Giáo án Tự chọn Ngữ văn 7 - Tiết 1 đến tiết 14

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. TiÕt 1 Ca dao, D©n ca kh¸i niÖm vµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n. A. Mục tiêu cần đạt: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ ca dao, d©n ca. - HiÓu biÕt s©u s¾c h¬n vÒ ca dao, d©n ca vÒ néi dung & nghÖ thuËt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi: H® cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc ? ThÕ nµo lµ ca dao?. ? LÊy vÝ dô minh ho¹?. ? Nêu những đề tài chủ yếu trong ca dao? - Gv: Ca dao có đủ mọi sắc độ cung bậc tình cảm con người: vui, buồn, yêu ghét, giËn hên nh­ng næi lªn lµ niÒm vui cuéc sèng, t×nh yªu đời, lòng yêu thương con người. ? Nêu những nét đặc sắc về mÆt nghÖ thuËt cña ca dao?. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 1. Kh¸i niÖm: - Ca dao là những bài hát ngắn, thường là 3,4 câu, cũng có một số ít những bài ca dao dài. Những bài ca thường có nguồn gốc dân ca- Dân ca khi tước bỏ làn điệu đi, lời ca ë l¹i ®i vµo kho tµng ca dao. Ca dao, d©n ca vèn ®­îc d©n gian gäi b»ng nh÷ng c¸i tªn kh¸c nhau: ca, hß, lÝ, vÝ, kÓ, ng©m... VD: - Tay cầm bó mạ xuống đồng. MiÖng ca tay cÊy mµ lßng nhí ai. - Ai có chồng nói chồng đừng sợ. Ai có vợ nói vợ đừng ghen. §Õn ®©y hß h¸t cho quen 2. Về đề tài. a. Ca dao hát về tình bạn, tình yêu, tình gia đình. b. Ca dao bày tỏ lòng yêu quê hương, đất nước. c. Biểu hiện niềm vui cuộc sống, tình yêu lao động, tinh thÇn dòng c¶m, tÊm lßng chan hßa víi thiªn nhiªn. d. Béc lé nçi kh¸t väng vÒ c«ng lÝ, tù do,quyÒn con người. 3. NghÖ thuËt. a. NghÖ thuËt cÊu tø cña ca dao: cã 3 lèi. Phó, tØ, høng. + Phó: Lµ m« t¶,tr×nh bµy, kÓ l¹i trùc tiÕp c¶nh vËt, con người, sự việc tâm trạng. 1 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n tù chän ? Cho vÝ dô minh ho¹?. N¨m häc 2011- 2012 VD: Ngang l­ng th× th¾t bao vµng. Đầu đội nón dấu, vai mang súng dài.. HoÆc nãi trùc tiÕp. - C¬m cha ¸o mÑ ch÷ thÇy. G¾ng c«ng häc tËp cã ngµy thµnh danh. - Em là cô gái đồng trinh. Em ®i b¸n rù¬u qua dinh «ng NghÌ. . . + TØ: Lµ so s¸nh:trùc tiÕp hay so s¸nh gi¸n tiÕp. VD: So s¸nh trùc tiÕp: - C«ng cha nh­ nói th¸i S¬n. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. So s¸nh gi¸n tiÕp: vËn dông NT Èn dô- So s¸nh ngÇm. - ThuyÒn vÒ cã nh¬ bÕn ch¨ng. Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. ? Em hiểu thế nào là lối + Hứng: là hứng khởi.Thường lấy sự vật khêu gợi cảm høng? LÊy vD xúc, lấy một vài câu mào đầu tả cảnh để từ đó gợi cảm, gîi høng. VD: Trên trời có đám mây xanh. ë gi÷a m©y tr¾ng xung quanh m©y vµng. ¦íc g× anh lÊy ®­îc nµng. §Ó anh mua g¹ch B¸t Trµng vÒ x©y. ? Ca dao thường sử dụng b. Nghệ thuật miêu tả & biểu hiện. những biện pháp nghệ thuật - Biện pháp tu từ: nhân hóa, tượng trưng, nói quá, ẩn dụ, nµo? ho¸n dô, ch¬i ch÷. . . + Ca dao đặc sắc ở NT xây dựng hình ảnh. ThÊy anh nh­ thÊy mÆt trêi. Chãi chang khã ngã,trao lêi khã trao. + NT sö dông ©m thanh Tiếng sấm động ì ầm ngoài biển Bắc. Giät m­a t×nh rØ r¾c chèn hµng hiªn. + Đối đáp cũng là 1 đặc trưng NT của ca dao. Đến đây hỏi khách tương phùng. Chim chi một cánh bay cùng nước non? - Tương phùng nhắn với tương tri. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 2 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012 L¸ buåm mét c¸nh bay ®i kh¾p trêi. + Lối xưng hô cũng thật độc đáo:. ? H·y nªu gi¸ trÞ cña ca dao?. * §¸nh gi¸: ? H·y ph©n biÖt sù khac nhau gi­a ca dao vµ d©n ca? - GV NX và chốt lại vấn đề:. Ai ơi, em ơi, ai về, mình đi, mình về, hỡi cô, đôi ta. . . + VÇn & thÓ th¬. - Lµm theo thÓ lôc b¸t (6-8). VÇn ë tiÕng thø 6 cña c©u 6 víi tiÕng thø 6 cña c©u 8. VD: Trăm quan mua lấy miệng cười. Nghìn quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen - Lµm theo lèi lôc b¸t biÕn thÓ hoÆc mçi c©u 4 tiÕng hay 5 tiÕng. 4.Gi¸ trÞ cña ca dao. - Gi¸ trÞ cña ca dao lµ hÕt søc to lín, lµ v« gi¸. Nã lµ nguån s÷a kh«ng bao giê c¹n cña th¬ ca d©n téc. - Các nhà thơ lớn như Nguyễn Du- Hồ Xuân Hương…và sau này như Tố Hữu…thơ của họ đều mang hơi thở của ca dao, cña th¬ ca d©n gian. Ca dao - Ai ®i mu«n dÆm non s«ng. §Ó ai chÊt chøa sÇu ®ong v¬i ®Çy. - Qu¶ cau nho nhá. C¸i vá v©n v©n. .- M×nh vÒ m×nh nhí ta ch¨ng. Ta vÒ ta nhí hµm răng mình cười.. Th¬ tr÷ t×nh - SÇu ®ong cµng l¾c cµng ®Çy. Ba thu dän l¹i mét ngµy dµi ghª. (TK- NDu) -Qu¶ cau nho nhá,miÕng trÇu h«i. Này của Xuân Hương đã quệt råi. (Hồ Xuân Hương) - M×nh vÒ m×nh cã nhí ta. Ta vÒ ta nhí nh÷ng hoa cïng người.. 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i toµn bé néi dung ý nghÜa cña c¸c bµi ca dao. 5. DÆn dß: NS: - Häc thuéc lßng nh÷ng bµi ca dao trong SGK. ND: - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. NK:. /2011 /2011 /2011. ********************************************************************** Hoµng ThÞ V©n Hµ Trường THCS Thụy Lôi 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. TiÕt 2 mét sè bµi tËp vÒ tõ ghÐp vµ tõ l¸y. A. Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục củng cố cho học sinh kiến thức về từ ghép,từ láy,đại từ. - BiÕt c¸ch nhËn biÕt vµ sö dông c¸c lo¹i tõ trªn B. Phương pháp: Hỏi đáp, thảo luận nhóm -Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. -Học sinh: đồ dùng học tập. D. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i A. Tõ ghÐp niÖm tõ ghÐp vµ c¸c lo¹i tõ I. Lý thuyÕt ghÐp. 1. ThÕ nµo lµ tõ ghÐp,cã mÊy lo¹i tõ ghÐp. 2. LÊy vÝ dô. II. Thùc hµnh Bµi tËp 1: a. TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh. ? H·y g¹ch ch©n c¸c tõ ghÐp - BiÕt ¨n ngñ biÕt häc hµnh lµ ngoan. b. Ai ¬i b­ng b¸t c¬m ®Çy. ph©n lo¹i. Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần. c. NÕu kh«ng cã ®iÖu Nam Ai. Sông Hương thức suốt đêm dài làm chi. Nếu thuyền độc mộc mất đi. Th× Hå Ba BÓ cßn g× n÷a em. (Hµ Thóc Qu¸) ? Ph©n biÖt, so s¸nh nghÜa cña tõ nghÐp víi nghÜa cña c¸c Bµi tËp 2: +Cô thÓ: * Nhãm a: NghÜa cña c¸c tõ ghÐp nµy hÑp h¬n nghÜa tiÕng: + Cã mét sè tiÕng trong cÊu cña tiÕng chÝnh  tõ ghÐp CP. tạo từ ghép đã mất nghĩa, mờ * Nhóm b: Nghĩa của các từ ghép này khái quát hơn nghĩa. Tuy vậy người ta vẫn nghĩa của các tiếng  từ ghép Đl. xác định được đó là từ ghép CP * Nhóm c: Mát tay có nghĩa khác “mát” + “tay”. Nghĩa của các từ ghép này đã bị chuyển trường nghĩa so với hay đẳng lập. nghÜa cña c¸c tiÕng. a. èc nhåi, c¸ trÝch, d­a hÊu . b. ViÕt l¸ch, giÊy m¸, chî bóa, quµ c¸p. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 4 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. c. Gang thÐp, m¸t tay, nãng lßng. Bµi tËp 3:. ? H·y t×m c¸c tõ ghÐp vµ tõ l¸y a. Con trâu rất thân thiết với người dân lao động. cã trong VD sau Nh÷ng tr©u ph¶i c¸i nÆng nÒ, chËm ch¹p, sèng cuéc sèng vÊt v¶, ch¼ng mÊy lóc th¶nh th¬i. V× vËy, chØ khi nghĩ đến đời sống nhọc nhằn, cực khổ của mình, người b. Không gì vui bằng mắt Bác nông dân mới liên hệ đến con trâu. Hồ cười. - Các từ ghép: con trâu, người dân, lao động, cuộc sống, Quên tuổi già tươi mãi tuổi cực khổ, nông dân, liên hệ. hai mươi. Người rực rỡ - Các từ láy: thân thiết, nặng nề, chậm chạp, vất vả, mét mÆt trêi c¸ch m¹ng. Mµ th¶nh th¬i, nhäc nh»n. đế quốc là loài dơi hốt hoảng. b- Từ ghép: tuổi già, đôi mươi, mặt trời, cách mạng, đế Đêm tàn bay chập choạng dưới quốc, loài dơi. chân Người. - Tõ l¸y: rùc rì, hèt ho¶ng, chËp cho¹ng. ? H·y t×m tõ ghÐp trong ®o¹n Bµi tËp 4: v¨n sau & s¾p xÕp chóng vµo b¶ng ph©n lo¹i. Tõ ghÐp chÝnh phô M­a phïn ®em mïa xu©n Từ ghép đẳng lập đến, mưa phùn khiến những ch©n m¹ gieo muén n¶y xanh - HS ph©n lo¹i vµo b¶ng -> nhËn xÐt: l¸ m¹. D©y khoai, c©y cµ chua rườm rà xanh rợ các trảng ruéng cao. MÇm c©y sau sau, c©y nhéi, c©y bµng hai bªn ®­êng n¶y léc, mçi h«m tr«ng thÊy mçi kh¸c.… Nh÷ng c©y b»ng l¨ng mïa h¹ èm yÕu l¹i Bµi tËp 5:: Ngày chưa tắt hẳn, trăng đã lên rồi. Mặt trăng tròn, nhó léc. VÇng léc non n¶y ra. Mưa bụi ấm áp. Cái cây được to và đỏ từ từ lên ở chân trời, sau rặng tre đen của lµng xa. MÊy sîi m©y con v¾t ngang qua, mçi lóc cho uèng thuèc. ? Hãy chọn cụm từ thích hợp ( mảnh dần rồi đứt hẳn. Trên quãng đồng ruộng, cơn gió trăng đã lên rồi, cơn gió nhẹ, nhẹ hiu hiu đưa lại, thoang thoảng những hương thơm tõ tõ lªn ë ch©n trêi, v¾t ngang ng¸t. qua, rặng tre đen, những hương B. Từ láy th¬m ng¸t) ®iÒn vµo chç trèng I. Lý thuyÕt để hoàn chỉnh đoạn văn dưới 1. ThÕ nµo lµ tõ l¸y,cã mÊy lo¹i tõ l¸y. ®©y 2. LÊy vÝ dô. - GV yªu cÇu HS nªu kh¸i II. Thùc hµnh niÖm vµ c¸c lo¹i tõ l¸y. Bµi tËp 1: Hoµng ThÞ V©n Hµ Trường THCS Thụy Lôi 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. ? Cho c¸c tõ l¸y: Long lanh, L¸y toµn bé L¸y bé phËn khã kh¨n,vi vu, nhá nh¾n, ngêi ngêi, bån chån, hiu hiu, linh tinh, loang lo¸ng, th¨m th¼m, Bµi tËp 2: tim tÝm.H·y s¾p xÕp vµo b¶ng A . Tr«ng khu«n mÆt cña anh ta thËt l¹nh lïng. ph©n lo¹i: B. Mét m×nh co ta ë gi÷a chèn l¹nh lÏo nµy….. ? §Æt c©u víi mçi tõ sau: A. L¹nh lïng C. Lµnh l¹nh. Bµi tËp 3: (Häc sinh thi gi÷a c¸c tæ) B. L¹nh lÏo. D. Nhanh nh¶u. VD:chuån chuån, baba, thuång luång, chµo mµo, chÝch §. Lóng tóng. ? Ghi nhanh các từ láy là danh chòe, bươm bướm,châu chấu, đom đóm, cào cào, cồ tõ? cé… Bµi tËp 4: a.VÇn a:VD: ªm ¶, ãng ¶, oi ¶, ra r¶, ha h¶, dµ d·, na n¸. ? Tìm, tạo từ láy khi đã cho b. VÇn ang: lµng nhµng, ngang tµng, nhÞp nhµng, nhÑ trước vần? nhµng . . c. Phô ©m nh:VD: nho nhá, nhanh nh¶u, nhanh nhÑn, nhãng nh¸nh, nhá nhoi, nhí nhung . . . d. Phô ©m kh: VD: khóc khÝch, khÊp khÓnh, khËp khµ khËp khiÔng, khã kh¨n. . . ?H·y thay tõ “cã” b»ng tõ l¸y Bµi tËp 5: §ång quª vang lªn ©m ®iÖu cña ngµy míi. thích hợp để đoạn văn sau giàu Bến sông có những chuyến phà. Chợ búa có tiếng người.Trường học có tiếng trẻ học bài h×nh ¶nh h¬n. VD: (d¹t dµo- rén rµng- ng©n nga) ? H·y chän tõ thÝch hîp Bµi tËp 6: M­a xuèng sÇm sËp, giät ng·, giät bay, bôi trong c¸c tõ: ©m x©m, sÇm nước tỏa trắng xóa.Trong nhà âm xâm hẳn đi.Mùi nước sËp, ngai ng¸i, å å, lïng m­a míi Êm, ngßn ngät, man m¸c. Mïi ngai ng¸i, xa l¹ tùng, độp độp, man mác để cña nh÷ng trËn m­a ®Çu mïa ®em vÒ. M­a rÌo rÌo trªn ®iÒn vµo chç trèng trong sân, gõ độp độp trên phên nứa, mái giại, đập lùng tùng, ®o¹n v¨n sau: liên miên vào tàu lá chuối. Tiếng giọt gianh đổ ồ ồ, xối lên những rãnh nước sâu. 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i kh¸i niÖm tõ ghÐp, tõ l¸y. 5. DÆn dß: - Häc thuéc nh÷ng kh¸i niÖm trong SGK. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 6 Lop7.net. NS: ND: NK:. /2011 /2011 /2011. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. TiÕt 3 Bµi tËp vÒ liªn kÕt v¨n b¶n, bè côc vB, m¹ch l¹c trong VB.. A. Mục tiêu cần đạt: - LuyÖn tËp vÒ liªn kÕt v¨n b¶n, bè côc v¨n b¶n vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C.TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi: Hoạt động của thÇy- trß ?T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng đặt tªn truyÖn lµ “Cuéc chia tay cña hai anh em” mà lại đặt là “Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª” . ? Trong truyÖn cã chi tiÕt nµo khiÕn em cảm động nhất. H·y tr×nh bµy b»ng 1 ®o¹n v¨n - GVNX:. ? V× sao Thµnh vµ Thñy ®ang ®au khæ mà chim và người vÉn rÝu ran. V× sao khi d¾t em ra khái trường, Thành vẫn thÊy mäi c¶nh vËt vÉn diÔn ra b×nh thường. Hoµng ThÞ V©n Hµ. Néi dung kiÕn thøc Bµi tËp 1: - HSTL: + Những con búp bê vốn là đồ chơi thủa nhỏ, gợi lên sự ngé nghÜnh, trong s¸ng, ng©y th¬, v« téi. Còng nh­ Thµnh vµ Thñy buéc ph¶i chia tay nhau nh­ng t×nh c¶m cña anh vµ em kh«ng bao giê chia xa. + Những kỉ niệm, tình yêu thương, lòng khát vọng hạnh phúc còn m·i m·i víi 2 anh em, m·i m·i víi thêi gian. Bµi tËp 2 + Cuối câu chuyện Thủy để lại 2 con búp bê ở bên nhau, quàng tay vào nhau thân thiết, để chúng ở lại với anh mình. Cảm động biết bao khi chóng ta chøng kiÕn tÊm lßng nh©n hËu, tèt bông, chan chứa tình yêu thương của Thủy. Thà mình chịu thiệt thòi còn hơn để anh mình phải thiệt. Thà mình phải chia tay chứ không để búp bê phải xa nhau. Qua đó ta cũng thấy được ước mơ của Thủy là luôn được ở bên anh như người vệ sĩ luôn canh gác giấc ngủ bảo vệ vµ v¸ ¸o cho anh. Bµi tËp 3: + Đó là 2 chi tiết nghệ thuật đặc sắc và giàu ý nghĩa. Bố mẹ bỏ nhau - Thµnh vµ Thñy ph¶i chia tay nhau. §ã lµ bi kÞch riªng cña gia đình Thành. Con dòng chảy thời gian, nhịp điệu cuộc sống vẫn sôi động và không ngừng trôi. + Câu chuyện như một lời nhắn nhủ: mỗi người hãy lắng nghe và chú ý đến những gì đang diễn ra quanh ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng loại. Không nên sống dửng dưng vô tình. Chúng ta càng thấm thía: tổ ấm gia đình, hạnh phúc gia đình, tình cảm gia đình là vô Trường THCS Thụy Lôi 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n tù chän. §Æt ra d÷ kiÖn tr¶ lêi c©u hái “T«i lµ ai?” trong truyÖn nµy. N¨m häc 2011- 2012 cùng quí giá, thiêng liêng; mỗi người, mỗi thành viên phải biết vun đắp giữ gìn những tình cảm trong sáng, thân thiết ấy. Bµi tËp4: - Tôi là Thành, rất thương yêu em Thủy. - T«i v« cïng xãt xa khi ph¶i chia tay em yªu quÝ. - Tôi đã thốt lên, nước mắt dàn dụa, mặt tái đi khi gặp em lần cuèi.. Bµi tËp vÒ Liªn kÕt v¨n b¶n, Bè côc v¨n b¶n, M¹ch l¹c trong v¨n b¶n.. ? T×m bè côc cña Bµi tËp 1: truyÖn “Cuéc chia + MB: Tõ ®Çu ... mét giÊc m¬ th«i. tay cña nh÷ng con Giíi thiÖu nh©n vËt, sù viÖc - nçi ®au khæ cña 2 anh em Thµnh bóp bª”. Thñy. - HS làm nhanh vào +TB: Tiếp ... ứa nước mắt ... trùm lên cảnh vật. phiÐu häc tËp Nh÷ng cuéc chia tay víi bóp bª, víi c« gi¸o vµ b¹n bÌ. +KB: Anh em b¾t buéc ph¶i chia tay nh­ng t×nh c¶m anh em XÐt vÒ tÝnh m¹ch kh«ng bao giê chia l×a. l¹c, b¹n häc sinh trên chép sai ở đâu? Bài tập 2: Có bạn đã học thuộc và chép lại bài thơ sau: ý kiÕn cña em nh­ §· bÊy l©u nay b¸c tíi nhµ, thÕ nµo? TrÎ thêi ®i v¾ng, chî thêi xa. - Sù thiÕu thèn vÒ C¶i chöa ra c©y, cµ míi nô. vËt chÊt ®­îc tr×nh bày theo một trình Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá. tù t¨ng dÇn. B¹n học sinh đã chép Vườn rộng, rào thưa khó đuổi gà. sai ë c©u 3, 4 vµ §Çu trß tiÕp kh¸ch trÇu kh«ng cã. 5,6. Phải hoán đổi Bác đến chơi đây ta với ta. câu 5,6 lên trước c©u 3,4 míi thÓ hiÖn sù m¹ch l¹c Bµi tËp3: - HSTL: Bµi ca dao 2 c©u lôc b¸t 14 ch÷ g¾n kÕt víi nhau rÊt chÆt cña v¨n b¶n. ?H·y nªu t¸c dông chÏ. VÇn th¬: ch÷ “quanh” hiÖp vÇn víi ch÷ “tranh” lµm cho ng«n cña sù liªn kÕt tõ liÒn m¹ch, g¾n kÕt, hßa quyÖn víi nhau, ©m ®iÖu, nh¹c ®iÖu th¬ trong vănbảnsau: du dương. Các thanh bằng, thanh trắc (chữ thứ 2,4,6,8 ) phối hợp Đường vô xứ Huế với nhau rất hài hòa ( theo luật thơ ). Các chữ thứ 2,6,8 đều là thanh b»ng; c¸c ch÷ thø 4 ph¶i lµ thanh tr¾c. Trong c©u 8, ch÷ thø quanh quanh. 6,8 tuy lµ cïng thanh b»ng nh­ng ph¶i kh¸c nhau: Non xanh nước Hoµng ThÞ V©n Hµ. 8 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n tù chän biÕc nh­ tranh häa đồ.. ?V¨n b¶n nghÖ thuËt sau ®­îc liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc ntn? Bước tới đèo Ngang bãng xÕ tµ, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Lom khom dưới núi tiÒu vµi chó, Lác đác bên sông chî mÊy nhµ. Nhớ nước đau lòng con quèc quèc, Thương nhà mỏi miÖng c¸i gia gia. Dừng chân đứng lại trời non nước. Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta. (Qua đèo Ngang Bà huyện Thanh. N¨m häc 2011- 2012 - NÕu ch÷ thø 6 ( cã dÊu huyÒn ) th× ch÷ thø 8 (kh«ng dÊu). - NÕu ch÷ thø 6 (kh«ng dÊu) th× chø thø 8 (cã dÊu huyÒn). *VÒ néi dung, c©u 6 t¶ con ®­êng “quanh quanh” ®i v« xø HuÕ. PhÇn ®Çu c©u 8 gîi t¶ c¶nh s¾c thiªn nhiªn (nói s«ng biÓn trêi) rÊt đẹp: “Non xanh nước biếc”. Phần cuối câu 8 là so sánh “như tranh họa đồ” nêu lên nhận xét đánh giá, cảm xúc của tác giả (ngạc nhiên, yêu thích, thú vị) về quê hương đất nước tươi đẹp, hùng vĩ. Bµi tËp 4: - VÒ h×nh thøc: + ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §­êng luËt. + LuËt tr¾c( ch÷ thø 2 c©u 1 la tr¾c: tíi), vÇn b»ng “tµ-hoa-nhµ-giata” + Luật bằng trắc, niêm: đúng thi pháp. Ngôn từ liền mạch, nhac điệu trầm bổng du dương, man mác buồn. + Phép đối: câu 3-câu 4, câu 5-câu 6, đối nhau tường cặp, ngôn ng÷, h×nh ¶nh c©n xøng, hiÒn hßa. - VÒ néi dung: + Phần đề: tả cảnh đèo Ngang lúc ngày tàn “bóng xế tà”. Cảnh đèo cằn cỗi hoang sơ “cỏ cây chen đá, lá chen hoa”. + Phần thực: tả cảnh lác đác thưa thớt, vắng vẻ về tiều phu và mấy nhµ chî bªn s«ng. + PhÇn luËn: t¶ tiÕng chim rõng, khóc nh¹c chiÒu thÊm buån (nhí nước và thương nhà). + Phần kết: nỗi buồn cô đơn lẻ loi của khách li hương khi đứng trước cảnh “trời non nước” trên đỉnh đèo Ngang trong buổi hoàng h«n. - Chủ đề:Bài thơ tả cảnh đèo Ngang lúc ngày tàn và thể hiện nỗi buồn cô đơn của khách li hương. Qua đó ta thấy các ý trong 4 phần: đề, thực, luận, kết và chủ đề bài th¬ liªn kÕt víi nhau rÊt chÆt chÏ, t¹o nªn sù nhÊt trÝ, thèng nhÊt.. 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i phÇn lý thuyÕt. 5. DÆn dß: - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo,«n bµi cò.. NS: ND: NK:. /2011 /2011 /2011. ******************************************************************** Hoµng ThÞ V©n Hµ. 9 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. TiÕt 4 Bµi tËp vÒ t¹o lËp v¨n b¶n.. A. Mục tiêu cần đạt: - Rèn luyện cho học sinh việc tạo lập văn bản với 4 bước quan trọng: định hướng - bố cục - diễn đạt - kiểm tra. - Biết cách cảm thụ 1 bài ca dao.Thấy được cái hay, cái đẹp của thơ ca dân gian. Học tập & đưa hơi thở của ca dao vào văn chương. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi Hoạt động của thầy trò ?H·y kÓ l¹i: “Cuéc chia tay cña nh÷ng con búp bê” trong đó nh©n vËt chÝnh lµ VÖ SÜ & Em Nhá.. Néi dung kiÕn thøc Bµi tËp 1: - HS suy nghÜ lµm bµi: + Định hướng. - ViÕt cho ai? - Mục đích để làm gì? - Néi dung vÒ c¸i g×? - C¸ch thøc nh­ thÕ nµo? + X©y dùng bè côc. - MB: Giíi thiÖu lai lÞch 2 con bóp bª: VÖ SÜ- Em Nhá.. -TB:-Trước đây 2 con búp bê luôn bên nhau cũng như hai anh em c« chñ, cËu chñ ? Xác định bố cục cho - Nh­ng råi bóp bª còng buéc ph¶i chia tay v× c« chñ & cËu bµi viÕt? chủ của chúng phải chia tay nhau,do hoàn cảnh gia đình Trước khi chia tay,hai anh em đưa nhau tới trường chào thầy c«, b¹n bÌ. - Còng chÝnh nhê t×nh c¶m anh em s©u ®Ëm nªn 2 con bóp bª kh«ng ph¶i xa nhau. KB:Cảm nghĩ của em trước tình cảm của 2 anh em & cuộc chia tay cña nh÷ng con bóp bª. + Diễn đạt. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 10 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012 HS diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành văn bản + KiÓm traVB.. ? Em có người bạn thân ở nước ngoài. Em hãy miêu tả cảnh đẹp ở quê hương mình, để b¹n hiÓu h¬n vÒ quª hương yêu dấu của m×nh & mêi b¹n cã dịp đến thăm.. Bµi tËp 2: - hSTL: + Định hướng. - Nội dung:Viết về cảnh đẹp của quê hương đất nước. - Đối tượng:Bạn đồng lứa. - Mục đích:Để bạn hiểu & thêm yêu đất nước của mình. + X©y dùng bè côc. MB: * Më bµi: - Do nhận được thư của bạn hỏi về đất nước mình nên viết thư đáp lại - Do đọc sách báo, xem Ti vi về đất nước nên liên tưởng đến đất nước mình. TB: Giới thiệu chung về cảnh đẹp ở quê hương Việt Nam. Cảnh đẹp ở 4 mùa (thời tiết, khí hậu) Phong cảnh hữu tình. Hoa thơm trái ngọt. Con người thật thà, trung hËu. (Miªu t¶ theo tr×nh tù thêi gian - kh«ng gian) KB. Cảm nghĩ về đất nước tươi đẹp.niềm tự hào về cảnh đẹp của quê hương, đất nước Việt Nam- Liên hệ bản thân. - Gửi lời chào, lời chúc, lời hứa hẹn luôn viết thư trao đổi với bạn. + Diễn đạt. - HS diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành văn bản.. ? Cho đề bài sau: Em h·y viÕt th­ cho mét người chiến sĩ ngoài đảo xa để kể về một hoạt động đền ơn đáp nghĩa của chi đội em.H·y t¹o dùng v¨n bản theo các bước đã + Kiểm tra. häc. Bµi tËp 3: - HS tạo dung văn bản -> trình bày trước lớp -> nhận xét:. 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i phÇn lý thuyÕt. NS: /2011 5. DÆn dß: ND: /2011 - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo,«n bµi cò. NK: /2011 ************************************************************************. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 11 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012. TIÕT 5 BµI TËP VÒ §¹I Tõ Vµ Tõ GHÐP H¸N VIÖT. A. Mục tiêu cần đạt: - Tiếp tục củng cố cho học sinh kiến thức về từ đại từ, từ hán việt - BiÕt c¸ch nhËn biÕt vµ sö dông c¸c lo¹i tõ trªn B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi H® cña GV- HS. Hãy xác định đại từ & chØ râ nã thuéc lo¹i ®Ëi tõ nµo?. ? C¸c tõ g¹ch ch©n cã phải là đại từ không? V× sao? - GV gîi ý: Trong. Hoµng ThÞ V©n Hµ. Néi dung kiÕn thøc A.§¹i tõ I. Lý thuyÕt: 1. Thế nào là đại từ,đặc điểm của đại từ. 2. LÊy vÝ dô. II. Thùc hµnh Bµi tËp 1: a. Bố để ý là sáng nay, lúc cô giáo đến thăm khi nói tới mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ với mẹ. Để cảnh cáo tôi bố đã viết thư này. Đọc thư tôi đã xúc động vô cùng. b. Sao kh«ng vÒ h¶ chã? Nghe bom th»ng MÜ næ. Mµy bá ch¹y ®i ®©u? Tao chờ mày đã lâu. Cơm phần mày để cửa Sao kh«ng vÒ h¶ chã? Tao nhớ mày lắm đó. Vµng ¬i lµ vµng ¬i. (TrÇn §¨ng Khoa) c. Ai ¬i chí bá ruéng hoang. Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu. d. Ôi lòng Bác vậy cứ thương ta. Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa. Bµi tËp 2: a.Ch¸u ®i liªn l¹c. Vui l¾m chó µ. 12 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n tù chän x­ng h« mét sè danh từ chỉ người... cũng được sử dụng như đại tõ. N¨m häc 2011- 2012 ở đồn mang cá. ThÝch h¬n ë nhµ.. b.T«i b¶o mµy ®i. Mµy lo cho kháe. §õng lo nghÜ g×.. ë nhµ cã MÐ. ?§¹i tõ cã t¸c dông g× Bµi tËp 3:. trong cá trường hợp a. Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kì đàn ông, đàn sau bà,người già,người trẻ,không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc... Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm. Ai cũng phải ra søc chèng TDP (Hå ChÝ Minh). - HSTL: Ai: thế cho “Bất kì đàn ông.... đảng phái, dân tộc” có t¸c dông liªn kÕt v¨n b¶n, t¨ng tÝnh m¹ch l¹c cho v¨n b¶n. b. Mẹ tôi giọng khản đặc, từ trong màn nói vọng ra: Thôi, hai đứa liệu mà chia đồ chơi ra đi. Vừa nge thấy thế, em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt. HSTL: thÕ: rót ng¾n v¨n b¶n,tr¸nh viÖc lÆp l¹i ? Nªu gi¸ trÞ biÓu c¶m Bµi tËp 4:. của đại từ trong các VD sau a. - Ai ¬i chí bá ruéng hoang. Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu. - Ai ¬i b­ng b¸t c¬m ®Çy. - GV gîi ý: Sö dông Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. đại từ có sắc thái biểu b. - Dừng chân đứng lại trời non nước. c¶m Mét m¶nh t×nh riªng ta víi ta.. - §Çu trß tiÕp kh¸ch trÇu kh«ng cã. - Bác đến chơi đây ta với ta. ? Viết 1 đoạn văn đối Bài tập 5: tho¹i ng¾n (kho¶ng 5- - HSTL: C« T©m võa cho chóng t«i mét chó cón con. Sî nã 7 c©u), nªu t×nh c¶m ch­a quen nhµ míi mµ bá ®i, mÑ t«i nhèt nã vµo mét c¨n nhµ cña em víi con vËt xinh xinh, căn nhà của chó. Nó cứ buồn thiu, tôi đem đĩa cơm nuôi hoặc 1 đồ chơi mµ em thÝch. (Trong vµo dç. đó có sử dụng đại từ, - Cún ơi, ăn đi. chØ râ). - ¡ng... ¼ng, mÑ t«i ®©u råi? Ai b¾t t«i vÒ ®©y. Bài tập7: Thác bao nhiêu thác cũng qua ? Trong những câu Thênh thang là chiếc thuyền ta xuôi dòng Hoµng ThÞ V©n Hµ Trường THCS Thụy Lôi 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n tù chän N¨m häc 2011- 2012 sau đại từ dùng để trỏ b.Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài hay để hỏi? Hoa tay thảo những nét Như phượng múa rồng ba c.Qua cầu ngử nón trông cầu - GV nhËn xÐt: Cầu bao nhiêu nhịp dạ sầu bấy nhiêu * §¸nh gi¸: d.Ai đi đâu đấy hỡi ai Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm ? Phân biệt nghĩa các B. Tõ H¸n ViÖt Bài tập 1:. yếu tố Hán - Việt - C¸c nhãm hs tự thực hiện -> lớp nhận xÐt, sữa chữa, bổ sung. đồng âm - GV: Gợi ý cho hs + Công 1-> đông đúc. ph©n nghĩa c¸c yếu tố + Công 2-> Ngay thẳng, không thiêng lệch. + Đồng 1-> Cùng chung (cha mẹ, cùng chí hướng) H¸n Việt. GV: Cho học sinh + Đồng 2 -> Trẻ con . nªu yªu cầu bài tập - + Tự 1-> Tự cho mình là cao quý. Chỉ theo ý mình, không chịu > c¸c nhãm thực bó buộc. + Tự 2-> Chữ viết, chữ cái làm thành các âm. hiện. +Tử 1-> chết. Tử 2-> con. -> Gv nhận xÐt Bài tập 2: Hướng dẫn hs thực - Tứ cố vô thân: không có người thân thích. hiện. - Tràng giang đại hải: sông dài biển rộng; ý nói dài dòng không Nhận xÐt bổ sung-> có giới hạn. hs rót kinh nghiệm. - Tiến thoái lưỡng nan: Tiến hay lui đều khó. GV: cho học sinh - Thượng lộ bình an: lên đường bình yên, may mắn.Đồng tâm ph¸t hiện nhanh tõ hiệp lực: Chung lòng chung sức để làm một việc gì đó. H¸n Việt. Bài tập 3: Gv: NhËn xÐt . Chốt a. Chiến đấu, tổ quốc. lại vấn đề. b. Tuế tuyệt, tan thương. c. Đại nghĩa, hung tàn, chí nhân, cường bạo. Gv tổng hợp ý kiến d. Dân công. của hs, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, Bài tập 4: Các từ Hán- Việt: ngài, vương,… gióp c¸c em rót kinh > sắc thái trang trọng, tôn kính. nghiệm. Yết kiến…-> sắc thái cổ xưa. 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i phÇn lý thuyÕt. NS : /2011 5. DÆn dß: ND : /2011 - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo,«n bµi cò. NK : /2011 ************************************************************************ Hoµng ThÞ V©n Hµ. 14 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n tù chän. N¨m häc 2011- 2012 Tiết 6 BÀI TẬP VỀ TỪ HÁN VIỆT. A. Mục tiêu - Củng cố khái niệm về từ Hán Việt; yếu tố Hán Việt và từ ghép Hán Việt. - HS có kĩ năng sử dụng từ Hán Việt đúng lúc đúng chỗ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi : I.Nội dung ôn tập Bài 1: Phân loại nhóm từ sau thành từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ - thiên địa đại lộ khuyển mã, hải đăng, kiên cố, tân binh, nhật nguyệt, quốc kì, hoan hỉ, ngư nghiệp. * Gợi ý: - Từ ghép đẳng lập” thiên địa = trời + đất ; khuyển mã = chó + ngựa ; kiên cố = vững + chắc nhật nguyệt = mặt trời + mặt trăng; hoan hỉ = mừng + vui - Từ ghép chính phụ: đại lộ = lớn + đường(đi); hải dăng = biển + đèn tân binh = mới + lính(chiến sĩ); quốc kì = nước + cờ(lá) ngư nghiệp = cá + nghề Bài 2: a)Giải thích ý nghĩa các yếu tố Hán Việt trong thành ngữ: “Tứ hải giai huynh đệ” b) Tìm thêm các yếu tố thiên có nghĩa khác với 3 yếu tố thiên đã giải nghĩa trong phần I (SGK).* Gợi ý: a) tứ: bốn ; hải: biển; giai: đều; huynh: anh; đệ: em nghĩa chung: bốn biển đều là anh em b) Các yếu tố thiên khác: - thiên trong thiên vị, thiên kiến, thiên ái... có nghĩa là nghiêng lệch VD: + Trọng tài thường thiên vị đội chủ nhà. + Không nên có thiên kiến khi đánh giá người khác. + Cổ thi thiên ái thiên nhiên mĩ ( Hồ Chí Minh) ( thơ xưa yêu cảnh thiên nhiên đẹp) - Thiên trong đoản thiên tiểu thuyết, thiên phóng sự...có nghĩa là chương(phần), bài của một cuốn sách hoặc một bài viết. BÀI 3:* Các sắc thái biểu cảm của từ Hán Việt. a) Tạo sắc thái trang trọng, nghiêm trang, biểu thị thái độ tôn kính. VD: + Nói: hội phụ nữ ( không nói hội đàn bà) b) Tạo sắc thái tao nhã, tránh thô tục, tránh gây cảm giác ghê sợ. VD:+ Nói tiểu tiện, đại tiện -> tránh thô tục Hoµng ThÞ V©n Hµ. 15 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n tù chän N¨m häc 2011- 2012 + Nói thổ ra huyết -> để tránh gây cảm giác ghê sợ c) Tạo sắc thái cổ xưa. VD:+ Các từ trẫm, thần, bệ hạ, hoàng hậu... . Bài tập 4 * Mở rộng vốn từ Hán Việt qua văn bản Thiên Trường vãn vọng. - GV hướng dẫn HS mở rộng vốn từ Hán Việt . Thiên Trường: địa danh, tên riêng. Vãn: buổi chiều-> vãn vọng, vãn cảnh( cảnh buổi chiều). + Thường dùng sai: khách thập phương đến vãn cảnh chùa. + Dùng đúng: vãng cảnh.( vãng: đi qua, đã qua, đi đi lại lại, đi) - vọng: trông , ngóng, mong mỏi-> hi vọng, kì vọng, hoài vọng... - thôn: làng -> hương thôn, cô thôn, thôn nữ... - hậu : sau -> hậu thế, hậu sinh, hậu trường... - tiền : trước -> tiền bối, tiền tuyến, tiền đề... - đạm : nhạt ->đạm bạc, thanh đạm, lãnh đạm... - yên : khói -> yên ba, yên hà, yên hoa ... - bán : nửa -> bán cầu, bán đảo, bán dạ... - vô : không -> vô lí, vô duyên, vô đạo... - hữu: có -> hữu tình, hữu ích, hữu duyên... - tịch : buổi chiều -> cô tịch, hàn tịch, tịch dương... - dương: mặt trời -> thái dương, hướng dương, tà dương... - biên : đường ranh giới -> biên giới, giang biên, ngoại biên... - mục : nuôi súc vật -> mục đồng, mục tử... - đồng: trẻ con -> nhi đồng, đồng ấu, đồng dao... - địch: sáo -> tiếng địch, đàn địch, vãn địch... - lí : trong -> lao lí, ngục lí... - ngưu: trâu-> tê ngưu, ngưu mã, ngưu dương... - quy: về -> vu quy, quy hàng, quy hồi.. - bạch: trắng -> bạch mã, bạch sắc... - lộ: con cò -> bạch lộ, không lộ... - song: một đôi -> song hỉ, song thân, song mã.. - phi: bay -> phi cơ, phi đội, phi đạo...phi hành, phi thuyền, phi mã... - hạ: xuống -> hạ sơn, hạ cánh, hạ huyệt, hạ thổ... - điền: ruộng -> điền thổ, điền viên, điền trạch, ... - tận: hết -> tận thế, tận cùng, vô tận... - quy: rùa -> thần Kim Quy, long-li-quy-phượng... - điền: vuông -> mặt chữ điền... - hạ: dưới -> hạ lưu, thượng hạ, thiên hạ... 4. Cñng cè: - Cho hs nªu l¹i phÇn lý thuyÕt. NS : 09/10/2011 5. DÆn dß: ND : 18/1 0/2011 - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo,«n bµi cò. NK : 17/10/2011 ************************************************************************. Hoµng ThÞ V©n Hµ. 16 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n tù chän N¨m häc 2011- 2012 Tiết 7 : Bµi tËp vÒ ph©n tÝch, c¶m thô ca dao. A. Mục tiêu cần đạt: - Rèn luyện cho học sinh việc tạo lập văn bản với 4 bước quan trọng: định hướng - bố cục - diễn đạt - kiểm tra. - Biết cách cảm thụ 1 bài ca dao.Thấy được cái hay, cái đẹp của thơ ca dân gian. Học tập & đưa hơi thở của ca dao vào văn chương. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: SGK, gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Học sinh: đồ dùng học tập. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - GV giíi thiÖu I. CÁCH CẢM THỤ BÀI CA DAO phương pháp cảm 1. Đọc kĩ nhiều lượt để tìm hiểu nội dung(ý). thô mét bµi ca dao: 2. Cách dùng từ đặt câu có gì đặc biệt. 3. T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt cã gi¸ trÞ gîi t¶. 4. T×m hiÓu vµ vËn dông mét sè biÖn ph¸p tu tõ (§Æc biÖt lµ ý vµ tõ trong ca dao). 5. C¶m nhËn cña em vÒ c¶ bµi. ? H·y ph©n tÝch & t×m hiÓu c¸i hay, c¸i đẹp của bài ca dao sau: R©u t«m nÊu víi ruét bÇu. Chång chan, vî hóp gËt ®Çu khen ngon. Hoµng ThÞ V©n Hµ. II.Bµi tËp ph©n tÝch c¶m thô ca dao Bµi tËp 1: a. T×m hiÓu: - R©u t«m, ruét bÇu lµ 2 thø bá ®i. - B¸t canh ngon:Tõ ngon cã gi¸ trÞ gîi c¶m. - C¶m nghÜ cña em vÒ cuéc sèng nghÌo vÒ vËt chÊt nh­ng ®Çm Êm vÒ tinh thÇn. b. TËp viÕt: R©u t«m- ruét bÇu lµ 2 thø bá ®i.ThÕ mµ ë ®©y hai thø Êy ®­îc nấu thành một bát canh “ngon” mới tuyệt & đáng nói chứ. Đó là cái ngon & cái hạnh phúc có thực của đôi vợ chồng nghèo thương yêu nhau. Câu ca dao vừa nói được sự khó khăn thiếu thốn cùng cực,đáng thương vừa nói được niềm vui,niềm hạnh phúc gia đình đầm ấm, tuy bé nhỏ đơn sơ, nhưng có thực & rất đáng tự hào của đôi vợ chồng nghèo khổ khi xưa. Cái cảnh chồng chan, vợ húp thật sinh động & hấp dẫn. Cái cảnh ấy còn được nói ë nh÷ng bµi ca dao kh¸c còng rÊt hay : Lấy anh thì sướng hơn vua. Anh ra ngoµi ruéng b¾t cua kÒnh cµng. §em vÒ nÊu nÊu, rang rang. 17 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n tù chän. ? H·y c¶m nhËn vÒ tình yêu quê hương đất nước & nhân dân qua bµi ca dao sau: Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng mªnh m«ng b¸t ng¸t. Đứng bên tê đồng , ngó bên ni đồng còng b¸t ng¸t mªnh m«ng. Th©n em nh­ chÏn lúa đòng đòng. Phất phơ dưới ngọn n¾ng hång ban mai.. ? Tình thương yêu, nỗi nhớ quê hương nhí mÑ giµ cña những người con xa quê đã thể hiện rất rõ trong bµi ca dao. Em h·y c¶m nhËn & ph©n tÝch. Chiều chiều ra đứng ngâ sau. Tr«ng vÒ quª mÑ, ruét ®au chÝn chiÒu.. Hoµng ThÞ V©n Hµ. N¨m häc 2011- 2012 Chång chan, vî hóp l¹i cµng h¬n vua. Hai c©u ë bµi ca dao trªn chØ nãi ®­îc c¸i vui khi ¨n, cßn 4 nµy nói được cả 1 quá trình vui khá dài (từ khi bắt cua ngoài đồng đến lúc ăn canh cua ở nhà, nhất là cái cảnh nấu nấu, rang rang). Bµi tËp 2: a.T×m hiÓu: - Hình ảnh cánh đồng đẹp mênh mông, bát ngát. - H×nh ¶nh c« g¸i. Biện pháp so sánh: Em như chẽn lúa đòng đòng. Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai. b. LuyÖn viÕt: Cái hay của bài ca dao là miêu tả được 2 cái đẹp: cái đẹp của cánh đồng lúa & cái đẹp của cô gái thăm đồng mà không thấy ở bất kì một bài ca dao nào khác.Dù đứng ở vị trí nào, “đứng bên ni” hay “đứng bên tê”để ngó cánh đồng quê nhà, vẫn cảm thấy “mªnh m«ng b¸t ng¸t . .. b¸t ng¸t mªnh m«ng”. Hình ảnh cô gái thăm đồng xuất hiện giữa khung cảnh mênh mông bát ngát của cánh đồng lúa & hình ảnh ấy hiện lên với tất cả dáng điệu trẻ trung, xinh tươi, rạo rực, tràn đầy sức sống. Một con người năng nổ, tích cực muốn thâu tóm, nắm bắt cảm nhận cho thật rõ tất cả cái mênh mông bát ngát của cánh đồng lúa quê hương . Hai c©u ®Çu c« g¸i phãng tÇm m¾t nh×n bao qu¸t toµn bé c¸nh đồng để chiêm ngưỡng cái mênh mông bát ngát của nó thì 2 câu cuối cô gái lại tập trung ngắm nhìn quan sát & đặc tả riêng 1 chẽn lúa đòng đòng & liên hệ với bản thân một cách hồn nhiên. Hình ảnh chẽn lúa đòng đòng đang phất phơ trong gió nhẹ dưới nắng hồng buổi mai mới đẹp làm sao. Hình ảnh ấy tượng trưng cho cô gái đang tuổi dậy thì căng đầy sức sống. Hình ảnh ngọn nắng thật độc đáo. Có người cho rằng đã có ngọn nắng thì cũng phải có gốc nắng & gốc nắng là mặt trời vậy.Bài ca dao quả là 1 bức tranh tuyệt đẹp & giàu ý nghĩa. Bµi tËp 3: Bµi ca dao còng nãi vÒ buæi chiÒu, kh«ng chØ mét buæi chiÒu mµ lµ rÊt nhiÒu buæi chiÒu råi: “ChiÒu chiÒu...”. Sù viÖc cø diÔn ra, cứ lặp đi lặp lại “ra đứng ngõ sau”. . .“Ngõ sau” là nơi vắng vẻ. Câu ca dao không nói ai “ra đứng ngõ sau”, ai “trông về quê mÑ…nh©n vËt tr÷ t×nh kh«ng ®­îc giíi thiÖu cô thÓ vÒ d¸ng h×nh, diện mạo... nhưng người đọc, người nghe vẫn cảm nhận được đó là cô gái xa quê, xa gia đình... Nhớ lắm, nỗi nhớ vơi đầy, nên chiều nào cũng như chiều nào, nàng một mình “ra đứng ngõ sau”, lúc hoàng hôn buông xuống để nhìn về quê mẹ phía chân trêi xa. Trường THCS Thụy Lôi 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n tù chän. ? Nói về cảnh đẹp n¬i Th¨ng Long - Hµ Néi,kh«ng cã bµi nào vượt qua bài ca dao sau.Em h·y c¶m thô &ph©n tÝch. Giã ®­a cµnh tróc la đà. TiÕng chu«ng TrÊn Vò, canh gµ Thä Xương. MÞt mï khãi táa ngàn sương. NhÞp chµy Yªn Th¸i, mặt gương Tây Hồ.. * §¸nh gi¸: ? Bµi ca dao nào đã để lại trong em ấn tượng s©u s¾c vÒ néi dung & nghÖ thuËt. Em h·y viÕt l¹i nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ bµi ca Êy.. 4. Cñng cè: Hoµng ThÞ V©n Hµ. N¨m häc 2011- 2012 Chiều chiều ra đứng ngõ sau... Càng trông về quê mẹ, người con càng thấy lẻ loi, cô đơn nơi quê người, nỗi thương nhớ da diết khôn nguôi: Tr«ng vÒ quª mÑ, ruét ®au chÝn chiÒu. Người con“trông về quê mẹ”,càng trông càng nhớ day dứt, tha thiÕt, nhí kh«n ngu«i. Bèn tiÕng “ruét ®au chÝn chiÒu” diÔn tả cực hay nỗi nhớ đó.Buổi chiều nào cũng thấy nhớ thương đau đớn. Đứng ở chiều hướng nào, người con tha hương cũng buồn đau tê tái,nỗi nhớ quê, nhớ mẹ, nhớ người thân thương càng dâng lên, càng thấy cô đơn vô cùng.Giọng điệu tâm tình, sâu lắng dàn trải khắp vần thơ, một nỗi buồn khơi dậy trong lòng người đọc bao liên tưởng về quê hương yêu dấu,về tuổi thơ. Đây là một trong những bài ca dao trữ tình hay nhất, một đóa hoa đồng nội tươi thắm mãi với thời gian. Bµi tËp 4: C¶nh s¸ng sím mïa thu n¬i kinh thµnh Th¨ng Long thuë thanh b×nh nh­ dÉn hån ta vµo câi méng.Mçi c©u ca dao lµ một cảnh đẹp được vẽ bằng 2 nét chấm phá, tả ít mà gợi nhiÒu.§ã lµ c¶nh T©y Hå. MÆt Hå T©y víi vµi nÐt vÏ rÊt gîi: cành trúc ven hồ ẩn hiện trong ngàn sương mịt mù chợt hiện ra như một tấm gương long lanh dưới nắng hè ban mai.Cảnh hồ buổi sớm mang những âm thanh đặc trưng cho thời khắc tinh mơ, tiÕng chu«ng, canh gµ víi nhÞp chµy. Mét Hå T©y yªn ¶ thanh tịnh & gần gũi thân thiết nhưng sâu lắng gợi hồn quê hương đất nước. Bµi ca dao dïng lèi vÏ rÊt Ýt nÐt,nh÷ng nÐt cã vÎ hÕt søc tù nhiªn, nh­ng thËt ra ®­îc chän lùa rÊt tinh vi, kÕt hîp t¶ víi gîi .Ba nét vẽ hình ảnh (cành trúc la đà- ngàn sương khói tỏa- mặt gương hồ nước) đan xen với 3 nét điểm âm thanh (tiếng chuôngcanh gà- nhịp chày) tất cả đều là những chi tiết tả thực chính xác & đều là những nét rất đặc trưng của Hồ Tây (nhất là chi tiết sương mù Hồ Tây). Nét la đà khiến cành trúc ven hồ trở nên thực h¬n,“thiªn nhiªn” h¬n lµm cho lµn giã võa h÷u h×nh võa h÷u tình. Một chữ mặt gương thì mặt hồ đã hiện ra như tấm gương long lanh dưới nắng ban mai,hai chi tiết như rời rạc mà diễn tả cảnh đêm về sáng rất hay. ậ đây tình lắng rất sâu trong cảnh. Đó lµ t×nh c¶m chan hßa víi thiªn nhiªn yªn ¶, thanh tÞnh cña Hå T©y buæi sím mµ thùc chÊt lµ t×nh c¶m chan hßa g¾n bã víi c¶nh vật thân thuôc, những phong cảnh đẹp vốn tạo nên gương mặt & hồn quê hương đất nước. C¸i nÐt tr÷ t×nh mÒm m¹i l¾ng s©u víi c¸i nÐt trang nghiªm cổ kính được tạo ra từ kết cấu cân đối, từ cách đối ngẫu trong 2 câu bát đã kết hợp nhuần nhuyễn với nhau làm nên vẻ đẹp riêng, đặc sắc của bài ca 19 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n tù chän - Cho hs nªu l¹i phÇn lý thuyÕt. 5. DÆn dß:. N¨m häc 2011- 2012 NS : /10/2011 ND : 10 /2011. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo,«n bµi cò.. NK :. 10 /2011. ************************************************************************. Tiết 8: RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VỀ viÕt VĂN BIỂU CẢM A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1.- Kiến thức: - Nắm được những kiến thức cơ bản của sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm. - Học sinh nhận thức được sự kết hợp và tác động qua lại giữa các yếu tố kể, tả và biểu cảm bộc lộ tình cảm của người viết trong một văn bản tự sự. - Nhận biết và sử dụng sự kết hợp đan xen giữa các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm. 2- Kĩ năng: - Rèn kĩ năng thực hành viết đoạn văn. - Viết văn bản biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả. B- CHUẨN BỊ - GIÁO VIÊN:- Tham khảo sgk, sgv và một số tài liệu có liên quan. - HỌC SINH: - Soạn theo sự hướng dẫn của gv. C- TIÕN TR×NH L£N LíP: 1.Ổn định tổ chức lớp:. 2. bài mới: H§ CñA GV- HS * Nhắc lại kiến thức về văn bản biểu cảm cho hs nhớ để tiến hành viết đoạn văn. * Khi viết văn bản biểu cảm ta cần chú ý đến những yêu cầu nào? Hs thảo luận-- lần lượt chỉ ra các yếu tố miêu tả, biểu cảm và tự sự trong đoạn văn dưới sự gợi ý của gv. * Gọi là biểu cảm là mục đích của người viết thể hiện tình cảm, thái độ của mình trước sự việc, hành động, nhân vật là chính. * GV chốt vấn đÒ bổ sung Hoµng ThÞ V©n Hµ. NỘI DUNG KIẾN THỨC I.LÝ THUYÕT: Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm của bản thân về nội dung và hình thức tác phẩm đó. Để làm được bài văn phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học, trước tiên phải xác định được cảm xúc, suy nghĩ của mình về tác phẩm đó. Những cảm nghĩ ấy có thể là cảm nghĩ về cảnh và người ; cảm nghĩ về vẻ đẹp ngôn từ; cảm nghĩ về tư tưởng của tác phẩm. II. Tìm hiểu sự kết hợp giưa 3 yếu tố. + Tự sự: thường tập trung vào sự việc, nhân vật, hành động trong văn bản. + Miêu tả: thường tập trung chỉ ra tính chất, màu sắc, mức độ của sự việc, nhân vật, hành động,… + Biểu cảm: Thường thể hiện ở các chi tiết bày tỏ cảm 20 Lop7.net. Trường THCS Thụy Lôi.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>