Giáo án Ngữ văn 8 tiết 85: Ngắm trăng (Vọng nguyệt) Hồ Chí Minh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 22 Tieát 85: NGAÉM. TRAÊNG. (Voïng Nguyeät). Hoà Chí Minh I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:. Giuùp HS: -Cảm nhận được tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu sắc của Bác Hồ trong hoàn cảnh tù ngục, Người vẫn mở rộng tâm hồn tim2 đến giao hoà với vầng trăng ngoài trời. -Tháy được sức hấp dẫn nghệ thuật của bài thơ. II.LÊN LỚP. 1.OÅn ñònh 2.Baøi cuõ: -Đọc thuộc lòng bài thơ Tức cảnh Pác Bó. Em hiểu thế nào là thú"lâm tuyền"? Thú lâm tuyền của Hồ Chí Minh có hoàn toàn giống với thú lâm tuyền của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm? Vì sao? -Cách hiểu của em về 3 chữ vẫn sẵn sàng? Về chữ sang? Vì sao nói chữ sang là thi nhãn của bài thơ? 3.Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. Hoạt động 1 Hướng dẫn đọc C1: gioïng bình thaûn ; C2: gioïng boái roái ; C3,4: giọng đằm thắm, vui, sảng khoái. ?Bài thơ được làm theo thể loại gì? ?Tìm hiểu nhan đề bài thơ? GV nói gọn:Vọng nguyệt (đối nguyệt, khán minh nguyệt-ngắm trăng) :đề tài phổ biến trong thơ cổ. Thường thi nhân ngắm trăng trong hoàn cảnh thảnh thơi, có rượu và hoa… Phaân tích baøi thô: HS đọc lại C1. NOÄI DUNG. Đọc chú thích *. I.Taùc giaû-t/p II.Tìm hieåu vaên -GV cùng HS đọc bài thơ baûn -HS đọc lại tất cả các từ 1.Đọc - tìm hiểu phiên âm chữ Hán, bản dịch chú thích nghóa,SGK T37 1.Theå thô: Thaát -Thất ngôn tứ tuyệt ngôn tứ tuyệt. 3.Phaân tích baøi thô a.Tìm hiểu hoàn caûnh"ngaém traêng" cuûa taùc giaû khai đề ?Câu thơ đầu kể và nhận xét về việc gì, ở đâu? vaø phaân tích 2 caâu Ngục trung, vô tửu diệc vô thơ đầu. ?Vì sao Baùc laïi neâu nhaän xeùt aáy? hoa. ?Gioïng ñieäu cuûa caâu thô naøy nhö theá naøo? (Trong tù, không rượu cũng HS đọc lại C2: khoâng hoa) HS đối chiếu nguyên tác và bản dịch thơ để thấy -về việc trong tù không có cái hay của nguyên tác và chưa sát ở câu thơ dịch rượu và hoa -giọng thơ vẫn tương đối bình ở chỗ nào? ?Qua 2 caâu thô 1-2, chuùng ta thaáy phaåm chaát gì thaûn. -Hoà Chí minh của người tù Hồ Chí Minh? ngaém traêng trong Thừa đề: hoàn cảnh đặc Đối thử lương tiêu, nại nhược biệt: trong ngục tù. haø? -Người vẫn dung Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (Cảnh đẹp đêm, khó hững hờ?) -Câu thơ thứ 2, 3 tiếng nại nhược hà?(biết làm thế nào?) dịch thành khó hững hờ, đã đổi từ câu hỏi thành câu cảm, boû maát caùi xoán xang, boái roái nhạy cảm trước cái đẹp của Baùc. -tâm hồn của người nghệ sĩ vẫn ung dung, tự do tận hưởng cái đẹp.. ?Hai caâu thô theå hieän moái quan heä vaø tình caûm như thế nào giữa người và trăng? ?Phép đối và nhân hoá đã được sử dụng như thế naøo vaø ñem laïi hieäu quaû ngheä thuaät gì? ?Hình ảnh cái song sắt ở giữa người tù-nhà thơ và vaàng traêng beø baïn coù yù nghóa gì? HS thảo luận, trả lời GVb/g: trước song sắt đầy tàn bạo của nhà tù, tâm hồn của người tù vẫn ung dung tự tại hướng ra phía ngoài tận hưởng cái đẹp, còn vầng trăng cũng chủ động- vượt qua song sắt nhà tù để đến HS đọc lại C3-4 với nhau… Chuyển đề-hợp đề: Nhân hướng song tiền, khán minh nguyeät, Nguyeät toøng song khích, khaùn thi gia. (người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ, Trăng nhòm khe cửa ngắm nhaø thô) -HS thaûo luaän. động mãnh liệt trước cảnh đẹp của thieân nhieân.. b.Phaân tích 2 caâu sau: Nghệ thuật đối cùng với phép nhân hoá độc dáo, Bác đã biến ánh trăng trở thành một người bạn tâm giao, tri aâm tri kæ.. III.Toång keát Hoạt động 3 -Vừ a coù maø u saé c coå Ghi nhớ SGK ?Tinh thaàn coå ñieån vaø tinh thaàn theùp, chaát ngheä só ñieå n :rượ u , hoa,traê n g; ở caá u và chất chiến sĩ được kết hợp như thế nào trong trúc đăng đối trong 2 câu sau baøi thô? và hình ảnh chủ thể trữ tình:ung dung, giao caûm ñaëc biệt với thiên nhiên.Vừa mang tinh thần thời đại: một hồn thơ lạc quan, luôn hướng về ánh sáng, toát lên tinh thaàn theùp… -Baø i thơ đã minh chứng cho ý ?Có người nói bài thơ là một cuộc vượt ngục thaønh coâng vaø kì laï cuûa Hoà Chí Minh. YÙ kieán cuûa thô: Thân thể ở trong lao-Tinh em? thần ở ngoài lao -tự do tiên khách trên trời, Bieát chaêng trong nguïc coù người khách tiên!(khách tự do). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ĐI ĐƯỜNG (Taåu loä) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú thích, phần dịch nghóa vaø phaàn dòch thô -Gioïng chaäm raõi, suy ngaãm -GV cùng 2 HS đọc bài thơ, nhận xét cách đọc GV kiểm tra việc tìm hiểu từ khó của HS -GV cùng HS đọc bài thơ Hướng dẫn tìm hiểu bài thơ: Tìm hieåu theå thô?. Phaân tích baøi thô: HS đọc lại C1 Câu dịch mềm mại hơn nhưng lại bỏ từ điệp từ tẩu loä. Laøm giaûm ñi ít nhieàu gioïng thô suy ngaãm, thaám thía. Vậy, nhà thơ-người tù suy ngẫm về điều gì? Nhờ đâu ta biết được điều đó? HS đọc lại C2 Phân tích 2 lớp nghĩa của câu thơ này. Từ trùng san dịch thành núi cao đã thật sát chưa? Vì sao?. -Thể thất ngôn tứ tuyệt Đường luật Baûn dòch thô cuûa Nam Traân: luïc baùt 4 caâu Khai đề: Taåu loä taøi tri taåu loä nan (Đi đường mới biết gian lao) -HS tìm hiểu, suy luận, dựa vào hoàn cảnh sáng tác của Nhaät kí trong tuø Thừa: Trùng san chi ngoại hưu trùng san (Nuùi cao roài laïi nuùi cao traäp truøng) -nghóa ñen: caùi gian lao cuûa tẩu lộ. Phải vượt qua rất nhieàu daõy nuùi, heát daõy nuùi này đến dãy núi khác. -dòch truøng san laø nuùi cao khoâng thaät saùt -nghóa roäng: laø heát khoù khaên này đến khó khăn khác…. Chuyeån: Trùng san đăng đáo cao phong haäu (núi cao lên đến tận cùng). GV choát cho HS ghi baøi HS đọc lại C3: ?Nhận xét điệp từ trùng san được sử dụng tiếp theo kieåu gì? ?Giống như những cách điệp trong các câu thơ nào, của tác giả nào đã học? Tác dụng nghệ thuật của lối điệp đó? ?Vaäy qua 2 caâu thô naøy, taùc giaû muoán khaùi quaùt qui luật gì, mở ra tâm trạng như thế nào của chủ -HS thaûo luaän thể trữ tình? GV: Câu thơ chuyển, chuyển mạch thơ, ý thơ, vút -Tâm trạng vui sướng leân theo chieàu cao cuûa daõy nuùi cuoái cuøng. Ñi heát -qui luaät theá loä nan-qui luaät cuộc đời, qui luật xã hội Lop8.net. NOÄI DUNG. I.Đọc-tìm chuù thích. hieåu. II.Tìm hieåu baøi thô 1.Theå thô: thaát ngoân tứ tuyeät Đường luật 2.Phaân tích a.Hai caâu đầu:. thô. Người tù cách maïng Hoà Chí Minh, ñang caûm nhaän thaám thía, suy ngaãm veà noãi gian lao trieàn mieân cuûa việc đi đường núi cuõng nhö cuûa con đường cách mạng, con đường đời. b.Phaân tích hai.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> daõy nuùi naøy qua nuùi khaùc, ñi maõi, ñi maõi… cuoái cùng cũng tới đích.Nhớ đến câu danh ngôn: Đường đi khó, khó không phải vì ngăn sông, cách núi mà khó chỉ vì lòng người ngại núi, e sông. Hợp: HS đọc lại C4: Vạn lí dư đồ cố miện gian (Thu vaøo taàm maét muoâm truøng nước non). -Tư thế của người tù bị đoạ ?Câu thơ tả tư thế nào của người đi đường? ?Tâm trạng của người tù khi đứng trên đỉnh núi? đầy triền miên trên đường bị giaûi ñi(tö theá goø boù, khoù Vì sao Người có tâm trạng ấy? chòu:bò troùi, xieàng…) HS phaân tích, phaùt bieåu -GV: tâm trạng biểu trưng: chính là h/a người -Tâm trạng vui sướng, hân chieán só CM treân ñænh cao cuûa chieán thaéng, traûi hoan. qua bao gian khoå, hi sinh. GV choát cho HS ghi baøi Hướng dẫn tổng kết và luyện tập ?Đi đường có phải là bài thơ tức cảnh và tự sự hay khoâng? Vì sao? Đi đường có phải là bài thơ tả thực không? ?Vậy Đi đường là bài thơ như thế nào, xét về mặt thể loại? -S trả lời. caâu cuoái. -Niêm vui sướng bất ngờ của người tù khi đã vượt qua bao daõy nuùi voâ vaøn gian lao. -Nieàm haïnh phuùc hết sức lớn lao của người chiến sĩ cách maïng khi caùch mạng hoàn toàn thắng lợi sau bao gian khoå hi sinh.. III.Toång keát Ghi nhớ SGK. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>