Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (155.91 KB, 7 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>BÙI THANH THỦY</b>
<b>Tóm tắt</b>
<i>Hình thức đi bộ trong phố đã xuất hiện ở nhiều thành phố lớn trên thế giới, và đã sớm trở thành một </i>
<i>loại sản phẩm du lịch phổ biến, thời thượng. Những năm gần đây, trước tốc độ phát triển đô thị, du lịch, </i>
<i>sự thông thương, giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các q́c gia, việc hình thành các phố đi bộ thương </i>
<i>mại du lịch ngày càng nhiều. Đây là một trong những mơ hình mang bản sắc văn hóa đặc trưng, thúc </i>
<i>đẩy phát triển nền kinh tế trên thế giới. Ở mỗi nơi, phố đi bộ đều mang đến tính đặc trưng cùng sự đa </i>
<i>dạng giải trí, thân thiện và tính kết nới cộng đồng được đề cao giúp thu hút đông đảo du khách. Việc </i>
<i>tạo dựng và tổ chức các con phố đi bộ nhằm đáp ứng tốt những giá trị về mặt xã hội, văn hóa, kinh tế, </i>
<i>mơi trường, đảm bảo được tính hấp dẫn cho du lịch là nội dung của bài viết này với minh chứng được </i>
<i>tìm kiếm từ đất nước Trung Q́c, nơi có những phớ đi bộ thương mại du lịch nhiều nhất trên thế giới.</i>
<b>Từ khóa</b>: Phố đi bộ, du lịch, thương mại du lịch, Trung Quốc
<b>Abstract</b>
<i>Walking in the streets has appeared in many big cities around the world, and has soon become a </i>
<i>popular and trending tourist product. In recent years, in the fast pace of urban development, tourism, </i>
<i>trading, economic and cultural exchanges between countries, the formation of commercial pedestrian </i>
<i>streets for tourists has been more and more flourished. This is one of the models which have unique </i>
<i>cultural identity, promote the economy in the world. At every place, the pedestrian streets brings </i>
<i>the characteristics and diversity of entertainment, friendly, and community-based connections are </i>
<i>heightened in order to attract a large number of visitors. So the creating and organizing pedestrian </i>
<i>streets to meet the social, cultural, environmental, economic values and ensure the tourism </i>
<i>attractiveness is the main content of this article, with evidence is sought from the China, where has the </i>
<b>Keywords:</b> Pedestrian streets, tourism, travel trade, China
<b>1. Sự phát triển và các kiểu loại phố đi bộ </b>
<b>thương mại ở Trung Quốc</b>
hấp dẫn. Du khách không thể bỏ qua các
tuyến phố đi bộ độc đáo, ấn tượng, hấp dẫn
như La Rambla của thành phố biển xinh đẹp
Barcelona (Tây Ban Nha), Stroget của thành
phố Copenhagen (Đan Mạch), Rue de France
của Nice (Pháp), Bintang (Malaysia), Harajuku,
Higashiyama (Nhật Bản) hay Vương Phủ Tỉnh,
Nam Kinh (Trung Quốc),...
Phố đi bộ thương mại hiện đại xuất hiện ở
Trung Quốc vào những năm 50 của thế kỷ XX,
khi có cuộc đổ bộ của hàng hóa và phong cách
Bước sang thế kỷ XXI, rất nhiều thành phố
ở Trung Quốc đã đua nhau xây dựng phố đi bộ
thương mại. Tính đến nay trên tồn Trung Quốc
đã có trên 200 phố đi bộ thương mại. Xây dựng
phố đi bộ thương mại không chỉ là độc quyền
của các thành phố lớn/thủ phủ, mà rất nhiều
các thành phố, thị trấn lớn nhỏ trên toàn đất
nước Trung Quốc đều xây dựng phố đi bộ. Phố
đi bộ mọc lên như nấm mọc sau mưa: phố bộ
hành Thiên Thiên ở Thiều Quan, phố đi bộ Cổ
Lâu ở Ninh Ba, phố đi bộ Thượng Hải Trường ở
Lạc Dương… Trong các phố đều xây dựng bến
xe, công viên, đài phun nước, đèn đêm, hoa,
cùng các cơ sở phục vụ ăn, uống, bưu điện, tài
chính,... Như vậy, các phố đi bộ này đã phục
vụ, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu về mua sắm,
ăn uống, giải trí của du khách. Các con phố
này là một trong những yếu tố tạo nên sức hút
“thương hiệu” Trung Quốc trong lòng nhiều
<i>* Phố đi bộ thương mại mua sắm:</i>
Đây là kiểu phố đi bộ phổ biến trên toàn
thế giới, các tuyến phố được kết nối bởi hệ
thống các cửa hàng có thể bán đa dạng kiểu
loại hàng hóa, hoặc một kiểu loại nhất định.
Nó có thể được hình thành từ các khu phố
thương mại tồn tại trong lịch sử hoặc xây mới.
Đến Thượng Hải, du khách không thể
không đi dạo đường Nam Kinh. Đến Thiên Tân,
du khách không thể không dạo phố Hòa Bình.
Đến Vũ Hán, du khách khơng thể bỏ qua phố
Hán Chính. Đến Quảng Châu, du khách phải
đến phố Hạ Cửu. Những con phố này vốn là
“thương hiệu” kinh tế của thành phố Thượng
Hải, Thiên Tân, Vũ Hán, Quảng Châu, là các
khu phố buôn bán truyền thống, sau được cải
tạo thành các phố đi bộ thương mại/khu mua
sắm nổi tiếng cho người dân trong nước và
du khách nước ngoài. Hiện có rất nhiều thành
phố vừa và nhỏ của Trung Quốc cải tạo các
“Nằm ở trục trung tâm của thành phố Bắc
Kinh, đường Qianmen là một phố đi bộ nổi
tiếng chạy từ Jianlou (tháp Bắn cung) của
Zhengyangmen ở phía bắc tới cơng viên
Tiantan ở phía nam. Con phố đi bộ này dài
840m và rộng khoảng 21m, bao gồm các tòa
nhà mang phong cách kiến trúc của triều đại
nhà Thanh (1644 - 1911). Con đường Qianmen
có lịch sử hơn 570 năm, còn được biết đến
với tên gọi phố Zhengyangmen trong triều
đại nhà Minh và nhà Thanh, và đã đổi tên
như hiện nay vào năm 1965”1<sub>. Dưới thời nhà </sub>
Các con phố vốn là các khu phố thương
mại trong lịch sử Trung Quốc thường có độ dài
trung bình khoảng 1.000m. Dãy phố Vương
Phủ Tỉnh dài 810m, đường Nam Kinh dài
1.033m, phố Hán Chính dài 1.210m do ba khu
đoạn kinh doanh bn bán hợp thành... Về sau,
thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc muốn khẳng
định vị thế của mình đã kéo dài đường Vương
Phủ Tỉnh về phía bắc thêm 340m, tăng tổng
chiều dài lên 1.150m. Đồng thời cũng cho cải
thể tiếp tục vươn dài vì phố lớn Quảng An Môn
dài gần 4.000m. Dãy phố đi bộ này mang trọng
trách lịch sử, nó khơng chỉ là một phố thương
mại phục vụ ăn uống, vui chơi, du lịch, tham
quan, nghỉ ngơi, mua sắm hàng hóa mà còn
được xác định trở thành một trung tâm mậu
dịch quốc tế hiện đại hóa lớn nhất phía nam
thủ đô Bắc Kinh và khu vực châu Á.
Thành phố Thành Đô, Tứ Xuyên, Trung Quốc
cải tạo đường Xuân Hi vốn là một con đường
sầm uất nằm trong nội thành thành một phố
đi bộ theo mô thức như phố đi bộ của thành
phố Munich, nước Đức với các cửa hàng mua
sắm san sát nhau.
Về kiểu loại phố thương mại đi bộ chuyên
một loại hàng hóa, tạo dấu ấn riêng biệt phải
nhắc đến phố Đắc Thắng Sa thuộc thành phố
Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam. Đây là một phố đi bộ
độc nhất trong toàn Trung Quốc, chỉ bán một
mặt hàng. Ở phố này chỉ bán buôn, bán lẻ một
mặt hàng quần áo, tất cả có đến hơn 1.000
<i>* Phố đi bộ thương mại trong các đơ thị cổ:</i>
Đó là các con phố được hình thành trong
lòng các đô thị cổ mang vẻ đẹp của những
cơng trình kiến trúc, cảnh quan cũng như
nhằm mục đích vừa bảo vệ các di sản văn
của du khách. Tiêu biểu như phố đi bộ trong
Đại Nghiên cổ trấn, thuộc thành phố Lệ Giang,
tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Nơi đây được mệnh
danh là “Venice của phương Đông”. Khu đô
thị cổ của Lệ Giang với các con đường rải đá,
những cây cầu và mạng lưới kênh rạch len lỏi
giữa dãy phố mang đậm vẻ đẹp của những
ngày xưa cũ. Trước cửa các ngơi nhà đều trồng
dương liễu và có suối nước chảy qua. Đơ thị
cổ Lệ Giang có lịch sử lâu đời hơn 800 năm,
được xây vào khoảng cuối đời Tống, đầu đời
Nguyên. Hiện nay Lệ Giang có khoảng 30.000
dân với hơn 6.200 hộ, chủ yếu là người Nạp Tây
(hay Na-xi). 30% người dân vẫn làm nghề thủ
công (đúc đồng, chạm bạc, thuộc da và lông
thú, dệt)2<sub>.</sub>
Hay như phố Vương Phủ Tỉnh của thành
phố Bắc Kinh, vốn là một con đường có 10
phủ của vương gia, cơng chúa nên được gọi
là “đường Vương Phủ”. “Tuy con đường này
không quá lớn nhưng do nằm ngay trung tâm
Bắc Kinh nên thu hút rất nhiều hoàng gia, quý
tộc tới sống. Đến triều Thanh, do trên đường
có một cái giếng mà các vương phủ thường lấy
nước để dùng nên được đổi tên thành “Vương
Phủ Tỉnh” (“tỉnh” là giếng). Từ năm 1993 đến
1999, chính phủ Trung Quốc đã cho cải tạo
con đường và thu hút nhiều thương gia nước
ngồi đến bn bán”3<sub>. Nơi đây trở thành trung </sub>
tâm thương mại sầm uất bậc nhất ở Bắc Kinh.
Đó là nơi du khách có thể thấy những giá trị
văn hóa, ẩm thực truyền thống và hiện đại đan
xen, tạo nên một nét đẹp văn hóa rất riêng của
Trung Quốc.
Trong khi đó tại cố đô Tây An, hai khu phố
song song Lầu Chuông - Lầu Trống là khu
của người Hồi giáo, du khách được khám phá
khơng gian văn hố của những người theo đạo
Hồi từ trang phục cho đến ẩm thực. Hàng Châu
có phố đi bộ còn gọi là phố cổ Qinghefang và
đường Trung Sơn, còn gọi là đường “Hoàng
gia của triều đại Nam Tống”. Phố Quan Tiền,
Quảng trường Võ Lâm thì hấp dẫn bởi mặt
hàng tơ lụa nổi tiếng vùng đất Giang Nam, nơi
trấn được công nhận là Di sản Thế giới bởi
UNESCO với những cơng trình cổ mang kiến
trúc độc đáo...
<i>* Phố đi bộ thương mại kết hợp tham quan </i>
<i>ngắm cảnh:</i>
Thành phố Quảng Châu có lẽ là nơi có
nhiều phố đi bộ nhất Trung Quốc. Phố đi bộ
thương mại sớm nhất là đường Bắc Kinh, nằm
ở trung tâm thành phố Quảng Châu. Trước nay
đây vẫn là nơi tập trung và phân phối hàng hóa
đi các nơi sầm uất nhất ở địa phương. Xung
quanh phố có rất nhiều các di chỉ văn hóa lịch
sử, ví như thành Phiên Ngung đời Tấn, di chỉ
cơng trường đóng thuyền đời Tần Hán, di chỉ
ngự hoa viên Nam Hán… Căn cứ vào nguồn
gốc lịch sử văn hóa đặc biệt của nó và ưu thế
kinh tế rõ ràng, thành phố Quảng Châu xác
định quy hoạch đường Bắc Kinh thành “Khu đi
bộ thương mại đường Bắc Kinh, Quảng Châu”.
Ngày 8 tháng 2 năm 1997 khu này chính thức
được đưa vào sử dụng.
Phố đi bộ thương mại “Đệ Thập Phủ” ở
đường Hạ Cửu được coi là phố đi bộ dài nhất
Phố đi bộ thương mại Hoàng Hưng Nam
của tỉnh Hồ Nam vốn được cải tạo lại từ một
con đường đã có trên trăm năm lịch sử. Đường
Hồng Hưng Nam nằm ở ngay trung tâm
thành phố, xưa nay vốn là nơi tập trung cơ sở
kinh doanh của các thương gia. Cùng với đó,
chính quyền thành phố còn quyết định cải tạo
Thanh Thủy đường, cũng ở trung tâm thành
phố, thành một phố đi bộ du lịch văn hóa.
“Thanh Thủy đường là một nơi kỷ niệm những
ngày hoạt động cách mạng trước kia của Mao
Trạch Đơng, trong khu có Viện Bảo tàng của
thành phố. Ngồi ra tại đây còn có nhiều điểm
du lịch như khu viên lâm Thanh Thủy đường,
Quảng trường chân dung Mao Trạch Đông…
Với những giá trị văn hóa, chính quyền địa
phương đã xây dựng Thanh Thủy đường, chiều
Nam, thành một khu trung tâm mỹ thuật dân
gian. Trung tâm lưu giữ, trưng bày, giao lưu văn
hóa dân gian”4<sub>.</sub>
Phố đi bộ của thành phố Côn Minh được
Thành phố Thiên Tân đã cải tạo con đường
cổ Hòa Bình sát liền bên sơng biến thành một
phố thương mại kiểu châu Âu dài 1.240m nối
liền với phố đi bộ đường Tân Giang, cả hai phố
này hình thành một phố đi bộ Thiên Tân hình
chữ T, tất cả dài hơn 2.100m với cảnh đẹp sông
nước thi vị, hấp dẫn.
<i>* Phố đi bộ thương mại trong nhà:</i>
Phố Cao Tăng nằm trong khn viên chùa
Phổ Ninh - một ngôi chùa nổi tiếng tại Thừa
Đức, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, tuy nhỏ nhưng
Ngoài ra còn một số dạng phố đi bộ khác
như Thượng Hải xây dựng một phố đi bộ “bỏ
túi” mang phong cách độc đáo. Phố đi bộ “bỏ
túi” này tên là phố đi bộ đường Ngô Giang,
song hành với đường Nam Kinh Tây, dài hơn
200m. Chỗ độc đáo của dãy phố này là đường
phố rất nhỏ, dáng uốn lượn với phong cảnh rất
nên thơ. Phố không mang dáng dấp của một
con đường giao thông công cộng mà như một
con đường mòn nhỏ phía sau một vườn hoa,
và lại càng khơng có khơng khí của một nơi
bn bán, khơng có các mặt hàng đủ màu sắc,
chỉ có nhiều nhà hàng cung cấp các món ăn
ngon rất hấp dẫn như mì kéo Lan Châu, bánh
ú Đài Loan, cà phê kiểu Pháp,… ở đây món gì
cần có đều có.
Nhìn chung, các phố đi bộ thương mại
ở Trung Quốc đều mang những nét đặc sắc
riêng biệt của từng thành phố và hàm chứa
tính lịch sử. Các phố đi bộ thương mại đủ các
kiểu loại này, như đã phân tích, phần nhiều
là từ các trung tâm thương mại đường phố
<b>2. Cách thức kiến tạo, tổ chức các con phố đi </b>
<b>bộ thương mại </b>
Mục đích của chính quyền các thành phố
lập ra các phố đi bộ, mua sắm nhằm phục vụ
nhu cầu vui chơi giải trí cho cộng đồng cư dân
địa phương và du khách. Một điều dễ nhận
thấy là công tác quy hoạch những khu phố
này khá tốt, vừa thuận tiện trong việc buôn
thuận lợi cho người dân địa phương, du khách
có dịp tham quan, khám phá, chủ yếu là mua
sắm, ăn uống. Ngoài ra đây còn là nơi mọi
người đến dạo bộ để giảm stress.
Phố đi bộ thương mại hiện đại chính là một
trong những cách thể hiện cho xu hướng phát
triển giao thơng xanh. Trong đó đi bộ là một
hình thức giao thơng xanh ngun thủy nhất
và cũng cổ điển nhất. Do quy mô, khả năng của
các thành phố nên điều kiện giao thông khác
Nhìn về mặt kết cấu khơng gian, các phố đi
bộ hiện đại của Trung Quốc cũng mang những
nét đặc sắc khác nhau. Có phố như Vương Phủ
Tỉnh của Bắc Kinh, đường Hòa Bình của Thiên
Tân thì hồn tồn thơng thống, hòa cùng với
thiên nhiên thành một khối. Cây cối hai bên
đường vừa là nơi để du khách tránh nắng, vừa
là nơi để chim đậu, tạo cảnh quan và cảm giác
thư thái, trong lành. Có phố lại được thiết kế
thơng nhau dưới các tồ nhà như Trung Đình
Thành ở Phúc Châu, Nam Bình ở Trùng Khánh...
gian. Phố đi bộ hoàn toàn bị che phủ một nửa
nên ngắn hơn phố hoàn toàn khai mở. Con số
cụ thể như sau: phố đi bộ thương mại trong
thống kê, các phố đi bộ thương mại ở Mỹ chiều
dài thường trong khoảng 700m. Ở Nhật con
số này phần nhiều trong khoảng 600m, còn
ở Pháp, Đức, Ý thì con số này trong khoảng
900m. Chiều rộng phần nhiều là 10m.
Khu thương mại không chỉ cần thiết có một
hệ thống giao thơng xanh mà còn cần kiến
trúc xanh, sản phẩm xanh và hành vi tiêu dùng
xanh. Đó là một vấn đề mà hầu hết hiện nay
các cấp quản lý Trung Quốc chú ý trong xây
dựng phố đi bộ thương mại. Đầu tiên là trong
kiến trúc, các cơng trình nhà phố thiết kế kiểu
dáng như thế nào, sử dụng bằng vật liệu, kỹ
thuật gì? Lựa chọn loại cây xanh nào, trồng ở
đâu? Ví như xây dựng các ngơi nhà theo phong
cách truyền thống hay Tây Âu; nguyên vật liệu
dựa vào hành vi của người tiêu dùng nên công
tác tuyên truyền và xử lý vi phạm được áp
dụng nghiêm ngặt. Các nội quy, nguyên tắc,
đội tự quản được thiết lập. Đó là vấn đề hết sức
quan trọng của việc xây dựng, quản lý phố đi
bộ. Với mục tiêu xây dựng phố đi bộ trở thành
cơ sở của sự giáo dục, bồi dưỡng ý thức xanh
cho người tiêu dùng, nhiều thành phố Trung
Quốc đã thực hiện tốt vấn đề này.
Việc mua hàng hóa khơng phải là hành vi
thương mại đơn nhất, mà nó còn là việc hưởng
thụ văn hóa, thỏa mãn nhu cầu tinh thần, biểu
lộ phong cách của người tham gia. Vì vậy, chính
Họ xây dựng phố đi bộ theo lối sống, tính
cách của cư dân bản địa để từ đó nâng cao
ý thức của phố thương mại và đề cao vai trò
văn hóa thành phố, đồng thời tạo dựng hình
tượng mơi trường văn minh. Trên tồn đất
nước Trung Quốc, tất cả các phố đi bộ sau
khi cải tạo, đều trở thành những phố đi bộ có
phong cảnh đẹp, đáp ứng nhu cầu du khách
về các phương diện mua bán, giải trí, thưởng
ngoạn, giao lưu văn hóa.
Bên cạnh đó, phố đi bộ thương mại du lịch
hiện đại nói chung đều chú ý đến tạo nét độc
đáo riêng của từng phố. Cá tính này thể hiện
thơng qua các tính cách, các điều kiện địa hình
đặc hữu của đường phố, như phong cách kiến
trúc đặc thù (giống như ván khuôn mặt đất là
đặc trưng phố thương mại bến tầu của ngư
dân San Francisco nước Mỹ, nó tồn tại trong
mấy chục năm; hành lang vòm trong suốt là
phong cách của 4 đoạn phố đi bộ tại Tiên Đạt
ở Nhật…), di tích lịch sử văn hóa đặc biệt, tính
chất hàng hóa, ngơn ngữ thương mại đặc thù,
phương thức chiếu sáng đặc thù, nền lát, các
cây trồng đặc biệt… Tất cả những phong cách
đó đều để lại ấn tượng sâu sắc cho du khách
và tạo nên thương hiệu cho các thành phố đó.
Đi dạo trên dãy phố đi bộ Hòa Bình (Thiên
Tân), dãy phố Nam Kinh (Hàng Châu), đi qua
các cửa hàng mang phong cách châu Âu… du
khách như được đi vào viện bảo tàng. Khung
cảnh sầm uất hòa với sự tĩnh lặng của lịch sử,
những hình ảnh biến động của lịch sử sẽ được
cảm nhận trước mắt du khách. Đi dạo trên
phố Vương Phủ Tỉnh (Bắc Kinh) du khách luôn
được nghe lời chào “mời lên xe” của những
người phu xe trong trang phục mang đậm nét
văn hóa truyền thống của Bắc Kinh. Riêng phố
Nam Kinh (Hàng Châu), sức hấp dẫn còn thể
hiện qua những chương trình trình diễn văn
khoảng thời gian để du khách chia sẻ khoảnh
khắc đáng nhớ với người thân, bạn bè trong
hành trình khám phá.
Vấn đề vệ sinh môi trường của phố đi bộ
thương mại cũng rất được quan tâm bởi điều
đó khơng chỉ đảm bảo sự văn minh của đường
phố, mà còn là vấn đề tạo hình ảnh cho thành
phố sở tại, nhất là giai đoạn phát triển đô
thị hiện nay và tạo những khu vực dành cho
khách du lịch khi đến các thành phố lớn, các
điểm du lịch. Vì vậy, phố đi bộ chính là “thương
hiệu” của các thành phố, các điểm du lịch phát
triển. Đó vừa là sự thách thức, vừa là cơ hội.
Giữ gìn bảo vệ hình tượng danh dự thương
hiệu của thành phố, điểm du lịch để phục vụ
khách hàng tốt hơn trở thành nhiệm vụ quan
trọng, cơng tác hàng ngày của chính quyền địa
phương. Như phố Vũ Chính ở Hán Khẩu, chính
Quang cảnh phố đi bộ ở thành phố Thương
Khâu, tỉnh Hà Nam được diễn tả qua hai câu
thơ: “<i>Tại phớ bộ hành có hàng ngàn con chim. </i>
<i>Phân chim rơi xuống như mưa lên người</i>”. Phố
đi bộ ở thành phố Thương Khâu đã trở thành
một nơi có phong cảnh nên thơ ở địa phương,
khơng những cư dân, du khách thích đến đây
ung dung tản bộ, mà rất nhiều loại chim cũng
biết đây là nơi “đất lành”. Buổi chiều đến dưới
ánh hồng dương, người ta thấy có hàng vạn
con chim tranh nhau đậu xuống các ngọn cây
ở hai bên đường phố, trơng rất lạ mắt. Những
con chim đó không những đậu la liệt khắp nơi
mà còn đại, tiểu tiện thoải mái, khiến cho phân
của chúng rơi rào rào như mưa, xuống cả đầu
tóc khách bộ hành.