Giáo án Tự chọn Ngữ văn 7 - Tiết 1 đến tiết 33

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -1-. TuÇn 1: TiÕt : 1-2 Ngµy so¹n:20/08/2011 «n tËp v¨n tù sù A.Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức:Củng cố cho học sinh những kiến thức và kỹ năng về thiết lập một văn bản tự sự để từ đó häc sinh cã thÓ lµm thµnh th¹o mét bµi v¨n tù sù. 2. Tư tưởng:Học sinh có ý thức yêu môn văn từ đó say mê học tập . 3. Kỹ năng:Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng xây dựng các bước làm bài văn tự sự và viết bài cụ thể hoµn thiÖn. b.chuẩn bị đồ dùng: 1. ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan 2. Trò:Chuần bị bài trước ở nhà. c.tiÕn tr×nh tiÕt dËy: *ổn định tổ chức: *KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra chuÈn bÞ bµi cë nhµ cña häc sinh. *Bµi míi: 1.ýnghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sù : - Häc sinh nh¾c l¹i. ? Em hãy nhắc lại đặc điểm của phương thức tự sự? => Tự sự là phương thức trình bầy một chuỗi các sù viÖc, sù viÖc nµy dÉn tíi sù viÖc kia,cuèi cïng dẫn đến một kết thúc,thể hiện một ý nghĩa. - Tự sự giúp người kể giải thích sự việc,tìm hiểu con người,nêu vấn đề và bầy tỏ thái đọ khen, chê. - Häc sinh tr¶ lêi. 2.§Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù : a.Sù viÖc trong v¨n tù sù: ? VËy c¸c vù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy cô thÓ ntn?. => Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bÇy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong mét thêi gian, địa điểm cụ thể, do nhân dân cụ thể thực hiện,có nguyªn nh©n,diÔnn biÕn, kÕt qu¶...Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù,diÔn biÕn sao cho thể hiện được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt. - Häc sinh tr¶ lêi. => NH©n vËt trong v¨n tù sù lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ lµ kÎ ®­îc thùc hiÖn trong v¨n b¶n.. b. Nh©n vËt trong v¨n tù sù: ? Em hiÓu ntn vÒ nh©n vËt trong v¨n tù sù?. Nhân vật chính đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản. Nhân vật phụ chỉ giúp nhân vật chính hoạt động . Nhân vật được thể hiÖn qua c¸c mÆt: Tªn gäi,lai lÞch,tÝnh nÕt, h×nh. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -2-. d¸ng, viÖc lµm... 3. LuyÖn tËp: Bµi 1: V× sao nãi truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng lµ mét v¨n b¶n tù sù? A. Giải thích một số sự việc: Sự ra đời kỳ lạ của Gióng,Gióng bay về trời, Gióng để lại một số dấu tích.. B. Bầy tỏ thái độ ngợi ca hành động giét gặc của Thánh Gióng.. C Kể lại ,giải thích, bầy tỏ thái độ ngợi ca sự ra đời và hành động giết giặc cứu nước của Thánh Gióng. D. Kể lại sự kiện lịch sử đánh giặc Ân của ông cha ta.. Bài 2: Yếu tố nào có thể lược bỏ khi kể về nhân vật tự sự? A.. Miªu t¶ h×nh d¸ng, ch©n dung.. C. Kể lại việc làm, hành động.. B Giíi thiÖu lai lÞch , tµi n¨ng. D. Gọi tên, đặt tên.. Bµi 3: Trong truyÖn S¬n Tinh - Thuû Tinh cã c¸c sù viÖc sau: Vua Hïng muèn kÐn chång cho con g¸i; hai chàng trai ST-TT tài giỏi ngang nhau cùng đến cầu hôn;vua Hùng tìm cách chọn con rể,Sơn Tinh đến trước lấy được Mỵ Nương;Thuỷ Tinh đến sau thu cuộc và tức tối trả thù;cuộc chiến đấu gay go của ST-TT;Thuû Tinh ®uèi søc ph¶i rót qu©n vÒ.H·y nhí kÜ vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái : a. Sự việc nào là nguyên nhân chính dẫn đến cuộc giao tranh hàng năm giữa ST và TT? Vì sao? b. Sù viÖc nµo lµ sù viÖc khëi ®Çu trong truyÖn ST-TT? V× sao? c. Sù viÖc nµo lµ sù viÖc cao trµo trong truyÖn ST-TT? V× sao? d. trong các sự việc đã nêu trên,có thể loại bỏ sự việc nào không khi kể lai truyện ST-TT ? vì sao? Bài 4: Nếu phải kể toàn bộ truyện ST-TT thì các sự việc nêu trên đã đủ chưa? Theo em ,cần phải bổ sung thªm sù viÖc nµo? V× sao? Bài 5: Hãy kể lại những việc mà nhân vật chính trong truyện ST-TT đã làm? Bài 6: Hay nêu 6 yêu tố (nhân vật,thời gian,địa điểm,nguyên nhân,diễn biến,kết quả) ủa truyện ST-TT? Bài 7: Dòng nào không nói đúng tác dụng của việc sắp xếp các sự việc trong văn tự sự theo một trật tự diễn biến nhất định? A.. Lµm râ c©u chuyÖn. B T¹o sù hÊp dÉn.. C.. Thể hiện được chủ đề.. D ThÓ hiÖn thãi quen d©n gian khi kÓ chuyÖn.. * Cñng cè: - Phương thức tự sự là gì? - ThÓ nµo lµ nh©n vËt chÝnh trong v¨n tø sù? - Em hãy kể những hành đọng đáng nhớ của một nhân vật chính trong một truyện mà em đã học? - ChØ ra c¸c nh©n vËt chÝnh , nh©n vËt phô trong truyÖn B¸nh Ch­ng- B¸nh GiÇy? * Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học bài ,ôn lại kiến thức đã học, thuộc các ghi nhớ. - VÒ nhµ chuÈn bÞ «n tËp phÇn tiÕp theo vÒ v¨n tù sù. ( Chủ đề và dàn bài của bài văn tứ sự; Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự TuÇn 2: TiÕt 3-4 Ngµy so¹n: 29/08/2011. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -3-. «n tËp v¨n tù sù A.Môc tiªu bµi häc: 1. Kiến thức:Củng cố cho học sinh những kiến thức và kỹ năng về thiết lập một văn bản tự sự để từ đó häc sinh cã thÓ lµm thµnh th¹o mét bµi v¨n tù sù. 2. Tư tưởng:Học sinh có ý thức yêu môn văn từ đó say mê học tập . 3. Kỹ năng:Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng xây dựng các bước làm bài văn tự sự và viết bài cụ thể hoµn thiÖn. b.chuẩn bị đồ dùng: 1. ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan 2. Trò:Chuần bị bài trước ở nhà. c.tiÕn tr×nh tiÕt dËy: *ổn định tổ chức: *KiÓm tra bµi cò:KiÓm tra chuÈn bÞ bµi cë nhµ cña häc sinh. *Bµi míi: 1. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự : a. Chủ đề của bài văn tự sự : - Chủ đề còn có thể được gọi là ý chủ đạo, ý ? Hãy khái quát lại ý hiểu của em về chủ đề của chính của bài văn. Chủ đề có thể được bộc lộ trực tiếp ngay trong câu văn nằm ở phần nào đó v¨n b¶n. trong v¨n b¶n, còng cã thÓ ®­îc to¸t ra tõ toµn b. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù : bé néi dung cña. ? Dµn bµi cña bai v¨n tù s­u cã g× gièng vµ kh¸c víi c¸c kiÓu bµi v¨n kh¸c? - Dµn bµi hay cßn gäi lµ bè côc, dµn ý bµi v¨n. 2.C¸ch lµm bµi v¨n tù sù: Trước khi viết bài, để cho bài đầy đủ, mạch lạc Đề văn: “Kể một câu chuyện em thích bằng lời nhất thiết phải xây dựng dàn bài rồi sau đó triển khai thµnh bµi chi tiÕt. v¨n cña em. a. Tìm hiểu đề : ? §Ò nªu ra nh÷ng yªu cÇu g× buéc em ph¶i thùc * Yêu cầu của đề: hiện. Em hiểu yêu cầu đó như thế nào? - KÓ chuyÖn em thÝch: Kh«ng ph¶i theo mét mÉu b. LËp ý : chung, ®­îc tù do lùa chän. ? Em sÏ chän chuyÖn nµo? - B»ng lêi v¨n cña m×nh: Kh«ng ®­îc sao chÐp. ? Em thÝch nh©n vËt, sù viÖc nµo? - Kể việc là chủ yếu, có những việc là chủ đề của ? Em chọn chuyện đó nhằm biểu hiện chủ đề gì? sù viÖc. ( häc sinh th¶o luËn). - Em chän chuyÖn nµo? ? Nªu vÝ dô trong truyÖn “Th¸nh Giãng”. - Em thÝch nh©n vËt nµo? c.LËp dµn ý: - Chuyện đó thể hiện chủ đề gì? Truyện Thánh Gióng đánh giặc Ân. ? Em dự định mở đầu như thế nào? - Më ®Çu: + B¾t ®Çu tõ chç nµo? ? Vì sao lại bắt đầu từ đó? + Vì sao lại bắt đầu từ chỗ đó. ( Giíi thiÖu nh©n vËt : Đời vua Hùng Vương thứ 6, ở làng Gióng có một vợ chồng ông lão sinh được một đứa con trai đã lªn 3…®i. Mét h«m cã sø gi¶ cña Vua t×m ? Em sÏ kÓ c¸c ý nµo? người…..gọi sứ giả vào). - Th©n bµi: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. ? Em dự định viết lời kết thúc ra sao? d. ViÕt bµi, söa: - Gi¸o viªn cho häc sinh tËp viÕt mét sè ®o¹n theo nhãm vµ tr×nh bµy.. -4-. + Yªu cÇu cña Giãng. + Giãng lín lªn. + Giãng thµnh tr¸ng sü. + Giãng ra trËn. + Th¾ng giÆc, Giãng vÒ trêi. - KÕt bµi: Nªu ý nghÜa cña truyÖn nãi chung vµ suy nghÜ cña em về truyện đó.. 3. luyÖn tËp : Bµi tËp 1: Tóm tắt văn bản: “Sơn Tinh-Thuỷ Tinh” và “Sự tích Hồ Gươm”? Nhận xét cách mở bài và kết bài. Bµi tËp 2: Đọc văn bản: “Phần thưởng”. - Chủ đề: Tố cáo tên cận thần tham lam bằng cách chơi khăm nó một vố. Biểu dương trí thông minh, lòng chân thật của người lao động. - Sự việc thể hiện tập trung cho chủ đề: người nông dân xin được thưởng 50 roi và đề nghị chia đều phần thưởng đó. - Đây là văn bản có chủ đề không nằm tập trung ở bất kỳ phần nào mà toát lên từ toàn bộ nội dung c©u chuyÖn. - ChØ râ bè côc cña truyÖn: + MB: C©u ®Çu tiªn. + TB: C¸c c©u cßn l¹i. + KB: C©u cuèi. - So sánh bố cục và chủ đề của văn bản này với truyện về TT. TruyÖn vÒ TT Phần thưởng - Mở bài: Nói rõ ngay chủ đề. - Giíi thiÖu t×nh huèng. - Kết bài: Có sức gợi, bài hết mà thầy thuốc lại bắt - Kết thúc rõ ràng: người nông dân được thưởng, ®Çu cuéc ch÷a bÖnh míi. viªn quan bÞ ®uæi ra. - Sự việc đều có kịch tính bất ngờ: BÊt ngê ë ®Çu truyÖn. - BÊt ngê ë cuèi truyÖn. - Câu chuyện, Phần thưởng, thú vị ở chỗ: Lời cầu xin phần thưởng lạ lùng và kết thúc bất ngờ ngoài dự kiến của tên quan và của người đọc nhưng nói lên sự thông minh, tự tin, hóm hỉnh của người nông dân. *.cñng cè - Cách làm của một đề văn tự sự? - Nêu các bước tiến hành khi làm một bài văn tự sự? *.hướng dẫn về nhà : - Nắm vững các bước làm bài văn tự sự. - Thực hiện các bước như vậy cho 1 đề em thích nhất.. TuÇn 3: TiÕt 3: Ngµy so¹n:11/09/2011 «n tËp v¨n miªu t¶ A.môc tiªu bµi häc: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -5-. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ 2.Tư tưởng: Học sinh có ý thức cao trong việc viết văn miêu tả qua đó thêm yêu thể loại văn miêu tả cũng nh­ yªu m«n häc. 3. kü n¨ng: RÌn cho häc kü n¨ng viÕt phÇn më bµi cña bµi v¨n miªu t¶. b. chuẩn bị đồ dùng: 1.ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan, b¶ng phô( phiÕu häc tËp) 2.Trò: Chuẩn bị bài trước khi ở nhà. c. tiÕn tr×nh tiÕt day: *ổn định tổ chức: *KiÓm tra chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: I. Miªu t¶ lµ g×? 1.Miªu t¶: “Dùng ngôn ngữ hoặc một phương diện nghệ thuật nào đó làm cho người khác có thể hình dung được cụ thể sự vật hoặc thế giới nội tâm của con người ” 2.V¨n miªu t¶: “Là loại văn dùng ngôn ngữ để tái hiện cảnh vật, sự vật, sự việc thế giới nội tâm nhân vật-ma mình quan sát được, cảm nhận được. Văn miêu tả giúp người đọc có thể hình dung ra đối tương mà người viết đã miªu t¶” II. Ph©n lo¹i : Cã mÊy lo¹i miªu t¶ sau: 1. Miªu t¶ phong c¶nh 2. Miªu t¶ loµi vËt 3. Miªu t¶ sù vËt 4. Miêu tả người 5. Miªu t¶ ho¹t c¶nh . III. Phương pháp chung về văn tả cảnh: 1.Muốn làm một bài văn tả cảnh phải biết quan sát, lựa chọn các chi tiết đặc sắc, đồng thời phải biết sắp xếp các chi tiết đó theo một trình tự nhất định thích hợp ( Toàn cảnh, phân cảnh, cảnh trung tâm) . Phải biết dùng từ , đặt câu, dựng đoạn một cách có nghệ thuật khi diễn đạt thành văn. 2. Khi viết cần có mối quan hệ gân – xa, chi tiết, bộ phận- toàn thể, không gian- thời gian, tĩnh- động cần đặc biệt chú ý vì nó liên quan tới việc đặc tả , phối cảnh và cấu trúc cảnh. 3. Những từ láy , từ chỉ mầu sắc , đường nét, âm thanh ( Từ tượng thanh, tượng hình), từ biểu cảm , biện ph¸p so s¸nh, c¸c kiÓu c©u phøc ( cã thµnh phÇn chñ ng÷, vÞ ng÷,bæ ng÷,tr¹ng ng÷ c¸ch thøc) CÇn ®­îc vËn dông s¸ng t¹o. 4. Kh«ng thÓ t¶ c¶nh mét c¸ch v« c¶m mµ cÇn ph¶i biÓu lé t×nh c¶m , c¶m xóc. C¶nh trong tinh- t×nh trong c¶nh. C¶nh nh­ mang theo niÒm vui , nçi buån. 5. Quan sát phải gắn liền với tưởng tượng. Có giàu tưởng tượng mới gợi tả cái hồn cảnh vật . Đó là đặc sắc, là độc đáo của văn tả cảnh. IV. LuyÖn tËp:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -6-. Viết mở bài cho các đề sau: Đề 1: Miêu tả đêm trăng nơi quê hương em Đề2: Tả cánh đồng lúa đang trong thời kỳ chín . Đê3: Tả dòng sông quê hương em Đê4: Tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi. *Cñng cè: - Nªu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶ - Häc thuéc c¸c ghi nhí trong s¸ch gi¸o khoa. - Khi miêu tả cần năng lực gì để làm bài văn miêu tả được hay? *Hướng dẫn về nhà: - VÒ nhµ «n l¹i kiÕn thøc vÒ miªu t¶ - Về nhà tập viết mở bài của các đề văn miêu tả - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo. TuÇn 4: TiÕt4 : Ngµy so¹n:18/09/2011 «n tËp v¨n miªu t¶ A.môc tiªu bµi häc: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñng cè vµ n©ng cao kiÕn thøc vÒ v¨n miªu t¶ 2.Tư tưởng: Học sinh có ý thức cao trong việc viết văn miêu tả qua đó thêm yêu thể loại văn miêu tả cũng nh­ yªu m«n häc. 3. kü n¨ng: RÌn cho häc kü n¨ng viÕt phÇn më bµi cña bµi v¨n miªu t¶. b. chuẩn bị đồ dùng:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -7-. 1.ThÇy:Gi¸o ¸n , tµi liÖu liªn quan, b¶ng phô( phiÕu häc tËp) 2.Trò: Chuẩn bị bài trước khi ở nhà. c. tiÕn tr×nh tiÕt day: *ổn định tổ chức: *KiÓm tra chuÈn bÞ cña häc sinh: * Bµi míi: ? Muèn lµm bµi v¨n miªu t¶ ta cÇn nh÷ng thao t¸c - Tìm hiểu đề. nµo? - Quan s¸t c¶nh vµ t×m ý. - Chän tõ ng÷- lËp dµn ý. GV: Các thao tác ấy cần được luyện để hình thành - Dùng ®o¹n – viÕt một thói quen,một cái nếp, thành phương pháp cụ - Đọc lại bài văn đã viết. thÓ lµm v¨n.Chóng ta ®i «n tËp nh÷ng thao t¸c trªn. - Häc sinh nghe ? Tìm hiểu đề tả cảnh cần chú ý yêu cầu gì? 1. Tìm hiểu đề: * Tìm hiểu đề tả cảnh,trước hết cần chú ý yêu cầu của đề( Nội dung, phạm vi được thể hiện qua những tõ ng­ quan träng). - Ph¶i tr¶ lêi 3 c©u hái: +, T¶ c¶nh g×? +, ë ®©u? ? Nên tìm hiểu yêu cầu của từng đề. +, Vµo lóc nµo? *§Ò t¶ c¶nh nµo còng cã yªu c©u miªu t¶. -Như có đề miêu tả một cách tự do, tự lựa chọn. Lại có đề đòi hỏi miêu tả trong phạm vi , giới hạn cụ thể,vị trí người miêu tả. 2.TËp quan s¸t, t×m ý,chän tõ ng÷: ? Khi miªu t¶ c¶nh chóng ta cÇn n¨ng lùc g×? - CÇn cã n¨ng lùc quan sat.( Khi miªu ta chóng ta GV: Cho học sinh đọc một số đoan văn và yêu cầu cần phải quan sát kỹ đối tương chúng ta miêu tả để học sinh tìm những chi tiết nghệ thuật mà tác giả đã miêu tả được chính xác) quan s¸t ®­îc . - Sau đó chúng ta tìm ý và lựa chọn từ ngữ để miêu t¶ chÝnh x¸c, hay , hÊp dÉn. 3. TËp lµm dµn ý: GV: Khi viết thành văn nên theo một dàn ý vạch ra - Dàn ý là một”Bản kế hoạc”, “Một sơ đồ”, “Một trước. Không thể tuỳ tiện, lộn xộn, gặp đâu viết đấy phác thảo”về đối tương ma ta tả ,ta viết. ®­îc. *Më bµi: Cã thÓ giíi thiÖu mét c¸I nh×n ®Çy Ên tượng về toàn cảnh. GV: cho học sinh tập làm giàn ý của một số đề sau: * Thân bài: Tả cảnh theo một trình tự nhất định. - Tả cánh đồng lúa quê em. - Từ xa tới gần hoặc từ gần đến xa. - T¶ dßng s«ng quª em. - Tư phân cảnh này đến phân cảnh khác. - Tả đêm trăng nơi em ở. -> Trung t©m c¶nh ph¶i ®­îc t« ®Ëm, t¶ thËt hay, - Tả quang canh sân trường. phải khéo léo liên tưởng so sánh, tả cảnh ngụ tình. * Cho học sinh đọc một số bài văn sau đó rút ra dàn * Kết bài: Thường nêu những cảm tưởng chung củ ý. m×nh vÒ c¶nh. 4. Dựng đoạn và và diễn đạt:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. ? T¹i sao khi lµm bµi v¨n l¹i ph¶i dùng ®o¹n?. ? Trong ®o¹n v¨n cÇn cã sù liªn kÕt gi÷a c¸c c©u ntn?. ? Khi viÕt ®o¹n cÇn chó ý gi? C¸ch viÕt ra sao?. ? Khi viÕt cÇn yªu cÇu g×?. ? Kh©u cuèi cïng nµy cã quan träng kh«ng? cã thÓ lược bỏ không? Gv viªn nhÊn m¹nh.. -8-. - Bµi v¨n t¶ c¶nh gåm cã nhiÒu ®o¹n v¨n. Mçi ®o¹n văn diễn đạt một ý nào đó trong dàn ý. Biết dựng đoạn và diễn đạt , bài văn sẽ có bố cục chặt chẽ , c¸c ý sÏ m¹ch l¹c, gãp phÇn t¸I hiÖn c¶nh vËt ®­îc miªu t¶. - Mçi ®o¹n v¨n cã thÓ cã nhiÒu c©u liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau, phèi hîp bæ sung nhau nh»m miªu t¶, thể hiện một chi tiết,một phiên cảnh nhất định. C¶nh trung t©m ph¶i ®­îc dùng thµnh mét ®o¹n v¨n hay nhÊt trong toµn bµi. - Ph¶i biÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n . C¸ch viÕt ®o¹n v¨n: Ch÷ ®Çu ®­îc viÕt hoao, lïi vµo mét ch÷. KÕt thóc ®o¹n v¨n b»ng dÊu chÊm xuèng dßng. 5. ViÕt thµnh bµi v¨n miªu t¶: - Theo trình tự đã lập ở phần dàn ý. - Viết sạch - đẹp. - C©u v¨n liÒn m¹ch(c©u- ®o¹n) - Bè cô râ rµng. 6. §äc l¹i bµi- chØnh söa : - Häc sinh tr¶ lêi. *Cñng cè: - Nªu kh¸i niÖm v¨n miªu t¶, häc thuéc c¸c ghi nhí trong s¸ch gi¸o khoa. - Khi miêu tả cần năng lực gì , tân thủ các bước nào để làm bài văn miêu tả được hay? *Hướng dẫn về nhà: - VÒ nhµ «n l¹i kiÕn thøc vÒ miªu t¶ - Về nhà tập lập dàn ý cho các đề sau: - Tả cánh đồng lúa quê em. -Tả dòng sông quê em. -Tả đêm trăng nơi em ở. TuÇn 5: TiÕt 5: Ngµy so¹n:25/09/2011 «n tËp phÇn v¨n A MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp học sinh: 1-Kiến thức:Qua chuyên đề các em được ôn tập, nắm chắc các hình tượng văn học dân gian: các nội dung cơ bản của ca dao – dân ca trong chương trình ngữ văn 7. 2-Kỹ năng: Cảm nhận được cái hay, cái đẹp, các giá trị nghệ thuật đặc sắc của ca dao – daân ca. 3-Thái độ:Giáo dục các em lòng yêu thích ca dao – dân ca cổ truyền và hiện đại, yeâu thích vaø thuoäc caùc baøi ca dao thuoäc 4 noäi dung cô baûn, tình caûm gia ñình; tình cảm quê hương đất nước, con người; câu hát than thân; châm biếm. B CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. -9-. GV : Nghiên cứu chuyên đề, các tài liệu có liên quan, nghiên cứu đề, đáp án. HS :Ghi chép cẩn thận, làm bài tập đầy đủ, thực hiện các yêu cầu của giáo viên. C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1- Ổn định tổ chức lớp : Kiểm diện. 2- Kieåm tra baøi cuõ : ? Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. 3- Giảng bài mới:  Giới thiệu bài mới: Các em đã được học về chủ đề ca dao – dân ca, hôm nay chúng ta đi sâu vào nghiên cứu mảng đề này.  Nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY NỘI DUNG KIẾN THỨC  HĐ 1: (GV hướng dẫn HS ôn lại khái niệm ca I- Khái niệm ca dao dân ca: - Tiếng hát trữ tình của người bình dân Việt Nam. dao – daân ca). Ca dao – daân ca laø gì? - Thể loại thơ trữ tình dân gian. Là những câu hát thể hiện nội tâm, đời sống tình cảm, cảm xúc của con người. Hiện nay có - Phần lời của bài hát dân gian. sự phân biệt ca dao- dân ca - Thô luïc baùt vaø luïc baùt bieán theå truyeàn mieäng cuûa - Các nhân vật trữ tình quen thuộc trong ca tập thể tác giả dao là người nông dân, người vợ, người thợ, II- Những câu hát về tình cảm gia đình người chồng, lời của chàng rỉ tai cô gái 1- Noäi dung: Ca dao thường sử dụng thể thơ lục bát với Bài 1: Tình cảm yêu thương, công lao to lớn của nhòp phoå bieán 2/2 cha mẹ đối với con cái và lời nhắc nhở tình cảm - Ca dao – dân ca là mẫu mực về tính chân ơn nghĩa của con cái đối với cha mẹ. thực, hồn nhiên, cô đúc về sức gợi cảm và khả Bài 2: Lòng thương nhớ sâu nặng của con gái xa naêng löu truyeàn. quê nhà đốivới người mẹ thân yêu của mình. HĐ 2: (Hướng dẫn HS tìm hiểu thêm và ôn lại Đằng sau nỗi nhớ mẹ là nỗi nhớ quê, . . .nhớ biết “Những câu hát về tình cảm gia đình”) bao kỷ niệm thân quen đã trở thành quá khứ. - Tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng, Bài 3: Tình cảm biết ơn sâu nặng của con cháu đối đáng trân trọng và đáng quý của con người. với ông bà và các thế hệ đi trước. * Giới thiệu môt số bài ca về tình cảm gia Bài 4: Tình cảm gắn bó giữa anh em ruột thịt, đình ngoài SGK (giáo viên hướng dẫn gợi ý nhường nhịn, hoà thuận trong gia đình. cho hoïc sinh söu taàm). 2- Ngheä thuaät: HĐ 3: (Hướng dẫn luyện tập) Nghệ thuật được sử dụng phổ biến là so sánh. ? Hãy trình bày nội dung của từng bài ca dao * Luyeän taäp: I- Caâu hoûi vaø baøi taäp. ? Hãy phân tích những hình ảnh bài ca dao số 1- Bốn bài ca dao được trích giảng trong SGK đã 1? chung nhö theá naøo veà tình caûm gia ñình? 2. Ngoài những tình cảm đã được nêu trong bốn ? Phöông phaùp so saùnh coù taùc duïng gì? baøi ca dao treân thì trong quan heä gia ñình coøn coù tình cảm của ai với ai nữa? Em có thuộc bài ca dao nào nói về tình cảm đó không? (HS suy nghĩ và trả Giáo viên hướng dẫn học sinh cách thực hiện. lời theo sự hiểu biết của mình). 3- Baøi ca dao soá moät dieãn taû raát saâu saéc tình caûm thiêng liêng của cha mẹ đối với con cái. Phân tích một vài hình ảnh diễn tả điều đó? - Giáo viên nhận xét, cho học sinh ghi vở. III- LUYEÄN TAÄP:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 10 -. - Bài 1: Mượn hình thức đối đáp nam nữ để ca ngợi cảnh đẹp đất nước. Lời đố mang tính chất ẩn dụ và cách thức giải đố sẽ thể hiện rõ tâm hồn, tình cảm của nhân vật. Điều đó thể hiện tình yeâu queâ höông moät caùch tinh teá, kheùo leùo, coù duyeân. - Bài 2: Nói về cảnh đẹp của Hà Nội, bài ca mở đầu bằng lời mời mọc “Rủ nhau” cảnh Hà Nội được liệt kê với những di tích và danh thắng nổi bật: Hồ Hoàn Kiếm, cầu Thê Húc, chùa Ngọc Sơn, Đài Nghiên, Tháp Bút. Câu kết bài là một câu hỏi không có câu trả lời. “Hỏi ai gây dựng nên non nước này”. Câu hỏi buộc người nghe phải suy ngẫm và tự trả lời, bởi cảnh đẹp đó do bàn tay khéo léo của người Hà Nội ngàn đời xây dựng nên. - Bài 3: Cảnh non nước xứ Huế đẹp như tranh vẽ, cảnh đẹp xứ Huế là cảnh non xanh nước * GV choát laïi caùc yù chính, cho hoïc sinh ghi vaøo bieác, caûnh thieân nhieân huøng vó vaø thô moäng. vở Sau khi vẽ ra cảnh đẹp xứ Huế, bài ca buông lửng câu mời “Ai vô xứ Huế thì vô…” Lời mời cũng thật độc đáo! Huế đẹp và hấp dẫn như vậy đấy, ai yêu Huế, nhớ Huế, có tình cảm với Huế thì haõy voâ thaêm. 4. Củng cố: Dùng câu hỏi khái quát củng cố lại kiến thức. 5.Daën doø: Về nhà ôn lại các kiến thức đã học. Chuẩn bị trước các câu trả lời cho hoạt động sau. ? Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện tập, có thể dẫn dắt học sinh trả lời bằng các câu hỏi nhö sau: ? Hình ảnh quê hương, đất nước, con người được thể hiện như thế nào ở những bài ca dao được trích giảng trong SGK? ? Tác giả dân gian đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào để thể hiện tình cảm đối với quê hương, đất nước, con người của mình trong các bài ca dao đó? ?Hãy nêu một cách cụ thể trong từng bài ca? ? Baøi ca dao soá 4 theå hieän tình caûm gì cuûa nhaân vật trữ tình? ? Hãy viết một đoạn văn nêu tình cảm của em đối với quê hương, đất nước sau khi học xong chùm ca dao này? (GV gợi ý cho học sinh thực hieän). TuÇn 6: TiÕt 6: Ngµy so¹n:02/10/2011. ¤n tËp tiÕng viÖt (tõ h¸n viÖt). A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh: Nắm được một số đặc điểm cơ bản của từ Hán Việt để từ đó có thể nhận biết và phân biÖt ®uîc tõ H¸n ViÖt vµ tõ thuÇn ViÖt. - RÌn kü n¨ng nh©n diÖn tõ H¸n ViÖt vµ tõ ThuÇn ViÖt, sö dông tõ H¸n ViÖt trong giao tiÕp. - Yêu môn học, yêu tiếng mẹ đẻ và thích thú khi dùng từ Hán Việt. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Học sinh: Ôn lại kiến thức từ HV đã học ở lớp 6, 7. C. TiÕn tr×nh d¹y häc * ổn định tổ vhức * KiÓm tra bµi cò * Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc I. NhËn biÕt yÕu tè H¸n ViÖt Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ HV? Là những từ gốc Hán nhưng được phát âm và đọc theo cách của ngươi Việt - Một tỉ lệ khá lớn các yếu tố HV cổ đã du nhập vào nước ta từ thế kỉ VIII trở về trước, đã được ViÖt ho¸ trë thµnh thuÇn ViÖt(mïi, mïa, buång, buåm...) VD: - Uyªn: duyªn(tiÒn duyªn), tuyªn(tuyªn chiÕn), quÕn(gia quyÕn)... - UyÕt: tuyÕt(tuyÕt nguyÖt), quyÕt(quyÕt tö), thuyÕt(truyÒn thuyÕt)... - ­u: cöu(Cöu tuyÒn), cøu( cøu c¸nh), b­u(b­u chÝnh)... - Uy: tuú(tuú tïng), quy(quy lai), tuû(cèt tuû).... - 11 -. 1. NhËn biÕt yÕu tè H¸n ViÖt * Trong tõ vùng tiÕng ViÖt cã kho¶ng 70% vèn tõ Hán Việt, 30% từ thuần Việt, số lượng từ ấn- âu kh«ng nhiÒu * ¸p dông mÉu: NguyÖn quyÕt cøu nguy - TÊt c¶ c¸c tiÕng nµo cã chøa vÇn cña bèn tõ trªn đều là yếu tố Hán Việt. - Ngo¹i lÖ c¸c tiÕng: nguyÒn, chuyÒn, chuyÖn lµ tõ thuÇn ViÖt 2. Mét sè mÑo nhËn diÖn tõ H¸n ViÖt. a. Tõ HV kh«ng cã vÇn ut chØ vÇn ­c, VD: tøc kh¾c, khu vùc, cïng cùc, chøc vô. phøc hîp, ý thøc, uy lùc... b. nguyªn t¾c, ph¶n tr¾c, nghi hoÆc, nghiªm kh¾c, b¾c nam... d. biÕn ho¸, yªn phËn,tiÕn ho¸, kiªn tr×, chiÕn đấu.... a. T×m c¸c tõ HV cã chøa vÇn: uèc, ©n, iªm, Êt b. §Æt c©u víi c¸c tõ H¸n viÖt trªn.. Tõ H¸n ViÖt Nh÷ng vÇn cã Nh÷ng vÇn kh«ng cã -­c - ut - ¨c - ¨t - ©t - ©c,¬t - ©n - ©ng - iªn - iªng - uèc - uèt - iªm - im (trừ trường hợp kim) 3. NhËn biÕt tõ thuÇn ViÖt - Tất cả các tiếng có kết hợp với vần ết, ưng đều là tõ thuÇn ViÖt. Ngo¹i lÖ cã: kÕt, ­ng, øng, ng­ng lµ tõ HV - Tấc cả các tiếng có phụ âm đầu là r đều là từ thuÇn ViÖt. II. Bµi tËp Bµi 1 a. - quèc gia, th©n thuéc, chiÕn cuéc - nh©n d©n, trÇn tôc, th©n tÝn, ch©n thôc, kiªn nhÉn, trËn m¹c, thanh t©n, gian lËn... - kh©m liÖm, t©m niÖm, ch©m biÕm... - nhÊt trÝ, tÊt yÕu, thùc chÊt, bÊt tµi, tæn thÊt, cÈn mËt, trËt tù, bÖnh tËt... b. - Việt Nam là quốc gia đứng đầu Đông Nam á về xuÊt khÈu g¹o. - Cây tre đã trở thành hình ảnh thân thuộc đối với mçi lµng quª ViÖt Nam - T«i lu«n t©m niÖm r»ng: m×nh ph¶i häc thËt giái để không phụ lòng mong mỏi của bố mẹ. - Tôi tự nhận thấy mình là một người bất tài. Bµi 2. Xác định các từ HV được sử dụng trong những. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 12 -. c©u th¬ sau: - DËp d×u tµi tö giai nh©n Ngựa xe như nước áo quần như nêm - §©y cuéc håi sinh buæi ho¸ th©n Mùa đông thế kỉ chuyển sang xuân ¤i ViÖt Nam! Tõ trong biÓn m¸u Người vươn lên như một thiên thần! ... Chúng muốn đốt ta thành tro bụi Ta ho¸ vµng nh©n phÈm lu¬ng t©m Chóng muèn ta b¸n m×nh « nhôc Ta lµm sen th¬m ng¸t gi÷a ®Çm * Cñng cè - N¾m ®­îc kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt - Ph©n biÖt ®­îc tõ H¸n ViÖt vµ tõ thuÇn ViÖt * Hướng dẫn về nhà - Sưu tầm các đoạn thơ. văn có sử dụng từ HV chép vào vở rèn chữ-> giờ sau kiểm tra vë. TuÇn 7: TiÕt 7: Ngµy so¹n:10/10/2011 RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m A/Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh: -KT: Củng cố lại kiến thức vừa học về tạo lập văn bản và các bước bước làm văn bản, bước đầu luyện tập các bước làm một văn bản và tạo lập văn bản một cách có hệ thống -KN: Rèn kĩ năng làm các bước 1,2 trong quá trình tạo lập văn bản. -TT: Học sinh có ý thức thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả các bước khi làm bài văn bản. B/ ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: - GV: So¹n gi¸o ¸n , tµi liÖu chuÈn kiªn thøc…. - HS: Chuẩn bj bài trước khi đến lớp. C/ Các bước tiến hành: * ổn định lớp : *Kiểm tra bài cũ : ? Em hãy nêu các bước tạo lập văn bản. * Bµi míi: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. I/ LÝ thuyÕt:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 13 -. 1) Các bước tạo lập văn bản: ? Em hãy nhắc lại các bước tạo lập văn bản ?. - Có 4 bước khi tạo lập văn bản:. --> GV cho häc sinh nhËn xÐt vµ chèt l¹i néi dung. + B1: Định hướng chính xác :Văn bản viết (nói). chÝnh :. cho ai,để làm gì, về cái gì, và như thế nào ?. - Có 4 bước khi tạo lập văn bản:. +B2 : Tìm ý và sắp xếp các ý để có một bố cục. + B1: Định hướng chính xác :Văn bản viết (nói). rành mạch ,hợp lí ,thể hiện đuúng điịnh hướng trên.. cho ai,để làm gì, về cái gì, và như thế nào ?. +B3: Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành. +B2 : Tìm ý và sắp xếp các ý để có một bố cục. nh÷ng c©u ,®o¹n v¨n chÝnh x¸c , trong s¸ng , cã. rành mạch ,hợp lí ,thể hiện đuúng điịnh hướng trên. mạch lạcvà liên kết chặt chẽ với nhau. +B3: Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành. + B4:Kiểm tra xem văn bản vừa tạo lập có đạt các. nh÷ng c©u ,®o¹n v¨n chÝnh x¸c , trong s¸ng , cã. yêu cầu đã nêu ở trên chưa và có cần sửa chữa gì. m¹ch l¹cvµ liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau.. kh«ng.. + B4:Kiểm tra xem văn bản vừa tạo lập có đạt các yêu cầu đã nêu ở trên chưa và có cần sửa chữa gì kh«ng. 2)Các bước làm một bài văn : ? Em hãy nêu các bước làm một bài văn ( tự. - Các bước làm một bài văn : 4 bước:. sù,miªu t¶,biÓu c¶m) ?. +B1: Tìm hiểu đề và tìm ý.. --> GV cho häc sinh nhËn xÐt--> Ch÷a l¹i.. +B2: LËp dµn ý (lËp dµn bµi). +B3: ViÕt bµi.. II/ LuyÖn tËp:. +B4: Söa l¹i.. §Ò bµi: Đề 1: Phát biểu cảm nghĩ về ngôi trường mà em -HS suy nghÜ lµ bµi.. ®amg häc ? Đề 2: Em hãy tự tạo lập một văn bản (chủ đề em tù chän ) (-Giới hạn yêu cầu của đề bài : Làm các bước 1,2.)- GV gîi ý : + Đề 1: - Cần xác đinh được đề yêu cầu điều gì ? ( v¨n b¶n em sÏ lµm lµ v¨n b¶n tùu sù ,miªu t¶ hay biÓu c¶m...). - Cần tìm các chi tiết để mình có thể bộc lộ được. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 14 -. suy nghÜ hay c¶m xóc cña m×nh (cã thÓ th«ng qua tự sự ,miêu tả để từ đó bộc lộ cảm xúc....) - Sau khi tìm đủ các ý ta sẽ đi vào sắp xếp các ý. + Đề 2: - Cần xác định được viết (nói) cho ai,để lµm g×, vÒ c¸i g×, vµ nh­ thÕ nµo? vµ em chän phương thức biểu đạt nào? - T×m ý vµ s¾p xÕp c¸c ý theo tr×nh tù hîp lÝ... --> GV cho một số học sinh đọc phần chuẩn bị cña m×nh --> gäi HS nhËn xÐt -> gi¸o viªn söa. -HS suy nghÜ lµm bµi.. chữa đánh giá mức độ bài làm của học sinh.. * Củng cố : ? Em hãy nhắc lại các bước tạo lập văn bản ? Các bước làm một bài văn ? * HDVN : Xem l¹i kiÕn thøc phÇn lÝ thuyÕt .. TuÇn 8: TiÕt 8: Ngµy so¹n : 10/10/2011 Thái độ, tình cảm trong văn biểu cảm A. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh: Nắm được thái độ, tình cảm cần biểu hiện trong văn biểu cảm. Cần biểu hiện những tình c¶m nµo? B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Häc sinh: ¤n l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n biÓu c¶m C. TiÕn tr×nh d¹y häc * ổn định tổ chức: *. KiÓm tra bµi cò: Nªu mét sè quy t¾c nhËn diÖn tõ HV? *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của trò I. Thái độ, tình cảm trong văn biểu cảm Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n biÓu c¶m? Các em cần phân biệt thái độ, tình cảm “tự nhiên” trong cuộc sống hàng ngày với thái độ tình cảm trong văn chương. Không phải mọi thái độ, tình cảm của con người có trong cuộc sống đều trở thành tình cảm trong văn chương. - Phải có những tình cảm tốt đẹp mới có thể viết Để có một bài văn biểu cảm hay trước tiên người được một bài văn biểu cảm : viÕt cÇn cã ®­îc ®iÒu g×? + T/ C phải cao thượng, thấm nhuần tư tưởng nhân Thái độ, tình cảm trong văn biểu cảm cần phải văn, dân chủ, tiến bộ, yêu nước, hiên nhiên... ntn? + Phải tuyệt đối chân thành, không được giả dối. II. Bµi tËp Bµi 1. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. Hãy đọc các đoạn văn sau và xác định tình cảm của người viết được bộc lộ với đối tượng nào, c¸ch biÓu hiÖn ra sao? a. ...Cảm ơn đất Mẹ. Dù ở đâu, miền Nam hay miền Bắc, Người đều cho chúng con hoa thơm, trái ngọt. Và, hằng ngày, trong cuộc sống đời thường từ hoa trái, chúng con lại thấy Người... b. ...N¨m th¸ng ®i vµ sÏ cßn ®i qua m·i. T×nh yªu của tôi đối với hoa hồngnhung lúc nào cũng tinh khôi như buổi đầu đời ấu thơ, như tình yêu của tôi víi nh­ng rang cæ tÝch, víi «ng néi kÝnh yªu, thËt tuyÖt vêi cña t«i.... - 15 -. a. - Đối tượng được biểu cảm là những mảnh đất có hoa th¬m, tr¸i ngät cña Tæ quèc - C¸ch biÓu c¶m: gi¸n tiÕp nãi lªn t×nh yªu quª hương, đất nước. b. - Đối tượng được biểu cảm: tuổi ấu thơ, trang cổ tÝch, «ng néi - C¸ch biÓu c¶m: Gi¸n tiÕp qua hoa hånh nhung, nói lên tình cảm gắm bó với người ông. Bµi 2 - Làm rõ thái độ, tình cảm của mình với laòi hoa: + Yªu quý, g¾n bã, tr©n träng, ch¨m sãc, n©ng niu... + Loµi hoa g¾n víi kØ niÖm nµo? VÒ ai?.... ViÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ mét lµi hoa mµ em yªu thÝch(Kho¶ng 15-20 c©u) *. Cñng cè - Nắm được thái độ, tình cảm cần biểu hiện trong văn biểu văn biểu cảm * Hướng dẫn về nhà - Hoµn thiÖn bµi tËp 2, chÐp vµo vë rÌn ch÷ TuÇn 9: TiÕt 9: Ngµy so¹n : 17/10/2011. Phương pháp làm bài văn biểu cảm A. Mục tiêu cần đạt Gióp häc sinh cñng cè kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tham kh¶o tµi liÖu, so¹n bµi - Häc sinh: ¤n l¹i c¸c kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 2. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Nhắc lại các bước làm một bài văn biểu cảm? Bốn bước. Các bước phải nuôi dưỡng nguồn cảm xúc mạnh mẽ và sâu sắc coi như động mạch của bµi v¨n biÓu c¶m Muèn t×m ý ta ph¶i lµm ntn?. Cã mÊy c¸ch biÓu c¶m? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo?. Bè côc cña bµi v¨n cã mÊy phÇn?. Néi dung bµi häc I. Phương pháp làm bài văn biểu cảm. 1. Phương pháp tìm ý - Hình dung cụ thể đối tượng biểu cảm(cảnh vật, con người, hay sự việc) trong thời gian, không gian, nãi lªn nh÷ng c¶m xóc, ý nghÜ cña m×nh qua các đối tượng đó. Nghĩa là phải biểu cảm qua tự sù- miªu t¶. 2. C¸c c¸ch biÓu c¶m - Trùc tiÕp: + Bộc lộ qua tiếng kêu, lời than: Ôi, đẹp quá! Khổ qu¸! + Qua các từ ngữ trực tiếp gọi tên tình cảm đó: yªu, ghÐt, nhí, mong... - Gi¸n tiÕp: Th«ng qua viÖc t¶- kÓ mét h×nh ¶nh, sù. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 16 -. vật nào đó để bộc lộ tình cảm 3. Bè côc. Cã mÊy c¸ch më bµi? ThÕ nµo lµ më bµi gi¸n tiÕp, trùc tiÕp?. * Më bµi: - Trực tiếp: giới thiệu luôn về đối tượng được biểu c¶m - Gi¸n tiÕp: Cã thÓ giíi thiÖu vÒ sù vËt, c¶nh vËt trong không gian cảm xúc ban đầu của mình để làm cơ sở để nêu ra đối tượng được biểu cảm * Th©n bµi: qua miªu t¶, tù sù mµ biÓu lé t×nh c¶m, ý nghÜ mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt, s©u s¾c - Nh÷ng chi tiÕt tù sù- miªu t¶ trong bµi ph¶i ph¶i tiªu biÓu vµ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m - Có thể biểu cảm bằng cách: hồi tưởng quá khứ, liên hệ tương lai, hứa hẹn, mong ước, quan sát và suy ngÉm - Diễn đạt bằng lời văn giàu hình tượng và gợi cảm * Kết bài: Kết đọng cảm xúc, ý nghĩ hoặc nâng lên bài học tư tưởng. Th©n bµi cã nhiÖm vô g×? Ph¶i lµn ntn?. KÕt bµi nªu nh÷ng g×? Mét bµi v¨n biÓu c¶m chØ thËt sù cã gi¸ trÞ khi t×nh cảm và tư tưởng hoà quyện với nhau chặt chẽ. Cảm xúc phải chân thực, trong sáng, tư tưởng phải tiến bộ, đúng đắn. Câu văn, lời văn, giọng văn phải biÓu c¶m II. Bµi tËp Bµi 1 a.§äc l¹i bµi v¨n SGK- 89 a. Më bµi gi¸n tiÕp: th«ng qua lêi kÓ, t©m sù -> b.Më bµi cña bµi v¨n biÓu c¶m vÒ loµi hoa: bµy tá t×nh yªu quª T«i yªu hoa tõ nhá. b. Më bµi trùc tiÕp: Giíi thiÖu lu«n t×nh c¶m cña Bµi v¨n trªn më bµi b»ng c¸ch nµo? mình với đối tượng được biểu cảm Bµi 2 - Trùc tiÕp: Cho đề bài: Cảm nghĩ về người thân + Cha là một trong những người tôi yêu thuơng và Hãy viết phần mở bài cho đề bài trên theo hai kÝnh träng nhÊt nhµ. c¸ch. + Mẹ là nhười không thể thiếu trong cuộc đời tôi. -HS làm heo hướng dẫn của GV - Gi¸n tiÕp: + Chóng t«i nghe c« gi¸o t©m sù: Lóc cßn nhá tuæi, bè c« ë nhµ, th× ch¼ng cã chuyÖn g× x¶y ra. Bố cô vừa đi công tác, tối hôm ấy, bọn trộm đã đến rình rập, làm lũ gà trong chuồng cứ lục đục kªu...T«i ch­a thÊm thÝa c©u chuyÖn cña c« gi¸o về vai trò của người cha lắm. Bởi vì cha tôi cứ đi là từ sáng sớm đến tối mịt mới về, khi ấy gia đình tôi Êm cóng, h¹nh phóc l¾m. ThÕ mµ cã mét lÇn, cha t«i ®i c«ng t¸c xa, ba n¨m liÒn. Thêi gian Êy, t«i thấy gia đình trống trải vô cùng. + Bố tôi là một người nghiêm khắc và ít nói. Vì vËy, trong nhµ, t«i sî bè nhÊt. Nh­ng mèi khi ®i xa thì bố lại là người tôi nhớ nhất. Bµi 3 a.§o¹n v¨n biÓu c¶m sau ®©y ®­îc lËp ý b»ng c¸ch nµo? “...C¸c b¹n yªu mïa thu, mïa xu©n, mïa hÌ víi nhiÒu lÝ do kh¸c nhau. Riªng t«i, t«i l¹i yªu mïa đông. Vì sao thế nhỉ? Tôi yêu mùa đông trước hết vì nhờ mùa đông, tôi sung sướng được sống nhiều. Đoạn văn được lập ý bằng cách hồi tưởng quá khứ. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 17 -. hơn trong tình mẹ. Mỗi buổi sáng mùa đông thức dậy, tôi đã thấy mẹ chuẩn bị đầy đủ cho tôi. Nhớ nhÊt lóc mÑ kho¾c vµ cµi khuy ¸o rÐt cho t«i. MÑ thường âu yếm ôm vai tôi và nói “Con trai của mẹ đã lớn, cái áo này ngắn rồi”. Ôi, mùa đông, mùa cña t×nh mÑ.!” b.ViÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m vÒ mét trong bèn mùa ở nước ta. Lập ý theo một trong các cách sau: - Quan s¸t vµ suy ngÉm - Hồi tưởng quá khứ và suy nghĩ về hiện tại * Cñng cè - Nắm chắc các phương pháp tìm hiểu đề, lập bố cục, cách viết phần mở bài, thân bài, kết bài. - BiÕt vËn dông c¸c c¸ch lËp y c¬ b¶n vµo bµi viÕt cña m×nh. * Hướng dẫn về nhà - Hoàn thành bài tập 3 theo hướng dẫn trên lớp.. TuÇn 10: TiÕt 10: Ngµy so¹n : 24/10/2011 Mở rộng vốn từ đồng nghĩa A. Mục tiêu cần đạt Giúp HS: Củng cố và mở rộng vốn từ đồng nghĩa; vận dụng từ đồng nghĩa trong nói và viết có hiệu quả. B.ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: So¹n bµi, tµi liÖu liªn quan, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc. - Học sinh: Ôn lại bài từ đồng nghĩa C.TiÕn tr×nh d¹y häc: * ổn định tổ chức : *. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh: *. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc Nhắc lại khái niệm từ đồng nghĩa? Cách sử dụng? Bài1:Xác định và phân loại các từ đồng nghĩa trong Bài 1 c¸c ng÷ c¶nh sau: 1. Non xa xa nước xa xa 1. non- núi- sơn -> đồng nghĩa Hán- Việt, đồng Nµo ph¶i thªnh thang míi gäi lµ nghÜa hoµn toµn. §©y suèi Lª nin, kia nói M¸c, Hai tay x©y dùng mét s¬n hµ 2. §i tu phËt b¾t ¨n chay ThÞt chã ¨n ®­îc thÞt cÇy th× kh«ng. 2. Chó- cầy- >đồng nghĩa không hoàn toàn. 3. Anh diÖt viÖn, em bao v©y Lµm cho giÆc ph¶i nbã tay xin hµng Mµy kh«ng hµng, «ng phang k× chÕt, Ông quật đằng đầu, ông phết đằng chân, Téi mµy b¾c nói mµ c©n, §¸nh mµy cho h¶ lßng d©n c¨m thï. (Ca dao kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p). 3. anh, em, ông: Chỉ ND ta -> đồng nghĩa kkhông hoµn toµn. - giặc, mày: chỉ TDP- >đòng nghĩa hoàn toàn(trong v¨n b¶n nµy) - phang, quật, phết, đánh -> đồng nghĩa không hoàn toµn. Bài 2: Chỉ ra từ đồng nghĩa trong các câu văn sau? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. Và nhận xét về cách sử sụng các từ đồng nghĩa đó? A1. Cửa hàng thuốc tân dược Sao Mai. A2. T¸i hiÖn l¹i cuéc chia tay. A3. Chóc mõng ngµy sinh nhËt cña b¹n. B1. Chúng ta phải có kế hoạch dự chi trước cho các hoạt động của năm học. B2.§­êng quèc lé 1A. - 18 -. Bµi 2 A1: thuèc -®­îc-> bá thuèc A2: t¸i- l¹i-> bá l¹i A3: ngµy- nhËt -> bá ngµy. Bµi 3: Bµn thªm vÒ tõ kiÒu trong c©u ca dao: Bµi 3 Muèn sang th× b¾c cÇu kiÒu Trong vèn tõ H¸n ViÖt, cã ba yÕu tè kiÒu kh¸c Muèn con hay ch÷ th× yªu lÊy thÇy. nhau(Đồng âm chứ không phải đồng nghĩa) Trong c©u ca dao trªn cã ba kh¶ n¨ng: - KiÒu1: c¸i cÇu(phï kiÒu- cÇu næi, kiÒu lé) - Cầu kiều=cầu cầu(nghĩa này vô lí, vô nghĩa). Có ý - Kiều 2: trú ngụ ở nước ngoài(kiều dân, kiều bào, kiÕn cho r»ng cÇu cÇulµ nhiÒu c¸i cÇu! Nh­ng ý ViÖt kiÒu) kiÕn nµy ch­a thuyÕt phôc. - Kiều3: đẹp (kiều diễm, kiều mị, yêu kiều) - Cầu kiều=cầu đẹp. Một cái cầu đẹp, trang tọng để Đối với bài ca dao có thể hiểu là: đến với thầy(người hiện thân của tri thức và đạo lí). - Cầu kiều=cầu đẹp. Một cái cầu đẹp, trang tọng để Nghĩa rộng hơn: tình cảm tôn sư trọng đạo(bắc cầu) đến với thầy(người hiện thân của tri thức và đạo lí). - Cầu kiều là tên riêng của cái cầu(cầu Kiều MaiNghĩa rộng hơn: tình cảm tôn sư trọng đạo(bắc cầu) tªn mét th«n thuéc x· Phó DiÔn, huyÖn Tõ LiªmHµ Néi *. Cñng cè : - Nêu hiểu biết của em về từ đồng nghĩa và các loại từ đồng nghĩa *. Hướng dẫn về nhà - Tiếp tục ôn tập và nắm chắc các loại từ đồng nghĩa, phân biệt được chúng . - ¤n tËp vµ chuÈn bÞ bµi Tõ tr¸i nghÜa.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. - 19 -. TuÇn 11: TiÕt 11: Ngµy so¹n : 30/10/2011 Më réng vèn tõ tr¸i nghÜa A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh: Cñng cè vµ më réng vèn tõ tr¸i nghÜa. - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ sö dông tõ tr¸i nghÜa cã hiÖu qu¶. - Häc sinh cã ý thøc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong giao tiÕp, yªu m«n häc. B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Tµi liÖu tham kh¶o, tµi liÖu chuÈn kiÕn thøc, so¹n bµi. - Häc sinh: ¤n l¹i bµi tõ tr¸i nghÜa C. TiÕn tr×nh d¹y häc: * ổn định tổ chức : *. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh *. Bµi míi Hoạt động của thầy và trò Néi dung bµi häc I. T¸c dông cña tõ tr¸i nghÜa Tõ tr¸i nghÜa cã nh÷ng t¸c dông g×? Trong - N¾m râ nghÜa cña tõ tr¸i nghÜa th× sö dông tõ nh÷ng lÜnh vùc nµo? - §èi víi viÖc häc tËp bé m«n ng÷ v¨n: + Ph¶i hiªu vµ gi¶i thÝch ®­îc nghÜa cña tõ + Më réng vèn tõ, chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ - §èi víi giao tiÕp hµng ngµy - Trong s¸ng t¸c th¬ v¨n: hÇu hÕt c¸c t¸c phÈm v¨n. ®­îc chÝnh x¸c - KhÐo sö dông tõ tr¸i nghÜa th× lêi ¨n tiÕng nãi sÏ sinh động. - Trong thành ngữ từ trái nghĩa được dùng để tạo ra các hình ảnh tương phản - Có thể lợi dụng từ trái nghĩa để tạo ra phép chơi. học đông tây kim cổ đều sử dụng từ trái nghĩa làm chữ phương tiện để biểu đạt tư tươngt, tình cảm và khai - Các từ trái nghĩa thường là tính từ, động từ và thác nó như một trò chơi ngôn ngữ độc đáo, thú vị. còn một số ít là danh từ II. Bµi tËp. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án Tự chọn – Ngữ văn 7. GV: Lê Văn Danh. THCS Tân Hiệp / Năm học 2011-2012. GV cho HS t×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ. - 20 -. Bµi 1 - Dòng c¶m- hÌn nh¸t, hÌn h¹... - Sống- chết, hy sinh, từ trần, qua đời... - Nãng- l¹nh(nh­ng gi÷a nãng víi l¹nh cßn cã Êm,. sau: - dòng c¶m, sèng, nãng, yªu, nao nóng, cao thượng. m¸t) - Yêu- ghét(ở giữa có: thương, quý) - Nao núng- kiên định, vững vàng - Cao thượng- ti tiện, nhỏ nhen Bµi 2 - nấm lành- nấm độc. GV yªu cÇu häc sinh t×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi tõ lành trong các trường hợp sau?. - vị thuốc lành- vị thuốc độc - u lµnh- u ¸c - tÝnh lµnh- tÝnh ¸c - chã lµnh- chã gi÷ - ®iÒm lµnh- ®iÒm gë - ¸o lµnh- ¸o r¸ch -> Tõ lµnh cã thÓ tham gia vµo nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau Bµi 3. GV: Cho học sinh xác định cặp từ trái nghĩa trong. - T«i ®i lÝnh l©u kh«ng vÒ quª ngo¹i Dßng s«ng x­a vÉn bªn lë, bªn båi Khi tôi biết thương bà thì đã muộn Bµ chØ cßn lµ nÊm cá th«i! (NguyÔn Duy). c¸c ng÷ c¶nh sau:. - Trái non mà đã thích Rông xuèng vÉn cßn ngon Huèng chi lµ tr¸i chÝn ¤i thanh ca ngät gißn... (Xu©n DiÖu) - H¸t cho bong bãng th× ch×m §¸ xanh th× næi, gç lim lËp lê (Ca dao) Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n vµo vë - §äc ®o¹n v¨n cho c¶ líp nghe - C¸c b¹n nhËn xÐt. Bµi 4 ViÕt mét ®o¹n v¨n ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ mái trường thân yêu ! trong đó có sử dung ít nhất 2 Æp tõ tr¸i nghia.. *. Cñng cè - Gi¶i thÝch ®­îc nghÜa cña c¸c tõ tr¸i nghÜa vµ biÕt c¸ch sö dông cho phï hîp *. Hướng dẫn về nhà. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>