cũng tương đối chính xác. 3.2. T¹o kh«ng khÝ s«i næi, th©n thiÖn trong giê häc b»ng c¸c t×nh huèng. Theo đặc trưng của PPDH tích cực là dạy học phải tăng cường phát huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo thông qua tổ chức thực hiện các hoạt động học tập sủa học sinh. Đó là trong quá trình tổ chức các hoạt động, giáo viên phải lấy hoạt động học làm trung tâm. Người thầy phải đầu tư công sức để khi lên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác, động viên, cố vấn, dẫn dắt, trọng tài các hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận sôi nổi của học sinh. Cã thÓ nãi : §©y lµ c¸ch tæ chøc cho líp häc ån µo h¬n, nh­ng lµ sù ån µo hiÖu qu¶, ®em l¹i niÒm vui, t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh. Ngoài ra, cách tổ chức dạy học như trên là đang thực hiện cuộc vận động : ‘Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực’’. Chính vì thế, tôi đã thiết kế, tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động học tập giờ Tiếng Việt bằng các hình thức đa dạng, phong phú, có sức hấp dẫn phù hợp với đặc tr­ng bµi häc. VÝ dô ë tiÕt 44: Côm danh tõ. Sau khi tìm hiểu xong phần II. Cấu tạo của cụm danh từ, tôi đã thay đổi kh«ng khÝ giê häc b»ng c¸ch mêi mét häc sinh h¸t bµi: Mét con vÞt Sau khi học sinh hát xong, cô giáo cảm ơn bạn đã mang lại niềm vui cho cả lớp, yêu cầu cả lớp vỗ tay. Lúc này giáo viên có thể yêu cầu 2 học sinh đại diện cho 2 tổ lên bảng tìm cụm danh từ trong bài hát. Học sinh đã tìm được c¸c côm danh tõ sau: Mét con vÞt. Hai c¸i c¸nh. T«i l¹i tiÕp tôc c¸c em lªn b¶ng ph©n tÝch cÊu t¹o cña c¸c côm danh tõ trên. Như vậy các em đã được rèn luyện kĩ năng viết, được thực hành , vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề thực tiễn HoÆc vÝ dô ë tiÕt 91: Nh©n ho¸. Sau khi tìm hiểu xong phần II. Các kiểu nhân hoá, tôi đã thay đổi không khÝ giê häc b»ng c¸ch mêi mét häc sinh h¸t ®o¹n ®Çu trong bµi: Con chim vµnh khuyªn nhá Cã con chim vµnh khuyªn nhá. D¸ng tr«ng thËt ngoan ngo·n qu¸. Gäi d¹. B¶o v©ng. BÐ míi ngoan nhÊt nhµ Chim gÆp b¸c Chµo Mµo, chµo : b¸c ! Chim gÆp c« S¬n Ca chµo c« ! Chim anh ChÝch ChoÌ chµo anh ! Chim gÆp chÞ S¸o N©u chµo chÞ ! 12. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Sau khi học sinh hát xong, cô giáo cảm ơn bạn đã mang lại niềm vui cho cả líp, yªu cÇu c¶ líp vç tay. Lóc nµy gi¸o viªn cã thÓ nãi : trong lêi bµi h¸t võa råi cña t¸c gi¶ Hoµng V©n, c« nghe cã c¸c tõ: B¸c Chµo Mµo, c« S¬n Ca, anh ChÝch ChoÌ, chÞ S¸o N©u. ? Theo các em, tác giả đã sử dụng kiểu nhân hoá nào trong 3 kiểu nhân hoá mà chúng ta vừa học ? Và các em đã chỉ ra được kiểu nhân hoá: Dùng những từ ngữ vốn gọi người để gọi vật. Giáo viên có thể kết luận: Đây chính là kiểu nh©n ho¸ thø nhÊt, hai kiÓu nh©n ho¸ cßn l¹i c¸c em vÒ nhµ t×m thªm. Gi¸o viªn tiÕp tôc chuyÓn sang phÇn luyÖn tËp. §Ó t¹o kh«ng khÝ s«i næi vµ kÝch thÝch ®­îc t­ duy ë c¸c em, t«i cßn sö dụng hình thức lật tranh để củng cố kiến thức. Sau mỗi mảnh ghép ở bức tranh là một câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học. Sau khi lật hết các mảnh ghép là bức tranh. Tôi cố gắng chọn các bức tranh có nội dung phù hợp để các em quan sát và đặt câu, viết đoạn văn. VÝ dô ë tiÕt 91 : Nh©n ho¸ Sau khi hướng dẫn học sinh làm xong các bài tập 1,3,4 SGK tại lớp, tôi hướng dẫn học sinh về nhà làm bài tập 2. Tôi tổ chức trò chơi lật tranh. Giáo viên đưa bức tranh gồm 5 mảnh ghép lên máy chiếu, lần lượt cho học sinh lật từng bức tranh. Tôi đã cho các em củng cố kiến thức về: - Phã tõ. - Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn Buæi häc cuèi cïng. - NhËn diÖn phÐp so s¸nh. - Xác định kiểu so sánh. - Kĩ năng cần thiết để viết văn miêu tả ? ( kĩ năng quan sát) Sau khi lật được 5 mảnh ghép, các em đã có bức tranh về thiên nhiên. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµ viÕt ®o¹n v¨n ( kho¶ng 5-7 dßng) cã sö dông phÐp nh©n ho¸. Tổ chức trò chơi lật tranh hiệu quả đã làm không khí giờ học sôi nổi, đem l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc sinh. Th«ng qua trß ch¬i nµy, c¸c em còn được củng cố kiến thức đã học ở tiết trước và viết đoạn văn miêu tả đảm bảo yêu cầu về hình thức, nội dung miêu tả bức tranh sinh động, sử dụng phÐp nh©n ho¸ giµu søc biÓu c¶m. 3. TÝch hîp gi¸o dôc c¸c kÜ n¨ng sèng cho häc sinh. Với đặc trưng là một môn học về KHXH và nhân văn, cùng với nhiệm vụ lµ tiÕp nhËn v¨n b¶n, thùc hµnh c¸c kiÓu v¨n b¶n lµ viÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn ë häc sinh n¨ng lùc sö dông TiÕng ViÖt. Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng còng nhằm rèn cho học sinh 4 kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết. Vì vậy, khả năng giáo dôc kÜ n¨ng sèng trong giê TiÕng ViÖt cho häc sinh líp 6 lµ rÊt cÇn thiÕt. Tôi đã thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua giờ Tiếng Việt nh­ sau: 13. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Trước hết, giáo viên cần chọn các kĩ năng sống phù hợp cho giờ Tiếng Việt. Tôi quan tâm đến các kĩ năng sống sau đây: - KÜ n¨ng giao tiÕp : gi¸o dôc cho c¸c em biÕt l¾ng nghe, biÕt ph¶n håi th«ng tin, biÕt c¸ch tr×nh bµy, øng xö giao tiÕp tù tin. - KÜ n¨ng t­ duy s¸ng t¹o: Gi¸o dôc cho c¸c em biÕt t×m kiÕm vµ xö lÝ th«ng tin. Cho các em bình luận, phân tích, đối chiếu kết quả. - KÜ n¨ng hîp t¸c: Gi¸o dôc cho häc sinh biÕt c¸ch tham gia, th¶o luËn cïng nhãm b¹n. - Kĩ năng ra quyết định: Biết giải quyết vấn đề, biết chọn vấn đề phù hợp trước các tình huống. - Kĩ năng tự nhận thức: Giáo dục học sinh lòng tự tin, tự trọng, tự xác định gi¸ trÞ cña TiÕng ViÖt. - KÜ n¨ng thÓ hiÖn sù tù tin: Gióp c¸ nh©n giao tiÕp hiÖu qu¶ h¬n, m¹nh d¹n bµy tá suy nghÜ vµ ý kiÕn cña m×nh. Khi thiÕt kÕ bµi d¹y, gi¸o viªn chän néi dung gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng vµ phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng trong bài dạy. Khi tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp, giáo viên sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực để tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh thực hành trải nghiÖm KNS trong qu¸ tr×nh häc tËp. Víi c¸ch tæ chøc lång ghÐp, tÝch hîp nh­ vËy, giê häc TiÕng ViÖt sÏ kh«ng nÆng nÒ, qu¸ t¶i mµ trë nªn nhÑ nhµng, thiÕt thùc, bæ Ých h¬n cho häc sinh. VÝ dô ë tiÕt 26 : Ch÷a lçi dïng tõ( tiÕp theo) Phương pháp/ kĩ Các KNS được Nội dung tích hợp trong thuËt d¹y häc tÝch gi¸o dôc bµi d¹y cùc ®­îc sö dông - KÜ n¨ng giao tiÕp. + Suy nghÜ, nhËn diÖn lçi dùng từ không đúng nghĩa. Kĩ thuật động não. + T×m tõ ng÷ phï hîp thay - KÜ n¨ng ra quyÕt thÕ. định. D÷ liÖu : SGK trang 75 + Chia sÎ ý kiÕn c¸ nh©n vÒ cách sử dụng từ đúng nghĩa. Kĩ thuật bản đồ tư duy. - Kĩ năng tư duy + Tìm các lỗi dùng từ thường gÆp. s¸ng t¹o. + ChØ ra nguyªn nh©n, c¸ch ch÷a lçi. - KÜ n¨ng hîp t¸c. HoÆc ë tiÕt 91 : Nh©n ho¸ 14. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Phương pháp/ kĩ Các KNS được Nội dung tích hợp trong bài thuËt d¹y häc tÝch gi¸o dôc d¹y cùc ®­îc sö dông - Thùc hµnh sö dông phÐp nh©n ho¸ theo nh÷ng t×nh huèng cô thÓ. VÝ dô : §èi víi líp 6B ( Líp chän) - KÜ thuËt tr×nh bµy 1 - KÜ n¨ng t­ duy a. §ãng vai m×nh lµ con gµ trèng phót. s¸ng t¹o. nãi vÒ ý nghÜa cña m×nh. - Phương pháp đóng - Kĩ năng thể b. Tưởng tượng mình là chiếc bút vai. hiÖn sù tù tin. bi ®ang chuÈn bÞ viÕt mét bµi v¨n hay. c. §ãng vai m×nh lµ c©y bµng, nãi vÒ c¶m nghÜ cña m×nh khi mïa xuân đến. * Đối với lớp thường. - Thực hành đặt câu có sử dụng KÜ thuËt viÕt tÝch cùc. phÐp nh©n ho¸. Sù vËt ®­îc nh©n hoá là : Cây cối, đồ vật, loài vật... - Kĩ thuật bản đồ tư - Kĩ năng giải - Trình bày khái niệm, tác dụng duy. quyết vấn đề. cña nh©n ho¸, chØ ra c¸c kiÓu nh©n - KÜ n¨ng hîp t¸c ho¸. c.KÕt luËn. I. Kết quả đạt được : Sau khi nghiên cứu và áp dụng vào quá trình tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt cho học sinh lớp 6 trường THCS Vân Du, tôi thấy tổ chức hoạt động dạy học tốt đã đem lại những hiệu quả thiết thực như sau : - Làm cho giờ học Tiếng Việt trở nên sinh động, hấp dẫn hơn, các em chủ động tiếp thu kiến thức và có hứng thú học tập cao. - C¸c em häc tèt h¬n, nhiÒu em thÝch vµ say mª giê TiÕng ViÖt, dïng tõ, đặt câu chuẩn hơn. Nhiều em có khả năng sáng tạo trong bài kiểm tra. - Häc sinh líp 6 ®­îc rÌn c¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n, nhiÒu em tù tin, m¹nh d¹nbµy tá ý kiÕn cña m×nh, biÕt chia sÎ kinh nghiÖm dïng tõ, đặt câu. - ở trên lớp, giáo viên lao động trở nên nhẹ nhàng hơn. Điều đó cho thấy, giáo viên đầu tư chính đáng cho việc tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt cho học sinh lớp 6 là việc làm đúng đắn, phù hîp. Qua ®iÒu tra, kh¶o s¸t høng thó häc tËp giê TiÕng ViÖt ë gi÷a häc k× II, năm học 2011- 2012 của khối 6 trường THCS Vân Du, tôi thu được kết quả nh­ sau : 15. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Tổ chức các hoạt động dạy học giờ Tiếng Việt có hiệu quả. cho học sinh lớp 6 Mức độ Líp 6A( 26hs) 6B ( 34hs). Kh«ng thÝch häc SL TL 3 11,5% 1. 2,9%. ThÝch häc SL TL 17 65,4%. Say mª häc SL TL 6 23,1%. 12. 21. 35,3%. 61,8%. II. Bµi häc kinh nghiÖm. §Ó tæ chøc nh÷ng giê häc TiÕng ViÖt thùc sù cã hiÖu qu¶, häc sinh cã hứng thú học tập đòi hỏi rất nhiều công sức cũng như sự sáng tạo, linh hoạt của người dạy. Qua thực tế, tôi rút ra một số bài học như sau: 1. Gi¸o viªn ph¶i nghiªn cøu bµi thËt kÜ, lËp kÕ ho¹ch d¹y häc, ®Çu t­ cho việc thiết kế bài dạy. Căn cứ vào đối tượng học sinh và lượng kiến thức của từng bài để định hướng các hoạt động dạy học, sử dụng phương tiện dạy học hiện đại phù hợp, hiệu quả. 2. Khi tổ chức các hoạt động trên lớp, giáo viên phải chủ động, linh hoạt, sáng tạo, tạo tình huống học tập để kích thích tư duy của học sinh. Sau mỗi tiÕt d¹y cã thÓ rót kinh nghiÖm cho giê d¹y tiÕp theo. 3. Chú trọng dạy học đúng đặc trưng bộ môn, sử dụng các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực. Tích hợp rèn các kĩ năng: nghe, nói, đọc, viết và các kÜ n¨ng sèng cho häc sinh. Gi¸o viªn cÇn cho häc sinh ®­îc lµm viÖc nhiÒu, nãi nhiÒu h¬n, viÕt nhiÒu h¬n. 4. Linh hoạt trong khâu kiểm tra bài cũ để không tạo không khí thoải mái cho giờ học. Động viên khuyến khích học sinh để các em cảm thấy thích học giờ Tiếng việt, yêu tiếng mẹ đẻ. Những vấn đề tôi vừa trình bày trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ rút ra từ thực tế giảng dạy của bản thân. Tôi rất mong các bạn đồng nghiệp tham khảo, góp ý để đề tài được hoàn chỉnh hơn. V©n Du ngµy 30 th¸ng 3 n¨m 2012 Người viết. Ph¹m ThÞ Hång Th¸i. 16. GV: Ph¹m ThÞ Hång Th¸i- THCS V©n Du Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>