Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 73 đến 83 - Trường THCS Trần Hưng Đạo

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. Häc kú II Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TuÇn 19 - Bµi 18 TiÕt 73 - 74. /1/2009 /1/2009. Nhí rõng ThÕ L÷ A - Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh.. - C¶m nhËn ®­îc niÒm khao kh¸t tù do m·nh liÖt, nçi ch¸n ghÐt sâu sắc cái thực tại tù túng, tầm thường giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thảo. - Thấy được giá trị nghệ thuật đặc sắc, bút pháp lãng mạn đầy truyÒn c¶m cña nhµ th¬. B - ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: ch©n dung ThÕ L÷, b¶ng phô 2. Häc sinh: chuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C - Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ cña HS (s¸ch, vë, dông cô häc tËp) 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. * Hoạt động 1: ? Theo em cần đọc văn bản víi giäng nh­ thÕ nµo ? * Gọi 2 HS đọc văn bản. ?Quan s¸t chó thÝch (*) Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ?. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Hoạt động của trò. - HS quan sát văn bản (đọc chÝnh x¸c, cã giäng ®iÖu phï hîp víi NDCX …) * 2 HS đọc văn bản. - Tªn khai sinh lµ NguyÔn Thø LÔ. Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu nhÊt trong phong trµo “Th¬ míi” (32- 45) víi hån th¬ dåi dµo, l·ng m¹n. - ThÕ L÷ cßn viÕt truyÖn, sau đó chuyển hẳn sang hoạt động sân khấu  công đầu x©y dùng ngµnh kÞch nãi.. Lop8.net. Nội dung cần đạt. I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. 1. §äc. 2.T×m hiÓu chó thÝch: a. T¸c gi¶: - Tªn thËt: NguyÔn Thø LÔ (1907-1989). C¸ch ch¬i chữ “nói lái”: người lữ kh¸ch thÕ gian ®i t×m v¨n th¬. -.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. ? Mét sè t¸c phÈm míi?. * Hoạt động 2: ? T×m hiÓu thÓ th¬ vµ bè côc?. ? §o¹n 1 chñ yÕu thÓ hiÖn ®iÒu g×? T×m nh÷ng chi tiÕt thể hiện điều đó? ? Tâm trạng đó được tác giả miªu t¶ b»ng c¸ch nµo? Ph©n tÝch? - Bằng sự đối lập giữa vẻ bề ngoµi vµ thÕ giíi néi t©m cña m·nh thó. + BÒ ngoµi: vÞ chóa tÓ rõng xanh đã hết thời hung dữ, tung hoµnh, ph¸ ph¸ch, ®ang thÊm thÝa sù bÊt lùc vµ ý thức được sự đắng cay của mình. Cam chịu địa vị bị tụt xuçng ngang cÊp víi 2 loµi hÌn kÐm … + Bªn trong: vÉn ngïn ngôt löa c¨m hên , uÊt hËn kh«ng cam chÞu, ©m thÇm mµ d÷ déi …  Nhu cÇu tù do cña hæ, kh¸t khao nhu cÇu sèng thoải mái, bình đẳng. Chán ghét cuộc sống tầm thường, tï tóng, kh¸t väng tù do cuộc sống theo đúng phẩm chÊt cña m×nh.. b.T¸c phÈm - “Nhí rõng” lµ bµi th¬ thµnh c«ng nhÊt ®em l¹i vinh quang cho “Th¬ míi”. - Mét sè t¸c phÈm míi: (SGK) II.T×m hiÓu v¨n b¶n. 1.ThÓ th¬: - ThÓ th¬ 8 ch÷. 2. Bè côc: 5 ®o¹n. 3.Phương thức biểu đạt: BiÓu c¶m gi¸n tiÕp. 4. Ph©n tÝch: a.T©m tr¹ng cña con hæ * Học sinh đọc đoạn 1. khi bị nhốt trong vườn bách thó. - BÞ giam cÇm vÒ kh«ng * §o¹n 1: T©m tr¹ng gian, thêi gian kÐo dµi, cña con hæ trong c¶nh ngé kh«ng ®­îc tù do. bÞ tï h·m (Khèi c¨m hên). - BÞ biÕn thµnh trß ch¬i, trß tiªu khiÓn  nçi khæ nhÊt. - BÞ giÔu cît: GÊu + B¸o: .§¹i diÖn cho thÕ lùc, cho những người đua theo những trß lè l¨ng cña thùc d©n Ph¸p bµy ra (dë h¬i). . những người không lo nghĩ cho đất nước, nước mất kÖ, nhµ tan kh«ng quan t©m … (v« t­ lù)  đại diện cho những người thiÕu ý thøc d©n téc trong x· - C¨m uÊt: “GÆm mét héi  T©m tr¹ng cña con hæ khèi … còi s¾t”: nçi c¨m bất bình khi bị nhốt với báo hờn đến tột độ, kết lại thành v« t­ lù, gÊu dë h¬i. khèi trong lßng hæ (kh«ng Nçi khæ lín nhÊt lµ lµm trß tan ®i ®­îc) kh¸t väng tù lạ mắt cho lũ người ngạo do. m¹n, ngÈn ng¬… bëi vèn dÜ - Ngao ng¸n: “Ta n»m hæ lµ chóa tÓ ®­îc mäi dµi… dÇn qua”. người kính nể, nay lại bị - Kh«ng cam chÞu. đem làm trò cười, trò diễu - Khinh ghÐt. cợt  Biến thành hành động cña hæ “GÆm mét … còi s¾t” . * Yêu cầu HS đọc đoạn 4. ? Dưới cái nhìn của chúa * HS đọc đoạn 4. sơn lâm cảnh vườn bách thú nh­ thÕ nµo? t©m tr¹ng cña hổ trước cảnh ấy ra sao?. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. *§o¹n 4: Nçi uÊt hËn -Miêu tả cảnh vườn b¸ch thó: + Hoa ch¨m, cá xÐn,.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu, c¸ch ng¾t nhÞp, c¸ch sö dông tõ ng÷ vµ t¸c dông cña nã? ? Qua ®o¹n 1 + 4 võa ph©n tÝch, theo em con hæ uÊt hËn v× nh÷ng lÝ do g×? ? Cảnh vườn bách thú tầm thường, giả dối và tù túng dưới mắt con hổ và tâm tr¹ng uÊt øc, ngao ng¸n, chán ghét cao độ của nó khiÕn em cã suy nghÜ g×? * §o¹n 2 + 3 lµ 2 ®o¹n hay nhÊt cña bµi th¬ , miªu t¶ c¶nh s¬n l©m hïng vÜ vµ cảnh con hổ- chúa sơn lâm ngự trị trong vương quốc cña nã. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh miªu t¶ c¶nh nói rừng đại ngàn?. ? Trªn c¸i ph«ng nÒn nói rừng hùng vĩ đó, hình ảnh con hæ hiÖn ra víi nh÷ng h×nh ¶nh næi bËt nh­ thÕ nµo?. lèi ph¼ng, c©y trång. + Dải nước đen giả suèi. + … m« gß thÊp kÐm.  Phong cảnh đơn điệu, tầm thường, giả dối. LiÖt kª, nhÞp th¬ ng¾n, giọng điệu chán chường, khinh miÖt  ThÓ hiÖn nçi bực giọng, khinh thường, chán ghét cao độ của hổ đối - V× bÞ giam cÇm, tï tóng, víi thùc t¹i xung quanh, cã lÏ nã uÊt hËn v× c¸i tÇm khao kh¸t cuéc sèng tù do, thường, giả dối. ch©n thËt. - §ã chÝnh lµ thùc t¹i x· héi ®­¬ng thêi, lµ t×nh tr¹ng, thái độ của những người dân mất nước thuở đó. * HS đọc đoạn 2, 3.. - C¸i g× còng lín lao, d÷ déi, phi thường, hùng tráng: bãng c¶, c©y giµ, giã gµo ngµn, nguån hÐt nói, thÐt khúc trường ca dữ dội, hoang vu, bÝ mËt … Tác giả dùng động từ m¹nh, ®iÖp tõ nh»m diÔn t¶ c¶nh rõng hïng vÜ, ®Çy søc sèng, lín lao, d÷ déi, phi thường. * H×nh ¶nh con hæ: võa oai phong, lÉm liÖt, võa uy nghi, dòng m·nh, võa mÒm m¹i, uyÓn chuyÓn.. ? Tác giả đã để chúa sơn - Đề cao uy lực chúa tể của lâm xuất hiện đúng vào lúc mãnh hổ. tiÕng gµo thÐt cña thiªn nhiên đang ở đỉnh điểm của sù d÷ déi lµ cã ý nghÜa g×?. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. b. C¶nh con hæ trong chèn giang s¬n hïng vÜ qua hồi tưởng của nó. * §o¹n 2: c¶nh s¬n l©m: + bãng c¶, c©y giµ. + giã gµo ngµn, giäng nguån hÐt nói. +l¸ gai, cá s¾c.  rõng nói hïng vÜ, l©u n¨m, nói non trïng trïng, ®iÖp ®iÖp, bÝ Èn, rïng rîn, linh thiªng (chèn th¶o hoa kh«ng tªn, kh«ng tuæi, hang tèi)  Hïng tr¸ng víi nh÷ng ©m thanh d÷ déi (gµo, hÐt, thÐt ) - H×nh ¶nh chóa s¬n l©m: + Bước chân dõng dạc, ®­êng hoµng. + Lượn … như sóng cuộn nhÞp nhµng. + M¾t nh×n … qu¾c… mäi vËt im h¬i..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. ? Em có nhận xét gì về cách  Sử dụng từ láy tượng sö dông tõ ng÷? T¸c dông? h×nh diÔn t¶ h×nh ¶nh chóa s¬n l©m oai phong, lÉm liÖt  h×nh ¶nh to lín, hïng dòng, hiªn ngang thùc sù lµ * §o¹n 3 cã thÓ coi nh­ mét chóa tÓ cña mu«n loµi. bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy. 4 cảnh cảnh nào cũng - 4 cảnh: đêm vàng, ngày hùng vĩ, tráng lệ, đắm say. mưa, sáng xanh, chiều đỏ. ậ Tác giả đã nâng uy quyền cả 4 cảnh hổ đều ở thế chế cña chóa s¬n l©m b»ng ngù, thÕ thèng trÞ cña mét cách để hắn đối diện với chúa sơn lâm đầy uy lực. thiªn nhiªn … ? Theo em hæ nhí rõng lµ - Nhí tù do, cßn lµ nhí c¸i cao cả, vĩ đại, cái chân thực, nhí nh÷ng g×? tù nhiªn. * §o¹n 2,3 lµ linh hån cña hổ, đó cũng là linh hồn của th¬ l·ng m¹n, lµ kh¸t väng vươn tới cái cao cả, cái chân thực, cái đẹp vươn lên trên cái tầm thường, giả dối. ? Mét lo¹t c©u hái tu tõ - Nçi nhí da diÕt, kh«n được lặp đi lặp lại có tác nguôi của hổ đối với cảnh mµ nã kh«ng bao giê cßn dông g×? - Thiªn nhiªn rùc rì, huy ®­îc thÊy n÷a. hoµng, ®Çy bÝ Èn, hïng vÜ. §iÖp tõ “ta”  khÝ ph¸ch ngang tµng, lµm chñ rõng nói cña chóa s¬n l©m. C©u hái tu tõ, c¶m th¸n  hèi tiÕc thêi oanh liÖt, cuéc sèng tù do tung hoµnh ngang däc. ? Kh¸t väng tù do m·nh liÖt - Kh¸t väng ch¸y báng cña của chúa sơn lâm khiến em những người dân Việt Nam liên tưởng tới điều gì? mất nước thuở ấy. * TÊt c¶ c¶nh nói rõng hïng vÜ & thêi huy hoµng oanh liệt đó chỉ còn là dĩ vãng, chØ hiÖn ra trong nçi nhí da diết, đau đớn của hổ. Giấc mơ huy hoàng đó đã khép l¹i trong tiÕng than u uÊt khi hæ ®ang tõ ®iÓm cao trµo cña quyÒn lùc …. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. * §o¹n 3: nçi nhí cña con hæ: - Nhí c¶nh nói rõng vµo c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau: + §ªm tr¨ng s¸ng  say måi. + Ngµy m­a  lÆng ng¾m giang san. + Buæi b×nh minh  say s­a nghe chim hãt. + ChiÒu hoµng h«n  đợi ánh nắng cuối cùng tắt.  Nçi nhí cô thÓ, da diÕt kh«n ngu«i. - Mét lo¹t c©u hái tu tõ, ®iÖp ng÷ diÔn t¶ kû niÖm đẹp, hùng vĩ.. c. Khao kh¸t giÊc méng ngµn. “Hìi… N¬i … N¬i … kh«ng cßn ®­îc thÊy bao giê !” - C©u c¶m th¸n, ®iÖp tõ  nçi nhí, nuèi tiÕc vÒ mét thêi tù do, oanh liÖt, huy hoµng. : “… theo giÊc méng ngµn…”.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. ? Quan hệ giữa khổ 1,4 và - Tương phản đối lập gay khổ 2,3 là quan hệ gì? Thể gắt giữa 2 cảnh tượng, 2 thế hiÖn ®iÒu g×? giíi. ThÓ hiÖn nçi bÊt hoµ sâu sắc đối với thực tại và * Có thể nói bài thơ đã niềm khát khao tự do mãnh chạm đến huyệt thần kinh liệt. Tâm trạng của con hổ nhạy cảm nhất của người của nhân vật lãng mạn, đồng d©n VN ®ang sèng trong thêi còng lµ t©m tr¹ng cña cảnh bị nhục nhằn tù hãm, người dân mất nước khi đó. ®ang ph¶i “ngËm mét … trong còi s¾t” vµ ®ang tiÕc nhí kh«n ngu«i “thêi oanh liÖt” víi nh÷ng chiÕn c«ng chèng ngo¹i x©m vÎ vang trong lÞch sö d©n téc. ChÝnh vì thế bài thơ vừa ra đời đã ®­îc c«ng chóng say s­a đón nhận. Họ cảm thấy lời con hæ trong bµi th¬ chÝnh lµ tiÕng lßng s©u kÝn cña hä. TiÕt 74: ? Nêu cảm hứng chủ đạo cña bµi th¬? ? Nhận xét về hình tượng th¬ vµ ý nghÜa cña h×nh tượng thơ đó? ? NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh th¬, ng«n ng÷, nh¹c ®iÖu th¬? - Giäng ®iÖu th¬ khi u uÊt, khi bùc giäng, d»n vÆt, khi th× say s­a, tha thiÕt, hïng tr¸ng song tÊt c¶ vÉn nhÊt qu¸n, liÒn m¹ch … *Hoạt động 3. - Hình tượng con hổ bị nhốt trong vườn bách thú nhớ rừng: một biểu tượng đẹp đẽ về người anh hùng chiến bại mang t©m sù u uÊt. C¶nh nói rừng hùng vĩ là biểu tượng cña tù do, cña TGTN thùc..  Khao kh¸t trë l¹i cuéc sèng x­a, thùc t¹i bÊt lùc, ®au xãt bÞ giam cÇm kh«ng thùc hiÖn ®­îc. T¸c gi¶ muèn ND tù do, thoát khỏi ách đô hộ của thùc d©n Ph¸p lµ kh¸t khao của người VN nói chung.. 3. Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt næi bËt cña bµi th¬. - Bµi th¬ trµn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n, m¹ch c¶m xóc s«i næi, cußn cuén tu«n trµo  t¹o nªn søc l«i cuèn m¹nh mÏ. - Ng«n ng÷ vµ nh¹c ®iÖu phong phó, giµu søc biÓu c¶m, giµu nh¹c tÝnh, ng¾t nhÞp linh ho¹t. III. Ghi nhí: (SGK). *Hoạt động 4: Luyện tập. IV. LuyÖn tËp 1. §äc diÔn c¶m. 2.Ph¸t biÓu c¶m nghÜ.. 4. Hướng dẫn học ở nhà. + Häc thuéc ghi nhí. + Xem trước bài “Ông đồ” + So¹n bµi “C©u nghi vÊn”. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. Ngµy so¹n: /1/2009 Ngµy d¹y: /1/2009. Tiết 74 - Hướng dẫn tự học. Ông đồ Vò §×nh Liªn A - Môc tiªu bµi häc: Gióp HS:. - Cảm nhận được tình cảnh tàn tạ của ông đồ được thể hiện thấm thía trong bài thơ. Thấy được niềm cảm thương chân thành và nỗi nhớ da diết của tác giả đối với cảnh cũ, người xưa. - Cảm nhận được sức truyền cảm nghệ thuật đặc sắc của bài thơ . B - ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: Ch©n dung Vò §×nh Liªn. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C - Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS (s¸ch, vë, dông cô häc tËp) 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. * Hoạt động 1: * Gọi 2 HS đọc bài thơ. * 2 HS đọc bài thơ (C¶ líp theo dâi vµo SGK) ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬? - C¸ nh©n ph¸t biÓu. Phương thức biểu đạt? ? Bµi th¬ ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn?. Nội dung cần đạt. I.T×m hiÓu thÓ th¬, bè côc: 1.ThÓ th¬: ngò ng«n (Th¬ míi) * Phương thức: biểu c¶m kÕt hîp tù sù vµ miªu t¶. 2. Bè côc: 2 phÇn.. * §äc 2 khæ th¬ ®Çu. * Hoạt động 2: II.T×m hiÓu v¨n b¶n ? 2 khæ th¬ ®Çu cho thÊy 1. Hình ảnh ông đồ thời ông đồ đang ở thời kỳ nào? đắc ý. ? Ông đồ xuất hiện vào thời - Thời gian: tết đến, mùa - Được trọng vọng. điểm nào? ở đâu? thời gian xuân, hoa đào nở.. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. và không gian có gì đặc biÖt? ? Ông đồ xuất hiện có ý nghÜa nh­ thÕ nµo vµo thêi điểm đặc biệt đó? Vì sao?. -Địa điểm: hè phố, đông người đi lại sắm tết.  Ông đồ góp mặt vào cái đông vui của phó phường. Hình ảnh đó đã trở thành th©n quen, kh«ng thÓ thiÕu trong mỗi dịp tết đến xuân vÒ. ? Thái độ của mọi người đối - Người ta tìm đến xúm với ông đồ và đối với chữ quanh ông  Ông đồ là viÕt cña «ng? trung t©m cña sù chó ý, lµ đối tượng của sự ngưỡng mộ ? Tác giả sử dụng biện pháp của mọi người. - NghÖ thuËt so s¸nh: “Nh­ nghÖ thuËt g×? T¸c dông? phượng múa rồng bay”  Mọi người kính trọng, * ë 2 khæ th¬ Êy, h×nh ¶nh ngưỡng mộ ông đồ đầy tài ông đồ như hoà vào cái rộn n¨ng. rµng, t­ng bõng …. * Yêu cầu HS đọc 2 khổ tiếp theo. ? Qua 2 khæ th¬, em nhËn thấy ông đồ đang ở thời kỳ nào? thời gian, địa điểm, công việc có gì đáng chú ý, sự biến đổi lớn nào đã xảy ra, nã diÔn ra nh­ thÕ nµo?. * HS đọc khổ 3, 4 - Vµo lóc xu©n sang, bªn hÌ 2. Hình ảnh ông đồ thời kỳ phè … tµn t¹.  thời gian, địa điểm, cảnh vËt vÉn nh­ cò. - Sự biến đổi lớn, vắn dần những người thuê viết.. ? Tâm trạng ông đồ lúc này - Ông đồ mất khách  ông như thế nào? chi tiết thơ nào đồ cô đơn, lạc lõng, trơ trọi. cho ta biết điều đó? Ông đồ buồn, nỗi buồn thÊm sang c¶ nh÷ng vËt v« tri vô giác: “giấy đỏ buồn …/ Mực đọng …” - Khæ th¬ víi nh÷ng h×nh * Yêu cầu HS thảo luận CH ảnh có giá trị đặc tả làm nổi 4/10: Phân tích cái hay của bật sự cô đơn, trơ trọi, lạc khæ th¬: lõng của ông đồ. Người qua “ Ông đồ vẫn ngồi đấy đường vẫn nườm nượp … nhưng không còn ai để ý tới Ngoµi giêi m­a bôi bay” ông khác hẳn trước đây người ta thuê ông viết tấm t¾c ngîi khen «ng. ? Hai câu cuối của khổ thơ - Tả cảnh  nghệ thuật đặc s¾c: t¶ c¶nh ngô t×nh. t¶ c¶nh hay t×nh? * Giã, m­a, l¸ rông phñ lªn mặt giấy, phủ lên vai người.. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. - Mùc sÇu, giÊy buån  nghÖ thuËt nh©n ho¸ diÔn t¶ nỗi lòng ông đồ theo thời gian..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. Hình ảnh ông đồ cứ chìm dÇn, nhoÌ dÇn trong kh«ng gian ®Çy m­a giã vµ l¸ vµng.. råi cuèi cïng vÜnh viÔn kh«ng cßn thÊy «ng n÷a. ? Khi chợt nhận ra ông đồ đã hoàn toàn vắng bóng bị “xo¸ sæ” h¼n råi t¸c gi¶ cã t×nh c¶m g×?. 3.TÊm lßng nhµ th¬. - Nỗi niềm thương tiếc bâng khuâng, xót xa đối với một lớp người, một nét đẹp văn ho¸ truyÒn thèng bÞ l·ng quªn. - C©u hái tu tõ gieo vµo lßng người đọc niềm cảm thương, tiÕc nuèi kh«ng døt.. ? C©u hái tu tõ cuèi bµi th¬ - Hai c©u cuèi lµ c©u hái tù vấn, thể hiện niềm thương cã t¸c dông g×? tiÕc kh¾c kho¶i cña nhµ th¬ trước việc vắng bóng ông đồ x­a: thÓ hiÖn niÒm nhí nhung, tiÕc nhí c¶nh cò người xưa. Đến một tết nào đó hoa đào lại nở, người đời bçng nhËn ra sù v¾ng bãng của ông đồ “Không thấy ông đồ xưa”. Câu kết như mét tiÕng gäi hån thª thiÕt. Ông đồ vẫn ngồi đó nhưng không được người qua đường để ý, ông bị coi thường, thất thế, gạt ra lề cuộc đời… - Giäng th¬ trÇm l¾ng, ngËm * Hoạt động 3: ? NhËn xÐt kÕt cÊu bµi th¬, ngïi, phï hîp víi c¶m xóc III.Tæng kÕt. ng«n ng÷ vµ t¸c dông cña buån. a. Néi dung: (SGK) -ThÓ th¬ ngò ng«n thÝch hîp b. NghÖ thuËt: nghệ thuật đó? víi viÖc diÔn t¶ t©m t×nh s©u l¾ng. Nhờ các biện pháp nghệ - Kết cấu đầu cuối tương thuật trên mà bài thơ có sức ứng làm nổi bật chủ đề bài th¬. sèng m¹nh mÏ, l©u dµi. - Ng«n ng÷ trong s¸ng, gi¶n dÞ, hµm xóc. - H×nh ¶nh th¬ gîi c¶m.. 4. Hướng dẫn học ở nhà. + Häc thuéc c¸c néi dung. + Häc thuéc lßng bµi th¬. + Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch BT. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. + So¹n bµi “C©u nghi vÊn” Ngµy so¹n: /1/2009 Ngµy d¹y: /1/2009. TiÕt 75. C©u nghi vÊn A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS:. - Hiểu rõ đặc điểm của câu nghi vấn. Phân biệt câu nghi vấn với c¸c c©u kh¸c. - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn: dùng để hỏi . B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô. 2. Häc sinh: chuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C. Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ cña HS (s¸ch, vë, dông cô häc tËp) 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1: I. §Æc ®iÓm vµ chøc * GV sử dụng bảng phụ * HS đọc đoạn trích n¨ng chÝnh. cã ghi c¸c vÝ dô. 1. VÝ dô. ? Trong đoạn trích trên - Sáng ngày người ta đấm c©u nµo lµ c©u nghi vÊn? u cã ®au l¾m kh«ng? - ThÕ sao u cø khãc m·i …? - Hay là u thương …? - DÊu chÊm hái (?) ? Nh÷ng dÊu hiÖu h×nh - Nh÷ng tõ nghi vÊn: cã, thức nào cho biết đó là không, sao, hay (là) c©u nghi vÊn? ? Các câu nghi vấn trong - Dùng để hỏi. ®o¹n trÝch trªn cã t¸c dông g×? ? Hãy đặt một số câu nghi vÊn? ? Chøc n¨ng chÝnh cña 2. Bµi häc. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. c©u ghi vÊn? Sö dông c¸c tõ nghi vÊn nµo? dÊu c©u?. * HS đọc ghi nhớ. * Hoạt động 2. Bµi tËp 1. ? Nªu yªu cÇu c¸c bµi a. “ChÞ khÊt … ph¶i tËp. kh«ng?” * GV hướng dẫn HS làm b. “Tại sao con người lại c¸c BT ph¶i … nh­ thÕ?” c. “V¨n lµ g×?” Bµi tËp 4. d. “Chú mình … đùa vui - Khác nhau về hình không?”; “đùa trò gì?”; thức: “có .. .không”; “đã “Cái gì thế?”; “Chị cốc … ch­a”. … đấy hả ?” - Kh¸c nhau vÒ ý nghÜa:  Nh÷ng tõ in ®Ëm vµ câu thứ 2 có giả định là dấu chấm hỏi ở cuối câu người được hỏi trước đó (chỉ có trong ngôn ngữ có vấn đề về sức khoẻ, viết) thể hiện đặc điểm nếu điều giả định này hình thức của câu nghi không đúng thì câu hỏi vấn. trë nªn v« lÝ, cßn c©u hái thø nhÊt kh«ng hÒ cã gi¶ Bµi tËp 2. định đó. Căn cứ để xác định câu nghi vÊn: cã tõ “hay” l­u Bµi tËp 5. ý tõ “hay” còng cã thÓ - Kh¸c biÖt vÒ h×nh thøc xuÊt hiÖn trong c¸c kiÓu gi÷a 2 c©u thÓ hiÖn ë trËt c©u kh¸c, nh­ng riªng tù tõ. Trong c©u (a) “bao trong c©u nghi vÊn tõ giờ” đứng đầu câu, còn “hay” không thể thay thế trong c©u (b) “bao giê” b»ng tõ “hoÆc” ®­îc. đứng cuối câu. NÕu thay tõ “hay” trong - Kh¸c biÖt vÒ ý nghÜa: c©u nghi vÊn b»ng tõ c©u (a) hái vÒ thêi ®iÓm “hoÆc” c©u trë nªn sai của một hành động sẽ ngữ pháp hoặc biến thành diÔn ra trong hiÖn t¹i, c©u mét c©u kh¸c thuéc kiÓu (b) hái vÒ thêi ®iÓm cña c©u trÇn thuËt vµ cã ý một hành động sẽ diễn ra nghĩa khác hẳn. trong qu¸ khø. 4. Hướng dẫn học ở nhà: + Häc thuéc ghi nhí. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. - Chøc n¨ng chÝnh dïng để hỏi. - C¸c tõ nghi vÊn: ai, g×, nµo, t¹i sao. - DÊu hái chÊm cuèi c©u khi viÕt. * Ghi nhí: (SGK/11) II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 3. - Không vì đó không phải lµ nh÷ng c©u nghi vÊn. + C©u (a) vµ (b) cã c¸c tõ nghi vÊn nh­ “cã … kh«ng”, “t¹i sao” nh­ng kÕt cÊu chøa nh÷ng tõ nµy chØ lµm chøc n¨ng bæ ng÷ trong mét c©u. +Trongc©u (c),(d) th× “nµo (còng)”, “ai (còng)” lµ nh÷ng tõ phiếm định chứ không ph¶i lµ nghi vÊn. Bµi tËp 6. - Câu (a) đúng vì không biÕt bao nhiªu kg (®ang ph¶i hái) ta vÉn cã thÓ c¶m nhËn ®­îc mét vËt nào đó nặng hay nhẹ (nhê b­ng, v¸c …). C©u (b) th× sai v× ch­a biÕt gi¸ bao nhiªu(®ang ph¶i hái) th× kh«ng thÓ nãi mãn hàng đắt hay rẻ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. + Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch BT. + So¹n bµi “ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh” Ngµy so¹n : /1/2009 Ngµy d¹y: /1/2009. TiÕt 76. ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu bµi häc: - Gióp HS biÕt c¸ch s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho hîp lÝ. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô. 2. Häc sinh: chuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: sù chuÈn bÞ cña HS (s¸ch, vë, dông cô häc tËp) 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. I. §o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. * Hoạt động 1. * HS đọc đoạn văn (a). 1. NhËn d¹ng c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh ? Tìm câu chủ đề ở đoạn - Câu 1: là câu chủ đề. a. Câu 1: là câu chủ đề. v¨n (a)? - C¸c c©u sau bæ sung th«ng ? Các câu còn lại có nhiệm - Câu 2: cung cấp thông tin tin làm rõ ý câu chủ đề. Câu vô g×? về lượng nước ngọt ít ỏi. nào cũng nói về nước. - Câu 3: cho biết lượng nước ấy bị ô nhiễm. - Câu 4: nêu sự thiếu nước ở các nước trên thế giới thứ 3 - Câu 5: nêu dự báo đến. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. n¨m 2005 th× … ? Tìm câu chủ đề (từ ngữ * HS đọc đoạn văn (b). chủ đề) ở đoạn văn (b)?. * Yêu cầu HS đọc các đoạn * HS đọc đoạn văn a v¨n a, b /14. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch - Tr×nh bµy ý cßn lén xén, trình bày ý ở đoạn văn này? chưa đúng phương pháp thuyết minh một đồ vật, đồ dïng. ? Nếu giới thiệu cây bút bi - Trước hết phải giới thiệu thì giới thiệu như thế nào? cấu tạo, sau đó đến chức n¨ng, c¸ch sö dông. bằng phương pháp nào? Muèn vËy ph¶i chia thµnh tõng bé phËn: ruét bót bi (quan träng nhÊt) vá bót bi, ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i bót bi. ? Nªn t¸ch vµ viÕt l¹i mçi - T¸ch 2 ®o¹n: + Ruét ®o¹n nh­ thÕ nµo? + Vá * C¸ nh©n lµm bµi ra vë. * Yªu cÇu HS lµm bè côc, viết lại đoạn văn  giáo * HS đọc, nhận xét. viªn kiÓm tra. ? NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy ý * §äc ®o¹n v¨n b - Tr×nh bµy ý cßn lén xén. trong ®o¹n v¨n nµy? ? Nên giới thiệu đèn bàn bằng phương pháp nào? Từ đó nên tách làm mấy đoạn? mçi ®o¹n nªn viÕt nh­ thÕ nµo? * GV hướng dẫn HS viết thµnh 3 ®o¹n. ? Tõ nhËn xÐt 2 ®o¹n v¨n trªn em rót ra nh÷ng bµi häc g× khi viÕt ®o¹n trong bµi v¨n thuyÕt minh? * Hoạt động 2:. b. Từ ngữ chủ đề: “Ph¹m V¨n §ång”, c¸c c©u tiÕp theo cung cÊp th«ng tin vÒ Ph¹m V¨n §ång theo lèi liệt kê các hoạt động đã lµm. 2. Söa l¹i c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh ch­a chuÈn. a. §o¹n v¨n a + §o¹n 1: giíi thiÖu cÊu t¹o: Bót bi cã nhiÒu lo¹i nh­ng cÊu t¹o chung th× cã c¸c bé phËn sau: ruét bót bi (quan träng nhÊt). PhÇn ruét bót bi gåm ®Çu bót bi vµ èng mùc , mùc lµ mét lo¹i mực đặc biệt. Phần vỏ bút gồm ống nhựa hoặc sắt để bäc ruét bót bi vµ lµm c¸n bót viÕt. PhÇn nµy gåm èng, n¾p bót vµ cã lß xo. + §o¹n 2: chøc n¨ng vµ c¸ch sö dông: bót bi kh¸c bót mùc lµ do nã cã hßn bi nhá ë ®Çu ngßi bót, khi viÕt, hßn bi l¨n …. b. §o¹n v¨n b. + §o¹n 1: giíi thiÖu phần đèn: có đèn, đui đèn, d©y ®iÖn, c«ng t¾c. - Ph¶i chia nhá thµnh c¸c + §o¹n 2: giíi thiÖu phÇn. phần chao đèn: chao đèn T¸ch 3 phÇn: 3 ®o¹n: lµm b»ng v¶i lôa, cã khung + Phần đèn. s¾t ë trong vµ cã phÇn vßng + Chao đèn. thép gắn vào bóng đèn. + Đế đèn. + §o¹n 3: giíi thiÖu phần đế đèn: được làm bằng mét khèi thuû tinh v÷ng chắc, trên đế có công tắc để * HS đọc ghi nhớ. bật đèn và tắt đèn. 3. Bµi häc. * Ghi nhí: (SGK/15) II. LuyÖn tËp.. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. * GV nªu yªu cÇu cô thÓ. * HS viÕt theo nhãm: + Tæ 1,2: viÕt ®o¹n më bµi. + Tæ 3,4 : viÕt ®o¹n kÕt bµi.. GV kiÓm tra, söa ch÷a.. Bµi tËp 1/15. * HS đọc bài. 4. Hướng dẫn học ở nhà: + Häc thuéc ghi nhí. + Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch BT. + Soạn bài “Quê hương” - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK . - Chia bè côc c¸c phÇn . ================================================ TuÇn 20 – Bµi 19 Ngµy so¹n:../1/2009 Ngµy d¹y: ./1/2009. TiÕt 77. quê hương. TÕ Hanh A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS:. - Cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sốngcủa một làng quê miền biển được miêu tả sống động đầy gợi cảm trong bài thơ. - Thấy được tình cảm quê hương trong sáng, đằm thắm của tác giả đối với quê hương . - ThÊy ®­îc chÊt th¬ b×nh dÞ, giµu c¶m xóc vµ nh÷ng nÐt nghÖ thuËt đặc sắc của bài thơ. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô.m¸y chiÕu ,¶nh ch©n dung TÕ Hanh. 2. Häc sinh: chuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C. Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - Em h·y ph©n tÝch 2 c©u th¬ sau: "L¸ vµng r¬i trªn giÊy Ngoµi giêi m­a bôi bay". GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. - Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi th¬: "Ông đồ" – Vũ Đình Liên. 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * HS đọc văn bản. * Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chó ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu * Dùa vµo phÇn chó thÝch. thích để trả lời. vÒ t¸c gi¶? 1. §äc. * Ngay tõ nh÷ng s¸ng t¸c 2. T×m hiÓu chó thÝch. ®Çu tay, hån th¬ l·ng m¹n, a. T¸c gi¶: TÕ Hanh. Tế Hanh đã gắn bó thiết tha với quê hương (quê hương, lời con đường quê ...)  TÕ Hanh lµ nhµ th¬ của quê hương.. b.T¸c phÈm. c. Gi¶i thÝch tõ khã.. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm? * Hoạt động 2: ? NhËn xÐt thÓ th¬? ? Nªu bè côc cña bµi th¬? ? Theo em, c¸c phÇn chÝnh - phần đặc sắc nhất của bµi th¬ lµ nh÷ng phÇn nµo? (T¸i hiÖn l¹i h×nh ¶nh con người và cuộc sống làng chài - Từ câu 3 đến câu 16). ? 2 c©u th¬ ®Çu cho em biÕt ®­îc nh÷ng g× vÒ quª hương của tác giả?. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. II. T×m hiÓu v¨n b¶n. - PhÇn 1 (2 khæ ®Çu): 1. ThÓ th¬: th¬ míi, 8 Hình ảnh quê hương: ch÷, nhiÒu c©u, nhiÒu khæ. + Giíi thiÖu vÒ lµng 2. Bè côc: (2 phÇn) chµi cña t/gi¶ (2 c©u ®Çu). + C¶nh ®oµn thuyÒn ra khơi đánh cá (6 câu tiÕp theo). + C¶nh thuyÒn c¸ vÒ bÕn (8 c©u tiÕp). - PhÇn 2 (khæ cuèi): nỗi nhớ quê hương kh«n ngu«i cña t¸c gi¶. 3. Ph©n tÝch. a. H×nh ¶nh quª hương. * Giíi thiÖu kh¸i qu¸t - C¸ nh©n HS ph¸t vÒ lµng chµi cña t¸c gi¶. biÓu. - Làng: nghề chài lưới, lµng rÊt gÇn biÓn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. * HS đọc 6 câu thơ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tiÕp theo. cảnh trời, cảnh biển khi - Một ngày đẹp trời, ®oµn thuyÒn ra kh¬i? kh«ng gian b¸t ng¸t, cao réng, trong trÎo vµ rùc rì ¸nh b×nh minh.. * Khung c¶nh ra kh¬i lµ một ngày đẹp trời, đây là mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ra kh¬i. ? T×m, ph©n tÝch h×nh ¶nh næi bËt trong c¶nh nµy? ? H×nh ¶nh so s¸nh (nh­ con tuÊn m·) vµ mét lo¹t tõ ng÷ (§T m¹nh) h¨ng, phăng, vượt đã diễn tả ®iÒu g×?. ? H×nh ¶nh miªu t¶ c¸nh buåm thuyÒn chµi nh­ thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh so s¸nh trong câu thơ đó? * Nhµ th¬ TÕ Hanh nh­ nhËn ra c¸nh buåm tr¾ng trương to no gió giữa biển kh¬i bao la  H×nh ¶nh diÔn t¶ thËt chÝnh x¸c c¸i h×nh , võa c¶m nhËn ®­îc c¸i hån cña sù vËt. ? Người dân đánh cá trở về trong khung c¶nh nh­ thÕ nµo?. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. - Người dân làm nghề đánh cá. * C¶nh d©n lµng chµi ra kh¬i. - C¶nh thiªn nhiªn: trêi trong, giã nhÑ, sím mai hång  ¸nh b×nh minh rùc rỡ, mặt trời chưa lên đã ra kh¬i, b¸o hiÖu mét ngµy đẹp trời, không gian bát ngát, cao rộng  tươi đẹp  ®iªï kiÖn thuËn lîi cho ra kh¬i. - C¶nh con thuyÒn ra kh¬i. +Trai tr¸ng ®Çy søc - C©u: sèng. “ChiÕc … nhÑ h¨ng … “ChiÕc thuyÒn … h¨ng… Ph¨ng m¸i …m¹nh mÏ Ph¨ng … m¹nh mÏ …” …”. - Diễn tả đầy ấn tượng khÝ thÕ dòng m·nh cña con thuyÒn ra kh¬i, toát lên một vẻ đẹp hïng tr¸ng, mét søc sống mạnh mẽ, bất ngờ  Vẻ đẹp dũng mãnh, m¹nh mÏ. Bøc tranh lao  động đầy hứng khởi, dạt dµo søc sèng chinh phôc thiên nhiên của người dân. - Gi¸n tiÕp miªu t¶ con người - Hình ảnh liên tưởng. “C¸nh buåm…” - Hình ảnh so sánh độc  So sánh, nhân hoá, đáo, đầy sáng tạo. Gợi miêu tả thực con thuyền. một vẻ đẹp bay bổng, Nói về con thuyền, cánh vừa lớn lao thiêng liền, buồm là nói về người dân võa th¬ méng, hïng lµng chµi  Èn dô.  võa hïng tr¸ng, th¬ tr¸ng. méng võa hiÖn thùc, thÊy c¸i hån, ®em c¶ t©m hån người dân làng chài, động viªn, kÝch thÝch hä chiÕn * HS đọc 8 câu tiếp. - Kh«ng khÝ ån µo, tÊp th¾ng, chÕ ngù biÓn kh¬i. nập, đông vui, những *Cảnh thuyền cá về bến. + Khæ 3: C¶nh d©n chµi chiÕc ghe ®Çy ¾p. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. những con cá tươi ngon th©n b¹c tr¾ng thËt thÝch m¾t. (Sử dụng từ tượng thanh, từ tượng hình …) ? Những người dân đánh c¸ trë vÒ ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo? * Tế Hanh đã tạo nên bức tượng khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân chài. H×nh ¶nh võa ch©n thùc, võa l·ng m¹n ®Çy thi vÞ. Sóng, gió, nắng, nước biển in dÊu trªn lµn da , t¹o ra c¸i vÞ xa x¨m nång nµn trên thân thể người dân xứ biÓn. ? Em c¶m nhËn ®­îc g× ë h×nh ¶nh chiÕc thuyÒn đánh cá qua miêu tả của t¸c gi¶? * NÕu kh«ng cã mét t©m hån tinh tÕ, tµi hoa vµ nhÊt lµ kh«ng cã mét tÊm lßng g¾n bã s©u lÆng víi con người lao động làng chµi quª h­o­ng th× kh«ng thÓ cã nh÷ng c©u th¬ hay, cã t©m hån nh­ thÕ. ? T×nh c¶m cña nhµ th¬ đối với quê hương được thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tình cảm của tác giả đối víi c¶nh vËt, cuéc sèng, con người quê hương? (Trùc tiÕp nãi nçi nhí lµng quª kh«n ngu«i). GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. - Hình ảnh người dân chµi võa ch©n thùc võa l·ng m¹n vµ cã tÇm vãc.. - Cũng như người dân chµi, con thuyÒn lao động ấy vô cùng thấm vÞ muèi mÆn cña biÓn kh¬i.. * HS đọc khổ cuối. “Nay xa c¸ch… T«i thÊy…” T¸c gi¶ nhí quª hương với nỗi nhớ về nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ , t¸c gi¶ nhí tÊt c¶ nh÷ng g× quen thuéc,. Lop8.net. đón thuyền trở về. - Khung c¶nh: ®Çm Êm, rén rµng víi kh«ng khÝ ån µo, tÊp nËp.  Thành quả lao động mĩ m·n, th¾ng lîi: “Nhê ¬n trêi b¹c tr¾ng …” + Khæ 4: Miªu t¶ d©n chµi vµ con thuyÒn n»m nghØ trªn bÕn sau chuyÕn ra kh¬i. “Dân chài lưới … nắng”  Søc sèng m·nh liÖt người dân chài “Th©n h×nh … xa x¨m” Thiên nhien ưu đãi, nuôi dưỡng họ. Họ mang hơi thở của biển cả, đẹp vì khoẻ, đẹp vì mang sức sèng m·nh liÖt cña: biÓn cả, nước biển, nắng, gió. “ChiÕc thuyÒn … thí vá”  H×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ®­îc nh©n ho¸  con thuyÒn v« tri trë nªn cã hån - mét t©m hån rÊt tinh tÕ.. b. Nçi nhí lµng quª kh«n ngu«i cña t¸c gi¶. - Nay xa c¸ch (t¸c gi¶ nhí): màu nước xanh, cá bạc , chiÕc buåm v«i, con thuyÒn rÏ sãng ch¹y ra kh¬i, mïi nång mÆn  đặc biệt, sâu sắc nhất.  Nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt. - Lêi th¬ gi¶n dÞ, tù nhiªn.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. ? Nh¾c l¹i nh÷ng nÐt nghÖ Êy lµ phong vÞ quª nh­ thèt ra tõ tr¸i tim. thuật nổi bật, đặc sắc của hương vô cùng thân bµi th¬? thiÕt cña nhµ th¬. III. Ghi nhí: ? Phương thức biểu đạt 1. NghÖ thuËt cña bµi th¬? -PTB§ chñ yÕu lµ biÓu c¶m. YÕu tè miªu t¶ chiÕm mét tØ lÖ lín nh­ng nã phôc vô cho biÓu c¶m, tr÷ t×nh. ? Nªu néi dung bµi th¬? 2. Néi dung: -Bµi th¬ vÏ ra mét bøc * Hoạt động 3: tranh tươi sáng, sinh động vÒ miÒn quª biÓn th©n thiÕt cña t¸c gi¶. IV. LuyÖn tËp 1. §äc diÔn c¶m. 2. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. 4. Hướng dẫn học ở nhà: + Häc thuéc c¸c néi dung. +Häc thuéc lßng bµi th¬. +Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp. +So¹n bµi tiÕp theo.. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. TuÇn 20 – Bµi 19 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 78. /1/2009 /1/2009. Khi con tu hó. Tè H÷u A. Môc tiªu bµi häc: Gióp HS:. - C¶m nhËn ®­îc lßng yªu sù sèng, niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng của người chiến sĩ cách mạng đang bị giam cầm trong tù ngục. - C¶m nhËn ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh th¬ gîi c¶m vµ thÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, tha thiÕt . B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô.¶nh ch©n dung Tè H÷u. 2. Häc sinh: chuÈn bÞ bµi míi vµo vë so¹n. C. Các bước lên lớp:. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra: - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi. * Tiến trình các hoạt động: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chó * Hướng dẫn đọc văn bản * 2 HS đọc. thÝch. * GV nhận xét, đọc lại. 1. §äc. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu * §äc chó thÝch vÒ t¸c 2. Chó thÝch. gi¶. biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? a. T¸c gi¶. - Tè H÷u - NguyÔn Kim Thµnh (1920 - 2002). - Nhµ th¬ lín, tiªu biÓu cña nÒn v¨n häc c¸ch mạng đương đại. ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c *C¸ nh©n tr¶ lêi. - Con ®­êng th¬ g¾n liÒn bµi th¬? con ®­êng c¸ch m¹ng. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. * Bµi th¬ n»m trong côm th¬ Tè H÷u s¸ng t¸c trong tù. Đang say mê lý tưởng, say mê yêu đời và phơi phới niềm vui hoạt động c¸ch m¹ng, bçng bÞ b¾t, bÞ giam c¸ch biÖt hoµn toµn víi cuéc sèng bªn ngoµi. Người chiến sĩ trẻ (19 tuæi) c¶m thÊy ngét ng¹t kh«ng chÞu næi. Sù ngét ng¹t cµng t¨ng lªn cïng víi sù nãng bøc cña mïa hÌ vµ tiÕng chim tu hó gäi bÇy cø kªu nh­ th«i thóc … * Hoạt động 2: ? Em hiểu nhan đề bài thơ nh­ thÕ nµo? * TiÕng chim tu hó lµ mét hoán dụ gợi liên tưởng. Tªn bµi th¬ cã gi¸ trÞ gîi më m¹ch c¶m xóc cña bµi thơ. Tiếng chim tu hú đã tác động mạnh mẽ đến tâm trạng người tù: bức xóc, ngét ng¹t v× mÊt tù do, muèn tho¸t ra b»ng mọi cách để trở về với tự do.. b. T¸c phÈm. - Bµi th¬ s¸ng t¸c th¸ng 7 n¨m 1939 trong nhµ lao Thõa Phñ, khi t¸c gi¶ míi bÞ b¾t giam ë ®©y ®­îc 3 th¸ng.. c. Chó thÝch - Tõ khã.. - Nhan đề của bài thơ chØ lµ mét vÕ phô cña II. T×m hiÓu v¨n b¶n. c©u. 1. Nhan đề: báo hiệu - C©u v¨n trän vÑn nªu mïa hÌ, diÔn t¶ t©m tr¹ng được nội dung của bài người tù. th¬ khi con tu hó gäi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng ( nh©n vËt tr÷ t×nh) cµng c¶m thÊy ngét ng¹t trong phßng giam chËt hÑp cµng thªm khao kh¸t ch¸y báng cuéc sèng tù do , t­ng bõng, rén r· ë bªn ngoµi.. - Gieo vÇn: VÇn b»ng ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo tiÕng cuèi cña dßng lôc thÓ th¬ g×? V× sao gäi tªn vÇn víi tiÕng 6 cña dßng b¸t. TiÕng 8 cña thÓ th¬ nh­ vËy? ? Quy t¾c gieo vÇn cña thÓ dßng b¸t l¹i vÇn víi tiÕng 6 cña dßng lôc th¬ nµy nh­ thÕ nµo? ? H·y nhËn xÐt vÒ thanh ®iÖu cña tiÕng 6 vµ tiÕng 8 cña dßng b¸t? * Nãi chung thÓ th¬ lôc b¸t nhÞp nhµng, uyÓn chuyển, giàu âm hưởng, có nh÷ng kh¶ n¨ng chuyÓn t¶i chÊt tr÷ t×nh cña t©m * Sù thèng nhÊt cña 2. GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. Lop8.net. 2. ThÓ th¬: - ThÓ th¬ lôc b¸t: mçi cÆp gåm 2 dßng th¬. Dßng trªn 6 tiếng (lục), dòng dưới 8 tiÕng (b¸t). - Gieo vÇn: - Thanh ®iÖu cña tiÕng 6 vµ tiÕng 8 cña dßng b¸t đều là vần bằng..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Trần HƯNG ĐẠO ____________________________________________________________________________________________________________________. hồn, là thể thơ dân tộc đặc s¾c. ? Bµi th¬ cã bè côc nh­ thÕ nµo?. ? Nhà thơ đã đưa vào bức tranh mïa hÌ nh÷ng h×nh ¶nh, ©m thanh nµo?. ? §ã lµ nh÷ng h×nh ¶nh, ©m thanh nh­ thÕ nµo? (§ã lµ nh÷ng h×nh ¶nh, âm thanh tiêu biểu , đặc tr­ng cña mïa hÌ. TÊt c¶ t¹o nªn mét bøc tranh mïa hÌ víi nh÷ng h×nh ¶nh léng lÉy vµ rùc rì s¾c mµu, víi nh÷ng ©m thanh n¸o nøc, rén r·, r¹o rùc và hương vị trong trẻo, ngät ngµo, quyÕn rò). ? C¶nh mïa hÌ t¸c gi¶ miªu t¶ theo em lµ mét c¶nh nh­ thÕ nµo? ? Hãy chỉ ra những đặc s¾c nghÖ thuËt ë khæ nµy vµ nªu t¸c dông cña nã?. ? C¶nh s¾c mïa hÌ cã ph¶i c¶nh t¸c gi¶ nh×n thÊy trùc tiếp không? Qua đó ta cảm nhËn ®­îc g× ë t©m hån t¸c gi¶? * Tiếng chim tu hú đã thức GV: Nguyễn Thị Hồng Tươi. phÇn lµ tiÕng chim tu hó. TiÕng chim më ®Çu bµi th¬ … tiÕng chim khÐp l¹i bµi th¬. T©m t­ trong tï ®­îc béc lé trªn nÒn cña tiÕng chim tu hó, quÖn vµo tiÕng chim tu hó. * HS đọc 6 câu đầu. - Cánh đồng lúa chiêm ®ang chÝn öng vµng, vườn cây xanh râm m¸t, m¶nh s©n ®Çy b¾p vµng, bÇu trêi xanh cao réng, xanh th¼m, n¾ng vàng tươi tắn rực rỡ, tr¸i c©y ®­¬ng chÝn, tiÕng ve ng©n, tiÕng chim tu hó….  Mọi vật sống động ph¸t triÓn, ®ang cùa quËy hÕt søc tù nhiªn, m¹nh mÏ, c¨ng ®Çy nhùa sèng  1 cuéc sèng tù do. - Chi tiết chọn lọc, đặc s¾c cña mïa hÌ, nh÷ng động từ, tính từ gợi tả: dËy, nhµo, lén, ng©n, chÝn, ngät, ®Çy, rén, cao  t¹o ra mét kh«ng gian phãng khoáng, sống động. - Kh«ng - ®­îc miªu t¶ bằng trí tưởng tượng m¹nh mÏ qua liªn tưởng từ tiếng kêu của chim tu hó. Mét t©m hån yªu thiªn nhiªn, yªu cuéc. Lop8.net. 3. Bè côc (2 phÇn): + PhÇn 1: c¶nh mïa hÌ ngoµi nhµ giam (6 c©u). + PhÇn 2: T©m tr¹ng của tác giả - người tù (4 c©u). 4. Phương thức biểu đạt. + P1: miªu t¶. + P2: biÓu c¶m. - Toµn bµi: MT kÕt hîp BC. 5. Ph©n tÝch. a. Bøc tranh khung c¶nh mïa hÌ. * ¢m thanh: - TiÕng tu hó gäi bÇy. - Ve ng©n: dËy  nhiÒu con. - TiÕng s¸o diÒu  cuéc sèng rén r·, t­ng bõng. ¢m thanh n¸o nøc , rén r·, r¹o rùc. * H×nh ¶nh: - Lóa chiªm ®ang chÝn, tr¸i cây ngọt  hương vị ngọt ngµo, quyÕn rò. - B¾p r©y vµng. Mµu s¾c - Nắng: đào.  tươi sáng - Trêi: xanh. , rùc rì đầy sức sống, tươi trẻ. Đó lµ nh÷ng ©m thanh tiªu biểu, đặc trưng của mùa hÌ  cuéc sèng thanh b×nh, ®Çm Êm, sù sèng sinh s«i, n¶y në, ngät ngào, tươi đẹp, lộng lẫy..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>