Giáo án tự chọn Ngữ văn 9 cả năm - Trường THCS Sơn Kim

<span class='text_page_counter'>(1)</span>N¨m häc: 2011- 2012 Ngày soạn: 11/ 09/ 2011 TIEÁT 1, 2. CHỦ ĐỀ I. OÂN TAÄP VAÊN THUYEÁT MINH A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: - Giúp HS nắm lại đặc điểm chung của văn Thuyết minh, yêu cầu về thể loại, phöông phaùp thuyeát minh. - Biết xác định đề văn Thuyết minh, phân biệt nó với các thể loại khác. - Bieát phaân bieät caùc daïng vaên Thuyeát minh: Thuyeát minh veà danh lam thaéng caûnh; Thuyết minh về thể loại văn học; Thuyết minh cách làm (Phương pháp)….. - Biết vận dụng phù hợp các biện pháp nghệ thuật, miêu tả khi viết văn thuyết minh. B - CHUAÅN BÒ GV : Giaùo aùn, taøi lieäu veà vaên Thuyeát minh, SGK, SGV HS : SGK Ngữ văn 8, 9, ôn tập về kiểu bài. C- HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC Hoạt động 1 : Ổn định nề nếp, kiểm tra sĩ số. Hoạt động 2. KT việc chuẩn bị tài liệu và đồ dùng học tập của HS. Hoạt động 3. Bài mới : Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. - Yêu cầu HS dựa vào SGK để trả lời nội I. Đặc điểm chung của văn Thuyết minh. dung sau : 1- Theá naøo laø vaên Thuyeát minh ? - Theá naøo laø vaên thuyeát minh ? - Cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân … của hiện tượng, sự vật. - Yeâu caàu chung cuûa baøi Thuyeát minh laø gì 2- Yeâu caàu : - Tri thức đối tượng thuyết minh khách quan, ? - Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội xác thực, hữu ích. - Trình baøy chính xaùc, roõ raøng, chaët cheõ. dung trả lời của HS. - Đưa ra một số đề văn, yêu cầu HS xác 3- Đề văn Thuyết minh : định đề văn Thuyết minh, giải thích sự - Nêu các đối tượng để người làm bài trình khác nhau giữa đề văn thuyết minh với bày tri thức về chúng. - Ví dụ : Giới thiệu một đồ chơi dân gian; Giới các đề văn khác. - Hướng dẫn HS đi đến nhận xét : Đề văn thiệu về tết trung thu.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> N¨m häc: 2011- 2012 Thuyeát minh khoâng yeâu caàu keå chuyeän, miêu tả, biểu cảm mà yêu cầu giới thiệu, thuyeát minh, giaûi thích. - Hãy ra một vài đề văn thuộc dạng văn Thuyeát minh ? - Em haõy neâu caùc daïng vaên Thuyeát minh 4- Caùc daïng vaên Thuyeát minh : và nêu sự khác nhau giữa các dạng đó ?. - Thuyết minh về một thứ đồ dùng. - Thuyết minh về một thể loại văn học. - Thuyeát minh veà moät danh lam thaéng caûnh. - Thuyeát minh veà moät phöông phaùp (caùch laøm) - …………………………………………………….. - Em haõy keå teân caùc phöông phaùp thuyeát 5- Caùc phöông phaùp thuyeát minh : minh thường sử dụng ? - Neâu ñònh nghóa, giaûi thích. - Tại sao cần phải sử dụng các phương - Liệt kê pháp đó ? - Neâu ví duï, soá lieäu. - Suy nghĩ, trả lời. - So sánh, phân tích, phân loại. - Nhaän xeùt- keát luaän - Kể tên các biện pháp nghệ thuật thường II- Sử dụng các biêïn pháp nghệ thuật, miêu được sử dụng trong văn thuyết minh ? taû trong vaên thuyeát minh 1- Các biện pháp nghệ thuật thường được sử - Hướng dẫn HS thảo luận nhóm và trả dụng trong văn thuyết minh. - Nhân hoá. lời những nội dung sau : - Để sử dụng các biện pháp nghệ thuật - Liên tưởng, tưởng tượng. - So saùnh. trong vaên thuyeát minh em phaûi laøm gì ? - Gợi ý : Sử dụng so sánh, liên tưởng - Kể chuyện. bằng cách nào? Muốn sử dụng biện pháp - Sử dụng thơ, ca dao. Nhân hoá ta cần làm gì ? a- Cách sử dụng : - Loàng vaøo caâu vaên thuyeát minh veà ñaëc ñieåm cấu tạo, so sánh, liên tưởng. - Tự cho đối tượng thuyết minh tự kể về mình (Nhân hoá). - Trong quaù trình thuyeát minh veà coâng duïng của đối tượng thường sử dụng các biện pháp so sánh, liên tưởng. - Xem đối tượng có liên quan đến câu thơ, ca - Em hãy nêu tác dụng của việc sử dụng dao nào dẫn dắt, đưa vào trong bài văn. caùc bieän phaùp ngheä thuaät troøng vaên thuyeát - Saùng taùc caâu truyeän. minh ? * Chú ý : Khi sử dụng các yếu tố trên không. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> N¨m häc: 2011- 2012 được sa rời mục đích thuyết minh. b- Taùc duïng : - Baøi vaên thuyeát minh khoâng khoâ khan maø sinh động, hấp dẫn. - Những điểm lưu ý khi sử dụng yếu tố 2- Yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết mieâu taû trong vaên thuyeát minh? minh. - Thông qua cách dùng tứ ngữ, các hình ảnh có sức gợi lớn cùng những biện pháp nghệ thuật đặc sắc như so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ, ước lệ … - Miêu tả chỉ dừng lại ở việc tái hiện hình ảnh ở một chừng mực nhất định…. - Những câu văn có ý nghĩa miêu ta nên được sử dụng đan xen với nhỡng câu văn có ý nghĩ Heát tieát 1 chuyeån tieát 2 lí giải, ý nghĩa minh hoạ. - Daøn yù chung cuûa moät baøi vaên thuyeát III- Caùch laøm baøi vaên thuyeát minh minh? a, Mở bài. Giới thiệu đối tượng thuyết minh. b, Thaân baøi. Thuyeát minh veà ñaëc ñieåm, coâng dụng, tính chất, cấu tạo, …. của đối tượng thuyeát minh. c, Kết bài. Giá trị, tác dụng của chúng đối với đời sống GV ghi lên bảng các đề bài. IV- Luyeän taäp. YC HS lựa chọn đề bài xây dựng các ý + Đề 1 : Giới thiệu loài cây em yêu thích nhất. cơ bản cho đề bài. +Đề 2 : Em hãy giới thiệu chiếc nón Việt Nam - HS laøm theo nhoùm. + Đề 3 : Giới thiệu về Bãi biển Cửa Lò. - Chú ý sử dụng các biện pháp nghệ thuaät vaø mieâu taû vaøo trong baøi vieát. - Cử đại diện lên trình bày. - Nhaän xeùt, boå sung Hoạt động 4. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối - Đọc các bài văn thuyết minh đã học; xem lại thể loại văn thuyết minh đã học ở lớp 8, 9. - GV khái quát lại kiến thức cơ bản. - Làm thành bài viết hoàn chỉnh các đề trên về nhà.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> N¨m häc: 2011- 2012. Ngµy so¹n: 19/ 09/ 2011 TIEÁT 3,4:. Các phương châm hội thoại A- MỤC TIấU cần đạt. Gióp häc sinh: - Ôn tập lại cho học sinh phương châm hội thoại về lượng, về chất, phương châm cách thøc, quan hÖ, lÞch sù. - HS biết vận dụng những phương châm hội thoại này vào trong giao tiếp. B- chuÈn bÞ. GV: Gi¸o ¸n, SGK, c¸c bµi tËp bæ trî. HS: Ôn tập lại nội dung bài học, kiểm tra lại các bài tập đã làm. c- hoạt động dạy - học. Hoạt động 1.. ổn định nề nếp, kiểm tra sĩ số. Hoạt động 2.. KiÓm tra bµi cò. - HS nhắc lại các phương châm hội thoại đã học. Hoạt động 3.. Bµi míi:. Hoạt động của thầy và trò - GV: Tæ chøc cho HS tr¶ lêi vÒ c¸c phương châm hội thoại. - Thế nào là phương châm hội thoại về chất, về lượng, về cách thức, về quan hệ, vÒ lÞch sù? - LÊy vÝ dô. - HS: T×m hiÓu tr¶ lêi theo yªu cÇu cña GV.. Nội dung cần đạt I. Ôn tập các phương châm hội thoại. - Phương châm hội thoại về chất. - Phương châm hội thoại về lượng. - Phương châm về cách thức. - Phương châm về quan hệ. - Phương châm lịch sự.. - GV: Hướng dẫn HS thực hiện làm Bài II. Luyện tập. tËp 5 sgk. Bµi tËp 1.(BT5 SGK) - HS: Làm việc theo nhóm, thảo luận, trả - Ăn đơm nói đặt => vu khống bịa đặt. lêi bµi tËp. - ¡n èc nãi mß => nãi vu v¬ kh«ng cã b»ng chøng. - GV: Thèng nhÊt c¸c kÕt qu¶ cña HS.. - ¡n kh«ng nãi cã =>. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. vu cáo bịa đặt.. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> N¨m häc: 2011- 2012 - C·i chµy c·i cèi => ngoan cè kh«ng chÞu thõa nhận sự thật đã có bằng chứng.. - HS: Ghi nhí.. - Khoa m«i móa mÐp - Nãi d¬i nãi chuét. ba hoa kho¸c l¸c. nãi l¨ng nh¨ng, nh¶m nhÝ.. - Nói hươu nói vượn høa hÑn mét c¸ch v« trách nhiệm, có màu sắc của sự lừa đảo.  Vi phạm phương châm về chất.. Bµi tËp 2. - Phép tu từ có liên quan đến phương châm lịch sự: nói gi¶m, nãi tr¸nh. - VD. + ChÞ còng cã duyªn. ( thùc ra lµ chÞ xÊu ). + Em không đến nổi đen lắm. ( thực ra em đen ). + ¤ng kh«ng ®­îc kháe l¾m. ( thùc ra «ng èm ). Bµi tËp 3. Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c thµnh ng÷. - GV: Cho HS lµm bµi tËp 3. - Nãi b¨m, nãi bæ --> nãi bèp ch¸t, th« tôc. - HS t×m hiÓu, tr¶ lêi bµi tËp sè 3. - Nói như đấm vào tai --> nói dở, khó nghe. - GV: Gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy. - §iÒu nÆng, tiÕng nhÑ --> nãi dai, ch× chiÕt, tr¸ch - HS: Tr×nh bµy theo yªu cÇu cña GV. mãc. - Nöa óp, nöa më --> nãi kh«ng rá rµng, khã hiÎu. - Mồm loa, mép giải --> nói nhiều lời, bất chấp đúng sai. - Nói như dùi đục chấm mắm cáy --> nói thô thiển, kém tÕ nhÞ. Bµi tËp 4. §iÒn tõ thÝch hîp vµo chæ trèng. - GV: Gäi HS lªn b¶ng lµm bµi tËp. - Nãi dÞu nhÑ nh­ khen .......... - Nói trước lời mà người khác chưa kịp nói - HS: Lµm bµi tËp theo yªu cÇu cña GV. ........... ............. - GV: Cho HS nhËn xÐt bµi lµm, thèng nhÊt. - Nãi ch©m chäc ®iÒu kh«ng hay - Nãi ch©m chäc ®iÒu kh«ng hay ............. - HS: NhËn xÐt, ghi nhí. - Nói chen vào chuyện của người trên ............ - Nãi rµnh m¹ch, cÆn kÏ ............ Liên quan đến phương châm lịch sự và phương ch©m c¸ch thøc. - GV: Tổ chức cho HS làm bài tập tiếp theo. Bài tập 5. Vận dụng những phương châm hội thoại đã học để giải thích vì sao người nói phải dùng cách nói. - HS: Suy nghÜ, t×m hiÓu, tr¶ lêi theo yªu cÇu - VD. cña GV. + Ch¼ng ®­îc miÕng thÞt miÕng x«i - GV: Cho HS tr¶ lêi, nhËn xÐt. Còng ®­îc lêi nãi cho ngu«i tÊm lßng + Người xinh nói tiếng cũng xinh - HS: Tr¶ lêi, th¶o luËn, ®­a ra kÕt luËn theo Người giòn cái tính tình tinh cũng giòn hướng dẫn, yêu cầu của GV - GV: Tæ chøc cho HS lµm bµi tËp. - HS suy nghÜ, th¶o luËn, tr¶ lêi bµi tËp sè 2. - GV: NhËn xÐt, thèng nhÊt.. Hoạt động 4.. Hướng dẫn hoạt động tiếp nối.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> N¨m häc: 2011- 2012. - HS Nhắc lại các phương châm hội thoại - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc. - GV ra thªm c¸c bµi tËp vÒ nhµ lµm, chuÈn bÞ cho tiÕt häc tiÕp theo. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> N¨m häc: 2011- 2012. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> N¨m häc: 2011- 2012. Ngày soạn: 16/ 10/ 2011 TIEÁT 6:. «n tËp v¨n b¶n Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ. A. Mục tiêu cần đạt. Học sinh nhắc lại được thể loại tiểu thuyết lịch sử chương hồi. Nắm được nhân vật sự kiện, cốt truyện trong đoạn trích. Cảm nhận, trân trọng , nể phục trước vẻ đẹp hùng tráng của người anh hùng áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ. B. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n. Häc sinh: Vë so¹n, vë bµi tËp. C. Hoạt động dạy học : 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: GV kÕt hîp ë bµi míi. 3. Hoạt động bài mới: Hoạt động 1: giới thiệu bài mới. Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho häc sinh. Phương pháp: Thuyết trình. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Nhắc lại hoàn cảnh sáng I.T¸c gi¶, t¸c phÈm: 1. T¸c gi¶: Dßng hä Ng« th× ë lµng t¶ t¸c vµ t¸c gi¶ Thanh Oai – Hµ T©y. GV cho häc sinh nh¾c l¹i nh÷ng nÐt chÝnh Cã hai t¸c gi¶ chÝnh lµ ng« th× chÝ vµ ng« vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. th× du. Yªu cÊu c¸c häc sinh kh¸c nghe vµ nhËn 2. Tac phÈm: ThÓ lo¹i tiÓu thuyÕt lÞch xÐt. sử chương hồi=> có quy mô lớn, phản ánh những biến động lịch sử nước tatuwf cuối thế kỷ XVIII đến nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX. 3. §o¹n trÝch thuéc håi th­ XIV. Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh nhắc lại II.Néi dung. nh÷ng néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch. 1. Hình ảnh người anh hùng Quang Mục tiêu: Tái hiện lại hình ảnh người Trung NguyÔn HuÖ. anh hïng Quang trung nguyÔn huÖ. Ngµy 20, 22, 24 th¸ng 11 nguyÔn huÖ Phương pháp: Tái hiện, vấn đáp, nghiên. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> N¨m häc: 2011- 2012 cøu. GV hướng dẫn học sinh tái hiện lạo hình ảnh người anh hùng Quang Trung Nguyễn HuÖ qua c¸c sù kiÖn lÞch sö. GV cho häc sinh nh¾c l¹i mòi tiÕn c«ng cña nghĩa quân tây sơn dưới sự chỉ huy của vua quang trung: Mũi tiến công: Từ Sông Gián => tiến đến đồn Phú Xuyên => tiến đến đồn Ngọc Hồi => tiến đến đồn Ngọc Hồi Sau đó tiến th¼ng vµo thµnh th¨ng long. GV l­u ý häc sinh vËn dung kiÕn thøc m«n lịch sử để xây dựng bản đồ mũi tiến quân cña nghÜa qu©n t©y s¬n. GV hướng dẫn học sinh dựa vào mũi tiến công của nghĩa quân tây sơn để thấy rõ sự thất bại nhục nhã của bọn cướp nước và bọn bán nước hại dân.. Nhắc lại những nét nghệ thuật đặc sắc trong ®o¹n trÝch.. Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh luyện tËp. Môc tiªu: Kh¸m ph¸ ph¸t hiÖn nh÷ng c¶m nhËn míi cña häc sinh. Rèn kỹ năng diễn đạt. Phương pháp: Ngiên cứu, phát hiện. GV hương dẫn học sinh bám sát vào văn bản để trình bày các cảm nhận vùa mang mµu s¾c chñ quan dùa trªn c¬ së kh¸ch quan. HS tù lµm.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. lªn ng«i lÊy niªn hiÖu lµ quang trung. Ngµy 25 th¸ng ch¹p n¨m mËu th©n xuÊt qu©n ra b¾c. Trên đường ra bắc gặp người cống sỹ La S¬n lµ nguyÔn thiÕp, tuyÓn mé qu©n lính, duyệt binh, phủ dụ tướng Tam điệp. Trận chiến năm kỷ dậu ( 1789 ) đại phá 20 v¹n qu©n thanh.. 2. Sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña bän vua tôi bán nước. Quân tướng Tôn Sỹ Nghị: Một tên tướng bÊt tµi, kh«ng biÕt ®­îc t×nh h×nh thùc h­ , l¹i hÕt søc kiªu c¨ng, tù m·n chñ quan khinh địch => được báo trước nhưng không chút đề phòng, chỉ mãi lo yÕn tiÖc mÆc søc vui ch¬i. Nghĩa quân Tây Sơn kéo đến => sợ mất mËt, giµy xÐo bá ch¹y, th©y chÊt dÇy đồng máu chảy đầy sông. Bän vua toi Lª chiªu Thèng: V«i vµng ®­a th¸i hËu ch¹y trèn => sè phËn cña kẻ đem vận mệnh dân tộc đặt vào tay kẻ khác. => Sự sỉ nhục lớn của triều đình. 3. NghÖ thuËt: - Lùa chän tr×nh tù kÓ theo diÔn biÕn lÞch sö. - Kh¾c ho¹ nh©n vËt phï hîp. - Giongj điệu trần thuật thay đổi linh ho¹t. III. LuyÖn tËp. Trình bày cảm nhận về hình ảnh người anh hïng Quang Trung NguyÔn HuÖ.. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> N¨m häc: 2011- 2012 GV cho gäi 2- 3 em tr×nh bµy. cho gäi c¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt. D. Hướng dẫn về nhà:. Häc bµi cò. ChuÈn bÞ «n tËp t¸c phÈm truyÖn kiÒu.. Ngµy so¹n: 28/ 10 /2011. TiÕt 7:. ¤n tËp t¸c phÈm truyÖn KiÒu – NguyÔn Du. A.Mục tiêu cần đạt. Nhắc lại thể loại truyện thơ nôm trong văn học trung đại, nắm kỹ cuộc đời và sự nghệp cña t¸c gi¶ nguyÔn du, n¾m ®­îc c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm truyÖn kiÒu, nh÷ng dông ý nghệ thuật tác giả sử dụn khi xây dựng tác phẩm.Từ đó thấy được sự đóng góp to lớn của đại thi hào nguyễn du cho nền văn học nước nhà. Bộc lộ lòng yêu mến kính trọng, khâm phôc tµi n¨ng vµ cã ý thøc häc tËp t¸c gi¶. B. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn:Gi¸o ¸n, sgk, tµi liÖu tham kh¶o. Häc sinh: Vë so¹n, vë bµi tËp. c. Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức. 2. kiÓm tra bµi cò: gv kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3. hoạt động bài mới. Hoạt động 1: giới thiệu bài mới. Gv hướng dẫn học sinh ôn tập lại các kiến thức về tác giả và tác phẩm nguyễn du. Hoạt động của thầy và trò Nội dung càn đạt Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh nhắc lại cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của tác giả NguyÔn Du. Môc tiªu: Cñng cè kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ t¸c gi¶. Phương pháp: tái hiện, vấn đáp. Gv cho häc sinh nh¾c l¹i toµn bé nh÷ng. I. T¸c gi¶ NguyÔn Du: - Chịu ảnh hưởng của truyền thống gia đình quý téc . - Chứng kiến những biến động dữ dội nhất trong lÞch sö phong kiÕn ViÖt Nam, NguyÔn Du am hiểu nhiều vấn đề sâu sắc trong đời sèng x· héi... Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> N¨m häc: 2011- 2012 kiÕn thøc vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du. Lần lượt cho các học sinh khác bổ sung và kh¸i qu¸t l¹i.. - Nh÷ng th¨ng trÇm trong cuéc sèng khiÕn Nguyễn Du tràn đầy lòng yêu thương trong t©m hån. S¸ng t¸c: C¸c t¸c phÈm ®­îc viÕt b»ng chò h¸n vµ ch÷ n«m. - Có đóng góp to lớn cho kho tàng văn ho¸ cña d©n téc nhÊt lµ ë thÓ lo¹i truyÖn th¬. Hoạt động 3: GV hướng dẫn học sinh tìm II. T¸c phÈm truyÖn KiÒu. hiÓu vÒ t¸c phÈm truyÖn KiÒu. 1. Nguån gèc: Dùa vµo cèt truyÖn kim Môc tiªu: HS n¾m ®­îc nhøng kiÕn thøc v©n kiÒu truyÖn cña Thanh T©m Tµi c¬ b¶n nhÊt vÒ truyÖn KiÒu. Nh©n Trung Quèc. Nh­ng s¸ng t¹o Phương pháp: Tái hiện. cña NguyÔn Du lµ rÊt lín. Gv lần lượt cho học sinh trình bày các nội 2. KÕt cÊu: Gåm 3 phÇn dung đã hướng ở phần chuẩn bị ở nhà. - Gặp gỡ và đính ước. Yªu cÇu häc sinh kh¸c bæ sung vµ rót ra kÕt - Gia biÕn vµ l­u l¹c. luËn. - §oµn tô. 3. Gi¸ trÞ cña truyÖn kiÒu:  Gi¸ trÞ néi dung: GÝa trÞ hiÖn thùc vµ giá trị nhân đạo.  Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: Sö dông ng«n ng÷, miªu t¶ thiªn nhiªn, miªu t¶ cảnh vật, khắc hoạ hình tượng nhân vËt. Hướng dẫn bài tập 1: Bám sát vào kết cấu III. LuyÖn tËp: ba phÇn cña t¸c phÈm. 1. Tãm t¾t t¸c phÈm truyÖn kiÒu. Dành thời gian để học sinh tóm tắt. Cho gọi học sinh đọc tại chổ, gọi các học sinh kh¸c nhËn xÐt. GV kÕt luËn, kh¸i qu¸t l¹i. * GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu giá trị néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt hai ®o¹n trÝch: §o¹n chÞ em Thuý KiÒu vµ ®o¹n C¶nh ngµy xu©n. Hướng dẫn bài tập 2: Đọc kỹ đoạn trích, bám sát vào những kiến thức đã khai thác ở 2. Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ bøc ch©n tiết trước. Yêu cầu: Diễn đạt trau chuốt, mạch lạc, sử dung chị em thuý Kiều trong đoạn trích “ dông c¸c c©u v¨n giµu h×nh ¶nh, tr×nh bµy ChÞ em Thuý KiÒu” đầy đủ bố cục ba phần rõ ràng. HS chuÈn bÞ. Gv cho gäi c¸c em tr×nh bµy t¹i chæ. GV nhận xét đúc rút kinh nghiệm cho các em.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> N¨m häc: 2011- 2012. d.Hướng dẫn về nhà. - TiÕp tôc cñng cè néi dung kiÕn thøc vÒ t¸c phÈm truyÖn KiÒu. - TiÕt t¬i tiÕp tôc «n tËp vÒ t¸c phÈm truyÖn KiÒu.. Ngày soạn: 03/ 11/ 2011 TiÕt 8:. ¤N TËP T¸C PHÈM TRUYÖN KIÒU – NGUYÔN DU. A.Mục tiêu cần đạt. Nhắc lại thể loại truyện thơ nôm trong văn học trung đại, nắm kỹ cuộc đời và sự nghệp cña t¸c gi¶ nguyÔn du, n¾m ®­îc c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm truyÖn kiÒu, nh÷ng dông ý nghÖ thuËt t¸c gi¶ sö dông khi x©y dùng t¸c phÈm. Từ đó thấy được sự đóng góp to lớn của đại thi hào nguyễn du cho nền văn học nước nhµ. Béc lé lßng yªu mÕn kÝnh träng, kh©m phôc tµi n¨ng vµ cã ý thøc häc tËp t¸c gi¶. B. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, sgk, tµi liÖu tham kh¶o. Häc sinh: Vë so¹n, vë bµi tËp. c. Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức. 2. kiÓm tra bµi cò: gv kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3. hoạt động bài mới. Hoạt động 1: giới thiệu bài mới. Gv hướng dẫn học sinh ôn tập lại các kiến thức về tác giả và tác phẩm nguyễn du. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 2: gvhướng dẫn học sinh tìm hiÓu ®o¹n trÝch “ ChÞ em Thuý KiÒu”. Nội dung cần đạt i. ®o¹n trÝch ”chÞ em thuý KiÒu.” 1. Những vấn đề chung: N»m ë phÇn ®Çu t¸c phÈm truyÖn KiÒu. GV cho häc sinh nh¾c l¹i vÞ trÝ ®o¹n trÝch, kÕt * Gåm bèn phÇn:. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> N¨m häc: 2011- 2012 cấu bố cục và phương thức biểu đạt.. - Giới thiệu vẻ đẹp chung của hai chị em. - Giới thiệu vẻ đẹp Thuý Vân. - Giới thiệu vẻ đẹp, tài năng Thuý Kiều. - NÕp sèng hai chÞ em. ? Khái quát lại nội dung đoạn trích chị em 2. Nội dung: Thái độ ngợi ca vẻ đẹp và tài Thuý KiÒu. n¨ng cña chÞ em Thuý V©n vµ Thuý KiÒu. Dự cảm về cuộc đời của chị em Thuý Kiều. 3.Nghệ thuật: Hình ảnh ước lệ tượng trưng. ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật được sử Sử dụng thủ pháp đòn bẩy. dông trong ®o¹n trÝch? Lùa chän vµ sö dông ng«n ng÷ miªu t¶ tµi t×nh. 4. ý nghÜa: ThÓ hiÖn tµi n¨ng nghÖ thuËt vµ cảm hứng nhân văn ca ngợi vẻ đẹp, tài năng con người của tác giả Nguyễn Du.. Hoạt động 3: gvhướng dẫn học sinh tìm hiểu ®o¹n trÝch “ c¶nh ngµy xu©n” GV cho häc sinh nh¾c l¹i vÞ trÝ ®o¹n trÝch, kÕt cấu bố cục và phương thức biểu đạt.. ? Kh¸i qu¸t l¹i néi dung ®o¹n trÝch chÞ em Thuý KiÒu. ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật được sử dông trong ®o¹n trÝch?. Hoạt động 4: gvhướng dẫn học sinh tìm hiểu ®o¹n trÝch “ c¶nh ngµy xu©n” GV cho häc sinh nh¾c l¹i vÞ trÝ ®o¹n trÝch, kÕt cấu bố cục và phương thức biểu đạt. ? Kh¸i qu¸t l¹i néi dung ®o¹n trÝch KiÒu ë lÇu Ng­ng BÝch.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. II. §o¹n trÝch ” C¶nh ngµy xu©n”. 1. Những vấn đề chung. Thuéc phÇn thø nhÊt cña t¸c phÈm truyÖn KiÒu. - T¶ khung c¶nh thiªn nhiªn mïa xu©n vµ c¶nh lÔ héi ngµy xu©n. 2. Nội dung:Vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân được khắc hoạ qua cái nhìn của người míi vïa yªu míi mÎ tinh kh«i sèng động. Quang c¶nh lÔ héi mïa xu©n rén rµng n¸o nøc => Trang nghiªm, truyÒn thèng. T©m tr¹ng l­u luyÕn khi gi· tõ lÔ héi. 3. NghÖ thuËt. 4. Ng«n ng÷ miªu t¶ giµu h×nh ¶nh, giµu nhÞp ®iÖu, diÔn t¶ t©m tr¹ng tinh tÕ cña nh©n vËt. Miªu t¶ theo tr×nh tù thêi gian=> Bøc tranh mùa xuân tươi đẹp, bút pháp nghệ thuật giµu chÊt t¹o h×nh. III. §o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ng­ng BÝch” 1. Những vấn đề chung. - Thuéc phÇn hai- Gia biÕn vµ l­­ l¹c. * Bố cục : Khung cảnh thiên nhiên trước lầu Ng­ng bÝch. - Nçi nhí chµng Kim, nhí cha mÑ. - T©m tr¹ng buån ®au xãt cña kiÒu 3. NghÖ thuËt: Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt , Lùa chä tõ ng÷ ch¾t läc, c¸c biÖn ph¸p tu tõ. 4. ý nghĩa: Tâm trạng cô đơn, buồn tủi và tấm. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> N¨m häc: 2011- 2012 ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật được sử dông trong ®o¹n trÝch? Hoạt động 5: GV hướng dẫn học sinh làm bài tËp. GV t¹o ®iÒu kiÖn häc sinh tù lùa chon ®o¹n th¬ em thÝch, Hướng học sinh vận dụng kiến thức đã học để khai th¸c. Cho gọi đọc. NhËn xÐt. DÆn dß: VÒ nhµ tiÕp tôc hoµn thµnh bµi tËp. ChuÈn bÞ «n tËp sù ph¸t triÓn cña tõ vùng.. lßng thuû chung hiÕu th¶o cña nµng KiÒu. IV. LuyÖn tËp. Bµi tËp: Chän mét ®o¹n trong c¸c ®o¹n trÝch em đã học về truyện Kiều, trình bày cảm nhận cña em.. Ngày soạn: 11/ 11/ 2011 TIẾT 9:. Ôn tập sự phát triển từ vựng. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: Nắm được sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ. Nắm chắc các phương thức phát triển nghía của từ ngữ. Biết cách vận dụng trong các ngữ cảnh khác nhau. B. Chuẩn bị: Giáo viên: Giáo án, tài liệu tham khảo. Học sinh: Vở soạn, vở bài tập, xem lại các kiến thức về từ vựng. C. Hoạt động dạy học: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 3. Hoạt động bài mới: Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. GV cho học sinh nhắc lại sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ vựng. ?Từ vựng phát triển dựa trên cơ sở nào? GV có nhiều cách để phát triển của từ vựng. ?Có những cách nào để phát triển từ. I. Sự phát triển nghĩa của từ vựng Xã hội phát triển=> từ vựng của ngôn ngữ cũng phát triển=> Từ vựng không ngừng được bổ sung phát triển. II. Các cách phát tiển từ vựng: 1 Phát triển từ vựng dựa trên cơ sở nghĩa gốc của chúng.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> N¨m häc: 2011- 2012 vựng? Có hai phương thức phát triển nghĩa: GV yêu cầu học sinh lấy ví dụ. - Phương thức ẩn dụ. GV như vậy trên cơ sở một nghĩa gốc - Phương thức hoán dụ. có nhiều nghĩa moái ra đời cùng với sự Ví dụ: Ăn- nghĩa gốc: Hoạt động đưa thức ăn vào miệng nuôi sống cơ thể, phát triển của xã hội. làm tiêu tốn thức ăn. Có các nghĩa chuyển: Xe ăn xăng: Tiêu thụ tốn nhiên liệu. Nói chuyện ăn ý: Hợp ý với nhau. Mặc ăn quần áo: Mặc quần áo đẹp, vừa vặn. Bán hàng ăn khách: Đông người mua. Mặt trời ăn mặt trăng: Hiện tượng tự nhiên mặt trăng bị che khuất bởi mặt trời( nhật thực) 2. Phát triển từ vựng dựa trên các mô hình từ ( Tạo thêm các từ GV cho học sinh nhắc lại các mô hình mới ) từ có khả năng tạo ra từ mới. Mô hình: x + tặc: Không tặc, hải tặc nhịch tặc… x+ hoá: Ô xy hoá, cơ giới hoá, bê tông ? GV trong thời đại ngày nay khi lượng hoá, kiên cố hoá… từ vựng đã dồi dào chúng ta còn có => Có nhiều sự vật hiện tượng ra đời phải tạo thêm từ mới hay không? cùng sự phát triển của xã hội => chunhs ta cũng vẫn phait tạo thêm để GV cho học sinh nhắc lại khái niệm từ có đủ lương từ đáp ứng nhu câusf giao mượn. tiếp. Yêu cầu học sinh lấy ví dụ về từ mượn 3. Vay mượn tiếng nước ngoài. trong cuộc sống. Từ mượn: vay mượn tiếng nước ngoài => Đáp ứng mục đích giao tiếp. => Mượn nhiều tiếng hán, tiếng anh, tiếng pháp, ngôn ngữ la tinh. Ví dụ: - Mộc hương, xuân phân, thu phân, thảo luận: Ngày nay có một số học đông chí, hai chí…. sinh học ngoại ngữ và khi gặp nhau là - Mit tin, aids, môdem, tiếp thị, chào, nói chuyện với nhau băng tiếng maketting… nước ngoài. Đó có phải là hiện tượng - Appelexilin, cocain, terpin… mượn tiếng nước ngoài hay không? Cho gọi học sinh trình bày quan điểm. GV khái quát lại: Hiện tượng đó không phải là mượn tiếng nước ngoài=> hiện tượng lạm dụng=> sính. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> N¨m häc: 2011- 2012 ngoại, không biết trân trọng sự giàu đẹp của tiếng việt=> phê phán, đáng trách.đáng D. Dặn dò: Về nhà học bài cũ. Chuẩn bị tiết sau thực hành làm bài tập.. nhớ lại các khái niệm cơ bản của từ vựng tiếng việt. Biết cách lập bản đồ tư duy hệ thống lại kiến thức về từ vựng từ lớp 6- 9.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> N¨m häc: 2011- 2012 A. Từ vựng tiếng việt: I.Từ và cấu tạo từ. Từ: Đơn vi ngôn ngữ nhỏ nhát dùng để đặt câu. Từ đơn: Một tiếng có nghĩa. Từ phức: Hai tiếng trở lên. Từ láy: Quan hệ về âm. Từ ghép: Quan hệ về nghĩa. II. Nghĩa của từ. Khái niệm: Là nội dung mà từ biểu thị. Có hai cách giải nghĩa:- Trình bày khái niệm. - Đưa ra các từ đồng nghái hoặc trái nghĩa. III. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ. 1. Khái niệm: Một từ có thể có nhiều nghĩa hoặc nhiều nghĩa. 2. Hiện tượng chuyển nghĩa: Thay đổi nghĩa tạo ra các nghĩa mới. Có hai phương thức: Phương thức ẩn dụ và phương thức hoán dụ. IV..Từ đồng âm, từ trái nghĩa, từ đồng nghĩa: *Từ đồng âm:Giống nhau về âm thanh nhưng khác xa nhau về nghĩa. *Từ trái nghĩa: Nghĩa trái ngược nhau hoàn toàn.( Một từ có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhâu). * Từ đồng nghĩa: Có nghĩa giống hoặc gần giống nhau( Có thể thuộc nhiều nhóm từ đồng nghía khác nhau). V. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: Một từ có thể có nghĩa rộng so với từ này nhưng lại có nghĩa hẹp so với nghĩa từ khác. VI. Sự phát triển cử từ vựng: Có hai cách: Phát triển số lượng từ và phát triển nghĩa. VII. Từ mượn: Vay mượn tiếng nước ngoài => Đáp ứng mục đích giao tiếp. => Mượn nhiều tiếng hán, tiếng anh, tiếng pháp, ngôn ngữ la tinh. VIII. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội: Thuật ngữ:Biểu thị các khái niệm khoa học công nghệ=> dùng trong các văn bản khoa học. Biệt ngữ xã hội: Dùng trong một tâmngf lớp người nhất định. IX. Trau dồi vốn từ: - Hiểu nghĩa của từ. - Biết cách sử dụng đúng trong các trường hợp cụ thể. Tích luỹ thêm các từ chưa biết. B. Các biện pháp tu từ. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> N¨m häc: 2011- 2012. Ngµy so¹n: 27/ 11/ 2011. TiÕt 11: ôn tập về truyện trung đại. I. Mục tiêu cần đạt: Củng cố khắc sâu kiến thức về văn hco jtrung đại. Hệ thống hoá lại các tác phẩm văn học trung đại trong chương trình ngữ văn 9. Häc sing n¾m ch¾c nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm. II. ChuÈn bÞ: GV: Giáo án, hệ thống kiến thức văn trung đại. HS: Vở soạn, các văn bản tóm tắt truyện trung đại. III. Hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra trong hoạt động bài mới. 3. Hoạt động bài mới. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh lập bảng thống kê các tác phẩm văn học trung đại. stt 1. t¸c phÈm Chuyện người con g¸i Nam Xương. 2. ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh. 3. Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ. 4. TruyÖn KiÒu. Néi dung Thể hiện niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời khẳng định vẻ đẹp truyền thèng cña hä. Phạm đình Phản ánh đời sống xa hoa của vua chóa vµ sù nhóng nhiÔu Hæ cña bän quan l¹i thêi LªTrÞnh. Ng« gia v¨n T¸i hiÖn chan thùc h×nh ¶nh ph¸i người anh hùng dân tộ NguyÔn HuÖ qua chiÕn c«ng thần tốc đại phá quân thanh sự thảm bại của tướng quân nhà Thanh và số phận bi đát cña vua t«i Lª Chiªu Thèng. NguyÔn Du Bøc tranh hÖn thùc vÒ x· héi t¸c gi¶ NguyÔn D÷. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. NghÖ thuËt ¸ng v¨n hay thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt dùng truyÖn, miªu t¶ nh©n vËt, kÕt hîp tù sù víi tr÷ t×nh. Lèi v¨n ghi chÐp sù viÖc cô thÓ ch©n thực sinh động. X©y dùng nh©n vËt qua ng«n ng÷ vµ hành động, nghệ thuật đối lập, giọng ®iÖu trÇn thuËt phï hîp Thµnh c«ng vÒ. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> N¨m häc: 2011- 2012 bÊt c«ng, tµn b¹o, lµ tiÕng nãi thương cảm trước số phận bi kịch của con người : Khát väng quyÒn sèng, c«ng lÝ, kh¸t väng t×nh yªu, h¹nh phóc… 5 Lôc V©n Tiªn NguyÔn Khát vọng hành đạo giúp đời §×nh ChiÓu cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn qua ®o¹n trích Lục Vân Tiên đánh cướp, Hình ảnh Lục Vân Tiên tµi ba dòng c¶m, KiÒu NguyÖt Nga hiÒn hËu nÕt na, xinh đẹp. Hoạt động 3: Luyện tập làm một số bài tập thực hành. Hoạt động của thầy và trò. phương diện ngôn ng÷ vµ thÓ lo¹i, nghÖ thuËt dÉn truyÖn, x©y dùng t©m lÝ nh©n vËt… Ng«n ng÷ méc m¹c b×nh dÞ, x©y dùng nh©n vËt qua ng«n ngữ, hành động.. Nội dung cần đạt. GV chÐp c¸c bµi tËp luyÖn tËp lªn b¶ng. Yêu cầu học sinh đọc kỹ, làm bài. GV hướng dẫn bài tập 1: Xác định các tình tiÕt chÝnh, nh©n vËt chÝnh, khi tãm t¾t chý ý kh«ng thuËt l¹i lêi tho¹i cña c¸c nh©n vËt, không bình luận, phân tích nhận xét, đánh gi¸.. Bài tập 1:Tóm tắt chuyện người con gái Nam Xương. - Giới thiệu về Vũ Nương. - Hoàn cảnh Vũ Nương khi Trương Sinh ®i lÝnh. - Nỗi nghi ngờ ghen tuông của trương Sinh. - Cái bóng giải oan cho Vũ Nương. - trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương trở về trên chiếc kiệu hoa lúc Èn lóc hiÖn. Bµi tËp 2: Dùa vµo ®o¹n trÝch “c¶nh ngµy GV hướng dẫn: Chú ý bám sát vào nội dung xu©n” viÕt mét ®o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh mïa đoạn trích, đặc biệt là bốn câu đầu văn bản. xu©n. Gv cho hcoj sinh đọc đoạn văn, yêu cầu các - Mïa xu©n chim Ðn chao qua chao l¹i b¹n nhËn xÐt, gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i. trªn bÇu trêi. - ánh sáng thiều quang mùa xuân đã qua đi sáu mươi ngày. - Th¶m cá non kÐo dµi m·i tËn ch©n trời, một màu xanh tươi mát. - Trªn cµnh lª ®iÓm tr¾ng mét vµi b«ng hoa. => Cảnh mùa xuân đẹp, thanh khiết, tràn ®Çy søc sèng. IV. DÆn dß: Về nhà tiếp tục tóm tắt các tác phẩm truyện trung đại. Nắm vững giá trị nội dung và nghệ thuật các đoạn trích đã được học.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> N¨m häc: 2011- 2012. Chuẩn bị ôn tập văn bản đồng chí và văn bản bài thơ về tiểu đội xe không kính.. Ngµy so¹n: 03/ 11/ 2011 TiÕt 12:. ¤N TËP VÒ §åNG CHÝ Vµ BµI TH¥ VÒ TIÓU §éI XE KH¤NG KÝNH. I .Mục tiêu cần đạt: Góp häc sinh cñng cè kh¾c s©u nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thu¹t hai t¸c phÈm đồng chí và bài thơ về tiểu đội xe không kính. II .ChuÈn bÞ: Giaã ¸n, mét sè bµi tËp thù hµnh. Häc sinh: Vë so¹n bµi. III. Hoạt động dạy và học: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra trong quá trình hoạt động bài mới. 3. Hoạt động dạy và học. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới. Hoạt động 2: Ôn tập về bài thơ đồng chí Hoạt động thầy và trò nội dung cần cần đạt GV hướng dẫn học sinh nhắc lại những nét 1. Nh÷ng nÐt chung vÒ t¸c phÈm: chung về tác phẩm đồng chí. - T¸c gi¶: ChÝnh H÷u sinh 1926 quª - t¸c gi¶. can léc- hµ tÜnh. - T¸c phÈm. - §ång chÝ s¸ng t¸c vµo ®Çu n¨m 1948 - ThÓ lo¹i. - Thể thơ tự do=> phương thức tự sự - Kết cấu bố cục và phương thức biểu kÕt hîp víi tr÷ t×nh. đạt. - Bè côc: 3 ®o¹n: Cơ sở tình đồng chí. Biểu hiện tình đồng chí. Biểu tượng đời lính.. Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ B¶o Ngäc. Trường thcs Sơn Kim Lop8.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>