Giáo án Ngữ văn 8 tiết 101 đến tiết 104 - Tuần 30

<span class='text_page_counter'>(1)</span>6 Ngµy so¹n : 14 / 3 /2010 TiÕt 101. Ngµy d¹y : 16 /3/2010. Bµn luËn vÒ phÐp häc. ( NguyÔn ThiÕp). I. Mục tiêu cần đạt : - Giúp h/s thấy được mục đích, tác dụng của việc học chân chính . Nhận thức được phương pháp học tập đúng, kết hợp học với hành. Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định. Nắm được đặc đỉêm của thể tấu -RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch v¨n nghÞ luËn cæ. -Gi¸o dôc HS ý thøc häc tËp tèt. II.ChuÈn bÞ: Gv : phieáu hoïc taäp ,B¶ng phô. Hs : soạn bài theo hướng dẫn sgk . III. Các hoạt động dạy học : Hđ1 : Khởi động : 1. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cò cña hs : - Phân biệt sự giống nhau, khác nhau cơ bản giữa hịch và cáo? Nguyễn Trãi đã đưa ra những yếu tố nào để khẳng định nền độc của đất nước ? Có gì khác với bài SNNN của LTK ? 2. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung bµi häc. Hđ2 :Hướng dẫn đọc hiểu văn bản : Hs ;đọc chú thích * sgk . ? Em biÕt g× vÒ NguyÔn ThiÕp, vµ v¨n b¶n “Bµn luËn vÒ phÐp häc” H/s ph¸t biÓu, g/v bæ sung * Nguyễn Thiếp (1723 – 1804) thường được gọi một c¸ch kÝnh träng lµ La S¬n Phu Tö - Quª : Hµ TØnh, “Thiªn t­ s¸ng suèt häc réng hiÓu s©u”. ¤ng lµ trung thÇn cña nhµ Lª. ¤ng tõng ®­îc vua Quang Trung mấy lần viết thư mời ra giúp nước. Sau c¶m kÝch tÊm lßng nhµ vua, NguyÔn ThiÕp ra gióp triều Tây Sơn, góp phần xât dựng đất nước. * Th¸ng 8 – 1791 «ng lµm bµi tÊu bµn vÒ 3 viÖc mµ bậc quân vương nên biết : + Bàn về “quân đức” : Một lòng tu đức, lấy học vấn mà tăng thêm tài, bởi sự học mà có đức + Bàn về “dân tâm” : Khẳng định dân là gốc, gốc vững nước mới yên. + Bµn vÒ “phÐp häc” : Néi dung nh­ ®o¹n trÝch ? Xác định thể loại và phương thức biểu đạt ? ? Xác định bố cục của văn bản? GV nêu cách đọc: giọng chân tình, thiệt hơn vừa tự tin, võa khiªm tèn - HS t×m hiÓu mét sè chó thÝch khã . H/s đọc đoạn 1 ? Më ®Çu v¨n t¸c gi¶ sö dông c©u g× ? Lop8.net. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm: (sgk / 77 ) 2. Thể loại và phương thức biểu đạt : - ThÓ lo¹i :TÊu - Phương thức : nghị luận . 3. Bè côc : 3 phÇn - Tõ ®Çu … tÖ h¹i Êy - Tiếp đến… xin chớ bỏ qua - Cßn l¹i… thÞnh trÞ. 4. §äc – chó thÝch : ( sgk / 77 ) II. Ph©n tÝch 1, Mục đích chân chính của việc học: * Ngọc không mài, không thành đồ vật.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Em hiểu ý nghĩa của câu nói đó như thế nào? Tác giả đẳ dụng biện pháp gì để diễn đạt điều đó? (chỉ có học tập con người mới trở nên tốt đẹp  học tập là một quy luật trong cuộc sống con người) ? Mục đích của việc học theo Nguyễn Thiếp là gì? - Đó là tam cương, ngũ thường  mục đích hình thành đạo đức, nhân cách ? ở đoạn 1 ngoài việc nêu mục đích của việc học tác gi¶ cßn phª ph¸n lèi häc g×? ? T¸c gØa quan niÖm lèi häc chuéng h×nh thøc lµ nh­ thÕ nµo? lèi häc cÇu danh lîi lµ sao? + Chuéng h×nh thøc : Häc thuéc c©u ch÷ mµ kh«ng hiÓu néi dung, chØ cã c¸i danh mµ kh«ng cã thùc chÊt + Lối học cầu danh lợi : Học để có danh tiếng, được träng väng, nhµn nh·, nhiÒu lîi léc… ? Từ đó tác giả chỉ ra tác hại, của lối học lệch lạc đó nh­ thÕ nµo? * Chỉ ra tác hại của lối học lệch lạc, sai trái đó làm cho : “Chúa tầm thường, thần nịnh hót”  Đảo lộn giá trị con người, không có người tài đức  nước mất nhµ tan G/v cho h/s liên hệ thực tế để thấy đúng, sai, lợi, hại trong viÖc häc ? Nhận xét về đặc điểm lời văn trong đoạn này ? Qua đó em cần rút ra được thái độ của bản thân trong viÖc häc nh­ thÕ nµo? H/s theo dâi ®o¹n v¨n tiÕp theo ? Khi bàn về cách học tác giả đã đề xuất những ý kiến nào? nhằm mục đích gì ? ? Phương pháp học như thế nào? đem đến lợi ích gì ? Tại sao tương lai tin rằng phép học do mình đề xuất có thể tạo được nhân tài, vững yên được nước nhà? ? Trong khi đề suất với vua về việc học tác giả đã dïng c¸c tõ ng÷ cÇu khiÕn : Cói xin, xin, chí bá qua. Qua đó em hiểu gì về thái độ của tác giả với việc học, víi vua?(* T¸c gi¶ : + Ch©n thµnh víi sù häc + Tin ở điều mình tấu trình là đúng đắn + Tin ở sự chấp thuận của vua, giữ đạo vua tôi…) G/v nói thêm thái độ của Quang Trung khi nhận được bản tấu của Nguyễn Trãi : Ông đã ban bố chiếu lập học, khuyến khích các xã mở trường học, thí sinh tróng tuyÓn ë kú thi cò ph¶i thi l¹i, nh÷ng kÎ mua b¸n bằng cấp bị thải hồi… Đưa chữ Nôm lên địa vị chữ viÕt thµnh chÝnh cña quèc gia… Cã ý thøc b¶o vÖ c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, ph¸t triÓn nghÖ thuËt v¨n ho¸ d©n gian cæ truyÒn… Lop8.net. - Người không học, không biết rõ đạo  Mục đích chân chính của việc học là học để làm người. 2. Nh÷ng biÓu hiÖn lÖch l¹c ,sai tr¸i vµ t¸c h¹i cña nã: + Chuéng h×nh thøc : + Lèi häc cÇu danh lîi  Đảo lộn giá trị con người, không có người tài đức  nước mất nhà tan .. 3. Những quan điểm ,phương pháp đúng đắn trong học tập và lợi ích : * Mở trường dạy học ở phủ huyện, trường từ, con cháu tiện đâu học đấy. * Phương pháp học phải + Tuần tự từ thấp đến cao. + Học rộng, hiểu sâu, biết tóm lược ®iÒu c¬ b¶n, cèt yÕu nhÊt. + Häc ph¶i kÕt hîp víi hµnh. + Học không phải chỉ biết mà còn để lµm.  Tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước, chế độ vững mạnh (không còn chúa tầm thường, thần nịnh hót), quốc gia h­ng thÞnh..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> G/v liªn hÖ ý nghÜa t¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh đối với ngày nay Hđ3 :hướng dẫn tổng kết : ? Qua v¨n b¶n em thu ®­îc nh÷ng ®iÒu s©u xa nµo vÒ III. Tæng kÕt đạo học của ông cha ta ngày trước? ? Hãy đọc đoạn cuối văn bản (3 câu cuối) cho biết em Ghi nhớ : (sgk / 79 ) c¶m nhËn ®­îc nh÷ng g× vÒ NguyÔn ThiÕp qua bµi tÊu? Hs :đọc ghi nhớ sgk . Hđ4 : hướng dẫn luyện tập : ? Thử xác định trình tự lập luận của bài văn này bằng một sơ đồ? H/s thảo luận nhóm, sau đó trình bày kết quả - H/s B.Luyện tập Mục đích chân chính nhận xét – G/v tổng hợp treo bảng phụ có vẽ sơ đồ cña viÖc häc nh­ sgk Những biểu hiện Những phương pháp * §¸nh gi¸ hs : học tập đúng đắn Qua các phương pháp học tập trên em thích nhất là lệch lạc ,sai trái phương pháp nào ? Vì sao ? T¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh H®5 : Cñng cè vµ dÆn dß : - Em nªu nhËn xÐt cña m×nh vÒ c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n trªn ? - Häc thuéc lßng bµi.So¹n bµi tiÕp theo (phÇn I). RUÙT KINH NGHIEÄM : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngµy so¹n : 14 /3/2010 TiÕt 102. Ngµy d¹y : 17 / 3 /2010. LuyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. I. Mục tiêu cần đạt : - Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch thøc x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm . - Vận dụng hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp trình bày luận điểm trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc. II. ChuÈn bÞ: Gv : B¶ng phô, phiÕu häc tËp. Hs : soạn bài theo hướng dẫn sgk . III. Các hoạt động dạy học : Hđ1 : Khởi động : 1. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña hs : Chóng cã mÊy c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm thµnh mét ®o¹n v¨n ? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo ? 2. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên và hs Nội dung cần đạt Hđ2 :Hướng dẫn luyện tập xây dựng hệ I.ChuÈn bÞ ë nhµ : Đề : hãy viết một bài báo tường để khuyên thèng luËn ®iÓm mét sè b¹n trong líp cÇn ph¶i häc tËp ch¨m G/v ghi đề bài lên bảng ? Bài làm cần làm sáng tỏ vấn đề gì? Cho ai, chỉ hơn . II. LuyÖn tËp trªn líp : nhằm mục đích gì? ? Để đạt được mục đích đó người viết cần 1.Xây dựng hệ thống luận điểm : ®­a ra nh÷ng luËn ®iÓm nµo? a, Đất nước đang rất cần những người tài giỏi G/v hỏi : Em có đồng ý và sử dụng luận điểm để đưa tổ quốc tiến lên đài vinh quang, sánh nªu ë môc II1 kh«ng? V× sao? kÞp víi b¹n bÌ 5 ch©u ? Vậy nên sắp xếp lại hệ thống luận điểm ấy b, Quanh ta đang có những tấm gương của như thế nào để đạt được một bố cục rành các bạn h/s phấn đấu học giỏi để đáp ứng mạch hợp lý, chặt chẽ? (H/s thảo luận). GV được yêu cầu của đất nước kÕt luËn trªn b¶ng phô. c, Muốn học giỏi, muốn thành tài thì trước ? H·y nh¾c l¹i yªu cÇu khi tr×nh bµy luËn hÕt ph¶i häc ch¨m. ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn? d, Mét sè b¹n cña líp ta cßn ham ch¬i, ch­a H/s th¶o luËn c¸c c©u hái sau ch¨m häc, lµm cho thÇy , c« vµ c¸c bËc phô + Ta nªn chuyÓn ®o¹n vµ giíi thiÖu luËn huynh rÊt lo buån. ®iÓm nh­ thÕ nµo cho chÝnh x¸c vµ hÊp dÉn ? e, NÕu b©y giê kh«ng chÞu häc th× sau nµy (§¬n gi¶n, giäng ®iÖu gÇn gòi, th©n thiÕt…) cµng khã gÆp niÒm vui trong cuéc sèng. + Cã ph¶i tÊt c¶ c¸c c©u chuyÓn ®o¹n vµ giíi thiệu luận điểm ghi ở mục 2a trong bài đều 2. Trình bày luận điểm : chÝnh x¸c kh«ng? V× sao? a.- C¸ch 2 giíi thiÖu ch­a phï hîp. Gợi ý : Câu 2 xác định sai mối quan hệ giữa - C¸ch giíi thiÖu 3 lµ hay nhÊt . câu trình bày với luận điểm đứng trên. Hai luận điểm ấy không có nhân quả để có thể nói bằng “do đó” + trong các câu đó, em thích cách diễn đạt nµo h¬n? V× sao? ? Ta nªn ®­a nh÷ng luËn cø gi¶i thÝch vµ s¾p Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> xÕp c¸c luËn cø Êy nh­ thÕ nµo cho chÝnh x¸c đúng? H/s thảo luận để thấy : Trình tự ở mục 2b là hîp lý? V× sao? b. C¸ch s¾p xÕp nh­ trªn lµ hîp lÝ ? bµi nghÞ luËn nµo còng ph¶i cã kÕt bµi. VËy cã thÓ suy ra : §o¹n nghÞ luËn nµo còng cã kÕt luËn kh«ng? (kh«ng) ? Em nªn viÕt c©u kÕt ®o¹n cho ®o¹n v¨n em phải trình bày như thế nào để đáp ứng được c¸c yªu cÇu mµ sgk ®­a ra . H/s tù do viÕt ? Làm thế nào để chuyển một đoạn văn diễn 3. Trình bày cách giới thiệu luận điểm: dịch thành đoạn văn quy nạp và ngược lại H/s ph¸t biÓu Hs :tù lùa chän mét luËn ®iÓm vµ viÕt c¸ch giới thiệu ,đọc ,nhận xét Gv : nhận xét sơ kết trước lớp (ưu, nhược ®iÓm) . * §¸nh gi¸ hs : Qua phần luyệ tập đánh gia hs . H®3 : Cñng cè vµ dÆn dß : -H/s «n tËp kü vÒ thÓ v¨n nghÞ luËn . - Chuẩn bị tiết sau để làm bài kiểm tra viết 2 tiết ,xem truớc các đề trong bài viết số 6 .. RUÙT KINH NGHIEÄM : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy so¹n : 14 / 3 / 2010. TiÕt 103 – 104. Ngµy d¹y : 17 / 3 /2010. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6.. I. Mục têu cần đạt : - VËn dông kü n¨ng tr×nh bµy luËn ®iÓm vµo viÖc viÕt bµi v¨n chøng minh (hoÆc gi¶i thÝch) một vấn đề xã hội hoặc văn học gần gũi với em . - Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân, từ đó rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài văn sau đạt trình độ tốt hơn. II. ChuÈn bÞ : G/v : chuẩn bị đề. H/s : «n tËp tèt. III. Các hoạt động dạy học : Hđ1 : khởi động : 1.ổn định lớp 2 . Kiªm tra : A. §Ò bµi : Tõ bµi” Bµn luËn vÒ phÐp häc” cña La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp h·y nªu suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ gi÷a “häc víi hµnh”. B.§¸p ¸n : I. Néi dung : 1.Mở bài. Nêu được luận điểm mở đầu: Từ thế kỉ XVIII Nguyễn Thiếp đã rất quan tâm đến mèi quan hÖ gi÷a “häc víi hµnh”. VËy ngµy nay häc sinh chóng ta suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ nµy nh­ thÕ nµo…. 2.Th©n bµi. * Nªu néi dung phÐp häc cña NguyÔn ThiÕp *Gi¶i thÝch : -Häc lµ g×? Hµnh lµ g×? -T¹i sao gi÷a Häc vµ Hµnh l¹i cã mèi quan hÖ víi nhau? -NÕu ta biÕt kÕt hîp gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ th× hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ thÕ nµo. * Chøng minh : -Thực tế đã chứng minh kết quả của mối quan hệ giữa Học và Hành như thế nào? 3. KÕt bµi. - Học phải kết hợp với hành có như vậy mới đạt hiệu quả cao trong công việc. - ý kiến của Nguyễn Thiếp đã đưa ra hàng ngàn năm trước nhưng đến nay vẫn có thể vận dụng vào trong công cuộc giáo dục hiện đại II. H×nh thøc : - Làm bài đúng kiểu bài và có bố cục 3 phần : mở bài ,thân bài ,kết bài . - Tr×nh bµy râ rµng ,l­u lo¸t ,kh«ng sai chÝnh t¶ .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> C. BiÓu ®iÓm : 9-10 điểm : đảm bảo các yêu cầu trên . 7-8 điểm : đảm bảo các yêu cầu trên nhưng chưa sâu sắc và còn thiếu sót nhỏ . 5-6 ®iÓm : cßn sai chÝnh t¶ thiÕu 1,2 ý nhá . 3-4 điểm : thiếu nhiều ý , sai chính tả nhiều ,diễn đạt còn lủng củng . 1-2 ®iÓm : bµi viÕt s¬ sµi vµi ý ,bè côc cßn thiÕu ,sai chÝnh t¶ nhiÒu . 0 ®iÓm : kh«ng viÕt ch÷ nµo . H®2 : Cñng cè vµ dÆn dß : -Thu bµi vµ nhËn xÐt . -Soạn bài : Thuế máu cho tiết sau ,soạn theo hướng dẫn sgk . RUÙT KINH NGHIEÄM : ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> A. §Ò bµi : Tõ bµi” Bµn luËn vÒ phÐp häc” cña La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp h·y nªu suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ gi÷a “häc víi hµnh”. B.§¸p ¸n : I. Néi dung : 1.Mở bài. Nêu được luận điểm mở đầu: Từ thế kỉ XVIII Nguyễn Thiếp đã rất quan tâm đến mèi quan hÖ gi÷a “häc víi hµnh”. VËy ngµy nay häc sinh chóng ta suy nghÜ vÒ mèi quan hÖ nµy nh­ thÕ nµo…. 2.Th©n bµi * Nªu néi dung phÐp häc cña NguyÔn ThiÕp *Gi¶i thÝch : -Häc lµ g×? Hµnh lµ g×? -T¹i sao gi÷a Häc vµ Hµnh l¹i cã mèi quan hÖ víi nhau? -NÕu ta biÕt kÕt hîp gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ th× hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ thÕ nµo? * Chøng minh : -Thực tế đã chứng minh kết quả của mối quan hệ giữa Học và Hành như thế nào? 3. KÕt bµi. - Học phải kết hợp với hành có như vậy mới đạt hiệu quả cao trong công việc. - ý kiến của Nguyễn Thiếp đã đưa ra hàng ngàn năm trước nhưng đến nay vẫn có thể vận dụng vào trong công cuộc giáo dục hiện đại II. H×nh thøc : - Làm bài đúng kiểu bài và có bố cục 3 phần : mở bài ,thân bài ,kết bài . - Tr×nh bµy râ rµng ,l­u lo¸t ,kh«ng sai chÝnh t¶ . C. BiÓu ®iÓm : 9-10 điểm : đảm bảo các yêu cầu trên . 7-8 điểm : đảm bảo các yêu cầu trên nhưng chưa sâu sắc và còn thiếu sót nhỏ . 5-6 ®iÓm : cßn sai chÝnh t¶ thiÕu 1,2 ý nhá . 3-4 điểm : thiếu nhiều ý , sai chính tả nhiều ,diễn đạt còn lủng củng . 1-2 ®iÓm : bµi viÕt s¬ sµi vµi ý ,bè côc cßn thiÕu ,sai chÝnh t¶ nhiÒu . 0 ®iÓm : kh«ng viÕt ch÷ nµo .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>