Giáo án Ngữ văn 8 tiết 101 đến 106 - Trường THCS Ngọc Tảo

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 Ngµy so¹n: 13/3/2009. N¨m häc: 2008- 2009 D¹y: 16/3/2009. TiÕt 101: bµn luËn vÒ phÐp häc (LuËn häc ph¸p) La s¬n phu tö nguyÔn thiÕp(1723-1804) A Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh : -Thấy được mục đích, tác dụng của việc học chân chính: học để làm người, học để biết và làm, học để góp phần làm đất nước hưng thịnh, đồng thời thấy đuợc tác hại cña lèi häc chuéng h×nh thøc, cÇu danh lîi. -Nhận thức được phương pháp học tập đúng, học kết hợp với hành.Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định. B ChuÈn bÞ: 1 Gi¸o viªn : -So¹n gi¸o ¸n. -ChuÈn bÞ ¶nh ch©n dung t¸c gi¶ 2 Häc sinh : -So¹n bµi . -Chuẩn bị giấy khổ to & bút dạ để thảo luận nhóm . 3.Phương pháp:Đọc sáng tạo,thảo luạn nhóm(d-h hợp tác),đàm thoại,phát vấn... C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học 1 ổn định tổ chức (1 phút) 2 KiÓm tra bµi cò(5 phót) : -KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. - Đọc thuộc lòng VB Nước Đại Việt ta và cho biết giá trị ND, NT của VB ? 3 Bµi míi Giíi thiÖu bµi (1 phót): Như các em đã biết Nguyễn Thiếp là người học rộng hiểu sâu từng đỗ đạt làm quan dưới triều Lê. Nhưng sau đó từ quan về dạy học. Quang Trung mấy lần viết thư mời ông cộng tácvới thái độ rất chân tình.Nên cuối cùng Nguyễn Thiếp cũng giúp triều Tây Sơn góp phần phân xây dựng đất nước về mặt chính trị. Bàn về phép học là mét trong nh÷ng v¨n b¶n quan träng cña NguyÔn ThiÕp göi vua Qung Trung. Néi dung vă bản đó ra sao , hôm nay cô trò ta sẽ cùng tìm hiểu. Nội dung hoạt động của gi¸o viªn. h×nh thøc ho¹t động cña hs. nội dung cần đạt. Ho¹t động 1:(7 I §äc vµ t×m hiÓu chung phút): Hướng dẫn HS đọc 1*§äc vµ t×m hiÓu chung 2Chó thÝch -HS đọc -Gọi HS đọc 3T¸c gi¶: -Kiểm tra việc đọc chú -Tù Kh¶i Xuyªn, hiÖu lµ L¹p Phong C­ SÜ, -HS tr¶ thÝch cña HS người đương thời kính trọng gọi là La Sơn §ç ThÞ NghÜa. 73. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 -Nªu xuÊt xø cña VB? -Nêu hoàn cảnh ra đời của bµi tÊu? -Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn ThiÕp? -GV cho HS quan s¸t ¶nh ch©n dung tg vµ giíi thiÖu thªm -Nêu đặc điểm của thể v¨n tÊu?. N¨m häc: 2008- 2009 lêi. Phu Tö -Quª :Hµ TÜnh -Làm quan dưới triều Lê, sau từ quan về quê d¹y häc * T¸c phÈm *XuÊt xø: TrÝch ®o¹n bµi tÊu cña NT göi vua -HS QT quan sát *Hoàn cảnh ra đời: SGK ¶nh 4.ThÓ lo¹i:TÊu:Lo¹i v¨n th­ cña bÒ t«i, thÇn dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc, ý -HS trả kiến, đề nghị -Cho HS lªn b¶ng ph©n lêi -ViÕt b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn, v¨n biÒn ngÉu biÖt c¸c thÓ v¨n cæ vµ -Tấu hiện đại : là 1 thể loại hình kể chuyện, ph©n biÖt víi tÊu trong biểu diễn trước công chúng, thường mang yếu -HS VH hiện đại? tè hµi ph©n *Néi dung : biÖt -1 là bàn về “Quân đức” (đức của vua): mong -Nªu néi dung cña bµi bậc đế vương 1 lòng tu đức, lấy sự học vấn tÊu? mà tăng thêm tài, bởi sự họcmà có đức. -2 là bàn về “Dân tâm”(lòng dân).Khẳng định dân là gốc, gốc vững nước mới yên -HS trả -3 là bàn về “Học pháp”(phép học )-đó là VB lêi mµ chóng ta häc ? Từ đó hãy xác định * Phương thức biểu đạt : Văn bản nghị luận phương thức biểu đạt của v¨n b¶n -HS tr¶ *5.Bè côc: 4 ®o¹n lêi -Mục đích chân chính của việc học -Xác định bố cục VB? -Phª ph¸n nh÷ng lÖch l¹c, sai tr¸i trong häc tËp -Khẳng định phương pháp đúng đắn trong häc tËp Hoạt động 2:( 20 phút) -T¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh Hướng dẫn HS đọc và tìm II §äc –hiÓu v¨n b¶n: hiÓu v¨n b¶n -HS trả 1 Mục đích chân chính của việc học -Gọi HS đọc lại đoạn 1 lêi Học để làm người -PhÇn ®Çu tg nªu kh¸i -Dïng c©u ch©m ng«n võa dÔ hiÓu, võa t¨ng quát mục đích chân chính søc thuyÕt phôc, “Ngäc kh«ng mµi kh«ng của việc học. Mục đích đó thành đồ vật, người không học không biết rõ lµ g×? đạo’’ -NhËn xÐt c¸ch nãi cña =>Như vậy, mục đích chân chính của việc tg? học là học để làm người. 2Phª ph¸n nh÷ng lÖch l¹c, sai tr¸i trong -Gọi HS đọc đoạn 2 -HS tr¶ häc tËp lêi Sau khi xác định mục đích của việc học, tác giả soi vào thực tế đương thời để phê phán §ç ThÞ NghÜa. 76. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 -Lèi häc lÖch l¹c, sai tr¸i mµ tg phª ph¸n lµ lèi häc nµo? -Cho HS th¶o luËn nhãm : +ThÕ nµo lµ lèi häc chuéng h×nh thøc cÇu danh lîi? +T¸c h¹i cña lèi häc Êy lµ g×?. N¨m häc: 2008- 2009 -HS đọc những biểu hiện lệch lạc, sai trái trong việc -HS tr¶ häc. lêi -Lèi häc lÖch l¹c, sai tr¸i lµ lèi häc chuéng h×nh thøc, cÇu danh lîi. -HS th¶o luËn líp. -Cho HS tù liªn hÖ thùc tÕ viÖc häc? -HS đọc -Gọi HS đọc đoạn 3 -§Ó khuyÕn khÝch viÖc häc, tg khuyªn vua Quang -HS tr¶ Trung thùc hiÖn chÝnh lêi s¸ch g×? -§äc §V tg bµn vÒ phÐp häc -HS th¶o luËn líp. VD: +Lèi häc chuéng h×nh thøc: häc thuéc lßng c©u ch÷ mµ kh«ng hiÓu néi dung, chØ cã c¸i danh mµ kh«ng cã thùc chÊt. +Lối học cầu danh lợi: học để có danh tiếng, ®­îc träng väng, ®­îc nhµn nh·, ®­îc nhiÒu lîi léc. -T¸c h¹i cña lèi häc Êy: lµm cho “chóa trọng nịnh thần’’, người trên, kẻ dưới đều thÝch sù ch¹y chät, luån cói, kh«ng cã thùc chất, dẫn đến cảnh nước mất, nhà tan.. 3 Khẳng định phương pháp đúng đắn trong häc tËp -Cói xin …. ®i häc. =>ViÖc häc ph¶i ®­îc phæ biÕn réng kh¾p: mở thêm trường, mở rộng thành phần người học, tạo điều kiện thuận lợi cho người đi học. ND ta từ xưa-> nay vốn có tinh thÇn hiÕu häc Nhà nước ta có chính sách khuyến học để ph¸t triÓn GD: hç trî thªm kinh phÝ cho HS nghèo hiếu học đề ra những biện pháp phát -TG đã đưa ra phương triÓn GD… pháp học tập đúng đắn -ViÖc häc ph¶i b¾t ®Çu tõ nh÷ng kiÕn thøc ntn? c¬ b¶n, cã tÝnh chÊt nÒn t¶ng. Phương pháp học phải: -HS tự +Tuần tự tiến lên, từ thấp đến cao. liªn hÖ +Học rộng, nghĩ sâu, biết tóm lược những -HS đọc điều cơ bản, cốt yếu nhất -Trong ®o¹n v¨n cã nãi -HS tr¶ +Häc ph¶i biÕt kÕt víi hµnh häc kh«ng chØ đến Chu Tử. Em hãy giới lời đểbiết mà còn để làm. thiÖu thªm vÒ Chu Tö? -HS dựa vào chú thích để giải thích Giíi thiÖu vÒ tø th­, ngò kinh, ch­ sö? -HS liªn hÖ -Từ thực tế việc học của -HS đọc bản thân, em thấy phương ph¸p häc tËp nµo lµ tèt nhÊt?V× sao? 4T¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh -Gọi HS đọc đoạn cuối -ý nghÜa, t¸c dông cña viÖc häc ch©n -TG đã nêu lên tác dụng §ç ThÞ NghÜa. 77. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 cña viÖc häc ch©n chÝnh ntn? -Nh÷ng lêi khuyªn vÒ t¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh Êy cã ý nghÜa ntn víi ngµy nay? Hoạt động 3: ( 2 phút ):Hướng dẫn HS tổng kết ? Em nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. ? Em häc tËp ®­îc g× vÒ đạo học của ông cha ta.Thử xác định trình tự lập luËn cña ®o¹n v¨n b»ng 1 sơ đồ -Gọi HS đọc ghi nhớ SGK tr 79. N¨m häc: 2008- 2009 -HS trả chính: đất nước nhiều người tài, chế độ lêi v÷ng m¹nh, quèc gia h­ng thÞnh -H/S định hướng phương pháp và mục đích häc tËp III Tæng kÕt - ChÆt chÏ, m¹ch l¹c, râ rµng, thuyÕt phôc b»ng t©m huyÕt. -HS trả - Mục đích tác dụng của việc học chân chính lêi là: Học để làm người, học để biết làm, học để góp phần hưng thịnh đất nước. *Ghi nhí: SGK tr 79. -Gv: Tư tưởng của Nguyễn Thiếp đưa ra ở đây -HS trả vẫn còn có gtrị đến ngày nay. Đạo học thành lêi sẽ có sức mạnh cải tạo con người, cải tạo XH, thóc ®Èy XH ph¸t triÓn.. -HS đọc IV LuyÖn tËp: Ph©n tÝch sù cÇn thiÕt vµ t¸c Hoạt động 4: (10 phút -HS trả dụng của phương pháp học tập: “học đi đôi lêi ):Hướng dẫn HS luyện tập víi hµnh’’. cho HS viÕt bµi tËp sgk tr -HS tr¶ 79 lêi Nguyễn Thiếp đúng là người thiên tư sáng suốt, G/v nói thêmthái độ của Quang Trung khi -HS häc réng hiÓu s©u; lµ nhận được bản tấu của Nguyễn Trãi : Ông đã th¶o người trí thức yêu nước, luận lớp ban bố chiếu lập học, khuyến khích các xã mở trường học, thí sinh trúng tuyển ở kỳ thi quan tâm đến vận mệnh -HS viÕt cò ph¶it hi l¹i, nh÷ng kÎ mua b¸n b»ng cÊp bÞ đất nc, là người trọng chữ, thải hồi… Đưa chữ Nôm lên địa vị chữ viết thµnh chÝnh cña quèc gia… Cã ý thøc b¶o vÖ träng tµi c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, ph¸t triÓn nghÖ thuËt v¨n ho¸ d©n gian cæ truyÒn… Cñng cè –dÆn dß :(2 phót ) -Cho HS nh¾c l¹i néi dung bµi häc -Hướng dẫn HS học bài ở nhà -Hoµn chØnh bµi tËp . -So¹n bµi :LuyÖn tËp x©y dùngvµ tr×nh bµy luËn ®iÓm §ç ThÞ NghÜa. 78. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 Ngµy so¹n: 13/3/2009. N¨m häc: 2008- 2009 D¹y: 17/3/2009. TiÕt 102:luyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm A Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh : -Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch thøc x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm -Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp và trình bày luận điểm trong 1 bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc. B ChuÈn bÞ: 1 Gi¸o viªn : -So¹n gi¸o ¸n. -ChuÈn bÞ b¶ng phô hoÆc m¸y chiÕu 2 Häc sinh : -So¹n bµi . -Chuẩn bị giấy khổ to & bút dạ để thảo luận nhóm . 3.Phương pháp:Trao đổi,thảo luạn nhóm(d-h hợp tác),đàm thoại,phát vấn... C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học 1 ổn định tổ chức (1 phút) 2 KiÓm tra bµi cò(5 phót) : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3 Bµi míi Giíi thiÖu bµi (1 phót): nội dung hoạt động cña gi¸o viªn. Hoạt động 1:(10 phút): Hướng dẫn HS luyÖn tËp x©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm -Gọi HS đọc đề. -Đề bài đề cập đến vấn đề gì? -§Ó thÓ hiÖn ®­îc nhiệm vụ mà đề bài ấy nêu ra, em sẽ lần lượt đi theo những bước nµo? - Cho h/s th¶o luËn líp tìm hiểu đề. h×nh thøc hoạt động cña hs. Nội dung cần đạt. I Đề: Hãy viết một bài cho tờ báo tường để khuyªn 1 sè b¹n trong líp cÇn ph¶i häc tËp ch¨m chØ h¬n -HS đọc -HS tr¶ lêi -HS tr¶ lêi. -HS th¶o luËn líp th¶o -Cho h/s th¶o luËn -HS luËn nhãm nhãm BT 1. -Bæ sung thªm nh÷ng -HS tr¶ lêi luận điểm nào để làm sáng tỏ luận đề? th¶o -Thảo luận nhóm để -HS lu©n nhãm h×nh thµnh dµn ý. Bµi 1: -Vấn đề gần gũi với các em: khuyên bạn cần häc tËp ch¨m chØ. -Tìm hiểu đề +Xác định luận điểm, luận cứ +S¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lý (lËp dµn ý) +ViÕt thµnh §V, BV. +Mục đích: khuyên một số bạn cần học tập cÇn ch¨m chØ h¬n. +Luận đề: Phải học tập chăm chỉ hơn -Bá ý a. -§¸nh dÊu a,b,d,e VD: +ĐN rất cần những người, tài giỏi HoÆc+Ph¶i häc ch¨m míi häc giái, míi thµnh tµi. Bè côc:. §ç ThÞ NghÜa. 79. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8. Hoạt động 2:(25 phút): Hướng dẫn HS tr×nh bµi luËn ®iÓm -Nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu -HS tr¶ lêi cÇn chó ý khi tr×nh bµy luËn ®iÓm.. th¶o -Cho th¶o luËn líp BT -HS luËn líp 2 tr 84. Bµi 3:-Chia 4 nhãm mçi nhãm tr×nh bµy 1 luËn ®iÓm Bµi 4:Cho HS viÕt ®o¹n v¨n. -HS viÕt theo nhãm vµ tr×nh bµy -HS viÕt. N¨m häc: 2008- 2009 a.ĐN đang rất cần những người tài giỏi để đưa TQ tiến lên “đài vinh quang, sánh kịp với b¹n bÌ n¨m ch©u” b.Quanh ta đang có nhiều tấm gương của các bạn h/s phấn đấu học giỏi, để đáp ứng được yªu cÇu cña §N. c.Muốn học giỏi, muốn thành tài thì trước hết ph¶i häc ch¨m. d.1 sè b¹n ë líp ta cßn ham ch¬i ch­a ch¨m häc, lµm cho thÇy c« gi¸o vµ c¸c bËc cha mÑ rÊt lo buån ®.NÕu b©y giê cµng ch¬i bêi, kh«ng chÞu häc thì sau này càng khó gặp niềm vui trong đời sèng e.VËy c¸c b¹n nªn bít ®i ch¬i, chÞu khã häc hành chăm chỉ, để trở nên người có ích cho cuộc sống, và nhờ đó, tìm được niềm vui chân chÝnh, l©u bÒn. II Tr×nh bµy luËn ®iÓm *Chó ý: - Luận điểm thể hiện rõ trong câu chủ đề. - ChuyÓn ®o¹n b»ng nh÷ng TN cã tÝnh liªn kÕt. - Lµm s¸ng tá luËn ®iÓm b»ng nh÷ng luËn cø phï hîp. - Diễn đạt trong sáng, hấp dẫn->luận điểm có søc thuyÕt phôc. Bµi tËp 2 a)Bỏ câu 2 vì xác định sai mối quan hệ giữa luận điểm cần trình bày và luận điểm đứng trªn.Hai luËn ®iÓm Êy kh«ng cã quan hÖ nh©n quả để có thể nói do đó -C¸c c©u cßn l¹i tuú HS lùa chän b)Cã thÓ chän c¸ch cña SGK c)Cho HS tù viÕt c©u kÕt ®o¹n d)Không phải chỉ đơn giản là thay đổi vị trí của câu chủ đề mà phải sửa lại những câu văn sao cho mèi liªn kÕt trong ®o¹n trong bµi kh«ng bÞ mÊt ®i Bµi 3: Cho HS tr×nh bµy luËn ®iÓm mµ c¸c em võa chuÈn bÞ Bµi 4: Cho HS viÕt ®o¹n v¨n. Cñng cè –dÆn dß :(2 phót ) §ç ThÞ NghÜa. 80. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 -Nh¾c l¹i 1 sè ®iÒu cÇn nhí -Hoµn chØnh bµi tËp . -So¹n bµi :ThuÕ m¸u. N¨m häc: 2008- 2009. §ç ThÞ NghÜa. 81. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 Ngµy so¹n: 17/3/2009. N¨m häc: 2008- 2009 D¹y: 23-24/3/2009. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6. A. Mục tiêu cần đạt. Gióp häc sinh vËn dông kü n¨ng tr×nh bµy luËn ®iÓm vµo viÖc viÕt v¨n chøng minh (và giải thích) một vấn đề xã hội hoặc văn học gần gũi với các em. Tự đánh giá chính xác hơn trình độ tập làm văn của bản thân, từ đó rút ra những kinh nghiệm cần thiết để các bài làm văn sau đạt kết quả tốt hơn. B. Chuẩn bị: Giáo viên ra đề, biểu điểm. Häc sinh «n lÝ thuyÕt + giÊy bót lµm bµi. C. Tiến trình: ổn định tổ chức. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. Bµi míi. Đề bài: Nhà nghiên cứu, phê bình văn học Hoài Thanh đã nhận xét: “Thơ Bác đầy tr¨ng”. B»ng sù hiÓu biÕt cña em qua bµi th¬ “Nguyªn tiªu” vµ “Väng nguyÖt” (hoÆc nh÷ng bµi th¬ kh¸c) cña B¸c, em h·y lµm s¸ng tá nhËn xÐt ttrªn. Dµn ý. A. Më bµi. ở Bác Hồ, ngoài lòng yêu nước thương dân, hy sinh cả đời cho sự nghiệp CM của dân tộc, ta còn thấy Bác là người rất yêu thiên nhiên khát khao hoà hợp với thiên nhiªn. “ Thơ xưa yêu cảnh thiên nhiên đẹp M©y, giã, tr¨ng, hoa, tuyÕt, nói, s«ng”. Văng! Trăng là một hình tượng gắn liền với thơ Bác, là nguồn đề tài vô tận trong thơ bác. Nói về thơ Bác, nhà nghiên cứu phê bình văn học Hoài Thanh đã nhận xét: “Thơ B¸c ®Çy tr¨ng”. B. Th©n bµi. Trong thơ Bác, trăng luôn có mặt trăng là người bạn gần gũi thân mật, người b¹n tri ©m víi nhµ th¬. Người ta thường ngắm trăng trong tâm trạng thoải mái, vào lúc nhàn nhã, thảnh thơi, lại có rượu, hoa và bạn hiền. Còn Bác thì lại ngắm trăng trong hoàn cảnh đặc biệt, khác thường. Trong tï ….. h÷ng hê. Thế nhưng trước cảnh trăng đẹp, người thấy xốn xang, bối rối, lúng túng. Cái bối rối rất nghệ sĩ. Người đã vượt lên trên gian khổ của đời sống ngục tù để mở rộng tâm hồn chào đón trăng. Đây là một cuộc vượt ngục bằng tinh thần để giao cảm với tr¨ng, mét mèi giao c¶m thÇm lÆng. “Người ngắm …. nhà thơ” Song sắt của nhà tù lạnh lẽo không ngăn cản được sự giao cảm của người với trăng. Tâm hồn nhà thơ đã vượt lên cái không gian chật hẹp tù túng của trốn ngục tù mà giao hoà với trăng (bởi trăng là biểu tượng của cái đẹp thanh khiết, biểu tượng của tự do …). Trăng cũng vượt qua song sắt mà tìm đến nhà thơ. §ç ThÞ NghÜa. 82. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 N¨m häc: 2008- 2009 NÕu trong nh÷ng ngµy th¸ng bÞ giam cÇm, mÊt tù do, B¸c Hå vÉn ung dung, ngắm trăng và làm thơ thì khi đọc tự do với cương vị là Chủ Tich nước lãnh dạo cuộc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ta ë chiÕn khu ViÖt b¾c, ta l¹i gÆp mét khung c¶nh ®Çy tr¨ng do B¸c t¹o ra. “R»m xu©n lång léng tr¨ng soi”. Sông xuân nước lấn màu trời thêm xuân”. Giữa đất trời bao la, trăng thật sáng thật đẹp biết bao. Đất trời như không còn rang giíi nh­ hoµ vµo mét, v¹n vËt ®­îc bao trïm bëi mét mµu duy nhÊt: mµu tr¾ng. Gi÷a khung c¶nh Êy cã mét con thuyÒn lÆng lÏ: “Gi÷a dßng b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn”. Gi÷a khung c¶nh l·ng m¹n, th¬ méng Êy mµ bµn “viÖc qu©n” thËt lµ tuyÖt. Khi đã song nhà thơ trở về ánh trăng rực rỡ, soi sáng mọi nơi. Giờ đây trăng không chỉ s¸ng trªn bÇu trêi, trªn s«ng mµ cßn trµn ngËp trong t©m hån nhµ th¬. Cµng vÒ khuya ¸nh tr¨ng cµng s¸ng “tr¨ng ng©n” gîi cho ta thÊy c¶ mét h×nh ¶nh, mét con thuyÒn d¸t vàng thật đẹp. Cïng trong nh÷ng bµi th¬ cña B¸c thêi kú ë ViÖt B¾c, ta cßn thÊy ¸nh tr¨ng trµn ngËp khu rõng. “Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa” Trăng không chỉ đẹp trên trời mà còn đan xen, tạo thêm cảnh đẹp nơi mặt đất. Phải là người say mê, gắn bó với trăng mới viết ra những vần thơ hay, những hình ảnh đẹp về trăng đến như vậy, nhưng cũng không phải vì yêu thiên nhiên, yêu trăng mà quên công việc, ở Bác ta thấy công viêc, thiên nhiên đều chan hoà, cân đối. “Tr¨ng vµo cöa sæ ……. h«m sau”. Tiếp tục đọc thơ Bác, chúng ta tiếp tục được chiêm ngưỡng vẻ đẹp quyến rũ của trăng ở những thời điểm khác nhau, dù ở đâu, vào lúc nào trăng cũng đều hấp dẫn. “Trung thu trăng sáng …. nhi đồng”. C. KÕt bµi. Mỗi bài thơ của Bác đều có một cái hay riêng, nhưng trong thơ Bác vẫn là một hiện tượng sống động nhất, Đọc các bài thơ của Bác ta như thấy được trăng gắn bó như thế nào với cuộc đời Bác, với thơ Bác. Trăng đã là người bạn tri âm tri kỷ. Thật đúng như Hoài Thanh đã nhận xét: “Thơ Bác đầy trăng” BiÓu chÊm. §iÓm 9 – 10: Nh­ yªu cÇu. Điểm 7 – 8: Đúng thể loại, bố cục mạch lạc, dùng từ vừ diễn đạt đúng, đạt 3/ 4 nội dung, viết sạch đẹp. Điểm 5 – 6: 1/ 2 nội dung, diễn dạt đôi chỗ còn vụng về và trích thơ chưa phù hợp, cßn m¾c 5, 6 lçi. Điểm 3 – 4: ý sơ sài, diễn đạt thiếu linh hoạt, sai nhiều lỗi chính tả. Điểm 1 – 2: Lạc thể loại, ý sơ sài, diễn đạt yếu. Cñng cè: Thu bµi – nhËn xÐt giê viÕt bµi. Hướng dẫn: Xem lí thuyết văn nghị luận và các bài tham khảo. D. Rót kinh nhiÖm:. §ç ThÞ NghÜa. 83. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 Ngµy so¹n: 24/3/2009. N¨m häc: 2008- 2009 D¹y: 28/3/2009. TiÕt 105,106: thuÕ m¸u. (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp) NguyÔn ¸i quèc (1890-1969) A Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh : -Hiểu được bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân giả nghĩa của chính quyền TD Pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của những người bị bóc lét “thuÕ m¸u’’ theo tr×nh tù miªu t¶ cña t¸c gi¶. -ThÊy râ ngßi bót lËp luËn s¾c bÐn, trµo phóng s©u cay cña NAQ trong v¨n chÝnh luËn. B ChuÈn bÞ: 1 Gi¸o viªn : -So¹n gi¸o ¸n. -ChuÈn bÞ ch©n dung t¸c gi¶ - Tranh minh hoạ bản án chế độ thực dân Pháp 2 Häc sinh : -So¹n bµi . -Chuẩn bị giấy khổ to & bút dạ để thảo luận nhóm . 3.Phương pháp:Đọc sáng tạo,thảo luạn nhóm(d-h hợp tác),đàm thoại,phát vấn, tran h luËn... TROÏNG TAÂM. - Bản chất tàn bạo của thực dân Pháp trong việc sử dụng người dân thuộc địa làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa. - Tính chiến đấu mạnh mẽ và nghệ thuật trào phúng sắc sảo. - Phân biệt vai xã hội trong hội thoại và xác định thái độ đúng đắn trong quan hệ giao tieáp. - Vai troø cuûa yeáu toá bieåu caûm trong vaên nghò luaän. C Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học 1 ổn định tổ chức (1 phút) 2 KiÓm tra bµi cò(5 phót) : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. ? Những chủ trương và đề nghị của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp gửi lên vua Quang Trung là gì? Trong những ý kiến đề nghị đó, đến nay đã có điểm nào đã lạc hậu, lỗi thêi, cßn ®iÓm nµo vÉn mang tÝnh thêi sù, cÇn tiÕp tôc ph¸t huy 3 Bµi míi Giíi thiƯu bµi (1 phĩt): Những năm 20 của thế kỷ XX là thời kỳ hoạt động cách mạng sôi nổi của người thanh niên yêu nước Nguyễn Aùi Quốc với những sáng tác văn chương nhằm vạch trần bộ mặt kẻ thù và nói lên nỗi khổ nhục của những người dân bị áp bức, kêu gọi nhân dân thuộc địa đoàn kết đấu tranh. “Bản án chế độ thực dân Pháp” là một tác phẩm chính luận của Nguyễn Aùi Quốc có ảnh hưởng vang dội trong nhân dân các dân tộc thuộc địa Pháp lúc bấy giờ. Đây là một văn kiện lịch sử vô giá trong kho tàng văn học cách mạng cận đại Việt Nam. Hôm nay, chuùng ta tìm hieåu taùc phaåm naøy qua vaên baûn “Thueá maùu”. §ç ThÞ NghÜa. 84. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 nội dung hoạt động của gi¸o viªn. Ho¹t động 1:(15 phút): Hướng dẫn HS đọc vµ t×m hiÓu chung -Giíi thiÖu vÒ TP “B¶n ¸n chÕ độ thùc d©n Ph¸p’’SGK tr 90 -Xác định vị trí của đoạn trÝch -Gọi h/s đọc VB -Cho h/s t×m hiÓu chó thÝch. N¨m häc: 2008- 2009 h×nh thøc ho¹t động cña hs. nội dung cần đạt. I §äc vµ t×m hiÓu chung 1. *§äc §äc víi ng÷ ®iÖu khi th× mØa mai ch©m biÕm, -HS tr¶ khi thì đau xót đồng cảm, khi thì căm hờn lêi phÉn né, khi th× giÔu nh¹i trµo phóng.. -HS tr¶ 2.Chó thÝch lêi 3.tg-tp -HS đọc -Tác giả: Nguyễn Aí Quốc là tên gọi của Bác thời kì hoạt động trước 1945. -Tác phẩm: Trích chương I của TP Bản án -HS trả chế độ TD Pháp. =>“Thuế máu’’: cái tên gợi lêi lên số phận thảm thương của rngười dân thuộc địa, bao hàm lòng căm phẫn, thái độ mỉa mai đối với tội ác ghê tởm của chính quyÒn thùc d©n. -Trình tự và cách đặt tên các phần trong chương 1 gợi lên quá trình lừa bịp, bóc lột đến cïng kiÖt thuÕ m¸u cña bän TD cai trÞ. C¸c phÇn nèi tiÕp nh­ thÕ chøng tá tinh thÇn chiến đấu mạnh mẽ, sự phê phán triệt để của NAQ. -HS đọc -HS 4. ThÓ lo¹i vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c : th¶o -Nhận xét về cách đặt - Phãng sù – chÝnh luËn (chÝnh luËn lµ chñ tên chương, tên các phần luận lớp yếu) cña t¸c gi¶? - T¸c phÈm gåm 12 ch­ong vµ phÇn phô lôc. -Người dân thuộc địa phải Đoạn trích là chương I g¸nh chÞu nhiÒu thø thuÕ - §o¹n trÝch cã sù kÕt hîp gi÷a tÝnh chÊt bÊt c«ng, v« lÝ song cã lÏ chÝnh luËn + trµo phóng tµn nhÉn, phò phµng nhÊt - ViÕt t¹i Ph¸p b»ng tiÕng Ph¸p (1925), t¹i Hµ là bị bóc lột xương máu, Néi (1946) m¹ng sèng - Mục đích chính trị : Tố cáo và kết án chủ - Thuế máu: Thuế đóng bằng xương máu tính mạng con người -> Gợi sự. nghĩa thực dân Pháp đối với các thuộc địa á Phi, bước đầu vạch ra con đường cách mạng đấu tranh giải phóng, giành độc lập tự do cho nhân dân đất nước thuộc địa 4, Bè côc : 3 phÇn. §ç ThÞ NghÜa. 85. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 N¨m häc: 2008- 2009 bi thương và lòng căm thù -HS trả Phần 1 : Chiến tranh và người bản xứ đối với bọn thực dân tàn lêi Phần 2 : Chế độ lính tình nguyện PhÇn 3 : KÕt qu¶ cña sù hy sing b¹o. II §äc-hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 2:( 22 phút) 1 Chiến tranh và người bản xứ Hướng dẫn HS đọc và tìm -Trước chiến tranh: họ bị xem là giống -HS đọc người hạ đẳng, bị đối xử, đánh đập như súc hiÓu phÇn I vµ tr¶ vËt. -Gọi h/s đọc. -So sánh thái độ của các lời -Khi chiÕn tranh bïng næ, lËp tøc hä ®­îc quan cai trị thực dân đối c¸c c¬ quan cai trÞ t©ng bèc, vç vÒ, ®­îc với người dân thuộc địa ở phong cho nh÷ng danh hiÖu cao quý.(d/c) thời gian trước với khi =>§iÒu Êy nãi lªn thñ ®o¹n lõa bÞp bØ æi cña chiÕn tranh x¶y ra? chính quyền TD để bắt đầu biến họ thành vật +T×m nh÷ng tõ ng÷ h¶ hi sinh trong lêi lÏ cña bän TD cÇm quyÒn ®­îc NAQ nh¾c l¹i víi dông ý, giäng ®iÖu trµo phóng? +Điều đó cho biết ý gì? -Số phận thảm thương của những người dân thuộc địa trong các cuộc chiến -Phải đột ngột xa lìa gia đình, quê hương vì tranh phi nghÜa ®­îc miªu mục đích vô nghĩa, đem mạng sống mà t¶ ntn? đánh đổi lấy những vinh dự hão huyền. +§äc §V kÓ ra nh÷ng c¸i -BÞ biÕn thµnh vËt hi sinh cho lîi Ých, danh chết thê thảm của người dù cña nh÷ng kÎ cÇm quyÒn lính thuộc địa trên các bãi ->Giäng ®iªu võa giÔu cît, võa thËt xãt xa. chiến trường ác liệt, xa -Tuy kh«ng trùc tiÕp ra mÆt trËn nh­ng x«i. rất nhiều người dân thuộc địa làm việc chế NhËn xÐt giäng ®iÖu cña t¹o vò khÝ, phôc vô chiÕn tranh ë hËu §V Êy. phương cũng chịu bệnh tật, cái chết đau đớn. -Tác giả đã nêu một con số đáng chú ý về số người bản xứ đã bỏ mình trên đất Pháp trong mÊy n¨m chiÕn tranh TG thø nhÊt. TiÕt 2: 1 ổn định tổ chức (1 phút) 2 KiÓm tra bµi cò(5 phót) : KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. -Nêu suy nghĩ của em chiến tranh và người bản xứ? 3 Bài mới : GV nhắc lại nội dung bài tiết trước để vào bài Ho¹t. động. 3:(15. 2 Chế độ tình nguyện. §ç ThÞ NghÜa. 86. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 phút) Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu phần II -Gọi h/s đọc. -HS đọc -Nªu râ c¸c thñ ®o¹n, -HS tr¶ lêi m¸nh khoÐ b¾t lÝnh cña bän TD?. -HS tr¶ lêi -Người dân thuộc địa cã thùc “t×nh nguyÖn’’ hiến dâng xương máu nh­ lêi lÏ cña bän cÇm quyền không? TP đã kÓ ra c¸c sù thùc nµo? -HS tr¶ lêi -NhËn xÐt c¸ch viÕt cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n nµy?. -HS đọc -HS tr¶ lêi. -HS tr¶ lêi Hoạt động 4:(15 phút) Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu phần III -Gọi h/s đọc -KÕt qu¶ cña sù hi -HS th¶o sinh của người dân luận nhóm thuộc địa trong cuộc -HS trả lời chiÕn tranh ntn? -Nhận xét về cách đối xö cña chÝnh quyÒn thực dân đối với họ. N¨m häc: 2008- 2009 -Tiến hành lùng ráp, vây bắt và cưỡng bức người ta phải đi lính. -Lîi dông chuyÖn b¾t lÝnh mµ do¹ n¹t, xoay xở kiếm tiền đối với những người giµu. -Sẵn sàng trói, xích, nhốt người ta như nhốt súc vật, sẵn sàng đàn áp dã man nếu như có chống đối. Trong khi lµm nh÷ng ®iÒu trªn, chÝnh quyÒn thùc d©n vÉn rªu rao vÒ lßng tù nguyÖn ®Çu quân của người dân thuộc địa. Lời tuyên bố trịnh trọng của phủ toàn quyền Đông Dương chØ cµng béc lé sù lõa bÞp tr¬ trÏn. -Kh«ng hÒ cã sù t×nh nguyÖn. -Người dân thuộc địa hoặc phải trốn tránh hoÆc ph¶i x× tiÒn ra. ThËm chÝ hä cßn t×m c¸ch tù lµm cho m×nh nhiÔm bÖnh nÆng nhÊt để khỏi phải đi lính. -§­a c¸c c©u chuyÖn thùc tÕ, c¸c dÉn chøng sinh động +Giäng ®iÖu giÔu cît 3 KÕt qu¶ cña sù hi sinh H×nh thøc bªn Lời nói và hoạt động ngoµi thùc chÊt ChiÕn sÜ b¶o vÖ tù - Im bÆt… phÐp l¹ - Để ghi nhớ công do  giống người bÈn thØu lao - Biết ơn, đón chào - Lột hết của cải, kiểm soát, đánh dập nång nhiÖt b»ng diễn văn yêu nước vô cớ cho ăn như lợn - Thương binh và ¨n… vî con tö nh÷ng - B©y giõo kh«ng cÇn được cấp phương n÷a, cót ®i! tiÖn sinh sèng lµm - CÊp m«n bµi b¸n lÏ ¨n…. thuèc phiÖn… -Khi chiÕn tranh chÊm døt th× c¸c lêi tuyªn bè “t×nh tø’’ cña c¸c ngµi cÇm quyÒn còng tù dưng im bặt. Những người từng hi sinh bao xương máu, từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại “giống người hèn hạ’’. -Bé mÆt tr¸o trë, tµn nhÉn cña chÝnh quyÒn thực dân lại được bộc lộ trắng trợn khi tước đoạt hết của cải mà người lính thuộc địa mua sắm được, đánh đập họ vô cớ, đối với họ thô. §ç ThÞ NghÜa. 87. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 sau khi bãc lét hÕt “ThuÕ m¸u’’.. N¨m häc: 2008- 2009 bỉ như đối với súc vật. Người dân thuộc địa l¹i trë vÒ vÞ trÝ hÌn h¹ ban ®Çu sau khi bÞ bãc lét tr¾ng trîn hÕt thuÕ m¸u.. -Cho th¶o luËn nhãm CH5. -ChØ râ nh÷ng yÕu tè TS vµ biÓu c¶m trong -HS tr¶ lêi ®o¹n trÝch?. -T¸c gi¶ dïng cã hiÖu qu¶ biÖn ph¸p thuËt, kÓ để nêu ra những câu chuyện, những bằng chøng râ rµng. C¸c c©u chuyÖn, c¸c sù kiÖn, con số đựợc nêu ra đều lấy từ thực tế sinh động nên không thể chối cãi. Để tăng tính xác thực khi cần còn dẫn ra ý kiến của người khác hay lời lẽ của chính đối tượng đả kích +C¸c h×nh ¶nh ®­îc x©y dùng mang tÝnh biÓu cảm cao-> toát lên số phận đáng thương của người dân thuộc địa, bộ mặt giả nhân giả nghÜa bØ æi cña chÝnh quyÒn thùc d©n. III Tæng kÕt Bè côc chÆt chÏ, lËp luËn tËp trung, luËn cø vµ luËn chøng râ rµng, x¸c thùc, phong phó, chuÈn x¸c, lËp luËn m¹ch l¹c, thuyÕt phôc, hÊp dÉn. - T¸c gi¶ tè c¸o lªn ¸n bé mÆt gi¶ nghÜa cña bọn thực dân đối với người dân thuộc địa, đồng thời, cảm thương khích lệ tinh thần đấu tranh để giảu phóng dân tộc của nhân dân.. -HS đọc. Ho¹t động 5:(8 phút) Hướng dẫn HS tæng kÕt -Nªu c¶m nhËn cña em sau khi häc xong VB? VB Thuế máu đã ®em l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt g× vÒ b¶n chất của c.độ TD và số phận của người dân ở các nc thuộc địa ? -Em h.tËp ®c g× vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña NAQ ? -Qua VB ThuÕ m¸u, em hiÓu thªm nh÷ng m® nµo cña v¨n. -Dïng. văn để vạch mặt, để tố cáo tội ác của đế quốc TD. Dùng văn đẻ bênh vực quyền lợi của ndân các nc thuộc địa, khích lệ tinh thần c.đấu của họ. Dùng văn để bày tỏ q.điểm c.trị. Tất cả làm thành mđ c.đấu mãnh liệt của v.chg NAQ- HCM. *Ghi nhí:SGK tr92. chương NAQ- HCM ? Gọi HS đọc ghi nhớ SGK tr 94 Cñng cè – dÆn dß :(2 phót ) Củng cố: Nêu thủ đoạn của bọn thực dân – nhận xét về cách đối xử của chúng đối với nhân dân thuộc địa sau khi đã bóc lột “thuế máu” của họ. §ç ThÞ NghÜa. 87. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n: Ng÷ V¨n 8 N¨m häc: 2008- 2009 Hướng dẫn: Học bài – soạn bài “Đi bộ ngao du” -Cho HS nh¾c l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm -Hướng dẫn HS tự học bài ở nhà -Hoµn chØnh bµi tËp . -So¹n bµi :Héi tho¹i. §ç ThÞ NghÜa. 87. Lop8.net. Trường THCS Ngọc Tảo.

<span class='text_page_counter'>(16)</span>